0:00:01.000,0:00:04.000
Moja historia po części opowiada o wojnie.

0:00:04.000,0:00:06.000
O rozczarowaniu.

0:00:06.000,0:00:08.000
O śmierci.

0:00:08.000,0:00:10.000
Oraz o odkrywaniu na nowo

0:00:10.000,0:00:12.000
idealizmu

0:00:12.000,0:00:14.000
w całym tym zniszczeniu.

0:00:14.000,0:00:16.000
Być może jest w niej i lekcja

0:00:16.000,0:00:18.000
o tym jak rozprawić się

0:00:18.000,0:00:21.000
z naszym popapranym, rozpadającym się,

0:00:21.000,0:00:24.000
niebezpiecznym światem XXI wieku.

0:00:25.000,0:00:28.000
Nie wierzę w proste opowieści.

0:00:28.000,0:00:30.000
Nie wierzę w życie i historię,

0:00:30.000,0:00:33.000
w których decyzja A prowadzi do konsekwencji B,

0:00:33.000,0:00:35.000
do konsekwencji C --

0:00:35.000,0:00:37.000
w te wszystkie zgrabne opowiastki, które są nam przedstawiane,

0:00:37.000,0:00:40.000
do których prawdopodobnie nawzajem się zachęcamy.

0:00:40.000,0:00:42.000
Wierzę w przypadek,

0:00:42.000,0:00:44.000
a to między innymi dlatego,

0:00:44.000,0:00:47.000
że dyplomatą zostałem przez przypadek.

0:00:47.000,0:00:49.000
Nie rozróżniam kolorów.

0:00:49.000,0:00:51.000
Od urodzenia nie rozróżniam większości kolorów.

0:00:51.000,0:00:54.000
Właśnie dlatego najczęściej zakładam szare lub czarne ubrania

0:00:54.000,0:00:56.000
i na zakupy

0:00:56.000,0:00:59.000
muszę zabierać ze sobą żonę.

0:00:59.000,0:01:02.000
Kiedy byłem małym chłopcem, zawsze chciałem być pilotem myśliwca.

0:01:02.000,0:01:04.000
Uwielbiałem oglądać samoloty zataczające koła nad

0:01:04.000,0:01:07.000
naszym domkiem wypoczynkowym na wsi.

0:01:07.000,0:01:10.000
Moim marzeniem z dzieciństwa było zostać pilotem myśliwca.

0:01:10.000,0:01:13.000
Przystąpiłem do testów na pilota w Royal Air Force,

0:01:13.000,0:01:15.000
i oczywiście nie udało mi się.

0:01:15.000,0:01:17.000
Nie widziałem wszystkich tych różnych, migających światełek,

0:01:17.000,0:01:19.000
i nie rozróżniam kolorów.

0:01:19.000,0:01:21.000
Musiałem więc wybrać inną karierę,

0:01:21.000,0:01:24.000
co tak naprawdę było dla mnie dość łatwe,

0:01:24.000,0:01:27.000
ponieważ kiedy byłem chłopcem, zawsze pasjonowały mnie

0:01:27.000,0:01:29.000
stosunki międzynarodowe.

0:01:29.000,0:01:31.000
Jako dziecko,

0:01:31.000,0:01:34.000
uważnie czytałem gazety.

0:01:34.000,0:01:36.000
Byłem zafascynowany zimną wojną,

0:01:36.000,0:01:38.000
negocjacjami INF

0:01:38.000,0:01:41.000
dotyczącymi pocisków nuklearnych średniego zasięgu,

0:01:41.000,0:01:44.000
wojną zastępczą pomiędzy Związkiem Radzieckim a USA

0:01:44.000,0:01:47.000
w Angoli i Afganistanie.

0:01:47.000,0:01:50.000
Bardzo mnie to interesowało.

0:01:50.000,0:01:52.000
Dlatego dość wcześnie zdecydowałem,

0:01:52.000,0:01:54.000
że chce zostać dyplomatą.

0:01:54.000,0:01:57.000
I pewnego dnia oznajmiłem to moim rodzicom --

0:01:57.000,0:01:59.000
mój ojciec do dziś temu zaprzecza --

0:01:59.000,0:02:01.000
powiedziałem: " Tato, chcę być dyplomatą".

0:02:01.000,0:02:03.000
Po czym odwrócił się do mnie i powiedział:

0:02:03.000,0:02:05.000
"Carne, musisz być bardzo mądry, żeby zostać dyplomatą".

0:02:05.000,0:02:07.000
(śmiech)

0:02:07.000,0:02:10.000
W taki sposób moje ambicje zostały stłumione.

0:02:10.000,0:02:12.000
W 1989

0:02:12.000,0:02:15.000
dołączyłem do brytyjskich służb zagranicznych.

0:02:15.000,0:02:17.000
Tamtego roku na stanowisko dyplomaty aplikowało 5000 osób,

0:02:17.000,0:02:20.000
a tylko 20 z nas zostało przyjętych.

0:02:20.000,0:02:23.000
Jak same liczby sugerują,

0:02:23.000,0:02:26.000
zostałem wprowadzony do elitarnego,

0:02:26.000,0:02:29.000
fascynującego i ekscytującego świata.

0:02:30.000,0:02:32.000
Dyplomacja od zawsze jest dla mnie

0:02:32.000,0:02:35.000
niesamowitym zajęciem, uwielbiałem ją w każdym calu.

0:02:35.000,0:02:37.000
Korzystałem z jej statusu.

0:02:37.000,0:02:40.000
Kupiłem sobie porządny garnitur i nosiłem buty na skórzanej podeszwie.

0:02:40.000,0:02:42.000
Rozkoszowałem się

0:02:42.000,0:02:45.000
tym niezwykłym dostępem do wydarzeń z całego świata.

