0:00:06.104,0:00:07.858
Khi xem một bộ phim hoặc một vở kịch

0:00:07.882,0:00:09.450
chúng ta biết rằng các diễn viên

0:00:09.450,0:00:11.752
chắc hẳn đã học thuộc [br]lời thoại trong kịch bản -

0:00:11.752,0:00:14.526
- cái cho họ biết khi nào nên nói câu gì.

0:00:15.080,0:00:18.232
Một bản nhạc [br]cũng hoạt động dựa trên nguyên tắc đó.

0:00:18.755,0:00:20.091
Cơ bản là,

0:00:20.115,0:00:23.179
một bản nhạc cho nhạc công biết[br]khi nào phải chơi nốt gì.

0:00:23.901,0:00:26.425
Nói hoa mỹ một chút,

0:00:26.449,0:00:29.333
là có sự khác biệt lớn[br]giữa Beethoven và Justin Bieber,

0:00:29.333,0:00:30.306
nhưng cả hai nghệ sĩ

0:00:30.306,0:00:33.288
đều sử dụng cùng một chất liệu[br]để tạo ra âm nhạc của riêng họ:

0:00:33.288,0:00:34.226
đó là nốt nhạc.

0:00:34.250,0:00:36.877
Và dù cho sản phẩm cuối cùng [br]nghe có vẻ phức tạp,

0:00:36.901,0:00:40.415
những nguyên tắc ẩn sau những nốt nhạc[br]thực ra lại khá rõ ràng.

0:00:40.439,0:00:41.637
Chúng ta hãy cùng xem qua

0:00:41.637,0:00:43.662
những nguyên tố cấu thành[br]hệ thống nốt nhạc

0:00:43.686,0:00:47.648
và cách chúng tương tác với nhau[br]để tạo thành một tác phẩm nghệ thuật nhé.

0:00:47.684,0:00:51.345
Âm nhạc được viết trên [br]5 dòng kẻ ngang song song với nhau.

0:00:51.822,0:00:53.901
5 dòng kẻ này được gọi là một khuông nhạc,

0:00:53.925,0:00:56.194
một khuông nhạc hoạt động trên 2 trục:

0:00:56.218,0:00:57.493
trên-dưới

0:00:57.517,0:00:58.721
và trái-phải.

0:00:59.258,0:01:01.179
Trục trên-dưới cho nhạc công biết

0:01:01.203,0:01:03.912
cao độ của một nốt - tức là nốt gì,

0:01:03.936,0:01:05.437
và trục trái-phải

0:01:05.461,0:01:07.531
cho nhạc công biết [br]nhịp điệu của nốt đó

0:01:07.555,0:01:09.206
nghĩa là thời điểm chơi nốt đó.

0:01:09.436,0:01:10.989
Cùng bắt đầu với cao độ nhé

0:01:11.013,0:01:13.037
Chúng ta sẽ sử dụng một cây đàn piano

0:01:13.061,0:01:16.598
nhưng hệ thống này có thể làm việc [br]với bất cứ nhạc cụ nào mà bạn nghĩ ra.

0:01:16.996,0:01:18.805
Trong truyền thống âm nhạc phương Tây,

0:01:18.829,0:01:22.226
cao độ được đặt tên [br]theo 7 kí tự trong bảng chữ cái,

0:01:22.250,0:01:23.693
A, B, C[br](La - Si - Do)

0:01:23.717,0:01:25.678
D, E, F và G.[br](Re - Mi - Fa và Sol)

0:01:26.446,0:01:28.595
Sau đó, 7 kí tự này lặp lại xoay vòng:

0:01:28.619,0:01:30.634
A, B, C, D, E, F, G,

0:01:30.658,0:01:31.992
A, B, C, D, E, F, G,

0:01:32.016,0:01:33.079
và vân vân.

0:01:33.364,0:01:35.849
Nhưng làm cách nào mà[br]những cao độ này được đặt tên?

0:01:35.849,0:01:37.993
Ví dụ, [br]nếu bạn chơi một nốt Fa trên đàn piano

0:01:37.993,0:01:39.484
sau đó lại chơi một nốt Fa khác

0:01:39.508,0:01:41.192
cao hơn hoặc thấp hơn nốt đó,

0:01:41.216,0:01:43.264
bạn sẽ thấy rằng[br]hai nốt này tương tự nhau

0:01:43.288,0:01:45.064
so với nốt Si.

