0:00:01.000,0:00:04.000
Benim hikayem biraz savaş ile ilgili.

0:00:04.000,0:00:06.000
Hayal kırıklığı ile ilgili.

0:00:06.000,0:00:08.000
Ölümle ilgili.

0:00:08.000,0:00:10.000
Ve tüm bu yıkıntı arasında

0:00:10.000,0:00:12.000
idealizmi

0:00:12.000,0:00:14.000
yeniden keşfetmekle ilgili.

0:00:14.000,0:00:16.000
Belki de bunun içinde, 21. yüzyılın

0:00:16.000,0:00:18.000
mahvedilmiş, parçalanan

0:00:18.000,0:00:21.000
ve tehlikeli dünyası ile başa çıkma konusunda

0:00:21.000,0:00:24.000
bir ders vardır.

0:00:25.000,0:00:28.000
Ben dolambaçsız anlatımlara inanmam.

0:00:28.000,0:00:30.000
A kararı B sonucuna sebebiyet verir,

0:00:30.000,0:00:33.000
B, C sonucuna gider şeklinde yazılmış

0:00:33.000,0:00:35.000
bir hayat veya tarihe,

0:00:35.000,0:00:37.000
bize sunulan ve belki de birbirimizi cesaretlendirdiğimiz

0:00:37.000,0:00:40.000
bu basit hikayelere inanmam.

0:00:40.000,0:00:42.000
Ben rastgeleliğe inanırım,

0:00:42.000,0:00:44.000
buna inanmamın sebeplerinden biri ise

0:00:44.000,0:00:47.000
benim diplomat olmamın rastgele olmasıdır.

0:00:47.000,0:00:49.000
Ben renk körüyüm.

0:00:49.000,0:00:51.000
Doğuştan bir çok rengi göremiyorum.

0:00:51.000,0:00:54.000
Çoğu zaman gri ve siyah giymemin sebebi budur,

0:00:54.000,0:00:56.000
ve kıyafet seçmek için

0:00:56.000,0:00:59.000
eşimi de yanımda götürmek zorundayım.

0:00:59.000,0:01:02.000
Çocukken hep bir savaş pilotu olmayı istedim.

0:01:02.000,0:01:04.000
Köydeki yazlık evimizin üzerinden

0:01:04.000,0:01:07.000
hızla geçen uçakları izlemeyi severdim.

0:01:07.000,0:01:10.000
Ve benim çocukluk hayalim bir savaş pilotu olmaktı.

0:01:10.000,0:01:13.000
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nde pilot olmak için testler yaptım

0:01:13.000,0:01:15.000
ve elbette başarısız oldum.

0:01:15.000,0:01:17.000
Yanıp sönen farklı ışıkların hepsini göremedim,

0:01:17.000,0:01:19.000
renkleri ayırt edemiyorum.

0:01:19.000,0:01:21.000
Bu yüzden başka bir meslek seçmem gerekti,

0:01:21.000,0:01:24.000
bu da benim için aslında nispeten kolaydı

0:01:24.000,0:01:27.000
çünkü çocukluğum boyunca sabit bir tutkum vardı,

0:01:27.000,0:01:29.000
bu da uluslararası ilişkilerdi.

0:01:29.000,0:01:31.000
Çocukken,

0:01:31.000,0:01:34.000
gazeteyi baştan sona kadar okurdum.

0:01:34.000,0:01:36.000
Soğuk Savaş, orta ölçekli nükleer füzeler hakkındaki

0:01:36.000,0:01:38.000
INF müzakereleri,

0:01:38.000,0:01:41.000
Sovyetler Birliği ve ABD arasında

0:01:41.000,0:01:44.000
Angola veya Afganistan'daki

0:01:44.000,0:01:47.000
üstünlük savaşı, merakımı cezbediyordu.

0:01:47.000,0:01:50.000
Bu şeyler gerçekten ilgimi çekiyordu.

0:01:50.000,0:01:52.000
Böylelikle oldukça erken bir yaşta

0:01:52.000,0:01:54.000
diplomat olmak istediğime karar verdim.

0:01:54.000,0:01:57.000
Ve bir gün bu konuyu aileme açtım -

0:01:57.000,0:01:59.000
babam hala bu hikayeyi inkar eder --

0:01:59.000,0:02:01.000
"Baba, ben diplomat olmak istiyorum" dedim.

0:02:01.000,0:02:03.000
Bana döndü ve dedi ki,

0:02:03.000,0:02:05.000
"Carne, diplomat olmak için çok zeki olmak zorundasın."

0:02:05.000,0:02:07.000
(Gülüşmeler)

0:02:07.000,0:02:10.000
Hedefim kesinleşmişti.

0:02:10.000,0:02:12.000
1989 yılında,

0:02:12.000,0:02:15.000
Britanya Dışişleri Bakanlığına girdim.

0:02:15.000,0:02:17.000
O yıl 5000 kişi diplomat olmak için başvurmuştu,

0:02:17.000,0:02:20.000
ve aramızdan 20 kişi başarılı oldu.

0:02:20.000,0:02:23.000
Bu sayılar gösteriyor ki,

0:02:23.000,0:02:26.000
elit, büyüleyici ve

0:02:26.000,0:02:29.000
keyifli bir dünyaya girmiştim.

0:02:30.000,0:02:32.000
Diplomat olmak, eskiden ve şimdi olduğu gibi,

0:02:32.000,0:02:35.000
inanılmaz bir iş, ve ben bunun her dakikasını sevdim.

0:02:35.000,0:02:37.000
Statüsünün tadını çıkardım.

0:02:37.000,0:02:40.000
Kendime güzel bir takım aldım, kösele ayakkabılar giydim

0:02:40.000,0:02:42.000
ve dünyadaki olaylara

0:02:42.000,0:02:45.000
sahip olduğum bu ilginç giriş hakkından zevk aldım.

