1
00:00:07,510 --> 00:00:10,620
Joanna Wronko: Ik speel voor jullie
een kort stuk.

2
00:00:10,620 --> 00:00:14,493
De helft speel ik 
op de 3D-geprinte viool

3
00:00:14,493 --> 00:00:16,376
en dan pak ik een normale,

4
00:00:16,376 --> 00:00:20,799
zodat je vlak na elkaar
het geluidsverschil kan horen.

5
00:00:25,999 --> 00:00:28,968
(Speelt viool)

6
00:02:46,826 --> 00:02:48,526
(Applaus)

7
00:02:55,761 --> 00:02:57,671
Jim Stolze: Dank je wel, Joanna.

8
00:02:57,671 --> 00:03:02,418
Ik was dichtbij, dus ik kon
het verschil goed horen.

9
00:03:02,418 --> 00:03:03,835
Ook in volume.

10
00:03:03,835 --> 00:03:05,344
Ik geloof dat het 'projectie' heet.

11
00:03:05,344 --> 00:03:07,505
JW: Ja, dat is het, beide.

12
00:03:07,505 --> 00:03:09,106
Het zijn twee dingen.

13
00:03:09,106 --> 00:03:10,989
Een van de opvallende dingen is

14
00:03:10,989 --> 00:03:14,672
dat een 3D-geprinte viool
minder hard klinkt.

15
00:03:14,672 --> 00:03:16,555
Zachter in geluid.

16
00:03:16,555 --> 00:03:17,418
JS: Oké.

17
00:03:17,418 --> 00:03:22,757
JW: Maar ze projecteert ook niet echt.
We hebben nu microfoons.

18
00:03:22,757 --> 00:03:25,124
Er is ook veel omgevingsgeluid

19
00:03:25,124 --> 00:03:27,191
maar normaal wordt de zaal gebruikt

20
00:03:27,191 --> 00:03:28,734
voor klassieke muziekconcerten

21
00:03:28,734 --> 00:03:31,207
en is ze erg mooi vanwege de akoestiek.

22
00:03:31,220 --> 00:03:34,380
JS: Normaal is de viool niet versterkt.

23
00:03:34,380 --> 00:03:37,540
Zonder al deze luidsprekers,
gewoon alleen de viool.

24
00:03:37,550 --> 00:03:40,032
Dan zou niet alles lukken.

25
00:03:40,042 --> 00:03:42,450
Dan kon je de mensen achterin
niet bereiken, toch?

26
00:03:42,450 --> 00:03:44,982
JW: Dat hebben we niet echt geprobeerd
met dit experiment,

27
00:03:44,982 --> 00:03:46,615
maar ik denk dat het niet...

28
00:03:46,615 --> 00:03:48,707
JS: Ik ben voor experimenten.

29
00:03:48,707 --> 00:03:52,189
Kunnen we de microfoon uitschakelen?

30
00:03:52,189 --> 00:03:53,823
Dat klinkt niet erg fijn.

31
00:03:53,823 --> 00:03:56,827
Kan het volume van Joanna's microfoon
op nul?

32
00:03:56,827 --> 00:03:59,817
Luister dan eens
naar het geluid van de viool zelf.

33
00:03:59,838 --> 00:04:00,622
JW: Oké.

34
00:04:00,632 --> 00:04:02,012
JS: Kan je iets zeggen?

35
00:04:02,012 --> 00:04:02,622
JW: Nee.

36
00:04:02,766 --> 00:04:03,636
I: In orde.

37
00:04:04,456 --> 00:04:06,256
(Speelt viool)

38
00:04:13,048 --> 00:04:15,897
JW: En nu op de akoestische.

39
00:04:16,207 --> 00:04:18,837
(Speelt viool)

40
00:04:24,915 --> 00:04:27,670
JS: Ik zie mensen achterin de zaal zeggen:
"Wauw, dank je wel."

41
00:04:27,670 --> 00:04:30,235
(Applaus)

42
00:04:32,695 --> 00:04:34,805
JS: Ik merkte nog iets

43
00:04:34,824 --> 00:04:37,348
toen je de traditionele viool bespeelde.

44
00:04:37,418 --> 00:04:41,088
Je hele lichaamshouding veranderde.
Je werd een geheel.

45
00:04:41,088 --> 00:04:42,988
Is het je eigen instrument?

46
00:04:43,004 --> 00:04:46,524
JW: Nou, het is niet van mezelf
maar ik speel er al acht jaar op.

47
00:04:46,524 --> 00:04:47,754
JS: Het is van jou, toch?

