0:00:02.000,0:00:04.000
Martin Luther King-u

0:00:04.000,0:00:06.000
nuk tha

0:00:06.000,0:00:08.000
"Unë kam një anth,"

0:00:08.000,0:00:11.000
kur ai inspiroj lëvizjen e së drejtës shoqërore.

0:00:11.000,0:00:14.000
Ai tha, "Unë kam një ëndërr."

0:00:14.000,0:00:16.000
Edhe unë kam një ëndërr.

0:00:16.000,0:00:18.000
Unë kam një ëndërr që ne mund të ndalojmë së menduari

0:00:18.000,0:00:21.000
se e ardhmja do të jetë një ankth.

0:00:21.000,0:00:23.000
Kjo do të jetë një sfidë,

0:00:23.000,0:00:25.000
sepse, nëse mendoni

0:00:25.000,0:00:29.000
për çdo film të suksesshëm të kohëve të fundit,

0:00:29.000,0:00:32.000
gati të gjitha vizionet për njerëzimin

0:00:32.000,0:00:34.000
janë apokaloptike.

0:00:34.000,0:00:36.000
Unë mendoj që filmi "Rruga"

0:00:36.000,0:00:39.000
është një prej filmave më të vështirë të kohës moderne.

0:00:39.000,0:00:41.000
Është një vepër e bukur e filmit,

0:00:41.000,0:00:43.000
por çdo gjë është e shkretë,

0:00:43.000,0:00:46.000
Çdo gjë është e vdekur.

0:00:46.000,0:00:48.000
Vetëm një baba dhe një bir

0:00:48.000,0:00:51.000
duke provuar të shpëtojnë, duke ecur përgjate rrugës.

0:00:51.000,0:00:53.000
Unë mendoj që lëvizja e mejdisit,

0:00:53.000,0:00:55.000
pjesë e së cilës jamë edhe unë,

0:00:55.000,0:00:57.000
ka qenë bashkëfajtore

0:00:57.000,0:00:59.000
e krijimit të këtij vizioni për të ardhmen.

0:00:59.000,0:01:01.000
Për një kohë të gjatë,

0:01:01.000,0:01:03.000
ne kemi krijuar një vizion me ankth

0:01:03.000,0:01:05.000
për atë që do të ndodh.

0:01:05.000,0:01:08.000
Ne jemi përqëndruar në skenarin më të keq.

0:01:08.000,0:01:10.000
Ne jemi përqendruar në problemet.

0:01:10.000,0:01:12.000
Nuk kemi menduar aq sa duhet

0:01:12.000,0:01:14.000
për zgjidhjet e këtyre problemeve.

0:01:14.000,0:01:16.000
Ne kemi përdorur frikën

0:01:16.000,0:01:19.000
për të kapur vëmendjen e njerëzve.

0:01:19.000,0:01:22.000
Çdo psikolog do të ju thotë

0:01:22.000,0:01:24.000
që frika në organizëm

0:01:24.000,0:01:26.000
është e lidhur me mekanizmin e largimit.

0:01:26.000,0:01:29.000
Është pjesë e mekanizmit "lufto ose fluturo",

0:01:29.000,0:01:31.000
i cili aktivizohet kur kafshët frikësohen --

0:01:31.000,0:01:33.000
mendoni për një dre.

0:01:33.000,0:01:36.000
Një dre ngrihet, dhe nuk leviz,

0:01:36.000,0:01:38.000
bëhet gati për të vrapuar.

0:01:38.000,0:01:40.000
Unë mendoj se kjo është ajo që ne po bëjmë

0:01:40.000,0:01:43.000
kur i pyesim njerëzit që ti bashkohen agjendës tonë

0:01:43.000,0:01:46.000
rreth degradimit të mjedisit dhe ndërrimit të klimës.

0:01:46.000,0:01:49.000
Njerëzit po ngrihen dhe po vrapojnë

0:01:49.000,0:01:51.000
sepse ne po përdorim frikën.

0:01:51.000,0:01:54.000
Mendoj që lëvizja për mjedis duhet të rritet

0:01:54.000,0:01:56.000
dhe të filloj të mendoj

0:01:56.000,0:01:58.000
se çfarë është progresi.

0:01:58.000,0:02:01.000
Si do të dukej nëse provojmë të përmirësojmë njerëzimin?