0:02:45.000,0:02:47.000
Gazze Şeridi'ne gittim.

0:02:47.000,0:02:49.000
Britanya Dışişleri Bakanlığı'nda

0:02:49.000,0:02:51.000
Ortadoğu Barış Süreci birimini yönettim.

0:02:51.000,0:02:53.000
Britanya Dışişleri Bakanı'na

0:02:53.000,0:02:55.000
konuşma metinleri yazdım.

0:02:55.000,0:02:57.000
Yaser Arafat ile görüştüm.

0:02:57.000,0:02:59.000
Saddam'ın Birleşmiş Milletler'deki

0:02:59.000,0:03:02.000
diplomatları ile müzakereler yaptım.

0:03:02.000,0:03:04.000
Daha sonra, Kabil'e gittim

0:03:04.000,0:03:07.000
ve Taliban'ın düşüşünün ardından Afganistan'da çalıştım.

0:03:07.000,0:03:09.000
Bir C-130 nakliye uçağına

0:03:09.000,0:03:12.000
binerdim

0:03:12.000,0:03:14.000
ve dağdaki sığınaklarında

0:03:14.000,0:03:16.000
mahalli diktatörleri ziyaret ederdim,

0:03:16.000,0:03:18.000
ve bu çok tehlikeli olduğundan

0:03:18.000,0:03:21.000
İngiliz Kraliyet Deniz Piyadeleri birliğinin de kendilerine eskortluk yapmak zorunda olduğu

0:03:21.000,0:03:24.000
Özel Kuvvetler korumalarımla çevrili olarak,

0:03:24.000,0:03:27.000
Afganistan'da El-Kaide'yi nasıl ortadan kaldıracağımız konusunda

0:03:27.000,0:03:29.000
onlarla görüşürdüm.

0:03:29.000,0:03:32.000
Heyecan vericiydi. Eğlenceliydi.

0:03:32.000,0:03:34.000
Gerçekten ilginçti.

0:03:34.000,0:03:36.000
İnanılmaz derecede birbirlerine bağlı

0:03:36.000,0:03:39.000
harika bir insan topluğuydu.

0:03:39.000,0:03:42.000
Kariyerimin doruk noktası ise

0:03:42.000,0:03:45.000
New York'a gönderildiğim zamandı.

0:03:45.000,0:03:47.000
Almanya, Norveç ve çeşitli başka yerlerde

0:03:47.000,0:03:49.000
çalışmıştım,

0:03:49.000,0:03:51.000
ama Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne

0:03:51.000,0:03:54.000
Britanya delegasyonu için çalışmak üzere New York'a gönderildim.

0:03:54.000,0:03:56.000
Ve sorumluluğum Ortadoğu oldu

0:03:56.000,0:03:58.000
ki bu benim uzmanlık alanımdı.

0:03:58.000,0:04:00.000
Orada, Ortadoğu barış süreci,

0:04:00.000,0:04:02.000
Lockerbie konusu --

0:04:02.000,0:04:04.000
ki isterseniz bunu daha sonra konuşabiliriz --

0:04:04.000,0:04:07.000
gibi şeylerle ilgilendim,

0:04:07.000,0:04:09.000
ama hepsinden önemlisi, Irak'tan,

0:04:09.000,0:04:11.000
onun kitle imha silahlarından,

0:04:11.000,0:04:13.000
ve bu silahları bırakmak zorunda kalması için

0:04:13.000,0:04:16.000
Irak'a uyguladığımız yaptırımlardan sorumluydum.

0:04:17.000,0:04:19.000
Bu konuda

0:04:19.000,0:04:21.000
İngiliz başmüzakerecisiydim

0:04:21.000,0:04:24.000
ve konuya doymuş durumdaydım.

0:04:24.000,0:04:27.000
Her neyse,

0:04:27.000,0:04:30.000
bu gezi -- çok heyecan verici bir zamandı.

0:04:30.000,0:04:33.000
Yani, çok dramatik bir diplomasiydi.

0:04:33.000,0:04:35.000
New York'ta kaldığım süre boyunca

0:04:35.000,0:04:38.000
birkaç savaş geçirdik.

0:04:38.000,0:04:40.000
11 Eylül'de New York'ta bulunan bizleri

0:04:40.000,0:04:42.000
elbette derinden etkilemiş olan

0:04:42.000,0:04:44.000
11 Eylül saldırılarını kınayan

0:04:44.000,0:04:47.000
12 Eylül 2001 tarihli

0:04:47.000,0:04:49.000
Güvenlik Konseyi kararını

0:04:49.000,0:04:52.000
ülkem için müzakere ettim.

0:04:52.000,0:04:54.000
Bu yüzden, hem acı hem de tatlı

0:04:54.000,0:04:56.000
deneyimler yaşadım.

0:04:56.000,0:04:58.000
Lüks bir hayat yaşıyordum.

0:04:58.000,0:05:00.000
Uzun saatler boyunca çalışsam da,

0:05:00.000,0:05:02.000
Union Square'de bir teras katında kalıyordum.

0:05:02.000,0:05:05.000
New York şehrinde yalnız bir İngiliz diplomattım;

0:05:05.000,0:05:07.000
bunun ne anlama gelebileceğini hayal edebilirsiniz.

0:05:07.000,0:05:10.000
(Gülüşmeler)

0:05:10.000,0:05:12.000
Güzel zamanlar geçirdim.

0:05:12.000,0:05:14.000
Ama 2002 yılında,

0:05:14.000,0:05:17.000
gezi sona erdiğinde,

0:05:17.000,0:05:20.000
beni Londra'da bekleyen işe

0:05:20.000,0:05:22.000
geri dönmeyeceğime karar verdim.

