0:00:00.000,0:00:01.720
Xin chào, cảm ơn[br]đã theo dõi, tôi là Mike chen.

0:00:01.720,0:00:06.420
Hiện nay chúng ta đều biết rằng[br]Everest là ngọn núi cao nhất trên thế giới,

0:00:06.420,0:00:09.200
nói một cách chính xác, nó cao nhất[br]nếu bạn so với mực nước biển.

0:00:09.200,0:00:11.340
Nhưng hãy nói về một [br]ngọn núi lớn hơn rất nhiều,

0:00:11.350,0:00:14.420
chúng ta hãy nói về [br]ngọn núi lớn nhất trong hệ Mặt trời.

0:00:14.420,0:00:17.300
Một lần nữa, nói một cách chính xác,[br]ngọn núi này lớn nhất trong hệ Mặt trời

0:00:17.300,0:00:18.890
Vâng, đó là núi lửa

0:00:18.890,0:00:23.260
và thuật ngữ chuyên môn [br]nhìn chung gọi nó là người khổng lồ.

0:00:23.260,0:00:25.210
Ngọn núi này có tên [br]là Olympus Mons

0:00:25.210,0:00:28.830
và tọa lạc gần đường xích đạo[br]sao Hỏa ở khu vực Tharsis Montes.

0:00:28.830,0:00:33.780
Ngọn núi khổng lồ này còn có [br]những anh em của nó trên hành tinh Đỏ.

0:00:33.780,0:00:38.019
Ngọn núi cao nhất trong [br]số đó có độ cao lên đến 25 km.

0:00:38.019,0:00:40.380
kích thước của nó [br]tương đương bang Arizona,

0:00:40.380,0:00:42.590
và nếu bạn nghĩ: [br]Ồ thật là lớn,

0:00:42.590,0:00:45.180
thì thật ra núi Olympus Mons[br]còn lớn hơn rất nhiều,

0:00:45.180,0:00:47.189
tương đương với nước Pháp.

0:00:47.189,0:00:51.729
Nó được đặt theo tên của [br]các vị thần trong Thần thoại Hy Lạp,

0:00:51.729,0:00:54.090
Khi so sánh nó với [br]đỉnh núi cao nhất trên Trái đất,

0:00:54.090,0:00:57.510
đỉnh Olympus Mons[br]cao gấp 3 lần so với Everest

0:00:57.510,0:01:00.419
chỉ cao 8.840m[br]so với mực nước biển.

0:01:00.419,0:01:03.530
và ngọn núi lửa cao nhất thế giới [br]ở Hawaii có tên là Mauna Loa,

0:01:03.530,0:01:06.019
chỉ cao 10.080m[br]so với mực nước biển

0:01:06.019,0:01:09.910
trong khi đỉnh Olympus Mons cao[br]gần 27.000m tính từ chân đến đỉnh núi,

0:01:09.910,0:01:11.620
Olympus Mons to gấp đôi [br]kích thước của Mauna Loa.

0:01:11.620,0:01:15.300
Và nếu bạn kết hợp tất cả [br]các hòn đảo và núi lửa ở Hawaii ,

0:01:15.300,0:01:18.219
thì chúng nằm lọt thỏm trong lòng[br]của ngọn núi khổng lồ trên sao Hỏa.

0:01:18.219,0:01:18.900
Và còn nữa,

0:01:18.900,0:01:23.050
Núi Olympic Mons thậm chí vượt trên cả [br]những đám mây khí quyển của sao Hỏa.

0:01:23.050,0:01:25.489
Đó là điều không ngọn núi nào [br]trên Trái đất có thể cao như vậy.

0:01:25.489,0:01:26.609
Và đây là cách[br]nó được hình thành.

0:01:26.609,0:01:28.920
Tuy đỉnh Olympus Mons [br]chính xác là một ngọn núi lửa,

0:01:28.920,0:01:30.939
nhưng là một trong số [br]những núi lửa không phun trào,

0:01:30.939,0:01:33.050
nên nó được xếp[br]vào loại núi lửa hình khiên,

0:01:33.050,0:01:36.679
nghĩa là thay vì phun dung nham và[br]các vật chất núi lửa lên không trung,

0:01:36.679,0:01:39.850
thì dung nham[br]lại chảy xuống sườn núi.

0:01:39.850,0:01:43.670
Đây có thể là một trong những lý do[br]khiến Olympus Mons trở nên khổng lồ.

0:01:43.670,0:01:46.739
Và vì sao Hỏa không có [br]các mảng kiến tạo như Trái đất,

0:01:46.739,0:01:49.100
khiến núi lửa nóng chảy,[br]chảy tới tại đỉnh gọi là điểm nóng,

0:01:49.100,0:01:52.050
tạo nên dòng dung nham[br]liên tiếp và ổn định.

