1
00:00:02,000 --> 00:00:04,000
Martin Luther King-u

2
00:00:04,000 --> 00:00:06,000
nuk tha

3
00:00:06,000 --> 00:00:08,000
"Unë kam një anth,"

4
00:00:08,000 --> 00:00:11,000
kur ai inspiroj lëvizjen e së drejtës shoqërore.

5
00:00:11,000 --> 00:00:14,000
Ai tha, "Unë kam një ëndërr."

6
00:00:14,000 --> 00:00:16,000
Edhe unë kam një ëndërr.

7
00:00:16,000 --> 00:00:18,000
Unë kam një ëndërr që ne mund të ndalojmë së menduari

8
00:00:18,000 --> 00:00:21,000
se e ardhmja do të jetë një ankth.

9
00:00:21,000 --> 00:00:23,000
Kjo do të jetë një sfidë,

10
00:00:23,000 --> 00:00:25,000
sepse, nëse mendoni

11
00:00:25,000 --> 00:00:29,000
për çdo film të suksesshëm të kohëve të fundit,

12
00:00:29,000 --> 00:00:32,000
gati të gjitha vizionet për njerëzimin

13
00:00:32,000 --> 00:00:34,000
janë apokaloptike.

14
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
Unë mendoj që filmi "Rruga"

15
00:00:36,000 --> 00:00:39,000
është një prej filmave më të vështirë të kohës moderne.

16
00:00:39,000 --> 00:00:41,000
Është një vepër e bukur e filmit,

17
00:00:41,000 --> 00:00:43,000
por çdo gjë është e shkretë,

18
00:00:43,000 --> 00:00:46,000
Çdo gjë është e vdekur.

19
00:00:46,000 --> 00:00:48,000
Vetëm një baba dhe një bir

20
00:00:48,000 --> 00:00:51,000
duke provuar të shpëtojnë, duke ecur përgjate rrugës.

21
00:00:51,000 --> 00:00:53,000
Unë mendoj që lëvizja e mejdisit,

22
00:00:53,000 --> 00:00:55,000
pjesë e së cilës jamë edhe unë,

23
00:00:55,000 --> 00:00:57,000
ka qenë bashkëfajtore

24
00:00:57,000 --> 00:00:59,000
e krijimit të këtij vizioni për të ardhmen.

25
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
Për një kohë të gjatë,

26
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
ne kemi krijuar një vizion me ankth

27
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
për atë që do të ndodh.

28
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
Ne jemi përqëndruar në skenarin më të keq.

29
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
Ne jemi përqendruar në problemet.

30
00:01:10,000 --> 00:01:12,000
Nuk kemi menduar aq sa duhet

31
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
për zgjidhjet e këtyre problemeve.

32
00:01:14,000 --> 00:01:16,000
Ne kemi përdorur frikën

33
00:01:16,000 --> 00:01:19,000
për të kapur vëmendjen e njerëzve.

34
00:01:19,000 --> 00:01:22,000
Çdo psikolog do të ju thotë

35
00:01:22,000 --> 00:01:24,000
që frika në organizëm

36
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
është e lidhur me mekanizmin e largimit.

37
00:01:26,000 --> 00:01:29,000
Është pjesë e mekanizmit "lufto ose fluturo",

38
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
i cili aktivizohet kur kafshët frikësohen --

39
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
mendoni për një dre.

40
00:01:33,000 --> 00:01:36,000
Një dre ngrihet, dhe nuk leviz,

41
00:01:36,000 --> 00:01:38,000
bëhet gati për të vrapuar.

42
00:01:38,000 --> 00:01:40,000
Unë mendoj se kjo është ajo që ne po bëjmë

43
00:01:40,000 --> 00:01:43,000
kur i pyesim njerëzit që ti bashkohen agjendës tonë

44
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
rreth degradimit të mjedisit dhe ndërrimit të klimës.

45
00:01:46,000 --> 00:01:49,000
Njerëzit po ngrihen dhe po vrapojnë

46
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
sepse ne po përdorim frikën.

47
00:01:51,000 --> 00:01:54,000
Mendoj që lëvizja për mjedis duhet të rritet

48
00:01:54,000 --> 00:01:56,000
dhe të filloj të mendoj

49
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
se çfarë është progresi.

50
00:01:58,000 --> 00:02:01,000
Si do të dukej nëse provojmë të përmirësojmë njerëzimin?

51
00:02:01,000 --> 00:02:03,000
Një prej problemeve me të cilët përballemi, mendoj,

52
00:02:03,000 --> 00:02:06,000
është që të vetmit njerëz që e kanë shtyrë tregun

53
00:02:06,000 --> 00:02:08,000
drejt progresit

54
00:02:08,000 --> 00:02:11,000
kanë krijuar një definicion financiar të progresit,

55
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
një definicion ekonomik të progresit --

56
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
që tregon

57
00:02:16,000 --> 00:02:18,000
se nëse numrat e duhur rriten,

58
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
do të jemi më mirë,

59
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
pa marrë parasysh nëse ky zhvillim përqëndrohet në tregut e aksioneve,

60
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
apo të ardhurave bruto vëndase

61
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
dhe rritjes ekonomike,

62
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
që disi jeta do të jetë më e mirë.