0:02:45.000,0:02:47.000
Byłem w Strefie Gazy.

0:02:47.000,0:02:49.000
Przewodziłem sekcji Procesu Pokojowego na Bliskim Wschodzie

0:02:49.000,0:02:51.000
w brytyjskim MSZ.

0:02:51.000,0:02:53.000
Pisałem przemówienia

0:02:53.000,0:02:55.000
dla brytyjskiego Sekretarza Spraw Zagranicznych.

0:02:55.000,0:02:57.000
Poznałem Jasera Arafata.

0:02:57.000,0:02:59.000
Negocjowałem

0:02:59.000,0:03:02.000
z dyplomatami Saddama w ONZ.

0:03:02.000,0:03:04.000
Potem byłem w Kabulu

0:03:04.000,0:03:07.000
i służyłem w Afganistanie po upadku Talibów.

0:03:07.000,0:03:09.000
Podróżowałem

0:03:09.000,0:03:12.000
samolotem transportowym C-130

0:03:12.000,0:03:14.000
na spotykania w górskich kryjówkach

0:03:14.000,0:03:16.000
z lokalnymi przywódcami wojskowymi

0:03:16.000,0:03:18.000
i negocjowałem z nimi

0:03:18.000,0:03:21.000
sposób uwolnienia Afganistanu od Al-Kaidy.

0:03:21.000,0:03:24.000
Miałem zapewnioną eskortę żołnierzy z sił specjalnych,

0:03:24.000,0:03:27.000
którzy sami byli eskortowani przez pluton Royal Marines,

0:03:27.000,0:03:29.000
ze względu na ogromne niebezpieczeństwo.

0:03:29.000,0:03:32.000
To było ekscytujące, interesujące.

0:03:32.000,0:03:34.000
Świetna zabawa.

0:03:34.000,0:03:36.000
Pracowałem z grupą wspaniałych,

0:03:36.000,0:03:39.000
niezwykle ze sobą zgranych ludzi.

0:03:39.000,0:03:42.000
A moja kariera osiągnęła szczyt, jak się później okazało,

0:03:42.000,0:03:45.000
kiedy zostałem wysłany do Nowego Jorku.

0:03:45.000,0:03:47.000
Wcześniej służyłem w Niemczech, Norwegii

0:03:47.000,0:03:49.000
wielu innych miejscach,

0:03:49.000,0:03:51.000
ale zostałem wysłany do Nowego Jorku,

0:03:51.000,0:03:54.000
na stanowisko brytyjskiego delegata w Radzie Bezpieczeństwa.

0:03:54.000,0:03:56.000
Byłem odpowiedzialny za Bliski Wschód,

0:03:56.000,0:03:58.000
w którym się specjalizowałem.

0:03:58.000,0:04:00.000
Zajmowałem się tam takimi sprawami jak

0:04:00.000,0:04:02.000
proces pokojowy na Bliskim Wschodzie,

0:04:02.000,0:04:04.000
katastrofa nad Lockerbie --

0:04:04.000,0:04:07.000
jeśli chcecie możemy porozmawiać o tym później --

0:04:07.000,0:04:09.000
przede wszystkim byłem jednak odpowiedzialny za Irak

0:04:09.000,0:04:11.000
i jego broń masowej zagłady

0:04:11.000,0:04:13.000
oraz za sankcje które nakładaliśmy na Irak,

0:04:13.000,0:04:16.000
aby zobowiązać go do rozbrojenia.

0:04:17.000,0:04:19.000
Byłem głównym brytyjskim negocjatorem

0:04:19.000,0:04:21.000
w tej sprawie,

0:04:21.000,0:04:24.000
i byłem nią przesiąknięty.

0:04:24.000,0:04:27.000
Zresztą

0:04:27.000,0:04:30.000
sama służba -- to był bardzo ekscytujący okres.

0:04:30.000,0:04:33.000
To znaczy stosunki dyplomatyczne były bardzo napięte.

0:04:33.000,0:04:35.000
Podczas mojego pobytu w Nowym Jorku

0:04:35.000,0:04:38.000
braliśmy udział w kilku wojnach.

0:04:38.000,0:04:40.000
W Radzie Bezpieczeństwa przeprowadzałem negocjacje dla mojego kraju

0:04:40.000,0:04:42.000
dotyczące rezolucji

0:04:42.000,0:04:44.000
z 12 września 2001 r.,

0:04:44.000,0:04:47.000
potępiającej ataki z poprzedniego dnia,

0:04:47.000,0:04:49.000
które oczywiście bardzo mocno odczuli wszyscy z nas,

0:04:49.000,0:04:52.000
którzy mieszkali wtedy w Nowym Jorku.

0:04:52.000,0:04:54.000
Był to więc w pewnym sensie najlepszy okres, a zarazem najgorsze doświadczenie

0:04:54.000,0:04:56.000
wszech czasów.

0:04:56.000,0:04:58.000
Żyłem na światowym poziome.

0:04:58.000,0:05:00.000
Mimo że pracowałem do bardzo późna,

0:05:00.000,0:05:02.000
mieszkałem w apartamencie na Union Square.

0:05:02.000,0:05:05.000
Byłem brytyjskim dyplomatą w Nowym Jorku do wzięcia --

0:05:05.000,0:05:07.000
możecie sobie wyobrazić, co to mogło oznaczać.

0:05:07.000,0:05:10.000
(śmiech)

0:05:10.000,0:05:12.000
To były dobre czasy.

