WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:04.000
Benim hikayem biraz savaş ile ilgili.

00:00:04.000 --> 00:00:06.000
Hayal kırıklığı ile ilgili.

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
Ölümle ilgili.

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
Ve tüm bu yıkıntı arasında

00:00:10.000 --> 00:00:12.000
idealizmi

00:00:12.000 --> 00:00:14.000
yeniden keşfetmekle ilgili.

00:00:14.000 --> 00:00:16.000
Belki de bunun içinde, 21. yüzyılın

00:00:16.000 --> 00:00:18.000
mahvedilmiş, parçalanan

00:00:18.000 --> 00:00:21.000
ve tehlikeli dünyası ile başa çıkma konusunda

00:00:21.000 --> 00:00:24.000
bir ders vardır.

00:00:25.000 --> 00:00:28.000
Ben dolambaçsız anlatımlara inanmam.

00:00:28.000 --> 00:00:30.000
A kararı B sonucuna sebebiyet verir,

00:00:30.000 --> 00:00:33.000
B, C sonucuna gider şeklinde yazılmış

00:00:33.000 --> 00:00:35.000
bir hayat veya tarihe,

00:00:35.000 --> 00:00:37.000
bize sunulan ve belki de birbirimizi cesaretlendirdiğimiz

00:00:37.000 --> 00:00:40.000
bu basit hikayelere inanmam.

00:00:40.000 --> 00:00:42.000
Ben rastgeleliğe inanırım,

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
buna inanmamın sebeplerinden biri ise

00:00:44.000 --> 00:00:47.000
benim diplomat olmamın rastgele olmasıdır.

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
Ben renk körüyüm.

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
Doğuştan bir çok rengi göremiyorum.

00:00:51.000 --> 00:00:54.000
Çoğu zaman gri ve siyah giymemin sebebi budur,

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
ve kıyafet seçmek için

00:00:56.000 --> 00:00:59.000
eşimi de yanımda götürmek zorundayım.

NOTE Paragraph

00:00:59.000 --> 00:01:02.000
Çocukken hep bir savaş pilotu olmayı istedim.

00:01:02.000 --> 00:01:04.000
Köydeki yazlık evimizin üzerinden

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
hızla geçen uçakları izlemeyi severdim.

00:01:07.000 --> 00:01:10.000
Ve benim çocukluk hayalim bir savaş pilotu olmaktı.

00:01:10.000 --> 00:01:13.000
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde pilot olmak için testler yaptım

00:01:13.000 --> 00:01:15.000
ve elbette başarısız oldum.

00:01:15.000 --> 00:01:17.000
Yanıp sönen farklı ışıkların hepsini göremedim,

00:01:17.000 --> 00:01:19.000
renkleri ayırt edemiyorum.

00:01:19.000 --> 00:01:21.000
Bu yüzden başka bir meslek seçmem gerekti,

00:01:21.000 --> 00:01:24.000
bu da benim için aslında nispeten kolaydı

00:01:24.000 --> 00:01:27.000
çünkü çocukluğum boyunca sabit bir tutkum vardı,

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
bu da uluslararası ilişkilerdi.

00:01:29.000 --> 00:01:31.000
Çocukken,

00:01:31.000 --> 00:01:34.000
gazeteyi baştan sona kadar okurdum.

00:01:34.000 --> 00:01:36.000
Soğuk Savaş, orta ölçekli nükleer füzeler hakkındaki

00:01:36.000 --> 00:01:38.000
INF müzakereleri,

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
Sovyetler Birliği ve ABD arasında

00:01:41.000 --> 00:01:44.000
Angola veya Afganistan'daki

00:01:44.000 --> 00:01:47.000
üstünlük savaşı, merakımı cezbediyordu.

00:01:47.000 --> 00:01:50.000
Bu şeyler gerçekten ilgimi çekiyordu.

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
Böylelikle oldukça erken bir yaşta

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
diplomat olmak istediğime karar verdim.

00:01:54.000 --> 00:01:57.000
Ve bir gün bu konuyu aileme açtım -

00:01:57.000 --> 00:01:59.000
babam hala bu hikayeyi inkar eder --

00:01:59.000 --> 00:02:01.000
"Baba, ben diplomat olmak istiyorum" dedim.

00:02:01.000 --> 00:02:03.000
Bana döndü ve dedi ki,

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
"Carne, diplomat olmak için çok zeki olmak zorundasın."

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
(Gülüşmeler)

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
Hedefim kesinleşmişti.

NOTE Paragraph

00:02:10.000 --> 00:02:12.000
1989 yılında,

00:02:12.000 --> 00:02:15.000
Britanya Dışişleri Bakanlığına girdim.

00:02:15.000 --> 00:02:17.000
O yıl 5000 kişi diplomat olmak için başvurmuştu,

00:02:17.000 --> 00:02:20.000
ve aramızdan 20 kişi başarılı oldu.

00:02:20.000 --> 00:02:23.000
Bu sayılar gösteriyor ki,

00:02:23.000 --> 00:02:26.000
elit, büyüleyici ve

00:02:26.000 --> 00:02:29.000
keyifli bir dünyaya girmiştim.

00:02:30.000 --> 00:02:32.000
Diplomat olmak, eskiden ve şimdi olduğu gibi,

00:02:32.000 --> 00:02:35.000
inanılmaz bir iş, ve ben bunun her dakikasını sevdim.

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
Statüsünün tadını çıkardım.

00:02:37.000 --> 00:02:40.000
Kendime güzel bir takım aldım, kösele ayakkabılar giydim

00:02:40.000 --> 00:02:42.000
ve dünyadaki olaylara

00:02:42.000 --> 00:02:45.000
sahip olduğum bu ilginç giriş hakkından zevk aldım.

00:02:45.000 --> 00:02:47.000
Gazze Şeridi'ne gittim.

00:02:47.000 --> 00:02:49.000
Britanya Dışişleri Bakanlığı'nda

00:02:49.000 --> 00:02:51.000
Ortadoğu Barış Süreci birimini yönettim.

