1
00:00:06,104 --> 00:00:07,981
Kada gledamo film ili predstavu

2
00:00:07,981 --> 00:00:08,941
znamo da su glumci

3
00:00:08,941 --> 00:00:11,024
verovatno naučili tekst iz scenarija,

4
00:00:11,024 --> 00:00:12,076
koji im u suštini govori

5
00:00:12,076 --> 00:00:12,823
šta i kada

6
00:00:12,823 --> 00:00:14,326
da kažu.

7
00:00:15,080 --> 00:00:16,167
Komad zapisane muzike

8
00:00:16,167 --> 00:00:18,256
funkcioniše na potpuno istom principu.

9
00:00:18,256 --> 00:00:19,615
U osnovi,

10
00:00:19,615 --> 00:00:21,799
on kaže izvođaču šta da svira

11
00:00:21,799 --> 00:00:23,179
i kada da to svira.

12
00:00:23,901 --> 00:00:26,205
Govoreći estetski,
postoji svet različitosti

13
00:00:26,205 --> 00:00:28,126
između, recimo, Betovena

14
00:00:28,126 --> 00:00:29,403
i Džastina Bibera,

15
00:00:29,403 --> 00:00:30,551
ali oba umetnika su koristila

16
00:00:30,551 --> 00:00:33,490
iste sastavne delove
da bi stvorili svoju muziku:

17
00:00:33,490 --> 00:00:34,182
note.

18
00:00:34,182 --> 00:00:35,221
Iako krajnji rezultat

19
00:00:35,221 --> 00:00:36,890
može da zvuči vrlo komplikovano,

20
00:00:36,890 --> 00:00:38,383
logika iza muzičkih nota

21
00:00:38,383 --> 00:00:40,438
je u stvari prilično jednostavna.

22
00:00:40,438 --> 00:00:41,471
Pogledajmo

23
00:00:41,471 --> 00:00:43,641
osnovne elemente muzičkog zapisa

24
00:00:43,641 --> 00:00:47,401
i kako oni međusobno komuniciraju
da bi stvorili muzičko delo.

25
00:00:47,401 --> 00:00:49,821
Muzika se piše na pet
paralelenih linija

26
00:00:49,821 --> 00:00:51,465
koje se protežu preko stranice.

27
00:00:51,465 --> 00:00:53,748
Ovih pet linija se zovu linijski sistem

28
00:00:53,748 --> 00:00:56,218
i on deluje u dva pravca:

29
00:00:56,218 --> 00:00:57,224
gore i dole

30
00:00:57,224 --> 00:00:59,258
i sleva nadesno.

31
00:00:59,258 --> 00:01:01,203
Gore-dole osa kaže izvođaču

32
00:01:01,203 --> 00:01:02,538
visinu note

33
00:01:02,538 --> 00:01:03,936
ili koju notu da svira,

34
00:01:03,936 --> 00:01:06,104
a levo-desno osa mu kaže

35
00:01:06,104 --> 00:01:07,262
notni ritam

36
00:01:07,262 --> 00:01:09,281
ili kada da to svira.

37
00:01:09,281 --> 00:01:11,013
Počnimo sa visinom tona.

38
00:01:11,013 --> 00:01:12,962
Radi pomoći, koristimo klavir,

39
00:01:12,962 --> 00:01:14,596
a ovaj sistem funkcioniše za skoro

40
00:01:14,596 --> 00:01:16,823
svaki instrument koga se setite.

41
00:01:16,823 --> 00:01:18,600
U muzičkoj tradiciji Zapada,

42
00:01:18,600 --> 00:01:19,891
visine tonova su nazvane prema

43
00:01:19,891 --> 00:01:22,250
prvih sedam slova abecede,

44
00:01:22,250 --> 00:01:22,775
A,

45
00:01:22,775 --> 00:01:23,276
B,

46
00:01:23,276 --> 00:01:23,717
C,

47
00:01:23,717 --> 00:01:24,107
D,

48
00:01:24,107 --> 00:01:24,557
E,

49
00:01:24,557 --> 00:01:25,125
F,

50
00:01:25,125 --> 00:01:26,446
i G.

51
00:01:26,446 --> 00:01:28,572
Posle toga, ciklus se ponavlja:

52
00:01:28,572 --> 00:01:28,989
A,

53
00:01:28,989 --> 00:01:29,369
B,

54
00:01:29,369 --> 00:01:29,633
C,

55
00:01:29,633 --> 00:01:29,866
D,

56
00:01:29,866 --> 00:01:30,112
E,

57
00:01:30,112 --> 00:01:30,404
F,

58
00:01:30,404 --> 00:01:30,658
G,

59
00:01:30,658 --> 00:01:30,972
A,

60
00:01:30,972 --> 00:01:31,215
B,

61
00:01:31,215 --> 00:01:31,409
C,

62
00:01:31,409 --> 00:01:31,572
D,

63
00:01:31,572 --> 00:01:31,747
E,

64
00:01:31,747 --> 00:01:31,948
F,

65
00:01:31,948 --> 00:01:32,159
G,

66
00:01:32,159 --> 00:01:33,537
i tako dalje.