0:05:12.000,0:05:14.000
Ale w 2002 roku,

0:05:14.000,0:05:17.000
gdy moja służba zbliżała się ku końcowi,

0:05:17.000,0:05:20.000
zdecydowałem, że nie wracam

0:05:20.000,0:05:22.000
do pracy, która czekała na mnie w Londynie.

0:05:22.000,0:05:24.000
Zdecydowałem też wziąć urlop naukowy

0:05:24.000,0:05:26.000
w New School w Bruce.

0:05:27.000,0:05:30.000
Nagle w jakiś niezrozumiały, trudny do opisania sposób

0:05:30.000,0:05:32.000
zdałem sobie sprawę, że coś jest nie tak

0:05:32.000,0:05:34.000
z moją pracą, ze mną.

0:05:34.000,0:05:36.000
Byłem przemęczony,

0:05:36.000,0:05:38.000
i rozczarowany

0:05:38.000,0:05:40.000
w sposób, którego nie mogłem zrozumieć.

0:05:40.000,0:05:43.000
Zdecydowałem odpocząć od pracy.

0:05:43.000,0:05:45.000
Biuro Spraw Zagranicznych było bardzo hojne.

0:05:45.000,0:05:47.000
Można było wziąć -- jak to oni mówią -- specjalny, bezpłatny urlop,

0:05:47.000,0:05:50.000
i pracować dla służb dyplomatycznych, nie wykonując żadnych obowiązków.

0:05:50.000,0:05:52.000
Było miło.

0:05:52.000,0:05:54.000
Ostatecznie postanowiłem

0:05:54.000,0:05:57.000
zgodzić się na oddelegowanie do ONZ w Kosowie,

0:05:59.000,0:06:02.000
podlegające wtedy pod administrację ONZ.

0:06:02.000,0:06:04.000
W Kosowie wydarzyły się dwie rzeczy

0:06:04.000,0:06:06.000
które, również

0:06:06.000,0:06:08.000
pokazują rodzaj przypadkowości w życiu,

0:06:08.000,0:06:10.000
ponieważ te rzeczy stały się

0:06:10.000,0:06:12.000
dwiema dźwigniami mojego życia

0:06:12.000,0:06:15.000
i pomogły mi przejść do kolejnego etapu.

0:06:15.000,0:06:17.000
Ale były one przypadkowe.

0:06:17.000,0:06:20.000
Pierwsza miała miejsce latem 2004 roku,

0:06:20.000,0:06:22.000
kiedy brytyjski rząd trochę niechętnie

0:06:22.000,0:06:24.000
zdecydował się utworzyć oficjalną komisję śledczą

0:06:24.000,0:06:26.000
badającą wykorzystanie przez wywiad broni masowego rażenia

0:06:26.000,0:06:29.000
w czasie przygotowań do wojny w Iraku --

0:06:29.000,0:06:31.000
bardzo wąski zakres.

0:06:31.000,0:06:34.000
Zeznawałem przed komisją śledczą w tajemnicy.

0:06:34.000,0:06:37.000
Byłem wtajemniczony w sprawy wywiadu dotyczące Iraku

0:06:37.000,0:06:39.000
i jego broni masowego rażenia.

0:06:39.000,0:06:42.000
A przed komisją zeznałem trzy rzeczy:

0:06:42.000,0:06:45.000
że rząd przesadził z angażowaniem wywiadu,

0:06:45.000,0:06:48.000
co było bardzo jasne przez wszystkie te lata.

0:06:48.000,0:06:51.000
I rzeczywiście, nasze wewnętrzna ocena mówiła jasno,

0:06:51.000,0:06:53.000
że broń masowego rażenia należąca do Iraku

0:06:53.000,0:06:56.000
nie stanowiła zagrożenia dla sąsiadów Iraku, a tym bardziej dla nas.

0:06:56.000,0:06:59.000
Po drugie, rząd zignorował wszystkie dostępne alternatywy dla wojny,

0:06:59.000,0:07:01.000
która w pewnym sensie

0:07:01.000,0:07:04.000
była przecież niepożądana.

0:07:04.000,0:07:06.000
Nie będę przytaczał trzeciego powodu.

0:07:06.000,0:07:08.000
W każdym razie złożyłem zeznania,

0:07:08.000,0:07:10.000
a to zapoczątkowało mój kryzys.

0:07:10.000,0:07:12.000
Co miałem zrobić?

0:07:12.000,0:07:15.000
To zeznanie było głęboko krytyczne w stosunku do moich kolegów,

0:07:15.000,0:07:17.000
ministrów, którzy według mnie

0:07:17.000,0:07:20.000
dopuścili się wojny opartej na kłamstwie.

0:07:20.000,0:07:22.000
Dlatego też przechodziłem kryzys.

0:07:22.000,0:07:24.000
A to nie było przyjemne.

0:07:24.000,0:07:26.000
Narzekałem, wahałem się,

0:07:26.000,0:07:29.000
bez przerwy zwracałem się z tym do żony, która i tak od dawna już cierpiała,

0:07:30.000,0:07:33.000
i w końcu zdecydowałem, że rezygnuję z pracy w brytyjskich służbach zagranicznych.

0:07:33.000,0:07:37.000
Czułem się jak reporter z filmu "Informator" Ala Pacino, który być może znacie,

0:07:37.000,0:07:39.000
kiedy wraca do stacji CBS, po przymusowym urlopie,

0:07:39.000,0:07:42.000
na który wysłali go przez sprawę koncernów tytoniowych

0:07:42.000,0:07:45.000
i mówi "Już dłużej nie mogę. Coś jest nie tak".

0:07:45.000,0:07:47.000
Ze mną było tak samo. Uwielbiam ten film.

0:07:47.000,0:07:49.000
Po prostu czułem, że coś jest nie tak.