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
Britanya Dışişleri Bakanı'na

00:02:53.000 --> 00:02:55.000
konuşma metinleri yazdım.

00:02:55.000 --> 00:02:57.000
Yaser Arafat ile görüştüm.

00:02:57.000 --> 00:02:59.000
Saddam'ın Birleşmiş Milletler'deki

00:02:59.000 --> 00:03:02.000
diplomatları ile müzakereler yaptım.

00:03:02.000 --> 00:03:04.000
Daha sonra, Kabil'e gittim

00:03:04.000 --> 00:03:07.000
ve Taliban'ın düşüşünün ardından Afganistan'da çalıştım.

00:03:07.000 --> 00:03:09.000
Bir C-130 nakliye uçağına

00:03:09.000 --> 00:03:12.000
binerdim

00:03:12.000 --> 00:03:14.000
ve dağdaki sığınaklarında

00:03:14.000 --> 00:03:16.000
mahalli diktatörleri ziyaret ederdim,

00:03:16.000 --> 00:03:18.000
ve bu çok tehlikeli olduğundan

00:03:18.000 --> 00:03:21.000
İngiliz Kraliyet Deniz Piyadeleri birliğinin de kendilerine eskortluk yapmak zorunda olduğu

00:03:21.000 --> 00:03:24.000
Özel Kuvvetler korumalarımla çevrili olarak,

00:03:24.000 --> 00:03:27.000
Afganistan'da El-Kaide'yi nasıl ortadan kaldıracağımız konusunda

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
onlarla görüşürdüm.

00:03:29.000 --> 00:03:32.000
Heyecan vericiydi. Eğlenceliydi.

00:03:32.000 --> 00:03:34.000
Gerçekten ilginçti.

00:03:34.000 --> 00:03:36.000
İnanılmaz derecede birbirlerine bağlı

00:03:36.000 --> 00:03:39.000
harika bir insan topluğuydu.

NOTE Paragraph

00:03:39.000 --> 00:03:42.000
Kariyerimin doruk noktası ise

00:03:42.000 --> 00:03:45.000
New York'a gönderildiğim zamandı.

00:03:45.000 --> 00:03:47.000
Almanya, Norveç ve çeşitli başka yerlerde

00:03:47.000 --> 00:03:49.000
çalışmıştım,

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
ama Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne

00:03:51.000 --> 00:03:54.000
Britanya delegasyonu için çalışmak üzere New York'a gönderildim.

00:03:54.000 --> 00:03:56.000
Ve sorumluluğum Ortadoğu oldu

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
ki bu benim uzmanlık alanımdı.

00:03:58.000 --> 00:04:00.000
Orada, Ortadoğu barış süreci,

00:04:00.000 --> 00:04:02.000
Lockerbie konusu --

00:04:02.000 --> 00:04:04.000
ki isterseniz bunu daha sonra konuşabiliriz --

00:04:04.000 --> 00:04:07.000
gibi şeylerle ilgilendim,

00:04:07.000 --> 00:04:09.000
ama hepsinden önemlisi, Irak'tan,

00:04:09.000 --> 00:04:11.000
onun kitle imha silahlarından,

00:04:11.000 --> 00:04:13.000
ve bu silahları bırakmak zorunda kalması için

00:04:13.000 --> 00:04:16.000
Irak'a uyguladığımız yaptırımlardan sorumluydum.

00:04:17.000 --> 00:04:19.000
Bu konuda

00:04:19.000 --> 00:04:21.000
İngiliz başmüzakerecisiydim

00:04:21.000 --> 00:04:24.000
ve konuya doymuş durumdaydım.

00:04:24.000 --> 00:04:27.000
Her neyse,

00:04:27.000 --> 00:04:30.000
bu gezi -- çok heyecan verici bir zamandı.

00:04:30.000 --> 00:04:33.000
Yani, çok dramatik bir diplomasiydi.

00:04:33.000 --> 00:04:35.000
New York'ta kaldığım süre boyunca

00:04:35.000 --> 00:04:38.000
birkaç savaş geçirdik.

00:04:38.000 --> 00:04:40.000
11 Eylül'de New York'ta bulunan bizleri

00:04:40.000 --> 00:04:42.000
elbette derinden etkilemiş olan

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
11 Eylül saldırılarını kınayan

00:04:44.000 --> 00:04:47.000
12 Eylül 2001 tarihli

00:04:47.000 --> 00:04:49.000
Güvenlik Konseyi kararını

00:04:49.000 --> 00:04:52.000
ülkem için müzakere ettim.

00:04:52.000 --> 00:04:54.000
Bu yüzden, hem acı hem de tatlı

00:04:54.000 --> 00:04:56.000
deneyimler yaşadım.

00:04:56.000 --> 00:04:58.000
Lüks bir hayat yaşıyordum.

00:04:58.000 --> 00:05:00.000
Uzun saatler boyunca çalışsam da,

00:05:00.000 --> 00:05:02.000
Union Square'de bir teras katında kalıyordum.

00:05:02.000 --> 00:05:05.000
New York şehrinde yalnız bir İngiliz diplomattım;

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
bunun ne anlama gelebileceğini hayal edebilirsiniz.

00:05:07.000 --> 00:05:10.000
(Gülüşmeler)

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
Güzel zamanlar geçirdim.

NOTE Paragraph

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
Ama 2002 yılında,

00:05:14.000 --> 00:05:17.000
gezi sona erdiğinde,

00:05:17.000 --> 00:05:20.000
beni Londra'da bekleyen işe

00:05:20.000 --> 00:05:22.000
geri dönmeyeceğime karar verdim.

00:05:22.000 --> 00:05:24.000
Bruce'taki New School'da çalışmak üzere

00:05:24.000 --> 00:05:26.000
ücretsiz izin almaya karar verdim.

00:05:27.000 --> 00:05:30.000
Gelişmemiş, anlamsız bir şekilde,

00:05:30.000 --> 00:05:32.000
işimle ilgili, kendimle ilgili bazı şeylerin

00:05:32.000 --> 00:05:34.000
yolunda gitmediğini fark ettim.