67
00:01:33,537 --> 00:01:35,684
Ali kako su ovi tonovi
dobili svoja imena?

68
00:01:35,684 --> 00:01:38,293
Pa, na primer, ako ste odsvirali F,

69
00:01:38,293 --> 00:01:39,471
a zatim još jedno F

70
00:01:39,471 --> 00:01:41,216
više ili niže na klaviru,

71
00:01:41,216 --> 00:01:42,945
primetićete da oni zvuče
prilično slično

72
00:01:42,945 --> 00:01:45,585
u poređenju sa, na primer, B.

73
00:01:45,585 --> 00:01:46,979
Nazad na linijski sistem,

74
00:01:46,979 --> 00:01:49,673
svaka linija i svaki razmak
između dve linije

75
00:01:49,673 --> 00:01:51,779
predstavlja posebnu visinu tona.

76
00:01:51,779 --> 00:01:53,761
Ako stavimo notu
na jednu od ovih linja

77
00:01:53,761 --> 00:01:55,131
ili u neki
od praznih prostora,

78
00:01:55,131 --> 00:01:57,682
govorimo izvođaču
da svira taj ton.

79
00:01:57,682 --> 00:01:59,805
Što je nota na višoj liniji,

80
00:01:59,805 --> 00:02:01,436
viši je ton.

81
00:02:01,436 --> 00:02:03,937
Ali, očito postoji mnogo više tonova
od ovih devet

82
00:02:03,937 --> 00:02:06,611
koje nam daju ove linije
i prazna mesta između njih.

83
00:02:06,611 --> 00:02:08,279
Veliki klavir, na primer, može da svira

84
00:02:08,279 --> 00:02:10,027
88 posebnih tonova.

85
00:02:10,027 --> 00:02:13,535
Kako onda da skupimo 88 nota
na jedinstven notni sistem?

86
00:02:13,535 --> 00:02:16,162
Koristimo nešto
što se zove muzički ključ.

87
00:02:16,162 --> 00:02:17,413
Muzički ključ je čudan simbol

88
00:02:17,413 --> 00:02:18,998
koji se postavlja
na početak linijskog sistema

89
00:02:18,998 --> 00:02:20,468
i deluje kao referentna tačka

90
00:02:20,468 --> 00:02:22,332
koja vam govori
da posebna linija ili prazno mesto

91
00:02:22,332 --> 00:02:25,606
odgovara posebnoj noti
na vašem instrumentu.

92
00:02:25,606 --> 00:02:27,588
Ako želimo da sviramo note
koje nisu na linijskom sistemu,

93
00:02:27,588 --> 00:02:29,745
mi onda kao lažiramo
i crtamo ekstra linijice

94
00:02:29,745 --> 00:02:31,219
koje se zovu
pomoćne notne linije

95
00:02:31,219 --> 00:02:33,100
i crtamo note na njima.

96
00:02:33,100 --> 00:02:35,047
Ako nam je potrebno
da ih mnogo nacrtamo

97
00:02:35,047 --> 00:02:36,473
to onda postaje zbunjujuće

98
00:02:36,473 --> 00:02:39,622
i tada treba da promenimo ključ.

99
00:02:39,622 --> 00:02:42,230
Dva osnovna elementa kontrolišu
kada izvođač

100
00:02:42,230 --> 00:02:44,125
treba da svira note:

101
00:02:44,125 --> 00:02:45,023
vrsta takta

102
00:02:45,023 --> 00:02:46,234
i ritam.

103
00:02:46,234 --> 00:02:47,987
Vrsta takta je deo muzike koji je

104
00:02:47,987 --> 00:02:50,024
sam po sebi dosadan.

105
00:02:50,024 --> 00:02:51,713
Zvuči ovako.

106
00:02:54,173 --> 00:02:55,506
Primetite da se ne menja

107
00:02:55,506 --> 00:02:57,985
samo veselo opstaje.

108
00:02:57,985 --> 00:03:00,546
Može biti spor

109
00:03:00,546 --> 00:03:02,490
ili brz

110
00:03:02,490 --> 00:03:03,821
ili kakav god poželite.

111
00:03:03,821 --> 00:03:06,628
Suština je da,
kao mala kazaljka na časovniku

112
00:03:06,628 --> 00:03:09,196
koja deli minutu na 60 sekundi,

113
00:03:09,196 --> 00:03:12,209
gde sve sekunde isto traju,

114
00:03:12,209 --> 00:03:13,998
takt deli muzički komad

115
00:03:13,998 --> 00:03:15,504
na male vremenske fragmente

116
00:03:15,504 --> 00:03:17,252
koji jednako traju,

117
00:03:17,252 --> 00:03:18,826
taktove.

118
00:03:18,826 --> 00:03:20,461
Sa stabilnim taktom kao osnovom,

119
00:03:20,461 --> 00:03:22,100
možemo da počnemo da dodajemo
ritam našim tonovima

120
00:03:22,100 --> 00:03:24,366
i tada se muzika zaista i događa.

