[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:07.04,0:00:11.07,Default,,0000,0000,0000,,Muhammad Ali trenował latami,\Nżeby zostać najlepszym bokserem Dialogue: 0,0:00:11.07,0:00:13.52,Default,,0000,0000,0000,,jakiego nosiła Ziemia, Dialogue: 0,0:00:13.52,0:00:17.15,Default,,0000,0000,0000,,ale tylko chwilę zajęło mu stworzenie\Nnajkrótszego na świecie wiersza. Dialogue: 0,0:00:17.15,0:00:21.25,Default,,0000,0000,0000,,Ali urzekł absolwentów\NHarvardu w 1975 roku Dialogue: 0,0:00:21.25,0:00:24.68,Default,,0000,0000,0000,,swoim posłaniem jedności i przyjaźni. Dialogue: 0,0:00:24.68,0:00:27.37,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy skończył,\Npubliczność chciała więcej. Dialogue: 0,0:00:27.37,0:00:29.06,Default,,0000,0000,0000,,Chcieli wiersza. Dialogue: 0,0:00:29.06,0:00:32.96,Default,,0000,0000,0000,,Ali wygłosił coś, co uchodzi\Nza najkrótszy wiersz na świecie. Dialogue: 0,0:00:32.96,0:00:35.66,Default,,0000,0000,0000,,"Ja, wy". Dialogue: 0,0:00:35.66,0:00:38.01,Default,,0000,0000,0000,,A może to "Ja, wyyyy"? Dialogue: 0,0:00:38.01,0:00:39.48,Default,,0000,0000,0000,,Nikt nie jest do końca pewny. Dialogue: 0,0:00:39.48,0:00:45.21,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli te dwa słowa są wierszem,\Nto co dokładnie sprawia, Dialogue: 0,0:00:45.21,0:00:46.31,Default,,0000,0000,0000,,że wiersz to wiersz? Dialogue: 0,0:00:46.31,0:00:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Sami poeci zmagają się z tą kwestią, Dialogue: 0,0:00:48.10,0:00:51.60,Default,,0000,0000,0000,,często używając metafor, \Nżeby uchwycić definicję. Dialogue: 0,0:00:51.60,0:00:53.68,Default,,0000,0000,0000,,Czy wiersz jest małą maszyną? Dialogue: 0,0:00:53.68,0:00:54.76,Default,,0000,0000,0000,,Fajerwerkiem? Dialogue: 0,0:00:54.76,0:00:55.82,Default,,0000,0000,0000,,Echem? Dialogue: 0,0:00:55.82,0:00:57.01,Default,,0000,0000,0000,,Snem? Dialogue: 0,0:00:57.01,0:01:01.35,Default,,0000,0000,0000,,Zwykle poezja ma pewne \Nrozpoznawalne cechy. Dialogue: 0,0:01:01.35,0:01:05.55,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsza - wiersze podkreślają \Nmuzyczne właściwości języka. Dialogue: 0,0:01:05.55,0:01:08.48,Default,,0000,0000,0000,,Można to osiągnąć\Nprzez rym, rytm i metrum, Dialogue: 0,0:01:08.48,0:01:09.98,Default,,0000,0000,0000,,od sonetów Szekspira Dialogue: 0,0:01:09.98,0:01:11.54,Default,,0000,0000,0000,,przez ody Konfucjusza Dialogue: 0,0:01:11.54,0:01:13.85,Default,,0000,0000,0000,,po sanskryckie Wedy. Dialogue: 0,0:01:13.85,0:01:16.56,Default,,0000,0000,0000,,Druga - wiersze używają \Nskondensowanego języka, Dialogue: 0,0:01:16.56,0:01:20.49,Default,,0000,0000,0000,,jak literatura, z której wyżęto całą wodę. Dialogue: 0,0:01:20.49,0:01:23.87,Default,,0000,0000,0000,,Trzecia - wiersze często\Nukazują silne uczucia, Dialogue: 0,0:01:23.87,0:01:25.88,Default,,0000,0000,0000,,od poezji duchowej Rumiego Dialogue: 0,0:01:25.88,0:01:29.31,Default,,0000,0000,0000,,po "Odę do cebuli" Pabla Nerudy. Dialogue: 0,0:01:29.31,0:01:33.88,Default,,0000,0000,0000,,Poezja, jak sama sztuka,\Nswoiście kwestionuje proste definicje. Dialogue: 0,0:01:33.88,0:01:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż wzory rytmiczne wczesnych utworów Dialogue: 0,0:01:36.30,0:01:40.16,Default,,0000,0000,0000,,były sposobem na zapamiętanie opowieści\Nprzed pojawieniem się pisma, Dialogue: 0,0:01:40.16,0:01:42.70,Default,,0000,0000,0000,,wiersz wcale nie musi być liryczny. Dialogue: 