[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:03.23,0:00:08.04,Default,,0000,0000,0000,,Władza nie ustąpi w niczym bez nacisku ludzi Dialogue: 0,0:00:08.04,0:00:12.14,Default,,0000,0000,0000,,Władza nie ustąpi w niczym bez nacisku ludzi.\NNigdy tak się nie stało i nie stanie. Dialogue: 0,0:00:12.14,0:00:17.56,Default,,0000,0000,0000,,- Frederick Douglass Dialogue: 0,0:00:30.08,0:00:32.08,Default,,0000,0000,0000,,1968 Dialogue: 0,0:00:40.16,0:00:43.32,Default,,0000,0000,0000,,Tu Appollo 8. Nadajemy na żywo prosto z księżyca. Dialogue: 0,0:00:45.21,0:00:51.02,Default,,0000,0000,0000,,Ta dojmująca samotność na księżycu jest też inspirująca. Dialogue: 0,0:00:51.34,0:00:55.31,Default,,0000,0000,0000,,Zdajesz sobie sprawę z tego, \Nco masz na Ziemi. Dialogue: 0,0:00:55.67,0:01:00.06,Default,,0000,0000,0000,,Ziemia widziana stąd jest jak oaza\Nw bezmiarze przestrzeni kosmicznej. Dialogue: 0,0:01:04.54,0:01:08.12,Default,,0000,0000,0000,,- O mój Boże - spójrz na ten widok!\N- Wow, czy to nie piękne? Dialogue: 0,0:01:11.11,0:01:12.96,Default,,0000,0000,0000,,Masz pod ręką kolorowy film, Jim? Dialogue: 0,0:01:13.50,0:01:15.74,Default,,0000,0000,0000,,Podaj mi szybko jedną szpulę. Szybko! Dialogue: 0,0:01:18.42,0:01:20.54,Default,,0000,0000,0000,,Wow, to jest super ujęcie. Dialogue: 0,0:01:26.56,0:01:33.56,Default,,0000,0000,0000,,Załoga Apollo 8 kończy słowami\N“Dobrej nocy, powodzenia i niech Bóg was błogosławi...” Dialogue: 0,0:01:34.58,0:01:37.38,Default,,0000,0000,0000,,“...wszystkich was na dobrej Ziemi” Dialogue: 0,0:01:40.74,0:01:48.22,Default,,0000,0000,0000,,My już nie żyjemy na tej Ziemi. Dialogue: 0,0:01:58.40,0:02:01.94,Default,,0000,0000,0000,,Świat się nie skończył, Dialogue: 0,0:02:01.98,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ale świat, jaki znamy - tak. Dialogue: 0,0:02:08.54,0:02:10.54,Default,,0000,0000,0000,,Słyszycie mnie? Dialogue: 0,0:02:11.64,0:02:13.64,Default,,0000,0000,0000,,Mam pilną sprawę. Dialogue: 0,0:02:13.98,0:02:15.98,Default,,0000,0000,0000,,Poziom wód szybko się podnosi. Dialogue: 0,0:02:16.76,0:02:19.78,Default,,0000,0000,0000,,Póki co podniósł się o jakieś 1,5 metra. Dialogue: 0,0:02:19.96,0:02:22.02,Default,,0000,0000,0000,,A teraz na pierwszym piętrze jest 17 osób. Dialogue: 0,0:02:22.02,0:02:23.79,Default,,0000,0000,0000,,Będziemy musieli się ewakuować.\NMusimy się stąd wydostać. Dialogue: 0,0:02:24.44,0:02:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Próbujemy wam pomóc. Dialogue: 0,0:02:28.48,0:02:31.02,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko w porządku? Wszystko OK? Dialogue: 0,0:02:32.08,0:02:34.78,Default,,0000,0000,0000,,Mamy nowe przejmujące dowody na to, co dzieje się z naszym światem, Dialogue: 0,0:02:34.94,0:02:37.08,Default,,0000,0000,0000,,a dziś przyjrzymy się skutkom, \Nktóre już da się odczuć. Dialogue: 0,0:02:37.66,0:02:40.81,Default,,0000,0000,0000,,Ekstremalnym zjawiskom pogodowym, \Nktórych doświadczamy Dialogue: 0,0:02:40.81,0:02:44.79,Default,,0000,0000,0000,,wszyscy, na całym globie. Dialogue: 0,0:02:44.79,0:02:47.48,Default,,0000,0000,0000,,Dosłownie, wszyscy bierzemy udział w eksperymencie, \Nktóry wcześniej nie miał miejsca. Dialogue: 0,0:02:47.98,0:02:51.50,Default,,0000,0000,0000,,Na jedynej planecie, o której wiemy, że może rozwijać się tam życie. Dialogue: 0,0:02:55.72,0:02:59.98,Default,,0000,0000,0000,,Odpowiemy na niebezpieczeństwo, jakie niosą zmiany klimatu, \Nwiedząc, że porażka w tej kwestii Dialogue: 0,0:03:00.07,0:03:03.39,Default,,0000,0000,0000,,byłaby zdradą w stosunku do naszych dzieci\Ni przyszłych pokoleń. Dialogue: 0,0:03:03.46,0:03:08.52,Default,,0000,0000,0000,,To pytanie, jak będzie wyglądać przyszłość \Ni nowy porządek rzeczy. Dialogue: 0,0:03:19.48,0:03:22.94,Default,,0000,0000,0000,,W Nowym Yorku organizowany jest szczyt klimatyczny, \Nktórego gospodarzem będzie ONZ. Dialogue: 0,0:03:23.34,0:03:26.33,Default,,0000,0000,0000,,Przewodniczy mu Ban Ki-moon. Dialogue: 0,0:03:26.33,0:03:30.41,Default,,0000,0000,0000,,Zwołam szczyt klimatyczny dla przywódców\Nnajwyższego szczebla. Dialogue: 0,0:03:30.41,0:03:37.59,Default,,0000,0000,0000,,Nawołuję rządzących światem, by zmiany klimatu\Nstały się ich priorytetem. Dialogue: 0,0:03:37.88,0:03:44.22,Default,,0000,0000,0000,,Musimy w trakcie szczytu na poważnie\Nzająć się prawdziwymi zobowiązaniami. Dialogue: 0,0:03:46.42,0:03:53.42,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli sprawy będą się toczyć tak, jak do tej pory, \Nnie przeżyjemy tego, umrzemy. Dialogue: 0,0:03:56.08,0:04:05.38,Default,,0000,0000,0000,,ZAKŁÓCENIE Dialogue: 0,0:04:17.42,0:04:20.18,Default,,0000,0000,0000,,100 DNI DO MARSZU Dialogue: 0,0:04:20.86,0:04:22.56,Default,,0000,0000,0000,,[Matt Leonard - Organizator - People's Climate March] Dialogue: 0,0:04:22.59,0:04:26.78,Default,,0000,0000,0000,,23 września ONZ organizuje\Nhistoryczny szczyt klimatyczny. Dialogue: 0,0:04:26.78,0:04:29.47,Default,,0000,0000,0000,,Do udziału w nim zaproszono światowych przywódców \Nz całego świata. Dialogue: 0,0:04:30.09,0:04:32.80,Default,,0000,0000,0000,,W odpowiedzi na to próbujemy zorganizować\Nnajwiększą demonstrację na rzecz klimatu Dialogue: 0,0:04:32.81,0:04:35.68,Default,,0000,0000,0000,,na ulicach Nowego Yorku,\Nlicząc, że zmienimy bieg Dialogue: 0,0:04:35.68,0:04:39.53,Default,,0000,0000,0000,,tych obrad i nadamy nowy kształt temu, \Nczym jest ruch klimatyczny. Dialogue: 0,0:04:39.53,0:04:42.03,Default,,0000,0000,0000,,Popchniemy sprawy do przodu. Dialogue: 0,0:04:42.03,0:04:43.85,Default,,0000,0000,0000,,Punkty krytyczne zmiany klimatu \Nsą przerażające, Dialogue: 0,0:04:43.85,0:04:47.68,Default,,0000,0000,0000,,ale jeśli będziemy działać razem,\Nmożemy stworzyć Dialogue: 0,0:04:47.68,0:04:53.03,Default,,0000,0000,0000,,największą klimatyczną mobilizację w historii.\NMamy moc, by ta demonstracja Dialogue: 0,0:04:53.03,0:04:56.28,Default,,0000,0000,0000,,stała się punktem zwrotnym \Ndla dyskusji o zmianach klimatu. Dialogue: 0,0:04:56.28,0:04:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Może wytrącić naszych przywódców\Nze stanu nieaktywności Dialogue: 0,0:04:59.38,0:05:03.48,Default,,0000,0000,0000,,i pchnąć ich w kierunku\Nratowania planety. Dialogue: 0,0:05:05.36,0:05:08.45,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie duże ruchy społeczne w historii Dialogue: 0,0:05:08.45,0:05:11.75,Default,,0000,0000,0000,,miały swoich ludzi na ulicach. Dialogue: 0,0:05:11.75,0:05:14.67,Default,,0000,0000,0000,,Ruch na rzecz prawa kobiet do głosowania, \Nruch praw obywatelskich, czy ostatnio Dialogue: 0,0:05:14.67,0:05:16.05,Default,,0000,0000,0000,,[Keya Chatterjee, Dyrektor ds. Odnawialnej Energii, WWF] Dialogue: 0,0:05:16.10,0:05:20.66,Default,,0000,0000,0000,,ruch klimatyczny, odnosiły swoje sukcesy, \Ngdy ludzie opuszczali swoje domy, Dialogue: 0,0:05:20.67,0:05:23.07,Default,,0000,0000,0000,,by wyjść na ulice. Dialogue: 0,0:05:23.35,0:05:26.43,Default,,0000,0000,0000,,To jest gra o większą stawkę niż ta, \Nktórą do tej pory udało się wygrać. Dialogue: 0,0:05:26.43,0:05:28.93,Default,,0000,0000,0000,,[NAOMI KLEIN - Autorka - "This Changes Everything"]\NTu nie chodzi o to, by uratować planetę. Dialogue: 0,0:05:28.94,0:05:33.38,Default,,0000,0000,0000,,Musimy ratować systemy, które sprawiają, że\NZiemia stwarza warunki dla rozwoju Dialogue: 0,0:05:33.60,0:05:36.82,Default,,0000,0000,0000,,życia ludzkiego i innych form życia. Dialogue: 0,0:05:36.82,0:05:41.06,Default,,0000,0000,0000,,To jest wyzwanie naszych czasów,\Nale w zasadzie nie powinniśmy być aktywistami. Dialogue: 0,0:05:41.06,0:05:45.22,Default,,0000,0000,0000,,W normalnym, racjonalnym świecie, \Nsam fakt, że naukowcy stwierdzają, Dialogue: 0,0:05:45.22,0:05:49.54,Default,,0000,0000,0000,,że najgorsza rzecz na Ziemi, jaka może się zdarzyć,\Ndzieje się teraz i tak oto macie działać, by ten proces powstrzymać Dialogue: 0,0:05:49.54,0:05:51.22,Default,,0000,0000,0000,,[Bill McKibben - Współzałożyciel 350.org]\Npowinien wystarczyć, by skłonić Dialogue: 0,0:05:51.22,0:05:54.48,Default,,0000,0000,0000,,nasze systemy do reakcji i działania. Dialogue: 0,0:05:56.19,0:05:59.45,Default,,0000,0000,0000,,Ze wszystkich rzeczy, które mnie\Nmartwią, najsmutniejsze jest, gdy ludzie zaczynają Dialogue: 0,0:05:59.46,0:06:01.38,Default,,0000,0000,0000,,mówić o zmianach klimatu, tak jakby to było coś nowego. Dialogue: 0,0:06:01.40,0:06:03.20,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. Naomi Oreskes - Profesorka, Wydział Historii Nauki, Harvard.] Dialogue: 0,0:06:03.20,0:06:05.02,Default,,0000,0000,0000,,Nauka dotycząca tego, czym są zmiany klimatu\Nwywoływane działalnością człowieka Dialogue: 0,0:06:05.03,0:06:08.69,Default,,0000,0000,0000,,jest bardzo stara i ma silne podwaliny.\NTak więc zajęliśmy się dokumentowaniem Dialogue: 0,0:06:08.69,0:06:12.62,Default,,0000,0000,0000,,tej historii, by lepiej zrozumieć,\Ngdzie teraz jesteśmy, Dialogue: 0,0:06:12.62,0:06:16.28,Default,,0000,0000,0000,,jak się tutaj znaleźliśmy i \Njak możemy zmienić kierunek, w którym zmierzamy. Dialogue: 0,0:06:16.58,0:06:20.32,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy wiedzą już od ponad 150 lat,\Nże dwutlenek węgla jest gazem cieplarnianym. Dialogue: 0,0:06:21.58,0:06:25.58,Default,,0000,0000,0000,,Fourier sformułował tezę mówiącą o tym, \Nże w naszej atmosferze są gazy, Dialogue: 0,0:06:25.58,0:06:30.88,Default,,0000,0000,0000,,które pozwalają światłu słonecznemu przedostać się przez nią, \Njak przez szybę, ale gdy światło słoneczne odbija się Dialogue: 0,0:06:30.88,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,od powierzchni ziemi, gazy te zatrzymują ciepło w atmosferze. Dialogue: 0,0:06:33.06,0:06:35.12,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. Heidi Cullen - Szefowa działu naukowego, Climate Central] Dialogue: 0,0:06:35.32,0:06:38.52,Default,,0000,0000,0000,,Tak więc powstał termin efekt cieplarniany. Dialogue: 0,0:06:38.53,0:06:45.53,Default,,0000,0000,0000,,W 1850 roku John Tyndall dokonał pomiarów\Nlaboratoryjnych pochłaniania promieniowania cieplnego Dialogue: 0,0:06:45.66,0:06:47.98,Default,,0000,0000,0000,,przez dwutlenek węgla. Dialogue: 0,0:06:47.98,0:06:49.98,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. James Hansen - były Dyrektor, NASA (GISS)] Dialogue: 0,0:06:49.98,0:06:52.18,Default,,0000,0000,0000,,Wywnioskował, że jeśli zmienimy ilość CO2 w atmosferze, Dialogue: 0,0:06:52.42,0:06:55.75,Default,,0000,0000,0000,,to wpłynie to na równowagę energetyczną naszej planety. Dialogue: 0,0:06:55.75,0:07:00.77,Default,,0000,0000,0000,,To Tyndall wpadł na to i udowodnił, \Nże dwutlenek węgla Dialogue: 0,0:07:00.77,0:07:03.76,Default,,0000,0000,0000,,działa jak naturalny termostat,\Nktóry ustawia temperaturę naszej planety. Dialogue: 0,0:07:03.76,0:07:08.91,Default,,0000,0000,0000,,Pod koniec XIX wieku to Arrehenius - genialny szwedzki chemik \N- jako pierwszy skalkulował, Dialogue: 0,0:07:08.91,0:07:13.41,Default,,0000,0000,0000,,co by się stało, jeśli - jak to ujął - wszystkie kopalnie węgla \Nwyparowałyby w powietrze. Dialogue: 0,0:07:14.80,0:07:18.