1 00:00:02,000 --> 00:00:04,000 Martin Luther King 2 00:00:04,000 --> 00:00:06,000 sivil haklar hareketine 3 00:00:06,000 --> 00:00:08,000 ilham oldugunda, 4 00:00:08,000 --> 00:00:11,000 'Bir kabusum var' dememisti. 5 00:00:11,000 --> 00:00:14,000 'Bir hayalim var' demisti. 6 00:00:14,000 --> 00:00:16,000 Benim de bir hayalim var. 7 00:00:16,000 --> 00:00:18,000 Gelecegin bir kabus olacagini 8 00:00:18,000 --> 00:00:21,000 dusunmeyi birakabilecegimize dair bir hayalim var. 9 00:00:21,000 --> 00:00:23,000 Bu zor olacak 10 00:00:23,000 --> 00:00:25,000 cunku son zamanlardaki kiyamet fimlerinin 11 00:00:25,000 --> 00:00:29,000 en onemlilerini goz onune alirsaniz, 12 00:00:29,000 --> 00:00:32,000 cogunlugu insanligin gelecegini 13 00:00:32,000 --> 00:00:34,000 felaket olarak gosteriyor. 14 00:00:34,000 --> 00:00:36,000 Bence bu film, 'The Road' 15 00:00:36,000 --> 00:00:39,000 son zamanlarin izlemesi en zor filmlerinden biri. 16 00:00:39,000 --> 00:00:41,000 Cok guzel bir film 17 00:00:41,000 --> 00:00:43,000 ama her sey issiz, 18 00:00:43,000 --> 00:00:46,000 her sey olu. 19 00:00:46,000 --> 00:00:48,000 Sadece hayatta kalmaya calisan, 20 00:00:48,000 --> 00:00:51,000 bu yolda yuruyen bir baba ve ogul. 21 00:00:51,000 --> 00:00:53,000 Benim de parcasi oldugum 22 00:00:53,000 --> 00:00:55,000 cevre hareketi, 23 00:00:55,000 --> 00:00:57,000 gelecege dair bu hayalin 24 00:00:57,000 --> 00:00:59,000 ortaya cikmasina suc ortakligi etmistir. 25 00:00:59,000 --> 00:01:01,000 Cok uzun suredir, 26 00:01:01,000 --> 00:01:03,000 neler olacagina dair kabus gibi 27 00:01:03,000 --> 00:01:05,000 bir gelecek hayali satiyoruz. 28 00:01:05,000 --> 00:01:08,000 En kotu senaryoya odaklandik. 29 00:01:08,000 --> 00:01:10,000 Sorunlara odaklandik. 30 00:01:10,000 --> 00:01:12,000 Ama cozumleri 31 00:01:12,000 --> 00:01:14,000 yeterince dusunmedik. 32 00:01:14,000 --> 00:01:16,000 Soyle diyebiliriz, 33 00:01:16,000 --> 00:01:19,000 insanlarin dikkatini cekmek icin korkuyu kullandik. 34 00:01:19,000 --> 00:01:22,000 Her hangi bir psikologun da soyleyecegi gibi, 35 00:01:22,000 --> 00:01:24,000 organizmanin korku hissi 36 00:01:24,000 --> 00:01:26,000 kacis mekanizmasina baglidir. 37 00:01:26,000 --> 00:01:29,000 Bir hayvan korktugunda ortaya cikan 38 00:01:29,000 --> 00:01:31,000 -bir geyigi dusunun- 39 00:01:31,000 --> 00:01:33,000 savas ve kacma mekanizmasinin parcasidir. 40 00:01:33,000 --> 00:01:36,000 Bir geyik kacmaya hazirken 41 00:01:36,000 --> 00:01:38,000 cok, cok hareketsiz bir sekilde donar. 42 00:01:38,000 --> 00:01:40,000 Bence insanlardan bizim cevresel bozulma 43 00:01:40,000 --> 00:01:43,000 ve iklim degisikligi gundemimize destek vermelerini 44 00:01:43,000 --> 00:01:46,000 istedigimizde de tam olarak bunu yapiyoruz. 45 00:01:46,000 --> 00:01:49,000 Korkuyu kullandigimiz icin, 46 00:01:49,000 --> 00:01:51,000 insanlar donuyor ve kaciyorlar. 47 00:01:51,000 --> 00:01:54,000 Bence cevre hareketinin buyumesi ve 48 00:01:54,000 --> 00:01:56,000 ilerlemenin ne demek olduguna dair 49 00:01:56,000 --> 00:01:58,000 dusunmeye baslamasi gerekiyor. 50 00:01:58,000 --> 00:02:01,000 Insan toplulugunu gelistirmek neye benzerdi? 51 00:02:01,000 --> 00:02:03,000 Bence karsilastigimiz problemlerden biri, 52 00:02:03,000 --> 00:02:06,000 piyasada hakimiyet kurmus kisilerin 53 00:02:06,000 --> 00:02:08,000 ilerlemenin ne olduguna dair 54 00:02:08,000 --> 00:02:11,000 bir finansal tanimlama yapiyor olmalari. 55 00:02:11,000 --> 00:02:14,000 Ilerlemeyi ekonomiye bagliyorlar. 