[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.08,0:00:04.58,Default,,0000,0000,0000,,Vandaag wil ik het hebben\Nover de betekenis van woorden, Dialogue: 0,0:00:04.60,0:00:05.90,Default,,0000,0000,0000,,hoe we ze definiëren Dialogue: 0,0:00:05.92,0:00:08.18,Default,,0000,0000,0000,,en hoe zij, haast bij wijze van wraak, Dialogue: 0,0:00:08.20,0:00:09.46,Default,,0000,0000,0000,,ons definiëren. Dialogue: 0,0:00:09.48,0:00:12.54,Default,,0000,0000,0000,,De Engelse taal is een magnifieke spons. Dialogue: 0,0:00:12.54,0:00:15.24,Default,,0000,0000,0000,,Ik hou van de Engelse taal.\NIk ben blij dat ik ze spreek. Dialogue: 0,0:00:15.24,0:00:17.24,Default,,0000,0000,0000,,Maar ze vertoont ook een hoop gaten. Dialogue: 0,0:00:18.48,0:00:20.82,Default,,0000,0000,0000,,In het Grieks bestaat \Nhet woord 'lachesisme', Dialogue: 0,0:00:20.84,0:00:24.28,Default,,0000,0000,0000,,de zucht naar rampspoed. Dialogue: 0,0:00:24.72,0:00:28.30,Default,,0000,0000,0000,,Je weet wel, als je\Neen onweer ziet aan de horizon Dialogue: 0,0:00:28.32,0:00:30.61,Default,,0000,0000,0000,,en je vaststelt dat je \Nvoor de storm supportert. Dialogue: 0,0:00:32.08,0:00:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Het Mandarijns kent het woord 'yù yī' -- Dialogue: 0,0:00:34.04,0:00:36.06,Default,,0000,0000,0000,,dat spreek ik fout uit -- Dialogue: 0,0:00:36.08,0:00:39.78,Default,,0000,0000,0000,,voor het verlangen om intens te voelen, Dialogue: 0,0:00:39.80,0:00:41.80,Default,,0000,0000,0000,,zoals toen je kind was. Dialogue: 0,0:00:43.68,0:00:46.82,Default,,0000,0000,0000,,In het Pools is er 'jouska', Dialogue: 0,0:00:46.84,0:00:50.38,Default,,0000,0000,0000,,de hypothetische conversatie Dialogue: 0,0:00:50.40,0:00:52.98,Default,,0000,0000,0000,,die je dwangmatig\Nmet jezelf in je hoofd voert. Dialogue: 0,0:00:54.40,0:00:57.54,Default,,0000,0000,0000,,En in het Duits, tenslotte,\Nuiteraard in het Duits, Dialogue: 0,0:00:57.56,0:01:00.42,Default,,0000,0000,0000,,bestaat het woord 'Zielschmerz', Dialogue: 0,0:01:00.44,0:01:03.86,Default,,0000,0000,0000,,de vrees om te krijgen wat je wil. Dialogue: 0,0:01:03.88,0:01:07.98,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:09.96,Default,,0000,0000,0000,,Een levensdroom die in vervulling gaat. Dialogue: 0,0:01:11.84,0:01:15.10,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben zelf Duits, dus ik weet\Nprecies hoe dat voelt. Dialogue: 0,0:01:15.12,0:01:17.74,Default,,0000,0000,0000,,Ik weet niet zeker of ik\Néén van deze woorden Dialogue: 0,0:01:17.76,0:01:19.42,Default,,0000,0000,0000,,doordeweeks zou gebruiken, Dialogue: 0,0:01:19.44,0:01:21.58,Default,,0000,0000,0000,,maar ik ben blij dat ze er zijn. Dialogue: 0,0:01:21.60,0:01:25.34,Default,,0000,0000,0000,,Maar de enige reden dat ze er zijn,\Nis omdat ik ze verzonnen heb. Dialogue: 0,0:01:25.36,0:01:28.98,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben de auteur van het \N'Woordenboek van obscure smarten', Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:32.10,Default,,0000,0000,0000,,waar