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale w XX wieku ludzie\Nnie zwracali na to uwagi. Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:21.95,Default,,0000,0000,0000,,Byliśmy zbyt zajęci wynajdowaniem\Nnowych sposobów na spalanie paliw kopalnych. Dialogue: 0,0:07:21.95,0:07:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Dopiero pod koniec lat ‘50.\Nwpadliśmy na pomysł, by zbadać, Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,czy dwutlenek węgla gromadzi się w atmosferze. Dialogue: 0,0:07:28.66,0:07:32.31,Default,,0000,0000,0000,,To urządzenie, zamontowane na \NMauna Loa na Hawajach Dialogue: 0,0:07:32.31,0:07:34.30,Default,,0000,0000,0000,,jest najważniejszym z punktu widzenia nauki narzędziem na ziemi. Dialogue: 0,0:07:34.30,0:07:40.30,Default,,0000,0000,0000,,Począwszy od 1959 roku, pomiary wskazywały na \Nstały wzrost stężenia CO2 w atmosferze - Dialogue: 0,0:07:40.52,0:07:43.28,Default,,0000,0000,0000,,to tzw. krzywa Keelinga. Dialogue: 0,0:07:43.28,0:07:47.55,Default,,0000,0000,0000,,Krzywa Keelinga jest jednym z ważniejszych\Nodkryć XX wieku. Dialogue: 0,0:07:47.55,0:07:52.71,Default,,0000,0000,0000,,Pokazuje nam, że ilość dwutleneku węgla\Nrośnie stale Dialogue: 0,0:07:52.71,0:07:55.62,Default,,0000,0000,0000,,i systematycznie od początku\Nrewolucji przemysłowej. Dialogue: 0,0:07:55.62,0:08:01.80,Default,,0000,0000,0000,,Keeling nie tylko udowodnił stały wzrost CO2, \Nale i dokładnie wskazał jego źródło. Dialogue: 0,0:08:02.12,0:08:07.66,Default,,0000,0000,0000,,Keeling dowiódł, że obecnie mniej więcej,\Nco czwarta cząsteczka CO2 w atmosferze Dialogue: 0,0:08:07.68,0:08:13.60,Default,,0000,0000,0000,,dostała się tam na skutek działalności człowieka. Dialogue: 0,0:08:18.64,0:08:24.45,Default,,0000,0000,0000,,W zeszłym roku przekroczyliśmy liczbę 400 cząsteczek \NCO2 na milion w atmosferze. Dialogue: 0,0:08:24.45,0:08:29.78,Default,,0000,0000,0000,,Poziom przedprzemysłowy\Nwynosił ok. 280 cząsteczek na milion. Dialogue: 0,0:08:29.78,0:08:35.92,Default,,0000,0000,0000,,Tak więc ludzie od czasów epoki industrialnej\Nzwiększyli stężenie CO2 o jakieś 40%. Dialogue: 0,0:08:35.92,0:08:37.90,Default,,0000,0000,0000,,[Justin Gillis - Dziennikarz, The New York Times] Dialogue: 0,0:08:38.10,0:08:42.10,Default,,0000,0000,0000,,Wiele osób obawia się, że nim z tym skończymy,\Nzdążymy jeszcze podwoić, a nawet potroić to stężenie. Dialogue: 0,0:08:42.64,0:08:45.86,Default,,0000,0000,0000,,Pompujemy CO2 do atmosfery Dialogue: 0,0:08:46.32,0:08:50.17,Default,,0000,0000,0000,,z szybkością niespotykaną\Nwe wcześniejszej historii ludzkości. Dialogue: 0,0:08:50.50,0:08:53.64,Default,,0000,0000,0000,,Po prostu wpływamy z wielką prędkością na nieznane terytorium. Dialogue: 0,0:08:54.01,0:08:59.03,Default,,0000,0000,0000,,Za naszego życia ludzkość pozostawiła\Nza sobą Holocen, ten okres, kiedy od 10 tysięcy lat Dialogue: 0,0:08:59.30,0:09:05.10,Default,,0000,0000,0000,,mieliśmy stabilny klimat, co zbiegło się w czasie\Nz rozwojem ludzkiej cywilizacji. Dialogue: 0,0:09:06.02,0:09:12.48,Default,,0000,0000,0000,,Przekroczyliśmy pewien próg\Ni stoimy na granicy innych. Dialogue: 0,0:09:14.28,0:09:16.28,Default,,0000,0000,0000,,[Van Jones - Gospodarz programu CNN Crossfire] Dialogue: 0,0:09:16.42,0:09:19.84,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętam czasy, gdy telewizyjny kanał z pogodą\Nbył czymś w rodzaju sennej, małej stacji. Dialogue: 0,0:09:20.12,0:09:23.71,Default,,0000,0000,0000,,Teraz to jakiś horror, w którym\Nśledzimy, jak wali się klimat. Dialogue: 0,0:09:23.71,0:09:29.12,Default,,0000,0000,0000,,To nie zadzieje się za rok, czy za tysiące lat,\Nto się dzieje teraz. Dialogue: 0,0:09:29.12,0:09:31.19,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy naukowcy od klimatu zgadzają się z jednym: Dialogue: 0,0:09:31.19,0:09:35.15,Default,,0000,0000,0000,,że nastąpiły zmiany w naszej atmosferze\Ni że zmieniła się jej dynamika. Dialogue: 0,0:09:35.15,0:09:38.62,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego każde wydarzenie, które ma teraz miejsce, \Numieszczamy w kontekście zmiany klimatu Dialogue: 0,0:09:38.62,0:09:40.60,Default,,0000,0000,0000,,i przebiega ono inaczej, niż mogłoby bez tej zmiany. Dialogue: 0,0:09:56.10,0:09:59.76,Default,,0000,0000,0000,,Tajfun uderzył w Filipiny\Nz prędkością 314 km/h. Dialogue: 0,0:09:59.90,0:10:03.74,Default,,0000,0000,0000,,To więcej niż huragan Sandy\Ni Katrina razem wzięte. Dialogue: 0,0:10:04.25,0:10:10.83,Default,,0000,0000,0000,,Świat organizuje teraz pomoc dla Filipin,\Nale tylko stróżka jedzenia, wody i lekarstw Dialogue: 0,0:10:10.83,0:10:13.54,Default,,0000,0000,0000,,dotarła do ofiar tajfunu Haiyan. Dialogue: 0,0:10:13.54,0:10:18.32,Default,,0000,0000,0000,,Milion osób zmuszone było uciekać z domów.\NPróbują teraz ratować to, co zostało. Dialogue: 0,0:10:18.50,0:10:22.72,Default,,0000,0000,0000,,Setki tysięcy z nich tłoczy się w centrach pomocowych, \Npróbując zabezpieczyć podstawowe potrzeby życiowe. Dialogue: 0,0:10:22.72,0:10:27.55,Default,,0000,0000,0000,,Wielu mieszkańców nosiło maski \Nze względu na odór rozkładających się ciał, Dialogue: 0,0:10:27.55,0:10:30.99,Default,,0000,0000,0000,,gdy szukali krewnych w najbardziej zniszczonej okolicy. Dialogue: 0,0:10:31.06,0:10:34.52,Default,,0000,0000,0000,,To jest jedna z największych burz, \Njakie widziano na tej planecie. Dialogue: 0,0:10:39.66,0:10:41.60,Default,,0000,0000,0000,,Panie Prezydencie, wasza ekscelencjo, Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:47.82,Default,,0000,0000,0000,,to, czego doświadcza mój kraj w wyniku \Ntego ekstremalnego zjawiska pogodowego, to czyste szaleństwo. Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,[Yeb SaŚćėo - negocjator klimatyczny, Filipiny] Dialogue: 0,0:10:51.94,0:10:57.62,Default,,0000,0000,0000,,Ogromny tajfun Haiyan spowodował\Nosunięcia ziemi w moim rodzinnym mieście. Dialogue: 0,0:11:02.02,0:11:07.14,Default,,0000,0000,0000,,Zniszczenia są… oszałamiające. Dialogue: 0,0:11:09.86,0:11:16.86,Default,,0000,0000,0000,,Trudno mi znaleźć słowa, które\Nopisałyby, jak się czuję wobec tych strat. Dialogue: 0,0:11:17.72,0:11:22.40,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie osoby, które zaprzeczają lub\Nignorują rzeczywistość zmiany klimatu Dialogue: 0,0:11:22.82,0:11:29.02,Default,,0000,0000,0000,,wzywam… wywam, by opuściły swoje wieże z kości słoniowej \Ni wygodne siedziska swoich foteli. Dialogue: 0,0:11:29.78,0:11:33.28,Default,,0000,0000,0000,,Wzywam, by przyjechały na wyspy Pacyfiku. Dialogue: 0,0:11:33.28,0:11:38.46,Default,,0000,0000,0000,,Nie zgadzamy się - jako naród - na przyszłość, \Nktórą dyktować będą nam tajfuny takie jak Haiyan. Dialogue: 0,0:11:38.46,0:11:43.48,Default,,0000,0000,0000,,Nie zgadzamy się, by uciekanie przed burzami, \Newakuacja naszych rodzin, Dialogue: 0,0:11:43.48,0:11:49.20,Default,,0000,0000,0000,,liczenie zmarłych stały się częścią naszego życia.\NPo prostu nie godzimy się na to. Dialogue: 0,0:11:52.03,0:11:55.61,Default,,0000,0000,0000,,Możemy to naprawić. Możemy powstrzymać to szaleństwo. Dialogue: 0,0:12:08.92,0:12:11.56,Default,,0000,0000,0000,,80 DNI DO MARSZU Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Zespół koordynacyjny People’s Climate March.\NSpotkanie organizacyjne. Dialogue: 0,0:12:14.52,0:12:17.98,Default,,0000,0000,0000,,Cześć, cześć. Wszyscy wiemy, dlaczego tu jesteśmy. Dialogue: 0,0:12:17.98,0:12:19.90,Default,,0000,0000,0000,,[Eddie Bautista - Prezes, NYC-EJA] Dialogue: 0,0:12:20.10,0:12:23.52,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 80 dni, licząc od jutra, \Nby zorganizować największy marsz klimatyczny w historii. Dialogue: 0,0:12:23.78,0:12:27.76,Default,,0000,0000,0000,,To bardzo ważne, by ludzie pamiętali,\Nże mimo tego, że zmiana klimatu dotyczy wszystkich, Dialogue: 0,0:12:27.100,0:12:30.52,Default,,0000,0000,0000,,to skutki te nie są równomiernie rozłożone. Dialogue: 0,0:12:30.52,0:12:35.16,Default,,0000,0000,0000,,Prosimy, by każda z grup\Ndała priorytet ludności kolorowej, Dialogue: 0,0:12:35.52,0:12:39.42,Default,,0000,0000,0000,,bo tak jest w rzeczywistości, brak tutaj proporcjonalności. \NCzas, by to podkreślić. Dialogue: 0,0:12:40.68,0:12:44.60,Default,,0000,0000,0000,,Muszą doprowadzić do globalnego porozumienia \Ndot. redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dialogue: 0,0:12:44.60,0:12:46.60,Default,,0000,0000,0000,,[Tomas GardaŚćėo - Organizator People's Climate March] Dialogue: 0,0:12:46.85,0:12:48.92,Default,,0000,0000,0000,,Możemy to zrobić i jednocześnie tworzyć miejsca pracy. Dialogue: 0,0:12:49.54,0:12:53.06,Default,,0000,0000,0000,,Nie skupiamy się na paliwach kopalnych\Nale na rozwiązaniach Dialogue: 0,0:12:53.56,0:12:55.50,Default,,0000,0000,0000,,[Lee Ziesche - Koordynatorka Działań Lokalnych] Dialogue: 0,0:12:55.50,0:12:58.68,Default,,0000,0000,0000,,i pokazujemy, jakie możliwości ekonomicznego rozwoju\Nwiążą się z tymi rozwiązaniami. Dialogue: 0,0:12:58.68,0:13:01.16,Default,,0000,0000,0000,,[Armando Chapelliquen - Koordynator Projektu, NYPIRG]\NPrzewodzić temu marszowi... Dialogue: 0,0:13:01.54,0:13:02.77,Default,,0000,0000,0000,,...będą ludzie zebrani w tym pokoju. Dialogue: 0,0:13:03.34,0:13:07.96,Default,,0000,0000,0000,,[Wielebny Clinton Miller - Kościół Baptystów Brown Memorial] \NDzisiaj środowisko jest tą szczególną kwestią, Dialogue: 0,0:13:08.24,0:13:13.38,Default,,0000,0000,0000,,która wpłynie na to, jak będziemy żyć, \Ngdzie i czy w ogóle będziemy. Dialogue: 0,0:13:13.83,0:13:20.83,Default,,0000,0000,0000,,Naszym najważniejszym narzędziem jest nasza \Nludzka siła. Istnieje już 325 grup Dialogue: 0,0:13:21.95,0:13:25.100,Default,,0000,0000,0000,,i codziennie ich przybywa. Cokolwiek planujesz zrobić, Dialogue: 0,0:13:25.100,0:13:32.100,Default,,0000,0000,0000,,by wesprzeć tę mobilizację, przemyśl jeszcze raz.