56 00:02:14,000 --> 00:02:16,000 Bir sekilde 57 00:02:16,000 --> 00:02:18,000 eger dogru rakamlar yukari yonlu olursa, 58 00:02:18,000 --> 00:02:21,000 ister hisse senedi piyasasinda 59 00:02:21,000 --> 00:02:23,000 ister GSYIH;da 60 00:02:23,000 --> 00:02:25,000 veya ekonomik buyume alaninda 61 00:02:25,000 --> 00:02:27,000 daha iyiye gidecegimize, 62 00:02:27,000 --> 00:02:29,000 hayatin bir sekilde daha iyi olacagina dair yorumlar yapiyorlar. 63 00:02:29,000 --> 00:02:32,000 Daha fazlanin daha iyi oldugu 64 00:02:32,000 --> 00:02:34,000 insanlardaki korku yerine 65 00:02:34,000 --> 00:02:36,000 acgozluluge cekici geliyor. 66 00:02:36,000 --> 00:02:39,000 Hadi ama! Bati dunyasinda, her seye yeterince sahibiz. 67 00:02:39,000 --> 00:02:42,000 Belki dunyanin bazi kisimlari degil ama, biz yeterli seye sahibiz. 68 00:02:42,000 --> 00:02:45,000 Uzun zamandir biliyoruz ki bu, 69 00:02:45,000 --> 00:02:47,000 uluslarin refahinin iyi bir olcusu degil. 70 00:02:47,000 --> 00:02:50,000 Aslinda, ulusal muhasebe sistemimizin mimari olan 71 00:02:50,000 --> 00:02:53,000 Simon Kuznets 1930'larda soyle demistir: 72 00:02:53,000 --> 00:02:55,000 "Bir ulkenin refahi, 73 00:02:55,000 --> 00:02:58,000 ulusal gelirlerinden cikarilamaz." 74 00:02:58,000 --> 00:03:00,000 Ancak biz uretime ve 75 00:03:00,000 --> 00:03:02,000 mal uretmeye siki siki dayanan 76 00:03:02,000 --> 00:03:04,000 bir ulusal muhasebe sistemi yarattik. 77 00:03:04,000 --> 00:03:07,000 Gercekten de, bu muhtemelen tarihi bir sey ve zamanini doldurdu. 78 00:03:07,000 --> 00:03:10,000 Ikinci Dunya Savasi'nda, bir cok sey uretmemiz gerekti. 79 00:03:10,000 --> 00:03:13,000 Gercekten de belli tur mallarin uretiminde o kadar basariliydik ki, 80 00:03:13,000 --> 00:03:16,000 Avrupa'nin buyuk kismini harap ettik ve sonrasinda da yeniden insa etmek zorunda kaldik. 81 00:03:16,000 --> 00:03:18,000 Dolayisiyla ulusal muhasebe sistemimiz 82 00:03:18,000 --> 00:03:21,000 uretebildiklerimize bagli hale geldi. 83 00:03:21,000 --> 00:03:24,000 Ancak 1968 ile birlikte, 84 00:03:24,000 --> 00:03:27,000 Robert Kennedy isimli hayalci adam 85 00:03:27,000 --> 00:03:30,000 sonu kotu olacak baskanlik kampanyasinin basinda, 86 00:03:30,000 --> 00:03:33,000 simdiye dek gayrisafi milli hasilaya yonelik 87 00:03:33,000 --> 00:03:35,000 yapilmis en akici 88 00:03:35,000 --> 00:03:37,000 elestiriyi getirdi. 89 00:03:37,000 --> 00:03:40,000 Konusmasini ise soyle bitirdi: 90 00:03:40,000 --> 00:03:42,000 "Gayrisafi milli hasila 91 00:03:42,000 --> 00:03:45,000 yasami degerli kilanlar 92 00:03:45,000 --> 00:03:47,000 disindaki her seyi olcer." 93 00:03:47,000 --> 00:03:50,000 Bu ne kadar cilginca? Bizim gelisme olcumuz, 94 00:03:50,000 --> 00:03:53,000 toplumdaki ilerlemenin en baskin olcutu 95 00:03:53,000 --> 00:03:55,000 sadece, yasami degerli kilanlar disinda 96 00:03:55,000 --> 00:03:58,000 kalanlari mi olcuyor? 97 00:03:58,000 --> 00:04:01,000 Inaniyorum ki, eger Kennedy bugun yasiyor olsaydi, 98 00:04:01,000 --> 00:04:04,000 benim gibi istatikcilerden 99 00:04:04,000 --> 00:04:06,000 disari cikip yasami neyin degerli kildigini 100 00:04:06,000 --> 00:04:08,000 bulmamizi isterdi. 101 00:04:08,000 --> 00:04:10,000 Bizden, ulusal muhasebe sistemizi 102 00:04:10,000 --> 00:04:12,000 sosyal adalet, 103 00:04:12,000 --> 00:04:14,000 surdurulebilirlik 104 00:04:14,000 --> 00:04:17,000 ve insanlarin refahi gibi daha onemli 105 00:04:17,000 --> 00:04:19,000 kavramlara dayanarak 106 00:04:19,000 --> 00:04:21,000 yeniden sekillendirmemizi isterdi. 107 00:04:21,000 --> 00:04:23,000 Aslinda sosyal bilimciler coktan disari ciktilar ve 108 00:04:23,000 --> 00:04:25,000 bu sorulari dunyanin her yerinde sordular. 