121
00:03:25,413 --> 00:03:27,056
Ovo je četvrtinka.

122
00:03:27,056 --> 00:03:28,793
To je najosnovnija jedinica ritma

123
00:03:28,793 --> 00:03:30,515
i njena je vrednost jedan udarac.

124
00:03:30,515 --> 00:03:33,316
Ovo je polovina
i njena vrednost je dva udarca.

125
00:03:33,316 --> 00:03:35,437
Ovo je cela nota
i ona vredi četiri udarca,

126
00:03:35,437 --> 00:03:37,378
a ovi mališani su osminke

127
00:03:37,378 --> 00:03:39,261
koje su polovina udarca.

128
00:03:39,261 --> 00:03:41,985
"Sjajno", kažete, "šta to znači?"

129
00:03:41,985 --> 00:03:42,807
Možda se primetili

130
00:03:42,807 --> 00:03:44,464
da duž linijskog sistema,

131
00:03:44,464 --> 00:03:47,239
postoje male linije
koje ga dele na male delove.

132
00:03:47,239 --> 00:03:48,949
To su taktice

133
00:03:48,949 --> 00:03:51,618
jer svaki segment je takt.

134
00:03:51,618 --> 00:03:53,465
Na početku muzičkog komada

135
00:03:53,465 --> 00:03:54,589
odmah posle ključa

136
00:03:54,589 --> 00:03:56,844
je nešto što se zove oznaka za takt

137
00:03:56,844 --> 00:04:00,009
koja kaže izvođaču
koliko udaraca ima u svakom taktu.

138
00:04:00,009 --> 00:04:02,178
Ovo kaže da su u svakom taktu
dva udarca,

139
00:04:02,178 --> 00:04:03,524
ovde tri,

140
00:04:03,524 --> 00:04:04,325
ovde četiri

141
00:04:04,325 --> 00:04:05,596
i tako dalje.

142
00:04:05,596 --> 00:04:07,885
Donji broj nam kaže kakva nota

143
00:04:07,885 --> 00:04:10,551
će biti osnovna jedinica
za merenje takta.

144
00:04:10,551 --> 00:04:12,512
Jedna odgovara celoj noti,

145
00:04:12,512 --> 00:04:13,642
dva – polovini note

146
00:04:13,642 --> 00:04:15,940
četiri – četvrtini note

147
00:04:15,940 --> 00:04:17,685
i osam – osmini note
i tako dalje.

148
00:04:17,685 --> 00:04:19,329
Tako da nam oznaka za takt

149
00:04:19,329 --> 00:04:22,125
kaže da ima četiri četvrtine note
u svakom taktu,

150
00:04:22,125 --> 00:04:22,561
jedna,

151
00:04:22,561 --> 00:04:23,038
dve,

152
00:04:23,038 --> 00:04:23,467
tri,

153
00:04:23,467 --> 00:04:24,077
četiri;

154
00:04:24,077 --> 00:04:24,485
jedna,

155
00:04:24,485 --> 00:04:24,847
dve,

156
00:04:24,847 --> 00:04:25,230
tri,

157
00:04:25,230 --> 00:04:25,641
četiri

158
00:04:25,641 --> 00:04:26,950
i tako dalje.

159
00:04:26,950 --> 00:04:28,359
Ali kao što sam ranije rekao

160
00:04:28,359 --> 00:04:29,662
ako se držimo ritma

161
00:04:29,662 --> 00:04:31,379
postaje dosadno,

162
00:04:31,379 --> 00:04:32,863
pa ćemo zameniti
neke četvrtine

163
00:04:32,863 --> 00:04:34,913
drugim ritmovima.

164
00:04:34,913 --> 00:04:36,508
Primetite kako iako se broj nota

165
00:04:36,508 --> 00:04:37,997
u svakom taktu promenio,

166
00:04:37,997 --> 00:04:40,998
ukupan broj udaraca nije.

167
00:04:41,905 --> 00:04:45,147
Kako naše muzičko delo zvuči?

168
00:04:47,760 --> 00:04:51,076
Zvuči OK, ali je možda
malo nepotpuno, zar ne?

169
00:04:51,076 --> 00:04:52,162
Dodajmo još jedan instrument

170
00:04:52,162 --> 00:04:53,697
koji ima svoju visinu tona i ritam.

171
00:04:54,435 --> 00:04:56,611
E sad zvuči kao muzika.

172
00:04:57,903 --> 00:04:59,147
Svakako, potrebno je vreme

173
00:04:59,147 --> 00:05:00,398
da se naviknemo da je čitamo brzo

174
00:05:00,398 --> 00:05:02,316
i sviramo na instrumentu
ono što vidimo,

175
00:05:02,316 --> 00:05:04,065
ali sa strpljenjem i vremenom

176
00:05:04,065 --> 00:05:06,379
možete da postanete sledeći Betoven

177
00:05:06,379 --> 00:05:07,072
ili

178
00:05:07,072 --> 00:05:08,484
Džastin Biber.

179
00:05:07,072 --> 00:05:08,484