63
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
Kjo është tërheqëse për lakminë njerëzore

64
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
sepse i zë vendin frikës dhe

65
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
i bind njerëzit që më shumë do të thote më mirë.

66
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
Ne kemi mjaft në botën perëndimore.

67
00:02:39,000 --> 00:02:42,000
Ndoshta disa pjesë të botës nuk kanë mjaft, por ne kemi mjaft.

68
00:02:42,000 --> 00:02:45,000
Për një kohë të gjatë ne kemi qenë në dijeni që kjo nuk është një matje e mirë

69
00:02:45,000 --> 00:02:47,000
e mirëqenjes së kombeve.

70
00:02:47,000 --> 00:02:50,000
Në të vërtet, arkitekti i sistemit kombetar të kontabilitetit,

71
00:02:50,000 --> 00:02:53,000
Simon Kuznets, në vitet 1930

72
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
tha se, "Mirëqenja e një kombi

73
00:02:55,000 --> 00:02:58,000
mezi dëshmohet me të ardhurat kombëtare."

74
00:02:58,000 --> 00:03:00,000
Por ne kemi krijuar një sistem kombëtar të kontabilitetit

75
00:03:00,000 --> 00:03:02,000
që është vendosmërisht i bazuar në produktivitetin

76
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
dhe prodhimin e gjërave.

77
00:03:04,000 --> 00:03:07,000
Kjo ndoshta është historike dhe e kishte kohën e saj.

78
00:03:07,000 --> 00:03:10,000
Në Luftën e Dytë Botërore, ne duheshim të prodhonim shumë gjëra.

79
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
Me të vërtet ishim të suksesshem në prodhimin e disa gjërave

80
00:03:13,000 --> 00:03:16,000
që shkatërruan të shumtën e Evropes, dhe që e rindërtuan atë më pas.

81
00:03:16,000 --> 00:03:18,000
Kështu që sistemi kombëtar i kontabilitetit

82
00:03:18,000 --> 00:03:21,000
u fiksua në atë që mund të prodhojmë.

83
00:03:21,000 --> 00:03:24,000
Në 1968-shin,

84
00:03:24,000 --> 00:03:27,000
Robert Kennedy, ky njeri vizionar,

85
00:03:27,000 --> 00:03:30,000
në fillim të fushatës presidenciale me fat te keq,

86
00:03:30,000 --> 00:03:33,000
dha dekonstruksionin më shprehës

87
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
qe ka dhënë ndonjëhere njeri për

88
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
të ardhurat bruto kombëtare.

89
00:03:37,000 --> 00:03:40,000
Ai përfundoi fjalimin e tij me frazën,

90
00:03:40,000 --> 00:03:42,000
"Të ardhurat kombëtare bruto

91
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
mbasin çdo gjë përveq asaj

92
00:03:45,000 --> 00:03:47,000
që i jep jetës domethënje."

93
00:03:47,000 --> 00:03:50,000
Sa e çuditëshme është kjo? Që matja e progresit,

94
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
mbatësi kryesor i zhivillimit shoqëror,

95
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
mbat çdo gjë

96
00:03:55,000 --> 00:03:58,000
përveq asaj që i jep jetës vlerë?

97
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
Unë besoj, nëse Kennedy do të ishte gjallë sot,

98
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
ai do të pyeste një staticient si unë

99
00:04:04,000 --> 00:04:06,000
të shkoj dhe të gjej

100
00:04:06,000 --> 00:04:08,000
se çfarë i jep jetës vlerë.

101
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
Ai do kërkonte rikrijimin

102
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
e sistemit tonë kombëtarë të kontabilitetit.

103
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
Ai do kërkonte që ky sistem të bazohet në

104
00:04:14,000 --> 00:04:17,000
gjëra të rëndësishme siq janë drejtësia shoqërore,

105
00:04:17,000 --> 00:04:19,000
qëndrueshmëria,

106
00:04:19,000 --> 00:04:21,000
dhe mirëqenia e njerëzve.

107
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
Ç'është e vërteta, shkencëtarët shoqëror vetëm kanë filluar

108
00:04:23,000 --> 00:04:25,000
të pyesin këto pyetje rreth botës.

109
00:04:25,000 --> 00:04:27,000
Kjo është nga nje pyetësor global

110
00:04:27,000 --> 00:04:30,000
që i pyet njerëzit se çfarë dëshirojnë.

111
00:04:30,000 --> 00:04:33,000
Jo befasisht, njerëzit rreth botës

112
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
thonë se ajo që ata dëshirojnë

113
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
është lumturia, për vetveten,

114
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
për familjet e tyre, për fëmijët e tyre,

115
00:04:39,000 --> 00:04:41,000
për komunitetet e tyre.

