1
00:00:06,104 --> 00:00:07,981
Oglądając film lub sztukę,

2
00:00:07,981 --> 00:00:08,941
wiemy, że aktorzy

3
00:00:08,941 --> 00:00:11,024
nauczyli się kwestii ze scenariusza,

4
00:00:11,024 --> 00:00:12,076
dowiedzieli się z niego,

5
00:00:12,076 --> 00:00:12,823
co i kiedy mówić.

6
00:00:12,823 --> 00:00:14,326
co i kiedy mówić.

7
00:00:15,080 --> 00:00:16,167
Zapis nutowy

8
00:00:16,167 --> 00:00:18,256
działa na podobnej zasadzie.

9
00:00:18,256 --> 00:00:19,615
Najprościej rzecz ujmując,

10
00:00:19,615 --> 00:00:21,799
mówi artyście, co trzeba grać,

11
00:00:21,799 --> 00:00:23,179
i w którym momencie.

12
00:00:23,901 --> 00:00:26,205
Jeśli chodzi o wartości estetyczne,

13
00:00:26,205 --> 00:00:28,126
to Beethoven bardzo różni się

14
00:00:28,126 --> 00:00:29,403
od Justina Biebera,

15
00:00:29,403 --> 00:00:30,551
obaj jednak użyli

16
00:00:30,551 --> 00:00:33,490
tych samych elementów
do tworzenia muzyki,

17
00:00:33,490 --> 00:00:34,182
czyli nut.

18
00:00:34,182 --> 00:00:35,221
Choć wynik końcowy

19
00:00:35,221 --> 00:00:36,890
wydaje się bardzo skomplikowany,

20
00:00:36,890 --> 00:00:38,383
zasady stosowania nut

21
00:00:38,383 --> 00:00:40,438
są tak naprawdę dosyć proste.

22
00:00:40,438 --> 00:00:41,471
Przyjrzyjmy się

23
00:00:41,471 --> 00:00:43,641
podstawowym elementom zapisu nutowego

24
00:00:43,641 --> 00:00:47,401
i ich interakcji w dziele sztuki.

25
00:00:47,401 --> 00:00:49,821
Nuty pisze się na 5 równoległych liniach,

26
00:00:49,821 --> 00:00:51,465
które biegną przez całą stronę.

27
00:00:51,465 --> 00:00:53,748
To pięciolinia.

28
00:00:53,748 --> 00:00:56,218
Czytamy ją na dwa sposoby:

29
00:00:56,218 --> 00:00:57,224
od góry do dołu

30
00:00:57,224 --> 00:00:59,258
i od lewej do prawej.

31
00:00:59,258 --> 00:01:01,203
Oś góra-dół mówi wykonawcy,

32
00:01:01,203 --> 00:01:02,538
jaka jest wysokość nuty,

33
00:01:02,538 --> 00:01:03,936
czyli jaką nutę ma zagrać.

34
00:01:03,936 --> 00:01:06,104
Oś lewa-prawa

35
00:01:06,104 --> 00:01:07,262
informuje o rytmie, czyli kiedy grać.

36
00:01:07,262 --> 00:01:09,281
informuje o rytmie, czyli kiedy grać.

37
00:01:09,281 --> 00:01:11,013
Zacznijmy od wysokości dźwięku.

38
00:01:11,013 --> 00:01:12,962
Posłużymy się pianinem,

39
00:01:12,962 --> 00:01:14,596
ale ten system działa podobnie

40
00:01:14,596 --> 00:01:16,823
na każdym innym instrumencie.

41
00:01:16,823 --> 00:01:18,600
W zachodniej tradycji muzycznej

42
00:01:18,600 --> 00:01:19,891
tony biorą nazwę

43
00:01:19,891 --> 00:01:22,250
od pierwszych siedmiu liter alfabetu,

44
00:01:22,250 --> 00:01:22,775
A,

45
00:01:22,775 --> 00:01:23,276
B,

46
00:01:23,276 --> 00:01:23,717
C,

47
00:01:23,717 --> 00:01:24,107
D,

48
00:01:24,107 --> 00:01:24,557
E,

49
00:01:24,557 --> 00:01:25,125
F,

50
00:01:25,125 --> 00:01:26,446
i G.

51
00:01:26,446 --> 00:01:28,572
Poźniej zaczynamy od początku:

52
00:01:28,572 --> 00:01:28,989
A,

53
00:01:28,989 --> 00:01:29,369
H,

54
00:01:29,369 --> 00:01:29,633
C,

55
00:01:29,633 --> 00:01:29,866
D,

56
00:01:29,866 --> 00:01:30,112
E,

57
00:01:30,112 --> 00:01:30,404
F,

58
00:01:30,404 --> 00:01:30,658
G,

59
00:01:30,658 --> 00:01:30,972
A,

60
00:01:30,972 --> 00:01:31,215
H,

61
00:01:31,215 --> 00:01:31,409
C,

62
00:01:31,409 --> 00:01:31,572
D,

63
00:01:31,572 --> 00:01:31,747
E,

64
00:01:31,747 --> 00:01:31,948
F,

65
00:01:31,948 --> 00:01:32,159
G

66
00:01:32,159 --> 00:01:33,537
i tak dalej.