0:01:45.558,0:01:46.955
Quay trở lại với khuông nhạc,

0:01:46.979,0:01:49.749
mỗi dòng kẻ và mỗi khoảng cách [br]giữa hai dòng kẻ (khe nhạc)

0:01:49.749,0:01:51.281
minh họa từng cao độ riêng biệt.

0:01:51.281,0:01:54.661
Nếu chúng ta viết một nốt nhạc lên một [br]trong những dòng kẻ này,

0:01:54.661,0:01:57.492
nghĩa là chúng ta sẽ bảo nhạc công[br]chơi ở cao độ nào đó.

0:01:57.492,0:02:00.049
Một nốt được đặt [br]ở vị trí càng cao trên khuông nhạc,

0:02:00.049,0:02:01.472
thì cao độ của nó sẽ càng lớn.

0:02:01.472,0:02:03.913
Nhưng rõ ràng là [br]có rất nhiều cao độ

0:02:03.937,0:02:07.317
nhiều hơn 9 cao độ mà những dòng kẻ[br]và khoảng cách này có thể minh họa.

0:02:07.317,0:02:08.560
Ví dụ, một cây piano lớn,

0:02:08.560,0:02:10.191
có thể chơi được 88 nốt khác nhau.

0:02:10.191,0:02:13.781
Vậy làm sao chúng ta có thể thể hiện 88 [br]nốt trên một khuông nhạc duy nhất?

0:02:13.781,0:02:15.981
Chúng ta sẽ dùng khóa nhạc -

0:02:16.005,0:02:18.974
một kí hiệu có vẻ kì quái,[br]được đặt ở đầu khuông nhạc,

0:02:18.998,0:02:20.678
có chức năng như một điểm chuẩn,

0:02:20.702,0:02:23.164
cho bạn biết rằng[br]một dòng kẻ hoặc khe nhạc nào đó

0:02:23.164,0:02:25.526
tương ứng với một nốt cụ thể[br]trên nhạc cụ của bạn.

0:02:25.526,0:02:28.208
Nếu muốn chơi những nốt nhạc [br]không nằm trên khuông nhạc,

0:02:28.208,0:02:30.611
chúng ta sẽ ăn gian[br]bằng cách vẽ thêm những dòng kẻ

0:02:30.611,0:02:31.544
gọi là dòng kẻ phụ

0:02:31.544,0:02:33.076
và viết nốt nhạc lên đó.

0:02:33.100,0:02:36.449
Nếu phải vẽ quá nhiều dòng kẻ phụ[br]và chúng trở nên rối rắm,

0:02:36.473,0:02:38.948
thì chúng ta phải đổi sang[br]một loại khóa nhạc khác.

0:02:39.022,0:02:42.206
Về việc cho một nhạc công biết[br]thời điểm thích hợp để chơi một nốt,

0:02:42.230,0:02:44.211
có hai yếu tố chính quyết định điều này:

0:02:44.211,0:02:46.523
đó là nhịp và phách.

0:02:46.523,0:02:48.053
Phách trong một bản nhạc,

0:02:48.077,0:02:50.000
thì khá nhàm chán.

0:02:50.024,0:02:51.713
Âm thanh của phách là thế này...

0:02:52.348,0:02:53.577
(tiếng tích tắc)

0:02:54.023,0:02:55.649
Để ý rằng, âm thanh này không đổi,

0:02:55.673,0:02:57.961
nó chỉ đều đều vang lên.

0:02:57.985,0:02:59.030
Nó có thể chậm

0:03:00.546,0:03:01.625
hoặc nhanh

0:03:02.350,0:03:03.910
hoặc bất cứ kiểu nào bạn thích.

0:03:03.934,0:03:06.604
Mấu chốt là,[br]giống như kim giây trên đồng hồ

0:03:06.628,0:03:09.172
chia một phút thành 60 giây,

0:03:09.196,0:03:12.185
mỗi giây có thời lượng giống nhau,

0:03:12.209,0:03:13.974
phách chia một bản nhạc

0:03:13.998,0:03:17.092
thành nhiều phần nhỏ[br]có thời lượng bằng nhau: [br]

0:03:17.116,0:03:18.138
Phách

0:03:18.826,0:03:20.550
Với một nền phách vững chắc

0:03:20.574,0:03:22.590
chúng ta có thể thêm nhịp điệu vào cao độ,

0:03:22.590,0:03:24.366
và đó là khi âm nhạc hình thành.

0:03:25.413,0:03:27.032
Đây là một nốt đen.

0:03:27.056,0:03:28.769
Nó là đơn vị cơ bản nhất của nhịp,

0:03:28.793,0:03:30.271
và có giá trị một phách.

