9:59:59.000,9:59:59.000
"Bio sam prvi koga su pokupili

9:59:59.000,9:59:59.000
kako bi me stavili u ćeliju,

9:59:59.000,9:59:59.000
zaključali su me tamo

9:59:59.000,9:59:59.000
u degradirajućoj odeći.

9:59:59.000,9:59:59.000
Nikada u životu nisam tako glasno vrištao

9:59:59.000,9:59:59.000
nikada nisam bio toliko uznemiren.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bio sam u situaciji potpuno van kontrole."

9:59:59.000,9:59:59.000
Stanford univerzitet, severna Kalifornija.

9:59:59.000,9:59:59.000
Jedan od najprestižnijih američkih univerztiteta.

9:59:59.000,9:59:59.000
1971. godine se u njemu desio jedan od

9:59:59.000,9:59:59.000
najstrašnijih eksperimenata u istoriji psihologije.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bio sam zainteresovan za to

9:59:59.000,9:59:59.000
šta se desi ako stavite ljude na zlo mesto.

9:59:59.000,9:59:59.000
Da li situacija izvan vas, institucija,

9:59:59.000,9:59:59.000
može da kontroliše vaše ponašanje?

9:59:59.000,9:59:59.000
Ili nešto u vama, moralnost, sistem vrednosti,

9:59:59.000,9:59:59.000
omogućava da se izdignete iznad negativne sredine.

9:59:59.000,9:59:59.000
Negativna situacija koju je Zimbardo izabrao

9:59:59.000,9:59:59.000
da testira bio je zatvor.

9:59:59.000,9:59:59.000
On je pretvorio podrum departmana za psihologiju

9:59:59.000,9:59:59.000
u zatvor. "Stavili smo zatvorska vrata

9:59:59.000,9:59:59.000
na svaku od tri zatvorske ćelije.

9:59:59.000,9:59:59.000
I u njih smo stavili samo po tri kreveta.

9:59:59.000,9:59:59.000
Bile su jako male. A ovde smo stavili samicu.

9:59:59.000,9:59:59.000
I to je bilo za kažnjavanje.

9:59:59.000,9:59:59.000
I kada biste zatvorili vrata bio bi mrkli mrak.

9:59:59.000,9:59:59.000
Svi stražari su nosili vojničke uniforme

9:59:59.000,9:59:59.000
i dali smo im ove reflektujuće naočare.

9:59:59.000,9:59:59.000
I ne možete videti oči kroz njih.

9:59:59.000,9:59:59.000
Na taj način se gubi ljudski kontakt.

9:59:59.000,9:59:59.000
Ono što smo hteli da postignemo

9:59:59.000,9:59:59.000
jeste moć, jer su stražari kategorija ljudi koji imaju moć.

9:59:59.000,9:59:59.000
Moć nad drugima, u ovom slučaju nad zatvorenicima.

9:59:59.000,9:59:59.000
Nekoliko decenija ranije psiholog Stenli Milgram

9:59:59.000,9:59:59.000
takodje je razmišljao kako se odnosimo prema autoritetu.

9:59:59.000,9:59:59.000
Kako bi razumeli kako se ljudi pokoravaju nepravičnom autoritetu

9:59:59.000,9:59:59.000
kao što je bio slučaj tokom Holokausta,

9:59:59.000,9:59:59.000
osmislio je eksperiment.

9:59:59.000,9:59:59.000
Volonterima je rečeno da će učestvovati u naučnom istraživanju

9:59:59.000,9:59:59.000
čiji je cilj poboljšanje pamćenja.

9:59:59.000,9:59:59.000
Odvojeni paravanom, takozvani učitelji

9:59:59.000,9:59:59.000
bi ispitivali "učenike" u igri rečima

9:59:59.000,9:59:59.000
i sprovodili električne impulse

9:59:59.000,9:59:59.000
kada je odgovor bio netačan.

9:59:59.000,9:59:59.000
Rečeno im je da pojačavaju voltažu sa svakim netačnim odgovorom.

9:59:59.000,9:59:59.000
Subjekti nisu znali da su "učenici"

9:59:59.000,9:59:59.000
samo glumci i da su "šokovi" bezopasni.