\NSpraw by było jeszcze większe i bardziej odważne. Dialogue: 0,0:13:33.54,0:13:39.56,Default,,0000,0000,0000,,Naszym zadaniem jest sprawi,ć by wszyscy o nim\Nusłyszeli. Bo wtedy na pewno przyjdą. Dialogue: 0,0:13:39.82,0:13:41.76,Default,,0000,0000,0000,,To jest nasze zadanie. Dialogue: 0,0:13:49.96,0:13:52.60,Default,,0000,0000,0000,,[Ruch na Rzecz Rozbrojenia Nuklearnego - New York City] Dialogue: 0,0:13:53.56,0:14:00.86,Default,,0000,0000,0000,,W 1982 roku, gdy ONZ ustanawiało pierwsze zapisy \Ndot. zmniejszania arsenałów nuklearnych, Dialogue: 0,0:14:01.28,0:14:05.50,Default,,0000,0000,0000,,zebraliśmy się i postanowiliśmy, że musimy\Nwyjść na ulice, tak żeby Dialogue: 0,0:14:05.50,0:14:09.67,Default,,0000,0000,0000,,zebrani w Nowym Jorku przedstawiciele \Nkrajów z całego świata Dialogue: 0,0:14:09.67,0:14:12.78,Default,,0000,0000,0000,,usłyszeli nasz głos. Dialogue: 0,0:14:12.78,0:14:16.64,Default,,0000,0000,0000,,Nowojorska demonstracja antynuklearna \Nokazała się największą polityczną Dialogue: 0,0:14:16.64,0:14:19.01,Default,,0000,0000,0000,,demonstracją w historii kraju. Dialogue: 0,0:14:19.01,0:14:25.19,Default,,0000,0000,0000,,Do dziś pozostaje ona największym jednorazowym \Nzgromadzeniem ludzi w tym kraju. Dialogue: 0,0:14:27.16,0:14:32.78,Default,,0000,0000,0000,,W biurze był chyba jakiś jeden komputer. \NWszystkie inne sprawy załatwiane były przez telefon. Dialogue: 0,0:14:32.78,0:14:36.43,Default,,0000,0000,0000,,Coś, co nazywaliśmy pocztą, \Nbyło wolne jak ślimak w porównaniu z mailem. Dialogue: 0,0:14:36.43,0:14:39.70,Default,,0000,0000,0000,,Ale coś w tym jednak było. Nie mieliśmy\Ntej dzisiejszej technologii Dialogue: 0,0:14:39.70,0:14:43.11,Default,,0000,0000,0000,,i musieliśmy tak naprawdę zmusić ludzi Dialogue: 0,0:14:43.11,0:14:44.97,Default,,0000,0000,0000,,żeby ze sobą rozmawiali. Dialogue: 0,0:14:44.97,0:14:50.14,Default,,0000,0000,0000,,Nie wrócimy do domów i nie zamilkniemy\Ndopóki nie będzie prawdziwego pokoju Dialogue: 0,0:14:50.14,0:14:54.81,Default,,0000,0000,0000,,i sprawiedliwości. Wrócimy i będziemy się \Norganizować. Dialogue: 0,0:14:54.81,0:14:59.97,Default,,0000,0000,0000,,Co ciekawe, powstało wtedy około 600 grup lokalnych Dialogue: 0,0:15:01.06,0:15:05.22,Default,,0000,0000,0000,,i wiele z nich funkcjonowało \Njeszcze przez lata. Dialogue: 0,0:15:05.64,0:15:11.19,Default,,0000,0000,0000,,Dla mnie, największa moc tego dnia to doświadczenie \Norganizowania tego wydarzenia Dialogue: 0,0:15:11.19,0:15:15.21,Default,,0000,0000,0000,,i organizowania tego, co z tego wydarzenia wynikło. Dialogue: 0,0:15:19.62,0:15:23.78,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy eksperci mówią dziś,\Nże cały świat się ociepla Dialogue: 0,0:15:24.06,0:15:26.12,Default,,0000,0000,0000,,z powodu “efektu cieplarnianego”. Dialogue: 0,0:15:26.30,0:15:28.30,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. Naomi Oreskes, historyczka nauki\NUniwersytet Harvarda] Dialogue: 0,0:15:28.40,0:15:32.40,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy już bardzo długo przestrzegali\Nzmiana klimatu może nastąpić, Dialogue: 0,0:15:32.60,0:15:36.28,Default,,0000,0000,0000,,ale to w 1988 roku Jim Hansen i jego\Nzespół z NASA przedstawił w artykułach naukowych, Dialogue: 0,0:15:36.58,0:15:39.30,Default,,0000,0000,0000,,a także podczas wystąpień publicznych, \Nże to się faktycznie dzieje. Dialogue: 0,0:15:39.58,0:15:42.32,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. James Hansen - były dyrektor, NASA (GISS)]\NZmiany w składzie atmosfery, Dialogue: 0,0:15:42.50,0:15:46.66,Default,,0000,0000,0000,,które spowodowane są przez ludzi,\Nbędą miały duży wpływ na klimat na Ziemi. Dialogue: 0,0:15:46.66,0:15:51.42,Default,,0000,0000,0000,,Wykryliśmy efekt cieplarniany,\Nktóry zmienia obecnie nasz klimat. Dialogue: 0,0:15:51.42,0:15:54.50,Default,,0000,0000,0000,,Oświadczenie Hansena pojawiło się\Nna pierwszej stronie New York Times’a. Dialogue: 0,0:15:54.50,0:15:58.64,Default,,0000,0000,0000,,I nawet był projekt ustawy wprowadzanej do Kongresu \Ndotyczący państwowej polityki energetycznej, Dialogue: 0,0:15:58.85,0:16:03.61,Default,,0000,0000,0000,,aby natychmiast zacząć wycofywać się z użycia paliw kopalnych\Ni zapobiec uciążliwym skutkom zmian klimatu. Dialogue: 0,0:16:03.98,0:16:06.36,Default,,0000,0000,0000,,Ten proces został wzmocniony przez utworzenie w tym samym roku IPCC - Dialogue: 0,0:16:06.37,0:16:09.97,Default,,0000,0000,0000,,Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu. Dialogue: 0,0:16:10.22,0:16:12.28,Default,,0000,0000,0000,,Więc to było ważne wydarzenie polityczne\Ni było to też ważne wydarzenie naukowe. Dialogue: 0,0:16:12.49,0:16:16.40,Default,,0000,0000,0000,,były mocne dowody naukowe, \Nbyło zainteresowanie mediów. Dialogue: 0,0:16:16.51,0:16:18.50,Default,,0000,0000,0000,,I wtedy wszystko zaczęło się rozpadać. Dialogue: 0,0:16:20.31,0:16:24.50,Default,,0000,0000,0000,,Szczyt Ziemi, 12-dniowa konferencja na rzecz środowiska naturalnego, \Nz reprezentacjami z 178 krajów, Dialogue: 0,0:16:24.50,0:16:26.37,Default,,0000,0000,0000,,rozpoczęła się dziś w Rio de Janeiro. Dialogue: 0,0:16:26.37,0:16:30.21,Default,,0000,0000,0000,,Linie sporu zostały już nakreślone między tymi, \Nktórzy posiadają, a tymi, którzy mają mniej. Dialogue: 0,0:16:30.21,0:16:35.75,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd ustalenia nie są wiążące - \Nnie wymagają konkretnych działań na rzecz środowiska. Dialogue: 0,0:16:36.12,0:16:40.51,Default,,0000,0000,0000,,Czasł upływał, a naukowe ostrzeżenia stawały się coraz bardziej poważne. Dialogue: 0,0:16:40.92,0:16:44.46,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd nie było żadnej konstruktywnej odpowiedzi ze strony polityków. Dialogue: 0,0:16:44.60,0:16:46.50,Default,,0000,0000,0000,,Cały wysiłek polityczny skupiony na rozwiązaniu tej kwestii Dialogue: 0,0:16:46.52,0:16:49.16,Default,,0000,0000,0000,,skończył się fiaskiem. Dialogue: 0,0:16:49.16,0:16:50.100,Default,,0000,0000,0000,,Wziąłem na siebie ciężar \Nznalezienia równowagi między Dialogue: 0,0:16:51.11,0:16:54.19,Default,,0000,0000,0000,,zachowaniem środowiska naturalnego, z jednej strony, Dialogue: 0,0:16:54.19,0:16:56.50,Default,,0000,0000,0000,,i pracy dla amerykańskich rodzin, z drugiej. Dialogue: 0,0:16:59.49,0:17:03.09,Default,,0000,0000,0000,,Porozumienie, które powstało w Kioto w Japonii,\Nnakłada na kraje uprzemysłowione Dialogue: 0,0:17:03.48,0:17:06.38,Default,,0000,0000,0000,,obowiązek ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Dialogue: 0,0:17:07.50,0:17:09.40,Default,,0000,0000,0000,,[Justin Gillis - Dziennikarz, The New York Times] Dialogue: 0,0:17:09.42,0:17:12.88,Default,,0000,0000,0000,,USA nigdy nie podpisały protokołu z Kioto, \Nco było jedną z przyczyn, dla których nigdy nie przyniósł rezultatów. Dialogue: 0,0:17:13.01,0:17:16.29,Default,,0000,0000,0000,,Prezydent Bush rozpętał burzę kontrowersji, Dialogue: 0,0:17:16.29,0:17:17.61,Default,,0000,0000,0000,,kiedy zdecydował się nie podpisywać protokołu. Dialogue: 0,0:17:17.61,0:17:21.62,Default,,0000,0000,0000,,W Protokole zostały określone limity emisji gazów cieplarnianych\Nw krajach uprzemysłowionych\N. Dialogue: 0,0:17:21.62,0:17:25.91,Default,,0000,0000,0000,,Przez ok. 2 tygodnie delegacja USA \Nblokowała propozycję za propozycją, Dialogue: 0,0:17:25.91,0:17:27.10,Default,,0000,0000,0000,,projekt za projektem, Dialogue: 0,0:17:27.10,0:17:31.95,Default,,0000,0000,0000,,odmawiając nawet podjęcia rozmów \Nna temat obowiązkowych cięć emisji. Dialogue: 0,0:17:31.95,0:17:35.96,Default,,0000,0000,0000,,Teraz przenieśmy się na wielką konferencję klimatyczną,\Nktóra odbyła się w Kopenhadze. Dialogue: 0,0:17:35.96,0:17:40.27,Default,,0000,0000,0000,,Dziś państwa globalnego Południa zabrały głos. Dialogue: 0,0:17:40.27,0:17:44.29,Default,,0000,0000,0000,,Prowadzone przez państwa afrykańskie, \N135 krajów, w tym Indie i Chiny, Dialogue: 0,0:17:44.29,0:17:46.00,Default,,0000,0000,0000,,rozpoczęły 5-godzinny bojkot. Dialogue: 0,0:17:46.00,0:17:52.47,Default,,0000,0000,0000,,Przyczyną były niewystarczające cięcia emisji \Nproponowane przez najbogatsze państwa. Dialogue: 0,0:17:52.47,0:17:55.61,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli w Hollywood by powstał taki scenariusz,\Nwszystko zmierzałoby do pozytywnego zakończenia, Dialogue: 0,0:17:55.61,0:17:59.54,Default,,0000,0000,0000,,a wszystkie kraje zobowiązałyby się do podjęcia\Nnajwiększego wysiłku na rzecz redukcji emisji. Dialogue: 0,0:17:59.54,0:18:02.32,Default,,0000,0000,0000,,Ale nic takiego się nie stało.\NKonferencja była fiaskiem, porażką. Dialogue: 0,0:18:02.86,0:18:08.36,Default,,0000,0000,0000,,Frustracja ostatnich 10 dni konferencji\Neksplodowała na ulicach Kopenhagi. Dialogue: 0,0:18:08.36,0:18:11.90,Default,,0000,0000,0000,,Na zewnątrz Bella Center, gdzie negocjatorzy \Njeszcze nie doszli do porozumienia, Dialogue: 0,0:18:12.26,0:18:16.63,Default,,0000,0000,0000,,2500 protestujących próbowało wedrzeć się\Ndo sali obrad i wpłynąć na ich wynik. Dialogue: 0,0:18:16.63,0:18:19.99,Default,,0000,0000,0000,,[Bill McKibben - Współzałożyciel 350.org]\NNic się nie stało, dlatego że Dialogue: 0,0:18:19.99,0:18:23.62,Default,,0000,0000,0000,,przemysł paliw kopalnych był na tyle silny, \Nżeby nastraszyć kraje, by unikały tego tematu. Dialogue: 0,0:18:23.84,0:18:27.80,Default,,0000,0000,0000,,[Naomi Klein - Autorka, Doktryna Szoku]\NTo, co się stało w Kopenhadze, sprawiło, że wiele osób Dialogue: 0,0:18:27.80,0:18:29.80,Default,,0000,0000,0000,,zrozumiało, że “żaden lider nas nie ocali”. Dialogue: 0,0:18:31.47,0:18:35.14,Default,,0000,0000,0000,,Musimy być na tyle mocni,\Nby przestraszyć naszych krajowych reprezentantów, Dialogue: 0,0:18:35.14,0:18:38.16,Default,,0000,0000,0000,,by mądrze działali w Nowym Jorku we wrześniu. Dialogue: 0,0:18:38.16,0:18:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli uda nam się to zrobić, Dialogue: 0,0:18:40.00,0:18:44.46,Default,,0000,0000,0000,,to sprawy potoczą się lepiej w Paryżu,\Nniż potoczyły się Kopenhadze. Dialogue: 0,0:18:45.50,0:18:48.84,Default,,0000,0000,0000,,Te wydarzenia nie są oddzielnymi momentami w czasie. Dialogue: 0,0:18:48.85,0:18:53.60,Default,,0000,0000,0000,,To jest jeden proces i to, o co się stanie w Paryżu, Dialogue: 0,0:18:53.60,0:18:57.60,Default,,0000,0000,0000,,jest mocno zależne od tego, co stanie się we wrześniu. Dialogue: 0,0:18:57.60,0:19:00.60,Default,,0000,0000,0000,,To będzie musiała być walka naszego życia. Dialogue: 0,0:19:01.60,0:19:05.60,Default,,0000,0000,0000,,[Międzyrządowy Panel ds. Zmiany Klimatu \N(IPCC) - Berlin, Niemcy] Dialogue: 0,0:19:05.68,0:19:12.36,Default,,0000,0000,0000,,Witamy na konferencji prasowej, na której zaprezentujemy \NRaport 3. Grupy Roboczej IPCC Dialogue: 0,0:19:12.62,0:19:14.70,Default,,0000,0000,0000,,nt. łagodzenia zmiany klimatu. Dialogue: 0,0:19:14.70,0:19:16.70,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. Rajendra Pachauri - Przewodniczący, IPCC]\NJeśli naprawdę chcemy spowodować ograniczenie Dialogue: 0,0:19:17.89,0:19:22.73,Default,,0000,0000,0000,,wzrostu temperatury nie więcej \Nniż o 2 stopnie Celsjusza, Dialogue: 0,0:19:22.82,0:19:28.08,Default,,0000,0000,0000,,to musimy w bezprecedensowy sposób \Nzacząć współpracować na poziomie międzynarodowym. Dialogue: 0,0:19:28.08,0:19:29.87,Default,,0000,0000,0000,,Sposób, w jaki podchodzimy do zmiany klimatu Dialogue: 0,0:19:29.87,0:19:33.55,Default,,0000,0000,0000,,polega na tym, że społeczność naukowa\Nktóra łączy w całość wyniki różnych badań Dialogue: 0,0:19:33.55,0:19:35.50,Default,,0000,0000,0000,,i prezentuje je następnie politykom. Dialogue: 0,0:19:35.50,0:19:38.71,Default,,0000,0000,0000,,Udowodniliśmy, że zmiany klimatu są bez wątpienia prawdziwe, Dialogue: 0,0:19:38.71,0:19:40.70,Default,,0000,0000,0000,,że temperatura na Ziemi się podnosi, Dialogue: 0,0:19:40.84,0:19:46.28,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. Heidi Cullen - Autorka, Weather of the Future]\Nże ten wzrost jest głównie spowodowany przez Dialogue: 0,0:19:46.28,0:19:50.24,Default,,0000,0000,0000,,spalanie paliw kopalnych i inne działania człowieka.