109 00:04:25,000 --> 00:04:27,000 Bunlar kuresel captaki bir anketten. 110 00:04:27,000 --> 00:04:30,000 Insanlara, ne istediklerini soruyor. 111 00:04:30,000 --> 00:04:33,000 Beklendigi uzere, dunyanin her yanindaki insanlar 112 00:04:33,000 --> 00:04:35,000 istedikleri seyin kendileri, 113 00:04:35,000 --> 00:04:37,000 aileleri, cocuklari 114 00:04:37,000 --> 00:04:39,000 bagli olduklari topluluklari icin 115 00:04:39,000 --> 00:04:41,000 mutluluk oldugunu soyluyor. 116 00:04:41,000 --> 00:04:43,000 Tamam, paranin da onemli oldugunu dusunuyorlar. 117 00:04:43,000 --> 00:04:46,000 Para orada ama mutluluk kadar onemli degil, 118 00:04:46,000 --> 00:04:49,000 sevgi kadar da onemli degil. 119 00:04:49,000 --> 00:04:52,000 Hepimizin su hayatta sevmeye ve sevilmeye ihtiyacimiz var. 120 00:04:52,000 --> 00:04:54,000 Para, saglik kadar da onemli degil. 121 00:04:54,000 --> 00:04:57,000 Saglikli olmak ve dolu dolu bir hayat yasamak istiyoruz. 122 00:04:57,000 --> 00:05:00,000 Bunlar dogal, insani ozlemler gibi gorunuyor. 123 00:05:00,000 --> 00:05:03,000 Istatistikciler neden bunlari olcmuyor? 124 00:05:03,000 --> 00:05:06,000 Uluslarin gelisimi dedigimizde neden biraz onceki kavramlar yerine, 125 00:05:06,000 --> 00:05:09,000 ne kadar mala sahip oldugumuzu dusunuyoruz? 126 00:05:09,000 --> 00:05:12,000 Gercekten de, bu benim yetiskinligim boyunca yaptigim sey - 127 00:05:12,000 --> 00:05:14,000 mutlulugu nasil olceriz, 128 00:05:14,000 --> 00:05:16,000 refahi nasil olceriz, 129 00:05:16,000 --> 00:05:18,000 bunlari cevresel limitler icerisinde nasil yapariz? 130 00:05:18,000 --> 00:05:20,000 Benim calistigim New Economics Foundation (Yeni Ekonomi Vakfi) 131 00:05:20,000 --> 00:05:22,000 adli kurumda, Happy Planey Index (Mutlu Gezegen Endeksi) 132 00:05:22,000 --> 00:05:25,000 dedigimiz bir sey yarattik; 133 00:05:25,000 --> 00:05:28,000 cunku insanlar ve gezegenin mutlu olmasi gerektigini dusunuyoruz. 134 00:05:28,000 --> 00:05:31,000 Neden bunu gosteren bir gelismislik olcutu yaratmiyoruz? 135 00:05:31,000 --> 00:05:33,000 Yaptigimiz sey, 136 00:05:33,000 --> 00:05:35,000 soyledigimiz sey, bir ulusun basarisi 137 00:05:35,000 --> 00:05:37,000 en nihayetinde vatandaslari icin 138 00:05:37,000 --> 00:05:40,000 mutlu ve saglikli yasamlar uretmekte ne kadar basarili oldugu ile ilgilidir. 139 00:05:40,000 --> 00:05:42,000 Dunya uzerindeki her ulusun 140 00:05:42,000 --> 00:05:44,000 hedefi bu olmalidir. 141 00:05:44,000 --> 00:05:46,000 Ancak bu konuda onemli bir 142 00:05:46,000 --> 00:05:49,000 girdi var ki 143 00:05:49,000 --> 00:05:52,000 bu da dunya kaynaklarinin ne kadarini kullandigimizdir. 144 00:05:52,000 --> 00:05:55,000 Sadece bir gezegenimiz var. Hepimiz onu paylasmak zorundayiz. 145 00:05:55,000 --> 00:05:58,000 Nihai kit kaynak, 146 00:05:58,000 --> 00:06:01,000 paylastigimiz bu gezegendir. 147 00:06:01,000 --> 00:06:04,000 Ekonomi bilimi, kit kaynaklar konusuyla yakindan ilgilidir. 148 00:06:04,000 --> 00:06:06,000 Arzu edilen bir ciktiya 149 00:06:06,000 --> 00:06:08,000 donusturulmek istenen 150 00:06:08,000 --> 00:06:10,000 kit bir kaynak oldugunda, 151 00:06:10,000 --> 00:06:13,000 verimlilik kavramiyla dusunur. 152 00:06:13,000 --> 00:06:16,000 Paramizin karsiligini ne kadar aldigimizi dusunur. 153 00:06:16,000 --> 00:06:18,000 MPE, gezegensel kaynak kullanimimiza karsin 154 00:06:18,000 --> 00:06:21,000 ne kadar refah elde ettigimize dair bir olcuttur. 155 00:06:21,000 --> 00:06:23,000 Bu bir verimlilik olcutudur. 