WEBVTT

00:00:00.570 --> 00:00:04.100
Son videoda qaldığımız yerdə
Toussaint Louvertur

00:00:04.100 --> 00:00:09.250
Leclercin tərəfində olduğu
üçün, daha doğrusu

00:00:09.250 --> 00:00:13.310
Leclercə üsyan etməyi
dayandırdığı üçün

00:00:13.310 --> 00:00:16.020
sağ qolu olan adamları tərəfindən 
xəyanətə uğramışdı,

00:00:16.020 --> 00:00:18.750
bu da insanları Leclercin o 
qədər də pis insan olmadığına,

00:00:18.750 --> 00:00:21.850
quldarlığı geri gətirmək
və Afrika əsilli azad insanları

00:00:21.850 --> 00:00:26.100
hüquqlarından məhrum etmək 
niyyətində olmadığına inandırmışdı.

00:00:26.100 --> 00:00:28.960
Bu Leclercin başqa 
bir şəkilidir.

00:00:28.960 --> 00:00:31.820
Bu Leclercdir.

00:00:31.820 --> 00:00:35.410
Buna görə də sağ qollarından
vaz keçməli oldu. Leclerclə

00:00:35.410 --> 00:00:38.590
danışıqlar aparmağa getdi, 
Leclerc isə onu həbs etdi

00:00:38.590 --> 00:00:41.150
bir qayığa mindirib Fransaya 
göndərdi və o, növbəti il

00:00:41.150 --> 00:00:42.120
1803-cü ildə öldü.

00:00:42.120 --> 00:00:43.370
Beləliklə, o xəyanətə uğrayır.

00:00:50.230 --> 00:00:53.570
O həqiqətən də yalnız Haiti
tarixində yox ümumilikdə

00:00:53.570 --> 00:00:56.400
vacib liderlərdən biri idi.

00:00:56.400 --> 00:00:57.500
-

00:00:57.500 --> 00:01:00.990
Əvvəl də dediyim kimi, o
hakimiyyətə gələndə ağdərili

00:01:00.990 --> 00:01:02.390
əhalidən intiqam almamışdı.

00:01:02.390 --> 00:01:07.840
Haiti iqtisadiyyatının 
dirçəlməsinə kömək etmişdi.

00:01:07.840 --> 00:01:11.630
İndiki Haiti, o zaman
Santo-Dominqo adlanan

00:01:11.630 --> 00:01:16.550
əraziləri Britaniya donanmasına
qarşı müdafiə etmişdi.

00:01:16.550 --> 00:01:18.400
Bunu qeyd etməyi unutmuşdum.

00:01:18.400 --> 00:01:28.300
Britaniya donanmasına qarşı
müdafiə etmişdi, o vaxt bu

00:01:28.300 --> 00:01:30.850
dünyada ən üstün
donanma idi.

00:01:30.850 --> 00:01:33.960
Ona böyük general olaraq 
yalnız rəqabət axtarmaması,

00:01:33.960 --> 00:01:37.620
kəskin taktikaları olması 
və düşmənlərini məhv

00:01:37.620 --> 00:01:40.620
etməsindən əlavə, belə 
bir şöhrət qazandıran

00:01:40.620 --> 00:01:44.430
həm də bu idi.

00:01:44.430 --> 00:01:48.580
Beləliklə, o xəyanətə uğrayır və
Leclercin həqiqətən də şeytan

00:01:48.580 --> 00:01:51.600
buynuzlarına layiq olduğunu
göstərmək üçün--

00:01:51.600 --> 00:01:54.620
buna baxmayaraq, biz indi
şeytan buynuzlarına daha

00:01:54.620 --> 00:01:57.340
çox layiq olan biri ilə
tanış olmaq üzərəyik,

00:01:57.340 --> 00:01:59.880
ya da ona layiq olan biri üçün 
əlaltı idi desəm daha düz olar--

00:01:59.880 --> 00:02:03.400
1802-ci ilin mayında Napoleon
köləliyi aradan qaldırılmadığı

00:02:03.400 --> 00:02:14.470
yerlərdə bərpa edən 
qanun qəbul edir.

00:02:14.470 --> 00:02:15.720
Bu biraz qeyri-müəyyən idi.

00:02:25.780 --> 00:02:27.720
Bəzi bölgələr var 
idi ki, köləlik ortadan

00:02:27.720 --> 00:02:30.860
qaldırılmamışdı.