\NTo dodatkowe ocieplanie stanowi Dialogue: 0,0:19:50.24,0:19:53.40,Default,,0000,0000,0000,,istotne zgrożenie. Dialogue: 0,0:19:53.40,0:19:56.92,Default,,0000,0000,0000,,Grupie tworzącej zapisy klimatycznego porozumienia \Nudało się opracować definicję, Dialogue: 0,0:19:56.92,0:19:59.44,Default,,0000,0000,0000,,tego, co nazwali “niebezpieczną ludzką ingerencją”. Dialogue: 0,0:20:00.52,0:20:04.50,Default,,0000,0000,0000,,W 2009 roku reprezentacje krajów zgodziły się Dialogue: 0,0:20:04.51,0:20:10.54,Default,,0000,0000,0000,,na ustalenie 2 stopni Celsjusza / 3.6 stopnia Farenheita\Njako maksymalnego poziomu ocieplenia Dialogue: 0,0:20:10.54,0:20:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ponad poziom sprzed ery przemysłowej. Dialogue: 0,0:20:13.00,0:20:17.78,Default,,0000,0000,0000,,To wymagałoby od wszystkich państw na świecie\Nprawie całkowitego zatrzymania emisji\N\N271\N00:20:17,780 --> 00:20:19,700\Nw przeciągu kilku dziesięcioleci. Dialogue: 0,0:20:17.78,0:20:19.70,Default,,0000,0000,0000,,na przestrzeni paru dekad. Dialogue: 0,0:20:19.82,0:20:21.80,Default,,0000,0000,0000,,[Dr. John Sterman - Dyrektor, Grupa Dynamiki Systemowej MIT] Dialogue: 0,0:20:21.80,0:20:25.25,Default,,0000,0000,0000,,Wiele ludzi mówiło o 2 stopniach jako o\Nbezpiecznym poziomie, kiedy nie ma czegoś takiego. Dialogue: 0,0:20:25.25,0:20:29.98,Default,,0000,0000,0000,,Dwa stopnie to okrągła cyfra, która byłaby bezpieczniejsza, Dialogue: 0,0:20:29.98,0:20:34.41,Default,,0000,0000,0000,,jednak ciągle doświadczymy poważnych skutków zmiany klimatu. Dialogue: 0,0:20:34.41,0:20:38.49,Default,,0000,0000,0000,,Jeden stopień to topiący się lód w Arktyce i Antarktyce. Będziemy przerażeni, \Nkiedy odkryjemy, co się stanie przy dwóch stopniach, Dialogue: 0,0:20:38.49,0:20:40.97,Default,,0000,0000,0000,,ale najprawdopodobniej dowiemy się tego. Dialogue: 0,0:20:40.97,0:20:45.45,Default,,0000,0000,0000,,Nawet jeśli teraz zrobimy wszystko dobrze,\N(dwa stopnie) to pewnie najlepszy wynik, Dialogue: 0,0:20:45.45,0:20:46.69,Default,,0000,0000,0000,,na jaki możemy liczyć. Dialogue: 0,0:20:47.80,0:20:53.68,Default,,0000,0000,0000,,Inną rzeczą, którą zrobiło IPCC, było powiązanie \Nprogu wzrostu temperatury max do 2 stopni Dialogue: 0,0:20:53.68,0:20:57.93,Default,,0000,0000,0000,,z ilością paliw kopalnych, \Nktóre możemy jeszcze spalić. Dialogue: 0,0:20:57.93,0:21:04.39,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób doszli do tego, że granicą \Njest spalenie 3 bilionów ton węgla. Dialogue: 0,0:21:05.80,0:21:08.14,Default,,0000,0000,0000,,Problem w tym, że spaliliśmy już ponad połowę z tego. Dialogue: 0,0:21:08.14,0:21:09.62,Default,,0000,0000,0000,,Dochodzimy właśnie do 600 miliardów ton, Dialogue: 0,0:21:09.66,0:21:12.58,Default,,0000,0000,0000,,a przy takim tempie jak teraz Dialogue: 0,0:21:12.59,0:21:16.50,Default,,0000,0000,0000,,wyczerpiemy ten węglowy budżet\Nw ciągu 30 lat. Dialogue: 0,0:21:17.72,0:21:19.72,Default,,0000,0000,0000,,Ci sami liderzy, którzy mówią, że Dialogue: 0,0:21:19.76,0:21:23.70,Default,,0000,0000,0000,,chcą, by temperatura nie wzrosła o ponad 2 stopnie Dialogue: 0,0:21:23.70,0:21:28.38,Default,,0000,0000,0000,,optują za propozycjami, które - jeśli się to policzy - \Nprowadzą nas do 6 stopniowego wzrostu temperatury, Dialogue: 0,0:21:28.83,0:21:33.06,Default,,0000,0000,0000,,do poziomu, przy którym nawet najbardziej rozsądni\Nz naukowców mówią, że Dialogue: 0,0:21:33.06,0:21:38.64,Default,,0000,0000,0000,,cywilizacja jaką znamy, \Nnie przetrwa. Dialogue: 0,0:21:38.64,0:21:43.32,Default,,0000,0000,0000,,To tak jakby całkowicie zaprzeczać\Nspotkaniu z rzeczywistością. Dialogue: 0,0:21:43.32,0:21:46.63,Default,,0000,0000,0000,,Jest ogromna przepaść pomiędzy tym,\Nco ten kraj mówi, że chce zrobić a tym, co Dialogue: 0,0:21:46.63,0:21:48.15,Default,,0000,0000,0000,,rzeczywiście zamierza zrobić. Dialogue: 0,0:21:48.15,0:21:51.89,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie mówią na to “przepaść węglowa”. Dialogue: 0,0:21:51.89,0:21:57.39,Default,,0000,0000,0000,,W dużej mierze to kwestia matematyki. Dialogue: 0,0:21:57.39,0:21:59.46,Default,,0000,0000,0000,,Musimy po prostu zostawić nietknięte \N80% paliw kopalnych w ziemi. Dialogue: 0,0:21:59.46,0:22:04.07,Default,,0000,0000,0000,,Przemysł paliw kopalnych chce spalić\Nwszystkie rezerwy i jeśli to zrobi Dialogue: 0,0:22:04.07,0:22:06.00,Default,,0000,0000,0000,,to rzeczywiście dobijemy do tych 6 stopni. Dialogue: 0,0:22:06.00,0:22:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Każdy dzień bierności, robienia “tego, co zwykle” \Npcha nas bliżej i bliżej do katastrofy. Dialogue: 0,0:22:17.02,0:22:19.02,Default,,0000,0000,0000,,58 DNI DO MARSZU Dialogue: 0,0:22:19.02,0:22:20.96,Default,,0000,0000,0000,,[People's Climate March - Spotkanie komitetu sterującego, NYC] Dialogue: 0,0:22:21.08,0:22:26.32,Default,,0000,0000,0000,,Do demonstracji jeszcze dwa miesiące. \Nwszyscy w tym pokoju oczywiście wiemy o wielkiej robocie, Dialogue: 0,0:22:26.32,0:22:31.65,Default,,0000,0000,0000,,którą do tej pory wykonaliśmy, którą wykonujemy co dzień, \Nrozsyłając wici, mobilizując ludzi. Dialogue: 0,0:22:31.65,0:22:35.52,Default,,0000,0000,0000,,[Leslie Cagan - Organizatorka Peace & Justice]\NW tym momencie, liczy się każdy dzień. Każdego dnia, Dialogue: 0,0:22:35.52,0:22:37.27,Default,,0000,0000,0000,,kiedy przegapiamy jakąś okazję, to już po niej. Dialogue: 0,0:22:37.27,0:22:42.61,Default,,0000,0000,0000,,Tu nie chodzi tylko o jednodniowy marsz, lecz o \Nnaszą trwałą zdolność, by budować silny ruch klimatyczny, Dialogue: 0,0:22:42.61,0:22:45.08,Default,,0000,0000,0000,,To w to potrzebujemy ładować energię. Dialogue: 0,0:22:45.08,0:22:49.12,Default,,0000,0000,0000,,[Ananda Lee Tan - Sojusz na rzecz Klimatycznej Sprawiedliwości]\NPostawa otwartości znaczy dla nas wiele rzeczy. Dialogue: 0,0:22:49.12,0:22:53.35,Default,,0000,0000,0000,,Przyznajemy, że żyjemy w społeczeństwie uprzywilejowanym, \Ngdzie są nierówności Dialogue: 0,0:22:53.35,0:22:57.39,Default,,0000,0000,0000,,i aby poradzić sobie z kryzysem klimatycznym, \Nmusimy najpierw zająć się tymi nierównościami. Dialogue: 0,0:22:57.92,0:23:02.52,Default,,0000,0000,0000,,To sprawi, że nasz ruch stanie się na tyle silny, \Nby poradzić sobie z globalnym kryzysem ekologicznym. Dialogue: 0,0:23:05.19,0:23:09.68,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli pomyślisz o tym przez chwilę, \Nto chodzi o to, że jest sobie ta warstwa tego czegoś pod ziemią, Dialogue: 0,0:23:09.68,0:23:11.65,Default,,0000,0000,0000,,która znalazła się tam w specyficznym czasie i Dialogue: 0,0:23:11.65,0:23:12.79,Default,,0000,0000,0000,,w specyficzny sposób. Dialogue: 0,0:23:12.79,0:23:15.80,Default,,0000,0000,0000,,I tkwią w niej tysiąclecia energii słonecznej. Dialogue: 0,0:23:16.06,0:23:20.00,Default,,0000,0000,0000,,[Chris Hayes - Prowadzący program “All in with Chris Hayes” | MSNBC]\NA my po prostu - tak się złożyło - natknęliśmy się na nią. Dialogue: 0,0:23:20.00,0:23:24.00,Default,,0000,0000,0000,,To tak jakbyś sobie szła i coś tam schowała do ziemi Dialogue: 0,0:23:24.00,0:23:27.71,Default,,0000,0000,0000,,i teraz są tam miliony dolarów, które wyciągamy. Dialogue: 0,0:23:27.71,0:23:30.29,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko to, co robimy, kim jesteśmy\Ni jak żyjemy, Dialogue: 0,0:23:30.29,0:23:35.06,Default,,0000,0000,0000,,uzależnione jest od tego, że\Nprzez przypadek znaleźliśmy to coś, co tkwi w ziemi. Dialogue: 0,0:23:35.06,0:23:38.42,Default,,0000,0000,0000,,I to coś mówi nam “Hej, przecież nie musicie... Dialogue: 0,0:23:38.42,0:23:42.58,Default,,0000,0000,0000,,...pracować w polu przez cały czas\N-- możecie mieć miasta, możecie mieć samochody. Dialogue: 0,0:23:42.58,0:23:48.06,Default,,0000,0000,0000,,możecie mieć iPhony”.\NI tak, jak ja to widzę, to jest niesamowite, Dialogue: 0,0:23:48.06,0:23:55.06,Default,,0000,0000,0000,,że płacimy cenę tego cały ten czas,\Na zegar tyka. Dialogue: 0,0:23:57.56,0:24:02.84,Default,,0000,0000,0000,,Porażką klasycznego rynku jest\N“eksternalizacja negatywnych skutków środowiskowych”. Dialogue: 0,0:24:02.84,0:24:08.61,Default,,0000,0000,0000,,To żargonowe określenie na “nie płacisz pełnej\Nceny za paliwa, które spalasz”. Dialogue: 0,0:24:08.61,0:24:16.17,Default,,0000,0000,0000,,Przewaga, którą ma przemysł paliw kopalnych, \Nbierze się stąd, że produktom częściowo obniża się cenę Dialogue: 0,0:24:16.17,0:24:18.10,Default,,0000,0000,0000,,i koszty przerzuca się na ogół społeczeństwa. Dialogue: 0,0:24:18.84,0:24:20.86,Default,,0000,0000,0000,,[Keya Chatterjee - Dyrektorka ds. Energii Odnawialnej, WWF] Dialogue: 0,0:24:20.92,0:24:24.40,Default,,0000,0000,0000,,Pomyśl tylko o tej całej litanii skutków:\Npodwyższene poziomu mórz, kwaśnienie oceanów, Dialogue: 0,0:24:24.40,0:24:30.97,Default,,0000,0000,0000,,upadek ekosystemów, z których czerpiemy żywność, \Ndostępność wody pitnej. To są naprawdę kosztownę sprawy Dialogue: 0,0:24:31.02,0:24:35.85,Default,,0000,0000,0000,,-- kiedy okolicę trawią dzikie pożary, \Nto naprawdę dużo kosztuje. Dialogue: 0,0:24:35.85,0:24:39.53,Default,,0000,0000,0000,,I wszystkie te koszty zostały przerzucone na nas, na społeczeństwo.