00:05:34.000 --> 00:05:36.000
Yorulmuştum,

00:05:36.000 --> 00:05:38.000
ve açıklayamadığım bir şekilde

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
hayal kırıklığı içindeydim.

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
İşten biraz vakit ayırmaya karar verdim.

00:05:43.000 --> 00:05:45.000
Dışişleri Ofisi çok cömertti.

00:05:45.000 --> 00:05:47.000
Onların ücretsiz izin dediği bu özel izni alabilir

00:05:47.000 --> 00:05:50.000
ve aslında hiçbir iş yapmadan, diplomatik servisin bir parçası olarak kalabilirdim.

00:05:50.000 --> 00:05:52.000
Memnundum.

00:05:52.000 --> 00:05:54.000
Ve sonunda,

00:05:54.000 --> 00:05:57.000
o zamanlar Birleşmiş Milletler idaresinde olan

00:05:59.000 --> 00:06:02.000
Kosova'daki B.M.'e geçici görevli olarak görevlendirilmeye karar verdim.

NOTE Paragraph

00:06:02.000 --> 00:06:04.000
Kosova'da iki şey oldu,

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
ki bunlar yine

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
hayatın rastgeleliğini gösterir türdendi

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
çünkü bunlar

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
hayatımın iki dönüş noktası oldu

00:06:12.000 --> 00:06:15.000
ve bir sonraki aşamaya geçmemde bana yardım etti.

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
Fakat bunlar rastgele şeylerdi.

00:06:17.000 --> 00:06:20.000
Bir tanesi, 2004 yazında

00:06:20.000 --> 00:06:22.000
İngiliz hükümetinin, biraz isteksizce,

00:06:22.000 --> 00:06:24.000
çok sınırlı bir konu olan

00:06:24.000 --> 00:06:26.000
Irak Savaşı'na girme konusunda

00:06:26.000 --> 00:06:29.000
kitle imha silahlarına ilişkin istihbaratın kullanılması amacıyla

00:06:29.000 --> 00:06:31.000
resmi bir soruşturma yapılmasına karar verdi.

00:06:31.000 --> 00:06:34.000
Gizlilik içindeki bu soruşturmaya tanıklık ettim.

00:06:34.000 --> 00:06:37.000
Irak ve kitle imha silahları istihbaratına

00:06:37.000 --> 00:06:39.000
daldım

00:06:39.000 --> 00:06:42.000
ve benim verdiğim tanıklık üç şey gösteriyordu:

00:06:42.000 --> 00:06:45.000
Devletin istihbaratı abarttığı

00:06:45.000 --> 00:06:48.000
ki bu da okuduğum her yıla yansımıştı.

00:06:48.000 --> 00:06:51.000
Ve aslında, bizim kendi içimizde yaptığımız değerlendirmeye göre

00:06:51.000 --> 00:06:53.000
Irak'ın kitle imha silahları

00:06:53.000 --> 00:06:56.000
bize bir tehtit oluşturmadığı gibi komşularına da bir tehlike oluşturmuyordu.

00:06:56.000 --> 00:06:59.000
İkinci olarak, hükumetin savaşa alternatif olabilecek seçenekleri görmezden geldiği

00:06:59.000 --> 00:07:01.000
ki bazı açılardan

00:07:01.000 --> 00:07:04.000
bu hala yüzkızartıcı bir şey.

00:07:04.000 --> 00:07:06.000
Üçüncü nedeni söylemeyeceğim.

00:07:06.000 --> 00:07:08.000
Her neyse, bu uzman raporunu verince

00:07:08.000 --> 00:07:10.000
ben de kendi krizimi bulmuştum.

00:07:10.000 --> 00:07:12.000
Ne yapmalıydım?

00:07:12.000 --> 00:07:15.000
Bu rapor, bana sorarsanız, bir temele dayanmadan savaşa girmiş

00:07:15.000 --> 00:07:17.000
meslektaşlarımı ve bakanlarımı

00:07:17.000 --> 00:07:20.000
çok ağır eleştiriyordu.

NOTE Paragraph

00:07:20.000 --> 00:07:22.000
Böylece ben de bir krizin içindeydim.

00:07:22.000 --> 00:07:24.000
Ve bu çok da iyi bir şey değildi.

00:07:24.000 --> 00:07:26.000
Bunun hakkında şikayet ettim, tereddüt ettim

00:07:26.000 --> 00:07:29.000
zavallı karıma uzun uzun dert yandım

00:07:30.000 --> 00:07:33.000
ve sonunda Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etmeye karar verdim.

00:07:33.000 --> 00:07:37.000
Al Pacino'nun ''The Insider'' filmini belki bilirsiniz, filmin bir sahnesinde,

00:07:37.000 --> 00:07:39.000
tütüncü adam konusunda onun güvenini sarsmalarından sonra

00:07:39.000 --> 00:07:42.000
CBS'e geri döner ve der ki

00:07:42.000 --> 00:07:45.000
''Biliyor musunuz, artık bunu yapamam. Bir şeyler bozuldu.''

00:07:45.000 --> 00:07:47.000
Benim için de aynıydı. O filmi çok seviyorum.

00:07:47.000 --> 00:07:49.000
Sanki bir şeyler bozulmuş gibi hissettim.

00:07:49.000 --> 00:07:51.000
Artık kendi dışişleri bakanımla

00:07:51.000 --> 00:07:53.000
veya başbakanımızla karşılıklı oturup

00:07:53.000 --> 00:07:56.000
yüzümde bir gülümsemeyle onlara ne isterseler yapacağımı söyleyemezdim.

00:07:56.000 --> 00:07:59.000
Böylece uzun bir mesafe koşarak

00:07:59.000 --> 00:08:02.000
bir uçurumdan atladım.

NOTE Paragraph

00:08:02.000 --> 00:08:06.000
Bu çok rahatsız eden ve nahoş bir histi.

00:08:06.000 --> 00:08:08.000
Ve düşmeye başladım.

00:08:08.000 --> 00:08:11.000
Bugüne kadar da düşüş henüz durmuş değil.

00:08:11.000 --> 00:08:13.000
Hala daha düşüyorum.