116
00:04:41,000 --> 00:04:43,000
Ata mendojnë që paraja është sadopak e rëndësishme.

117
00:04:43,000 --> 00:04:46,000
Është aty, por nuk është aq e rëndësishme sa lumturia,

118
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
dhe nuk është aq e rëndësishme sa dashuria.

119
00:04:49,000 --> 00:04:52,000
Të gjithë ne kemi nevojë të dashurojmë dhe të jemi të dashuruar.

120
00:04:52,000 --> 00:04:54,000
Nuk është aq e rëndësishme sa shëndeti.

121
00:04:54,000 --> 00:04:57,000
Ne dëshirojmë të jemi të shëndetshëm dhe të jetojmë një jetë të plotë.

122
00:04:57,000 --> 00:05:00,000
Këto janë aspirata natyrale të njerëzve.

123
00:05:00,000 --> 00:05:03,000
Pse staticienët nuk po i masin këto?

124
00:05:03,000 --> 00:05:06,000
Pse nuk po mendojmë për zhvillimin e kombeve duke u bazuar në këto gjëra,

125
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
në vend që të përqëndrohemi në gjërat që kemi?

126
00:05:09,000 --> 00:05:12,000
Kjo është ajo që kam bërë me jetën time prej të rrituri --

127
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
kam menduar se si mund të mbasim lumturinë,

128
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
si mund të mbasim mirëqenien,

129
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
si mund të bëjmë këto gjëra përbrenda kufinjëve të mjedisit.

130
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
Në organizatën më të cilën punoj, ne krijuam,

131
00:05:20,000 --> 00:05:22,000
Themelin e Ri të Ekonomise,

132
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
diçka që ne e quajmë Indeksi i Planetit të Lumtur,

133
00:05:25,000 --> 00:05:28,000
ngase ne mendojmë që njerëzit duhen të jenë të lumtur dhe planeti duhet të jetë i lumtur.

134
00:05:28,000 --> 00:05:31,000
Pse nuk e krijojmë një njësi matëse të zhvillimit që e tregon këtë?

135
00:05:31,000 --> 00:05:33,000
Ajo që ne bëjmë

136
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
është që themi se rezultati themelor i një kombi

137
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
është se sa i suksesshëm është

138
00:05:37,000 --> 00:05:40,000
në krijimin e jetëve të lumtura dhe të shëndetëshme për banorët e tij.

139
00:05:40,000 --> 00:05:42,000
Ky duhet të jetë qëllimi

140
00:05:42,000 --> 00:05:44,000
i çdo kombi në planet.

141
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
Por ne duhet të kujtojmë

142
00:05:46,000 --> 00:05:49,000
që ka të hyra themelore për këtë,

143
00:05:49,000 --> 00:05:52,000
dhe ato janë sa burime të planetit ne i përdorim.

144
00:05:52,000 --> 00:05:55,000
Ne të gjithë kemi një planet. Ne duhet ta ndajmë atë me njëri tjetrin.

145
00:05:55,000 --> 00:05:58,000
Është burimi më i rrallë që kemi,

146
00:05:58,000 --> 00:06:01,000
planeti i vetëm që e ndajmë.

147
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
Ekonomia është shumë e interesuar në mungësen e burimeve.

148
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
Kur ka një burim të rrallë

149
00:06:06,000 --> 00:06:08,000
që ekonomia dëshiron ta kthej në

150
00:06:08,000 --> 00:06:10,000
një rezultat të dëshiruar,

151
00:06:10,000 --> 00:06:13,000
mendon sipas efikasitetit.

152
00:06:13,000 --> 00:06:16,000
Mendon në bazë të shumës që marrim për mundin tonë.

153
00:06:16,000 --> 00:06:18,000
Kjo është njësi matëse që tregon se sa mirëqenje marrim

154
00:06:18,000 --> 00:06:21,000
për burimet planetare që i përdorim.

155
00:06:21,000 --> 00:06:23,000
Është njësi matëse e efikasitetit.

156
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
Mbase mënyra më e lëhte për të treguar këtë,

157
00:06:26,000 --> 00:06:28,000
është të ju tregoj këtë diagram.

158
00:06:28,000 --> 00:06:31,000
Aksi horizontal nëpër këtë diagram,

159
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
është "gjurma ekologjike,"

160
00:06:33,000 --> 00:06:36,000
e cila është njësi matëse e sasisë së burimeve që ne i përdorim

161
00:06:36,000 --> 00:06:38,000
dhe sa trysni ne vendosim në planetin tonë.

162
00:06:38,000 --> 00:06:40,000
Më shumë është më keq.

163
00:06:40,000 --> 00:06:42,000
Aksi vertikal lartë,

164
00:06:42,000 --> 00:06:44,000
është njësi matëse e quajtur "vitet e lumtura të jetës."