0:05:22.000,0:05:24.000
Bruce'taki New School'da çalışmak üzere

0:05:24.000,0:05:26.000
ücretsiz izin almaya karar verdim.

0:05:27.000,0:05:30.000
Gelişmemiş, anlamsız bir şekilde,

0:05:30.000,0:05:32.000
işimle ilgili, kendimle ilgili bazı şeylerin

0:05:32.000,0:05:34.000
yolunda gitmediğini fark ettim.

0:05:34.000,0:05:36.000
Yorulmuştum,

0:05:36.000,0:05:38.000
ve açıklayamadığım bir şekilde

0:05:38.000,0:05:40.000
hayal kırıklığı içindeydim.

0:05:40.000,0:05:43.000
İşten biraz vakit ayırmaya karar verdim.

0:05:43.000,0:05:45.000
Dışişleri Ofisi çok cömertti.

0:05:45.000,0:05:47.000
Onların ücretsiz izin dediği bu özel izni alabilir

0:05:47.000,0:05:50.000
ve aslında hiçbir iş yapmadan, diplomatik servisin bir parçası olarak kalabilirdim.

0:05:50.000,0:05:52.000
Memnundum.

0:05:52.000,0:05:54.000
Ve sonunda,

0:05:54.000,0:05:57.000
o zamanlar Birleşmiş Milletler idaresinde olan

0:05:59.000,0:06:02.000
Kosova'daki B.M.'e geçici görevli olarak görevlendirilmeye karar verdim.

0:06:02.000,0:06:04.000
Kosova'da iki şey oldu,

0:06:04.000,0:06:06.000
ki bunlar yine

0:06:06.000,0:06:08.000
hayatın rastgeleliğini gösterir türdendi

0:06:08.000,0:06:10.000
çünkü bunlar

0:06:10.000,0:06:12.000
hayatımın iki dönüş noktası oldu

0:06:12.000,0:06:15.000
ve bir sonraki aşamaya geçmemde bana yardım etti.

0:06:15.000,0:06:17.000
Fakat bunlar rastgele şeylerdi.

0:06:17.000,0:06:20.000
Bir tanesi, 2004 yazında

0:06:20.000,0:06:22.000
İngiliz hükümetinin, biraz isteksizce,

0:06:22.000,0:06:24.000
çok sınırlı bir konu olan

0:06:24.000,0:06:26.000
Irak Savaşı'na girme konusunda

0:06:26.000,0:06:29.000
kitle imha silahlarına ilişkin istihbaratın kullanılması amacıyla

0:06:29.000,0:06:31.000
resmi bir soruşturma yapılmasına karar verdi.

0:06:31.000,0:06:34.000
Gizlilik içindeki bu soruşturmaya tanıklık ettim.

0:06:34.000,0:06:37.000
Irak ve kitle imha silahları istihbaratına

0:06:37.000,0:06:39.000
daldım

0:06:39.000,0:06:42.000
ve benim verdiğim tanıklık üç şey gösteriyordu:

0:06:42.000,0:06:45.000
Devletin istihbaratı abarttığı

0:06:45.000,0:06:48.000
ki bu da okuduğum her yıla yansımıştı.

0:06:48.000,0:06:51.000
Ve aslında, bizim kendi içimizde yaptığımız değerlendirmeye göre

0:06:51.000,0:06:53.000
Irak'ın kitle imha silahları

0:06:53.000,0:06:56.000
bize bir tehtit oluşturmadığı gibi komşularına da bir tehlike oluşturmuyordu.

0:06:56.000,0:06:59.000
İkinci olarak, hükumetin savaşa alternatif olabilecek seçenekleri görmezden geldiği

0:06:59.000,0:07:01.000
ki bazı açılardan

0:07:01.000,0:07:04.000
bu hala yüzkızartıcı bir şey.

0:07:04.000,0:07:06.000
Üçüncü nedeni söylemeyeceğim.

0:07:06.000,0:07:08.000
Her neyse, bu uzman raporunu verince

0:07:08.000,0:07:10.000
ben de kendi krizimi bulmuştum.

0:07:10.000,0:07:12.000
Ne yapmalıydım?

0:07:12.000,0:07:15.000
Bu rapor, bana sorarsanız, bir temele dayanmadan savaşa girmiş

0:07:15.000,0:07:17.000
meslektaşlarımı ve bakanlarımı

0:07:17.000,0:07:20.000
çok ağır eleştiriyordu.

0:07:20.000,0:07:22.000
Böylece ben de bir krizin içindeydim.

0:07:22.000,0:07:24.000
Ve bu çok da iyi bir şey değildi.

0:07:24.000,0:07:26.000
Bunun hakkında şikayet ettim, tereddüt ettim

0:07:26.000,0:07:29.000
zavallı karıma uzun uzun dert yandım

0:07:30.000,0:07:33.000
ve sonunda Dışişleri Bakanlığı'ndan istifa etmeye karar verdim.

0:07:33.000,0:07:37.000
Al Pacino'nun ''The Insider'' filmini belki bilirsiniz, filmin bir sahnesinde,

0:07:37.000,0:07:39.000
tütüncü adam konusunda onun güvenini sarsmalarından sonra

0:07:39.000,0:07:42.000
CBS'e geri döner ve der ki

0:07:42.000,0:07:45.000
''Biliyor musunuz, artık bunu yapamam. Bir şeyler bozuldu.''

0:07:45.000,0:07:47.000
Benim için de aynıydı. O filmi çok seviyorum.

0:07:47.000,0:07:49.000
Sanki bir şeyler bozulmuş gibi hissettim.

0:07:49.000,0:07:51.000
Artık kendi dışişleri bakanımla

0:07:51.000,0:07:53.000
veya başbakanımızla karşılıklı oturup

0:07:53.000,0:07:56.000
yüzümde bir gülümsemeyle onlara ne isterseler yapacağımı söyleyemezdim.