ik sinds zeven jaar aan werk. Dialogue: 0,0:01:32.12,0:01:34.14,Default,,0000,0000,0000,,De missie van het project Dialogue: 0,0:01:34.16,0:01:39.05,Default,,0000,0000,0000,,is gaten te vinden \Nin de taal van de emotie Dialogue: 0,0:01:39.05,0:01:40.58,Default,,0000,0000,0000,,en die proberen op te vullen, Dialogue: 0,0:01:40.60,0:01:44.50,Default,,0000,0000,0000,,zodat we het kunnen hebben\Nover al die menselijke kleine kantjes Dialogue: 0,0:01:44.52,0:01:46.94,Default,,0000,0000,0000,,en rariteiten van de menselijke conditie Dialogue: 0,0:01:46.96,0:01:50.94,Default,,0000,0000,0000,,die we allemaal voelen\Nmaar waarover we niet praten Dialogue: 0,0:01:50.96,0:01:53.66,Default,,0000,0000,0000,,bij gebrek aan gepaste woordenschat. Dialogue: 0,0:01:53.68,0:01:56.10,Default,,0000,0000,0000,,Halverwege dit project Dialogue: 0,0:01:56.12,0:01:57.74,Default,,0000,0000,0000,,definieerde ik 'sonder', Dialogue: 0,0:01:57.76,0:02:01.14,Default,,0000,0000,0000,,het idee dat we onszelf\Nals het hoofdpersonage beschouwen Dialogue: 0,0:02:01.16,0:02:03.82,Default,,0000,0000,0000,,terwijl alle anderen figuranten zijn. Dialogue: 0,0:02:03.84,0:02:06.54,Default,,0000,0000,0000,,Terwijl we in werkelijkheid\Nallemaal hoofdpersonages zijn Dialogue: 0,0:02:06.56,0:02:09.64,Default,,0000,0000,0000,,en jijzelf figurant bent \Nin andermans verhaal. Dialogue: 0,0:02:11.16,0:02:14.26,Default,,0000,0000,0000,,Zodra ik dat had gepubliceerd, Dialogue: 0,0:02:14.28,0:02:15.98,Default,,0000,0000,0000,,kreeg ik een hoop reacties: Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:20.62,Default,,0000,0000,0000,,"Dankjewel omdat je iets verwoordt\Ndat ik al mijn hele leven voel, Dialogue: 0,0:02:20.64,0:02:23.66,Default,,0000,0000,0000,,maar waar geen woord voor was." Dialogue: 0,0:02:23.68,0:02:25.44,Default,,0000,0000,0000,,Ze werden er minder eenzaam door. Dialogue: 0,0:02:26.16,0:02:27.96,Default,,0000,0000,0000,,Dat is de kracht van woorden: Dialogue: 0,0:02:28.88,0:02:31.64,Default,,0000,0000,0000,,we voelen ons minder alleen. Dialogue: 0,0:02:32.40,0:02:34.14,Default,,0000,0000,0000,,Niet lang daarna Dialogue: 0,0:02:34.16,0:02:35.94,Default,,0000,0000,0000,,begon ik op te merken dat 'sonder' Dialogue: 0,0:02:35.96,0:02:40.26,Default,,0000,0000,0000,,echt gebruikt werd in gesprekken online, Dialogue: 0,0:02:40.28,0:02:43.18,Default,,0000,0000,0000,,en niet lang daarna \Nmerkte ik het warempel op Dialogue: 0,0:02:43.20,0:02:46.70,Default,,0000,0000,0000,,in een echt live gesprek naast me. Dialogue: 0,0:02:46.72,0:02:49.18,Default,,0000,0000,0000,,Geen gevoel is bevreemdender\Ndan een woord verzinnen Dialogue: 0,0:02:49.20,0:02:53.33,Default,,0000,0000,0000,,en het dan een eigen leven zien leiden. Dialogue: 0,0:02:53.33,0:02:55.62,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb er nog geen woord voor,\Nmaar dat komt nog. Dialogue: 0,0:02:55.64,0:02:57.06,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:02:57.08,0:02:58.28,Default,,0000,0000,0000,,Ik werk eraan. Dialogue: 0,0:02:59.60,0:03:02.28,Default,,0000,0000,0000,,Ik begon na te denken \Nover wat een woord ècht maakt, Dialogue: 0,0:03:03.41,0:03:05.06,Default,,0000,0000,0000,,want vele mensen vragen me dat. Dialogue: 0,0:03:05.08,0:03:07.42,Default,,0000,0000,0000,,Ik krijg het vaakst de vraag: Dialogue: 0,0:03:07.44,0:03:10.70,Default,,0000,0000,0000,,"Zijn die worden verzonnen?