1
00:00:01,080 --> 00:00:04,576
Hôm nay, tôi muốn nói về ý nghĩa của từ,

2
00:00:04,600 --> 00:00:05,896
cách ta định nghĩa chúng

3
00:00:05,920 --> 00:00:08,176
và cách chúng, gần như là trả đũa,

4
00:00:08,200 --> 00:00:09,456
định nghĩa chúng ta.

5
00:00:09,480 --> 00:00:12,536
Tiếng Anh là một miếng bọt biển thần kì.

6
00:00:12,560 --> 00:00:15,216
Tôi yêu tiếng Anh.
Tôi mừng vì tôi nói chúng.

7
00:00:15,240 --> 00:00:17,240
Nhưng hơn hết, nó có rất nhiều lỗ hổng.

8
00:00:18,480 --> 00:00:20,816
Trong tiếng Hy Lạp, có một từ, "lachesism"

9
00:00:20,840 --> 00:00:24,280
có nghĩa là thèm muốn thảm họa.

10
00:00:24,720 --> 00:00:28,296
Bạn biết đấy, khi bạn nhìn thấy 
một cơn bão đầy sấm chớp ở chân trời

11
00:00:28,320 --> 00:00:30,606
và bạn tự nhận ra bản thân 
ủng hộ cơn bão ấy.

12
00:00:32,080 --> 00:00:34,016
Trong tiếng Tàu, họ có từ "yù yī" --

13
00:00:34,040 --> 00:00:36,056
Tôi không đọc được chính xác từ ấy --

14
00:00:36,080 --> 00:00:39,776
có nghĩa là thèm khát cảm xúc mãnh liệt 
thêm lần nữa

15
00:00:39,800 --> 00:00:41,800
theo cách bạn làm khi bạn còn nhỏ.

16
00:00:43,680 --> 00:00:46,816
Trong tiếng Ba Lan, họ có từ "jouska"

17
00:00:46,840 --> 00:00:50,376
là một kiểu đối thoại giả thuyết

18
00:00:50,400 --> 00:00:52,520
trong đầu mà bạn không kiểm soát được.

19
00:00:54,400 --> 00:00:57,536
Và cuối cùng, trong tiếng Đức,
tất nhiên là trong tiếng Đức

20
00:00:57,560 --> 00:01:00,416
họ có từ "zielschmerz"

21
00:01:00,440 --> 00:01:03,856
có nghĩa là sự sợ hãi 
việc đạt được thứ bạn muốn.

22
00:01:03,880 --> 00:01:07,976
(Cười)

23
00:01:08,000 --> 00:01:09,960
Cuối cùng đã hoàn thành 
được giấc mơ cả đời.

24
00:01:11,840 --> 00:01:15,096
Bản thân tôi là người Đức,
nên tôi biết chính xác nó là như thế nào.

25
00:01:15,120 --> 00:01:17,736
Giờ, tôi không chắc liệu tôi có sử dụng
từ nào trong đó

26
00:01:17,760 --> 00:01:19,416
khi còn sống,

27
00:01:19,440 --> 00:01:21,576
nhưng tôi rất vui vì chúng tồn tại.

28
00:01:21,600 --> 00:01:25,336
Thế nhưng nguyên nhân duy nhất chúng 
tồn tại là tôi đã tạo ra chúng.

29
00:01:25,360 --> 00:01:28,976
Tôi là tác giả cuốn
The Dictionary of Obscure Sorrows

30
00:01:29,000 --> 00:01:32,096
tác phẩm tôi đã viết trong bảy năm qua.

31
00:01:32,120 --> 00:01:34,136
Và sứ mệnh của toàn bộ dự án này

32
00:01:34,160 --> 00:01:39,336
là tìm ra những lỗ hổng trong 
ngôn ngữ của cảm xúc

33
00:01:39,360 --> 00:01:40,576
và cố gắng lấp đầy chúng

34
00:01:40,600 --> 00:01:44,496
từ đó chúng ta có cách nói về 
những lỗi nhỏ nhặt ấy của con người

35
00:01:44,520 --> 00:01:46,936
và những trạng thái mơ hồ của con người

36
00:01:46,960 --> 00:01:50,936
mà chúng ta đều cảm thấy nhưng 
có thể không nghĩ đến việc nói đến chúng

37
00:01:50,960 --> 00:01:53,656
vì chúng ta không có từ vựng để diễn đạt.