165
00:06:44,000 --> 00:06:46,000
Ka të bëj me mirëqenjen e kombeve.

166
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
Është sikur një jetëgjatësi e rregulluar për lumturi.

167
00:06:49,000 --> 00:06:52,000
Është sikur kualiteti dhe sasia e jetës në kombe.

168
00:06:52,000 --> 00:06:55,000
Pika e verdhë që e shihni, është mesatarja globale.

169
00:06:55,000 --> 00:06:57,000
Ka një numër të madh të kombeve

170
00:06:57,000 --> 00:06:59,000
rreth mesatares globale.

171
00:06:59,000 --> 00:07:02,000
Në pjesën e epërme, të djathtë, të këtij diagrami,

172
00:07:02,000 --> 00:07:05,000
janë shtetet që kanë sukses në prodhimin e mirëqenjes,

173
00:07:05,000 --> 00:07:07,000
por ato po përdorin shumë prej planetit për të arritur këtë.

174
00:07:07,000 --> 00:07:09,000
Këto shtete janë SH.B.A-të,

175
00:07:09,000 --> 00:07:12,000
disa shtete tjera perëndimore që kalojnë nëpër këto trekëndesha,

176
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
dhe disa prej shteteve të Golfit.

177
00:07:14,000 --> 00:07:17,000
Në të kundërten, këtu poshtë, në anën e majtë të diagramit,

178
00:07:17,000 --> 00:07:20,000
jane shtetet që nuk prodhojnë shumë mirëqenje --

179
00:07:20,000 --> 00:07:23,000
zakonisht, shtetet Afrikane nën-Saharë.

180
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
Në terme të Hobsit,

181
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
jeta është e shkurtër dhe e vështirë në këto shtete.

182
00:07:27,000 --> 00:07:30,000
Jetëgjatësia mesatare në shumë prej këtyre shteteve

183
00:07:30,000 --> 00:07:33,000
është vetëm 40 vjet.

184
00:07:33,000 --> 00:07:35,000
Malarja, SIDA,

185
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
po mbysin shumë njerëz

186
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
në këto rajone të botës.

187
00:07:39,000 --> 00:07:41,000
Por ka edhe lajme të mira!

188
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
Këtu kemi disa shtete, trekendesha të verdhë,

189
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
që po bëjnë më mirë se mesatarja globale,

190
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
që po shkojnë përpjetë, drejtë anës së majtë lartë të diagramit.

191
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
Ky është një diagram i aspiratave.

192
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
Ne dëshirojmë të jemi në pjesën e majtë lartë, ku jetët e mira nuk i kushtojnë tokës.

193
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
Këto janë shtetet e Amerikes Latine.

194
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
Shteti në krye është një

195
00:07:56,000 --> 00:07:58,000
vend të cilin nuk e kam vizituar.

196
00:07:58,000 --> 00:08:00,000
Ndoshta disa prej jush keni qenë atje.

197
00:08:00,000 --> 00:08:02,000
Kosta Rika.

198
00:08:04,000 --> 00:08:06,000
Kosta Rika --

199
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
jetëgjatësia mesatare është 78 vjeqë dhe 6 muaj.

200
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
Kjo është më gjatë se në SH.B.A.

201
00:08:13,000 --> 00:08:16,000
Ata janë, sipas pyetësorit Gallup,

202
00:08:16,000 --> 00:08:19,000
kombi më i lumtur në planet --

203
00:08:19,000 --> 00:08:22,000
më të lumtur se çdo kush tjetër; më të lumtur se Zvicërra dhe Danimarka.

204
00:08:22,000 --> 00:08:24,000
Ata janë vendi më i lumtur.

205
00:08:24,000 --> 00:08:26,000
Ata po e bëjnë këtë

206
00:08:26,000 --> 00:08:28,000
në ¼ e burimeve

207
00:08:28,000 --> 00:08:31,000
që përdoren zakonisht në botën perëndimore --

208
00:08:31,000 --> 00:08:34,000
¼ e burimeve.

209
00:08:34,000 --> 00:08:37,000
Çfarë po ndodh atje?

210
00:08:37,000 --> 00:08:39,000
Çfarë po ndodh në Kosta Rika?

211
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
Ne mund të shikojmë disa prej të dhënave.

212
00:08:41,000 --> 00:08:44,000
99% e elektricitetit të tyre vjen prej burimeve të renovueshme.

213
00:08:44,000 --> 00:08:46,000
Qeveria e tyre është një ndër të parat që angazhohet

214
00:08:46,000 --> 00:08:49,000
të ketë nivele neutrale të karbonit në 2021.

215
00:08:49,000 --> 00:08:52,000
Ata e hoqën ushtrinë

216
00:08:52,000 --> 00:08:54,000
në vitin 1949 --

217
00:08:54,000 --> 00:08:56,000
1949.

218
00:08:56,000 --> 00:08:58,000
Ata investuan në programe shoqërore --

219
00:08:58,000 --> 00:09:00,000
shëndetësi dhe edukim.