156 00:06:23,000 --> 00:06:26,000 Bunu size gostermenin muhtemelen en kolay yolu, 157 00:06:26,000 --> 00:06:28,000 sizlere bu grafigi gostermek olabilir. 158 00:06:28,000 --> 00:06:31,000 Grafigin yatay ekseninde 159 00:06:31,000 --> 00:06:33,000 "ekolojik iz" var. 160 00:06:33,000 --> 00:06:36,000 Bu, ne kadar kaynak kullandigimizi 161 00:06:36,000 --> 00:06:38,000 ve dunyaya ne kadar baski yaptigimizi gosteriyor. 162 00:06:38,000 --> 00:06:40,000 Bunun artmasi, kotuye isaret ediyor. 163 00:06:40,000 --> 00:06:42,000 Dikey eksende ise 164 00:06:42,000 --> 00:06:44,000 "mutlu yasam yillari" adli bir olcut var. 165 00:06:44,000 --> 00:06:46,000 Uluslarin refahiyla ilgili. 166 00:06:46,000 --> 00:06:49,000 Mutluluga gore ayarlanmis beklenen yasam suresi gibi dusunulebilir. 167 00:06:49,000 --> 00:06:52,000 Uluslardaki yasamlarin nitelik ve niceligi gibi. 168 00:06:52,000 --> 00:06:55,000 Orada gordugunuz sari nokta ise, kuresel ortalama. 169 00:06:55,000 --> 00:06:57,000 Simdi, bu kuresel ortalamanin cevresinde 170 00:06:57,000 --> 00:06:59,000 buyuk bir uluslar dizisi var. 171 00:06:59,000 --> 00:07:02,000 Grafigin sag ust kosesine dogru olan ulkeler, 172 00:07:02,000 --> 00:07:05,000 oldukca iyi giden ve refah ureten ulkeler 173 00:07:05,000 --> 00:07:07,000 ama o noktaya varmak icin gezegenin kaynaklarini yogun sekilde kullaniyorlar. 174 00:07:07,000 --> 00:07:09,000 O ucgenle gosterilenler 175 00:07:09,000 --> 00:07:12,000 ABD ve diger Bati ulkeleri, 176 00:07:12,000 --> 00:07:14,000 aslinda bir kisim Korfez ulkeleri de burada yer aliyor. 177 00:07:14,000 --> 00:07:17,000 Tam tersine, grafigin sol alt kosesinde ise 178 00:07:17,000 --> 00:07:20,000 cok fazla refah uretemeyen ulkeler var - 179 00:07:20,000 --> 00:07:23,000 ornegin, Sahra colunun guneyindeki ulkeler. 180 00:07:23,000 --> 00:07:25,000 Hobbes'in deyimiyle, 181 00:07:25,000 --> 00:07:27,000 oralarda yasam kisa ve insanliktan uzak. 182 00:07:27,000 --> 00:07:30,000 Bu ulkelerin cogunda 183 00:07:30,000 --> 00:07:33,000 ortalama yasam beklentisi, sadece 40 sene. 184 00:07:33,000 --> 00:07:35,000 Dunyanin bu kisminda 185 00:07:35,000 --> 00:07:37,000 sitma ve AIDS 186 00:07:37,000 --> 00:07:39,000 bir cok insani olduruyor. 187 00:07:39,000 --> 00:07:41,000 Simdi de iyi haberler! 188 00:07:41,000 --> 00:07:43,000 Yukaridaki bazi ulkeler, sari ucgenler, 189 00:07:43,000 --> 00:07:45,000 kuresel ortalamadan daha iyiler ve 190 00:07:45,000 --> 00:07:47,000 grafigin sol ust kosesine dogru gidiyorlar. 191 00:07:47,000 --> 00:07:49,000 Bu, ozlemlerimizi dile getiren bir grafik. 192 00:07:49,000 --> 00:07:52,000 Sol ust kosede, iyi yasamlarin dunyaya pahaliya mal olmadigi yerde olmak istiyoruz. 193 00:07:52,000 --> 00:07:54,000 Bunlar Latin Amerika ulkeleri. 194 00:07:54,000 --> 00:07:56,000 Yukarida tek basina duran ulke 195 00:07:56,000 --> 00:07:58,000 benim daha once hic gitmedigim bir yer. 196 00:07:58,000 --> 00:08:00,000 Belki bazilariniz orada bulunmustur. 197 00:08:00,000 --> 00:08:02,000 Kosta Rika. 198 00:08:04,000 --> 00:08:06,000 Kosta Rika - 199 00:08:06,000 --> 00:08:09,000 ortalama yasam beklentisi 78,5 sene. 200 00:08:09,000 --> 00:08:12,000 Bu, ABD'dekinden bile daha uzun. 201 00:08:13,000 --> 00:08:16,000 Gallup'un en son dunya anketine gore, 202 00:08:16,000 --> 00:08:19,000 dunyadaki en mutlu milletler - 203 00:08:19,000 --> 00:08:22,000 Isvicre ve Danimarka'da yasayanlardan bile daha mutlular. 