0:07:49.000,0:07:51.000
Nie mogłem przecież pracować z ministrem spraw zagranicznych

0:07:51.000,0:07:53.000
albo z premierem jak gdyby nigdy nic

0:07:53.000,0:07:56.000
i tak, jak wcześniej z zadowoleniem wypełniać swoje obowiązki.

0:07:56.000,0:07:59.000
Wziąłem więc duży rozbieg

0:07:59.000,0:08:02.000
i skoczyłem w przepaść.

0:08:02.000,0:08:06.000
To było bardzo dziwne, nieprzyjemne uczucie.

0:08:06.000,0:08:08.000
Zacząłem spadać.

0:08:08.000,0:08:11.000
I do dziś nie przestałem.

0:08:11.000,0:08:13.000
Wciąż spadam.

0:08:13.000,0:08:16.000
Ale w pewnym sensie przyzwyczaiłem się do tego uczucia.

0:08:16.000,0:08:18.000
I w pewnym sensie chyba

0:08:18.000,0:08:20.000
lubię to uczucie dużo bardziej

0:08:20.000,0:08:22.000
niż to, które czułem stojąc na samym szczycie

0:08:22.000,0:08:24.000
i zastanawiałem się co zrobić.

0:08:24.000,0:08:26.000
Druga rzecz wydarzyła się w Kosowie,

0:08:26.000,0:08:29.000
przepraszam, wezmę tylko łyczek wody.

0:08:31.000,0:08:33.000
Druga rzecz wydarzyła się w Kosowie

0:08:33.000,0:08:35.000
i w pewien sposób dała mi odpowiedź na pytanie,

0:08:35.000,0:08:38.000
na które nie umiałem odpowiedzieć:

0:08:38.000,0:08:41.000
"Co mam zrobić ze swoim życiem?"

0:08:42.000,0:08:44.000
Kocham dyplomację.

0:08:44.000,0:08:46.000
Nie mam zawodu.

0:08:46.000,0:08:49.000
Chciałem do końca życia być dyplomatą, służyć mojemu krajowi.

0:08:49.000,0:08:51.000
Chciałem zostać ambasadorem.

0:08:51.000,0:08:53.000
Moi mentorzy, bohaterowie,

0:08:53.000,0:08:55.000
ludzie, którzy dotarli na sam szczyt mojej profesji

0:08:55.000,0:08:57.000
-- odrzuciłem to wszystko.

0:08:57.000,0:08:59.000
Wiele moich przyjaciół ciągle się tym zajmowało.

0:08:59.000,0:09:01.000
To było moje źródło dochodów.

0:09:01.000,0:09:03.000
A ja to wszystko zostawiłem.

0:09:03.000,0:09:05.000
I co miałem zrobić?

0:09:05.000,0:09:07.000
Tego roku w Kosowie

0:09:07.000,0:09:10.000
byłem świadkiem okropnego wydarzenia.

0:09:10.000,0:09:12.000
W marcu 2004 r. doszło do poważnych zamieszek

0:09:12.000,0:09:15.000
w całej prowincji, która wtedy była prowincją Kosowa.

0:09:15.000,0:09:17.000
Zginęło 18 osób.

0:09:17.000,0:09:19.000
To była anarchia.

0:09:19.000,0:09:21.000
Anarchia to okropne doświadczenie.

0:09:21.000,0:09:23.000
Ma się wtedy tę świadomość, że policja i wojsko --

0:09:23.000,0:09:25.000
było tam dużo oddziałów wojska --

0:09:25.000,0:09:27.000
nie są w stanie zatrzymać rozwścieczonego tłumu ludzi,

0:09:27.000,0:09:29.000
którzy nadchodzili ulicami.

0:09:29.000,0:09:32.000
A rozwścieczony tłum zatrzyma się tylko wtedy,

0:09:32.000,0:09:34.000
kiedy sam podejmie taką decyzję

0:09:34.000,0:09:36.000
i kiedy będzie miał dość palenia i zabijania.

0:09:36.000,0:09:39.000
To nie jest przyjemne uczucie, a ja go doświadczyłem.

0:09:39.000,0:09:42.000
Przedarłem się przez nich, przez ten tłum.

0:09:42.000,0:09:45.000
Razem z przyjaciółmi z Albanii próbowaliśmy ich powstrzymać, ale nie udało się.

0:09:45.000,0:09:48.000
Te zamieszki nauczyły mnie czegoś,

0:09:48.000,0:09:51.000
co nie jest oczywiste i jest dość skomplikowane.

0:09:51.000,0:09:53.000
Jednym z powodów, dla których doszło do zamieszek --

0:09:53.000,0:09:55.000
licznych zamieszek, trwających kilka dni --

0:09:55.000,0:09:57.000
było pozbawienie obywateli Kosowa

0:09:57.000,0:10:00.000
prawa do ich własnej przyszłości.

0:10:01.000,0:10:04.000
O przyszłości Kosowa debatowano podczas negocjacji dyplomatycznych,

0:10:04.000,0:10:06.000
które się wtedy odbywały,

0:10:06.000,0:10:08.000
w których rząd Kosowa,

0:10:08.000,0:10:10.000
nie wspominając o samych obywatelach,

0:10:10.000,0:10:12.000
nie uczestniczył.

0:10:12.000,0:10:15.000
Stworzono cały ten wyrafinowany system dyplomatyczny,

0:10:15.000,0:10:18.000
cały ten proces prowadzenia negocjacji o przyszłości Kosowa,

0:10:18.000,0:10:20.000
a Kosowianie w nim nie uczestniczyli.

0:10:20.000,0:10:23.000
Co więcej byli przez to sfrustrowani.

0:10:23.000,0:10:26.000
Zamieszki były jednym ze sposobów wyrażenia tej frustracji.