0,0:01:42.70,0:01:44.25,Default,,0000,0000,0000,,"Apfel" Reinharda Döhla Dialogue: 0,0:01:44.25,0:01:46.65,Default,,0000,0000,0000,,i "Silencio" Eugena Gomringera Dialogue: 0,0:01:46.65,0:01:50.16,Default,,0000,0000,0000,,balansują na granicy\Npoezji i sztuki wizualnej. Dialogue: 0,0:01:50.16,0:01:53.56,Default,,0000,0000,0000,,Równocześnie E.E. Cummings pisał wiersze,\Nktórych kształt był tak ważny, Dialogue: 0,0:01:53.56,0:01:55.42,Default,,0000,0000,0000,,jak same słowa, Dialogue: 0,0:01:55.42,0:02:01.91,Default,,0000,0000,0000,,w tym przypadku wzmacniając smutną\Nsamotność liścia spadającego w pustce. Dialogue: 0,0:02:01.91,0:02:05.57,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby wizualna natura poezji \Nzeszła na drugi plan, Dialogue: 0,0:02:05.57,0:02:07.99,Default,,0000,0000,0000,,pewnie zostalibyśmy z muzyką, Dialogue: 0,0:02:07.99,0:02:10.60,Default,,0000,0000,0000,,a to jest ulubiony temat debat. Dialogue: 0,0:02:10.60,0:02:12.67,Default,,0000,0000,0000,,Czy piosenki to wiersze? Dialogue: 0,0:02:12.67,0:02:16.19,Default,,0000,0000,0000,,Wielu nie uważa tekściarzy za poetów\Nw dosłownym znaczeniu, Dialogue: 0,0:02:16.19,0:02:18.69,Default,,0000,0000,0000,,ale teksty artystów takich jak Paul Simon, Dialogue: 0,0:02:18.69,0:02:19.79,Default,,0000,0000,0000,,Bob Dylan Dialogue: 0,0:02:19.79,0:02:21.16,Default,,0000,0000,0000,,i Tupac Shakur Dialogue: 0,0:02:21.16,0:02:23.83,Default,,0000,0000,0000,,mają się dobrze nawet bez muzyki. Dialogue: 0,0:02:23.83,0:02:27.05,Default,,0000,0000,0000,,W rapie elementy poezji\Ntakie jak rym, rytm i metaforyka Dialogue: 0,0:02:27.05,0:02:29.53,Default,,0000,0000,0000,,są nierozdzielne od formy. Dialogue: 0,0:02:29.53,0:02:32.36,Default,,0000,0000,0000,,Spójrz na tekst Notoriousa B.I.G. Dialogue: 0,0:02:32.36,0:02:34.73,Default,,0000,0000,0000,,"Słyszę jak pot spływa ci po policzku Dialogue: 0,0:02:34.73,0:02:37.02,Default,,0000,0000,0000,,Bicie twego serca,\Njak krok Wielkiej Stopy, Dialogue: 0,0:02:37.02,0:02:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Grzmi, wstrząsa betonem". Dialogue: 0,0:02:39.80,0:02:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Jak dotąd wszystkie omawiane przykłady\Nmiały przerwy wierszowe. Dialogue: 0,0:02:43.30,0:02:48.04,Default,,0000,0000,0000,,Można wyobrazić sobie dwa słowa\Nwiersza Alego zawiązujące się w powietrzu. Dialogue: 0,0:02:48.04,0:02:50.26,Default,,0000,0000,0000,,Ja, Wy. Dialogue: 0,0:02:50.26,0:02:53.30,Default,,0000,0000,0000,,Poezja ma kształt,\Nktóry zwykle umiemy rozpoznać. Dialogue: 0,0:02:53.30,0:02:57.21,Default,,0000,0000,0000,,Przerwy wierszowe\Npomagają śledzić rytm wiersza. Dialogue: 0,0:02:57.21,0:02:59.63,Default,,0000,0000,0000,,Co będzie, jeśli znikną? Dialogue: 0,0:02:59.63,0:03:02.12,Default,,0000,0000,0000,,Czy wiersz straciłby swoją istotę? Dialogue: 0,0:03:02.12,0:03:03.43,Default,,0000,0000,0000,,Może nie. Dialogue: 0,0:03:03.43,0:03:05.24,Default,,0000,0000,0000,,Poznajcie poemat prozą. Dialogue: 0,0:03:05.24,0:03:08.26,Default,,0000,0000,0000,,Wiersze prozatorskie używają\Njaskrawych obrazów i gry słownej, Dialogue: 0,0:03:08.26,0:03:11.27,Default,,0000,0000,0000,,ale mają formę paragrafów. Dialogue: 0,0:03:11.27,0:03:15.34,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli spojrzymy na poezję\Nbardziej jako na koncept niż formę, Dialogue: 0,0:03:15.34,0:03:18.07,Default,,0000,0000,0000,,zobaczymy ją wszędzie dookoła: Dialogue: 0,0:03:18.07,0:03:19.23,Default,,0000,0000,0000,,w pieśniach religijnych, Dialogue: 