00:02:30.860 --> 00:02:32.250
Bunlara Martinikadakı,
Sent-Lüsiyadakı və

00:02:32.250 --> 00:02:39.430
Tobaqodakı fransız koloniyaları aiddir.

00:02:39.430 --> 00:02:43.620
Lakin Haitidə-- daha doğrusu 
o zamankı Santo-Dominqoda

00:02:43.620 --> 00:02:47.090
işlər biraz qarışıq idi.

00:02:47.090 --> 00:02:48.680
Köləlik ləğv olunmuşdu, yoxsa
hələ də qalmaqda idi?

00:02:48.680 --> 00:02:52.600
Görünür ki, Haitidə
qullar azad idi.

00:02:52.600 --> 00:02:54.440
Yəni bunun Haiti üçün tam
olaraq nə mənaya

00:02:54.440 --> 00:02:58.660
gəldiyi dəqiq deyildi, bununla
yanaşı, Haiti əhalisi bunun

00:02:58.660 --> 00:03:00.180
baş verdiyindən belə xəbərsiz idi.

00:03:00.180 --> 00:03:01.020
Bu 1802-ci ilin mayında idi.

00:03:01.020 --> 00:03:03.750
Dəqiqləşdirsək, Napoleon
Leclercə uyğun bir vaxtda

00:03:03.750 --> 00:03:09.500
köləliyi geri gətirmək üçün

00:03:09.500 --> 00:03:13.630
qeyd göndərdi.

00:03:13.630 --> 00:03:14.880
Bu insanlar zarafat
etmirdilər.

00:03:26.800 --> 00:03:29.540
Onlar vəziyyətdən xəbərdar idilər.

00:03:29.540 --> 00:03:31.020
Onlar bilirdi ki, Haitidə
nəzarəti əldə saxlamaq

00:03:31.020 --> 00:03:35.260
üçün Toussaint Louverturun
keçmiş generallarına, sağ

00:03:35.260 --> 00:03:39.570
qollarına ehtiyacları olacaq.

00:03:39.570 --> 00:03:41.860
Lakin bütün bu vaxt 
ərzində əsas niyyət

00:03:41.860 --> 00:03:44.670
üstünlük qazandıqda köləliyi
yenidən bərpa etmək və

00:03:44.670 --> 00:03:49.090
ağdərili olmayan insanların
hüquqlarını əlindən almaq idi.

00:03:49.090 --> 00:03:53.350
Artıq bu adamlar da ağılsız
deyildilər.

00:03:53.350 --> 00:03:56.000
Dessalinesi xatırlayarsınız.

00:03:56.000 --> 00:03:58.450
Bu onun şəkillərindən biridir.

00:03:58.450 --> 00:04:00.560
O da keçmiş kölə idi və eyni zamanda 
Toussaint Louverturun sağ qollarından

00:04:00.560 --> 00:04:05.560
biri və çox bacarıqlı 
bir general idi.

00:04:05.560 --> 00:04:09.560
Xatırlaya biləcəyiniz kimi, Leclercə
qarşı olan döyüşün sonuna yaxın