204 00:08:22,000 --> 00:08:24,000 En mutlu yer. 205 00:08:24,000 --> 00:08:26,000 Bunu, Bati dunyasinda tipik olarak 206 00:08:26,000 --> 00:08:28,000 kullanilan kaynaklarin 207 00:08:28,000 --> 00:08:31,000 sadece dortte birini 208 00:08:31,000 --> 00:08:34,000 kullanarak yapiyorlar 209 00:08:34,000 --> 00:08:37,000 Orada neler oluyor? 210 00:08:37,000 --> 00:08:39,000 Kosta Rika'da neler oluyor? 211 00:08:39,000 --> 00:08:41,000 Dataya bakalim. 212 00:08:41,000 --> 00:08:44,000 Elektriklerinin %99'u, yenilenebilir kaynaklardan geliyor. 213 00:08:44,000 --> 00:08:46,000 Hukumetleri 2021 yilinda karbon notr 214 00:08:46,000 --> 00:08:49,000 olmaya soz veren ilk hukumetlerden biri. 215 00:08:49,000 --> 00:08:52,000 Ordularini, 1949'da 216 00:08:52,000 --> 00:08:54,000 lagvettiler. 217 00:08:54,000 --> 00:08:56,000 1949! 218 00:08:56,000 --> 00:08:58,000 Sosyal programlara yatirim yaptilar - 219 00:08:58,000 --> 00:09:00,000 sagik ve egitim gibi. 220 00:09:00,000 --> 00:09:03,000 Latin Amerika'daki ve dunyadaki en yuksek 221 00:09:03,000 --> 00:09:05,000 okur-yazarlik oranlarindan birine sahipler. 222 00:09:05,000 --> 00:09:07,000 Ayrica o Latin kanina sahipler, degil mi? 223 00:09:07,000 --> 00:09:09,000 Sosyal bagliliga sahipler. 224 00:09:09,000 --> 00:09:11,000 (kahkahalar) 225 00:09:11,000 --> 00:09:14,000 Muhtemelen buradaki zorluk - dusunmeye baslamamiz gereken sey - 226 00:09:14,000 --> 00:09:16,000 gelecegin 227 00:09:16,000 --> 00:09:18,000 Kuzey Amerikali olmayabilecegi, 228 00:09:18,000 --> 00:09:20,000 Bati Avrupali olmayabilecegi. 229 00:09:20,000 --> 00:09:23,000 Gelecek Latin Amerikali olabilir. 230 00:09:23,000 --> 00:09:25,000 Gercekten de esas zorluk, 231 00:09:25,000 --> 00:09:28,000 kuresel ortalamayi buraya tasiyabilmek. 232 00:09:28,000 --> 00:09:30,000 Yapmamiz gereken sey bu. 233 00:09:30,000 --> 00:09:32,000 Eger bunu yapacaksak, 234 00:09:32,000 --> 00:09:35,000 asagidaki ulkeleri ve 235 00:09:35,000 --> 00:09:38,000 grafigin sagindaki ulkeleri oradan cekmemiz gerekli. 236 00:09:38,000 --> 00:09:41,000 Ancak bundan sonra, mutlu bir gezegen yaratmaya baslayabiliriz. 237 00:09:41,000 --> 00:09:43,000 Duruma bakmanin bir yolu bu. 238 00:09:43,000 --> 00:09:45,000 Diger yolu ise zaman trendlerine bakmak. 239 00:09:45,000 --> 00:09:48,000 Dunyadaki her ulke icin gecmise giden iyi verilerimiz yok, 240 00:09:48,000 --> 00:09:51,000 ama bazi en zengin ulkeler icin, OECD icin, bu verilere sahibiz. 241 00:09:51,000 --> 00:09:54,000 Bu, zaman icerisindeki refahin trendi, 242 00:09:54,000 --> 00:09:56,000 kucuk bir artis, 243 00:09:56,000 --> 00:09:58,000 ama bu da ekolojik izimizin trendi. 244 00:09:58,000 --> 00:10:01,000 Boylece mutlu-gezegen metodolojisine gore, 245 00:10:01,000 --> 00:10:03,000 nihai kit kaynaklarimizi 246 00:10:03,000 --> 00:10:05,000 istedigimiz ciktiya donustururken 247 00:10:05,000 --> 00:10:08,000 daha az verimli hale gelmisiz. 248 00:10:08,000 --> 00:10:11,000 Asil nokta ise, bence asil nokta, 249 00:10:11,000 --> 00:10:13,000 bu odadaki herkesin 250 00:10:13,000 --> 00:10:15,000 herhangi bir kiyamet habercisi 251 00:10:15,000 --> 00:10:18,000 olay yasamadan 252 00:10:18,000 --> 00:10:20,000 toplumun 2050 yilina varmasini istemeleri. 253 00:10:20,000 --> 00:10:22,000 Aslinda o kadar da uzak bir tarih degil. 254 00:10:22,000 --> 00:10:24,000 Sadece, insan omrunun yarisi kadar uzak. 255 00:10:24,000 --> 00:10:26,000 Bugun okula baslayan bir cocuk, 256 00:10:26,000 --> 00:10:28,000 2050'de benim yasimda olacak. 257 00:10:28,000 --> 00:10:31,000 Cok da uzak bir gelecek degil. 258 00:10:31,000 --> 00:10:34,000 Bu, Birlesik Krallik hukumetinin 259 00:10:34,000 --> 00:10:37,000 karbon ve sera gazi salinimi hedefi. 