0:02:01.000,0:02:03.000
Një prej problemeve me të cilët përballemi, mendoj,

0:02:03.000,0:02:06.000
është që të vetmit njerëz që e kanë shtyrë tregun

0:02:06.000,0:02:08.000
drejt progresit

0:02:08.000,0:02:11.000
kanë krijuar një definicion financiar të progresit,

0:02:11.000,0:02:14.000
një definicion ekonomik të progresit --

0:02:14.000,0:02:16.000
që tregon

0:02:16.000,0:02:18.000
se nëse numrat e duhur rriten,

0:02:18.000,0:02:21.000
do të jemi më mirë,

0:02:21.000,0:02:23.000
pa marrë parasysh nëse ky zhvillim përqëndrohet në tregut e aksioneve,

0:02:23.000,0:02:25.000
apo të ardhurave bruto vëndase

0:02:25.000,0:02:27.000
dhe rritjes ekonomike,

0:02:27.000,0:02:29.000
që disi jeta do të jetë më e mirë.

0:02:29.000,0:02:32.000
Kjo është tërheqëse për lakminë njerëzore

0:02:32.000,0:02:34.000
sepse i zë vendin frikës dhe

0:02:34.000,0:02:36.000
i bind njerëzit që më shumë do të thote më mirë.

0:02:36.000,0:02:39.000
Ne kemi mjaft në botën perëndimore.

0:02:39.000,0:02:42.000
Ndoshta disa pjesë të botës nuk kanë mjaft, por ne kemi mjaft.

0:02:42.000,0:02:45.000
Për një kohë të gjatë ne kemi qenë në dijeni që kjo nuk është një matje e mirë

0:02:45.000,0:02:47.000
e mirëqenjes së kombeve.

0:02:47.000,0:02:50.000
Në të vërtet, arkitekti i sistemit kombetar të kontabilitetit,

0:02:50.000,0:02:53.000
Simon Kuznets, në vitet 1930

0:02:53.000,0:02:55.000
tha se, "Mirëqenja e një kombi

0:02:55.000,0:02:58.000
mezi dëshmohet me të ardhurat kombëtare."

0:02:58.000,0:03:00.000
Por ne kemi krijuar një sistem kombëtar të kontabilitetit

0:03:00.000,0:03:02.000
që është vendosmërisht i bazuar në produktivitetin

0:03:02.000,0:03:04.000
dhe prodhimin e gjërave.

0:03:04.000,0:03:07.000
Kjo ndoshta është historike dhe e kishte kohën e saj.

0:03:07.000,0:03:10.000
Në Luftën e Dytë Botërore, ne duheshim të prodhonim shumë gjëra.

0:03:10.000,0:03:13.000
Me të vërtet ishim të suksesshem në prodhimin e disa gjërave

0:03:13.000,0:03:16.000
që shkatërruan të shumtën e Evropes, dhe që e rindërtuan atë më pas.

0:03:16.000,0:03:18.000
Kështu që sistemi kombëtar i kontabilitetit

0:03:18.000,0:03:21.000
u fiksua në atë që mund të prodhojmë.

0:03:21.000,0:03:24.000
Në 1968-shin,

0:03:24.000,0:03:27.000
Robert Kennedy, ky njeri vizionar,

0:03:27.000,0:03:30.000
në fillim të fushatës presidenciale me fat te keq,

0:03:30.000,0:03:33.000
dha dekonstruksionin më shprehës

0:03:33.000,0:03:35.000
qe ka dhënë ndonjëhere njeri për

0:03:35.000,0:03:37.000
të ardhurat bruto kombëtare.

0:03:37.000,0:03:40.000
Ai përfundoi fjalimin e tij me frazën,

0:03:40.000,0:03:42.000
"Të ardhurat kombëtare bruto

0:03:42.000,0:03:45.000
mbasin çdo gjë përveq asaj

0:03:45.000,0:03:47.000
që i jep jetës domethënje."

0:03:47.000,0:03:50.000
Sa e çuditëshme është kjo? Që matja e progresit,

0:03:50.000,0:03:53.000
mbatësi kryesor i zhivillimit shoqëror,

0:03:53.000,0:03:55.000
mbat çdo gjë

0:03:55.000,0:03:58.000
përveq asaj që i jep jetës vlerë?

0:03:58.000,0:04:01.000
Unë besoj, nëse Kennedy do të ishte gjallë sot,

0:04:01.000,0:04:04.000
ai do të pyeste një staticient si unë

0:04:04.000,0:04:06.000
të shkoj dhe të gjej

0:04:06.000,0:04:08.000
se çfarë i jep jetës vlerë.

0:04:08.000,0:04:10.000
Ai do kërkonte rikrijimin

0:04:10.000,0:04:12.000
e sistemit tonë kombëtarë të kontabilitetit.

0:04:12.000,0:04:14.000
Ai do kërkonte që ky sistem të bazohet në

0:04:14.000,0:04:17.000
gjëra të rëndësishme siq janë drejtësia shoqërore,

0:04:17.000,0:04:19.000
qëndrueshmëria,

0:04:19.000,0:04:21.000
dhe mirëqenia e njerëzve.