00:08:13.000 --> 00:08:16.000
Ama bir nevi bu hisse alıştım.

00:08:16.000 --> 00:08:18.000
Ve bir anlamda, uçurumun başında durmaktan

00:08:18.000 --> 00:08:20.000
ve ne yapacağını düşünmekten

00:08:20.000 --> 00:08:22.000
çok daha iyi bir

00:08:22.000 --> 00:08:24.000
his veriyor.

00:08:24.000 --> 00:08:26.000
Kosova'da olan ikinci şey ise,

00:08:26.000 --> 00:08:29.000
pardon hemen bir yudum su içmem gerek affedersiniz.

00:08:31.000 --> 00:08:33.000
Kosova'da olan ikinci şey ise,

00:08:33.000 --> 00:08:35.000
bana ''hayatımla ne yapacağım?''

00:08:35.000 --> 00:08:38.000
sorusuna veremediğim cevabı

00:08:38.000 --> 00:08:41.000
benim için cevapladı.

00:08:42.000 --> 00:08:44.000
Diplomasiyi seviyorum.

00:08:44.000 --> 00:08:46.000
Kariyerim yok.

00:08:46.000 --> 00:08:49.000
Bütün hayatım boyunca diplomat olmayı, ülkeme hizmet etmeyi umdum.

00:08:49.000 --> 00:08:51.000
Konsolos olmak istedim,

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
ve akıl hocalarım, kahramanlarım,

00:08:53.000 --> 00:08:55.000
mesleğimin en üst rütbesine erişen insanlardı,

00:08:55.000 --> 00:08:57.000
ve ben bunları hep bir kenara itiyordum.

00:08:57.000 --> 00:08:59.000
Çoğu arkadaşlarım hala Dışişlerindeydi.

00:08:59.000 --> 00:09:01.000
Benim emekli maaşım da dahil.

00:09:01.000 --> 00:09:03.000
Ve ben vazgeçtim.

00:09:03.000 --> 00:09:05.000
Ne yapacaktım?

NOTE Paragraph

00:09:05.000 --> 00:09:07.000
O yıl, Kosova'da

00:09:07.000 --> 00:09:10.000
benim de şahit olduğum kötü ve korkunç bir şey yaşandı.

00:09:10.000 --> 00:09:12.000
2004 Mart ayında, tüm Kosova bölgesinde

00:09:12.000 --> 00:09:15.000
dehşet verici isyanlar vardı.

00:09:15.000 --> 00:09:17.000
18 kişi öldürülmüştü.

00:09:17.000 --> 00:09:19.000
Tam bir anarşiydi.

00:09:19.000 --> 00:09:21.000
Ve anarşiyi görmek korkunç bir şeydir,

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
polis ve askeriyenin --

00:09:23.000 --> 00:09:25.000
pek çok askeri birlik vardı --

00:09:25.000 --> 00:09:27.000
sokaktan gelen bu öfkeli kalabalığı

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
durduramıyor olduğunu bilmek.

00:09:29.000 --> 00:09:32.000
Ve sokaktan gelen bu öfkeli kalabalığı durdurmanın tek yolu

00:09:32.000 --> 00:09:34.000
onların buna karar vermesiyle

00:09:34.000 --> 00:09:36.000
ve onlar yeterince yakıp yıktıklarını düşündükten sonra olur.

00:09:36.000 --> 00:09:39.000
Bu da görülmesi çok hoş bir şey değil, ve ben bunu gördüm.

00:09:39.000 --> 00:09:42.000
Bunu yaşadım. O öfkeli kalabalıkları atlattım.

00:09:42.000 --> 00:09:45.000
Arnavut arkadaşlarımla birlikte bunu durdurmaya çalıştık ama başaramadık.

00:09:45.000 --> 00:09:48.000
Bu isyan bana bir şey öğretti,

00:09:48.000 --> 00:09:51.000
hemen belli olmayan ve biraz da karışık bir hikaye bu.

NOTE Paragraph

00:09:51.000 --> 00:09:53.000
Ama bu isyanın gerçekleşme sebeplerinden biri --

00:09:53.000 --> 00:09:55.000
günlerce süren bu isyanların --

00:09:55.000 --> 00:09:57.000
Kosova halkının

00:09:57.000 --> 00:10:00.000
kendi geleceklerinden mahrum edilmiş olmalarıydı.

00:10:01.000 --> 00:10:04.000
Kosova'nın geleceği hakkında diplomatik müzakereler

00:10:04.000 --> 00:10:06.000
yapılıyordu o zamanlar

00:10:06.000 --> 00:10:08.000
ve bırakın Kosova halkını, Kosova hükümeti de

00:10:08.000 --> 00:10:10.000
bu görüşmelere

00:10:10.000 --> 00:10:12.000
gerçekten katılamıyordu.

00:10:12.000 --> 00:10:15.000
Fazla karmaşık bir diplomatik sistem ve

00:10:15.000 --> 00:10:18.000
Kosova'nın geleceği hakkında bir müzakere süreci vardı

00:10:18.000 --> 00:10:20.000
ve Kosovalılar bunun bir parçası değildi.

00:10:20.000 --> 00:10:23.000
İlginç bir şekilde, bundan memnun değillerdi.

00:10:23.000 --> 00:10:26.000
O isyanlar, bu memnuniyetsizliğin zuhur edişinin bir parçasıydı.

00:10:26.000 --> 00:10:28.000
Tek sebebi değildi,

00:10:28.000 --> 00:10:30.000
ve hayat basit, tek sebepli bir anlatım değildir.

00:10:30.000 --> 00:10:32.000
Karmaşık bir şeydi,

00:10:32.000 --> 00:10:34.000
ben de olduğundan daha basitmiş gibi davranmak istemiyorum.

00:10:34.000 --> 00:10:36.000
Ama bu sebeplerinden biriydi.

NOTE Paragraph

00:10:36.000 --> 00:10:38.000
Ve bu bana ilham verdi --

00:10:38.000 --> 00:10:40.000
ya da daha açık olmak gerekirse,

00:10:40.000 --> 00:10:42.000
eşime ilham verdi.