67
00:01:33,537 --> 00:01:35,684
Skąd się te nazwy wzięły?

68
00:01:35,684 --> 00:01:38,293
Kiedy zagrasz F,

69
00:01:38,293 --> 00:01:39,471
a potem kolejne F,

70
00:01:39,471 --> 00:01:41,216
wyżej lub niżej na klawiaturze,

71
00:01:41,216 --> 00:01:42,945
słyszysz, że brzmią mniej więcej tak samo,

72
00:01:42,945 --> 00:01:45,585
w porównaniu do H.

73
00:01:45,585 --> 00:01:46,979
Wracając do pięciolinii,

74
00:01:46,979 --> 00:01:49,673
każda linia i każda przestrzeń 
między liniami

75
00:01:49,673 --> 00:01:51,779
reprezentuje inny ton.

76
00:01:51,779 --> 00:01:53,761
Jeżeli umieścimy nutę
na jednej z tych linii

77
00:01:53,761 --> 00:01:55,131
lub między nimi,

78
00:01:55,131 --> 00:01:57,682
pokazujemy artyście, jaki dźwięk ma zagrać.

79
00:01:57,682 --> 00:01:59,805
Im wyżej leży nuta na pięciolinii,

80
00:01:59,805 --> 00:02:01,436
tym wyższy jest dźwięk.

81
00:02:01,436 --> 00:02:03,937
Oczywiście jest więcej niż 9 tonów,

82
00:02:03,937 --> 00:02:06,611
które dają linie i przestrzenie między nimi.

83
00:02:06,611 --> 00:02:08,279
Na dużym fortepianie można zagrać

84
00:02:08,279 --> 00:02:10,028
88 różnych nut.

85
00:02:10,028 --> 00:02:13,535
Jak umieścić 88 nut na jednej pięciolinii?

86
00:02:13,535 --> 00:02:16,162
Używamy do tego klucza.

87
00:02:16,162 --> 00:02:17,413
Klucz to dziwny znak,

88
00:02:17,413 --> 00:02:18,998
umieszczony na początku pięciolinii.

89
00:02:18,998 --> 00:02:20,468
Działa jako punkt odniesienia.

90
00:02:20,468 --> 00:02:22,332
Pokazuje, która linia lub przestrzeń

91
00:02:22,332 --> 00:02:25,606
odpowiada danej nucie na twoim instrumencie.

92
00:02:25,606 --> 00:02:27,588
Jeżeli chcemy grać nuty,
których nie ma na pięciolinii,

93
00:02:27,588 --> 00:02:29,745
oszukujemy trochę i rysujemy dodatkowe kreski,

94
00:02:29,745 --> 00:02:31,219
nazywane liniami dodanymi,

95
00:02:31,219 --> 00:02:33,100
i umieszczamy na nich nuty.

96
00:02:33,100 --> 00:02:35,047
Jeśli jest zbyt wiele linii dodanych,

97
00:02:35,047 --> 00:02:36,473
zrobi się to zawiłe,

98
00:02:36,473 --> 00:02:39,622
i trzeba zmienić klucz.

99
00:02:39,622 --> 00:02:42,230
Dwie rzeczy mówią muzykowi,

100
00:02:42,230 --> 00:02:44,125
kiedy ma grać dane nuty:

101
00:02:44,125 --> 00:02:45,023
metrum

102
00:02:45,023 --> 00:02:46,234
i rytm.

103
00:02:46,234 --> 00:02:47,987
Metrum to element muzyki,

104
00:02:47,987 --> 00:02:50,024
który sam w sobie jest nudny.

105
00:02:50,024 --> 00:02:51,713
Brzmi tak.

106
00:02:54,173 --> 00:02:55,506
Jak widać, nie zmienia się,

107
00:02:55,506 --> 00:02:57,985
porusza tylko się do przodu.

108
00:02:57,985 --> 00:03:00,546
Może zwolnić

109
00:03:00,546 --> 00:03:02,490
lub przyśpieszyć,

110
00:03:02,490 --> 00:03:03,821
jak tylko chcesz.

111
00:03:03,821 --> 00:03:06,628
Mała wskazówka zegara

112
00:03:06,628 --> 00:03:09,196
dzieli minutę

113
00:03:09,196 --> 00:03:12,209
na 60 równych sekund,

114
00:03:12,209 --> 00:03:13,998
a metrum dzieli utwór

115
00:03:13,998 --> 00:03:15,504
na małe, równomierne odcinki czasowe,

116
00:03:15,504 --> 00:03:17,252
na małe, równomierne odcinki czasowe,

117
00:03:17,252 --> 00:03:18,826
czyli uderzenia.

118
00:03:18,826 --> 00:03:20,461
Mając stałe metrum,

119
00:03:20,461 --> 00:03:22,100
możemy dźwiękom nadać rytm

120
00:03:22,100 --> 00:03:24,366
i tu zaczyna się prawdziwa muzyka.

121
00:03:25,413 --> 00:03:27,056
To jest ćwierćnuta.