0:10:26.000,0:10:28.000
Ale to nie był jedyny powód,

0:10:28.000,0:10:30.000
na drogę życia składa się wiele ścieżek.

0:10:30.000,0:10:32.000
Sytuacja była skomplikowana.

0:10:32.000,0:10:34.000
I nie udaję, że było łatwiej niż było w rzeczywistości.

0:10:34.000,0:10:36.000
I to był jeden z powodów,

0:10:36.000,0:10:38.000
który poniekąd mnie zainspirował --

0:10:38.000,0:10:40.000
a mówiąc dokładniej,

0:10:40.000,0:10:42.000
zainspirował moją żonę.

0:10:42.000,0:10:45.000
Zapytała mnie "Dlaczego nie pomożesz Kosowianom?"

0:10:45.000,0:10:48.000
Dlaczego nie zostaniesz doradcą dyplomatycznym rządu Kosowa?

0:10:48.000,0:10:50.000
W Kosowie dyplomacja była zabroniona.

0:10:50.000,0:10:52.000
Nie wolno im było zatrudniać dyplomatów.

0:10:52.000,0:10:54.000
Nie wolno im było zwrócić się do dyplomatów z zagranicy,

0:10:54.000,0:10:57.000
aby pomogli im przebrnąć przez ten niezwykle skomplikowany proces,

0:10:57.000,0:11:00.000
który nazwano ostatecznym procesem dotyczącym statusu Kosowa.

0:11:00.000,0:11:02.000
Taka była idea.

0:11:02.000,0:11:04.000
Taki był początek tego, czym dziś jest Niezależny Dyplomata --

0:11:04.000,0:11:07.000
pierwsza na świece dyplomatyczna grupa doradcza

0:11:07.000,0:11:09.000
o charakterze non-profit.

0:11:09.000,0:11:12.000
Wszystko zaczęło się po moim powrocie do Londynu

0:11:12.000,0:11:15.000
ze służby dla ONZ w Kosowie.

0:11:15.000,0:11:18.000
Poleciałem z powrotem do Kosowa i podczas obiadu z premierem powiedziałem:

0:11:18.000,0:11:21.000
"Mam propozycję, przyjadę i zostanę doradcą dyplomatycznym Kosowa.

0:11:21.000,0:11:24.000
Znam się na tym, to moja praca. Mogę wam pomóc".

0:11:24.000,0:11:26.000
Podniósł kieliszek raki i powiedział

0:11:26.000,0:11:28.000
"Tak, Carne. Przyjedź".

0:11:28.000,0:11:30.000
Pojechałem do Kosowa

0:11:30.000,0:11:32.000
i zostałem doradcą rządu Kosowa.

0:11:32.000,0:11:35.000
Niezależny Dyplomata doradzał trzem kolejnym premierom Kosowa

0:11:35.000,0:11:38.000
oraz kosowskiej, wielopartyjnej grupie ds. negocjacji.

0:11:38.000,0:11:41.000
Kosowo stało się niepodległym państwem.

0:11:41.000,0:11:44.000
Obecnie Niezależny Dyplomata działa

0:11:44.000,0:11:46.000
w pięciu centrach dyplomacji na świecie.

0:11:46.000,0:11:48.000
Doradzamy 7 lub 8 państwom

0:11:48.000,0:11:51.000
lub jeśli ktoś woli,

0:11:51.000,0:11:53.000
grupom politycznym --

0:11:53.000,0:11:55.000
nie znam się na definicjach.

0:11:55.000,0:11:58.000
Doradzamy Północnemu Cyprowi jak ponownie zjednoczyć wyspę.

0:11:58.000,0:12:00.000
Doradzamy opozycji w Birmie,

0:12:00.000,0:12:02.000
rządowi Sudanu Południowego,

0:12:02.000,0:12:04.000
który -- słyszycie to jako pierwsi --

0:12:04.000,0:12:06.000
w ciągu kilki kolejnych lat stanie się nowym państwem.

0:12:08.000,0:12:11.000
Doradzamy Polisario Front -- organizacji wojskowo politycznej w Saharze Zachodniej,

0:12:11.000,0:12:13.000
która po 34 latach ucisku

0:12:13.000,0:12:15.000
chce oswobodzić swoje państwo

0:12:15.000,0:12:18.000
z marokańskiej okupacji.

0:12:18.000,0:12:21.000
Doradzamy wielu państwom wyspiarskim w negocjacjach

0:12:21.000,0:12:23.000
dotyczących zmiany klimatu,

0:12:23.000,0:12:25.000
które mają się zakończyć w Kopenhadze.

0:12:26.000,0:12:28.000
Również tutaj w pewnym stopniu obecna jest losowość,

0:12:28.000,0:12:30.000
ponieważ, na początku mojej kariery Niezależnego Dyplomaty

0:12:30.000,0:12:32.000
poszedłem na spotkanie towarzyskie w Izbie Lordów --

0:12:32.000,0:12:34.000
dość idiotyczne miejsce.

0:12:34.000,0:12:36.000
W każdym razie, trzymałem drinka w ten sposób i wpadłem

0:12:36.000,0:12:38.000
na faceta, który stał za mną.

0:12:38.000,0:12:40.000
Zaczęliśmy rozmawiać.

0:12:40.000,0:12:42.000
Powiedziałem mu czym się zajmuję.

0:12:42.000,0:12:44.000
Dość uroczyście powiedziałem,

0:12:44.000,0:12:46.000
że zamierzam zapoczątkować działalność Niezależnego Dyplomaty w Nowym Jorku.

0:12:46.000,0:12:48.000
Ja sam się tym wtedy zajmowałem,

0:12:48.000,0:12:50.000
razem z żoną przeprowadzaliśmy się do Nowego Jorku.