0:04:21.000,0:04:23.000
Ç'është e vërteta, shkencëtarët shoqëror vetëm kanë filluar

0:04:23.000,0:04:25.000
të pyesin këto pyetje rreth botës.

0:04:25.000,0:04:27.000
Kjo është nga nje pyetësor global

0:04:27.000,0:04:30.000
që i pyet njerëzit se çfarë dëshirojnë.

0:04:30.000,0:04:33.000
Jo befasisht, njerëzit rreth botës

0:04:33.000,0:04:35.000
thonë se ajo që ata dëshirojnë

0:04:35.000,0:04:37.000
është lumturia, për vetveten,

0:04:37.000,0:04:39.000
për familjet e tyre, për fëmijët e tyre,

0:04:39.000,0:04:41.000
për komunitetet e tyre.

0:04:41.000,0:04:43.000
Ata mendojnë që paraja është sadopak e rëndësishme.

0:04:43.000,0:04:46.000
Është aty, por nuk është aq e rëndësishme sa lumturia,

0:04:46.000,0:04:49.000
dhe nuk është aq e rëndësishme sa dashuria.

0:04:49.000,0:04:52.000
Të gjithë ne kemi nevojë të dashurojmë dhe të jemi të dashuruar.

0:04:52.000,0:04:54.000
Nuk është aq e rëndësishme sa shëndeti.

0:04:54.000,0:04:57.000
Ne dëshirojmë të jemi të shëndetshëm dhe të jetojmë një jetë të plotë.

0:04:57.000,0:05:00.000
Këto janë aspirata natyrale të njerëzve.

0:05:00.000,0:05:03.000
Pse staticienët nuk po i masin këto?

0:05:03.000,0:05:06.000
Pse nuk po mendojmë për zhvillimin e kombeve duke u bazuar në këto gjëra,

0:05:06.000,0:05:09.000
në vend që të përqëndrohemi në gjërat që kemi?

0:05:09.000,0:05:12.000
Kjo është ajo që kam bërë me jetën time prej të rrituri --

0:05:12.000,0:05:14.000
kam menduar se si mund të mbasim lumturinë,

0:05:14.000,0:05:16.000
si mund të mbasim mirëqenien,

0:05:16.000,0:05:18.000
si mund të bëjmë këto gjëra përbrenda kufinjëve të mjedisit.

0:05:18.000,0:05:20.000
Në organizatën më të cilën punoj, ne krijuam,

0:05:20.000,0:05:22.000
Themelin e Ri të Ekonomise,

0:05:22.000,0:05:25.000
diçka që ne e quajmë Indeksi i Planetit të Lumtur,

0:05:25.000,0:05:28.000
ngase ne mendojmë që njerëzit duhen të jenë të lumtur dhe planeti duhet të jetë i lumtur.

0:05:28.000,0:05:31.000
Pse nuk e krijojmë një njësi matëse të zhvillimit që e tregon këtë?

0:05:31.000,0:05:33.000
Ajo që ne bëjmë

0:05:33.000,0:05:35.000
është që themi se rezultati themelor i një kombi

0:05:35.000,0:05:37.000
është se sa i suksesshëm është

0:05:37.000,0:05:40.000
në krijimin e jetëve të lumtura dhe të shëndetëshme për banorët e tij.

0:05:40.000,0:05:42.000
Ky duhet të jetë qëllimi

0:05:42.000,0:05:44.000
i çdo kombi në planet.

0:05:44.000,0:05:46.000
Por ne duhet të kujtojmë

0:05:46.000,0:05:49.000
që ka të hyra themelore për këtë,

0:05:49.000,0:05:52.000
dhe ato janë sa burime të planetit ne i përdorim.

0:05:52.000,0:05:55.000
Ne të gjithë kemi një planet. Ne duhet ta ndajmë atë me njëri tjetrin.

0:05:55.000,0:05:58.000
Është burimi më i rrallë që kemi,

0:05:58.000,0:06:01.000
planeti i vetëm që e ndajmë.

0:06:01.000,0:06:04.000
Ekonomia është shumë e interesuar në mungësen e burimeve.

0:06:04.000,0:06:06.000
Kur ka një burim të rrallë

0:06:06.000,0:06:08.000
që ekonomia dëshiron ta kthej në

0:06:08.000,0:06:10.000
një rezultat të dëshiruar,

0:06:10.000,0:06:13.000
mendon sipas efikasitetit.

0:06:13.000,0:06:16.000
Mendon në bazë të shumës që marrim për mundin tonë.

0:06:16.000,0:06:18.000
Kjo është njësi matëse që tregon se sa mirëqenje marrim

0:06:18.000,0:06:21.000
për burimet planetare që i përdorim.