38
00:01:53,680 --> 00:01:56,096
Và ở khoảng giữa hành trình của dự án này,

39
00:01:56,120 --> 00:01:57,736
tôi định nghĩa từ "sonder",

40
00:01:57,760 --> 00:02:01,136
với ý nghĩ rằng chúng ta đều nghĩ 
về bản thân như một diễn viên chính

41
00:02:01,160 --> 00:02:03,816
và tất cả những người khác đều là phụ.

42
00:02:03,840 --> 00:02:06,536
Nhưng thực tế, chúng ta 
đều là diễn viên chính,

43
00:02:06,560 --> 00:02:09,639
và chính bạn là diễn viên phụ 
trong câu chuyện của người khác.

44
00:02:11,160 --> 00:02:14,256
Ngay khi tôi công bố nó,

45
00:02:14,280 --> 00:02:15,976
tôi nhận được rất nhiều hồi đáp

46
00:02:16,000 --> 00:02:20,616
bảo rằng, "Cảm ơn vì đã nói lên được 
điều mà tôi cảm thấy suốt cuộc đời

47
00:02:20,640 --> 00:02:23,656
nhưng lại không có từ nào để diễn tả."

48
00:02:23,680 --> 00:02:25,440
Điều đó khiến họ thấy đỡ cô đơn hơn.

49
00:02:26,160 --> 00:02:27,960
Đó là sức mạnh của từ ngữ,

50
00:02:28,880 --> 00:02:31,640
để khiến chúng ta đỡ cô đơn.

51
00:02:32,400 --> 00:02:34,136
Và không lâu sau đó

52
00:02:34,160 --> 00:02:35,936
tôi bắt đầu nhận ra "sonder"

53
00:02:35,960 --> 00:02:40,256
được sử dụng một cách nghiêm túc 
trong các cuộc đối thoại online,

54
00:02:40,280 --> 00:02:43,176
và không lâu sau khi tôi nhận ra,

55
00:02:43,200 --> 00:02:46,696
tôi bắt gặp nó ngay cạnh mình 
trong một cuộc trò chuyện trực tiếp.

56
00:02:46,720 --> 00:02:49,176
Không có cảm giác nào lạ hơn
việc tạo ra một từ mới

57
00:02:49,200 --> 00:02:53,496
và thấy nó tự thân vận động.

58
00:02:53,520 --> 00:02:55,616
Tôi chưa có từ nào cho điều đó,
nhưng tôi sẽ.

59
00:02:55,640 --> 00:02:57,056
(Cười)

60
00:02:57,080 --> 00:02:58,280
Tôi đang làm đây.

61
00:02:59,600 --> 00:03:02,280
Tôi bắt đầu nghĩ về thứ khiến từ ngữ 
trở nên hiện hữu,

62
00:03:03,560 --> 00:03:05,056
bởi vì rất nhiều người hỏi tôi,

63
00:03:05,080 --> 00:03:07,416
điểm chung nhất 
tôi nhận được từ mọi người là,

64
00:03:07,440 --> 00:03:10,696
"À, những từ này đã được tạo ra?
Tôi không hiểu lắm."

65
00:03:10,720 --> 00:03:12,776
Và tôi không biết nói với họ thế nào

66
00:03:12,800 --> 00:03:14,736
bởi vì ngay khi "sonder" bắt đầu cất cánh,

67
00:03:14,760 --> 00:03:17,440
tôi là ai để nói những từ có thật 
hay không thật là gì.

68
00:03:18,160 --> 00:03:22,216
Thế nên tôi cảm thấy kiểu hơi giống như 
Steve Jobs, người diễn tả niềm vui sướng

69
00:03:22,240 --> 00:03:25,696
khi ông ta nhận ra hầu hết chúng ta,
khi chúng ta sống một ngày,

70
00:03:25,720 --> 00:03:28,736
chúng ta chỉ cố gắng tránh 
đừng đâm đầu vào tường quá nhiều

71
00:03:28,760 --> 00:03:31,856
và kiểu như quen với chuyện đó.

72
00:03:31,880 --> 00:03:34,440
Nhưng khi bạn nhận ra những con người đó

73
00:03:36,280 --> 00:03:40,056
rằng thế giới này được hình thành từ 
những người chẳng hề thông minh hơn bạn,

74
00:03:40,080 --> 00:03:42,176
và bạn có thể với tay 
chạm những bức tường

75
00:03:42,200 --> 00:03:43,896
thậm chí đưa tay xuyên qua chúng

76
00:03:43,920 --> 00:03:46,280
và nhận ra rằng bạn có
sức mạnh để thay đổi nó.