260 00:10:38,000 --> 00:10:41,000 Bunun siradan bir is olmadigini goz onunde bulundurun. 261 00:10:41,000 --> 00:10:43,000 Bu, is dunyamizi degistirmek demek. 262 00:10:43,000 --> 00:10:46,000 Organizasyonlarimizi, hukumet politikalarimizi ve 263 00:10:46,000 --> 00:10:49,000 hayatimizi yasayis seklimizi degistirmemiz demek. 264 00:10:49,000 --> 00:10:51,000 Esas nokta ise, 265 00:10:51,000 --> 00:10:53,000 refahi arttirmaya devam etmemiz gerektigi. 266 00:10:53,000 --> 00:10:55,000 Kimse secime gidip de 267 00:10:55,000 --> 00:10:58,000 yasam kalitesinin dusecegini soylemeyecek. 268 00:10:58,000 --> 00:11:00,000 Bence hic birimiz 269 00:11:00,000 --> 00:11:02,000 insanligin gelisiminin durmasini istemiyoruz. 270 00:11:02,000 --> 00:11:04,000 Bence bunun devam etmesini istiyoruz. 271 00:11:04,000 --> 00:11:06,000 Bence beseriyetin artmaya devam etmesini istiyoruz. 272 00:11:06,000 --> 00:11:09,000 Ve bence iklim degisikligine suphe veya reddedisle yaklasanlar da, bu noktada resme katiliyor. 273 00:11:09,000 --> 00:11:12,000 Bence onlarin istedigi bu. Yasam kalitesinin artmaya devam etmesini istiyorlar. 274 00:11:12,000 --> 00:11:15,000 Ellerindekilere sahip cikmak istiyorlar. 275 00:11:15,000 --> 00:11:17,000 Eger onlari da dahil edeceksek, 276 00:11:17,000 --> 00:11:19,000 yapmamiz gerekenin bu oldugunu dusunuyorum. 277 00:11:19,000 --> 00:11:22,000 Bu da, verimlilgi daha da cok arttirmamiz gerektigi anlamina geliyor. 278 00:11:22,000 --> 00:11:25,000 Grafikler cizmek ve benzeri seyler yapmak cok kolay, 279 00:11:25,000 --> 00:11:28,000 ama asil nokta bu egrileri cevirmemiz gerektigi. 280 00:11:28,000 --> 00:11:30,000 Iste burada geri besleme donguleri yaratan, 281 00:11:30,000 --> 00:11:33,000 dogru bilgiyi dogru zamanda isleyen 282 00:11:33,000 --> 00:11:35,000 sistem teorisinden, sistem muhendislerinden 283 00:11:35,000 --> 00:11:38,000 yardim almamiz gerektigini dusunuyorum. 284 00:11:38,000 --> 00:11:41,000 Insanoglu 'simdi' ile motive olur. 285 00:11:41,000 --> 00:11:43,000 Evinize akilli bir sayac koyarsiniz, 286 00:11:43,000 --> 00:11:45,000 su anda ne kadar elektirik harcadiginizi, 287 00:11:45,000 --> 00:11:47,000 size ne kadara mal oldugunu gorursunuz. 288 00:11:47,000 --> 00:11:50,000 Cocuklariniz gider ve hizla isiklari sondururler. 289 00:11:50,000 --> 00:11:53,000 Bu, toplum icin nasil olurdu peki? 290 00:11:53,000 --> 00:11:55,000 Neden her aksam radyodaki haberlerde 291 00:11:55,000 --> 00:11:58,000 FTSE 100 endeksini, Dow Jones endeksini, dolar-pound oranini duyuyorum? 292 00:11:58,000 --> 00:12:01,000 Dolar-pound orani hangi yonde hareket ederse iyi haber anlamina gelecegini bile bilmiyorum. 293 00:12:01,000 --> 00:12:03,000 Bunu neden duyuyorum? 294 00:12:03,000 --> 00:12:06,000 Neden dun Britanya'nin ne kadar enerji kullandigini, 295 00:12:06,000 --> 00:12:08,000 ABD'nin ne kadar enerji kullandigini duymuyorum? 296 00:12:08,000 --> 00:12:10,000 Karbon salinimini her yil yuzde uc 297 00:12:10,000 --> 00:12:12,000 azaltmaya dair hedefimizi tutturduk mu? 298 00:12:12,000 --> 00:12:14,000 Bu, kollektif bir amac yaratmanin yoludur. 299 00:12:14,000 --> 00:12:17,000 Onu medyaya verirsiniz ve hakkinda dusunmeye baslarsiniz. 300 00:12:17,000 --> 00:12:20,000 Refahi arttirmak icin 301 00:12:20,000 --> 00:12:22,000 pozitif geri besleme dongulerine ihtiyacimiz var. 302 00:12:22,000 --> 00:12:25,000 Hukumet seviyesinde, refaha bagli ulusal hesaplar olusturabilirler. 