0:12:50.000,0:12:53.000
A on powiedział "Masz ochotę spotkać się z ludźmi z mojego kręgu w Nowym Jorku?"

0:12:53.000,0:12:55.000
Okazało się,

0:12:55.000,0:12:57.000
że facet pracuje dla przedsiębiorstwa innowacyjnego ?What if!,

0:12:57.000,0:12:59.000
o której część z was być może słyszała.

0:12:59.000,0:13:01.000
Od słowa, do słowa

0:13:01.000,0:13:03.000
i wylądowałem za biurkiem

0:13:03.000,0:13:05.000
w ?What if! w Nowym Jorku,

0:13:05.000,0:13:07.000
i zacząłem pracować nad Niezależnym Dyplomatą.

0:13:07.000,0:13:09.000
Patrzyłem jak ?What if! opracowuje

0:13:09.000,0:13:11.000
nowe smaki gum do żucia dla Wrigley,

0:13:11.000,0:13:13.000
albo nowe smaki coli

0:13:13.000,0:13:15.000
i to pomogło mi wymyślić, jak usprawnić

0:13:15.000,0:13:17.000
nowe strategie dla obywateli Kosowa

0:13:17.000,0:13:20.000
i mieszkańców Sahary Zachodniej.

0:13:20.000,0:13:23.000
Zacząłem uświadamiać sobie, że dyplomację można uprawiać na różne sposoby,

0:13:23.000,0:13:25.000
że dyplomacja, tak jak biznes,

0:13:25.000,0:13:27.000
polega na rozwiązywaniu problemów,

0:13:27.000,0:13:30.000
a przecież słowo 'innowacja' nie istnieje w języku dyplomacji.

0:13:30.000,0:13:33.000
To jest gra o sumie stałej i Realpolitik (niem. polityka realna),

0:13:33.000,0:13:36.000
a także stare instytucje, istniejące od pokoleń,

0:13:36.000,0:13:39.000
które obecnie funkcjonują tak, jak przed laty.

0:13:39.000,0:13:41.000
Dziś Niezależny Dyplomata próbuje wprowadzić

0:13:41.000,0:13:44.000
pewne strategie, których nauczyłem się w ?What if!.

0:13:44.000,0:13:47.000
Siedzimy w jednym biurze i krzyczymy do siebie przez całe pomieszczenie.

0:13:47.000,0:13:50.000
Pracujemy na małych laptopach, próbujemy przestawiać biurka, żeby przestawić nasz sposób myślenia.

0:13:50.000,0:13:52.000
Konsultujemy się z naiwnymi ekspertami,

0:13:52.000,0:13:55.000
którzy mogą nie wiedzieć niczego o państwach, którymi się zajmujemy,

0:13:55.000,0:13:57.000
ale mogą wiedzieć coś innego,

0:13:57.000,0:13:59.000
coś, co zmieni nasze podejście

0:13:59.000,0:14:01.000
do spraw,

0:14:01.000,0:14:03.000
które próbujemy rozwiązać dla naszych klientów.

0:14:03.000,0:14:05.000
To nie jest łatwe, bo nasi klienci są

0:14:05.000,0:14:08.000
z definicji w trudnej sytuacji dyplomatycznej.

0:14:10.000,0:14:12.000
Można z tego wszystkiego wyciągnąć

0:14:12.000,0:14:15.000
kilka wniosków

0:14:15.000,0:14:17.000
dla nas samych i dla polityki,

0:14:17.000,0:14:20.000
które w pewnym stopniu sprowadzają się do jednego.

0:14:20.000,0:14:22.000
Wniosek dla nas

0:14:22.000,0:14:24.000
to spadanie w przepaść --

0:14:24.000,0:14:27.000
w rzeczywistości to dobra rzecz, polecam.

0:14:28.000,0:14:30.000
Warto to zrobić przynajmniej raz w życiu --

0:14:30.000,0:14:33.000
rzucić wszystko i skoczyć.

0:14:34.000,0:14:37.000
Drugi wniosek to dość poważna lekcja o dzisiejszym świcie.

0:14:37.000,0:14:40.000
Niezależny Dyplomata jest częścią tendencji,

0:14:40.000,0:14:43.000
która jest obecna i wyraźnie widoczna na całym świecie --

0:14:43.000,0:14:46.000
świat się dzieli.

0:14:46.000,0:14:49.000
Państwo znaczy mniej niż w przeszłości,

0:14:49.000,0:14:51.000
zmniejsza się jego władza.

0:14:51.000,0:14:53.000
Oznacza to, że zwiększa się rola innych czynników.

0:14:53.000,0:14:55.000
Są to tak zwane podmioty niepaństwowe.

0:14:55.000,0:14:57.000
Mogą to być korporacje,

0:14:57.000,0:15:00.000
mafia, przyjazne organizacje pozarządowe,

0:15:00.000,0:15:02.000
cokolwiek,

0:15:02.000,0:15:04.000
w dowolnej ilości.

0:15:04.000,0:15:07.000
Żyjemy w coraz bardziej zagmatwanym i podzielonym świecie.

0:15:07.000,0:15:09.000
Jeśli rządy w coraz mniejszym stopniu

0:15:09.000,0:15:11.000
są w stanie adresować problemy,

0:15:11.000,0:15:14.000
które dotykają ludzi na całym świecie,

0:15:14.000,0:15:17.000
to kto w takim razie ma sobie z nimi poradzić,

0:15:17.000,0:15:19.000
kto ma wziąć na siebie ciężar odpowiedzialności i je rozwiązać?

0:15:19.000,0:15:21.000
My.