00:10:42.000 --> 00:10:45.000
"Neden Kosovalılara tavsiye vermiyorsun?" dedi.

00:10:45.000 --> 00:10:48.000
"Neden hükumetlerine diplomasileri hakkında tavsiye vermiyorsun?"

00:10:48.000 --> 00:10:50.000
Kosovalılara diplomatik hizmet izni verilmiyordu.

00:10:50.000 --> 00:10:52.000
Diplomat olmalarına olanak verilmiyordu.

00:10:52.000 --> 00:10:54.000
Kosova'nın Son Statü Süreci olarak bilinen

00:10:54.000 --> 00:10:57.000
bu son derece karmaşık sürece yardımcı olabilecek

00:10:57.000 --> 00:11:00.000
bir Dışişleri Bakanlığı kurma izni verilmiyordu.

00:11:00.000 --> 00:11:02.000
Yani fikir buydu.

00:11:02.000 --> 00:11:04.000
Bağımsız Diplomat olarak vücut bulan şeyin kaynağı buydu,

00:11:04.000 --> 00:11:07.000
kar amacı gütmeyen ve dünyanın ilk diplomatik

00:11:07.000 --> 00:11:09.000
tavsiye grubu böyle başladı.

00:11:09.000 --> 00:11:12.000
Kosova'daki BM'yle geçirdiğim zamandan sonra

00:11:12.000 --> 00:11:15.000
Londra'ya döndüğüm zaman başladı.

00:11:15.000 --> 00:11:18.000
Döndüm ve Kosova başbakanıyla bir akşam yemeği yedim ve ona

00:11:18.000 --> 00:11:21.000
"Bakın, gelip size diplomasi hakkında tavsiyede bulunmayı teklif ediyorum," dedim,

00:11:21.000 --> 00:11:24.000
"Ben bunu biliyorum. Bu işi yapıyorum. Neden gelip size yardım etmeyeyim?"

00:11:24.000 --> 00:11:26.000
Rakı bardağını kaldırıp bana dedi ki,

00:11:26.000 --> 00:11:28.000
"Evet, Carne. Gel."

NOTE Paragraph

00:11:28.000 --> 00:11:30.000
Böylece Kosova'ya gidip

00:11:30.000 --> 00:11:32.000
Kosova hükumetine tavsiyelerde bulundum.

00:11:32.000 --> 00:11:35.000
Bağımsız Diplomat, birbiri ardına üç Kosova başbakanına ve

00:11:35.000 --> 00:11:38.000
Kosova'nın pek çok partiden oluşan anlaşma takımına tavsiye verdi.

00:11:38.000 --> 00:11:41.000
Ve Kosova bağımsız oldu.

00:11:41.000 --> 00:11:44.000
Bağımsız Diplomat, şimdi

00:11:44.000 --> 00:11:46.000
dünya çapında beş diplomatik merkezde kurulu

00:11:46.000 --> 00:11:48.000
ve yedi-sekiz değişik ülkeye

00:11:48.000 --> 00:11:51.000
ya da siyasi gruba

00:11:51.000 --> 00:11:53.000
- onları nasıl tanımlıyorsanız, onlara - tavsiyede bulunuyor.

00:11:53.000 --> 00:11:55.000
ben tanımlara pek önem vermem.

00:11:55.000 --> 00:11:58.000
Kuzey Kıbrıslılara adalarını nasıl tekrar birleştireceklerine dair tavsiye veriyoruz.

00:11:58.000 --> 00:12:00.000
Burmalı muhaliflere,

00:12:00.000 --> 00:12:02.000
- ilk burada duydunuz -

00:12:02.000 --> 00:12:04.000
önümüzdeki birkaç yıl içinde yeni bir ülke olacak

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
Güney Sudan hükumetine tavsiye veriyoruz.

00:12:08.000 --> 00:12:11.000
Fas istilası tarafından

00:12:11.000 --> 00:12:13.000
34 yıllık mahrum bırakılmadan sonra

00:12:13.000 --> 00:12:15.000
ülkelerini geri almaya çalışan

00:12:15.000 --> 00:12:18.000
Batı Sahra'daki Polisario Cephesi'ne tavsiye veriyoruz.

00:12:18.000 --> 00:12:21.000
Kopenhag'da neticelenmesi planlanan iklim değişikliği görüşmelerinde

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
çeşitli ada devletlerine

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
tavsiye veriyoruz.

NOTE Paragraph

00:12:26.000 --> 00:12:28.000
Burada da biraz rastgelelik var

00:12:28.000 --> 00:12:30.000
çünkü, Bağımsız Diplomat'ı kurduğum zamanlarda

00:12:30.000 --> 00:12:32.000
Lordlar Kamarası'nda bir partiye gittim,

00:12:32.000 --> 00:12:34.000
ki çok gülünç bir yerdir,

00:12:34.000 --> 00:12:36.000
içkimi şöyle tutuyordum ve arkamda duran

00:12:36.000 --> 00:12:38.000
bir adama çarptım.

00:12:38.000 --> 00:12:40.000
Konuşmaya başladık ve dedi ki --

00:12:40.000 --> 00:12:42.000
Ona ne yaptığımı söyledim,

00:12:42.000 --> 00:12:44.000
ve çok mühim bir şeymişçesine

00:12:44.000 --> 00:12:46.000
New York'ta Bağımsız Diplomat'ı kuracağımı söyledim.

00:12:46.000 --> 00:12:48.000
O anda orada sadece ben vardım,

00:12:48.000 --> 00:12:50.000
karım ve ben New York'a geri taşınıyorduk.

00:12:50.000 --> 00:12:53.000
"Neden New York'taki meslektaşlarımla görüşmüyorsun?" dedi

00:12:53.000 --> 00:12:55.000
ve ortaya çıktı ki

00:12:55.000 --> 00:12:57.000
büyük bir ihtimalle hiç duymadığınız ?What If! adında

00:12:57.000 --> 00:12:59.000
bir teknoloji geliştirme şirketinde çalışıyordu

00:12:59.000 --> 00:13:01.000
Olaylar gelişti ve

00:13:01.000 --> 00:13:03.000
New York'taki ?What If!'te

00:13:03.000 --> 00:13:05.000
bir masa sahibi oldum

00:13:05.000 --> 00:13:07.000
Bağımsız Diplomat'ı başlattığım sıralarda.