220
00:09:00,000 --> 00:09:03,000
Ata kanë një prej shkallëve më të larta të arsimimit në Amerikën Latine

221
00:09:03,000 --> 00:09:05,000
dhe në botë.

222
00:09:05,000 --> 00:09:07,000
Dhe ata kanë shpirt Latin, apo jo?

223
00:09:07,000 --> 00:09:09,000
Ata kanë kontakt shoqëror.

224
00:09:09,000 --> 00:09:11,000
(Të qeshura)

225
00:09:11,000 --> 00:09:14,000
Sfida është qe, ka mundesi që gjëja për të cilën duhet të mendojmë --

226
00:09:14,000 --> 00:09:16,000
është që e ardhmja

227
00:09:16,000 --> 00:09:18,000
mund të mos jetë në Amerikën Veriore,

228
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
apo në Evropën Perëndimore.

229
00:09:20,000 --> 00:09:23,000
Mund të jetë në Amerikën Latine.

230
00:09:23,000 --> 00:09:25,000
Dhe sfida e vërtetë është

231
00:09:25,000 --> 00:09:28,000
që të ngrisim mesataren globale këtu.

232
00:09:28,000 --> 00:09:30,000
Kjo është ajo që duhet të bëjmë.

233
00:09:30,000 --> 00:09:32,000
Nëse do të bëjmë këtë,

234
00:09:32,000 --> 00:09:35,000
ne duhet të ngrehim shtetet prej fundit,

235
00:09:35,000 --> 00:09:38,000
dhe duhet të ngrehim shtetet e anës së djathtë të diagramit.

236
00:09:38,000 --> 00:09:41,000
Atëherë do të fillojmë të krijomë një planet të lumtur.

237
00:09:41,000 --> 00:09:43,000
Kjo është një prej zgjidhjeve.

238
00:09:43,000 --> 00:09:45,000
Një mënyrë tjetër është nëse përqendrohemi në prirjen e kohës.

239
00:09:45,000 --> 00:09:48,000
Ne nuk kemi të dhëna për çdo shtet të botës,

240
00:09:48,000 --> 00:09:51,000
por për disa nga më të pasurit, grupi i OECD-së.

241
00:09:51,000 --> 00:09:54,000
Dhe ky është drejtimi i mirëqenjes gjate kohës,

242
00:09:54,000 --> 00:09:56,000
një rritje e vogël,

243
00:09:56,000 --> 00:09:58,000
por ky është drejtimi i gjurmës ekologjike.

244
00:09:58,000 --> 00:10:01,000
Në metodologjinë e rreptë të planetit të lumtur,

245
00:10:01,000 --> 00:10:03,000
ne jemi bërë më pak eficient

246
00:10:03,000 --> 00:10:05,000
në shndërrimin e burimeve të ralla

247
00:10:05,000 --> 00:10:08,000
në rezultatet që dëshirojmë.

248
00:10:08,000 --> 00:10:11,000
Pika kryesore këtu është që

249
00:10:11,000 --> 00:10:13,000
ndoshta çdo njeri në këtë dhomë

250
00:10:13,000 --> 00:10:15,000
do të kishte dëshire që shoqëria të mbërrinte 2050

251
00:10:15,000 --> 00:10:18,000
pa ndodhjen e

252
00:10:18,000 --> 00:10:20,000
diçkaje apokaliptike.

253
00:10:20,000 --> 00:10:22,000
Ky vit nuk është shumë larg.

254
00:10:22,000 --> 00:10:24,000
Është larg sa gjysma e jetës së njeriut.

255
00:10:24,000 --> 00:10:26,000
Një fëmijë që hyn në shkollë sot

256
00:10:26,000 --> 00:10:28,000
do të ketë moshën time në 2050.

257
00:10:28,000 --> 00:10:31,000
Kjo nuk është e ardhmja e largët.

258
00:10:31,000 --> 00:10:34,000
Kështu duket objektivi i Britanisë së Madhe

259
00:10:34,000 --> 00:10:37,000
për lëshimin e karbonit.

260
00:10:38,000 --> 00:10:41,000
Unë them qe ky nuk është biznis i zakonshëm.

261
00:10:41,000 --> 00:10:43,000
Kjo po ndryshon biznesin.

262
00:10:43,000 --> 00:10:46,000
Kjo po ndryshon mënyrën e krijimit të organizatave,

263
00:10:46,000 --> 00:10:49,000
se si bëjmë politika qeveritare dhe se si jetojmë jetët tona.

264
00:10:49,000 --> 00:10:51,000
Pika kryesore është,

265
00:10:51,000 --> 00:10:53,000
që ne duhet të vazhdojmë rritjen e mirëqenjes.

266
00:10:53,000 --> 00:10:55,000
Askush nuk do të shkoj në pikë-votime

267
00:10:55,000 --> 00:10:58,000
dhe të thotë që cilësia e jetës po reduktohet.