0:07:56.000,0:07:59.000
Böylece uzun bir mesafe koşarak

0:07:59.000,0:08:02.000
bir uçurumdan atladım.

0:08:02.000,0:08:06.000
Bu çok rahatsız eden ve nahoş bir histi.

0:08:06.000,0:08:08.000
Ve düşmeye başladım.

0:08:08.000,0:08:11.000
Bugüne kadar da düşüş henüz durmuş değil.

0:08:11.000,0:08:13.000
Hala daha düşüyorum.

0:08:13.000,0:08:16.000
Ama bir nevi bu hisse alıştım.

0:08:16.000,0:08:18.000
Ve bir anlamda, uçurumun başında durmaktan

0:08:18.000,0:08:20.000
ve ne yapacağını düşünmekten

0:08:20.000,0:08:22.000
çok daha iyi bir

0:08:22.000,0:08:24.000
his veriyor.

0:08:24.000,0:08:26.000
Kosova'da olan ikinci şey ise,

0:08:26.000,0:08:29.000
pardon hemen bir yudum su içmem gerek affedersiniz.

0:08:31.000,0:08:33.000
Kosova'da olan ikinci şey ise,

0:08:33.000,0:08:35.000
bana ''hayatımla ne yapacağım?''

0:08:35.000,0:08:38.000
sorusuna veremediğim cevabı

0:08:38.000,0:08:41.000
benim için cevapladı.

0:08:42.000,0:08:44.000
Diplomasiyi seviyorum.

0:08:44.000,0:08:46.000
Kariyerim yok.

0:08:46.000,0:08:49.000
Bütün hayatım boyunca diplomat olmayı, ülkeme hizmet etmeyi umdum.

0:08:49.000,0:08:51.000
Konsolos olmak istedim,

0:08:51.000,0:08:53.000
ve akıl hocalarım, kahramanlarım,

0:08:53.000,0:08:55.000
mesleğimin en üst rütbesine erişen insanlardı,

0:08:55.000,0:08:57.000
ve ben bunları hep bir kenara itiyordum.

0:08:57.000,0:08:59.000
Çoğu arkadaşlarım hala Dışişlerindeydi.

0:08:59.000,0:09:01.000
Benim emekli maaşım da dahil.

0:09:01.000,0:09:03.000
Ve ben vazgeçtim.

0:09:03.000,0:09:05.000
Ne yapacaktım?

0:09:05.000,0:09:07.000
O yıl, Kosova'da

0:09:07.000,0:09:10.000
benim de şahit olduğum kötü ve korkunç bir şey yaşandı.

0:09:10.000,0:09:12.000
2004 Mart ayında, tüm Kosova bölgesinde

0:09:12.000,0:09:15.000
dehşet verici isyanlar vardı.

0:09:15.000,0:09:17.000
18 kişi öldürülmüştü.

0:09:17.000,0:09:19.000
Tam bir anarşiydi.

0:09:19.000,0:09:21.000
Ve anarşiyi görmek korkunç bir şeydir,

0:09:21.000,0:09:23.000
polis ve askeriyenin --

0:09:23.000,0:09:25.000
pek çok askeri birlik vardı --

0:09:25.000,0:09:27.000
sokaktan gelen bu öfkeli kalabalığı

0:09:27.000,0:09:29.000
durduramıyor olduğunu bilmek.

0:09:29.000,0:09:32.000
Ve sokaktan gelen bu öfkeli kalabalığı durdurmanın tek yolu

0:09:32.000,0:09:34.000
onların buna karar vermesiyle

0:09:34.000,0:09:36.000
ve onlar yeterince yakıp yıktıklarını düşündükten sonra olur.

0:09:36.000,0:09:39.000
Bu da görülmesi çok hoş bir şey değil, ve ben bunu gördüm.

0:09:39.000,0:09:42.000
Bunu yaşadım. O öfkeli kalabalıkları atlattım.

0:09:42.000,0:09:45.000
Arnavut arkadaşlarımla birlikte bunu durdurmaya çalıştık ama başaramadık.

0:09:45.000,0:09:48.000
Bu isyan bana bir şey öğretti,

0:09:48.000,0:09:51.000
hemen belli olmayan ve biraz da karışık bir hikaye bu.

0:09:51.000,0:09:53.000
Ama bu isyanın gerçekleşme sebeplerinden biri --

0:09:53.000,0:09:55.000
günlerce süren bu isyanların --

0:09:55.000,0:09:57.000
Kosova halkının

0:09:57.000,0:10:00.000
kendi geleceklerinden mahrum edilmiş olmalarıydı.

0:10:01.000,0:10:04.000
Kosova'nın geleceği hakkında diplomatik müzakereler

0:10:04.000,0:10:06.000
yapılıyordu o zamanlar

0:10:06.000,0:10:08.000
ve bırakın Kosova halkını, Kosova hükümeti de

0:10:08.000,0:10:10.000
bu görüşmelere

0:10:10.000,0:10:12.000
gerçekten katılamıyordu.

0:10:12.000,0:10:15.000
Fazla karmaşık bir diplomatik sistem ve

0:10:15.000,0:10:18.000
Kosova'nın geleceği hakkında bir müzakere süreci vardı

0:10:18.000,0:10:20.000
ve Kosovalılar bunun bir parçası değildi.

0:10:20.000,0:10:23.000
İlginç bir şekilde, bundan memnun değillerdi.

0:10:23.000,0:10:26.000
O isyanlar, bu memnuniyetsizliğin zuhur edişinin bir parçasıydı.

0:10:26.000,0:10:28.000
Tek sebebi değildi,

0:10:28.000,0:10:30.000
ve hayat basit, tek sebepli bir anlatım değildir.

