0:00:01.080,0:00:04.576
Vandaag wil ik het hebben[br]over de betekenis van woorden,

0:00:04.600,0:00:05.896
hoe we ze definiëren

0:00:05.920,0:00:08.176
en hoe zij, haast bij wijze van wraak,

0:00:08.200,0:00:09.456
ons definiëren.

0:00:09.480,0:00:12.536
De Engelse taal is een magnifieke spons.

0:00:12.540,0:00:15.236
Ik hou van de Engelse taal.[br]Ik ben blij dat ik ze spreek.

0:00:15.240,0:00:17.240
Maar ze vertoont ook een hoop gaten.

0:00:18.480,0:00:20.816
In het Grieks bestaat [br]het woord 'lachesisme',

0:00:20.840,0:00:24.280
de zucht naar rampspoed.

0:00:24.720,0:00:28.296
Je weet wel, als je[br]een onweer ziet aan de horizon

0:00:28.320,0:00:30.606
en je vaststelt dat je [br]voor de storm supportert.

0:00:32.080,0:00:34.016
Het Mandarijns kent het woord 'yù yī' --

0:00:34.040,0:00:36.056
dat spreek ik fout uit --

0:00:36.080,0:00:39.776
voor het verlangen om intens te voelen,

0:00:39.800,0:00:41.800
zoals toen je kind was.

0:00:43.680,0:00:46.816
In het Pools is er 'jouska',

0:00:46.840,0:00:50.376
de hypothetische conversatie

0:00:50.400,0:00:52.980
die je dwangmatig[br]met jezelf in je hoofd voert.

0:00:54.400,0:00:57.536
En in het Duits, tenslotte,[br]uiteraard in het Duits,

0:00:57.560,0:01:00.416
bestaat het woord 'Zielschmerz',

0:01:00.440,0:01:03.856
de vrees om te krijgen wat je wil.

0:01:03.880,0:01:07.976
(Gelach)

0:01:08.000,0:01:09.960
Een levensdroom die in vervulling gaat.

0:01:11.840,0:01:15.096
Ik ben zelf Duits, dus ik weet[br]precies hoe dat voelt.

0:01:15.120,0:01:17.736
Ik weet niet zeker of ik[br]één van deze woorden

0:01:17.760,0:01:19.416
doordeweeks zou gebruiken,

0:01:19.440,0:01:21.576
maar ik ben blij dat ze er zijn.

0:01:21.600,0:01:25.336
Maar de enige reden dat ze er zijn,[br]is omdat ik ze verzonnen heb.

0:01:25.360,0:01:28.976
Ik ben de auteur van het [br]'Woordenboek van obscure smarten',

0:01:29.000,0:01:32.096
waar ik sinds zeven jaar aan werk.

0:01:32.120,0:01:34.136
De missie van het project

0:01:34.160,0:01:39.050
is gaten te vinden [br]in de taal van de emotie

0:01:39.050,0:01:40.576
en die proberen op te vullen,

0:01:40.600,0:01:44.496
zodat we het kunnen hebben[br]over al die menselijke kleine kantjes

0:01:44.520,0:01:46.936
en rariteiten van de menselijke conditie

0:01:46.960,0:01:50.936
die we allemaal voelen[br]maar waarover we niet praten

0:01:50.960,0:01:53.656
bij gebrek aan gepaste woordenschat.

0:01:53.680,0:01:56.096
Halverwege dit project

0:01:56.120,0:01:57.736
definieerde ik 'sonder',

0:01:57.760,0:02:01.136
het idee dat we onszelf[br]als het hoofdpersonage beschouwen

0:02:01.160,0:02:03.816
terwijl alle anderen figuranten zijn.

0:02:03.840,0:02:06.536
Terwijl we in werkelijkheid[br]allemaal hoofdpersonages zijn

0:02:06.560,0:02:09.639
en jijzelf figurant bent [br]in andermans verhaal.

0:02:11.160,0:02:14.256
Zodra ik dat had gepubliceerd,

0:02:14.280,0:02:15.976
kreeg ik een hoop reacties:

0:02:16.000,0:02:20.616
"Dankjewel omdat je iets verwoordt[br]dat ik al mijn hele leven voel,

0:02:20.640,0:02:23.656
maar waar geen woord voor was."

0:02:23.680,0:02:25.440
Ze werden er minder eenzaam door.

0:02:26.160,0:02:27.960
Dat is de kracht van woorden:

0:02:28.880,0:02:31.640
we voelen ons minder alleen.