303 00:12:25,000 --> 00:12:28,000 Is dunyasi seviyesinde, yaraticiligi ve 304 00:12:28,000 --> 00:12:30,000 yenilikciligi tetikleyen 305 00:12:30,000 --> 00:12:32,000 iscilerin refah seviyesine bakabilirsiniz. 306 00:12:32,000 --> 00:12:35,000 Bunca cevresel sorunla basa cikmak icin bir suru yenilige ihtiyacimiz olacak. 307 00:12:35,000 --> 00:12:38,000 Kisisel anlamda da bu durtulere ihtiyacimiz var. 308 00:12:39,000 --> 00:12:42,000 Belki verilere cok ihtiyacimiz yok ama hatirlatmalara ihtiyacimiz var. 309 00:12:42,000 --> 00:12:45,000 Birlesik Krallik'ta her gun bes meyve ve sebze yemeye, 310 00:12:45,000 --> 00:12:47,000 ne kadar egzersiz yapmamiz gerektigine dayali - hic bana gore degil - 311 00:12:47,000 --> 00:12:50,000 cok guclu bir kamu sagligi mesajimiz var. 312 00:12:50,000 --> 00:12:53,000 Bunlarin mutluluklar ne ilgisi var? 313 00:12:53,000 --> 00:12:55,000 Daha mutlu olmak icin 314 00:12:55,000 --> 00:12:57,000 her gun yapmaniz gereken bes sey nedir? 315 00:12:57,000 --> 00:13:00,000 Bir kac yil once Bilim Bakanligi icin bir proje yaptik, 316 00:13:00,000 --> 00:13:03,000 Foresight (Ongoru) adinda buyuk bir programdi -- 317 00:13:03,000 --> 00:13:05,000 bir cok insan vardi -- uzmanlar dahil olmak uzere -- 318 00:13:05,000 --> 00:13:08,000 her sey kanita dayaliydi -- buyuk bir dosyaydi. 319 00:13:08,000 --> 00:13:11,000 Isimizin bir kismi suydu: hayatinizdaki refahi arttirmak icin 320 00:13:11,000 --> 00:13:13,000 hangi bes pozitif eylemi yapabilirsiniz? 321 00:13:13,000 --> 00:13:15,000 Buradaki nokta su ki, 322 00:13:15,000 --> 00:13:17,000 bunlar aslinda mutlulugun sirri sayilmazlar; 323 00:13:17,000 --> 00:13:20,000 daha cok mutlulugun kenarindan sizacagi seyler. 324 00:13:20,000 --> 00:13:23,000 Bunlardan ilki baglanmaktir, 325 00:13:23,000 --> 00:13:25,000 sosyal iliskileriniz 326 00:13:25,000 --> 00:13:28,000 hayatinizin en onemli yapi taslaridir. 327 00:13:28,000 --> 00:13:30,000 Sevdiklerinize elinizden geldigi kadar 328 00:13:30,000 --> 00:13:32,000 enerji ve zaman harciyor musunuz? 329 00:13:32,000 --> 00:13:34,000 Bu iliskileri insa etmeye devam edin. 330 00:13:34,000 --> 00:13:36,000 Ikincisi aktif olmaktir. 331 00:13:36,000 --> 00:13:39,000 Kotu bir ruh halinden cikmanin en hizli yolu: 332 00:13:39,000 --> 00:13:42,000 disariya cikin, yuruyun, radyoyu acin ve dansedin. 333 00:13:42,000 --> 00:13:45,000 Aktif olmak, olumlu ruh hali icin onemlidir. 334 00:13:45,000 --> 00:13:48,000 Ucuncusu farkinda olmaktir. 335 00:13:48,000 --> 00:13:51,000 Dunyada olan bitenden, mevsimlerin degisiminden, 336 00:13:51,000 --> 00:13:54,000 cevrenizdeki insanlardan ne kadar haberdarsiniz? 337 00:13:54,000 --> 00:13:57,000 Sizi nelerin beklediginin ve su yuzune cikmaya calistiginin farkinda misiniz? 338 00:13:57,000 --> 00:13:59,000 Dikkatlilige dair kanitlara gore, 339 00:13:59,000 --> 00:14:01,000 bilissel davranis terapisi 340 00:14:01,000 --> 00:14:04,000 refahimiz icin cok onemli. 341 00:14:04,000 --> 00:14:06,000 Dorduncusu ogrenmeye devam etmektir 342 00:14:06,000 --> 00:14:08,000 ve devam etmek onemlidir -- 343 00:14:08,000 --> 00:14:10,000 tum hayat boyunca ogrenmek. 344 00:14:10,000 --> 00:14:13,000 Ogrenmeye devam eden ve merakli olan yaslilar, 345 00:14:13,000 --> 00:14:16,000 kendini kapatmaya baslayanlardan cok daha iyi bir sagliga sahiptirler. 346 00:14:16,000 --> 00:14:18,000 Ama bunun formal ogrenim olmasi gerekmiyor; bilgiye dayali degil. 347 00:14:18,000 --> 00:14:20,000 Bu daha cok merakla ilgili. 