0:06:21.000,0:06:23.000
Është njësi matëse e efikasitetit.

0:06:23.000,0:06:26.000
Mbase mënyra më e lëhte për të treguar këtë,

0:06:26.000,0:06:28.000
është të ju tregoj këtë diagram.

0:06:28.000,0:06:31.000
Aksi horizontal nëpër këtë diagram,

0:06:31.000,0:06:33.000
është "gjurma ekologjike,"

0:06:33.000,0:06:36.000
e cila është njësi matëse e sasisë së burimeve që ne i përdorim

0:06:36.000,0:06:38.000
dhe sa trysni ne vendosim në planetin tonë.

0:06:38.000,0:06:40.000
Më shumë është më keq.

0:06:40.000,0:06:42.000
Aksi vertikal lartë,

0:06:42.000,0:06:44.000
është njësi matëse e quajtur "vitet e lumtura të jetës."

0:06:44.000,0:06:46.000
Ka të bëj me mirëqenjen e kombeve.

0:06:46.000,0:06:49.000
Është sikur një jetëgjatësi e rregulluar për lumturi.

0:06:49.000,0:06:52.000
Është sikur kualiteti dhe sasia e jetës në kombe.

0:06:52.000,0:06:55.000
Pika e verdhë që e shihni, është mesatarja globale.

0:06:55.000,0:06:57.000
Ka një numër të madh të kombeve

0:06:57.000,0:06:59.000
rreth mesatares globale.

0:06:59.000,0:07:02.000
Në pjesën e epërme, të djathtë, të këtij diagrami,

0:07:02.000,0:07:05.000
janë shtetet që kanë sukses në prodhimin e mirëqenjes,

0:07:05.000,0:07:07.000
por ato po përdorin shumë prej planetit për të arritur këtë.

0:07:07.000,0:07:09.000
Këto shtete janë SH.B.A-të,

0:07:09.000,0:07:12.000
disa shtete tjera perëndimore që kalojnë nëpër këto trekëndesha,

0:07:12.000,0:07:14.000
dhe disa prej shteteve të Golfit.

0:07:14.000,0:07:17.000
Në të kundërten, këtu poshtë, në anën e majtë të diagramit,

0:07:17.000,0:07:20.000
jane shtetet që nuk prodhojnë shumë mirëqenje --

0:07:20.000,0:07:23.000
zakonisht, shtetet Afrikane nën-Saharë.

0:07:23.000,0:07:25.000
Në terme të Hobsit,

0:07:25.000,0:07:27.000
jeta është e shkurtër dhe e vështirë në këto shtete.

0:07:27.000,0:07:30.000
Jetëgjatësia mesatare në shumë prej këtyre shteteve

0:07:30.000,0:07:33.000
është vetëm 40 vjet.

0:07:33.000,0:07:35.000
Malarja, SIDA,

0:07:35.000,0:07:37.000
po mbysin shumë njerëz

0:07:37.000,0:07:39.000
në këto rajone të botës.

0:07:39.000,0:07:41.000
Por ka edhe lajme të mira!

0:07:41.000,0:07:43.000
Këtu kemi disa shtete, trekendesha të verdhë,

0:07:43.000,0:07:45.000
që po bëjnë më mirë se mesatarja globale,

0:07:45.000,0:07:47.000
që po shkojnë përpjetë, drejtë anës së majtë lartë të diagramit.

0:07:47.000,0:07:49.000
Ky është një diagram i aspiratave.

0:07:49.000,0:07:52.000
Ne dëshirojmë të jemi në pjesën e majtë lartë, ku jetët e mira nuk i kushtojnë tokës.

0:07:52.000,0:07:54.000
Këto janë shtetet e Amerikes Latine.

0:07:54.000,0:07:56.000
Shteti në krye është një

0:07:56.000,0:07:58.000
vend të cilin nuk e kam vizituar.

0:07:58.000,0:08:00.000
Ndoshta disa prej jush keni qenë atje.

0:08:00.000,0:08:02.000
Kosta Rika.

0:08:04.000,0:08:06.000
Kosta Rika --

0:08:06.000,0:08:09.000
jetëgjatësia mesatare është 78 vjeqë dhe 6 muaj.

0:08:09.000,0:08:12.000
Kjo është më gjatë se në SH.B.A.

0:08:13.000,0:08:16.000
Ata janë, sipas pyetësorit Gallup,

0:08:16.000,0:08:19.000
kombi më i lumtur në planet --

0:08:19.000,0:08:22.000
më të lumtur se çdo kush tjetër; më të lumtur se Zvicërra dhe Danimarka.

