[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.74,0:00:09.55,Default,,0000,0000,0000,,Het kostte Mohammed Ali jaren van training
Dialogue: 0,0:00:09.55,0:00:12.87,Default,,0000,0000,0000,,om 's werelds beste bokser ooit te worden,
Dialogue: 0,0:00:13.30,0:00:17.15,Default,,0000,0000,0000,,maar slechts enkele momenten\Nom het kortste gedicht te schrijven.
Dialogue: 0,0:00:17.15,0:00:21.25,Default,,0000,0000,0000,,Ali charmeerde Harvards \Nafstudeerklas in 1975
Dialogue: 0,0:00:21.25,0:00:24.68,Default,,0000,0000,0000,,met zijn boodschap\Nvan eenheid en vriendschap.
Dialogue: 0,0:00:24.68,0:00:27.37,Default,,0000,0000,0000,,Toen hij klaar was,\Nwilde het publiek nog meer.
Dialogue: 0,0:00:27.37,0:00:29.06,Default,,0000,0000,0000,,Ze wilden een gedicht.
Dialogue: 0,0:00:29.06,0:00:32.96,Default,,0000,0000,0000,,Ali gaf hun wat beschouwd wordt\Nals het kortste gedicht ooit.
Dialogue: 0,0:00:32.96,0:00:35.15,Default,,0000,0000,0000,,"Ik, wij."
Dialogue: 0,0:00:35.41,0:00:37.38,Default,,0000,0000,0000,,Of is het: "Ik, blij!"?
Dialogue: 0,0:00:37.38,0:00:39.04,Default,,0000,0000,0000,,Niemand die het echt zeker weet.
Dialogue: 0,0:00:39.04,0:00:42.05,Default,,0000,0000,0000,,Maar als deze twee woorden\Neen gedicht zijn,
Dialogue: 0,0:00:42.05,0:00:45.05,Default,,0000,0000,0000,,wat maakt dan van een gedicht een gedicht?
Dialogue: 0,0:00:45.05,0:00:48.10,Default,,0000,0000,0000,,Dichters hebben zelf\Nook moeite met deze vraag
Dialogue: 0,0:00:48.10,0:00:51.60,Default,,0000,0000,0000,,en gebruiken vaak metaforen\Nom tot een soort definitie te komen.
Dialogue: 0,0:00:51.60,0:00:53.68,Default,,0000,0000,0000,,Is een gedicht een kleine machine?
Dialogue: 0,0:00:53.68,0:00:54.76,Default,,0000,0000,0000,,Vuurwerk?
Dialogue: 0,0:00:54.76,0:00:55.82,Default,,0000,0000,0000,,Een echo?
Dialogue: 0,0:00:55.82,0:00:57.01,Default,,0000,0000,0000,,Een droom?
Dialogue: 0,0:00:57.01,0:01:01.35,Default,,0000,0000,0000,,Gedichten hebben vaak\Nherkenbare kenmerken.
Dialogue: 0,0:01:01.35,0:01:05.55,Default,,0000,0000,0000,,Eén - gedichten benadrukken\Nde muzikale kwaliteiten van een taal.
Dialogue: 0,0:01:05.55,0:01:08.22,Default,,0000,0000,0000,,Dat kan gebeuren door middel van\Nrijm, ritme en metrum:
Dialogue: 0,0:01:08.22,0:01:09.98,Default,,0000,0000,0000,,van de sonnetten van Shakespeare,
Dialogue: 0,0:01:09.98,0:01:11.54,Default,,0000,0000,0000,,over de odes van Confucius,
Dialogue: 0,0:01:11.54,0:01:13.85,Default,,0000,0000,0000,,tot de Veda's in het Sanskriet.
Dialogue: 0,0:01:13.85,0:01:16.56,Default,,0000,0000,0000,,Twee - gedichten gebruiken beknopte taal,
Dialogue: 0,0:01:16.56,0:01:20.49,Default,,0000,0000,0000,,een beetje als literatuur\Nwaaruit al het vocht gewrongen is.