\NI to nie osoby, które zanieczyszczają, za to płacą. Dialogue: 0,0:24:39.53,0:24:42.68,Default,,0000,0000,0000,,Ci super duzi truciciele Dialogue: 0,0:24:42.68,0:24:46.35,Default,,0000,0000,0000,,po prostu wrzucają mega tony węgla w powietrze, \Nza friko! Dialogue: 0,0:24:46.35,0:24:50.17,Default,,0000,0000,0000,,A przecież nie można zanieczyszczać ot tak sobie. \NJeśli zaśmiecasz okolicę - dostajesz grzywnę. Dialogue: 0,0:24:50.17,0:24:54.14,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób właśnie przemysł węglowy i paliwowy\Njest bardziej konkurencyjny Dialogue: 0,0:24:54.14,0:24:57.52,Default,,0000,0000,0000,,w stosunku do energii słonecznej, \Nwiatrowej, czy pochodzącej z innego źródła, Dialogue: 0,0:24:57.52,0:24:59.50,Default,,0000,0000,0000,,niż powinien być. Dialogue: 0,0:24:59.50,0:25:02.00,Default,,0000,0000,0000,,[Sen. Sheldon Whitehouse (D - RI) Współprzewodniczący, Task Force on Climate Change] Dialogue: 0,0:25:02.01,0:25:05.36,Default,,0000,0000,0000,,Oprócz problemów środowiskowych, które\Npowodowane są przez zanieczyszczenie węglowe Dialogue: 0,0:25:05.36,0:25:09.22,Default,,0000,0000,0000,,i oprórcz problemów ekonomicznych mamy jeszcze\Nproblem polityczny Dialogue: 0,0:25:09.22,0:25:12.65,Default,,0000,0000,0000,,taki, że bardzo mała grupa \No bardzo szczególnych interesach Dialogue: 0,0:25:13.15,0:25:17.64,Default,,0000,0000,0000,,przejęła ścisłą kontrolę nad rządzącymi. Dialogue: 0,0:25:17.64,0:25:22.17,Default,,0000,0000,0000,,Buntujemy się przeciwko lobby paliwowemu, \Nktóre ma całkowity dostęp Dialogue: 0,0:25:22.17,0:25:23.88,Default,,0000,0000,0000,,do klasy politycznej i możliwość, by Dialogue: 0,0:25:23.88,0:25:25.80,Default,,0000,0000,0000,,dawać łapówki w legalny sposób Dialogue: 0,0:25:25.92,0:25:29.90,Default,,0000,0000,0000,,i szantażować za pośrednictwem czarnego PR itd. Dialogue: 0,0:25:30.06,0:25:34.06,Default,,0000,0000,0000,,Nawet osoby, które im się przeciwstawiają, mają problemy, Dialogue: 0,0:25:34.24,0:25:37.98,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ są ekonomicznie uzależnione od nich. Dialogue: 0,0:25:37.98,0:25:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Mamy teraz do czynienia z monopolem kontrolowanym \Nprzez dużych węglowych trucicieli. Dialogue: 0,0:25:40.90,0:25:43.66,Default,,0000,0000,0000,,Zapewniają sobie dofinansowanie za dofinansowaniem. Dialogue: 0,0:25:44.42,0:25:48.63,Default,,0000,0000,0000,,Pomyśl tylko: ile kasy wydaje Pentagon, Dialogue: 0,0:25:48.63,0:25:53.61,Default,,0000,0000,0000,,żeby duże koncerny naftowe \Nmogły zdobywać surowce na Bliskim Wschodzie. Dialogue: 0,0:25:53.61,0:25:56.23,Default,,0000,0000,0000,,Około połowa budżetu Pentagonu Dialogue: 0,0:25:56.23,0:26:01.24,Default,,0000,0000,0000,,wspiera Chevron, Shell i Exxon\Nw ich działalności komercyjnej. Dialogue: 0,0:26:01.24,0:26:04.98,Default,,0000,0000,0000,,Co jeśli te firmy nagle musiałyby za to płacić?\NIle wtedy kosztowałby wtedy gaz? Dialogue: 0,0:26:04.98,0:26:09.07,Default,,0000,0000,0000,,Dodatkowo, firmy te dostają różne ulgi podatkowe\Ni różne inne ułatwienia. Dialogue: 0,0:26:09.07,0:26:13.29,Default,,0000,0000,0000,,Są w systemie opartym na filozofii stałego wzrostu\Ni zamiast zajmować się kryzysem klimatycznym Dialogue: 0,0:26:13.29,0:26:13.65,Default,,0000,0000,0000,,i zmniejszać wydobycie Dialogue: 0,0:26:13.65,0:26:17.90,Default,,0000,0000,0000,,oni je dublują poprzez szczelinowanie, \Npoprzez ropę z piasków roponośnych, Dialogue: 0,0:26:17.90,0:26:23.18,Default,,0000,0000,0000,,przez eksport węgla i usuwanie wierzchołków gór.\NStają się coraz bardziej bezczelni. Dialogue: 0,0:26:23.30,0:26:30.78,Default,,0000,0000,0000,,To nieuczciwy przemysł. I jeśli ten biznesplan \Nbędzie dalej realizowany, to zniszczy on naszą planetę. Dialogue: 0,0:26:32.43,0:26:37.07,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy już zdasz sobie z tego sprawę, \Nto zrozumiesz, że jest to bezprawny biznes. Dialogue: 0,0:26:37.86,0:26:42.12,Default,,0000,0000,0000,,Musimy znaleźć sposób, by uniezależnić się od nich Dialogue: 0,0:26:42.38,0:26:46.46,Default,,0000,0000,0000,,i to powoli dzieje się na całym świecie. Dialogue: 0,0:26:59.28,0:27:00.23,Default,,0000,0000,0000,,Byłem wtedy na scenie\Nna trawniku Central Parku Dialogue: 0,0:27:00.23,0:27:05.88,Default,,0000,0000,0000,,jakoś z 70 stóp powyżej ziemi, Dialogue: 0,0:27:05.88,0:27:09.22,Default,,0000,0000,0000,,patrząc na morze ludzi,\Nrozciągające się dalej niż sięgał wzrok. Dialogue: 0,0:27:09.22,0:27:12.76,Default,,0000,0000,0000,,[Denis Hayes - Założyciel Earth Day Network]\NSzacunki mówiły o ponad milionie osób, Dialogue: 0,0:27:13.36,0:27:18.08,Default,,0000,0000,0000,,22 kwietnia 1970\Nktóre zmobilizowały się, Dialogue: 0,0:27:18.40,0:27:23.32,Default,,0000,0000,0000,,by uczestniczyć w Dniu Ziemi. \N20 milionów Amerykanów wzięło wolne Dialogue: 0,0:27:23.33,0:27:27.51,Default,,0000,0000,0000,,i wyszło na ulice swoich społeczności. Dialogue: 0,0:27:27.56,0:27:32.58,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy Nixon oglądał w telewizji te wielkie tłumy,\Nzbierające się w każdym kolejnym mieście, w całym kraju Dialogue: 0,0:27:32.58,0:27:36.48,Default,,0000,0000,0000,,pewnie mamrotał do Ehrlichmana, \N“Wiele z tych osób to muszą być Republikanie”. Dialogue: 0,0:27:36.72,0:27:41.47,Default,,0000,0000,0000,,I Republikanie chcieli, by on coś zrobił\Nw tym temacie. Dialogue: 0,0:27:41.72,0:27:46.60,Default,,0000,0000,0000,,Tak więc to Nixon, prawdopodobnie najbardziej anty-środowiskowy \Nprezydent w historii Ameryki, Dialogue: 0,0:27:46.60,0:27:50.74,Default,,0000,0000,0000,,poczuł się zmuszony, by podpisać Ustawę dot. Czystego Powietrza. Dialogue: 0,0:27:50.74,0:27:53.96,Default,,0000,0000,0000,,[Denis Hayes - Przewodniczący, Dzień Ziemi 22 kwietnia]\NMyślę, że rzeczy, które do tej pory zrobiliśmy Dialogue: 0,0:27:54.33,0:27:58.06,Default,,0000,0000,0000,,dają nam pewną dozę nadziei.\NWidzimy pewien stopień responsywności Dialogue: 0,0:27:58.06,0:28:01.78,Default,,0000,0000,0000,,ze strony Izby Reprezentatnów\Njak i ze strony Senatu. Dialogue: 0,0:28:02.12,0:28:06.10,Default,,0000,0000,0000,,W trzy lata udało się uchwalić\Nustawę o czystym powietrzu i czystej wodzie, Dialogue: 0,0:28:06.10,0:28:10.00,Default,,0000,0000,0000,,o bezpiecznej wodzie pitnej i o zagrożonych gatunkach \Ni ochronie ssaków morskich, Dialogue: 0,0:28:10.00,0:28:17.23,Default,,0000,0000,0000,,i narodową strategię środowiskową, i ustawę o edukacji środowiskowej, \Ni o porządkowaniu niebezpiecznych składowisk. Dialogue: 0,0:28:17.23,0:28:22.25,Default,,0000,0000,0000,,Posunąłbym się nawet do tego, by powiedzieć, że\N-- może za wyjątkiem Nowego Ładu -- była to Dialogue: 0,0:28:22.25,0:28:24.20,Default,,0000,0000,0000,,najbardziej gruntowna restrukturyzacja Dialogue: 0,0:28:24.20,0:28:27.18,Default,,0000,0000,0000,,amerykańskiego systemu ekonomicznego, Dialogue: 0,0:28:27.18,0:28:29.10,Default,,0000,0000,0000,,jaką widział nasz naród. Dialogue: 0,0:28:36.16,0:28:38.16,Default,,0000,0000,0000,,50 DNI DO MARSZU Dialogue: 0,0:28:38.16,0:28:42.10,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy o 50 dni od największego\Nmarszu dla klimatu w historii - czy jesteście na to gotowi? Dialogue: 0,0:28:42.10,0:28:44.10,Default,,0000,0000,0000,,[Konferencja prasowa People's Climate March - Times Square, NYC] Dialogue: 0,0:28:44.10,0:28:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Tu nie chodzi o środowisko. \NTu chodzi o naszą wspólnotę. Dialogue: 0,0:28:48.10,0:28:53.84,Default,,0000,0000,0000,,[Eddie Bautista - Dyrektor, NYC - EJA] \NTu chodzi o służbę zdrowia, o miejsca pracy, o sprawiedliwość Dialogue: 0,0:28:53.84,0:28:55.84,Default,,0000,0000,0000,,[LaTonya Crisp-Sauray - Sekretarz TWU Local 100 Recording] Dialogue: 0,0:28:55.84,0:28:59.96,Default,,0000,0000,0000,,To robotnicy poruszyli to miasto\Ni to robotnicy sprawią, by ten ruch trwał. Dialogue: 0,0:29:00.44,0:29:02.98,Default,,0000,0000,0000,,Tworzymy wspólnotę. Czyż nie tworzymy wspólnoty? Dialogue: 0,0:29:05.66,0:29:09.42,Default,,0000,0000,0000,,Nasi ludzie, nasi ludzie, którzy są na pierwszej linii frontu, \Nnie mogą swobodnie oddychać, Dialogue: 0,0:29:09.56,0:29:13.12,Default,,0000,0000,0000,,[Elizabeth Yeampierre - Dyrektorka, Uprose]\Ncierpią na astmę, choroby górnych dróg oddechowych Dialogue: 0,0:29:13.14,0:29:16.34,Default,,0000,0000,0000,,czy raka, ze względu na ten środowiskowy rasizm. Dialogue: 0,0:29:16.50,0:29:20.52,Default,,0000,0000,0000,,Zmiana klimatu pogłębia społeczne nierówności każdego rodzaju, Dialogue: 0,0:29:20.92,0:29:24.74,Default,,0000,0000,0000,,[Wielebny Fletcher Harper - Dyrektor Wykonawczy, Greenfaith]\Nzwalczane przez wspólnoty religijne Dialogue: 0,0:29:24.92,0:29:26.34,Default,,0000,0000,0000,,od tysięcy lat Dialogue: 0,0:29:26.34,0:29:32.56,Default,,0000,0000,0000,,i nie przestaniemy maszerować i modlić się\Npóki nie będzie mocnego klimatycznego porozumienia. Dialogue: 0,0:29:32.56,0:29:37.01,Default,,0000,0000,0000,,Tworzymy ruch, bracia i siostry\Ni musimy trzymać się razem. Dialogue: 0,0:29:37.01,0:29:42.03,Default,,0000,0000,0000,,Dołącz do nas 21. września do marszu\Ni wyślij jasny komunikat Narodom Zjednoczonym. Dialogue: 0,0:29:43.06,0:29:46.98,Default,,0000,0000,0000,,[Tłum śpiewa, "Gdy ludzie się jednoczą, nie zostaną pokonani".] Dialogue: 0,0:29:52.54,0:29:55.04,Default,,0000,0000,0000,,[Bill McKibben - autor “Eaarth”]\NTo tylko przypadek, że myślimy Dialogue: 0,0:29:55.22,0:29:57.60,Default,,0000,0000,0000,,o zmianie klimatu jako o sprawie środowiskowej. Dialogue: 0,0:29:58.62,0:30:04.32,Default,,0000,0000,0000,,Równie dobrze można na to spojrzeć jako na przykład tego, \Nco dzieje się w społeczeństwie, w którym są nierówności. Dialogue: 0,0:30:04.56,0:30:10.12,Default,,0000,0000,0000,,Osoby, które w najmniejszym stopniu wywołały zmianę klimatu\Ni które w najmniejszym stopniu skorzystały Dialogue: 0,0:30:10.26,0:30:14.08,Default,,0000,0000,0000,,na wykorzystaniu paliw kopalnych, \Nsą pierwszymi, które odczuwają jej skutki. Dialogue: 0,0:30:14.22,0:30:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie z najuboższych części świata\Nniesamowicie cierpią, Dialogue: 0,0:30:18.14,0:30:22.00,Default,,0000,0000,0000,,a w kolejnych latach \Ncierpieć będą jeszcze bardziej. Dialogue: 0,0:30:22.26,0:30:25.42,Default,,0000,0000,0000,,Zakłócenie klimatu\Nto jest kwestia społecznej sprawiedliwości. Dialogue: 0,0:30:25.43,0:30:29.31,Default,,0000,0000,0000,,[Van Jones - Współzałożyciel, Rebuild the Dream]\NKto odczuwa katastrofy pogodowe w pierwszej kolejności i najmocniej Dialogue: 0,0:30:29.31,0:30:30.89,Default,,0000,0000,0000,,za każdym razem, gdy się pojawiają? Dialogue: 0,0:30:30.89,0:30:34.95,Default,,0000,0000,0000,,To osoby o niskich dochodach, ludość kolorowa\Nktóra nie jest w stanie uciec. Dialogue: 0,0:30:34.95,0:30:39.15,Default,,0000,0000,0000,,To osoby, które nie mogą tak łatwo zareagować, \Nponieważ nie mają pieniędzy albo kapitału społecznego Dialogue: 0,0:30:39.15,0:30:41.47,Default,,0000,0000,0000,,czy koneksji politycznych. Dialogue: 0,0:30:41.47,0:30:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Nasze społeczności doświadczają tego w nieproporcjonalny sposób. Dialogue: 0,0:30:43.40,0:30:46.82,Default,,0000,0000,0000,,[Jeanette "Jet" E. Toomer - lokalna liderka, NYC-EJA] Dialogue: 0,0:30:46.92,0:30:49.48,Default,,0000,0000,0000,,Widzimy, że to rdzenna