0:01:52.050,0:01:54.240
Vì vậy, khi dung nham[br]chảy ra từ miệng núi lửa,

0:01:54.240,0:01:57.800
nó bồi đắp theo thời gian và trở thành [br]một phần vùng đất bao xung quanh.

0:01:57.800,0:02:00.280
Thực tế, Olympus Mons[br]có khối lượng lớn như vậy,

0:02:00.280,0:02:02.829
và nó uốn theo hình dạng[br]tự nhiên của hành tinh này,

0:02:02.829,0:02:04.539
và những điểm nóng[br]cũng góp phần

0:02:04.539,0:02:07.280
vào sự hình thành[br]các núi lửa lớn khác trên sao Hỏa.

0:02:07.280,0:02:10.888
Những ngọn núi khổng lồ[br]trong vùng núi Tharsis này rất lớn,

0:02:10.888,0:02:14.770
và đỉnh của chúng rất cao đã gây ra[br]những cơn bão bụi gây hại cho Sao Hỏa.

0:02:14.770,0:02:17.720
Hiện tượng này được Giovanni Schiaparelli,[br]nhà thiên văn học người Ý

0:02:17.720,0:02:20.090
vào cuối thế kỷ 19 [br]quan sát thấy lần đầu tiên.

0:02:20.090,0:02:22.570
Ngoài ra trong số các đặc điểm [br]độc đáo của Olympic Mons

0:02:22.570,0:02:24.960
còn có 6 hõm chảo[br]hoặc hố sập

0:02:24.960,0:02:26.210
ở trên đỉnh[br]của mỗi ngọn núi,

0:02:26.210,0:02:30.400
làm cho đỉnh núi lửa tạo thành [br]một chỗ lõm rộng khoảng 53 dặm.

0:02:30.400,0:02:34.860
Những hõm chảo này xuất hiện theo thời gian khi [br]magma được hình thành từ dung nham và vỡ vụn,

0:02:34.860,0:02:36.600
không thể giữ[br]được bề mặt phía trên.

0:02:36.600,0:02:38.610
Bao quanh[br]cạnh ngoài của Olympus Mons

0:02:38.610,0:02:41.480
là một vách đá cao đến 9.600m,

0:02:41.480,0:02:44.560
cao tương đương [br]với núi lửa lớn nhất trên Trái đất.

0:02:44.560,0:02:46.950
Một đặc điểm thú vị[br]khác của Olympus Mons

0:02:46.950,0:02:50.460
là nó có thể [br]có các dòng sông băng.

0:02:50.460,0:02:52.390
Do khí hậu [br]bất thường của sao Hỏa,

0:02:52.390,0:02:54.680
nơi này trước đây [br]có thể có băng tuyết,

0:02:54.680,0:02:56.030
góp phần trong việc hình thành

0:02:56.030,0:02:59.120
những mảnh vỡ đông cứng[br]trên nền của những núi lửa hình khiên.

0:02:59.120,0:03:03.630
Và kể từ Olympus Mons và các núi lửa [br]xung quanh tọa trên điểm nóng nham thạch

0:03:03.630,0:03:06.000
và liên tục phun ra [br]các vật chất núi lửa,

0:03:06.000,0:03:09.490
bởi vì không có mảng kiến tạo [br]để đẩy chúng ra khỏi những điểm này,

0:03:09.490,0:03:14.250
nên núi lửa lớn nhất của hệ Mặt trời này vẫn tiếp[br]tục phình to ngay cả khi chúng ta đang nói chuyện.

0:03:14.250,0:03:19.150
Hiển nhiên Olympus Mons không phải là[br]ngọn núi hay núi lửa duy nhất trong hệ Mặt trời,

0:03:19.150,0:03:21.830
nhưng chắc chắn [br]nó là lớn nhất.

0:03:21.830,0:03:23.650
Trên khắp các[br]hành tinh và tiểu hành tinh,

0:03:23.650,0:03:26.200
có hàng chục [br]miệng núi lửa, đồi và núi

0:03:26.200,0:03:27.270
có quy mô lớn.

0:03:27.270,0:03:30.530
Điều này để bạn có thể hình dung[br]về mức độ khổng lồ của Olympus

0:03:30.530,0:03:32.170
khi so sánh với các[br]địa hình khác trong hệ Mặt trời.

0:03:32.170,0:03:34.090
Đây là ba trong số [br]các ngọn núi lớn nhất khác.