\NIk snap het niet." Dialogue: 0,0:03:10.72,0:03:12.78,Default,,0000,0000,0000,,Ik weet niet goed wat ik moet zeggen, Dialogue: 0,0:03:12.80,0:03:14.74,Default,,0000,0000,0000,,want zodra 'sonder' gelanceerd was -- Dialogue: 0,0:03:14.76,0:03:17.66,Default,,0000,0000,0000,,wie ben ik dan om te zeggen \Nwelk woord echt is en welk niet? Dialogue: 0,0:03:18.16,0:03:22.22,Default,,0000,0000,0000,,Ik voelde me een beetje als Steve Jobs\Ndie zijn openbaring beschreef Dialogue: 0,0:03:22.24,0:03:25.52,Default,,0000,0000,0000,,als dat hij plots besefte\Ndat de meesten van ons veelal Dialogue: 0,0:03:25.52,0:03:28.74,Default,,0000,0000,0000,,gewoon proberen te vermijden\Nom te vaak tegen de muur te lopen Dialogue: 0,0:03:28.76,0:03:31.86,Default,,0000,0000,0000,,en maar wat aanmodderen. Dialogue: 0,0:03:31.88,0:03:34.44,Default,,0000,0000,0000,,Maar zodra je beseft dat mensen -- Dialogue: 0,0:03:36.28,0:03:40.06,Default,,0000,0000,0000,,dat deze wereld het werk is\Nvan mensen die niet slimmer zijn dan jij, Dialogue: 0,0:03:40.08,0:03:42.18,Default,,0000,0000,0000,,dan kan je met je hand die muren aanraken Dialogue: 0,0:03:42.20,0:03:43.90,Default,,0000,0000,0000,,en je hand er zelfs doorsteken Dialogue: 0,0:03:43.92,0:03:46.28,Default,,0000,0000,0000,,en beseffen dat je ze kan veranderen. Dialogue: 0,0:03:47.08,0:03:50.74,Default,,0000,0000,0000,,Als mensen me vragen \Nof deze woorden echt zijn, Dialogue: 0,0:03:50.76,0:03:52.86,Default,,0000,0000,0000,,heb ik een batterij beproefde antwoorden. Dialogue: 0,0:03:52.88,0:03:55.02,Default,,0000,0000,0000,,Sommige kunnen kloppen. Andere niet. Dialogue: 0,0:03:55.04,0:03:56.62,Default,,0000,0000,0000,,Een beproefd antwoord was: Dialogue: 0,0:03:56.64,0:04:00.18,Default,,0000,0000,0000,,"Een woord is echt \Nals je wil dat het echt is." Dialogue: 0,0:04:00.20,0:04:04.42,Default,,0000,0000,0000,,Net zoals dit pad echt is\Nomdat mensen het daar willen hebben. Dialogue: 0,0:04:04.44,0:04:06.14,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:04:06.16,0:04:08.26,Default,,0000,0000,0000,,Gebeurt aldoor op universiteitscampussen. Dialogue: 0,0:04:08.28,0:04:09.62,Default,,0000,0000,0000,,Dat heet een 'wenspad'. Dialogue: 0,0:04:09.64,0:04:10.66,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:04:10.68,0:04:13.02,Default,,0000,0000,0000,,Maar toen besloot ik: \Nwat ze eigenlijk vragen Dialogue: 0,0:04:13.04,0:04:15.94,Default,,0000,0000,0000,,als ze vragen of \Neen woord echt is, is dit: Dialogue: 0,0:04:15.96,0:04:20.28,Default,,0000,0000,0000,,"Hoeveel breinen kan ik ermee bereiken?" Dialogue: 