77
00:03:47,080 --> 00:03:50,736
Khi người ta hỏi tôi,
"Những từ này có thật chứ?"

78
00:03:50,760 --> 00:03:52,856
Tôi có một loạt cách trả lời 
mà tôi đã dùng.

79
00:03:52,880 --> 00:03:55,016
Một số thì hợp lý.
Một số thì không.

80
00:03:55,040 --> 00:03:56,616
Một trong số đó là,

81
00:03:56,640 --> 00:04:00,176
"À, một từ có thật nếu 
bạn muốn nó có thật."

82
00:04:00,200 --> 00:04:04,416
Cách mà con đường này có thật là 
bởi vì người ta muốn nó ở đó.

83
00:04:04,440 --> 00:04:06,136
(Cười)

84
00:04:06,160 --> 00:04:08,256
Điều đó xảy ra ở trường đại học suốt.

85
00:04:08,280 --> 00:04:09,616
Nó gọi là "Con đường ước muốn".

86
00:04:09,640 --> 00:04:10,656
(Cười)

87
00:04:10,680 --> 00:04:13,016
Nhưng sau tôi quyết định,
điều mọi người hỏi

88
00:04:13,040 --> 00:04:15,936
khi họ hỏi rằng liệu một từ có thật 
hay không, ý họ là

89
00:04:15,960 --> 00:04:20,279
"À, nó sẽ cho tôi tiếp cận được 
ý nghĩ của bao nhiêu người?"

90
00:04:21,079 --> 00:04:23,816
Vì tôi nghĩ đó là cách phần lớn 
ta nghĩ về ngôn ngữ.

91
00:04:23,840 --> 00:04:26,616
Một từ vựng nhất thiết là một chìa khóa

92
00:04:26,640 --> 00:04:29,616
để chúng ta hiểu điều gì trong đầu ai đó.

93
00:04:29,640 --> 00:04:32,080
Và nếu nó chỉ cho chúng ta 
hiểu được 1 người,

94
00:04:32,920 --> 00:04:34,176
thì nó không đáng,

95
00:04:34,200 --> 00:04:35,456
thật không đáng để biết.

96
00:04:35,480 --> 00:04:37,936
Hai người, eh, nó còn phụ thuộc vào
đó là ai.

97
00:04:37,960 --> 00:04:40,160
Một triệu người, Ok, giờ thì chuẩn.

98
00:04:40,800 --> 00:04:47,256
Vậy một từ ngữ có thật là từ giúp bạn 
hiểu được càng nhiều người càng tốt.

99
00:04:47,280 --> 00:04:50,536
Điều đó khiến nó đáng để biết đến.

100
00:04:50,560 --> 00:04:54,376
Nhân tiện, từ ngữ thật nhất 
theo cách hiểu này là

101
00:04:54,400 --> 00:04:56,616
[O.K]

102
00:04:56,640 --> 00:04:57,856
Nó đó.

103
00:04:57,880 --> 00:04:59,136
Từ thật nhất mà chúng ta có.

104
00:04:59,160 --> 00:05:01,736
Đó là thứ giống một chìa khóa chính nhất
mà chúng ta có.

105
00:05:01,760 --> 00:05:04,336
Đó là từ được biết đến nhiều nhất 
trên thế giới,

106
00:05:04,360 --> 00:05:05,616
bất kể bạn ở đâu.

107
00:05:05,640 --> 00:05:06,856
Vấn đề ở đây là,

108
00:05:06,880 --> 00:05:09,576
dường như không ai biết hai từ đó
viết tắt của chữ gì.

109
00:05:09,600 --> 00:05:11,896
(Cười)

110
00:05:11,920 --> 00:05:13,976
Kì quặc thật, đúng không?

111
00:05:14,000 --> 00:05:17,456
Ý tôi nó có thể là dạng lỗi phiên âm của 
"all correct", tôi đoán thế.

112
00:05:17,480 --> 00:05:18,736
hoặc "old kinderhook."

113
00:05:18,760 --> 00:05:22,616
Dường như chẳng ai biết, nhưng 
thực tế thế nào cũng chẳng quan trọng

114
00:05:22,640 --> 00:05:26,136
Nói đến việc chúng ta mang ý nghĩa lại cho
từ ngữ bằng cách nào.