0:08:22.000,0:08:24.000
Ata janë vendi më i lumtur.

0:08:24.000,0:08:26.000
Ata po e bëjnë këtë

0:08:26.000,0:08:28.000
në ¼ e burimeve

0:08:28.000,0:08:31.000
që përdoren zakonisht në botën perëndimore --

0:08:31.000,0:08:34.000
¼ e burimeve.

0:08:34.000,0:08:37.000
Çfarë po ndodh atje?

0:08:37.000,0:08:39.000
Çfarë po ndodh në Kosta Rika?

0:08:39.000,0:08:41.000
Ne mund të shikojmë disa prej të dhënave.

0:08:41.000,0:08:44.000
99% e elektricitetit të tyre vjen prej burimeve të renovueshme.

0:08:44.000,0:08:46.000
Qeveria e tyre është një ndër të parat që angazhohet

0:08:46.000,0:08:49.000
të ketë nivele neutrale të karbonit në 2021.

0:08:49.000,0:08:52.000
Ata e hoqën ushtrinë

0:08:52.000,0:08:54.000
në vitin 1949 --

0:08:54.000,0:08:56.000
1949.

0:08:56.000,0:08:58.000
Ata investuan në programe shoqërore --

0:08:58.000,0:09:00.000
shëndetësi dhe edukim.

0:09:00.000,0:09:03.000
Ata kanë një prej shkallëve më të larta të arsimimit në Amerikën Latine

0:09:03.000,0:09:05.000
dhe në botë.

0:09:05.000,0:09:07.000
Dhe ata kanë shpirt Latin, apo jo?

0:09:07.000,0:09:09.000
Ata kanë kontakt shoqëror.

0:09:09.000,0:09:11.000
(Të qeshura)

0:09:11.000,0:09:14.000
Sfida është qe, ka mundesi që gjëja për të cilën duhet të mendojmë --

0:09:14.000,0:09:16.000
është që e ardhmja

0:09:16.000,0:09:18.000
mund të mos jetë në Amerikën Veriore,

0:09:18.000,0:09:20.000
apo në Evropën Perëndimore.

0:09:20.000,0:09:23.000
Mund të jetë në Amerikën Latine.

0:09:23.000,0:09:25.000
Dhe sfida e vërtetë është

0:09:25.000,0:09:28.000
që të ngrisim mesataren globale këtu.

0:09:28.000,0:09:30.000
Kjo është ajo që duhet të bëjmë.

0:09:30.000,0:09:32.000
Nëse do të bëjmë këtë,

0:09:32.000,0:09:35.000
ne duhet të ngrehim shtetet prej fundit,

0:09:35.000,0:09:38.000
dhe duhet të ngrehim shtetet e anës së djathtë të diagramit.

0:09:38.000,0:09:41.000
Atëherë do të fillojmë të krijomë një planet të lumtur.

0:09:41.000,0:09:43.000
Kjo është një prej zgjidhjeve.

0:09:43.000,0:09:45.000
Një mënyrë tjetër është nëse përqendrohemi në prirjen e kohës.

0:09:45.000,0:09:48.000
Ne nuk kemi të dhëna për çdo shtet të botës,

0:09:48.000,0:09:51.000
por për disa nga më të pasurit, grupi i OECD-së.

0:09:51.000,0:09:54.000
Dhe ky është drejtimi i mirëqenjes gjate kohës,

0:09:54.000,0:09:56.000
një rritje e vogël,

0:09:56.000,0:09:58.000
por ky është drejtimi i gjurmës ekologjike.

0:09:58.000,0:10:01.000
Në metodologjinë e rreptë të planetit të lumtur,

0:10:01.000,0:10:03.000
ne jemi bërë më pak eficient

0:10:03.000,0:10:05.000
në shndërrimin e burimeve të ralla

0:10:05.000,0:10:08.000
në rezultatet që dëshirojmë.

0:10:08.000,0:10:11.000
Pika kryesore këtu është që

0:10:11.000,0:10:13.000
ndoshta çdo njeri në këtë dhomë

0:10:13.000,0:10:15.000
do të kishte dëshire që shoqëria të mbërrinte 2050

0:10:15.000,0:10:18.000
pa ndodhjen e

0:10:18.000,0:10:20.000
diçkaje apokaliptike.

0:10:20.000,0:10:22.000
Ky vit nuk është shumë larg.

0:10:22.000,0:10:24.000
Është larg sa gjysma e jetës së njeriut.

0:10:24.000,0:10:26.000
Një fëmijë që hyn në shkollë sot

0:10:26.000,0:10:28.000
do të ketë moshën time në 2050.

0:10:28.000,0:10:31.000
Kjo nuk është e ardhmja e largët.

