Başqa videolarda naqildən axan elektrik cərəyanının maqnit sahəsi yaratması barədə danışmışdıq. Bu videoda isə tərsini, dəyişən maqnit sahəsinin qapalı keçirici konturdan axan elektrik cərəyanı üzərindəki təsirindən danışacağıq. İlk növbədə, qapalı keçirici kontur üzrə maqnit selinin dəyişməsinə diqqət edək. Bunun necə elektrik cərəyanı yaratması barədə danışacağıq. İnduksiya cərəyanı kimi adlandırılır. Burada maqnit sahəsi təsvirimiz var. Bunlar da maqnit sahəsinin induksiya xətləridir. Xəttə bənzəməmələrinin səbəbi ekrandan xaricə, yəni sizə tərəf çıxmalarıdır. Bu nöqtələri oxların ucları kimi təsəvvür edin. Maqnit sahəsini göstərməyin çoxlu üsulları var. Maqnit induksiya xətlərini belə göstərmək olar. Vektorlardan da istifadə edə bilərdik. Maqnit induksiya xətlərinin sıxlığı maqnit sahəsinin nə qədər güclü olduğunu göstərir. Əgər sağa baxsanız, sıxlıqları azdır. Bu da o deməkdir ki, sağ tərəfdə maqnit sahəsi solda olduğuna nisbətən daha zəifdir. Təsvirdə də buna görə sağ tərəfdə boşluqlar daha çoxdur. Əgər bunu vektorlarla göstərsə idik, onda sağ tərəfdə daha böyük oxlar yer alardı. İndi isə gəlin qapalı keçirici kontura nəzər salaq. Bunun üzərində onu da təsvir edirəm. Bu qapalı keçirici konturumuz maqnit sahəsində sabit olaraq qalıb. Maqnit sahəsi də dəyişmir. Bu naqilin səthi boyunca maqnit selimiz mövcuddu. Əgər maqnit seli barədə bilmirsinizsə, onda o barədə çəkdiyimiz videonu izləməyinizi tövsiyyə edirəm. Əgər naqilimiz sabit şəkildə qalsa, onda heçnə baş verməyəcək. Amma əgər naqilin səthi boyunca maqnit selini dəyişə bilsəm, onda induksiya cərəyanı yarana bilər. Məsələn, hazırda maqnit sahəsi ekrandan bizə doğru yönəlib. Əgər maqnit sahəsini həmin istiqamət boyunca gücləndirə bilsəm, yəni maqnit sahəsinin seli ekrandan çölə doğru olan istiqamətdə daha da güclənsə. Onu təsvir etməyə çalışaq. Daha böyük ox çəkəcəyəm. Yəqin ki, bildiniz ki, bu induksiya xətlərinin sıxlığı da artacaq. Nəticədə induksiya cərəyanı yaradacaq. Həmin cərəyanın istiqaməti də belə yönələcək. Qoy biraz da yaxşı çəkim. Bu istiqamətdə induksiya cərəyanı yaranacaq. Başqa sözlə, saat əqrəbinin hərəkəti istiqamətində olacaq. Səbəbi də odur ki, maqnit selindəki dəyişmə elektrik gərginliyi yaradacaq. Maqnit selini dəyişməyin digər üsulları da var. Əgər maqnit selini ekrandan bizə olan istiqamətdə zəiflətsəm, başqa sözlə, maqnit selinin dəyişməsi ekrana doğru yönəlsə, onda induksiya cərəyanının istiqaməti əks tərəfə olardı. Əsas məsələ budur ki, əgər bu naqilin səthi boyunca maqnit selini dəyişsəm, onda induksiya cərəyanı yaranacaq. Əgər qapalı keçirici kontur olduğu kimi sabit qalsa idi, onda induksiya cərəyanı da yaranmazdı. Amma müxtəlif yollarla maqnit selini dəyişiriksə, onda induksiya cərəyanı yaranır. Maqnit sahəsini dəyişmədən belə sarğımızı hərəkət etdirə bilərdik. Əgər bu istiqamətdə hərəkət etsə, onda onun səthi boyunca maqnit seli artardı. Çünki sol tərəfdə maqnit sahəsi daha qüvvətlidir, odur ki, bu sahə daxilində daha çox maqnit seli axardı. Odur ki,bunun nəticəsində də induksiya cərəyanı yarana bilər. Əgər əks tərəfə hərəkət etdirsə idik, onda yenə də induksiya cərəyanı yaranardı. Amma sağ tərəfdə maqnit sahəsi zəif olduğu üçün cərəyan əks tərəfə yönələrdi. Maqnit selini başqa yolla da dəyişmək olar. Qapalı keçirici kontur daxilindəki sahəni də dəyişə bilərik. Gəlin təsvir etməyə çalışım. Əgər bunu genişləndirə bilsək, onda sahəmiz artacaq. Bu şəkildə genişləndirirəm. Nəticədə maqnit selimiz artacaq və induksiya cərəyanı yaranacaq. Beləliklə, maqnit selinin dəyişməsinin induksiya cərəyanı yaratması Faradey qanununun əsas hissəsi sayıla bilər. Gələcək videolarda bu barədə daha detallı danışacağıq. Amma anlayış üçün qeyd edim ki, əgər qapalı keçirici kontur və bu kontur boyunca dəyişən maqnit selimiz varsa, onda induksiya cərəyanı yaranacaq.