[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:02.07,0:00:04.68,Default,,0000,0000,0000,,Wyróżniamy dwa rodzaje rozedmy: Dialogue: 0,0:00:04.68,0:00:07.50,Default,,0000,0000,0000,,centrolobularną (środka zrazika) i panlobularną (całego zrazika). Dialogue: 0,0:00:07.50,0:00:09.44,Default,,0000,0000,0000,,Żeby zrozumieć różnicę, Dialogue: 0,0:00:09.44,0:00:11.59,Default,,0000,0000,0000,,możesz wyobrazić sobie tonące miasto. Dialogue: 0,0:00:11.59,0:00:14.53,Default,,0000,0000,0000,,Woda zalewa tylko centrum? Dialogue: 0,0:00:14.53,0:00:15.76,Default,,0000,0000,0000,,czy jest wszędzie? Dialogue: 0,0:00:16.20,0:00:18.67,Default,,0000,0000,0000,,W którym miejscu płuca znajdują się zmiany rozedmowe? Dialogue: 0,0:00:19.06,0:00:20.97,Default,,0000,0000,0000,,W języku łacińskim, przedrostek "pan" Dialogue: 0,0:00:20.97,0:00:22.31,Default,,0000,0000,0000,,oznacza "wszędzie", Dialogue: 0,0:00:22.31,0:00:23.91,Default,,0000,0000,0000,,a "centri" - "środek". Dialogue: 0,0:00:24.60,0:00:26.80,Default,,0000,0000,0000,,A "lobularna"? Dialogue: 0,0:00:26.95,0:00:29.16,Default,,0000,0000,0000,,Ten termin też odnosi się do umiejscowienia zmian Dialogue: 0,0:00:29.16,0:00:31.03,Default,,0000,0000,0000,,i oznacza "zrazik". Dialogue: 0,0:00:32.07,0:00:34.66,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję płuca, żeby lepiej się w tym odnaleźć. Dialogue: 0,0:00:34.66,0:00:37.64,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tu tchawicę, oskrzela główne Dialogue: 0,0:00:37.64,0:00:40.74,Default,,0000,0000,0000,,oraz obydwa płuca. Dialogue: 0,0:00:40.84,0:00:43.64,Default,,0000,0000,0000,,Oskrzela główne są pniami drzewa oddechowego Dialogue: 0,0:00:43.64,0:00:45.97,Default,,0000,0000,0000,,i rozgałęziają się aż do poziomu oskrzelików, Dialogue: 0,0:00:45.97,0:00:48.100,Default,,0000,0000,0000,,i rozgałęziają się aż do poziomu oskrzelików, Dialogue: 0,0:00:48.100,0:00:51.38,Default,,0000,0000,0000,,który właśnie nas interesuje. Dialogue: 0,0:00:51.38,0:00:54.76,Default,,0000,0000,0000,,To jest nasz oskrzelik, a za nim znajdują się Dialogue: 0,0:00:54.76,0:00:57.36,Default,,0000,0000,0000,,końcowe struktury dróg oddechowych, Dialogue: 0,0:00:57.49,0:01:00.30,Default,,0000,0000,0000,,takie jak gronka płucne. Dialogue: 0,0:01:02.18,0:01:04.55,Default,,0000,0000,0000,,W płucach znajduje się niezliczona ilość takich zrazików. Dialogue: 0,0:01:04.55,0:01:08.43,Default,,0000,0000,0000,,W płucach znajduje się niezliczona ilość takich zrazików. Dialogue: 0,0:01:08.43,0:01:12.08,Default,,0000,0000,0000,,Zajmijmy się teraz naszym podziałem Dialogue: 0,0:01:12.08,0:01:15.21,Default,,0000,0000,0000,,na rozedmę centrolobularną i panlobularną. Dialogue: 0,0:01:15.25,0:01:17.21,Default,,0000,0000,0000,,Mój rysunek przedstawia zdrowy zrazik Dialogue: 0,0:01:17.21,0:01:19.60,Default,,0000,0000,0000,,z gęsto ułożonymi pęcherzykami płucnymi Dialogue: 0,0:01:19.60,0:01:22.38,Default,,0000,0000,0000,,zarówno w gronkach, jak i wzdłuż przewodów. Dialogue: 0,0:01:23.15,0:01:25.29,Default,,0000,0000,0000,,Utrzymanie takiego kształtu jest możliwe Dialogue: 0,0:01:25.29,0:01:27.59,Default,,0000,0000,0000,,dzięki elastynie. Dialogue: 0,0:01:27.88,0:01:31.08,Default,,0000,0000,0000,,Elastyna jest rozkładana przez elastazę, Dialogue: 0,0:01:31.08,0:01:34.09,Default,,0000,0000,0000,,co ma bardzo duże znaczenie, Dialogue: 0,0:01:34.09,0:01:36.26,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ zużyte tkanki muszą być stale uprzątane, Dialogue: 0,0:01:36.26,0:01:37.80,Default,,0000,0000,0000,,żeby zrobić miejsce nowym. Dialogue: 0,0:01:37.80,0:01:41.82,Default,,0000,0000,0000,,Proces