ludność, \No ciemniejszym kolorze skóry Dialogue: 0,0:30:49.49,0:30:52.88,Default,,0000,0000,0000,,i niskich zarobkach,\Nzawsze odczuwała ciężar Dialogue: 0,0:30:52.88,0:30:55.84,Default,,0000,0000,0000,,licznych politycznych kryzysów. Dialogue: 0,0:30:55.84,0:30:57.38,Default,,0000,0000,0000,,Jest tyle krajów, które Dialogue: 0,0:30:57.52,0:31:01.06,Default,,0000,0000,0000,,systematycznie były ograbiane, przez lata. Dialogue: 0,0:31:01.22,0:31:04.52,Default,,0000,0000,0000,,I często mówi się na to “dług ekologiczny”, “dług klimatyczny” Dialogue: 0,0:31:04.52,0:31:08.82,Default,,0000,0000,0000,,[Naomi Klein - autorka “This Changes Everything”]\NTen cały pomysł, że jest coś takiego jak miejsca jednorazowego użytku, Dialogue: 0,0:31:08.82,0:31:10.82,Default,,0000,0000,0000,,od zawsze był pomysłem rasistowskim. Dialogue: 0,0:31:10.82,0:31:16.69,Default,,0000,0000,0000,,Idea stref, które się poświęca:\Nto traktowanie ludzi i miejsc jak śmieci. Dialogue: 0,0:31:19.98,0:31:24.24,Default,,0000,0000,0000,,Miejsce, któremu najtrudniej to przyjąć do wiadomości są amerykańskie przedmieścia. Dialogue: 0,0:31:24.54,0:31:28.48,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy odgrodzeni od świata natury\N-- tym właśnie są przedmieścia: Dialogue: 0,0:31:28.48,0:31:34.40,Default,,0000,0000,0000,,sposobem na to, byś nie był/a\Nw kontakcie ze światem natury. Dialogue: 0,0:31:34.66,0:31:37.34,Default,,0000,0000,0000,,W tych miejscach jesteśmy odgrodzeni bogactwem Dialogue: 0,0:31:38.30,0:31:40.28,Default,,0000,0000,0000,,a przynajmniej tak nam się wydaje. Dialogue: 0,0:31:49.02,0:31:52.64,Default,,0000,0000,0000,,Naukowcy nawołują,\Nbyśmy nie przekroczyli granicy Dialogue: 0,0:31:52.64,0:31:55.11,Default,,0000,0000,0000,,dwustopniowego wzrostu globalnej temperatury. Dialogue: 0,0:31:55.11,0:31:58.81,Default,,0000,0000,0000,,O co się tak martwią? Dialogue: 0,0:31:58.81,0:32:00.77,Default,,0000,0000,0000,,[Ricken Patel - założyciel i dyrektor, Avaaz]\NJeśli świat ociepli się bardziej Dialogue: 0,0:32:00.77,0:32:04.51,Default,,0000,0000,0000,,czekają nas sprzężenia zwrotne w naszym ekosystemie Dialogue: 0,0:32:04.51,0:32:07.21,Default,,0000,0000,0000,,-- punkty krytyczne zmiany klimatu, \Nkiedy sytuacja może wymknąć się spod kontroli. Dialogue: 0,0:32:07.32,0:32:09.30,Default,,0000,0000,0000,,I dzieje się to w taki sposób: Dialogue: 0,0:32:13.23,0:32:17.34,Default,,0000,0000,0000,,są przełączniki, które - jeśli je włączysz -\Nprzenoszą cię w zupełnie nieznany obszar Dialogue: 0,0:32:17.34,0:32:23.10,Default,,0000,0000,0000,,i nawet nie masz szans, by zrozumieć\Nco się dzieje i jak na nie reagować. Dialogue: 0,0:32:23.10,0:32:26.82,Default,,0000,0000,0000,,To nie jest problem o charakterze linearnym. Dialogue: 0,0:32:26.82,0:32:29.20,Default,,0000,0000,0000,,To jest problem o charakterze wykładniczym. Dialogue: 0,0:32:30.36,0:32:34.62,Default,,0000,0000,0000,,Teraz mamy do czynienia z trzema takimi\Npunktami krytycznymi. Dialogue: 0,0:32:35.10,0:32:41.28,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy z nich to pokrywa lodowcowa Arktyki. \NDziała jak lustro, które odbija promienie słoneczne Dialogue: 0,0:32:41.28,0:32:43.50,Default,,0000,0000,0000,,od powierzchni Ziemi, która w ten sposób aż tak się nie nagrzewa. Dialogue: 0,0:32:43.50,0:32:46.20,Default,,0000,0000,0000,,Wraz z topnieniem, to lustro jest coraz mniejsze, Dialogue: 0,0:32:46.20,0:32:50.33,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza cieplejszą ziemię, co oznacza \Njeszcze większe topnienie i jeszcze większą zmianę klimatu. Dialogue: 0,0:32:50.33,0:32:56.13,Default,,0000,0000,0000,,Kolejny przykład to arktyczny metan\N-- mamy gigantyczne pokłady metanu Dialogue: 0,0:32:56.13,0:33:03.13,Default,,0000,0000,0000,,zamrożone w tundrze, a jest on 50 razy \Nbardziej toksyczny niż CO2. To CO2 na sterydach. Dialogue: 0,0:33:03.64,0:33:08.05,Default,,0000,0000,0000,,Wraz z ociepleniem ze zmarzliny uwalnia się metan, \Ni to pogłębia globalne ocieplenie. Dialogue: 0,0:33:08.05,0:33:12.75,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że ociepla ziemię, co znaczy, że\Njeszcze więcej metanu zostaje uwolnionego, Dialogue: 0,0:33:12.75,0:33:17.28,Default,,0000,0000,0000,,co znaczy, że temperatura jeszcze bardziej wzrasta\Ni że cały proces wymyka się spod kontroli. Dialogue: 0,0:33:17.28,0:33:21.76,Default,,0000,0000,0000,,Kolejny przykład takiego punktu krytycznego to kwaśnienie oceanów. \NIm więcej CO2 w atmosferze, Dialogue: 0,0:33:21.76,0:33:24.56,Default,,0000,0000,0000,,tym więcej go w wodach oceanicznych, Dialogue: 0,0:33:24.56,0:33:30.20,Default,,0000,0000,0000,,a wiele żyjątek, takich jak plankton, \Nnie może żyć w takiej kwaśniejącej wodzie. Dialogue: 0,0:33:30.20,0:33:35.94,Default,,0000,0000,0000,,Plankton jest podstawą łańcucha żywieniowego\N-- jeśli obumiera, możemy stracić cały ekosystem oceaniczny. Dialogue: 0,0:33:35.94,0:33:41.42,Default,,0000,0000,0000,,Te sprzężenia zwrotne i te punkty krytyczne\Nto właśnie coś, co nie pozwala mi spać, Dialogue: 0,0:33:41.42,0:33:47.26,Default,,0000,0000,0000,,i myślę, czy przypadkiem nie uruchommy machiny, \Nktórą trudno będzie wyłączyć. Dialogue: 0,0:33:47.26,0:33:52.80,Default,,0000,0000,0000,,Nawet jeśli od dziś przestalibyśmy całkowicie emitować CO2, \Nto ze względu na opóźnione działanie systemu klimatycznego, Dialogue: 0,0:33:53.00,0:33:56.50,Default,,0000,0000,0000,,i tak już spowodowaliśmy zmiany, które dopiero zajdą, \Nktórych teraz nie widać. Dialogue: 0,0:33:56.51,0:34:00.98,Default,,0000,0000,0000,,Żyjemy w świecie z bardzo cienką warstwą, gdzie rozwija się życie. Dialogue: 0,0:34:00.98,0:34:05.04,Default,,0000,0000,0000,,Parę kilometrów poniżej moich stóp, \Njest za gorąco, by żyć. Dialogue: 0,0:34:05.04,0:34:09.92,Default,,0000,0000,0000,,Parę kilometrów powżej mojej głowy, \Npowietrze jest zbyt rzadkie, by oddychać. Dialogue: 0,0:34:09.92,0:34:12.94,Default,,0000,0000,0000,,Tu nie chodzi o kolejne susze, czy kolejne burze. Dialogue: 0,0:34:13.00,0:34:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Tu chodzi o katastrofalną zmianę \Nw tej kruchej równowadze naszej biosfery, Dialogue: 0,0:34:17.00,0:34:19.88,Default,,0000,0000,0000,,która zagraża wszystkiemu, co kochamy. Dialogue: 0,0:34:24.10,0:34:26.10,Default,,0000,0000,0000,,37 DNI DO MARSZU Dialogue: 0,0:34:26.40,0:34:28.92,Default,,0000,0000,0000,,To na czym musimy się skupić, to\Nfrekwencja, frekwencja, frekwencja. Dialogue: 0,0:34:29.76,0:34:33.64,Default,,0000,0000,0000,,Czy jest ktoś, kto może zrobić update\Nze strony działań młodych osób? Armando? Dialogue: 0,0:34:33.64,0:34:37.69,Default,,0000,0000,0000,,[Armando Chapelliquen - koordynator projektu, NYPIRG]\NTo będzie szybkie wyliczenie kwestii, które chcę poruszyć. Dialogue: 0,0:34:37.69,0:34:39.60,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście ludzie, którzy zajmują się pracą z młodymi ludźmi Dialogue: 0,0:34:39.60,0:34:41.30,Default,,0000,0000,0000,,pracują również nad Szczytem Młodych Liderów dla Sprawiedliwości Klimatycznej Dialogue: 0,0:34:41.42,0:34:45.04,Default,,0000,0000,0000,,Dużo dzieje się rzeczy organizacyjnych\Nprzed marszem People’s Climate. Dialogue: 0,0:34:45.05,0:34:46.47,Default,,0000,0000,0000,,Tak więc osoby, które jeszcze się nie włączyły, Dialogue: 0,0:34:46.47,0:34:49.48,Default,,0000,0000,0000,,dowiadują się o nim, a osoby, które już wiedzą, Dialogue: 0,0:34:49.48,0:34:51.40,Default,,0000,0000,0000,,stają się jeszcze bardziej nakręcone. Dialogue: 0,0:34:52.08,0:34:54.58,Default,,0000,0000,0000,,[Szczyt Młodzieży dla Klimatycznej Sprawiedliwości - New York] Dialogue: 0,0:34:54.62,0:34:59.64,Default,,0000,0000,0000,,Wiele z tych rzeczy, na których się skupiamy, \Nto zabawa Dialogue: 0,0:35:00.46,0:35:04.50,Default,,0000,0000,0000,,ale taka, która szybko się kończy\Ni nie przyniesie jakiejś dużej poprawy. Dialogue: 0,0:35:05.25,0:35:08.88,Default,,0000,0000,0000,,Musimy przemyśleć nasze priorytety. Dialogue: 0,0:35:08.88,0:35:12.56,Default,,0000,0000,0000,,Nasze środowisko to nie tylko pokrywy lodowcowe, \Nktóre topnieją w Antarktyce. Dialogue: 0,0:35:13.21,0:35:14.66,Default,,0000,0000,0000,,To my musimy mierzyć się z tymi problemami dzień w dzień. Dialogue: 0,0:35:14.66,0:35:18.97,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli oddychasz smogiem, jeśli męczy cię astma, Dialogue: 0,0:35:18.97,0:35:22.68,Default,,0000,0000,0000,,to jest to środowiskowa niesprawiedliwość\Ni mamy moc, by się tym zająć. Dialogue: 0,0:35:22.68,0:35:27.34,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraź sobie, że jesteś właśnie tą osobą, która zmienia\Noblicze zmiany klimatu Dialogue: 0,0:35:27.34,0:35:30.52,Default,,0000,0000,0000,,w taki sposób, że już nie musimy przejmować\Nsię nimi każdego dnia. Dialogue: 0,0:35:32.92,0:35:34.92,Default,,0000,0000,0000,,[Joaquin Brito Jr. - aktywista na rzecz klimatycznej sprawiedliwości, Uprose] Dialogue: 0,0:35:34.92,0:35:41.80,Default,,0000,0000,0000,,21 września będziemy maszerować dla klimatycznej sprawiedliwości\N-- kto jest z nami? Chcę to usłyszeć! Dialogue: 0,0:35:52.34,0:35:58.34,Default,,0000,0000,0000,,Ok, no dobrze, tak -- wydobywamy paliwa kopalne,\Nspalamy je, Dialogue: 0,0:35:58.34,0:36:03.07,Default,,0000,0000,0000,,emitujemy węgiel do atmosfery. \NTo ociepla temperaturę. Dużo złych rzeczy się dzieje - Dialogue: 0,0:36:03.07,0:36:09.85,Default,,0000,0000,0000,,fale upałów, ekstremalna pogoda, \Npowodzie. OK, pewnie. Ale czy to właśnie Dialogue: 0,0:36:09.85,0:36:16.85,Default,,0000,0000,0000,,jest ta rzecz, na której najbardziej mi zależy?\NJest tyle innych ważnych spraw w moim życiu. Dialogue: 0,0:36:17.42,0:36:21.35,Default,,0000,0000,0000,,Dla osoby, która jest zaręczona i walczy\No większą płacę minimalną, Dialogue: 0,0:36:21.35,0:36:23.99,Default,,0000,0000,0000,,albo martwi się opieką zdrowotną, \Nto jest zrozumiałe, że te cząsteczki, Dialogue: 0,0:36:23.99,0:36:27.90,Default,,0000,0000,0000,,które unoszą się w powietrzu, są niewidoczne\Ni abstrakcyjne. Dialogue: 0,0:36:30.23,0:36:35.56,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie mają tę właściwość, że mogą się troszczyć \No ograniczoną liczbę rzeczy na raz. Masz hipotekę - Dialogue: 0,0:36:35.56,0:36:39.29,Default,,0000,0000,0000,,musisz to spłacać, masz dzieci - musisz o nie dbać\Ni te troski zdają się być bardziej palące. Dialogue: 0,0:36:42.42,0:36:46.28,Default,,0000,0000,0000,,Zajmujemy się sprawami, które uważamy za pilne, \Njak pistolet przy skroni, Dialogue: 0,0:36:46.83,0:36:52.36,Default,,0000,0000,0000,,jak spanikowane stado dzikich słoni. \NZmiana klimatu to jest zupełnie Dialogue: 0,0:36:52.36,0:36:58.41,Default,,0000,0000,0000,,inny rodzaj ryzyka. Dzieje się na przestrzeni lat Dialogue: 0,0:36:58.41,0:37:02.25,Default,,0000,0000,0000,,i trudną ją postrzegać, jako bardzo pilną groźbę. Dialogue: 0,0:37:02.25,0:37:06.91,Default,,0000,0000,0000,,Inna sprawa, to to, że czasami staramy się załatwić\Nwszystko jednym działaniem. Dialogue: 0,0:37:06.91,0:37:12.15,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tendencję do tego, że gdy dostrzeżemy problem, \Nstaramy się go naprawić tylko w jeden sposób. Dialogue: 0,0:37:12.15,0:37:16.60,Default,,0000,0000,0000,,Szukamy jednego złotego środka. Zmiana klimatu może przytłaczać, Dialogue: 0,0:37:16.60,0:37:21.50,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ jest tak wiele różnych rzeczy, które musimy zrobić, \Nby sobie z nią poradzić. Dialogue: 0,0:37:22.60,0:37:29.48,Default,,0000,0000,0000,,O zmianie klimatu mówimy od 25 lat.