0:03:30.749,0:03:33.292
Đây là một nốt trắng,[br]có giá trị hai phách.

0:03:33.316,0:03:35.413
Nốt tròn này có giá trị bốn phách,

0:03:35.437,0:03:37.354
và nốt nhỏ này là nốt đơn

0:03:37.378,0:03:38.713
có giá trị nửa phách.

0:03:39.409,0:03:41.829
"Hay lắm," - bạn nói - "Vậy thì sao?"

0:03:41.853,0:03:44.527
Có lẽ bạn đã để ý thấy[br]trên khuông nhạc,

0:03:44.551,0:03:47.215
có những đường kẻ nhỏ[br]chia khuông nhạc thành nhiều phần.

0:03:47.239,0:03:48.926
Chúng được gọi là vạch nhịp

0:03:48.950,0:03:51.355
và chúng ta gọi mỗi phần đó là 1 ô nhịp.

0:03:51.955,0:03:53.718
Ở đầu bản nhạc,

0:03:53.742,0:03:54.843
giống như khóa nhạc,

0:03:54.867,0:03:56.939
có một thứ gọi là số chỉ nhịp,

0:03:56.963,0:03:59.719
cho nhạc công biết [br]có bao nhiêu phách trong một ô nhịp.

0:03:59.719,0:04:02.018
Số này cho biết [br]có 2 phách trong mỗi ô nhịp,

0:04:02.018,0:04:03.500
và số này cho biết [br]có 3 phách,

0:04:03.524,0:04:05.572
con số này cho biết [br]có 4 phách, vân vân.

0:04:05.596,0:04:07.861
Con số nằm dưới [br]cho chúng ta biết

0:04:07.885,0:04:10.752
hình nốt nào sẽ được sử dụng[br]làm đơn vị cơ bản cho mỗi phách.

0:04:10.800,0:04:12.488
Số 1 tương ứng với nốt tròn,

0:04:12.512,0:04:13.898
số 2 tương ứng với nốt trắng,

0:04:13.898,0:04:15.546
Số 4 tương ứng với nốt đen,

0:04:15.570,0:04:17.527
và số 8 tương ứng với nốt đơn, vân vân.

0:04:17.958,0:04:19.305
Vậy số chỉ nhịp này

0:04:19.329,0:04:22.101
cho chúng ta biết[br]có 4 nốt đen trong mỗi ô nhịp,

0:04:22.125,0:04:24.053
1, 2, 3, 4:

0:04:24.077,0:04:25.617
1, 2, 3, 4

0:04:25.641,0:04:26.697
vân vân...

0:04:26.933,0:04:28.337
Nhưng như tôi đã nói ở trên,

0:04:28.361,0:04:29.800
nếu chúng ta chỉ bám vào phách

0:04:29.824,0:04:31.605
thì bản nhạc sẽ trở nên[br]rất nhàm chán

0:04:31.605,0:04:34.922
vậy nên chúng ta sẽ thay một số nốt đen[br]bằng những nốt khác

0:04:34.922,0:04:36.007
Có thể thấy rằng,

0:04:36.007,0:04:38.442
cho dù số nốt nhạc trong mỗi ô nhịp [br]có sự thay đổi,

0:04:38.442,0:04:40.998
tổng số phách trong mỗi ô nhịp[br]không thay đổi.

0:04:42.112,0:04:45.350
Vậy, tác phẩm âm nhạc của chúng ta [br]nghe sẽ như thế nào?

0:04:45.374,0:04:47.736
(Nhạc)

0:04:47.760,0:04:51.052
Nghe cũng được đấy chứ, phải không nào?[br]Nhưng có vẻ hơi đơn điệu nhỉ?

0:04:51.076,0:04:54.345
Vậy hãy thêm vào một nhạc cụ khác[br]với cao độ và nhịp điệu riêng biệt

0:04:54.345,0:04:56.569
Và bây giờ, nghe giống như [br]âm nhạc rồi đấy.

0:04:56.569,0:05:00.240
Chắc chắn là, phải tốn thời gian luyện tập[br]mới có thể đọc bản nhạc nhanh chóng

0:05:00.240,0:05:02.938
và chơi những gì chúng ta đọc được[br]trên nhạc cụ của mình,

0:05:02.938,0:05:05.194
tuy nhiên, [br]với một chút thời gian và công sức,

0:05:05.194,0:05:06.685
bạn có thể trở thành Beethoven

0:05:06.685,0:05:08.694
hoặc Justin Bieber tiếp theo.