268
00:10:58,000 --> 00:11:00,000
Asnjëri prej nesh, mendoj,

269
00:11:00,000 --> 00:11:02,000
nuk dëshiron që zhvillimi njerëzor të ndalet.

270
00:11:02,000 --> 00:11:04,000
Unë mendoj që ne dëshirojmë të vazhdojmë.

271
00:11:04,000 --> 00:11:06,000
Unë mendoj që ne dëshirojmë që njerëzimi të rritet.

272
00:11:06,000 --> 00:11:09,000
Kjo është pika ku skeptikët e ndërrimit të klimes dhe ata që e mohojnë këtë marrin pjesë.

273
00:11:09,000 --> 00:11:12,000
Unë mendoj që kjo është ajo që ata dëshirojnë. Ata dëshirojnë që cilësia e jetës të vazhdojë të rritet.

274
00:11:12,000 --> 00:11:15,000
Ata dëshirojnë të mbajnë atë që kanë.

275
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
Nëse duam ti angazhojmë ata,

276
00:11:17,000 --> 00:11:19,000
mendoj që kjo është ajo që duhet të bëjmë.

277
00:11:19,000 --> 00:11:22,000
Kjo do të thotë që duhet të rrisim efikasitetin edhe më shumë.

278
00:11:22,000 --> 00:11:25,000
Është shumë lehtë të vizatosh diagrame dhe gjëra të tilla,

279
00:11:25,000 --> 00:11:28,000
por kryesorja është që duhet t'i kthejmë këto lakore.

280
00:11:28,000 --> 00:11:30,000
Këtu ne mund të marrim një fletë

281
00:11:30,000 --> 00:11:33,000
nga teoria e sistemeve, inxhinierët e sistemeve,

282
00:11:33,000 --> 00:11:35,000
ku ata krijojnë reagime unazore.

283
00:11:35,000 --> 00:11:38,000
Ata vendosin të dhënat e duhura në kohën e duhur.

284
00:11:38,000 --> 00:11:41,000
Njerëzit janë shumë të motivuar nga "e tashmja."

285
00:11:41,000 --> 00:11:43,000
Nëse vendos një matës të zgjuar në shtëpi,

286
00:11:43,000 --> 00:11:45,000
atëherë mund të vështrosh se sa elektricitet harxhon në atë kohë,

287
00:11:45,000 --> 00:11:47,000
sa shumë të kushton,

288
00:11:47,000 --> 00:11:50,000
atëherë fëmijët tuaj do të ndalin dritat.

289
00:11:50,000 --> 00:11:53,000
Si do të dukej kjo për shoqërinë?

290
00:11:53,000 --> 00:11:55,000
Pse dëgjoj gjatë lajmeve të mbrëmjes

291
00:11:55,000 --> 00:11:58,000
që FTSE 100, Dow Jones, dhe proporcionin e dollarit me funten --

292
00:11:58,000 --> 00:12:01,000
unë nuk e di se në cilin drejtim duhet të shkoj ky proporcion për të qenë i mirë.

293
00:12:01,000 --> 00:12:03,000
Pse e dëgjoj këtë?

294
00:12:03,000 --> 00:12:06,000
Pse nuk dëgjoj sa energji Britania përdori dje,

295
00:12:06,000 --> 00:12:08,000
apo sa përdori Amerika?

296
00:12:08,000 --> 00:12:10,000
A e takuam objektivin që të reduktojmë

297
00:12:10,000 --> 00:12:12,000
lëshimin e karbonit për 3 përqind?

298
00:12:12,000 --> 00:12:14,000
Duhet të përdorim këtë mënyrë për të krijuar një qëllim të përbashkët.

299
00:12:14,000 --> 00:12:17,000
Vendosë këto në media dhe fillo të mendosh për këtë.

300
00:12:17,000 --> 00:12:20,000
Ne kemi nevoj për sygjerime pozititve

301
00:12:20,000 --> 00:12:22,000
që rrisin mirëqenjen.

302
00:12:22,000 --> 00:12:25,000
Në një nivel qeveritar, mund të krijojmë gjirollogari kombëtare për mirëqenie.

303
00:12:25,000 --> 00:12:28,000
Në nivel të biznesit, ne mund të shikojmë mirëqenien e punëtorëve,

304
00:12:28,000 --> 00:12:30,000
e cila e dijmë që është i lidhur me kreativitet.

305
00:12:30,000 --> 00:12:32,000
Kreativiteti është i lidhur me shpikjen,

306
00:12:32,000 --> 00:12:35,000
dhe kemi nevojë për shumë shpikje në mënyrë që të zgjidhim problemet e mjedisit.

307
00:12:35,000 --> 00:12:38,000
Në një nivel individual, kemi nevojë për ikona gjithashtu.

308
00:12:39,000 --> 00:12:42,000
Ndoshta nuk na duhen të dhënat, por na duhen rikujtime.