ten jest kontrolowany przez alfa-1 antytrypsynę. Dialogue: 0,0:01:41.82,0:01:44.33,Default,,0000,0000,0000,,To produkowane w wątrobie białko ma za zadanie Dialogue: 0,0:01:44.33,0:01:46.63,Default,,0000,0000,0000,,regulować ilość elastazy. Dialogue: 0,0:01:47.34,0:01:51.29,Default,,0000,0000,0000,,Hamując jej aktywność, antytrypsyna pozwala Dialogue: 0,0:01:51.29,0:01:54.65,Default,,0000,0000,0000,,na produkcję większej ilości elastyny. Dialogue: 0,0:01:55.84,0:01:58.72,Default,,0000,0000,0000,,To, czy będziemy mieli do czynienia z rozedmą środka, Dialogue: 0,0:01:58.72,0:02:01.69,Default,,0000,0000,0000,,czy rozedmą całego zrazika Dialogue: 0,0:02:01.69,0:02:03.36,Default,,0000,0000,0000,,jest zależne od przyczyny powstania nadmiaru elastazy. Dialogue: 0,0:02:03.36,0:02:05.93,Default,,0000,0000,0000,,jest zależne od przyczyny powstania nadmiaru elastazy. Dialogue: 0,0:02:05.93,0:02:07.56,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego elastyna ulega zniszczeniu? Dialogue: 0,0:02:08.78,0:02:10.95,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw przyjrzyjmy się rozedmie centrolobularnej. Dialogue: 0,0:02:11.34,0:02:14.29,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda ona tak. Dialogue: 0,0:02:14.29,0:02:15.85,Default,,0000,0000,0000,,Przez niedobór elastyny, Dialogue: 0,0:02:15.85,0:02:17.68,Default,,0000,0000,0000,,zanika część ścian Dialogue: 0,0:02:17.68,0:02:19.91,Default,,0000,0000,0000,,w obrębie środkowej części zrazika. Dialogue: 0,0:02:20.03,0:02:22.73,Default,,0000,0000,0000,,Dodatkowo ścianki pęcherzyków, które pozostały Dialogue: 0,0:02:22.73,0:02:24.76,Default,,0000,0000,0000,,są zwiotczałe, przez co wyglądają na większe. Dialogue: 0,0:02:24.76,0:02:27.06,Default,,0000,0000,0000,,Nie są w stanie utrzymać odpowiedniego kształtu. Dialogue: 0,0:02:27.50,0:02:30.36,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie nazywamy rozedmą środka zrazika. Dialogue: 0,0:02:30.36,0:02:32.25,Default,,0000,0000,0000,,Jak widzisz, zmiany lokalizują się w niej Dialogue: 0,0:02:32.25,0:02:34.09,Default,,0000,0000,0000,,tylko "na początku", a nie wszędzie. Dialogue: 0,0:02:34.48,0:02:36.78,Default,,0000,0000,0000,,Ten typ rozedmy jest powodowany przez zapalenie, Dialogue: 0,0:02:36.78,0:02:40.12,Default,,0000,0000,0000,,które jest pierwszym z mechanizmów prowadzących do rozedmy. Dialogue: 0,0:02:40.53,0:02:42.97,Default,,0000,0000,0000,,W powstawaniu stanu zapalnego udział biorą neutrofile Dialogue: 0,0:02:42.97,0:02:44.84,Default,,0000,0000,0000,,- białe krwinki znajdujące się w całym naszym organizmie. Dialogue: 0,0:02:44.84,0:02:46.10,Default,,0000,0000,0000,,- białe krwinki znajdujące się w całym naszym organizmie. Dialogue: 0,0:02:46.20,0:02:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Dla zmian zapalnych w płucach, duże znaczenie ma to, Dialogue: 0,0:02:48.38,0:02:51.48,Default,,0000,0000,0000,,że neutrofile produkują elastazę. Dialogue: 0,0:02:51.88,0:02:54.66,Default,,0000,0000,0000,,Przez to, w miejscu zapalenia powstaje jej bardzo dużo. Dialogue: 0,0:02:54.68,0:02:58.22,Default,,0000,0000,0000,,Najczęstszą przyczyną tego stanu jest palenie tytoniu. Dialogue: 0,0:02:59.00,0:03:01.04,Default,,0000,0000,0000,,Dym tytoniowy wygląda z pozoru na "czysty", Dialogue: 0,0:03:01.04,0:03:03.26,Default,,0000,0000,0000,,ale w rzeczywistości jest mieszanką Dialogue: 0,0:03:03.26,0:03:05.44,Default,,0000,0000,0000,,całej masy maleńkich cząstek, Dialogue: 0,0:03:05.44,0:03:07.80,Default,,0000,0000,0000,,które wraz z gazem trafiają do płuc. Dialogue: 0,0:03:07.80,0:03:09.21,Default,,0000,0000,0000,,które