Muhammad Ali dành nhiều năm luyện tập để
trở thành võ sĩ quyền Anh vĩ đại nhất
mà thế giới từng thấy,
nhưng chỉ dành một ít thời gian
để làm bài thơ ngắn nhất.
Ali thu hút sự chú ý
của khóa tốt nghiệp Havard năm 1975
bằng thông điệp
của tình đoàn kết và tình bạn.
Khi anh phát biểu xong,
khán giả muốn nhiều hơn thế
Họ muốn một bài thơ.
Ali đã làm một bài thơ được xem là
ngắn nhất từ trước đến nay
"Me, we."
Hay "me, weeee"?
Không ai chắc chắn.
Nhưng nếu hai từ này tạo ra một bài thơ,
điều gì khiến một bài thơ là một bài thơ?
Nhiều nhà thơ đã chật vật với
câu hỏi này,
thường dùng phép ẩn dụ để
phỏng đoán định nghĩa.
Một bài thơ có phải một cỗ máy nhỏ?
Pháo hoa?
Tiếng vọng?
Một giấc mơ?
Thơ thường có một số đặc điểm nhận dạng
Một - các bài thơ nhấn mạnh
chất nhạc của ngôn ngữ
Điều này có thể đạt được qua
vần, nhịp và các vế thơ
từ các bài
sonnet của Shakepeare
đến tụng ca của Khổng Tử
đến phạn ngữ Vedas.
Hai - những bài thơ có ngôn từ cô đọng
giống văn chương được lắng đọng lại.
Ba - những bài thơ mang
những cảm xúc mãnh liệt,
từ thơ tình của Rumi
đến "Ode to an Onion" của Pablo Neruda
Thơ ca, cũng như nghệ thuật, thử thách
những khái niệm đơn giản
Trong khi quy luật gieo vần
của các bài thơ sớm nhất
là một cách để ghi nhớ các mẩu truyện
trước cả sự xuất hiện của ghi chép
một bài thơ không cần phải trữ tình
“Apfel” của Reinhard Döhl
và "silencio" của Eugen Gomringer
tuân theo quy luật giữa hình ảnh và thơ ca
Trong khi đó, thơ của E.E. Cummings
có hình dạng quan trọng như
bản thân ngôn từ
trong trường hợp phóng đại nỗi buồn, cô
đơn của chiếc lá rơi trong không trung
nếu bản chất trực quan của thơ
mờ nhạt đi
có lẽ chúng ta sẽ chỉ còn âm nhạc
điều đó dẫn tới một câu hỏi
chúng ta thích tranh luận
Những bài hát có phải là các bài thơ?
Nhiều người không xem nhạc sĩ là
các nhà thơ theo khuynh hướng văn học
nhưng lời bài hát của những nhạc sĩ
như Paul Simon,
Bob Dylan,
và Tupac Shakur
vẫn có ý nghĩa khi không có nhạc
Ở những bài rap, yếu tố thơ ca như nhịp,
vần, và hình ảnh
không thể tách rời khỏi loại hình này
Ví dụ lời của Notorious B.I.G.
"I can hear sweat trickling
down your cheek
Your heartbeat sound
like Sasquatch feet
Thundering, shaking the concrete."
Từ trước đến nay, mọi ví dụ ta thấy
đều có ngắt dòng
Ta còn có thể hình dung hai từ trong thơ
của Ali sắp xếp trong không khí
Me, We.
Thơ ca có hình dạng mà ta thường nhận ra
Khoảng cách giữa các dòng giúp người đọc
xác định nhịp điệu bài thơ
Nhưng nếu các khoảng cách đó biến mất?
Nó có làm mất bản chất của một bài thơ?
Có lẽ là không.
Lấy thơ văn xuôi làm ví dụ.
Thơ văn xuôi dùng hình ảnh phong phú
và chơi chữ
nhưng được định dạng như một đoạn văn
Khi ta xem thơ như một khái niệm
hơn là hình thức
ta có thể thấy chất thơ
xung quanh chúng ta
các bài thánh ca,
bài phát biểu của những diễn giả
như Martin Luther King, Jr.,
JFK,
và Winston Churchill,
và những nơi đáng ngạc nhiên
như mạng xã hội
Trong năm 2010, nhà báo Joanna Smith
cập nhật về một trận động đất ở Haiti
"B-room, nghe thấy tên khi đang thay đồ.
Chao đảo.Chạy ra ngoài qua cửa trượt.
Mọi thứ đều ổn. An toàn.
Ấm áp quây quần."
Smith dùng những ngôn ngữ một cách
trực tiếp, mạnh mẽ
nhiều hình ảnh phong phú
So sánh ngôn từ của cô với thơ haiku
thể thơ cổ của Nhật
nhấn mạnh tính cô đọng mà sâu sắc
chỉ bằng ba dòng với lần lượt năm
bảy và năm âm tiết
Dòng chảy của thơ văn sâu và rộng
Thơ văn đã phát triển theo thời gian
và có lẽ là lúc này hơn bao giơ hết
sự ngăn cách giữa thơ, văn xuôi, âm nhạc
và tranh ảnh đã được xóa nhòa
Dù vậy, có một thứ chưa thay đổi.
Từ "thơ ca" thực chất bắt nguồn là một
động từ
từ thời Hy Lạp cổ đại: poiesis,
có nghĩa là tạo ra
Nhà thơ, như những thợ thủ công, vẫn làm
việc trên các vật liệu thô của Thế giới
để tạo ra những hiểu biết mới
và bình luận về việc thế nào là làm người
bằng cách mà chỉ loài người mới có thể làm
Các nhà nghiên cứu Dartmouth chứng minh ý
tưởng này nhờ yêu cầu rô bốt thảo thơ
Một ban giám khảo đánh giá
một loạt các bài sonet
để xem liệu họ có thể phân biệt
bản người làm và máy làm
Bạn có thể cảm thấy vui khi biết rằng
trong khi các nhà khoa học đã thành công
sử dụng trí thông minh nhân tạo
trong sản xuất
y khoa,
và cả báo chí,
nhưng thơ ca là một câu chuyện khác.
100% rô bốt bị bắt quả tang.