0:00:07.510,0:00:10.620
Joanna Wronko: Ik speel voor jullie[br]een kort stuk.

0:00:10.620,0:00:14.493
De helft speel ik [br]op de 3D-geprinte viool

0:00:14.493,0:00:16.376
en dan pak ik een normale,

0:00:16.376,0:00:20.799
zodat je vlak na elkaar[br]het geluidsverschil kan horen.

0:00:25.999,0:00:28.968
(Speelt viool)

0:02:46.826,0:02:48.526
(Applaus)

0:02:55.761,0:02:57.671
Jim Stolze: Dank je wel, Joanna.

0:02:57.671,0:03:02.418
Ik was dichtbij, dus ik kon[br]het verschil goed horen.

0:03:02.418,0:03:03.835
Ook in volume.

0:03:03.835,0:03:05.344
Ik geloof dat het 'projectie' heet.

0:03:05.344,0:03:07.505
JW: Ja, dat is het, beide.

0:03:07.505,0:03:09.106
Het zijn twee dingen.

0:03:09.106,0:03:10.989
Een van de opvallende dingen is

0:03:10.989,0:03:14.672
dat een 3D-geprinte viool[br]minder hard klinkt.

0:03:14.672,0:03:16.555
Zachter in geluid.

0:03:16.555,0:03:17.418
JS: Oké.

0:03:17.418,0:03:22.757
JW: Maar ze projecteert ook niet echt.[br]We hebben nu microfoons.

0:03:22.757,0:03:25.124
Er is ook veel omgevingsgeluid

0:03:25.124,0:03:27.191
maar normaal wordt de zaal gebruikt

0:03:27.191,0:03:28.734
voor klassieke muziekconcerten

0:03:28.734,0:03:31.207
en is ze erg mooi vanwege de akoestiek.

0:03:31.220,0:03:34.380
JS: Normaal is de viool niet versterkt.

0:03:34.380,0:03:37.540
Zonder al deze luidsprekers,[br]gewoon alleen de viool.

0:03:37.550,0:03:40.032
Dan zou niet alles lukken.

0:03:40.042,0:03:42.450
Dan kon je de mensen achterin[br]niet bereiken, toch?

0:03:42.450,0:03:44.982
JW: Dat hebben we niet echt geprobeerd[br]met dit experiment,

0:03:44.982,0:03:46.615
maar ik denk dat het niet...

0:03:46.615,0:03:48.707
JS: Ik ben voor experimenten.

0:03:48.707,0:03:52.189
Kunnen we de microfoon uitschakelen?

0:03:52.189,0:03:53.823
Dat klinkt niet erg fijn.

0:03:53.823,0:03:56.827
Kan het volume van Joanna's microfoon[br]op nul?

0:03:56.827,0:03:59.817
Luister dan eens[br]naar het geluid van de viool zelf.

0:03:59.838,0:04:00.622
JW: Oké.

0:04:00.632,0:04:02.012
JS: Kan je iets zeggen?

0:04:02.012,0:04:02.622
JW: Nee.

0:04:02.766,0:04:03.636
I: In orde.

0:04:04.456,0:04:06.256
(Speelt viool)

0:04:13.048,0:04:15.897
JW: En nu op de akoestische.

0:04:16.207,0:04:18.837
(Speelt viool)

0:04:24.915,0:04:27.670
JS: Ik zie mensen achterin de zaal zeggen:[br]"Wauw, dank je wel."

0:04:27.670,0:04:30.235
(Applaus)

0:04:32.695,0:04:34.805
JS: Ik merkte nog iets

0:04:34.824,0:04:37.348
toen je de traditionele viool bespeelde.

0:04:37.418,0:04:41.088
Je hele lichaamshouding veranderde.[br]Je werd een geheel.

0:04:41.088,0:04:42.988
Is het je eigen instrument?

0:04:43.004,0:04:46.524
JW: Nou, het is niet van mezelf[br]maar ik speel er al acht jaar op.

0:04:46.524,0:04:47.754
JS: Het is van jou, toch?