0:15:21.000,0:15:24.000
Jeśli oni sobie nie radzą, kto ma sobie poradzić?

0:15:24.000,0:15:27.000
Nie pozostaje nam nic oprócz stawienia czoła rzeczywistości.

0:15:27.000,0:15:29.000
A to oznacza,

0:15:29.000,0:15:32.000
że już nie wystarczy powiedzieć,

0:15:32.000,0:15:35.000
że stosunki międzynarodowe, problemy ogólnoświatowe,

0:15:35.000,0:15:37.000
chaos w Somalii,

0:15:37.000,0:15:40.000
sytuacja w Birmie, to nie nasza sprawa,

0:15:40.000,0:15:43.000
którą możemy pozostawić rządom.

0:15:43.000,0:15:45.000
Wykorzystując sześć stopi oddalenia,

0:15:45.000,0:15:47.000
mogę wskazać relacje, które łączą każdego z was

0:15:47.000,0:15:50.000
z somalijskimi bojownikami Al-Shabaab.

0:15:50.000,0:15:54.000
Opowiem o tym potem jeśli chcecie, ale wystarczy na przykład,

0:15:54.000,0:15:56.000
że jecie ryby, a już coś was z nimi łączy.

0:15:56.000,0:15:58.000
Wszyscy jesteśmy blisko ze sobą związani.

0:15:58.000,0:16:00.000
I nie stwierdził tego Tom Friedman,

0:16:00.000,0:16:03.000
można to udowodnić w każdym przypadku.

0:16:03.000,0:16:06.000
Oznacza to, że zamiast czekać na działanie polityków,

0:16:06.000,0:16:09.000
sami powinniśmy podjąć działania.

0:16:09.000,0:16:11.000
Niezależny Dyplomata jest w pewien, dość luźny sposób

0:16:11.000,0:16:13.000
przykładem takiej inicjatywy.

0:16:13.000,0:16:16.000
Nie ma zgrabnych przykładów, ale jeden może być taki:

0:16:16.000,0:16:18.000
sposób, w jaki świat się zmienia, wyraźnie przejawia się w tym,

0:16:18.000,0:16:20.000
co się dzieje w miejscach takich jak moja była praca,

0:16:20.000,0:16:22.000
Rada Bezpieczeństwa ONZ.

0:16:22.000,0:16:25.000
ONZ powstało w 1945 r.

0:16:25.000,0:16:27.000
Jego głównym zadaniem

0:16:27.000,0:16:29.000
jest przeciwdziałać konfliktom między państwami --

0:16:29.000,0:16:31.000
konfliktom interesów.

0:16:31.000,0:16:33.000
Obecnie 80% programu

0:16:33.000,0:16:35.000
Rady Bezpieczeństwa ONZ

0:16:35.000,0:16:37.000
dotyczy problemów wewnątrzpaństwowych,

0:16:37.000,0:16:39.000
w których uczestniczą podmioty niepaństwowe,

0:16:39.000,0:16:41.000
partyzanci, separatyści czy

0:16:41.000,0:16:43.000
terroryści, jeśli tak ich nazywacie,

0:16:43.000,0:16:46.000
ludzie którzy nie tworzą normalnego rządu ani normalnego państwa.

0:16:46.000,0:16:49.000
W takiej sytuacji znajduje się dzisiejszy świat.

0:16:49.000,0:16:51.000
Kiedy zdałem sobie z tego sprawę,

0:16:51.000,0:16:54.000
i kiedy wracam do moich czasów w Radzie Bezpieczeństwa

0:16:54.000,0:16:56.000
i do wydarzeń z Kosowa,

0:16:56.000,0:16:58.000
uświadamiam sobie, że często ludzie,

0:16:58.000,0:17:00.000
na których nasze działania w Radzie Bezpieczeństwa

0:17:00.000,0:17:02.000
miały bezpośredni wpływ,

0:17:02.000,0:17:04.000
nie byli tam obecni. Nikt nie dawał im możliwości

0:17:04.000,0:17:06.000
przedstawienia swoich poglądów w Radzie Bezpieczeństwa.

0:17:06.000,0:17:08.000
Pomyślałem, że to niedopuszczalne.

0:17:08.000,0:17:10.000
Trzeba to jakoś zmienić.

0:17:10.000,0:17:13.000
Zacząłem więc zgodnie ze zwyczajem.

0:17:13.000,0:17:15.000
Wraz z innymi członkami Niezależnego Dyplomaty

0:17:15.000,0:17:17.000
byliśmy w Radzie Bezpieczeństwa ONZ.

0:17:17.000,0:17:19.000
Byliśmy w 70 krajach członkowskich ONZ --

0:17:19.000,0:17:21.000
Kazachstan, Etiopia, Izrael --

0:17:21.000,0:17:23.000
sami z resztą wiecie. Spotkaliśmy się

0:17:23.000,0:17:25.000
z sekretarzem generalnym, z nimi wszystkimi

0:17:25.000,0:17:27.000
i powiedzieliśmy: "To wszystko nie tak.

0:17:27.000,0:17:29.000
To niedorzeczne, że nie konsultujecie się z ludźmi, o losach których decydujecie.

0:17:29.000,0:17:31.000
Musicie stworzyć formalny system,

0:17:31.000,0:17:33.000
zgodnie z którym zaprosicie tu Kosowian

0:17:33.000,0:17:35.000
i wysłuchacie ich stanowiska.

0:17:35.000,0:17:37.000
Będziecie mogli wtedy przekazać to mnie, powiedzieć im, co o tym myślicie.

0:17:37.000,0:17:39.000
Będzie wspaniale. Dojdzie do wymiany poglądów.