wraz z gazem trafiają do płuc. Dialogue: 0,0:03:09.21,0:03:11.29,Default,,0000,0000,0000,,Te cząstki są obce i drażnią nasze tkanki. Dialogue: 0,0:03:12.03,0:03:14.78,Default,,0000,0000,0000,,Płuca działają tu jak filtr. Dialogue: 0,0:03:14.78,0:03:17.69,Default,,0000,0000,0000,,Składniki dymu tytoniowego są na tyle duże, Dialogue: 0,0:03:18.15,0:03:20.52,Default,,0000,0000,0000,,że zostają wyłapane zanim trafią do końca zrazika. Dialogue: 0,0:03:20.52,0:03:22.33,Default,,0000,0000,0000,,że zostają wyłapane zanim trafią do końca zrazika. Dialogue: 0,0:03:22.33,0:03:24.73,Default,,0000,0000,0000,,Zatrzymują się w jego centralnej części Dialogue: 0,0:03:24.73,0:03:27.47,Default,,0000,0000,0000,,i indukują w niej stan zapalny. Dialogue: 0,0:03:27.47,0:03:29.37,Default,,0000,0000,0000,,W ten sposób na podłożu palenia Dialogue: 0,0:03:29.37,0:03:30.38,Default,,0000,0000,0000,,rozwija się rozedma środkowej części zrazika. Dialogue: 0,0:03:30.38,0:03:32.33,Default,,0000,0000,0000,,rozwija się rozedma środkowej części zrazika. Dialogue: 0,0:03:32.33,0:03:35.50,Default,,0000,0000,0000,,Jak widzisz, zmiany te nie lokalizują się na końcu zrazika, Dialogue: 0,0:03:35.50,0:03:37.45,Default,,0000,0000,0000,,tylko bliżej oskrzeli. Dialogue: 0,0:03:41.07,0:03:43.17,Default,,0000,0000,0000,,Teraz zajmijmy się rozedmą panlobularną. Dialogue: 0,0:03:43.88,0:03:47.16,Default,,0000,0000,0000,,Zazwyczaj nie jest ona związana z wpływem Dialogue: 0,0:03:47.16,0:03:49.28,Default,,0000,0000,0000,,czynników zewnętrznych. Dialogue: 0,0:03:49.75,0:03:52.07,Default,,0000,0000,0000,,Jej źródło leży w samym organizmie. Dialogue: 0,0:03:52.73,0:03:56.60,Default,,0000,0000,0000,,Jest nim niedobór alfa-1 antytrypsyny. Dialogue: 0,0:03:57.05,0:04:00.10,Default,,0000,0000,0000,,Enzymu, który hamuje aktywność elastazy. Dialogue: 0,0:04:00.10,0:04:03.14,Default,,0000,0000,0000,,Enzymu, który hamuje aktywność elastazy. Dialogue: 0,0:04:03.67,0:04:06.39,Default,,0000,0000,0000,,Bez antytrypsyny, elastaza szaleje do woli Dialogue: 0,0:04:06.39,0:04:09.25,Default,,0000,0000,0000,,i niszczy elastynę bez żadnej kontroli. Dialogue: 0,0:04:09.25,0:04:10.87,Default,,0000,0000,0000,,Gdziekolwiek ją napotka. Dialogue: 0,0:04:11.58,0:04:13.50,Default,,0000,0000,0000,,Prędzej czy później ucierpią na tym płuca, Dialogue: 0,0:04:13.50,0:04:14.14,Default,,0000,0000,0000,,Prędzej czy później ucierpią na tym płuca, Dialogue: 0,0:04:14.14,0:04:17.36,Default,,0000,0000,0000,,bo elastyna jest obecna we wszystkich tkankach tego narządu Dialogue: 0,0:04:17.77,0:04:20.18,Default,,0000,0000,0000,,i wszędzie będą powstawać uszkodzenia. Dialogue: 0,0:04:20.18,0:04:21.86,Default,,0000,0000,0000,,i wszędzie będą powstawać uszkodzenia. Dialogue: 0,0:04:22.31,0:04:24.87,Default,,0000,0000,0000,,Wspomnę jeszcze o tym, że alfa-1 antytrypsyna Dialogue: 0,0:04:24.87,0:04:26.38,Default,,0000,0000,0000,,jest produkowana w wątrobie, Dialogue: 0,0:04:26.38,0:04:28.42,Default,,0000,0000,0000,,a jej niedobór jest spowodowany Dialogue: 0,0:04:28.42,0:04:30.02,Default,,0000,0000,0000,,mutacją w kodującym ją genie. Dialogue: 0,0:04:30.02,0:04:31.66,Default,,0000,0000,0000,,Ten fragment DNA jest nieprawidłowy, Dialogue: 0,0:04:31.66,0:04:32.79,Default,,0000,0000,0000,,Ten fragment DNA jest nieprawidłowy, Dialogue: 0,0:04:32.79,0:04:35.98,Default,,0000,0000,0000,,przez co antytrypsyna nie może opuścić wątroby Dialogue: 0,0:04:35.98,0:04:37.24,Default,,0000,0000,0000,,i prowadzi do jej uszkodzenia. Dialogue: 0,0:04:37.50,0:04:42.17,Default,,0000,0000,0000,,W płucach natomiast skutkuje rozedmą całego zrazika.