48
00:04:47,764 --> 00:04:49,766
JW: Ja, het is mijn lieveling.

49
00:04:49,828 --> 00:04:52,192
I: En dat gebeurde niet met de 3D-viool.

50
00:04:52,192 --> 00:04:55,622
Is het mogelijk dat je één wordt
met dit instrument?

51
00:04:55,652 --> 00:04:57,322
JW: Dat is een goede vraag.

52
00:04:57,621 --> 00:05:00,851
Een praktisch ding is
dat hij veel zwaarder is

53
00:05:00,851 --> 00:05:02,591
dan een normale viool.

54
00:05:02,591 --> 00:05:05,983
Ik denk niet dat ik er
een heel concert op kan spelen

55
00:05:05,983 --> 00:05:08,147
zoals ik op een normale viool doe.

56
00:05:09,105 --> 00:05:14,985
Maar het is een ongelooflijk
dat ze echt speelt.

57
00:05:15,028 --> 00:05:16,918
Ik kan het echt niet geloven.

58
00:05:16,956 --> 00:05:23,046
Ze klinkt als een viool,
maar ik mis een bepaalde trilling.

59
00:05:23,524 --> 00:05:28,964
Het speciale van een houten viool is 
dat ze uniek is

60
00:05:28,964 --> 00:05:30,649
omdat ze handgemaakt is,

61
00:05:30,649 --> 00:05:34,684
dus elk instrument heeft plekken en noten

62
00:05:34,684 --> 00:05:37,409
die iets zwakker of sterker zijn.

63
00:05:37,409 --> 00:05:41,405
Als je als musicus je instrument
wilt leren kennen,

64
00:05:41,405 --> 00:05:42,685
zoek je die plek.

65
00:05:42,685 --> 00:05:45,337
JS: Elk instrument
heeft zijn eigen karakter

66
00:05:45,337 --> 00:05:48,859
en elk 3D-product is gelijk.

67
00:05:48,859 --> 00:05:50,653
Is er iets speciaals

68
00:05:50,653 --> 00:05:54,397
wat je met deze viool kan
wat je met een houten niet kan?

69
00:05:54,397 --> 00:05:57,101
Oké, dat is duidelijk.

70
00:05:58,642 --> 00:06:00,162
JW: Ik weet niet.

71
00:06:00,225 --> 00:06:04,185
Ik sprak vandaag een vriendin
en zij vroeg me dat ook al.

72
00:06:04,185 --> 00:06:06,153
Waar het goed voor is.

73
00:06:06,153 --> 00:06:09,003
Ze had wel een punt
waar ik niet eerder aan dacht:

74
00:06:09,003 --> 00:06:12,527
het kan voor iets niet-klassieks
gebruikt worden

75
00:06:12,527 --> 00:06:14,201
voor in een studio.

76
00:06:14,201 --> 00:06:17,635
Als het versterkt wordt,
omdat ze zo vlak is

77
00:06:17,655 --> 00:06:22,283
dat je waarschijnlijk meer versterkt
dan bij een normale viool.

78
00:06:22,283 --> 00:06:24,886
Maar in de klassieke muziekwereld
zou ik zeggen: nee.

79
00:06:24,886 --> 00:06:25,588
JS: Goed.

80
00:06:25,588 --> 00:06:29,747
De ukelele is 10 euro en dit is
het instapmodel Stradivarius.

81
00:06:29,771 --> 00:06:30,561
JW: Ja.

82
00:06:30,871 --> 00:06:37,434
JS: De tijd is om. Speel alsjeblieft
nog een toegift op de 3D-viool

83
00:06:37,434 --> 00:06:39,674
en dan een stukje op de houten viool.

84
00:06:39,674 --> 00:06:44,817
JW: Ik zal een stukje spelen:
Pools Capriccio,

85
00:06:44,817 --> 00:06:48,363
met een stukje van een
langzame opening

86
00:06:48,363 --> 00:06:52,731
dat laat zien wat de viool kan.

87
00:06:52,766 --> 00:06:56,876
Hoewel je geen imperfectie kunt printen,

88
00:06:56,879 --> 00:07:00,959
- want voor mij geeft imperfectie
schoonheid aan de muziek -

89
00:07:00,968 --> 00:07:04,368
maar ik vind het
nog steeds verbazingwekkend.

90
00:07:08,176 --> 00:07:10,855
(Speelt viool)

91
00:09:24,465 --> 00:09:26,024
(Gekuch)

92
00:09:33,594 --> 00:09:39,855
(Applaus)