0:17:39.000,0:17:42.000
Tak naprawdę możecie wykorzystać ich opinie w procesie podejmowania decyzji,

0:17:42.000,0:17:44.000
dzięki czemu wasze decyzje będą bardziej skuteczne i trwałe".

0:17:47.000,0:17:49.000
Ktoś mógłby powiedzieć, że to jest superlogiczne.

0:17:49.000,0:17:51.000
To znaczy niezwykle logiczne -- tak oczywiste, że każdy mógłby to stwierdzić.

0:17:51.000,0:17:54.000
Oczywiście wszyscy się zgodzili, mówili: "Tak, masz absolutną rację".

0:17:54.000,0:17:56.000
Wróć do nas

0:17:56.000,0:17:58.000
za około 6 miesięcy".

0:17:58.000,0:18:01.000
I oczywiście nic się nie wydarzyło. Nikt niczego nie zrobił.

0:18:01.000,0:18:03.000
Dziś Rada Bezpieczeństwa funkcjonuje

0:18:03.000,0:18:05.000
w dokładnie taki sam sposób,

0:18:05.000,0:18:08.000
jak X lat temu,

0:18:08.000,0:18:11.000
około 10 lat temu.

0:18:11.000,0:18:13.000
Przyjrzeliśmy się więc naszym wnioskom

0:18:13.000,0:18:15.000
wyciągniętym z tej porażki

0:18:15.000,0:18:17.000
i zastanawialiśmy się co z tym zrobić.

0:18:17.000,0:18:19.000
Pomyślałem, że jeśli poświęcę całe życie

0:18:19.000,0:18:21.000
na lobbowanie na rzecz tych szczątkowych rządów,

0:18:21.000,0:18:23.000
aby zostały podjęte konieczne działania,

0:18:23.000,0:18:25.000
to się wykończę.

0:18:25.000,0:18:27.000
Postanowiliśmy więc

0:18:27.000,0:18:29.000
sami zająć się organizowaniem tych spotkań.

0:18:29.000,0:18:31.000
Dziś Niezależny Dyplomata

0:18:31.000,0:18:33.000
zajmuje się organizacją spotkań

0:18:33.000,0:18:35.000
przedstawicieli Rady Bezpieczeństwa ONZ

0:18:35.000,0:18:37.000
i stron, których sprawami

0:18:37.000,0:18:40.000
zajmuje się Rada Bezpieczeństwa.

0:18:40.000,0:18:42.000
Sprowadzimy zatem

0:18:42.000,0:18:45.000
darfurskich rebeliantów,

0:18:45.000,0:18:48.000
przedstawicieli Cypru Północnego i Południowego,

0:18:49.000,0:18:52.000
rebeliantów z Aceh (Indonezja)

0:18:52.000,0:18:54.000
oraz wielu, wielu innych z całego świata,

0:18:54.000,0:18:57.000
wplątanych złożone konflikty.

0:18:57.000,0:19:00.000
Naszym celem jest sprowadzenie ich do Nowego Jorku,

0:19:00.000,0:19:02.000
gdzie w spokoju i odosobnieniu,

0:19:02.000,0:19:04.000
bez telewizji i prasy,

0:19:04.000,0:19:06.000
usiądą przy stole i wyjaśnią członkom

0:19:06.000,0:19:08.000
Rady Bezpieczeństwa ONZ czego oczekują,

0:19:08.000,0:19:10.000
a członkowie Rady Bezpieczeństwa

0:19:10.000,0:19:12.000
wyjaśnią im czego oni z kolei oczekują.

0:19:12.000,0:19:14.000
W taki sposób nawiązuje się rozmowa,

0:19:14.000,0:19:16.000
do której nigdy wcześniej nie doszło.

0:19:16.000,0:19:19.000
Z pewnością każdy z was, kto zna się na polityce

0:19:19.000,0:19:22.000
może na podstawie tego opisu stwierdzić, że to jest niezwykle trudne.

0:19:22.000,0:19:24.000
W zupełności się z tym zgadzam.

0:19:24.000,0:19:27.000
Prawdopodobieństwo niepowodzenia jest bardzo wysokie,

0:19:27.000,0:19:29.000
ale z pewnością do niego nie dojdzie,

0:19:29.000,0:19:32.000
jeśli nie spróbujemy.

0:19:32.000,0:19:35.000
Od czasów kiedy byłem dyplomatą do chwili obecnej,

0:19:35.000,0:19:37.000
moja polityka uległa gruntownej zmianie.

0:19:37.000,0:19:40.000
Uważam, że najważniejszy jest produkt, a nie proces

0:19:40.000,0:19:43.000
lub technologia, szczerze mówiąc żadne z nich.

0:19:43.000,0:19:45.000
Propagowanie techniki wśród wszystkich uczestników

0:19:45.000,0:19:48.000
demonstracji w Iranie używających Twittera,

0:19:48.000,0:19:51.000
którzy obecnie przebywają w więzieniu w Teheranie

0:19:51.000,0:19:53.000
którym ciągle rządzi Ahmadineżad.

0:19:53.000,0:19:56.000
Technika nie wprowadziła zmian politycznych w Iranie.

0:19:57.000,0:20:00.000
Musimy się skupić na wynikach. Musimy zadać sobie pytanie:

0:20:00.000,0:20:02.000
"Co mogę zrobić, aby osiągnąć taki wynik?"

0:20:02.000,0:20:05.000
To jest polityka XXI wieku.

0:20:05.000,0:20:07.000
Niezależny Dyplomata jest swoistym

0:20:07.000,0:20:10.000
ucieleśnieniem tego rozpadu, tej zmiany,

0:20:10.000,0:20:13.000
których wszyscy doświadczamy.

0:20:14.000,0:20:16.000
To jest moja historia. Dziękuję.