0:03:34.090,0:03:37.830
Ascreaus Mons[br]có độ cao 18.080m,

0:03:37.830,0:03:39.810
cao nhất[br]trong ba ngọn núi lửa

0:03:39.810,0:03:42.540
thuộc dãy Tharsis Montesin[br]Mar gần núi lửa Olympus Mons.

0:03:42.540,0:03:45.540
Lần đầu tiên được phát hiện bởi [br]tàu vũ trụ Mariner 9 vào năm 1971.

0:03:45.540,0:03:48.200
lúc đầu nó được cho là [br]một điểm lớn trong một cơn bão bụi

0:03:48.200,0:03:49.930
mà còn được gọi là [br]Điểm phía Bắc.

0:03:49.930,0:03:51.720
Tuy nhiên, hình ảnh[br]trong những năm sau đó

0:03:51.720,0:03:54.840
hé lộ rằng Điểm phía Bắc [br]thực sự là một ngọn núi lửa khổng lồ

0:03:54.840,0:03:56.450
và sau đó nó đã được[br]đổi tên thích hợp.

0:03:56.450,0:03:58.760
Equatorial Ridge of Iapetus.

0:03:58.760,0:04:01.040
Đặc điểm kỳ lạ này xuất hiện [br]trên Mặt trăng của sao Thổ,

0:04:01.040,0:04:02.990
làm nó hiện ra[br]như một quả hồ đào,

0:04:02.990,0:04:07.160
là một dãy núi gần xích đạo với[br]đỉnh cao nhất là khoảng 20.000m

0:04:07.160,0:04:11.220
Các nhà khoa học vẫn chưa chắc về [br]sự hình thành của dãy núi bởi Mặt trăng,

0:04:11.220,0:04:15.790
nhưng có giả thuyết cho rằng đó là vết tích [br]còn lại của hình dạng dẹt ban đầu của Mặt trăng,

0:04:15.790,0:04:17.379
hoặc phần còn lại của[br]một vòng tròn méo mó.

0:04:17.379,0:04:19.010
Và cuối cùng, [br]Rheasilvea Mons

0:04:19.010,0:04:21.679
Đây là ngọn núi [br]cao 21.200m

0:04:21.679,0:04:24.909
nằm ở trung tâm của một [br]miệng núi lửa rộng 48.280m

0:04:24.909,0:04:26.380
trên tiểu hành tinh Vesta.

0:04:26.380,0:04:28.039
Một số nhà khoa học cho rằng,

0:04:28.039,0:04:32.060
Rheasilvea là đỉnh cao nhất trong [br]hệ Mặt trời, hơn cả Olympus Mons,

0:04:32.060,0:04:33.830
Nhưng ngay cả[br]với các vệ tinh quan sát,

0:04:33.830,0:04:37.990
việc tính toán chiều cao chính xác của [br]ngọn núi vẫn còn phức tạp và gây tranh luận.

0:04:37.990,0:04:41.290
Vì vậy, chỉ đến khi các nghiên cứu[br]được tiến hành trên Rheasilvea Mons

0:04:41.290,0:04:44.389
hay những ngọn núi khổng lồ khác [br]được tìm thấy đâu đó trong hệ Mặt trời,

0:04:44.389,0:04:47.920
thì đỉnh cao nhất [br]vẫn sẽ là Olympus Mons.

0:04:47.920,0:04:49.060
Và như tôi [br]đã đề cập trước đây,

0:04:49.060,0:04:51.149
vì các điều kiện[br]núi lửa trên sao Hỏa

0:04:51.149,0:04:53.300
và không có mảng [br]kiến tạo địa tầng trên Sao Hỏa,

0:04:53.300,0:04:55.539
nên có rất nhiều không gian [br]cho núi lửa này phát triển,

0:04:55.539,0:04:58.220
và dĩ nhiên có vô số[br]thiên hà trong vũ trụ này,

0:04:58.220,0:04:59.930
và chúng ta thậm chí không biết [br]vũ trụ to lớn như thế nào.

0:04:59.930,0:05:03.580
Vì vậy, tôi chắc chắn có vô vàn núi lửa [br]ngoài kia còn lớn hơn cả Olympus Mons.

0:05:03.580,0:05:06.620
Nhưng cho đến lúc đó, Titan này[br]sẽ vẫn là vua của các ngọn núi,

0:05:06.620,0:05:08.209
vâng, ít nhất [br]trong hệ Mặt trời này.

0:05:08.209,0:05:10.250
Cảm ơn các bạn rất nhiều[br]vì đã xem video này,

0:05:10.250,0:05:10.965
Hẹn gặp lại các bạn.