122
00:03:27,056 --> 00:03:28,793
Jest podstawową jednostką rytmu,

123
00:03:28,793 --> 00:03:30,515
długości jednego uderzenia.

124
00:03:30,515 --> 00:03:33,316
To jest półnuta, czyli dwa uderzenia.

125
00:03:33,316 --> 00:03:35,437
Cała nuta to cztery uderzenia,

126
00:03:35,437 --> 00:03:37,378
a te małe to ósemki,

127
00:03:37,378 --> 00:03:39,261
po pół uderzenia każda.

128
00:03:39,261 --> 00:03:41,985
Powiecie: "Świetnie! Tylko co to znaczy?".

129
00:03:41,985 --> 00:03:42,807
Mogliście zauważyć,

130
00:03:42,807 --> 00:03:44,464
że w poprzek pięciolinii,

131
00:03:44,464 --> 00:03:47,239
biegną krótkie linie,
które dzielą ją na małe odcinki.

132
00:03:47,239 --> 00:03:48,949
To kreski taktowe,

133
00:03:48,949 --> 00:03:51,618
a każdy odcinek to takt.

134
00:03:51,618 --> 00:03:53,465
Na początku utworu,

135
00:03:53,465 --> 00:03:54,589
zaraz za kluczem,

136
00:03:54,589 --> 00:03:56,844
stoi oznaczenie metrum.

137
00:03:56,844 --> 00:04:00,009
Mówi ono wykonawcy, 
ile uderzeń jest w każdym takcie.

138
00:04:00,009 --> 00:04:02,178
Tu w takcie są dwa uderzenia,

139
00:04:02,178 --> 00:04:03,524
w tym są trzy,

140
00:04:03,524 --> 00:04:04,325
w tym cztery,

141
00:04:04,325 --> 00:04:05,596
i tak dalej.

142
00:04:05,596 --> 00:04:07,885
Liczba na dole mówi nam,

143
00:04:07,885 --> 00:04:10,551
jaka wartość jest podstawą metrum.

144
00:04:10,551 --> 00:04:12,512
Jedynka oznacza całą nutę,

145
00:04:12,512 --> 00:04:13,642
dwójka półnutę,

146
00:04:13,642 --> 00:04:15,940
czwórka ćwierćnutę,

147
00:04:15,940 --> 00:04:16,351
a liczba osiem ósemkę i tak dalej.

148
00:04:16,351 --> 00:04:17,685
a liczba osiem ósemkę i tak dalej.

149
00:04:17,685 --> 00:04:19,329
To oznaczenie mówi,

150
00:04:19,329 --> 00:04:22,125
że w każdym takcie są cztery ćwierćnuty,

151
00:04:22,125 --> 00:04:22,561
raz,

152
00:04:22,561 --> 00:04:23,038
dwa,

153
00:04:23,038 --> 00:04:23,467
trzy,

154
00:04:23,467 --> 00:04:24,077
cztery.

155
00:04:24,077 --> 00:04:24,485
Raz,

156
00:04:24,485 --> 00:04:24,847
dwa,

157
00:04:24,847 --> 00:04:25,230
trzy,

158
00:04:25,230 --> 00:04:25,641
cztery,

159
00:04:25,641 --> 00:04:26,950
i tak dalej.

160
00:04:26,950 --> 00:04:28,359
Tak jak wcześniej powiedziałem,

161
00:04:28,359 --> 00:04:29,662
jeśli ograniczymy się do uderzeń,

162
00:04:29,662 --> 00:04:31,379
zrobi się nudno,

163
00:04:31,379 --> 00:04:32,863
zmienimy więc niektóre ćwierćnuty

164
00:04:32,863 --> 00:04:34,913
na inny rytm.

165
00:04:34,913 --> 00:04:36,508
Choć liczba nut w każdym takcie

166
00:04:36,508 --> 00:04:37,997
zmieniła się,

167
00:04:37,997 --> 00:04:40,998
całkowita liczba uderzeń jest ta sama.

168
00:04:41,905 --> 00:04:45,147
Jak zabrzmi nasz utwór?

169
00:04:47,760 --> 00:04:51,076
Brzmi nieźle, ale nie jest najlepszy.

170
00:04:51,076 --> 00:04:52,162
Dodajmy kolejny instrument,

171
00:04:52,162 --> 00:04:53,697
która ma własny dźwięk i rytm.

172
00:04:54,435 --> 00:04:56,611
Teraz to brzmi jak muzyka.

173
00:04:57,903 --> 00:04:59,147
Oczywiście, potrzeba czasu i ćwiczeń,

174
00:04:59,147 --> 00:05:00,398
aby nauczyć się czytać nuty

175
00:05:00,398 --> 00:05:02,316
i grać to, co widzimy,

176
00:05:02,316 --> 00:05:04,065
ale przy odrobinie czasu i cierpliwości,

177
00:05:04,065 --> 00:05:06,379
możesz zostać kolejnym Beethovenem

178
00:05:06,379 --> 00:05:07,072
lub

179
00:05:07,072 --> 00:05:08,484
Justinem Bieberem.