0:10:30.000,0:10:32.000
Karmaşık bir şeydi,

0:10:32.000,0:10:34.000
ben de olduğundan daha basitmiş gibi davranmak istemiyorum.

0:10:34.000,0:10:36.000
Ama bu sebeplerinden biriydi.

0:10:36.000,0:10:38.000
Ve bu bana ilham verdi --

0:10:38.000,0:10:40.000
ya da daha açık olmak gerekirse,

0:10:40.000,0:10:42.000
eşime ilham verdi.

0:10:42.000,0:10:45.000
"Neden Kosovalılara tavsiye vermiyorsun?" dedi.

0:10:45.000,0:10:48.000
"Neden hükumetlerine diplomasileri hakkında tavsiye vermiyorsun?"

0:10:48.000,0:10:50.000
Kosovalılara diplomatik hizmet izni verilmiyordu.

0:10:50.000,0:10:52.000
Diplomat olmalarına olanak verilmiyordu.

0:10:52.000,0:10:54.000
Kosova'nın Son Statü Süreci olarak bilinen

0:10:54.000,0:10:57.000
bu son derece karmaşık sürece yardımcı olabilecek

0:10:57.000,0:11:00.000
bir Dışişleri Bakanlığı kurma izni verilmiyordu.

0:11:00.000,0:11:02.000
Yani fikir buydu.

0:11:02.000,0:11:04.000
Bağımsız Diplomat olarak vücut bulan şeyin kaynağı buydu,

0:11:04.000,0:11:07.000
kar amacı gütmeyen ve dünyanın ilk diplomatik

0:11:07.000,0:11:09.000
tavsiye grubu böyle başladı.

0:11:09.000,0:11:12.000
Kosova'daki BM'yle geçirdiğim zamandan sonra

0:11:12.000,0:11:15.000
Londra'ya döndüğüm zaman başladı.

0:11:15.000,0:11:18.000
Döndüm ve Kosova başbakanıyla bir akşam yemeği yedim ve ona

0:11:18.000,0:11:21.000
"Bakın, gelip size diplomasi hakkında tavsiyede bulunmayı teklif ediyorum," dedim,

0:11:21.000,0:11:24.000
"Ben bunu biliyorum. Bu işi yapıyorum. Neden gelip size yardım etmeyeyim?"

0:11:24.000,0:11:26.000
Rakı bardağını kaldırıp bana dedi ki,

0:11:26.000,0:11:28.000
"Evet, Carne. Gel."

0:11:28.000,0:11:30.000
Böylece Kosova'ya gidip

0:11:30.000,0:11:32.000
Kosova hükumetine tavsiyelerde bulundum.

0:11:32.000,0:11:35.000
Bağımsız Diplomat, birbiri ardına üç Kosova başbakanına ve

0:11:35.000,0:11:38.000
Kosova'nın pek çok partiden oluşan anlaşma takımına tavsiye verdi.

0:11:38.000,0:11:41.000
Ve Kosova bağımsız oldu.

0:11:41.000,0:11:44.000
Bağımsız Diplomat, şimdi

0:11:44.000,0:11:46.000
dünya çapında beş diplomatik merkezde kurulu

0:11:46.000,0:11:48.000
ve yedi-sekiz değişik ülkeye

0:11:48.000,0:11:51.000
ya da siyasi gruba

0:11:51.000,0:11:53.000
- onları nasıl tanımlıyorsanız, onlara - tavsiyede bulunuyor.

0:11:53.000,0:11:55.000
ben tanımlara pek önem vermem.

0:11:55.000,0:11:58.000
Kuzey Kıbrıslılara adalarını nasıl tekrar birleştireceklerine dair tavsiye veriyoruz.

0:11:58.000,0:12:00.000
Burmalı muhaliflere,

0:12:00.000,0:12:02.000
- ilk burada duydunuz -

0:12:02.000,0:12:04.000
önümüzdeki birkaç yıl içinde yeni bir ülke olacak

0:12:04.000,0:12:06.000
Güney Sudan hükumetine tavsiye veriyoruz.

0:12:08.000,0:12:11.000
Fas istilası tarafından

0:12:11.000,0:12:13.000
34 yıllık mahrum bırakılmadan sonra

0:12:13.000,0:12:15.000
ülkelerini geri almaya çalışan

0:12:15.000,0:12:18.000
Batı Sahra'daki Polisario Cephesi'ne tavsiye veriyoruz.

0:12:18.000,0:12:21.000
Kopenhag'da neticelenmesi planlanan iklim değişikliği görüşmelerinde

0:12:21.000,0:12:23.000
çeşitli ada devletlerine

0:12:23.000,0:12:25.000
tavsiye veriyoruz.

0:12:26.000,0:12:28.000
Burada da biraz rastgelelik var

0:12:28.000,0:12:30.000
çünkü, Bağımsız Diplomat'ı kurduğum zamanlarda

0:12:30.000,0:12:32.000
Lordlar Kamarası'nda bir partiye gittim,

0:12:32.000,0:12:34.000
ki çok gülünç bir yerdir,

0:12:34.000,0:12:36.000
içkimi şöyle tutuyordum ve arkamda duran

0:12:36.000,0:12:38.000
bir adama çarptım.

0:12:38.000,0:12:40.000
Konuşmaya başladık ve dedi ki --

0:12:40.000,0:12:42.000
Ona ne yaptığımı söyledim,

0:12:42.000,0:12:44.000
ve çok mühim bir şeymişçesine

0:12:44.000,0:12:46.000
New York'ta Bağımsız Diplomat'ı kuracağımı söyledim.

0:12:46.000,0:12:48.000
O anda orada sadece ben vardım,

0:12:48.000,0:12:50.000
karım ve ben New York'a geri taşınıyorduk.