00:13:07.000 --> 00:13:09.000
?What If!'i Wrigley için

00:13:09.000 --> 00:13:11.000
yeni sakız tatları veya

00:13:11.000 --> 00:13:13.000
Coca Cola için yeni tatlar

00:13:13.000 --> 00:13:15.000
geliştirirken izlemek,

00:13:15.000 --> 00:13:17.000
Kosovalılar ve Batı Sahra'daki Sahraviler için

00:13:17.000 --> 00:13:20.000
yeni stratejiler geliştirmeme yardımcı oldu.

00:13:20.000 --> 00:13:23.000
Farkına varmaya başladım ki diplomasi yapmanın farklı yolları vardı

00:13:23.000 --> 00:13:25.000
ve diplomasi, ticaret gibi,

00:13:25.000 --> 00:13:27.000
sorun çözme işiydi

00:13:27.000 --> 00:13:30.000
ve geliştirme, yenilik gibi kelimeler, hala diplomasi terimleri arasında yer almıyor;

00:13:30.000 --> 00:13:33.000
hep "toplam sıfır" stratejileri, realpolitik,

00:13:33.000 --> 00:13:36.000
ve nesillerdir var olan ve işleri hep yapmış olduğu gibi

00:13:36.000 --> 00:13:39.000
yapmaya devam eden ezeli kurumlar var.

NOTE Paragraph

00:13:39.000 --> 00:13:41.000
Bağımsız Diplomat, bugün,

00:13:41.000 --> 00:13:44.000
?What If!'te öğrendiğim şeyleri entegre etmeye çalışıyor.

00:13:44.000 --> 00:13:47.000
Hepimiz ofiste oturup bir ucundan diğer ucuna birbirimize bağırıyoruz.

00:13:47.000 --> 00:13:50.000
Küçük dizüstü bilgisayarlarla çalışıp düşünme biçimimizi değiştirmek için masalarımızın yerini değiştiriyoruz.

00:13:50.000 --> 00:13:52.000
Uğraştığımız ülkelerle

00:13:52.000 --> 00:13:55.000
ilgili bir şey bilmeyen ama müvekkillerimiz adına

00:13:55.000 --> 00:13:57.000
çözmeye çalıştığımız sorunlar hakkında

00:13:57.000 --> 00:13:59.000
yeni bir bakış açısı getirebilecek

00:13:59.000 --> 00:14:01.000
başka şeylerden anlayan

00:14:01.000 --> 00:14:03.000
deneyimsiz uzmanlarla çalışıyoruz.

00:14:03.000 --> 00:14:05.000
Kolay değil, çünkü müşterilerimiz, tanımı itibariyle,

00:14:05.000 --> 00:14:08.000
diplomatik olarak zor zamanlar geçiriyorlar.

NOTE Paragraph

00:14:10.000 --> 00:14:12.000
Bilemiyorum,

00:14:12.000 --> 00:14:15.000
bundan çıkarılacak dersler var

00:14:15.000 --> 00:14:17.000
- kişisel ve siyasi -

00:14:17.000 --> 00:14:20.000
ve bir anlamda, bunlar aynı şey.

00:14:20.000 --> 00:14:22.000
Kişisel olan,

00:14:22.000 --> 00:14:24.000
bir uçurumdan düşmenin

00:14:24.000 --> 00:14:27.000
aslında iyi bir şey olduğu, ve ben bunu tavsiye ediyorum.

00:14:28.000 --> 00:14:30.000
En az hayatınızda bir kere yapmanız gereken bir şey,

00:14:30.000 --> 00:14:33.000
her şeyi yıkıp atlamak.

00:14:34.000 --> 00:14:37.000
İkincisi şey, günümüz dünyası hakkında daha büyük bir ders.

00:14:37.000 --> 00:14:40.000
Bağımsız Diplomat, giderek bölünen bir dünyada

00:14:40.000 --> 00:14:43.000
giderek öne çıkan ve belirginleşen

00:14:43.000 --> 00:14:46.000
bir trendin parçası.

00:14:46.000 --> 00:14:49.000
Devletler eskiden olduğundan daha az anlam taşıyor

00:14:49.000 --> 00:14:51.000
ve devletin gücü giderek azalıyor.

00:14:51.000 --> 00:14:53.000
Bu, başka şeyler giderek güçleniyor demektir.

00:14:53.000 --> 00:14:55.000
Bu diğer şeyler, devlet-dışı aktörler olarak adlandırılmakta.

00:14:55.000 --> 00:14:57.000
Şirketler, mafyöz örgütler,

00:14:57.000 --> 00:15:00.000
iyi sivil toplum kuruluşları

00:15:00.000 --> 00:15:02.000
ya da herhangi bir şey

00:15:02.000 --> 00:15:04.000
olabilirler.

00:15:04.000 --> 00:15:07.000
Daha karmaşık ve daha bölünmüş bir dünyada yaşıyoruz.

00:15:07.000 --> 00:15:09.000
Eğer hükumetler,

00:15:09.000 --> 00:15:11.000
dünyadaki bizi etkileyen

00:15:11.000 --> 00:15:14.000
sorunları gidermede daha az etkiliyse,

00:15:14.000 --> 00:15:17.000
o zaman artık bu sorunlarla kim ilgilenecek,

00:15:17.000 --> 00:15:19.000
bu sorunlarla ilgilenme sorumluluğu kime ait olacak?

00:15:19.000 --> 00:15:21.000
Biz.

00:15:21.000 --> 00:15:24.000
Eğer onlar yapamıyorsa, bununla uğraşacak kim kalıyor geriye?

00:15:24.000 --> 00:15:27.000
Bu gerçeği kabullenmek dışında bir şansımız yok.