Dialogue: 0,0:01:20.49,0:01:23.87,Default,,0000,0000,0000,,Drie - gedichten gaan vaak\Nover intense emoties:
Dialogue: 0,0:01:23.87,0:01:25.88,Default,,0000,0000,0000,,van Rumi's spirituele poëzie,
Dialogue: 0,0:01:25.88,0:01:29.31,Default,,0000,0000,0000,,tot Pablo Neruda's 'Ode aan de ui'.
Dialogue: 0,0:01:29.31,0:01:33.78,Default,,0000,0000,0000,,Poëzie kan -- net als kunst --\Nsimple definities ter discussie stellen.
Dialogue: 0,0:01:33.78,0:01:37.65,Default,,0000,0000,0000,,Hoewel het ritme van de eerste gedichten\Nertoe diende om verhalen te memoriseren
Dialogue: 0,0:01:37.65,0:01:40.34,Default,,0000,0000,0000,,toen er nog niet werd geschreven,
Dialogue: 0,0:01:40.34,0:01:42.94,Default,,0000,0000,0000,,hoeft een gedicht niet lyrisch te zijn.
Dialogue: 0,0:01:42.95,0:01:44.69,Default,,0000,0000,0000,,Reinhard Döhls 'Appel'
Dialogue: 0,0:01:44.69,0:01:46.65,Default,,0000,0000,0000,,en Eugen Gomringers 'silencio'
Dialogue: 0,0:01:46.65,0:01:50.16,Default,,0000,0000,0000,,brengen visuele kunst en poëzie\Nop dezelfde lijn.
Dialogue: 0,0:01:50.16,0:01:53.78,Default,,0000,0000,0000,,Intussen schreef E.E. Cummings gedichten\Nwaarvan de vorm even belangrijk was
Dialogue: 0,0:01:53.78,0:01:55.42,Default,,0000,0000,0000,,als de woorden zelf;
Dialogue: 0,0:01:55.42,0:02:00.92,Default,,0000,0000,0000,,hier versterkt het de droeve eenzaamheid\Nvan een enkel dwarrelend blad.\N
Dialogue: 0,0:02:01.91,0:02:05.57,Default,,0000,0000,0000,,Als de visuele aard van poëzie\Nnaar de achtergrond zou verdwijnen,
Dialogue: 0,0:02:05.57,0:02:07.99,Default,,0000,0000,0000,,misschien restte ons dan nog de muziek.
Dialogue: 0,0:02:07.99,0:02:10.60,Default,,0000,0000,0000,,Dat is iets waarover mensen \Ngraag debatteren.
Dialogue: 0,0:02:10.60,0:02:12.67,Default,,0000,0000,0000,,Zijn liederen gedichten?
Dialogue: 0,0:02:12.67,0:02:16.29,Default,,0000,0000,0000,,Velen zien songwriters niet als dichters\Nin de letterlijke zin van het woord,
Dialogue: 0,0:02:16.29,0:02:18.69,Default,,0000,0000,0000,,maar teksten van artiesten als Paul Simon,
Dialogue: 0,0:02:18.69,0:02:19.79,Default,,0000,0000,0000,,Bob Dylan
Dialogue: 0,0:02:19.79,0:02:21.16,Default,,0000,0000,0000,,en Tupac Shakur
Dialogue: 0,0:02:21.16,0:02:23.83,Default,,0000,0000,0000,,blijven vaak ook zonder muziek overeind.
Dialogue: 0,0:02:23.83,0:02:27.05,Default,,0000,0000,0000,,In rap zijn poëtische elementen\Nzoals rijm, ritme en beeldspraak
Dialogue: 0,0:02:27.05,0:02:29.53,Default,,0000,0000,0000,,onlosmakelijk verbonden met de vorm.
Dialogue: 0,0:02:29.53,0:02:32.36,Default,,0000,0000,0000,,Neem nu deze tekst\Nvan the Notorious B.I.G.