00:04:09.560 --> 00:04:12.840
döyüşü dayandırdı və

00:04:12.840 --> 00:04:15.850


00:04:15.850 --> 00:04:18.410


00:04:18.410 --> 00:04:22.140


00:04:22.140 --> 00:04:24.170


00:04:24.170 --> 00:04:26.320


00:04:26.320 --> 00:04:31.750


00:04:31.750 --> 00:04:35.120


00:04:35.120 --> 00:04:38.030


00:04:38.030 --> 00:04:42.360


00:04:42.360 --> 00:04:50.720


00:04:50.720 --> 00:04:54.210


00:04:54.210 --> 00:04:56.080


00:04:56.080 --> 00:04:59.760


00:04:59.760 --> 00:05:01.220


00:05:01.220 --> 00:05:05.390


00:05:05.390 --> 00:05:06.900


00:05:12.380 --> 00:05:17.665


00:05:17.665 --> 00:05:18.660


00:05:18.660 --> 00:05:22.670


00:05:22.670 --> 00:05:25.200


00:05:25.200 --> 00:05:28.800


00:05:28.800 --> 00:05:33.540


00:05:33.540 --> 00:05:37.830


00:05:37.830 --> 00:05:38.660


00:05:38.660 --> 00:05:40.910


00:05:40.910 --> 00:05:46.900


00:05:46.900 --> 00:05:49.370


00:05:49.370 --> 00:05:58.595


00:05:58.595 --> 00:06:02.000


00:06:02.000 --> 00:06:06.670


00:06:06.670 --> 00:06:08.430


00:06:08.430 --> 00:06:11.270


00:06:11.270 --> 00:06:15.485


00:06:15.485 --> 00:06:17.910


00:06:17.910 --> 00:06:22.530


00:06:22.530 --> 00:06:27.370


00:06:27.370 --> 00:06:32.030


00:06:32.030 --> 00:06:35.110


00:06:35.110 --> 00:06:41.440


00:06:41.440 --> 00:06:42.690


00:06:45.310 --> 00:06:48.770


00:06:48.770 --> 00:06:52.380


00:06:52.380 --> 00:06:56.810


00:06:56.810 --> 00:07:00.040


00:07:00.040 --> 00:07:03.570


00:07:03.570 --> 00:07:06.690


00:07:06.690 --> 00:07:08.990


00:07:08.990 --> 00:07:10.700


00:07:10.700 --> 00:07:15.090


00:07:15.090 --> 00:07:19.120


00:07:19.120 --> 00:07:25.990


00:07:25.990 --> 00:07:28.180


00:07:28.180 --> 00:07:33.035


00:07:33.035 --> 00:07:34.070


00:07:34.070 --> 00:07:37.605


00:07:37.605 --> 00:07:44.985


00:07:47.960 --> 00:07:50.440


00:07:58.580 --> 00:08:01.650


00:08:01.650 --> 00:08:07.670


00:08:07.670 --> 00:08:11.630


00:08:11.630 --> 00:08:12.920


00:08:12.920 --> 00:08:14.170


00:08:18.980 --> 00:08:22.710


00:08:22.710 --> 00:08:26.000


00:08:26.000 --> 00:08:30.480


00:08:30.480 --> 00:08:36.549


00:08:36.549 --> 00:08:37.419


00:08:37.419 --> 00:08:49.280


00:08:49.280 --> 00:08:50.530


00:08:56.530 --> 00:09:03.160


00:09:03.160 --> 00:09:05.090


00:09:05.090 --> 00:09:06.340


00:09:11.120 --> 00:09:14.500


00:09:14.500 --> 00:09:17.000


00:09:25.600 --> 00:09:30.200


00:09:30.200 --> 00:09:33.210


00:09:33.210 --> 00:09:34.360


00:09:34.360 --> 00:09:37.390


00:09:37.390 --> 00:09:40.800


00:09:40.800 --> 00:09:42.150


00:09:42.150 --> 00:09:47.670


00:09:47.670 --> 00:09:52.790


00:09:52.790 --> 00:09:55.600


00:09:55.600 --> 00:09:58.540


00:09:58.540 --> 00:10:01.610


00:10:01.610 --> 00:10:02.470


00:10:02.470 --> 00:10:05.980


00:10:05.980 --> 00:10:13.850


00:10:13.850 --> 00:10:18.050


00:10:18.050 --> 00:10:22.620


00:10:22.620 --> 00:10:25.330


00:10:25.330 --> 00:10:27.470


00:10:27.470 --> 00:10:28.340


00:10:28.340 --> 00:10:31.940


00:10:31.940 --> 00:10:37.900


00:10:37.900 --> 00:10:42.160


00:10:42.160 --> 00:10:45.890


00:10:45.890 --> 00:10:47.380


00:10:47.380 --> 00:10:49.970


00:10:49.970 --> 00:10:50.495


00:10:50.495 --> 00:10:54.280