NOTE Paragraph

00:15:27.000 --> 00:15:29.000
Bu, şu anlama geliyor:

00:15:29.000 --> 00:15:32.000
uluslararası ilişkiler, küresel olaylar,

00:15:32.000 --> 00:15:35.000
Somali'deki kaos ortamı ya da Burma'da

00:15:35.000 --> 00:15:37.000
olup bitenler sizi ilgilendirmiyor

00:15:37.000 --> 00:15:40.000
demek ve bunları halletmeyi hükumetlere bırakmalıyız demek

00:15:40.000 --> 00:15:43.000
artık yeterli değil.

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
Aranızdan herhangi birinizi

00:15:45.000 --> 00:15:47.000
küçük dünya hipotezi aracılığıyla

00:15:47.000 --> 00:15:50.000
Somali'deki El-Şebab örgütüne bağlayabilirim.

00:15:50.000 --> 00:15:54.000
Nasıl olduğunu daha sonra sorun, özellikle - ilginç bir şekilde - balık yiyorsanız,

00:15:54.000 --> 00:15:56.000
ama bağlantı burada duruyor.

00:15:56.000 --> 00:15:58.000
Hepimiz çok yakından bağlıyız.

00:15:58.000 --> 00:16:00.000
Bu sadece Tom Friedman değil,

00:16:00.000 --> 00:16:03.000
vaka, üstüne vaka, üstüne vaka tarafından kanıtlanıyor.

00:16:03.000 --> 00:16:06.000
Bu, siyasilerinizden istemek yerine, bir şeyleri gerçekleştirebilmek için

00:16:06.000 --> 00:16:09.000
kendinize bakmanız gerektiği anlamına geliyor.

00:16:09.000 --> 00:16:11.000
Bağımsız Diplomat geniş bir anlamda

00:16:11.000 --> 00:16:13.000
bunun bir örneği gibi.

NOTE Paragraph

00:16:13.000 --> 00:16:16.000
Düzgün örnekler yok, ama şu bir örnek olabilir:

00:16:16.000 --> 00:16:18.000
dünyanın değişme şekli

00:16:18.000 --> 00:16:20.000
eskiden çalıştığım yer olan BM Güvenlik Konseyi'nde

00:16:20.000 --> 00:16:22.000
vücut buluyor.

00:16:22.000 --> 00:16:25.000
BM 1945 yılında kuruldu.

00:16:25.000 --> 00:16:27.000
Bildirgesi, devletler arası,

00:16:27.000 --> 00:16:29.000
devletler arasındaki çatışmaları engellemek

00:16:29.000 --> 00:16:31.000
üzerine tasarlanmış.

00:16:31.000 --> 00:16:33.000
Bugün, BM Güvenlik Konseyi

00:16:33.000 --> 00:16:35.000
ajandasının yüzde 80'i,

00:16:35.000 --> 00:16:37.000
devletler arasi anlasmazliklar,

00:16:37.000 --> 00:16:39.000
gerillalar, ayrılıkçılar,

00:16:39.000 --> 00:16:41.000
teröristler, öyle adlandırmak isterseniz,

00:16:41.000 --> 00:16:43.000
hükumet, devlet olarak adlandırmadığımız

00:16:43.000 --> 00:16:46.000
herkesi içeren devletten bağımsız taraflar.

00:16:46.000 --> 00:16:49.000
Dünyanın durumu, bugün böyle.

00:16:49.000 --> 00:16:51.000
Bunu fark ettiğimde,

00:16:51.000 --> 00:16:54.000
Güvenlik Konseyi'nde yaşadıklarım ve

00:16:54.000 --> 00:16:56.000
Kosovalıların başına gelene baktığımda

00:16:56.000 --> 00:16:58.000
ve sık sık,

00:16:58.000 --> 00:17:00.000
bizim Güvenlik Konseyi'nde yaptığımız şeylerden

00:17:00.000 --> 00:17:02.000
en dolaysız olarak etkilenen insanların

00:17:02.000 --> 00:17:04.000
aslında orada olmadığını, aslında Güvenlik Konseyi'ne

00:17:04.000 --> 00:17:06.000
fikirlerini sunmak için davet edilmediklerini fark ediyorum.

00:17:06.000 --> 00:17:08.000
Bu yanlış, dedim kendi kendime.

00:17:08.000 --> 00:17:10.000
Bunun hakkında bir şey yapmak gerekiyor.

NOTE Paragraph

00:17:10.000 --> 00:17:13.000
Geleneksel bir yöntemle başladım.

00:17:13.000 --> 00:17:15.000
Ben ve Bağımsız Diplomat'taki çalışma arkadaşlarım,

00:17:15.000 --> 00:17:17.000
Güvenlik Konseyi'nin etrafından dolandık.

00:17:17.000 --> 00:17:19.000
Yaklaşık 70 BM üyesi devlete -

00:17:19.000 --> 00:17:21.000
Kazaklar, Etiyopyalılar, İsrailliler -

00:17:21.000 --> 00:17:23.000
kimi düşünüyorsanız, onlara gittik -

00:17:23.000 --> 00:17:25.000
Genel Sekreter, hepsi

00:17:25.000 --> 00:17:27.000
ve dedik ki: "Bu tamamen yanlış.

00:17:27.000 --> 00:17:29.000
Gerçekten bundan etkilenen insanlara danışmamanız çok kötü.

00:17:29.000 --> 00:17:31.000
Kosovalıları size gelip ne düşündüklerini

00:17:31.000 --> 00:17:33.000
söyleyecekleri bir sistem

00:17:33.000 --> 00:17:35.000
kurmanız gerekiyor.

00:17:35.000 --> 00:17:37.000
Bu bana - onlara neler düşündüğünüzü söylemenize olanak tanıyacak.

00:17:37.000 --> 00:17:39.000
Çok iyi olacak. İletişimde bulunabilirsiniz.

00:17:39.000 --> 00:17:42.000
Bu insanların görüşlerini kendi kararlarınızla birleştirebilirsiniz,

00:17:42.000 --> 00:17:44.000
bu da kararlarınız daha etkili ve kalıcı olacak anlamına geliyor."

00:17:47.000 --> 00:17:49.000
Süper mantıklı derdiniz.