Dialogue: 0,0:02:32.36,0:02:34.73,Default,,0000,0000,0000,,"Ik hoor het zweet langs je kaak druppelen
Dialogue: 0,0:02:34.73,0:02:37.02,Default,,0000,0000,0000,,Je hartslag klinkt als wildemanspassen
Dialogue: 0,0:02:37.02,0:02:39.80,Default,,0000,0000,0000,,Doet het beton schudden en donderen."
Dialogue: 0,0:02:39.80,0:02:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Alle voorbeelden die we tot nu toe zagen,\Nhadden afgebroken regeleindes.
Dialogue: 0,0:02:43.30,0:02:46.06,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen de twee woorden\Nvan Ali's gedicht
Dialogue: 0,0:02:46.06,0:02:48.04,Default,,0000,0000,0000,,zich haast zien schikken in de lucht:
Dialogue: 0,0:02:48.04,0:02:49.60,Default,,0000,0000,0000,,Ik\NWij
Dialogue: 0,0:02:50.26,0:02:53.30,Default,,0000,0000,0000,,Poëzie kunnen we meestal\Nherkennen aan de vorm.
Dialogue: 0,0:02:53.30,0:02:57.21,Default,,0000,0000,0000,,Afgebroken regeleindes navigeren de lezer\Ndoor de ritmiek van een gedicht heen.
Dialogue: 0,0:02:57.21,0:02:59.63,Default,,0000,0000,0000,,Maar wat als die regeleindes verdwenen?
Dialogue: 0,0:02:59.63,0:03:02.12,Default,,0000,0000,0000,,Zou de essentie van het gedicht\Nverloren gaan?
Dialogue: 0,0:03:02.12,0:03:03.43,Default,,0000,0000,0000,,Misschien niet.
Dialogue: 0,0:03:03.43,0:03:05.24,Default,,0000,0000,0000,,Ziedaar het prozagedicht.
Dialogue: 0,0:03:05.24,0:03:08.10,Default,,0000,0000,0000,,Prozagedichten gebruiken\Nlevendige beelden en woordspelingen,
Dialogue: 0,0:03:08.11,0:03:11.27,Default,,0000,0000,0000,,maar zijn opgebouwd als paragrafen.
Dialogue: 0,0:03:11.27,0:03:15.34,Default,,0000,0000,0000,,Als we poëzie niet zozeer als een vorm\Nmaar meer als een concept bekijken,
Dialogue: 0,0:03:15.34,0:03:18.15,Default,,0000,0000,0000,,dan zien we het poëtische\Noveral rondom ons:
Dialogue: 0,0:03:18.15,0:03:19.38,Default,,0000,0000,0000,,spirituele hymnes,
Dialogue: 0,0:03:19.38,0:03:22.25,Default,,0000,0000,0000,,de speeches van redenaars\Nals Martin Luther King Jr.,
Dialogue: 0,0:03:22.25,0:03:23.18,Default,,0000,0000,0000,,JFK
Dialogue: 0,0:03:23.18,0:03:24.59,Default,,0000,0000,0000,,en Winston Churchill,
Dialogue: 0,0:03:24.59,0:03:27.43,Default,,0000,0000,0000,,en op verrassende plaatsen\Nzoals sociale media.
Dialogue: 0,0:03:27.43,0:03:33.14,Default,,0000,0000,0000,,In 2010 tweette journaliste Joanna Smith\Nupdates over de aardbeving in Haïti.
Dialogue: 0,0:03:33.14,0:03:36.09,Default,,0000,0000,0000,,"Was me in b-kamer aan het aankleden\Ntoen ik mijn naam hoorde.
Dialogue: 0,0:03:36.09,0:03:38.81,Default,,0000,0000,0000,,Beving. Rende naar buiten door schuifdeur.
Dialogue: 0,0:03:38.81,0:03:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Alles stil nu. Veilig. Hanen kraaien."