0:02:32.400,0:02:34.136
Niet lang daarna

0:02:34.160,0:02:35.936
begon ik op te merken dat 'sonder'

0:02:35.960,0:02:40.256
echt gebruikt werd in gesprekken online,

0:02:40.280,0:02:43.176
en niet lang daarna [br]merkte ik het warempel op

0:02:43.200,0:02:46.696
in een echt live gesprek naast me.

0:02:46.720,0:02:49.176
Geen gevoel is bevreemdender[br]dan een woord verzinnen

0:02:49.200,0:02:53.330
en het dan een eigen leven zien leiden.

0:02:53.330,0:02:55.616
Ik heb er nog geen woord voor,[br]maar dat komt nog.

0:02:55.640,0:02:57.056
(Gelach)

0:02:57.080,0:02:58.280
Ik werk eraan.

0:02:59.600,0:03:02.280
Ik begon na te denken [br]over wat een woord ècht maakt,

0:03:03.410,0:03:05.056
want vele mensen vragen me dat.

0:03:05.080,0:03:07.416
Ik krijg het vaakst de vraag:

0:03:07.440,0:03:10.696
"Zijn die worden verzonnen?[br]Ik snap het niet."

0:03:10.720,0:03:12.776
Ik weet niet goed wat ik moet zeggen,

0:03:12.800,0:03:14.736
want zodra 'sonder' gelanceerd was --

0:03:14.760,0:03:17.660
wie ben ik dan om te zeggen [br]welk woord echt is en welk niet?

0:03:18.160,0:03:22.216
Ik voelde me een beetje als Steve Jobs[br]die zijn openbaring beschreef

0:03:22.240,0:03:25.520
als dat hij plots besefte[br]dat de meesten van ons veelal

0:03:25.520,0:03:28.736
gewoon proberen te vermijden[br]om te vaak tegen de muur te lopen

0:03:28.760,0:03:31.856
en maar wat aanmodderen.

0:03:31.880,0:03:34.440
Maar zodra je beseft dat mensen --

0:03:36.280,0:03:40.056
dat deze wereld het werk is[br]van mensen die niet slimmer zijn dan jij,

0:03:40.080,0:03:42.176
dan kan je met je hand die muren aanraken

0:03:42.200,0:03:43.896
en je hand er zelfs doorsteken

0:03:43.920,0:03:46.280
en beseffen dat je ze kan veranderen.

0:03:47.080,0:03:50.736
Als mensen me vragen [br]of deze woorden echt zijn,

0:03:50.760,0:03:52.856
heb ik een batterij beproefde antwoorden.

0:03:52.880,0:03:55.016
Sommige kunnen kloppen. Andere niet.

0:03:55.040,0:03:56.616
Een beproefd antwoord was:

0:03:56.640,0:04:00.176
"Een woord is echt [br]als je wil dat het echt is."

0:04:00.200,0:04:04.416
Net zoals dit pad echt is[br]omdat mensen het daar willen hebben.

0:04:04.440,0:04:06.136
(Gelach)

0:04:06.160,0:04:08.256
Gebeurt aldoor op universiteitscampussen.

0:04:08.280,0:04:09.616
Dat heet een 'wenspad'.

0:04:09.640,0:04:10.656
(Gelach)

0:04:10.680,0:04:13.016
Maar toen besloot ik: [br]wat ze eigenlijk vragen

0:04:13.040,0:04:15.936
als ze vragen of [br]een woord echt is, is dit:

0:04:15.960,0:04:20.279
"Hoeveel breinen kan ik ermee bereiken?"

0:04:21.079,0:04:23.816
Want dat is volgens mij[br]hoe we taal bekijken.

0:04:23.840,0:04:26.616
Een woord is een sleutel

0:04:26.640,0:04:29.616
waarmee we het hoofd van mensen bereiken.

0:04:29.640,0:04:32.080
Als we er één brein mee bereiken,

0:04:32.920,0:04:34.176
is dat niet de moeite,

0:04:34.200,0:04:35.456
het weten niet waard.

0:04:35.480,0:04:37.936
Twee breinen? Hangt ervan af wie.

0:04:37.960,0:04:40.590
Een miljoen breinen?[br]Dat begint ergens op te lijken.

0:04:40.800,0:04:47.256
Een echt woord geeft je toegang[br]tot zoveel mogelijk breinen.

0:04:47.280,0:04:50.536
Daardoor is het wetenswaardig.

0:04:50.560,0:04:54.376
Volgens deze norm[br]is dit woord het meest echt.