0,0:03:19.23,0:03:21.85,Default,,0000,0000,0000,,w przemowach oratorów\Ntakich jak Martin Luther King, Dialogue: 0,0:03:21.85,0:03:23.23,Default,,0000,0000,0000,,John Fitzgerald Kennedy Dialogue: 0,0:03:23.23,0:03:24.59,Default,,0000,0000,0000,,i Winston Churchill Dialogue: 0,0:03:24.59,0:03:27.45,Default,,0000,0000,0000,,oraz w tak zaskakujących miejscach\Njak media społecznościowe. Dialogue: 0,0:03:27.45,0:03:30.14,Default,,0000,0000,0000,,W 2010 roku dziennikarka\NJoanna Smith napisała tweeta Dialogue: 0,0:03:30.14,0:03:33.14,Default,,0000,0000,0000,,z informacją o trzęsieniu ziemi na Haiti. Dialogue: 0,0:03:33.14,0:03:36.09,Default,,0000,0000,0000,,"Ubierając się sypialni,\Nusłyszałam jak ktoś mnie woła. Dialogue: 0,0:03:36.09,0:03:38.81,Default,,0000,0000,0000,,Wstrząs. Wybiegłam przez rozsuwane drzwi. Dialogue: 0,0:03:38.81,0:03:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Teraz wszystko nieruchome.\NBezpiecznie. Koguty pieją". Dialogue: 0,0:03:42.53,0:03:46.06,Default,,0000,0000,0000,,Smith użyła języka mocnego, bezpośredniego Dialogue: 0,0:03:46.06,0:03:48.26,Default,,0000,0000,0000,,i przepełnionego żywymi obrazami. Dialogue: 0,0:03:48.27,0:03:50.72,Default,,0000,0000,0000,,Porównaj jej język do haiku, Dialogue: 0,0:03:50.72,0:03:55.83,Default,,0000,0000,0000,,starej japońskiej formy poetyckiej,\Nktóra podkreśla krótkie intensywne wybuchy Dialogue: 0,0:03:55.83,0:04:00.68,Default,,0000,0000,0000,,trzema linijkami po pięć,\Nsiedem i pięć sylab. Dialogue: 0,0:04:00.68,0:04:03.48,Default,,0000,0000,0000,,Korzenie poezji sięgają głęboko. Dialogue: 0,0:04:03.48,0:04:05.57,Default,,0000,0000,0000,,Poezja ewoluuje na przestrzeni lat Dialogue: 0,0:04:05.57,0:04:07.19,Default,,0000,0000,0000,,i może teraz bardziej niż dotąd Dialogue: 0,0:04:07.19,0:04:12.85,Default,,0000,0000,0000,,granice między poezją, prozą, piosenką\Ni sztukami wizualnymi się zamazują. Dialogue: 0,0:04:12.85,0:04:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Ale jedna rzecz się nie zmieniła. Dialogue: 0,0:04:15.23,0:04:18.66,Default,,0000,0000,0000,,Słowo "poezja" pochodzi właściwie\Nod formy czasownikowej Dialogue: 0,0:04:18.66,0:04:23.60,Default,,0000,0000,0000,,greckiego 'poiesis', co znaczy 'tworzyć'. Dialogue: 0,0:04:23.60,0:04:28.14,Default,,0000,0000,0000,,Poeci, jak rzemieślnicy,\Nwciąż pracują z surowcami świata, Dialogue: 0,0:04:28.14,0:04:29.99,Default,,0000,0000,0000,,aby wykuć nowe rozumienie Dialogue: 0,0:04:29.99,0:04:36.08,Default,,0000,0000,0000,,i komentować istotę człowieczeństwa\Nw sposób dostępny tylko człowiekowi. Dialogue: 0,0:04:36.08,0:04:41.52,Default,,0000,0000,0000,,Żeby to sprawdzić naukowcy z Dartmouth\Nzaprogramowali robota do pisania poezji. Dialogue: 0,0:04:41.52,0:04:45.02,Default,,0000,0000,0000,,Jurorzy przejrzeli stosy sonetów, Dialogue: 0,0:04:45.02,0:04:49.05,Default,,0000,0000,0000,,żeby zobaczyć, czy da się rozróżnić\Nutwory człowieka i maszyny. Dialogue: 0,0:04:49.05,0:04:50.81,Default,,0000,0000,0000,,Można się cieszyć, Dialogue: 0,0:04:50.81,0:04:54.76,Default,,0000,0000,0000,,że mimo skutecznego\Nużycia sztucznej inteligencji Dialogue: 0,0:04:54.76,0:04:57.04,Default,,0000,0000,0000,,w przemyśle, medycynie, Dialogue: 0,0:04:57.04,0:04:58.58,Default,,0000,0000,0000,,a nawet dziennikarstwie, Dialogue: 0,0:04:58.58,0:05:01.26,Default,,0000,0000,0000,,z poezją jest inaczej. Dialogue: 0,0:05:01.26,0:05:04.80,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie wiersze robotów wyłapano.