00:10:54.280 --> 00:10:55.910


00:11:02.790 --> 00:11:03.800


00:11:03.800 --> 00:11:06.655


00:11:06.655 --> 00:11:08.460


00:11:08.460 --> 00:11:09.550


00:11:09.550 --> 00:11:11.720


00:11:11.720 --> 00:11:14.090


00:11:14.090 --> 00:11:17.010


00:11:17.010 --> 00:11:19.400


00:11:19.400 --> 00:11:23.910


00:11:23.910 --> 00:11:25.150


00:11:25.150 --> 00:11:30.320


00:11:30.320 --> 00:11:31.346


00:11:31.346 --> 00:11:34.300


00:11:34.300 --> 00:11:36.930


00:11:36.930 --> 00:11:37.900


00:11:37.900 --> 00:11:39.800


00:11:39.800 --> 00:11:42.080


00:11:42.080 --> 00:11:44.180


00:11:44.180 --> 00:11:45.580


00:11:48.140 --> 00:11:51.780


00:11:51.780 --> 00:11:56.330


00:11:56.330 --> 00:12:03.350


00:12:03.350 --> 00:12:06.220


00:12:06.220 --> 00:12:10.480


00:12:10.480 --> 00:12:13.720


00:12:13.720 --> 00:12:15.470


00:12:15.470 --> 00:12:16.850


00:12:16.850 --> 00:12:19.100


00:12:19.100 --> 00:12:23.120


00:12:23.120 --> 00:12:24.730


00:12:24.730 --> 00:12:27.660


00:12:27.660 --> 00:12:30.920


00:12:30.920 --> 00:12:34.300


00:12:34.300 --> 00:12:36.410


00:12:36.410 --> 00:12:38.580


00:12:38.580 --> 00:12:40.860


00:12:40.860 --> 00:12:43.890


00:12:43.890 --> 00:12:48.510


00:12:48.510 --> 00:12:55.230


00:12:55.230 --> 00:13:00.410


00:13:00.410 --> 00:13:09.250


00:13:09.250 --> 00:13:13.830


00:13:13.830 --> 00:13:17.560


00:13:17.560 --> 00:13:18.640


00:13:18.640 --> 00:13:21.010


00:13:21.010 --> 00:13:26.380


00:13:26.380 --> 00:13:27.100


00:13:27.100 --> 00:13:32.030


00:13:32.030 --> 00:13:35.230


00:13:35.230 --> 00:13:38.620


00:13:38.620 --> 00:13:39.280


00:13:39.280 --> 00:13:41.120


00:13:41.120 --> 00:13:42.880


00:13:42.880 --> 00:13:45.330


00:13:45.330 --> 00:13:51.660


00:13:51.660 --> 00:13:55.230


00:13:55.230 --> 00:14:04.730


00:14:04.730 --> 00:14:08.490


00:14:08.490 --> 00:14:11.180


00:14:11.180 --> 00:14:12.890


00:14:12.890 --> 00:14:14.050


00:14:14.050 --> 00:14:16.000


00:14:16.000 --> 00:14:17.740


00:14:17.740 --> 00:14:20.130


00:14:20.130 --> 00:14:27.030


00:14:27.030 --> 00:14:33.710


00:14:39.290 --> 00:14:42.680


00:14:42.680 --> 00:14:50.440


00:14:50.440 --> 00:14:55.330


00:14:55.330 --> 00:14:58.850


00:14:58.850 --> 00:15:00.140


00:15:00.140 --> 00:15:03.460


00:15:03.460 --> 00:15:06.210


00:15:06.210 --> 00:15:08.100


00:15:08.100 --> 00:15:14.090


00:15:14.090 --> 00:15:18.240


00:15:18.240 --> 00:15:19.530


00:15:19.530 --> 00:15:20.720


00:15:20.720 --> 00:15:24.830


00:15:24.830 --> 00:15:28.470


00:15:28.470 --> 00:15:33.580


00:15:33.580 --> 00:15:36.230


00:15:36.230 --> 00:15:37.970


00:15:37.970 --> 00:15:41.290


00:15:41.290 --> 00:15:46.150


00:15:46.150 --> 00:15:58.720


00:15:58.720 --> 00:16:00.480


00:16:00.480 --> 00:16:05.580


00:16:05.580 --> 00:16:09.740


00:16:09.740 --> 00:16:12.420


00:16:12.420 --> 00:16:13.775


00:16:17.690 --> 00:16:20.840


00:16:20.840 --> 00:16:23.300


00:16:23.300 --> 00:16:26.860


00:16:26.860 --> 00:16:31.480


00:16:31.480 --> 00:16:32.890


00:16:32.890 --> 00:16:34.810


00:16:34.810 --> 00:16:38.310


00:16:38.310 --> 00:16:43.360


00:16:43.360 --> 00:16:46.830


00:16:46.830 --> 00:16:53.200