0:04:47.764,0:04:49.766
JW: Ja, het is mijn lieveling.

0:04:49.828,0:04:52.192
I: En dat gebeurde niet met de 3D-viool.

0:04:52.192,0:04:55.622
Is het mogelijk dat je één wordt[br]met dit instrument?

0:04:55.652,0:04:57.322
JW: Dat is een goede vraag.

0:04:57.621,0:05:00.851
Een praktisch ding is[br]dat hij veel zwaarder is

0:05:00.851,0:05:02.591
dan een normale viool.

0:05:02.591,0:05:05.983
Ik denk niet dat ik er[br]een heel concert op kan spelen

0:05:05.983,0:05:08.147
zoals ik op een normale viool doe.

0:05:09.105,0:05:14.985
Maar het is een ongelooflijk[br]dat ze echt speelt.

0:05:15.028,0:05:16.918
Ik kan het echt niet geloven.

0:05:16.956,0:05:23.046
Ze klinkt als een viool,[br]maar ik mis een bepaalde trilling.

0:05:23.524,0:05:28.964
Het speciale van een houten viool is [br]dat ze uniek is

0:05:28.964,0:05:30.649
omdat ze handgemaakt is,

0:05:30.649,0:05:34.684
dus elk instrument heeft plekken en noten

0:05:34.684,0:05:37.409
die iets zwakker of sterker zijn.

0:05:37.409,0:05:41.405
Als je als musicus je instrument[br]wilt leren kennen,

0:05:41.405,0:05:42.685
zoek je die plek.

0:05:42.685,0:05:45.337
JS: Elk instrument[br]heeft zijn eigen karakter

0:05:45.337,0:05:48.859
en elk 3D-product is gelijk.

0:05:48.859,0:05:50.653
Is er iets speciaals

0:05:50.653,0:05:54.397
wat je met deze viool kan[br]wat je met een houten niet kan?

0:05:54.397,0:05:57.101
Oké, dat is duidelijk.

0:05:58.642,0:06:00.162
JW: Ik weet niet.

0:06:00.225,0:06:04.185
Ik sprak vandaag een vriendin[br]en zij vroeg me dat ook al.

0:06:04.185,0:06:06.153
Waar het goed voor is.

0:06:06.153,0:06:09.003
Ze had wel een punt[br]waar ik niet eerder aan dacht:

0:06:09.003,0:06:12.527
het kan voor iets niet-klassieks[br]gebruikt worden

0:06:12.527,0:06:14.201
voor in een studio.

0:06:14.201,0:06:17.635
Als het versterkt wordt,[br]omdat ze zo vlak is

0:06:17.655,0:06:22.283
dat je waarschijnlijk meer versterkt[br]dan bij een normale viool.

0:06:22.283,0:06:24.886
Maar in de klassieke muziekwereld[br]zou ik zeggen: nee.

0:06:24.886,0:06:25.588
JS: Goed.

0:06:25.588,0:06:29.747
De ukelele is 10 euro en dit is[br]het instapmodel Stradivarius.

0:06:29.771,0:06:30.561
JW: Ja.

0:06:30.871,0:06:37.434
JS: De tijd is om. Speel alsjeblieft[br]nog een toegift op de 3D-viool

0:06:37.434,0:06:39.674
en dan een stukje op de houten viool.

0:06:39.674,0:06:44.817
JW: Ik zal een stukje spelen:[br]Pools Capriccio,

0:06:44.817,0:06:48.363
met een stukje van een[br]langzame opening

0:06:48.363,0:06:52.731
dat laat zien wat de viool kan.

0:06:52.766,0:06:56.876
Hoewel je geen imperfectie kunt printen,

0:06:56.879,0:07:00.959
- want voor mij geeft imperfectie[br]schoonheid aan de muziek -

0:07:00.968,0:07:04.368
maar ik vind het[br]nog steeds verbazingwekkend.

0:07:08.176,0:07:10.855
(Speelt viool)

0:09:24.465,0:09:26.024
(Gekuch)

0:09:33.594,0:09:39.855
(Applaus)