309
00:12:42,000 --> 00:12:45,000
Në Britaninë e Madhe, ne kemi një mesazh të forte për shëndëtesi publike.

310
00:12:45,000 --> 00:12:47,000
Ky mesazh tregon për 5 frutat dhe perimet e ditës

311
00:12:47,000 --> 00:12:50,000
dhe sa duhet të ushtrojmë -- asnjëherë aq sa duhet.

312
00:12:50,000 --> 00:12:53,000
Cilët janë këta faktorë për lumturinë?

313
00:12:53,000 --> 00:12:55,000
Cilat janë 5 gjërat që duhesh të bësh çdo ditë

314
00:12:55,000 --> 00:12:57,000
për të qenë më i/e lumtur?

315
00:12:57,000 --> 00:13:00,000
Ne bëmë një projekt për Zyrën Qeveritare të Shkencës para dy viteve,

316
00:13:00,000 --> 00:13:03,000
një program të madh të quajtur programi parashikues.

317
00:13:03,000 --> 00:13:05,000
Ky program përfshinte shumë njerëz, shumë ekspertë,

318
00:13:05,000 --> 00:13:08,000
çdo gjë të bazuar në evidenca, një vëllim të madh.

319
00:13:08,000 --> 00:13:11,000
Një pjesë përfshinte: cilat janë 5 veprimet që mund të bësh

320
00:13:11,000 --> 00:13:13,000
për të përmisuar mirëqenien tuaj?

321
00:13:13,000 --> 00:13:15,000
Çështja është

322
00:13:15,000 --> 00:13:17,000
që këto nuk janë sekretet e lumturisë,

323
00:13:17,000 --> 00:13:20,000
por janë gjëra nga të cilat vjen lumturia.

324
00:13:20,000 --> 00:13:23,000
E para gjë është të krijosh lidhje,

325
00:13:23,000 --> 00:13:25,000
lidhjet shoqërore

326
00:13:25,000 --> 00:13:28,000
janë gurëthemelet e jetës.

327
00:13:28,000 --> 00:13:30,000
A investoni gjithë kohën dhe energjinë që mundeni

328
00:13:30,000 --> 00:13:32,000
me të dashurit tuaj?

329
00:13:32,000 --> 00:13:34,000
Vazhdoni t'i krijoni këto lidhje.

330
00:13:34,000 --> 00:13:36,000
E dyta është të jesh aktiv.

331
00:13:36,000 --> 00:13:39,000
Mënyra më e shpejtë te dalësh nga disponimi i keq:

332
00:13:39,000 --> 00:13:42,000
dil jashtë, shko për një shëtitje, lësho radion dhe kërce.

333
00:13:42,000 --> 00:13:45,000
Të qenit aktivë është një mënyrë shumë e mirë për disponim të mirë.

334
00:13:45,000 --> 00:13:48,000
E treta është: kushto vëmendje.

335
00:13:48,000 --> 00:13:51,000
Sa jeni të vetëdijshëm për gjërat që ndodhin në botë,

336
00:13:51,000 --> 00:13:54,000
ndërrimi i stinëve, njerëzit rreth jush?

337
00:13:54,000 --> 00:13:57,000
A vëni re se çfarë po ndodh për ty, dhe rreth teje?

338
00:13:57,000 --> 00:13:59,000
Shumë të dhëna për vëmendje,

339
00:13:59,000 --> 00:14:01,000
dhe terapi për sjellje njohëse tregojnë

340
00:14:01,000 --> 00:14:04,000
që vëmendja është shumë e fuqishme për mirëqenien.

341
00:14:04,000 --> 00:14:06,000
E katërta është të vazhdojmë të mësojmë

342
00:14:06,000 --> 00:14:08,000
dhe vazhdimi është i rëndësishëm --

343
00:14:08,000 --> 00:14:10,000
mësimi gjatë gjithë kohës.

344
00:14:10,000 --> 00:14:13,000
Njerëzit më të vjetër të cilët vazhdojnë të mësojnë dhe janë kurioz,

345
00:14:13,000 --> 00:14:16,000
kanë rezultate më të mira shëndetësore se ata që nuk mësojnë.

346
00:14:16,000 --> 00:14:18,000
Nuk duhet të jetë mësim zyrtar; nuk është e bazuar në dijeni.

347
00:14:18,000 --> 00:14:20,000
Është më shumë për kuriozitet.

348
00:14:20,000 --> 00:14:23,000
Mund të jetë mësim për të bërë një gjellë të re,

349
00:14:23,000 --> 00:14:25,000
luajtja e një instrumenti që keni luajtur si fëmijë.

350
00:14:25,000 --> 00:14:27,000
Vazhdoni të mësoni.

351
00:14:27,000 --> 00:14:29,000
Dhe e fundit

352
00:14:29,000 --> 00:14:31,000
është aktiviteteti më kundër-ekonomikë,

353
00:14:31,000 --> 00:14:33,000
dhurimi.