0:04:54.400,0:04:56.616
[OK]

0:04:56.640,0:04:57.856
Dat is het.

0:04:57.880,0:04:59.136
Het echtste woord.

0:04:59.160,0:05:01.730
Dit komt het dichtst [br]in de buurt van een loper.

0:05:01.730,0:05:04.386
Het is het woord dat wereldwijd[br]het best begrepen wordt,

0:05:04.386,0:05:05.616
waar je ook bent.

0:05:05.640,0:05:06.856
Het probleem is

0:05:06.880,0:05:09.576
dat niemand lijkt te weten[br]waar die letters voor staan.

0:05:09.600,0:05:11.896
(Gelach)

0:05:11.920,0:05:13.976
Bizar, toch?

0:05:14.000,0:05:17.456
Het zou een foute spelling[br]kunnen zijn van 'all correct',

0:05:17.480,0:05:18.736
of 'Old Kinderhook'.

0:05:18.760,0:05:22.616
Niemand lijkt het echt te weten,[br]maar het feit dat het niet uitmaakt,

0:05:22.640,0:05:26.136
zegt iets over hoe we woorden[br]betekenis geven.

0:05:26.160,0:05:28.960
De betekenis zit niet in de woorden zelf,

0:05:29.920,0:05:32.680
wij leggen onszelf erin.

0:05:33.440,0:05:37.200
Ik denk dat we allemaal zoeken[br]naar betekenis in ons leven,

0:05:38.040,0:05:39.896
en zoeken naar de zin van het leven,

0:05:39.920,0:05:43.160
dat heeft volgens mij[br]met woorden te maken.

0:05:44.040,0:05:46.510
Als je zoekt naar de betekenis van iets,

0:05:46.510,0:05:48.640
dan is het woordenboek[br]een goede startplaats.

0:05:49.760,0:05:52.136
Het biedt een gevoel van orde

0:05:52.160,0:05:53.920
in een zeer chaotisch universum.

0:05:54.880,0:05:56.720
Onze visie op dingen is zo beperkt

0:05:57.560,0:06:00.336
dat we patronen[br]en afkortingen hebben bedacht

0:06:00.360,0:06:02.656
en dat we ze proberen te interpreteren,

0:06:02.680,0:06:04.520
om de dag door te komen.

0:06:05.240,0:06:08.520
We hebben nood aan woorden[br]om ons te beperken en te definiëren.

0:06:09.400,0:06:11.440
Velen van ons voelen zich beknot

0:06:12.150,0:06:13.896
door hoe we deze woorden gebruiken.

0:06:13.920,0:06:16.256
We vergeten dat woorden verzonnen zijn.

0:06:16.280,0:06:18.880
Niet alleen mijn woorden.[br]Alle woorden zijn verzonnen.

0:06:19.280,0:06:21.390
Maar niet alle woorden betekenen iets.

0:06:21.880,0:06:25.976
We zitten vast in ons eigen lexicon

0:06:26.000,0:06:30.736
dat niet noodzakelijk spoort[br]met mensen die niet al zijn zoals wij.

0:06:30.760,0:06:35.376
Ik voel ons elk jaar[br]wat meer uit elkaar drijven,

0:06:35.400,0:06:37.480
naarmate we woorden ernstiger nemen.

0:06:39.880,0:06:42.680
Want vergeet niet, woorden zijn niet echt.

0:06:43.600,0:06:45.640
Ze hebben geen betekenis. Wij wel.

0:06:46.480,0:06:49.280
Ik sluit graag af met een lezing

0:06:49.760,0:06:52.376
uit het werk van één van [br]mijn favoriete filosofen,

0:06:52.400,0:06:54.936
Bill Watterson, maker [br]van 'Calvin en Hobbes'.

0:06:54.960,0:06:56.160
Hij zei:

0:06:57.040,0:07:00.856
"Een leven maken dat je waarden weergeeft[br]en je ziel tevreden stelt,

0:07:00.880,0:07:02.536
is een zeldzaam wapenfeit.

0:07:02.560,0:07:05.016
De zin van je eigen leven verzinnen[br]

0:07:05.040,0:07:06.576
is niet makkelijk,

0:07:06.600,0:07:08.416
maar het is toegestaan,

0:07:08.440,0:07:10.800
en je zult gelukkiger zijn[br]als je de moeite doet.

0:07:11.320,0:07:12.536
Dankjewel.

0:07:12.560,0:07:15.280
(Applaus)