348 00:14:20,000 --> 00:14:23,000 Yeni bir yemek yapmayi, cocukken ogrenip de 349 00:14:23,000 --> 00:14:25,000 unuttugunuz bir enstrumani yeniden calmaya baslamayi ogrenmek gibi. 350 00:14:25,000 --> 00:14:27,000 Ogrenmeye devam edin. 351 00:14:27,000 --> 00:14:29,000 Sonuncusu da 352 00:14:29,000 --> 00:14:31,000 tum aktivitelerin en ekonomik olmayani, 353 00:14:31,000 --> 00:14:33,000 vermek. 354 00:14:33,000 --> 00:14:35,000 Comertligimiz, fedakarligimiz. 355 00:14:35,000 --> 00:14:37,000 sevecenligimiz, 356 00:14:37,000 --> 00:14:39,000 hepsi beynimizdeki 357 00:14:39,000 --> 00:14:41,000 odul mekanizmasina siki sikiya baglidir. 358 00:14:41,000 --> 00:14:43,000 Birilerine bir sey verdigimizde kendimizi iyi hissederiz. 359 00:14:43,000 --> 00:14:45,000 Sabah, iki grup insana yuzer dolar 360 00:14:45,000 --> 00:14:48,000 vererek siz de bir deney yapabilirsiniz. 361 00:14:48,000 --> 00:14:51,000 Bir gruba bu parayi kendilerine harcamalarini, 362 00:14:51,000 --> 00:14:53,000 diger gruba da diger insanlar icin harcamalarini soyleyin. 363 00:14:53,000 --> 00:14:55,000 Gun sonunda mutluluklarini olcun, 364 00:14:55,000 --> 00:14:57,000 gidip de parayi baskalarina harcayanlarin 365 00:14:57,000 --> 00:15:00,000 kendilerine harcayanlardan cok daha mutlu oldugunu gorursunuz. 366 00:15:00,000 --> 00:15:02,000 El altindaki kartpostallarin 367 00:15:02,000 --> 00:15:05,000 uzerine yazdigimiz bu bes yolun, 368 00:15:05,000 --> 00:15:08,000 dunyaya herhangi bir seye mal olmadigini soyleyebilirim. 369 00:15:08,000 --> 00:15:10,000 Herhangi bir karbon icerigine sahip degiller. 370 00:15:10,000 --> 00:15:13,000 Tatmin edilmeleri icin maddesel seylere gereksinimleri yok. 371 00:15:14,000 --> 00:15:16,000 Bence mutlulugun dunyaya bir seye mal olmamasi 372 00:15:16,000 --> 00:15:18,000 oldukca makul. 373 00:15:18,000 --> 00:15:20,000 Martin Luther King, 374 00:15:20,000 --> 00:15:22,000 olmesine yakin, 375 00:15:22,000 --> 00:15:24,000 muhtesem bir konusma yapti. 376 00:15:24,000 --> 00:15:27,000 Demisti ki, "Ileride zorluklar oldugunu biliyorum, 377 00:15:27,000 --> 00:15:29,000 onumuze sorunlar cikabilir, 378 00:15:29,000 --> 00:15:31,000 ama hicbirinden korkmuyorum. Umursamiyorum. 379 00:15:31,000 --> 00:15:34,000 Daglarin tepesine ciktim 380 00:15:34,000 --> 00:15:36,000 ve Vaat Edilmis Topraklari gordum." 381 00:15:36,000 --> 00:15:38,000 O bir vaizdi, 382 00:15:38,000 --> 00:15:40,000 ama inaniyorum ki cevre hareketi 383 00:15:40,000 --> 00:15:43,000 ve aslinda, is dunyasi, hukumet 384 00:15:43,000 --> 00:15:46,000 dagin tepesine cikmali 385 00:15:46,000 --> 00:15:48,000 ve cevresine bakmali, 386 00:15:48,000 --> 00:15:50,000 ve Vaat Edilmis Topraklari gormeli, 387 00:15:50,000 --> 00:15:52,000 veya vaatlerin vatanini, 388 00:15:52,000 --> 00:15:54,000 hepimizin istedigi dunyaya dair 389 00:15:54,000 --> 00:15:57,000 bir hayali olmali. 390 00:15:57,000 --> 00:15:59,000 Sadece bu da degil, oraya varmak icin 391 00:15:59,000 --> 00:16:01,000 Buyuk Degisimi yaratmamiz lazim 392 00:16:01,000 --> 00:16:04,000 ve bu buyuk degisimin yollarini iyi seylerle kaplamaliyiz. 393 00:16:04,000 --> 00:16:07,000 Insanoglu mutlu olmak ister. 394 00:16:07,000 --> 00:16:09,000 Onlari bes yolla donatin. 395 00:16:09,000 --> 00:16:11,000 Insanlari bir araya toplayan ve onlara 396 00:16:11,000 --> 00:16:13,000 Mutlu Gezegen Endeksini gosteren 397 00:16:13,000 --> 00:16:15,000 isaret levhalarina ihtiyacimiz var. 398 00:16:15,000 --> 00:16:17,000 Sonrasinda inaniyorum ki 399 00:16:17,000 --> 00:16:19,000 hepimizin istedigi bir dunyayi, 400 00:16:19,000 --> 00:16:22,000 mutlulugun dunyaya hicbir seye mal olmadigi bir yeri beraberce yaratabiliriz. 401 00:16:22,000 --> 00:16:28,000 (Alkislar)