0:12:50.000,0:12:53.000
"Neden New York'taki meslektaşlarımla görüşmüyorsun?" dedi

0:12:53.000,0:12:55.000
ve ortaya çıktı ki

0:12:55.000,0:12:57.000
büyük bir ihtimalle hiç duymadığınız ?What If! adında

0:12:57.000,0:12:59.000
bir teknoloji geliştirme şirketinde çalışıyordu

0:12:59.000,0:13:01.000
Olaylar gelişti ve

0:13:01.000,0:13:03.000
New York'taki ?What If!'te

0:13:03.000,0:13:05.000
bir masa sahibi oldum

0:13:05.000,0:13:07.000
Bağımsız Diplomat'ı başlattığım sıralarda.

0:13:07.000,0:13:09.000
?What If!'i Wrigley için

0:13:09.000,0:13:11.000
yeni sakız tatları veya

0:13:11.000,0:13:13.000
Coca Cola için yeni tatlar

0:13:13.000,0:13:15.000
geliştirirken izlemek,

0:13:15.000,0:13:17.000
Kosovalılar ve Batı Sahra'daki Sahraviler için

0:13:17.000,0:13:20.000
yeni stratejiler geliştirmeme yardımcı oldu.

0:13:20.000,0:13:23.000
Farkına varmaya başladım ki diplomasi yapmanın farklı yolları vardı

0:13:23.000,0:13:25.000
ve diplomasi, ticaret gibi,

0:13:25.000,0:13:27.000
sorun çözme işiydi

0:13:27.000,0:13:30.000
ve geliştirme, yenilik gibi kelimeler, hala diplomasi terimleri arasında yer almıyor;

0:13:30.000,0:13:33.000
hep "toplam sıfır" stratejileri, realpolitik,

0:13:33.000,0:13:36.000
ve nesillerdir var olan ve işleri hep yapmış olduğu gibi

0:13:36.000,0:13:39.000
yapmaya devam eden ezeli kurumlar var.

0:13:39.000,0:13:41.000
Bağımsız Diplomat, bugün,

0:13:41.000,0:13:44.000
?What If!'te öğrendiğim şeyleri entegre etmeye çalışıyor.

0:13:44.000,0:13:47.000
Hepimiz ofiste oturup bir ucundan diğer ucuna birbirimize bağırıyoruz.

0:13:47.000,0:13:50.000
Küçük dizüstü bilgisayarlarla çalışıp düşünme biçimimizi değiştirmek için masalarımızın yerini değiştiriyoruz.

0:13:50.000,0:13:52.000
Uğraştığımız ülkelerle

0:13:52.000,0:13:55.000
ilgili bir şey bilmeyen ama müvekkillerimiz adına

0:13:55.000,0:13:57.000
çözmeye çalıştığımız sorunlar hakkında

0:13:57.000,0:13:59.000
yeni bir bakış açısı getirebilecek

0:13:59.000,0:14:01.000
başka şeylerden anlayan

0:14:01.000,0:14:03.000
deneyimsiz uzmanlarla çalışıyoruz.

0:14:03.000,0:14:05.000
Kolay değil, çünkü müşterilerimiz, tanımı itibariyle,

0:14:05.000,0:14:08.000
diplomatik olarak zor zamanlar geçiriyorlar.

0:14:10.000,0:14:12.000
Bilemiyorum,

0:14:12.000,0:14:15.000
bundan çıkarılacak dersler var

0:14:15.000,0:14:17.000
- kişisel ve siyasi -

0:14:17.000,0:14:20.000
ve bir anlamda, bunlar aynı şey.

0:14:20.000,0:14:22.000
Kişisel olan,

0:14:22.000,0:14:24.000
bir uçurumdan düşmenin

0:14:24.000,0:14:27.000
aslında iyi bir şey olduğu, ve ben bunu tavsiye ediyorum.

0:14:28.000,0:14:30.000
En az hayatınızda bir kere yapmanız gereken bir şey,

0:14:30.000,0:14:33.000
her şeyi yıkıp atlamak.

0:14:34.000,0:14:37.000
İkincisi şey, günümüz dünyası hakkında daha büyük bir ders.

0:14:37.000,0:14:40.000
Bağımsız Diplomat, giderek bölünen bir dünyada

0:14:40.000,0:14:43.000
giderek öne çıkan ve belirginleşen

0:14:43.000,0:14:46.000
bir trendin parçası.

0:14:46.000,0:14:49.000
Devletler eskiden olduğundan daha az anlam taşıyor

0:14:49.000,0:14:51.000
ve devletin gücü giderek azalıyor.

0:14:51.000,0:14:53.000
Bu, başka şeyler giderek güçleniyor demektir.

0:14:53.000,0:14:55.000
Bu diğer şeyler, devlet-dışı aktörler olarak adlandırılmakta.

0:14:55.000,0:14:57.000
Şirketler, mafyöz örgütler,

0:14:57.000,0:15:00.000
iyi sivil toplum kuruluşları

0:15:00.000,0:15:02.000
ya da herhangi bir şey

0:15:02.000,0:15:04.000
olabilirler.

0:15:04.000,0:15:07.000
Daha karmaşık ve daha bölünmüş bir dünyada yaşıyoruz.

0:15:07.000,0:15:09.000
Eğer hükumetler,

0:15:09.000,0:15:11.000
dünyadaki bizi etkileyen

0:15:11.000,0:15:14.000
sorunları gidermede daha az etkiliyse,

0:15:14.000,0:15:17.000
o zaman artık bu sorunlarla kim ilgilenecek,

0:15:17.000,0:15:19.000
bu sorunlarla ilgilenme sorumluluğu kime ait olacak?

0:15:19.000,0:15:21.000
Biz.