0:10:31.000,0:10:34.000
Kështu duket objektivi i Britanisë së Madhe

0:10:34.000,0:10:37.000
për lëshimin e karbonit.

0:10:38.000,0:10:41.000
Unë them qe ky nuk është biznis i zakonshëm.

0:10:41.000,0:10:43.000
Kjo po ndryshon biznesin.

0:10:43.000,0:10:46.000
Kjo po ndryshon mënyrën e krijimit të organizatave,

0:10:46.000,0:10:49.000
se si bëjmë politika qeveritare dhe se si jetojmë jetët tona.

0:10:49.000,0:10:51.000
Pika kryesore është,

0:10:51.000,0:10:53.000
që ne duhet të vazhdojmë rritjen e mirëqenjes.

0:10:53.000,0:10:55.000
Askush nuk do të shkoj në pikë-votime

0:10:55.000,0:10:58.000
dhe të thotë që cilësia e jetës po reduktohet.

0:10:58.000,0:11:00.000
Asnjëri prej nesh, mendoj,

0:11:00.000,0:11:02.000
nuk dëshiron që zhvillimi njerëzor të ndalet.

0:11:02.000,0:11:04.000
Unë mendoj që ne dëshirojmë të vazhdojmë.

0:11:04.000,0:11:06.000
Unë mendoj që ne dëshirojmë që njerëzimi të rritet.

0:11:06.000,0:11:09.000
Kjo është pika ku skeptikët e ndërrimit të klimes dhe ata që e mohojnë këtë marrin pjesë.

0:11:09.000,0:11:12.000
Unë mendoj që kjo është ajo që ata dëshirojnë. Ata dëshirojnë që cilësia e jetës të vazhdojë të rritet.

0:11:12.000,0:11:15.000
Ata dëshirojnë të mbajnë atë që kanë.

0:11:15.000,0:11:17.000
Nëse duam ti angazhojmë ata,

0:11:17.000,0:11:19.000
mendoj që kjo është ajo që duhet të bëjmë.

0:11:19.000,0:11:22.000
Kjo do të thotë që duhet të rrisim efikasitetin edhe më shumë.

0:11:22.000,0:11:25.000
Është shumë lehtë të vizatosh diagrame dhe gjëra të tilla,

0:11:25.000,0:11:28.000
por kryesorja është që duhet t'i kthejmë këto lakore.

0:11:28.000,0:11:30.000
Këtu ne mund të marrim një fletë

0:11:30.000,0:11:33.000
nga teoria e sistemeve, inxhinierët e sistemeve,

0:11:33.000,0:11:35.000
ku ata krijojnë reagime unazore.

0:11:35.000,0:11:38.000
Ata vendosin të dhënat e duhura në kohën e duhur.

0:11:38.000,0:11:41.000
Njerëzit janë shumë të motivuar nga "e tashmja."

0:11:41.000,0:11:43.000
Nëse vendos një matës të zgjuar në shtëpi,

0:11:43.000,0:11:45.000
atëherë mund të vështrosh se sa elektricitet harxhon në atë kohë,

0:11:45.000,0:11:47.000
sa shumë të kushton,

0:11:47.000,0:11:50.000
atëherë fëmijët tuaj do të ndalin dritat.

0:11:50.000,0:11:53.000
Si do të dukej kjo për shoqërinë?

0:11:53.000,0:11:55.000
Pse dëgjoj gjatë lajmeve të mbrëmjes

0:11:55.000,0:11:58.000
që FTSE 100, Dow Jones, dhe proporcionin e dollarit me funten --

0:11:58.000,0:12:01.000
unë nuk e di se në cilin drejtim duhet të shkoj ky proporcion për të qenë i mirë.

0:12:01.000,0:12:03.000
Pse e dëgjoj këtë?

0:12:03.000,0:12:06.000
Pse nuk dëgjoj sa energji Britania përdori dje,

0:12:06.000,0:12:08.000
apo sa përdori Amerika?

0:12:08.000,0:12:10.000
A e takuam objektivin që të reduktojmë

0:12:10.000,0:12:12.000
lëshimin e karbonit për 3 përqind?

0:12:12.000,0:12:14.000
Duhet të përdorim këtë mënyrë për të krijuar një qëllim të përbashkët.

0:12:14.000,0:12:17.000
Vendosë këto në media dhe fillo të mendosh për këtë.

0:12:17.000,0:12:20.000
Ne kemi nevoj për sygjerime pozititve

0:12:20.000,0:12:22.000
që rrisin mirëqenjen.

0:12:22.000,0:12:25.000
Në një nivel qeveritar, mund të krijojmë gjirollogari kombëtare për mirëqenie.