0,0:04:21.08,0:04:23.82,Default,,0000,0000,0000,,Want dat is volgens mij\Nhoe we taal bekijken. Dialogue: 0,0:04:23.84,0:04:26.62,Default,,0000,0000,0000,,Een woord is een sleutel Dialogue: 0,0:04:26.64,0:04:29.62,Default,,0000,0000,0000,,waarmee we het hoofd van mensen bereiken. Dialogue: 0,0:04:29.64,0:04:32.08,Default,,0000,0000,0000,,Als we er één brein mee bereiken, Dialogue: 0,0:04:32.92,0:04:34.18,Default,,0000,0000,0000,,is dat niet de moeite, Dialogue: 0,0:04:34.20,0:04:35.46,Default,,0000,0000,0000,,het weten niet waard. Dialogue: 0,0:04:35.48,0:04:37.94,Default,,0000,0000,0000,,Twee breinen? Hangt ervan af wie. Dialogue: 0,0:04:37.96,0:04:40.59,Default,,0000,0000,0000,,Een miljoen breinen?\NDat begint ergens op te lijken. Dialogue: 0,0:04:40.80,0:04:47.26,Default,,0000,0000,0000,,Een echt woord geeft je toegang\Ntot zoveel mogelijk breinen. Dialogue: 0,0:04:47.28,0:04:50.54,Default,,0000,0000,0000,,Daardoor is het wetenswaardig. Dialogue: 0,0:04:50.56,0:04:54.38,Default,,0000,0000,0000,,Volgens deze norm\Nis dit woord het meest echt. Dialogue: 0,0:04:54.40,0:04:56.62,Default,,0000,0000,0000,,[OK] Dialogue: 0,0:04:56.64,0:04:57.86,Default,,0000,0000,0000,,Dat is het. Dialogue: 0,0:04:57.88,0:04:59.14,Default,,0000,0000,0000,,Het echtste woord. Dialogue: 0,0:04:59.16,0:05:01.73,Default,,0000,0000,0000,,Dit komt het dichtst \Nin de buurt van een loper. Dialogue: 0,0:05:01.73,0:05:04.39,Default,,0000,0000,0000,,Het is het woord dat wereldwijd\Nhet best begrepen wordt, Dialogue: 0,0:05:04.39,0:05:05.62,Default,,0000,0000,0000,,waar je ook bent. Dialogue: 0,0:05:05.64,0:05:06.86,Default,,0000,0000,0000,,Het probleem is Dialogue: 0,0:05:06.88,0:05:09.58,Default,,0000,0000,0000,,dat niemand lijkt te weten\Nwaar die letters voor staan. Dialogue: 0,0:05:09.60,0:05:11.90,Default,,0000,0000,0000,,(Gelach) Dialogue: 0,0:05:11.92,0:05:13.98,Default,,0000,0000,0000,,Bizar, toch? Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:17.46,Default,,0000,0000,0000,,Het zou een foute spelling\Nkunnen zijn van 'all correct', Dialogue: 0,0:05:17.48,0:05:18.74,Default,,0000,0000,0000,,of 'Old Kinderhook'. Dialogue: 0,0:05:18.76,0:05:22.62,Default,,0000,0000,0000,,Niemand lijkt het echt te weten,\Nmaar het feit dat het niet uitmaakt, Dialogue: 0,0:05:22.64,0:05:26.14,Default,,0000,0000,0000,,zegt iets over hoe we woorden\Nbetekenis geven. Dialogue: 0,0:05:26.16,0:05:28.96,Default,,0000,0000,0000,,De betekenis zit niet in de woorden zelf, Dialogue: 0,0:05:29.92,0:05:32.68,Default,,0000,0000,0000,,wij leggen onszelf erin. Dialogue: 0,0:05:33.44,0:05:37.20,Default,,0000,0000,0000,,Ik denk dat we allemaal zoeken\Nnaar betekenis in ons leven, Dialogue: 0,0:05:38.04,0:05:39.90,Default,,0000,0000,0000,,en zoeken naar de zin van het leven, Dialogue: 0,0:05:39.92,0:05:43.16,Default,,0000,0000,0000,,dat heeft volgens mij\Nmet woorden te maken. Dialogue: 0,0:05:44.04,0:05:46.51,Default,,0000,0000,0000,,Als je zoekt naar de betekenis van iets, Dialogue: 0,0:05:46.51,0:05:48.64,Default,,0000,0000,0000,,dan