0:15:21.000,0:15:24.000
Eğer onlar yapamıyorsa, bununla uğraşacak kim kalıyor geriye?

0:15:24.000,0:15:27.000
Bu gerçeği kabullenmek dışında bir şansımız yok.

0:15:27.000,0:15:29.000
Bu, şu anlama geliyor:

0:15:29.000,0:15:32.000
uluslararası ilişkiler, küresel olaylar,

0:15:32.000,0:15:35.000
Somali'deki kaos ortamı ya da Burma'da

0:15:35.000,0:15:37.000
olup bitenler sizi ilgilendirmiyor

0:15:37.000,0:15:40.000
demek ve bunları halletmeyi hükumetlere bırakmalıyız demek

0:15:40.000,0:15:43.000
artık yeterli değil.

0:15:43.000,0:15:45.000
Aranızdan herhangi birinizi

0:15:45.000,0:15:47.000
küçük dünya hipotezi aracılığıyla

0:15:47.000,0:15:50.000
Somali'deki El-Şebab örgütüne bağlayabilirim.

0:15:50.000,0:15:54.000
Nasıl olduğunu daha sonra sorun, özellikle - ilginç bir şekilde - balık yiyorsanız,

0:15:54.000,0:15:56.000
ama bağlantı burada duruyor.

0:15:56.000,0:15:58.000
Hepimiz çok yakından bağlıyız.

0:15:58.000,0:16:00.000
Bu sadece Tom Friedman değil,

0:16:00.000,0:16:03.000
vaka, üstüne vaka, üstüne vaka tarafından kanıtlanıyor.

0:16:03.000,0:16:06.000
Bu, siyasilerinizden istemek yerine, bir şeyleri gerçekleştirebilmek için

0:16:06.000,0:16:09.000
kendinize bakmanız gerektiği anlamına geliyor.

0:16:09.000,0:16:11.000
Bağımsız Diplomat geniş bir anlamda

0:16:11.000,0:16:13.000
bunun bir örneği gibi.

0:16:13.000,0:16:16.000
Düzgün örnekler yok, ama şu bir örnek olabilir:

0:16:16.000,0:16:18.000
dünyanın değişme şekli

0:16:18.000,0:16:20.000
eskiden çalıştığım yer olan BM Güvenlik Konseyi'nde

0:16:20.000,0:16:22.000
vücut buluyor.

0:16:22.000,0:16:25.000
BM 1945 yılında kuruldu.

0:16:25.000,0:16:27.000
Bildirgesi, devletler arası,

0:16:27.000,0:16:29.000
devletler arasındaki çatışmaları engellemek

0:16:29.000,0:16:31.000
üzerine tasarlanmış.

0:16:31.000,0:16:33.000
Bugün, BM Güvenlik Konseyi

0:16:33.000,0:16:35.000
ajandasının yüzde 80'i,

0:16:35.000,0:16:37.000
devletler arasi anlasmazliklar,

0:16:37.000,0:16:39.000
gerillalar, ayrılıkçılar,

0:16:39.000,0:16:41.000
teröristler, öyle adlandırmak isterseniz,

0:16:41.000,0:16:43.000
hükumet, devlet olarak adlandırmadığımız

0:16:43.000,0:16:46.000
herkesi içeren devletten bağımsız taraflar.

0:16:46.000,0:16:49.000
Dünyanın durumu, bugün böyle.

0:16:49.000,0:16:51.000
Bunu fark ettiğimde,

0:16:51.000,0:16:54.000
Güvenlik Konseyi'nde yaşadıklarım ve

0:16:54.000,0:16:56.000
Kosovalıların başına gelene baktığımda

0:16:56.000,0:16:58.000
ve sık sık,

0:16:58.000,0:17:00.000
bizim Güvenlik Konseyi'nde yaptığımız şeylerden

0:17:00.000,0:17:02.000
en dolaysız olarak etkilenen insanların

0:17:02.000,0:17:04.000
aslında orada olmadığını, aslında Güvenlik Konseyi'ne

0:17:04.000,0:17:06.000
fikirlerini sunmak için davet edilmediklerini fark ediyorum.

0:17:06.000,0:17:08.000
Bu yanlış, dedim kendi kendime.

0:17:08.000,0:17:10.000
Bunun hakkında bir şey yapmak gerekiyor.

0:17:10.000,0:17:13.000
Geleneksel bir yöntemle başladım.

0:17:13.000,0:17:15.000
Ben ve Bağımsız Diplomat'taki çalışma arkadaşlarım,

0:17:15.000,0:17:17.000
Güvenlik Konseyi'nin etrafından dolandık.

0:17:17.000,0:17:19.000
Yaklaşık 70 BM üyesi devlete -

0:17:19.000,0:17:21.000
Kazaklar, Etiyopyalılar, İsrailliler -

0:17:21.000,0:17:23.000
kimi düşünüyorsanız, onlara gittik -

0:17:23.000,0:17:25.000
Genel Sekreter, hepsi

0:17:25.000,0:17:27.000
ve dedik ki: "Bu tamamen yanlış.

0:17:27.000,0:17:29.000
Gerçekten bundan etkilenen insanlara danışmamanız çok kötü.

0:17:29.000,0:17:31.000
Kosovalıları size gelip ne düşündüklerini

0:17:31.000,0:17:33.000
söyleyecekleri bir sistem

0:17:33.000,0:17:35.000
kurmanız gerekiyor.

0:17:35.000,0:17:37.000
Bu bana - onlara neler düşündüğünüzü söylemenize olanak tanıyacak.

0:17:37.000,0:17:39.000
Çok iyi olacak. İletişimde bulunabilirsiniz.

0:17:39.000,0:17:42.000
Bu insanların görüşlerini kendi kararlarınızla birleştirebilirsiniz,

0:17:42.000,0:17:44.000
bu da kararlarınız daha etkili ve kalıcı olacak anlamına geliyor."