0:12:25.000,0:12:28.000
Në nivel të biznesit, ne mund të shikojmë mirëqenien e punëtorëve,

0:12:28.000,0:12:30.000
e cila e dijmë që është i lidhur me kreativitet.

0:12:30.000,0:12:32.000
Kreativiteti është i lidhur me shpikjen,

0:12:32.000,0:12:35.000
dhe kemi nevojë për shumë shpikje në mënyrë që të zgjidhim problemet e mjedisit.

0:12:35.000,0:12:38.000
Në një nivel individual, kemi nevojë për ikona gjithashtu.

0:12:39.000,0:12:42.000
Ndoshta nuk na duhen të dhënat, por na duhen rikujtime.

0:12:42.000,0:12:45.000
Në Britaninë e Madhe, ne kemi një mesazh të forte për shëndëtesi publike.

0:12:45.000,0:12:47.000
Ky mesazh tregon për 5 frutat dhe perimet e ditës

0:12:47.000,0:12:50.000
dhe sa duhet të ushtrojmë -- asnjëherë aq sa duhet.

0:12:50.000,0:12:53.000
Cilët janë këta faktorë për lumturinë?

0:12:53.000,0:12:55.000
Cilat janë 5 gjërat që duhesh të bësh çdo ditë

0:12:55.000,0:12:57.000
për të qenë më i/e lumtur?

0:12:57.000,0:13:00.000
Ne bëmë një projekt për Zyrën Qeveritare të Shkencës para dy viteve,

0:13:00.000,0:13:03.000
një program të madh të quajtur programi parashikues.

0:13:03.000,0:13:05.000
Ky program përfshinte shumë njerëz, shumë ekspertë,

0:13:05.000,0:13:08.000
çdo gjë të bazuar në evidenca, një vëllim të madh.

0:13:08.000,0:13:11.000
Një pjesë përfshinte: cilat janë 5 veprimet që mund të bësh

0:13:11.000,0:13:13.000
për të përmisuar mirëqenien tuaj?

0:13:13.000,0:13:15.000
Çështja është

0:13:15.000,0:13:17.000
që këto nuk janë sekretet e lumturisë,

0:13:17.000,0:13:20.000
por janë gjëra nga të cilat vjen lumturia.

0:13:20.000,0:13:23.000
E para gjë është të krijosh lidhje,

0:13:23.000,0:13:25.000
lidhjet shoqërore

0:13:25.000,0:13:28.000
janë gurëthemelet e jetës.

0:13:28.000,0:13:30.000
A investoni gjithë kohën dhe energjinë që mundeni

0:13:30.000,0:13:32.000
me të dashurit tuaj?

0:13:32.000,0:13:34.000
Vazhdoni t'i krijoni këto lidhje.

0:13:34.000,0:13:36.000
E dyta është të jesh aktiv.

0:13:36.000,0:13:39.000
Mënyra më e shpejtë te dalësh nga disponimi i keq:

0:13:39.000,0:13:42.000
dil jashtë, shko për një shëtitje, lësho radion dhe kërce.

0:13:42.000,0:13:45.000
Të qenit aktivë është një mënyrë shumë e mirë për disponim të mirë.

0:13:45.000,0:13:48.000
E treta është: kushto vëmendje.

0:13:48.000,0:13:51.000
Sa jeni të vetëdijshëm për gjërat që ndodhin në botë,

0:13:51.000,0:13:54.000
ndërrimi i stinëve, njerëzit rreth jush?

0:13:54.000,0:13:57.000
A vëni re se çfarë po ndodh për ty, dhe rreth teje?

0:13:57.000,0:13:59.000
Shumë të dhëna për vëmendje,

0:13:59.000,0:14:01.000
dhe terapi për sjellje njohëse tregojnë

0:14:01.000,0:14:04.000
që vëmendja është shumë e fuqishme për mirëqenien.

0:14:04.000,0:14:06.000
E katërta është të vazhdojmë të mësojmë

0:14:06.000,0:14:08.000
dhe vazhdimi është i rëndësishëm --

0:14:08.000,0:14:10.000
mësimi gjatë gjithë kohës.

0:14:10.000,0:14:13.000
Njerëzit më të vjetër të cilët vazhdojnë të mësojnë dhe janë kurioz,

0:14:13.000,0:14:16.000
kanë rezultate më të mira shëndetësore se ata që nuk mësojnë.

0:14:16.000,0:14:18.000
Nuk duhet të jetë mësim zyrtar; nuk është e bazuar në dijeni.

0:14:18.000,0:14:20.000
Është më shumë për kuriozitet.

0:14:20.000,0:14:23.000
Mund të jetë mësim për të bërë një gjellë të re,

0:14:23.000,0:14:25.000
luajtja e një instrumenti që keni luajtur si fëmijë.