354
00:14:33,000 --> 00:14:35,000
Bujaria jonë, altruizëmi jonë,

355
00:14:35,000 --> 00:14:37,000
mëshira jonë,

356
00:14:37,000 --> 00:14:39,000
janë të gjitha të lidhura

357
00:14:39,000 --> 00:14:41,000
me mekanizmin e shpërblimit në tru.

358
00:14:41,000 --> 00:14:43,000
Ne ndihemi mirë nëse japim.

359
00:14:43,000 --> 00:14:45,000
Ju mund të bëni një eksperiment në të cilin do të ju jepni

360
00:14:45,000 --> 00:14:48,000
dy grupeve të njerëzve nga 100 dollar në mëngjes.

361
00:14:48,000 --> 00:14:51,000
Ju mund të ju thuani atyre që duhen ti shpenzojnë për vete

362
00:14:51,000 --> 00:14:53,000
dhe për të tjerët.

363
00:14:53,000 --> 00:14:55,000
Pastaj e mbasni lumturinë e tyre në fund të ditës,

364
00:14:55,000 --> 00:14:57,000
dhe gjeni se ata që i kanë shpenzuar paratë për të tjerët janë më të lumtur

365
00:14:57,000 --> 00:15:00,000
se sa ata që i kanë shpenzuar paratë për veten.

366
00:15:00,000 --> 00:15:02,000
Pesë gjëra qe

367
00:15:02,000 --> 00:15:05,000
ne i vendosim në kartolina,

368
00:15:05,000 --> 00:15:08,000
them që nuk i kushtojnë shumë Tokës.

369
00:15:08,000 --> 00:15:10,000
Ato nuk janë të bëra prej Karbonit.

370
00:15:10,000 --> 00:15:13,000
Atyre nuk ju duhen shumë gjëra materiale për të qenë të kënaqur.

371
00:15:14,000 --> 00:15:16,000
Kështu që mendoj se është e mudëshme

372
00:15:16,000 --> 00:15:18,000
që lumturia nuk i kushton Tokës.

373
00:15:18,000 --> 00:15:20,000
Martin Luther King - u,

374
00:15:20,000 --> 00:15:22,000
natën e vdekjes,

375
00:15:22,000 --> 00:15:24,000
dha një fjalim të paparë.

376
00:15:24,000 --> 00:15:27,000
Ai tha: "Unë e di që do të ketë sfida në të ardhmen,

377
00:15:27,000 --> 00:15:29,000
mund të ketë shumë probleme,

378
00:15:29,000 --> 00:15:31,000
por une nuk iu kam friken këtyre. Nuk më bën përshtypje.

379
00:15:31,000 --> 00:15:34,000
Unë kam qenë në maje të malit,

380
00:15:34,000 --> 00:15:36,000
dhe e kam parë Tokën e Premtuar."

381
00:15:36,000 --> 00:15:38,000
Ai ishte një predikues,

382
00:15:38,000 --> 00:15:40,000
por une besoj që lëvizja e ambientit

383
00:15:40,000 --> 00:15:43,000
dhe komuniteti i biznisit dhe ai i qeverisë,

384
00:15:43,000 --> 00:15:46,000
duhet të shkojnë në majë të malit,

385
00:15:46,000 --> 00:15:48,000
dhe të shikojnë se çfarë ka atje

386
00:15:48,000 --> 00:15:50,000
kanë nevojë të shohin Tokën e Premtuar,

387
00:15:50,000 --> 00:15:52,000
ose tokën e premtimeve,

388
00:15:52,000 --> 00:15:54,000
dhe duhet të kenë një vizion

389
00:15:54,000 --> 00:15:57,000
të një bote që të gjithë ne duam.

390
00:15:57,000 --> 00:15:59,000
Ne duhet të krijojmë një Tranzicion të Madh

391
00:15:59,000 --> 00:16:01,000
për te arritur atë cak,

392
00:16:01,000 --> 00:16:04,000
dhe ne duhet të ndërtojmë këtë tranzicion të madh me gjëra të mira.

393
00:16:04,000 --> 00:16:07,000
Njerëzit dëshirojnë të jenë të lumtur.

394
00:16:07,000 --> 00:16:09,000
Hap rrugën me këto pesë mënyra.

395
00:16:09,000 --> 00:16:11,000
Ne duhet të kemi shënja

396
00:16:11,000 --> 00:16:13,000
që i mbledhin njerëzit dhe i drejtojnë ata --

397
00:16:13,000 --> 00:16:15,000
diçka siq është Indeksi i Planetit të Lumtur.

398
00:16:15,000 --> 00:16:17,000
Pastaj, unë besoj,

399
00:16:17,000 --> 00:16:19,000
ne mund të krijojmë një botë të cilën e duam të gjithë.

400
00:16:19,000 --> 00:16:22,000
Një botë ku lumturia nuk i kushton Tokës.

401
00:16:22,000 --> 00:16:28,000
(Duartrokitje)