0:17:47.000,0:17:49.000
Süper mantıklı derdiniz.

0:17:49.000,0:17:51.000
Yani, son derece mantıklı. O kadar bariz ki, herhangi biri yapabilirdi.

0:17:51.000,0:17:54.000
Ve tabii ki, herkes anladı. Herkes "Evet, tabii ki, tamamen haklısınız.

0:17:54.000,0:17:56.000
Geri gelin,

0:17:56.000,0:17:58.000
belki altı ay sonra." dedi.

0:17:58.000,0:18:01.000
Tabii ki, hiçbir şey olmadı. Kimse bir şey yapmadı.

0:18:01.000,0:18:03.000
Güvenlik Konseyi, X sayıda yıl kadar önce,

0:18:03.000,0:18:05.000
benim orada olduğum 10 yıl önce olduğu gibi

0:18:05.000,0:18:08.000
şimdi de aynı şekilde

0:18:08.000,0:18:11.000
işlerini yürütüyordu.

0:18:11.000,0:18:13.000
Temelde başarısızlık olarak

0:18:13.000,0:18:15.000
adlandırılabilecek bu gözleme baktık

0:18:15.000,0:18:17.000
ve bunun için ne yapabileceğimizi düşündük.

0:18:17.000,0:18:19.000
Düşündüm ki, hayatımın geri kalanını

0:18:19.000,0:18:21.000
bu perişan hükumetler adına

0:18:21.000,0:18:23.000
yapılmasını gerekeni yapmak için

0:18:23.000,0:18:25.000
lobi yaparak geçireceksem, mahvolmuştum.

0:18:25.000,0:18:27.000
Yani yapacağımız şey,

0:18:27.000,0:18:29.000
aslında bu toplantıları kendimiz düzenlemek.

0:18:29.000,0:18:31.000
Şimdi, Bağımsız Diplomat,

0:18:31.000,0:18:33.000
BM Güvenlik Konseyi ve

0:18:33.000,0:18:35.000
Güvenlik Konseyi'nin ajandasında bulunan

0:18:35.000,0:18:37.000
anlaşmazlıklara taraf olan gruplar

0:18:37.000,0:18:40.000
arasında toplantılar düzenleme aşamasında.

0:18:40.000,0:18:42.000
Yani Darfurlu başkaldıran grupları,

0:18:42.000,0:18:45.000
Kuzey ve Güney Kıbrıslıları,

0:18:45.000,0:18:48.000
Açeli başkaldıranları

0:18:49.000,0:18:52.000
ve dünyanın her yanındaki

0:18:52.000,0:18:54.000
kaotik anlaşmazlıkları içeren

0:18:54.000,0:18:57.000
fazlasıyla uzun listeyi bir araya getireceğiz.

0:18:57.000,0:19:00.000
Tarafları New York'a getirmeye çalışacağız

0:19:00.000,0:19:02.000
sessiz bir odada oturup

0:19:02.000,0:19:04.000
basının olmadığı özel bir yerde

0:19:04.000,0:19:06.000
gerçekten ne istediklerini

0:19:06.000,0:19:08.000
BM Güvenlik Konseyi'ne anlatabilecekler

0:19:08.000,0:19:10.000
ve Güvenlik Konseyi üyelerini de

0:19:10.000,0:19:12.000
onlardan ne istediğini açıklayabilecek.

0:19:12.000,0:19:14.000
Yani daha önce hiç olmamış olan

0:19:14.000,0:19:16.000
bir iletişim var.

0:19:16.000,0:19:19.000
Tabii ki, bunları tarif ettikten sonra,

0:19:19.000,0:19:22.000
siyasetten anlayan her biriniz bunun son derece zor olduğunu düşünecek

0:19:22.000,0:19:24.000
ve size tamamen katılıyorum.

0:19:24.000,0:19:27.000
Başarısız olma ihtimali oldukça yüksek,

0:19:27.000,0:19:29.000
ama biz gerçekleştirmeye çalışmazsak

0:19:29.000,0:19:32.000
hiçbir şekilde gerçekleşmeyecek.

0:19:32.000,0:19:35.000
Diplomat olduğum zamanlardan bugüne

0:19:35.000,0:19:37.000
siyasi aktivitelerim kökten değişti,

0:19:37.000,0:19:40.000
ve önemli olanın sonuç olduğunu düşünüyorum,

0:19:40.000,0:19:43.000
süreç değil, teknoloji değil, açıkçası ikisi de değil.

0:19:43.000,0:19:45.000
Hala Ahmedinejad'ın hüküm sürdüğü Tahran'da,

0:19:45.000,0:19:48.000
şu an siyasi nedenlerle hapishanede bulunan, Twitter kullanan

0:19:48.000,0:19:51.000
ve İran'daki gösterilere katılmış herkese

0:19:51.000,0:19:53.000
teknolojiyi kullanmalarını öğütleyin.

0:19:53.000,0:19:56.000
Teknoloji, İran'a siyasi bir değişim getirmedi.

0:19:57.000,0:20:00.000
Sonuçlara bakmalı ve kendinize şunu sormalısınız:

0:20:00.000,0:20:02.000
"Bu belirli sonucu oluşturmak için ne yapabilirim?"

0:20:02.000,0:20:05.000
21. yüzyılın siyaseti böyle.

0:20:05.000,0:20:07.000
Ve bir açıdan, Bağımsız Diplomat

0:20:07.000,0:20:10.000
hepimizin yaşadığı

0:20:10.000,0:20:13.000
bu parçalanmayı, bu değişimi somutlaştırıyor.

0:20:14.000,0:20:16.000
Benim hikayem bu. Teşekkür ederim.