\NPoziom raportów naukowych wzrasta z roku na rok. Dialogue: 0,0:37:29.50,0:37:33.72,Default,,0000,0000,0000,,[George Marshall - autor “Don't Even Think About it”]\NDlaczego to ciągle nie zmusiło Dialogue: 0,0:37:33.72,0:37:35.72,Default,,0000,0000,0000,,większości ludzi do działania?\N\N Dialogue: 0,0:37:39.47,0:37:44.18,Default,,0000,0000,0000,,Psychologowie poznawczy zmapowali\Nsystemy przetwarzania informacji w naszych mózgach Dialogue: 0,0:37:44.18,0:37:48.84,Default,,0000,0000,0000,,i odkryli, że są dwa równoległe i połączone\Nze sobą systemy przetwarzania informacji. Dialogue: 0,0:37:51.18,0:37:57.38,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje racjonalna i analityczna strona mózgu, \Nktóra jest odpowiedzialna za przetwarzanie faktów i danych. Dialogue: 0,0:37:57.38,0:38:04.08,Default,,0000,0000,0000,,Mózg ma też inną stronę, która jest \Nkierowana intuicją i emocjami. Dialogue: 0,0:38:04.08,0:38:10.94,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie emocjonalna strona sprawia, \Nże zaczynamy działać. Dialogue: 0,0:38:10.94,0:38:16.06,Default,,0000,0000,0000,,Wyzwaniem w przypadku zmian klimatu jest to,\Njak możemy coś tak bardzo opartego na nauce Dialogue: 0,0:38:16.06,0:38:22.42,Default,,0000,0000,0000,,przenieść na tę stronę, która sprawia, \Nże coś poczujemy. Dialogue: 0,0:38:22.54,0:38:26.78,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie niechętnie włączają się w działania, jeśli nie widzą\Ndookoła wielu innych ludzi, którzy podejmują działanie. Dialogue: 0,0:38:26.79,0:38:31.42,Default,,0000,0000,0000,,I dlatego jest to absolutnie kluczowe,\Nżeby byli ludzie, którzy coś robią w tej sprawie. Dialogue: 0,0:38:31.42,0:38:36.17,Default,,0000,0000,0000,,Oni tworzą przełom. Dialogue: 0,0:38:36.17,0:38:41.61,Default,,0000,0000,0000,,Zmiana klimatu jest dziwna,\Nmoże nawet wyjątkowo problematyczna, Dialogue: 0,0:38:41.88,0:38:50.28,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ nie tylko jesteśmy obserwatorami tego zjawiska, \Nale także jego aktywnymi sprawcami. Dialogue: 0,0:38:50.34,0:38:54.76,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli dostrzeżemy problem, \Nstajemy się moralnie zmuszeni do podjęcia działania. Dialogue: 0,0:38:54.77,0:38:58.79,Default,,0000,0000,0000,,To jest kluczowy moment zwrotny, \Nktóry musi nastąpić. Dialogue: 0,0:39:02.04,0:39:04.04,Default,,0000,0000,0000,,25 DNI DO MARSZU Dialogue: 0,0:39:06.46,0:39:08.46,Default,,0000,0000,0000,,[Wyprawa People's Climate - Boston, MA] Dialogue: 0,0:39:08.46,0:39:12.36,Default,,0000,0000,0000,,Zmiana nie następuje, ponieważ ludzie\Ndecydują się zostać w domach i klikać “like” na Facebooku. Dialogue: 0,0:39:12.36,0:39:16.30,Default,,0000,0000,0000,,[Vanessa Rule - Współdyrektorka, Mothers Out Front]\NZmiana może się zadziać, kiedy ludzie tacy jak ty czy ja Dialogue: 0,0:39:16.30,0:39:18.30,Default,,0000,0000,0000,,decydują się włączyć. Dialogue: 0,0:39:18.89,0:39:25.24,Default,,0000,0000,0000,,Nie chcemy zostawiać tego światowym liderom - \Nbo to, co zrobili do tej pory nie zmieniło sytuacji. Dialogue: 0,0:39:25.24,0:39:28.10,Default,,0000,0000,0000,,[Joe Uehlein - Fundator, Labor Network for Sustainability] Dialogue: 0,0:39:28.10,0:39:34.22,Default,,0000,0000,0000,,Należę do związku zawodowego i jestem też działaczem środowiskowym.\NNie widzę konfliktu między tymi dwoma obszarami. Dialogue: 0,0:39:35.15,0:39:42.14,Default,,0000,0000,0000,,To jest w głównym polu zainteresowań naszego związku zawodowego,\Nżeby pomóc budować Dialogue: 0,0:39:42.14,0:39:47.85,Default,,0000,0000,0000,,ścieżkę ku zrównoważonej przyszłości \Ni znaleźć się po właściwej stronie kwestii zmiany klimatu. Dialogue: 0,0:39:47.85,0:39:51.13,Default,,0000,0000,0000,,Raczej wcześniej niż później. Dialogue: 0,0:40:01.42,0:40:05.14,Default,,0000,0000,0000,,Zwykle trwa to bardzo długo, żeby zmienić źródła energii - Dialogue: 0,0:40:05.14,0:40:07.40,Default,,0000,0000,0000,,50 czy 60 lat, żeby przejść od drewna do węgla, z węgla na ropę i gaz. Dialogue: 0,0:40:07.40,0:40:09.96,Default,,0000,0000,0000,,Brakuje nam tych 50-60 lat. Dialogue: 0,0:40:09.96,0:40:15.73,Default,,0000,0000,0000,,Powodem, dla którego chcemy teraz odejść od paliw kopalnych,\Njest to, że musimy Dialogue: 0,0:40:15.73,0:40:17.62,Default,,0000,0000,0000,,chronić nasz styl życia. Dialogue: 0,0:40:17.62,0:40:24.62,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebujemy wizji tego, \Njak może wyglądać gospodarka wolna od węgla, Dialogue: 0,0:40:24.62,0:40:28.51,Default,,0000,0000,0000,,wizji wystarczająco inspirującej i tworzącej obraz Dialogue: 0,0:40:28.56,0:40:33.52,Default,,0000,0000,0000,,przyszłego rynku pracy, w kontekście nowych możliwości, Dialogue: 0,0:40:33.52,0:40:35.07,Default,,0000,0000,0000,,lepszego stanu zdrowia. Dialogue: 0,0:40:35.07,0:40:38.52,Default,,0000,0000,0000,,Ona musi być ekscytująca. Dialogue: 0,0:40:38.52,0:40:44.01,Default,,0000,0000,0000,,Jest o wiele więcej pracy dostępnej dla ludzi, \Nktórzy będą budowali turbiny wiatrowe, Dialogue: 0,0:40:44.01,0:40:47.22,Default,,0000,0000,0000,,modernizowali domy, żeby mogły zużywać mniej energii. Dialogue: 0,0:40:47.22,0:40:51.63,Default,,0000,0000,0000,,Panele solarne muszą być zainstalowane przez ludzi.\NI te osoby muszą wejść do twojego domu. Dialogue: 0,0:40:51.63,0:40:55.80,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma innego sposobu na \Ninstalację panelu na dachu. Dialogue: 0,0:40:55.80,0:41:00.50,Default,,0000,0000,0000,,Gospodarka w 100-procentach oparta na odnawialnych źródłach energii, \Njest w naszym zasięgu. Dialogue: 0,0:41:00.54,0:41:03.22,Default,,0000,0000,0000,,Jest to ekonomicznie i technologicznie wykonalne. Dialogue: 0,0:41:03.22,0:41:07.08,Default,,0000,0000,0000,,To nie jest coś, co nadal musimy zgłębiać, bo jest nadal nieuchwytne. Dialogue: 0,0:41:07.08,0:41:10.85,Default,,0000,0000,0000,,Nie. To już jest. \NPozostaje tylko wola polityczna. Dialogue: 0,0:41:10.85,0:41:16.49,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli popatrzysz na zieloną rewolucję energetyczną, która wydarzyła się w Niemczech,\Nnie polegała ona na pozostawieniu Dialogue: 0,0:41:16.49,0:41:20.27,Default,,0000,0000,0000,,odnawialnego sektora wolnemu rynkowi, ale na tworzeniu\Nsystemu zachęt do inwestycji w niego. Dialogue: 0,0:41:20.27,0:41:23.07,Default,,0000,0000,0000,,I wtedy nastąpiła eksplozja\Ninnowacyjności i kreatywności.\N Dialogue: 0,0:41:23.07,0:41:26.91,Default,,0000,0000,0000,,Niemcy są teraz solarnym krajem numer jeden \Nna świecie,mimo że mają Dialogue: 0,0:41:26.91,0:41:31.64,Default,,0000,0000,0000,,taki sam poziom nasłonecznienia jak Alaska. Dialogue: 0,0:41:31.64,0:41:36.84,Default,,0000,0000,0000,,Możemy to zrobić? Możemy przejąć władzę, \Nktóra była tak silnie scentralizowana, Dialogue: 0,0:41:36.84,0:41:41.59,Default,,0000,0000,0000,,i kontrolowana przez wąską grupę osób. Dialogue: 0,0:41:41.59,0:41:43.50,Default,,0000,0000,0000,,I to nie przypadek, że ta kontrola garstki osób nad sektorem energetycznym, Dialogue: 0,0:41:43.50,0:41:48.70,Default,,0000,0000,0000,,doprowadziła kontroli systemu politycznego przez garstkę osób. Dialogue: 0,0:41:49.48,0:41:52.34,Default,,0000,0000,0000,,Próbujemy przeprowadzić eksperyment na skalę globalną,\Nktóry będzie najtrudniejszą rzeczą, Dialogue: 0,0:41:52.34,0:41:55.02,Default,,0000,0000,0000,,jaką ludzie kiedykolwiek zrobili.\NPróbujemy oderwać te dwie części od siebie,\N\N Dialogue: 0,0:41:55.02,0:41:57.11,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza, że demokratyzujemy władzę Dialogue: 0,0:41:57.11,0:41:59.54,Default,,0000,0000,0000,,w sensie politycznym i energetycznym. Dialogue: 0,0:41:59.54,0:42:06.28,Default,,0000,0000,0000,,Prawdziwym pytaniem jest, czy będziemy\Nskrobać denko baryłki aż do ostatnich poliwęglanów Dialogue: 0,0:42:06.28,0:42:12.15,Default,,0000,0000,0000,,na Ziemi, by je spalić. \NCzy jednak wykażemy tu jakąś wstrzemięźliwość Dialogue: 0,0:42:12.15,0:42:14.60,Default,,0000,0000,0000,,- której uczymy nasze dzieci (“tylko nie jedz ostatniego cukierka”). Dialogue: 0,0:42:14.60,0:42:20.12,Default,,0000,0000,0000,,Czy możesz wykazać się umiarem \Ni postępować mądrzej? Dialogue: 0,0:42:20.12,0:42:26.64,Default,,0000,0000,0000,,Kanadyjska firma TransCanada\Nchce wybudować rurociąg Keystone XL. Dialogue: 0,0:42:26.64,0:42:30.04,Default,,0000,0000,0000,,System wart 13 miliardów dolarów\Nbędzie transportował ropę Dialogue: 0,0:42:30.04,0:42:34.74,Default,,0000,0000,0000,,z regionu piasków roponośnych w stanie Alberta w Kanadzie\Naż do Houston w Texsasie, gdzie będie rafinowana. Dialogue: 0,0:42:34.74,0:42:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Rurociąg Keystone XL stał się \Nkontrowersyjną sprawą. Dialogue: 0,0:42:38.95,0:42:41.16,Default,,0000,0000,0000,,Ropa z piasków roponośnych wiąże się \Nze szczególnie wysoką emisją węgla do atmosfery. Dialogue: 0,0:42:41.16,0:42:46.12,Default,,0000,0000,0000,,Około 2000 aktywistów środowiskowych\Nz całego świata planuje, by zebrać się Dialogue: 0,0:42:46.12,0:42:48.89,Default,,0000,0000,0000,,w Waszyngtonie i rozpocząć 2-tygodniowy protest. Dialogue: 0,0:42:48.89,0:42:53.37,Default,,0000,0000,0000,,To stało się symbolem dla obu stron debaty.\NOsoby, które stawiają Dialogue: 0,0:42:53.37,0:42:58.96,Default,,0000,0000,0000,,na paliwa kopalne, postrzegają budowę\Ntego rurociągu jako sedno swojej strategii. Dialogue: 0,0:42:58.96,0:43:02.81,Default,,0000,0000,0000,,Z drugiej strony, aktywiści klimatyczni widzą\Nto jako symboliczną walkę, którą muszą wygrać. Dialogue: 0,0:43:02.81,0:43:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Jestem tutaj jako obywatel Nebraski i właściciel ziemi. Dialogue: 0,0:43:05.44,0:43:09.35,Default,,0000,0000,0000,,Jestem w radzie doradczej Centrum dla Zdrowia i Środowiska Globalnego. Dialogue: 0,0:43:09.39,0:43:10.90,Default,,0000,0000,0000,,Jestem Ewangelikiem. Dialogue: 0,0:43:10.90,0:43:13.25,Default,,0000,0000,0000,,Jestem członkiem Amerykańskiego Związku Pracowników Transportu. Dialogue: 0,0:43:13.72,0:43:18.08,Default,,0000,0000,0000,,Wiesz, co jest takie fascynujące w całej tej sprawie z Keystone? Dialogue: 0,0:43:18.08,0:43:22.16,Default,,0000,0000,0000,,To miało zadziałać jak klin, a wszystko wyszło na odwrót. Dialogue: 0,0:43:22.16,0:43:24.70,Default,,0000,0000,0000,,Teraz jest sprawą łączącą ludzi, Dialogue: 0,0:43:24.70,0:43:26.67,Default,,0000,0000,0000,,jeden okręg wyborczy za drugim. Dialogue: 0,0:43:26.68,0:43:32.20,Default,,0000,0000,0000,,Dziś zaczynamy działać. \NDziś wysyłamy wiadomość do nich i do wszystkich innych.