00:17:49.000 --> 00:17:51.000
Yani, son derece mantıklı. O kadar bariz ki, herhangi biri yapabilirdi.

00:17:51.000 --> 00:17:54.000
Ve tabii ki, herkes anladı. Herkes "Evet, tabii ki, tamamen haklısınız.

00:17:54.000 --> 00:17:56.000
Geri gelin,

00:17:56.000 --> 00:17:58.000
belki altı ay sonra." dedi.

00:17:58.000 --> 00:18:01.000
Tabii ki, hiçbir şey olmadı. Kimse bir şey yapmadı.

00:18:01.000 --> 00:18:03.000
Güvenlik Konseyi, X sayıda yıl kadar önce,

00:18:03.000 --> 00:18:05.000
benim orada olduğum 10 yıl önce olduğu gibi

00:18:05.000 --> 00:18:08.000
şimdi de aynı şekilde

00:18:08.000 --> 00:18:11.000
işlerini yürütüyordu.

NOTE Paragraph

00:18:11.000 --> 00:18:13.000
Temelde başarısızlık olarak

00:18:13.000 --> 00:18:15.000
adlandırılabilecek bu gözleme baktık

00:18:15.000 --> 00:18:17.000
ve bunun için ne yapabileceğimizi düşündük.

00:18:17.000 --> 00:18:19.000
Düşündüm ki, hayatımın geri kalanını

00:18:19.000 --> 00:18:21.000
bu perişan hükumetler adına

00:18:21.000 --> 00:18:23.000
yapılmasını gerekeni yapmak için

00:18:23.000 --> 00:18:25.000
lobi yaparak geçireceksem, mahvolmuştum.

00:18:25.000 --> 00:18:27.000
Yani yapacağımız şey,

00:18:27.000 --> 00:18:29.000
aslında bu toplantıları kendimiz düzenlemek.

00:18:29.000 --> 00:18:31.000
Şimdi, Bağımsız Diplomat,

00:18:31.000 --> 00:18:33.000
BM Güvenlik Konseyi ve

00:18:33.000 --> 00:18:35.000
Güvenlik Konseyi'nin ajandasında bulunan

00:18:35.000 --> 00:18:37.000
anlaşmazlıklara taraf olan gruplar

00:18:37.000 --> 00:18:40.000
arasında toplantılar düzenleme aşamasında.

00:18:40.000 --> 00:18:42.000
Yani Darfurlu başkaldıran grupları,

00:18:42.000 --> 00:18:45.000
Kuzey ve Güney Kıbrıslıları,

00:18:45.000 --> 00:18:48.000
Açeli başkaldıranları

00:18:49.000 --> 00:18:52.000
ve dünyanın her yanındaki

00:18:52.000 --> 00:18:54.000
kaotik anlaşmazlıkları içeren

00:18:54.000 --> 00:18:57.000
fazlasıyla uzun listeyi bir araya getireceğiz.

00:18:57.000 --> 00:19:00.000
Tarafları New York'a getirmeye çalışacağız

00:19:00.000 --> 00:19:02.000
sessiz bir odada oturup

00:19:02.000 --> 00:19:04.000
basının olmadığı özel bir yerde

00:19:04.000 --> 00:19:06.000
gerçekten ne istediklerini

00:19:06.000 --> 00:19:08.000
BM Güvenlik Konseyi'ne anlatabilecekler

00:19:08.000 --> 00:19:10.000
ve Güvenlik Konseyi üyelerini de

00:19:10.000 --> 00:19:12.000
onlardan ne istediğini açıklayabilecek.

00:19:12.000 --> 00:19:14.000
Yani daha önce hiç olmamış olan

00:19:14.000 --> 00:19:16.000
bir iletişim var.

00:19:16.000 --> 00:19:19.000
Tabii ki, bunları tarif ettikten sonra,

00:19:19.000 --> 00:19:22.000
siyasetten anlayan her biriniz bunun son derece zor olduğunu düşünecek

00:19:22.000 --> 00:19:24.000
ve size tamamen katılıyorum.

00:19:24.000 --> 00:19:27.000
Başarısız olma ihtimali oldukça yüksek,

00:19:27.000 --> 00:19:29.000
ama biz gerçekleştirmeye çalışmazsak

00:19:29.000 --> 00:19:32.000
hiçbir şekilde gerçekleşmeyecek.

NOTE Paragraph

00:19:32.000 --> 00:19:35.000
Diplomat olduğum zamanlardan bugüne

00:19:35.000 --> 00:19:37.000
siyasi aktivitelerim kökten değişti,

00:19:37.000 --> 00:19:40.000
ve önemli olanın sonuç olduğunu düşünüyorum,

00:19:40.000 --> 00:19:43.000
süreç değil, teknoloji değil, açıkçası ikisi de değil.

00:19:43.000 --> 00:19:45.000
Hala Ahmedinejad'ın hüküm sürdüğü Tahran'da,

00:19:45.000 --> 00:19:48.000
şu an siyasi nedenlerle hapishanede bulunan, Twitter kullanan

00:19:48.000 --> 00:19:51.000
ve İran'daki gösterilere katılmış herkese

00:19:51.000 --> 00:19:53.000
teknolojiyi kullanmalarını öğütleyin.

00:19:53.000 --> 00:19:56.000
Teknoloji, İran'a siyasi bir değişim getirmedi.

00:19:57.000 --> 00:20:00.000
Sonuçlara bakmalı ve kendinize şunu sormalısınız:

00:20:00.000 --> 00:20:02.000
"Bu belirli sonucu oluşturmak için ne yapabilirim?"

00:20:02.000 --> 00:20:05.000
21. yüzyılın siyaseti böyle.

00:20:05.000 --> 00:20:07.000
Ve bir açıdan, Bağımsız Diplomat

00:20:07.000 --> 00:20:10.000
hepimizin yaşadığı

00:20:10.000 --> 00:20:13.000
bu parçalanmayı, bu değişimi somutlaştırıyor.

NOTE Paragraph

00:20:14.000 --> 00:20:16.000
Benim hikayem bu. Teşekkür ederim.