Dialogue: 0,0:03:42.53,0:03:46.06,Default,,0000,0000,0000,,Smith gebruikt taal op een manier\Ndie krachtig is en direct,
Dialogue: 0,0:03:46.06,0:03:48.26,Default,,0000,0000,0000,,die bol staat van de levendige beelden.
Dialogue: 0,0:03:48.27,0:03:50.72,Default,,0000,0000,0000,,Vergelijk haar taal met die van een haiku,
Dialogue: 0,0:03:50.72,0:03:55.82,Default,,0000,0000,0000,,de oude Japanese poëzievorm\Ndie kort en krachtig is,
Dialogue: 0,0:03:55.82,0:03:59.91,Default,,0000,0000,0000,,met haar drie regels van vijf,\Nzeven en vijf lettergrepen.
Dialogue: 0,0:04:00.68,0:04:03.63,Default,,0000,0000,0000,,De stille waters van de poëzie\Nhebben diepe gronden.
Dialogue: 0,0:04:03.63,0:04:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Poëzie is mettertijd geëvolueerd.
Dialogue: 0,0:04:05.50,0:04:07.36,Default,,0000,0000,0000,,En wellicht nu meer dan ooit,
Dialogue: 0,0:04:07.36,0:04:12.01,Default,,0000,0000,0000,,is de lijn tussen poëzie, proza,\Nlied en visuele kunst vervaagd.
Dialogue: 0,0:04:12.85,0:04:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Maar één ding is niet veranderd:
Dialogue: 0,0:04:15.23,0:04:18.66,Default,,0000,0000,0000,,het woord poëzie was\Noorspronkelijk een werkwoord,
Dialogue: 0,0:04:18.66,0:04:23.60,Default,,0000,0000,0000,,afgeleid van het oude Griekse poiesis,\Nwat 'creëren' betekent.
Dialogue: 0,0:04:23.60,0:04:28.14,Default,,0000,0000,0000,,Dichters werken net zoals ambachtslui\Nnog altijd met ruwe grondstoffen
Dialogue: 0,0:04:28.14,0:04:29.71,Default,,0000,0000,0000,,om nieuwe inzichten te smeden
Dialogue: 0,0:04:29.71,0:04:32.71,Default,,0000,0000,0000,,en te becommentariëren\Nwat het is mens te zijn,
Dialogue: 0,0:04:32.71,0:04:34.96,Default,,0000,0000,0000,,zoals alleen mensen dat kunnen.
Dialogue: 0,0:04:36.08,0:04:41.52,Default,,0000,0000,0000,,Onderzoekers van Dartmouth testten dit\Ndoor robots poëzie te laten schrijven.
Dialogue: 0,0:04:41.52,0:04:45.02,Default,,0000,0000,0000,,Een jury ploeterde zich\Ndoor stapels sonnetten om te zien
Dialogue: 0,0:04:45.02,0:04:49.05,Default,,0000,0000,0000,,of ze de producten van mens en machine\Nvan elkaar konden onderscheiden.
Dialogue: 0,0:04:49.05,0:04:50.81,Default,,0000,0000,0000,,Het zal je misschien verblijden
Dialogue: 0,0:04:50.81,0:04:54.52,Default,,0000,0000,0000,,dat hoewel wetenschappers met succes\Nartificiële intelligentie hebben ingezet
Dialogue: 0,0:04:54.54,0:04:56.12,Default,,0000,0000,0000,,in de fabricage,
Dialogue: 0,0:04:56.14,0:04:57.14,Default,,0000,0000,0000,,in de geneeskunde,
Dialogue: 0,0:04:57.14,0:04:58.58,Default,,0000,0000,0000,,en zelfs in de journalistiek,
Dialogue: 0,0:04:58.58,0:05:01.26,Default,,0000,0000,0000,,poëzie een heel ander verhaal is.
Dialogue: 0,0:05:01.27,0:05:05.27,Default,,0000,0000,0000,,De robots vielen in 100%\Nvan de gevallen door de mand.