115
00:05:26,160 --> 00:05:28,960
Ý nghĩa không phải trong bản thân
các từ ngữ.

116
00:05:29,920 --> 00:05:32,680
Chúng ta chính là người đã rót nó vào.

117
00:05:33,440 --> 00:05:37,200
Và tôi nghĩ, khi tất cả chúng ta tìm kiếm 
ý nghĩa trong cuộc sống

118
00:05:38,040 --> 00:05:39,896
và tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống.

119
00:05:39,920 --> 00:05:43,160
Tôi nghĩ từ ngữ 
cũng góp một phần trong đó.

120
00:05:44,040 --> 00:05:46,816
Và tôi nghĩ nếu bạn đang tìm kiếm 
ý nghĩa của thứ gì đó,

121
00:05:46,840 --> 00:05:48,840
từ điển là một nơi tốt để bắt đầu.

122
00:05:49,760 --> 00:05:52,136
Nó mang đến cảm giác trật tự

123
00:05:52,160 --> 00:05:53,920
trong một vũ trụ đầy hỗn loạn.

124
00:05:54,880 --> 00:05:56,720
Góc nhìn của ta với các thứ
rất hạn chế

125
00:05:57,560 --> 00:06:00,336
đến nỗi chúng ta hình thành 
các mô hình và tốc ký

126
00:06:00,360 --> 00:06:02,656
để tìm ra cách thể hiện chúng

127
00:06:02,680 --> 00:06:04,520
và có thể làm quen với ngày sống của mình.

128
00:06:05,240 --> 00:06:08,520
Chúng ta cần từ ngữ để diễn đạt mình, 
để định nghĩa chính mình.

129
00:06:09,400 --> 00:06:11,440
Tôi nghĩ chúng ta cảm thấy bị đóng hộp

130
00:06:12,320 --> 00:06:13,896
qua cách ta dùng
những từ ngữ này.

131
00:06:13,920 --> 00:06:16,256
Chúng ta quên mất rằng từ ngữ được tạo ra.

132
00:06:16,280 --> 00:06:18,640
Không chỉ là từ của tôi.
Từ ngữ được sáng tạo ra,

133
00:06:19,280 --> 00:06:20,960
nhưng không phải
đều có nghĩa.

134
00:06:21,880 --> 00:06:25,976
Tất cả chúng ta đều kiểu như 
bị mắc kẹt trong vốn từ vựng của mình

135
00:06:26,000 --> 00:06:30,736
thứ không nhất thiết phải tương đồng 
với những người không giống với chúng ta,

136
00:06:30,760 --> 00:06:35,376
nên tôi nghĩ chúng ta cảm thấy 
xa dần nhau mỗi năm,

137
00:06:35,400 --> 00:06:37,480
chúng ta dần dùng từ ngữ nghiêm túc hơn.

138
00:06:39,880 --> 00:06:42,680
Bởi vì nhớ rằng, từ ngữ không có thật.

139
00:06:43,600 --> 00:06:45,640
Chúng không có ý nghĩa. Nhưng chúng ta có.

140
00:06:46,480 --> 00:06:49,280
Và tôi muốn để lại cho các bạn 
một đoạn viết

141
00:06:49,760 --> 00:06:52,376
từ nhà triết học tôi yêu thích nhất,

142
00:06:52,400 --> 00:06:54,936
Bill Watterson, người đã sáng tác 
"Calvin và Hobbes"

143
00:06:54,960 --> 00:06:56,160
Ông ấy nói rằng,

144
00:06:57,040 --> 00:07:00,856
"Kiến tạo nên một cuộc sống phản ánh 
giá trị và làm thỏa mãn linh hồn của bạn

145
00:07:00,880 --> 00:07:02,536
là một thành tựu rất hiếm hoi.

146
00:07:02,560 --> 00:07:05,016
Để tạo nên ý nghĩa cho cuộc sống

147
00:07:05,040 --> 00:07:06,576
không phải là điều dễ dàng,

148
00:07:06,600 --> 00:07:08,416
nhưng nó có thể đạt được,

149
00:07:08,440 --> 00:07:10,640
và bạn sẽ hạnh phúc hơn 
với điều khó khăn đó."

150
00:07:11,320 --> 00:07:12,536
Cảm ơn.

151
00:07:12,560 --> 00:07:15,280
(Vỗ tay)