0:14:25.000,0:14:27.000
Vazhdoni të mësoni.

0:14:27.000,0:14:29.000
Dhe e fundit

0:14:29.000,0:14:31.000
është aktiviteteti më kundër-ekonomikë,

0:14:31.000,0:14:33.000
dhurimi.

0:14:33.000,0:14:35.000
Bujaria jonë, altruizëmi jonë,

0:14:35.000,0:14:37.000
mëshira jonë,

0:14:37.000,0:14:39.000
janë të gjitha të lidhura

0:14:39.000,0:14:41.000
me mekanizmin e shpërblimit në tru.

0:14:41.000,0:14:43.000
Ne ndihemi mirë nëse japim.

0:14:43.000,0:14:45.000
Ju mund të bëni një eksperiment në të cilin do të ju jepni

0:14:45.000,0:14:48.000
dy grupeve të njerëzve nga 100 dollar në mëngjes.

0:14:48.000,0:14:51.000
Ju mund të ju thuani atyre që duhen ti shpenzojnë për vete

0:14:51.000,0:14:53.000
dhe për të tjerët.

0:14:53.000,0:14:55.000
Pastaj e mbasni lumturinë e tyre në fund të ditës,

0:14:55.000,0:14:57.000
dhe gjeni se ata që i kanë shpenzuar paratë për të tjerët janë më të lumtur

0:14:57.000,0:15:00.000
se sa ata që i kanë shpenzuar paratë për veten.

0:15:00.000,0:15:02.000
Pesë gjëra qe

0:15:02.000,0:15:05.000
ne i vendosim në kartolina,

0:15:05.000,0:15:08.000
them që nuk i kushtojnë shumë Tokës.

0:15:08.000,0:15:10.000
Ato nuk janë të bëra prej Karbonit.

0:15:10.000,0:15:13.000
Atyre nuk ju duhen shumë gjëra materiale për të qenë të kënaqur.

0:15:14.000,0:15:16.000
Kështu që mendoj se është e mudëshme

0:15:16.000,0:15:18.000
që lumturia nuk i kushton Tokës.

0:15:18.000,0:15:20.000
Martin Luther King - u,

0:15:20.000,0:15:22.000
natën e vdekjes,

0:15:22.000,0:15:24.000
dha një fjalim të paparë.

0:15:24.000,0:15:27.000
Ai tha: "Unë e di që do të ketë sfida në të ardhmen,

0:15:27.000,0:15:29.000
mund të ketë shumë probleme,

0:15:29.000,0:15:31.000
por une nuk iu kam friken këtyre. Nuk më bën përshtypje.

0:15:31.000,0:15:34.000
Unë kam qenë në maje të malit,

0:15:34.000,0:15:36.000
dhe e kam parë Tokën e Premtuar."

0:15:36.000,0:15:38.000
Ai ishte një predikues,

0:15:38.000,0:15:40.000
por une besoj që lëvizja e ambientit

0:15:40.000,0:15:43.000
dhe komuniteti i biznisit dhe ai i qeverisë,

0:15:43.000,0:15:46.000
duhet të shkojnë në majë të malit,

0:15:46.000,0:15:48.000
dhe të shikojnë se çfarë ka atje

0:15:48.000,0:15:50.000
kanë nevojë të shohin Tokën e Premtuar,

0:15:50.000,0:15:52.000
ose tokën e premtimeve,

0:15:52.000,0:15:54.000
dhe duhet të kenë një vizion

0:15:54.000,0:15:57.000
të një bote që të gjithë ne duam.

0:15:57.000,0:15:59.000
Ne duhet të krijojmë një Tranzicion të Madh

0:15:59.000,0:16:01.000
për te arritur atë cak,

0:16:01.000,0:16:04.000
dhe ne duhet të ndërtojmë këtë tranzicion të madh me gjëra të mira.

0:16:04.000,0:16:07.000
Njerëzit dëshirojnë të jenë të lumtur.

0:16:07.000,0:16:09.000
Hap rrugën me këto pesë mënyra.

0:16:09.000,0:16:11.000
Ne duhet të kemi shënja

0:16:11.000,0:16:13.000
që i mbledhin njerëzit dhe i drejtojnë ata --

0:16:13.000,0:16:15.000
diçka siq është Indeksi i Planetit të Lumtur.

0:16:15.000,0:16:17.000
Pastaj, unë besoj,

0:16:17.000,0:16:19.000
ne mund të krijojmë një botë të cilën e duam të gjithë.

0:16:19.000,0:16:22.000
Një botë ku lumturia nuk i kushton Tokës.

0:16:22.000,0:16:28.000
(Duartrokitje)