is het woordenboek\Neen goede startplaats. Dialogue: 0,0:05:49.76,0:05:52.14,Default,,0000,0000,0000,,Het biedt een gevoel van orde Dialogue: 0,0:05:52.16,0:05:53.92,Default,,0000,0000,0000,,in een zeer chaotisch universum. Dialogue: 0,0:05:54.88,0:05:56.72,Default,,0000,0000,0000,,Onze visie op dingen is zo beperkt Dialogue: 0,0:05:57.56,0:06:00.34,Default,,0000,0000,0000,,dat we patronen\Nen afkortingen hebben bedacht Dialogue: 0,0:06:00.36,0:06:02.66,Default,,0000,0000,0000,,en dat we ze proberen te interpreteren, Dialogue: 0,0:06:02.68,0:06:04.52,Default,,0000,0000,0000,,om de dag door te komen. Dialogue: 0,0:06:05.24,0:06:08.52,Default,,0000,0000,0000,,We hebben nood aan woorden\Nom ons te beperken en te definiëren. Dialogue: 0,0:06:09.40,0:06:11.44,Default,,0000,0000,0000,,Velen van ons voelen zich beknot Dialogue: 0,0:06:12.15,0:06:13.90,Default,,0000,0000,0000,,door hoe we deze woorden gebruiken. Dialogue: 0,0:06:13.92,0:06:16.26,Default,,0000,0000,0000,,We vergeten dat woorden verzonnen zijn. Dialogue: 0,0:06:16.28,0:06:18.88,Default,,0000,0000,0000,,Niet alleen mijn woorden.\NAlle woorden zijn verzonnen. Dialogue: 0,0:06:19.28,0:06:21.39,Default,,0000,0000,0000,,Maar niet alle woorden betekenen iets. Dialogue: 0,0:06:21.88,0:06:25.98,Default,,0000,0000,0000,,We zitten vast in ons eigen lexicon Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:30.74,Default,,0000,0000,0000,,dat niet noodzakelijk spoort\Nmet mensen die niet al zijn zoals wij. Dialogue: 0,0:06:30.76,0:06:35.38,Default,,0000,0000,0000,,Ik voel ons elk jaar\Nwat meer uit elkaar drijven, Dialogue: 0,0:06:35.40,0:06:37.48,Default,,0000,0000,0000,,naarmate we woorden ernstiger nemen. Dialogue: 0,0:06:39.88,0:06:42.68,Default,,0000,0000,0000,,Want vergeet niet, woorden zijn niet echt. Dialogue: 0,0:06:43.60,0:06:45.64,Default,,0000,0000,0000,,Ze hebben geen betekenis. Wij wel. Dialogue: 0,0:06:46.48,0:06:49.28,Default,,0000,0000,0000,,Ik sluit graag af met een lezing Dialogue: 0,0:06:49.76,0:06:52.38,Default,,0000,0000,0000,,uit het werk van één van \Nmijn favoriete filosofen, Dialogue: 0,0:06:52.40,0:06:54.94,Default,,0000,0000,0000,,Bill Watterson, maker \Nvan 'Calvin en Hobbes'. Dialogue: 0,0:06:54.96,0:06:56.16,Default,,0000,0000,0000,,Hij zei: Dialogue: 0,0:06:57.04,0:07:00.86,Default,,0000,0000,0000,,"Een leven maken dat je waarden weergeeft\Nen je ziel tevreden stelt, Dialogue: 0,0:07:00.88,0:07:02.54,Default,,0000,0000,0000,,is een zeldzaam wapenfeit. Dialogue: 0,0:07:02.56,0:07:05.02,Default,,0000,0000,0000,,De zin van je eigen leven verzinnen\N Dialogue: 0,0:07:05.04,0:07:06.58,Default,,0000,0000,0000,,is niet makkelijk, Dialogue: 0,0:07:06.60,0:07:08.42,Default,,0000,0000,0000,,maar het is toegestaan, Dialogue: 0,0:07:08.44,0:07:10.80,Default,,0000,0000,0000,,en je zult gelukkiger zijn\Nals je de moeite doet. Dialogue: 0,0:07:11.32,0:07:12.54,Default,,0000,0000,0000,,Dankjewel. Dialogue: 0,0:07:12.56,0:07:15.28,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)