\N Dialogue: 0,0:43:32.22,0:43:36.56,Default,,0000,0000,0000,,Chcemy odzyskać naszą przyszłość! Dialogue: 0,0:43:36.56,0:43:42.71,Default,,0000,0000,0000,,Coś niezwykłego i nieoczekiwanego wynikło\Nz tej inicjatywy firm przemysłu paliw kopalnych.\N Dialogue: 0,0:43:42.71,0:43:44.61,Default,,0000,0000,0000,,Oni stworzyli ruch przez przypadek. Dialogue: 0,0:43:44.61,0:43:48.19,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zamierzasz ryzykować aresztowaniem,\Nbędziesz musiał/a ustawić się w kolejce. Dialogue: 0,0:43:48.19,0:43:50.31,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z narzędzi, jakie się pojawiły w użyciu, było Dialogue: 0,0:43:50.31,0:43:55.67,Default,,0000,0000,0000,,pokojowe nieposłuszeństwo obywatelskie,\Naby pokazać pilność tych problemów, Dialogue: 0,0:43:55.67,0:43:59.33,Default,,0000,0000,0000,,że to jest kryzys naszych czasów. Dialogue: 0,0:43:59.73,0:44:03.70,Default,,0000,0000,0000,,Widziałam/łem niedawno artykuł \Nw jednym z czasopism branżowych przemysłu naftowego Dialogue: 0,0:44:03.76,0:44:07.48,Default,,0000,0000,0000,,Gdzie mówili: “Już nigdy nam się nie uda\Nwybudować nawet jednego rurociągu w spokoju”. Dialogue: 0,0:44:07.94,0:44:12.90,Default,,0000,0000,0000,,Mam nadzieję, że mają rację. Dialogue: 0,0:44:27.78,0:44:34.78,Default,,0000,0000,0000,,Jako naukowcy, badamy te zjawiska przez fascynację\Noraz rodzaj zachwytu nad całym tym systemem, Dialogue: 0,0:44:34.79,0:44:36.20,Default,,0000,0000,0000,,który nazywamy “domem”. Dialogue: 0,0:44:36.20,0:44:41.42,Default,,0000,0000,0000,,Żyjemy na planecie, która jest\Nstworzona do tego, by rozwijało się na niej życie. Dialogue: 0,0:44:41.45,0:44:45.39,Default,,0000,0000,0000,,Naprawdę mieliśmy szczęście. \NI wtedy zaczynamy się zastanawiać Dialogue: 0,0:44:45.39,0:44:52.01,Default,,0000,0000,0000,,co zrobić z tą wiedzą – z tą nieznośną, \Nniezwykle załamującą wiedzą, że decyzja Dialogue: 0,0:44:52.01,0:44:56.97,Default,,0000,0000,0000,,by zacząć spalać paliwa kopalne, \Nbyła obciążona ryzykiem ogromnych strat, Dialogue: 0,0:44:56.97,0:45:01.25,Default,,0000,0000,0000,,z którego nie od razu zdaliśmy sobie sprawę. Dialogue: 0,0:45:01.25,0:45:06.19,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy czytam artykuł naukowy o zmianie klimatu, który mówi \No prognozach na półwiecze, wiem, że to, o czym czytam Dialogue: 0,0:45:06.19,0:45:12.42,Default,,0000,0000,0000,,wydarzy się, gdy moje dziecko będzie miało 40-stkę. \NTak to widzę i to jest moja odpowiedzialność, Dialogue: 0,0:45:12.42,0:45:19.36,Default,,0000,0000,0000,,by zrobić cokolwiek będzie trzeba,\Nby chronić moje dziecko. Dialogue: 0,0:45:19.36,0:45:24.59,Default,,0000,0000,0000,,Alice Walker twierdzi, że tajemnicą radości jest stawianie oporu.\NNie wiem, czy to rzeczywiście jest tajemnica radości, Dialogue: 0,0:45:24.59,0:45:28.88,Default,,0000,0000,0000,,ale wiem na pewno, że jest to klucz do powstrzymania depresji. Dialogue: 0,0:45:28.88,0:45:33.95,Default,,0000,0000,0000,,Rzeczywistość, z którą musimy się zmierzyć, jest bardzo groźna,\Nwięc trudno nie popaść w załamanie. Dialogue: 0,0:45:33.95,0:45:35.90,Default,,0000,0000,0000,,Ale jednym ze sposobów, aby tego uniknąć jest praca. Dialogue: 0,0:45:40.26,0:45:43.12,Default,,0000,0000,0000,,Zmiany biorą się z wielu różnych powodów. Dialogue: 0,0:45:43.35,0:45:48.13,Default,,0000,0000,0000,,Czynniki zmian są najróżniejsze, lecz jednym z kluczowych elementów\Nsą ludzie wychodzący na ulice. Dialogue: 0,0:45:49.88,0:45:53.85,Default,,0000,0000,0000,,Musimy wszyscy razem stanąć i krzyknąć “Nigdy więcej!” Dialogue: 0,0:45:55.18,0:45:58.94,Default,,0000,0000,0000,,Żyjemy w kulturze, \Nktóra nie opowiada naszej historii Dialogue: 0,0:45:58.94,0:46:01.78,Default,,0000,0000,0000,,nie mówi o historii wygranych ruchu społecznego Dialogue: 0,0:46:01.78,0:46:07.28,Default,,0000,0000,0000,,ani o czasach, kiedy masy ludzi\Nzawróciły koło historii. Dialogue: 0,0:46:07.28,0:46:12.58,Default,,0000,0000,0000,,Tylko jeden procen Amerykanów\Nkiedykolwiek wziął udział w demonstracji obywatelskiej, Dialogue: 0,0:46:12.58,0:46:18.70,Default,,0000,0000,0000,,ale to wystarczyło, by zmienić nasze społeczeństwo,\Nby przeciwstawić się władzy. Dialogue: 0,0:46:18.70,0:46:25.70,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że ten marsz przejdzie do historii\Njako wielka, jeśli nie największa, Dialogue: 0,0:46:25.86,0:46:30.19,Default,,0000,0000,0000,,demonstracja na rzecz wolności i ludzkiej godności, \Njaka kiedykolwiek miała miejsce w Stanach Zjednoczonych. Dialogue: 0,0:46:30.86,0:46:35.80,Default,,0000,0000,0000,,Martin Luther King zawsze powtarzał, że\Nzwycięstwa odniesione do tej pory, Dialogue: 0,0:46:35.86,0:46:41.73,Default,,0000,0000,0000,,to zawsze te, które były najłatwiejsze dla zachowania status quo. \NPrzyznawanie praw obywatelskich i wyborczych Dialogue: 0,0:46:41.88,0:46:47.79,Default,,0000,0000,0000,,nie kosztują systemu tak dużo jak zapewnienie miejsc pracy, \Ninfrastruktury czy dobrych szkół. Dialogue: 0,0:46:47.94,0:46:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Jako ludzie dotrzemy do ziemi obiecanej. Dialogue: 0,0:46:51.76,0:46:55.26,Default,,0000,0000,0000,,Do tej pory zdarzyły się duże zwycięstwa, \Nale żadne nie było Dialogue: 0,0:46:55.42,0:46:58.52,Default,,0000,0000,0000,,takim wyzwaniem ekonomicznym,\Nniesie ze sobą zmiana klimatu. Dialogue: 0,0:46:59.16,0:47:02.94,Default,,0000,0000,0000,,Naszą odpowiedzialnością jest, by osiągnąć ten historyczny moment. Dialogue: 0,0:47:03.08,0:47:07.72,Default,,0000,0000,0000,,Na całym świecie łączymy siły, by powiedzieć “Nadszedł czas”. Dialogue: 0,0:47:07.72,0:47:11.70,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli będziemy mieć ruch, godny swojej nazwy, \Nsolidarność, jako jedna z wielu idei, Dialogue: 0,0:47:11.86,0:47:14.95,Default,,0000,0000,0000,,powinna być naszą główną zasadą. Dialogue: 0,0:47:14.95,0:47:20.08,Default,,0000,0000,0000,,To szerokie i silne spektrum sojuszników\Nma polityczną moc, Dialogue: 0,0:47:20.08,0:47:21.61,Default,,0000,0000,0000,,by popchnąć rozmowy w tej dziedzinie. Dialogue: 0,0:47:21.61,0:47:25.59,Default,,0000,0000,0000,,Nadchodzi punkt krytyczny, kiedy\Nruchy społeczne ze sfery online przejdą do działaniu w realu. Dialogue: 0,0:47:25.59,0:47:31.27,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli uda nam się doprowadzić do tego punktu krytycznego, \Nnaprawdę możemy popchnąć sprawy do przodu. Dialogue: 0,0:47:32.54,0:47:34.54,Default,,0000,0000,0000,,Nikt nas nie zatrzyma. Dialogue: 0,0:47:34.54,0:47:36.54,Default,,0000,0000,0000,,Zacznij działać teraz. Dialogue: 0,0:47:36.54,0:47:39.60,Default,,0000,0000,0000,,to jest sprawa, na którą postawię swoje pieniądze. Dialogue: 0,0:47:39.60,0:47:42.48,Default,,0000,0000,0000,,To jest sprawa, o której będę\Ntrąbić, ile sił w płucach. Dialogue: 0,0:47:42.70,0:47:45.18,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób wpływamy na politykę. Dialogue: 0,0:47:45.34,0:47:47.22,Default,,0000,0000,0000,,14 DNI DO MARSZU Dialogue: 0,0:47:47.50,0:47:53.80,Default,,0000,0000,0000,,Ten marsz to nasza szansa na to, by\Npokazać ogromną siłę ludzkiej solidarności. Dialogue: 0,0:47:55.50,0:47:59.48,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy zbiorą się głowy państw, muszą od nas usłyszeć, \Nże żądamy działania. Dialogue: 0,0:47:59.87,0:48:03.14,Default,,0000,0000,0000,,To jest to, co należy zrobić tu i teraz. Dialogue: 0,0:48:03.14,0:48:06.63,Default,,0000,0000,0000,,Cały świat będzie na to patrzył. Dialogue: 0,0:48:06.63,0:48:12.12,Default,,0000,0000,0000,,Nic nie porusza opinii publicznej bardziej\Nniż duża liczba ludzi, którzy się gromadzą. Dialogue: 0,0:48:12.12,0:48:18.30,Default,,0000,0000,0000,,Marsz sam w sobie nie jest końcem. To jest narzędzie.\NW głębi duszy wierzę, że Dialogue: 0,0:48:18.30,0:48:23.33,Default,,0000,0000,0000,,ten wrześniowy marsz przyczyni się do pogłębienia tego ruchu. Dialogue: 0,0:48:23.33,0:48:28.17,Default,,0000,0000,0000,,Będę w Nowym Yorku 21 września. Dialogue: 0,0:48:28.17,0:48:32.78,Default,,0000,0000,0000,,Nic nie zastąpi - nawet w erze cyfrowej - \Nludzi stojących obok siebie, Dialogue: 0,0:48:32.78,0:48:39.78,Default,,0000,0000,0000,,zjednoczonych, mówiących tym samym głosem\Nwysuwających polityczne żądania. Dialogue: 0,0:48:40.62,0:48:43.94,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nie walczysz o to, na czym ci zależy, \Nzasługujesz na to, co dostajesz. Dialogue: 0,0:48:44.70,0:48:47.12,Default,,0000,0000,0000,,21 września, na swój sposób to początek. Dialogue: 0,0:48:47.64,0:48:51.91,Default,,0000,0000,0000,,Na całym świecie grupy ludzi się organizują, \Nw Rio, w Delhi, W Berlinie, Dialogue: 0,0:48:51.91,0:48:54.04,Default,,0000,0000,0000,,w Paryżu, w Londynie. Dialogue: 0,0:48:54.04,0:48:59.36,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie z całego świata zbiorą się razem \Ntworząc największą klimatyczną mobilizację w historii. Dialogue: 0,0:48:59.37,0:49:03.35,Default,,0000,0000,0000,,Jesteś gotowa do marszu? Jesteś gotowy do marszu? Dialogue: 0,0:49:09.75,0:49:13.71,Default,,0000,0000,0000,,OTO CO MOŻESZ TERAZ ZROBIĆ Dialogue: 0,0:49:14.02,0:49:19.54,Default,,0000,0000,0000,,DOŁĄCZ DO MARSZU\NPEOPLESCLIMATE.ORG Dialogue: 0,0:49:20.48,0:49:25.49,Default,,0000,0000,0000,,WYŚLIJ WIADOMOŚĆ\No treści PRZERWAĆ pod numer 97779 Dialogue: 0,0:49:26.93,0:49:31.43,Default,,0000,0000,0000,,PODZIEL SIĘ TYM FILMEM\Nwatchdisruption.com Dialogue: 0,0:49:32.08,0:49:36.76,Default,,0000,0000,0000,,Nie da się przejść do porządku dziennego, \Npo wydarzeniu takie jak to. Dialogue: 0,0:50:04.02,0:50:10.02,Default,,0000,0000,0000,,Jest linia, która oddziela dobro od zła\Ni ona przebiega przez środek Dialogue: 0,0:50:10.18,0:50:11.88,Default,,0000,0000,0000,,każdej osoby. Dialogue: 0,0:50:11.89,0:50:16.93,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nasz głos przeważy, to nie tylko dlatego, że\Nprzezwyciężymy najgorsze ludzkie instynkty. Dialogue: 0,0:50:16.93,0:50:21.71,Default,,0000,0000,0000,,A dlatego, że przezwyciężymy najgorsze instynkty\Ni największe lęki nawet w nas samych. Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,