WEBVTT

00:00:06.256 --> 00:00:08.014
Đó là một ngày nóng nực

00:00:08.014 --> 00:00:10.366
và bạn vừa uống vài cốc nước,

00:00:10.366 --> 00:00:12.286
hết cốc nọ đến cốc kia.

00:00:12.286 --> 00:00:16.182
Tiếp đến là cảm giác mắc tè
bắt nguồn từ hai cơ quan hình hạt đậu

00:00:16.182 --> 00:00:19.715
hoạt động như những bộ cảm biến tinh lọc.

00:00:19.715 --> 00:00:22.095
Chúng cân bằng 
lượng chất lỏng trong cơ thể,

00:00:22.095 --> 00:00:24.112
phát hiện chất thải trong máu,

00:00:24.112 --> 00:00:26.766
và nhận biết khi nào cần cung cấp
vi-ta-min, khoáng chất

00:00:26.766 --> 00:00:29.447
và hóc môn 
giúp duy trì sự sống.

00:00:29.447 --> 00:00:31.637
Hãy gửi lời chào 
đến hai quả thận của bạn.

00:00:31.637 --> 00:00:35.941
Vai trò chính của chúng 
là loại bỏ chất thải,

00:00:35.941 --> 00:00:38.672
biến chúng thành nước tiểu.

00:00:38.672 --> 00:00:41.565
8 lít máu của cơ thể
đi qua thận

00:00:41.565 --> 00:00:44.877
khoảng 20 - 25 lần mỗi ngày,

00:00:44.877 --> 00:00:51.849
nghĩa là 2 quả thận này lọc khoảng 
180 lít trong 24 giờ.

00:00:51.849 --> 00:00:54.675
Thành phần các chất trong máu 
luôn thay đổi

00:00:54.675 --> 00:00:56.825
khi bạn ăn, uống.

00:00:56.825 --> 00:01:00.480
Đó là lý do vì sao 
thận hoạt động không ngừng nghỉ.

00:01:00.480 --> 00:01:03.995
Máu đi vào thận qua các động mạch
rồi tiếp tục chia nhánh

00:01:03.995 --> 00:01:06.802
cho đến khi trở thành 
các mạch máu li ti

00:01:06.802 --> 00:01:09.139
tiếp xúc với 
các bộ phận đặc biệt bên trong thận

00:01:09.139 --> 00:01:11.478
được gọi là nephron.

00:01:11.478 --> 00:01:13.795
Mỗi quả thận có 1 triệu nephron

00:01:13.795 --> 00:01:17.534
tạo thành một mạng lưới 
lọc và cảm biến mạnh mẽ

00:01:17.534 --> 00:01:20.541
tỉ mỉ kiểm tra toàn bộ lượng máu.

00:01:20.541 --> 00:01:22.468
Đó là nơi ta thấy được 
mức độ tinh luyện

00:01:22.468 --> 00:01:25.968
và chính xác của bộ cảm biến này.

00:01:25.968 --> 00:01:30.980
Để lọc máu, mỗi nephron sử dụng 
2 bộ phận mạnh mẽ:

00:01:30.980 --> 00:01:34.461
một cấu trúc hình giọt nước 
được gọi là tiểu cầu thận

NOTE Paragraph

00:01:34.461 --> 00:01:37.942
và một ống dài như ống hút 
được gọi là tiểu quản thận.

00:01:37.942 --> 00:01:41.425
Tiểu cầu thận làm việc như một cái ray
chỉ cho phép vài loại chất

00:01:41.425 --> 00:01:45.248
như vi-ta-min và khoáng chất 
đi vào tiểu quản thận.

00:01:45.248 --> 00:01:47.439
Sau đó, nhiệm vụ của mạch này 
là xác định xem

00:01:47.439 --> 00:01:51.361
chất nào trong số đó 
cần thiết cho cơ thể

00:01:51.361 --> 00:01:54.858
để hấp thu theo
liều lượng mà cơ thể cần,

00:01:54.858 --> 00:01:57.778
và để chúng tiếp tục 
tuần hoàn trong máu.

00:01:57.778 --> 00:02:00.448
Nhưng máu không chỉ mang
các chất cần thiết.

00:02:00.448 --> 00:02:02.955
mà còn chứa 
các sản phẩm loại thải.

00:02:02.955 --> 00:02:05.782
Các nephron buộc phải tìm ra 
cách xử lý.

00:02:05.782 --> 00:02:09.118
Các tiểu quản thận phát hiện ra 
các hợp chất cơ thể không cần tới,

00:02:09.118 --> 00:02:12.460
như u-rê là chất thải ra từ quá trình
phá vỡ cấu trúc protein,

00:02:12.460 --> 00:02:15.518
và gom chúng lại thành nước tiểu 
dẫn ra khỏi thận

00:02:15.518 --> 00:02:19.118
qua hai chiếc ống dài 
được gọi là niệu quản.

00:02:19.118 --> 00:02:23.322
Niệu quản xả nước tiểu vào bàng quang,
chờ để được thoát ra

00:02:23.322 --> 00:02:26.536
khỏi cơ thể, 
mang theo các chất thải.

00:02:26.536 --> 00:02:28.851
Trong nước tiểu cũng có nước.

00:02:28.851 --> 00:02:31.701
Nếu thận phát hiện có quá nhiều nước
trong máu,

00:02:31.701 --> 00:02:34.984
ví dụ như khi bạn uống nhiều
cốc nước một lúc,

00:02:34.984 --> 00:02:38.970
nó sẽ đem phần nước thừa đến bàng quang 
để loại bỏ.

00:02:38.970 --> 00:02:41.508
Mặt khác, tỷ lệ nước trong máu thấp

00:02:41.508 --> 00:02:44.687
sẽ khiến thận giải phóng 
một ít trở lại trong máu,

00:02:44.687 --> 00:02:48.280
nghĩa là sẽ có ít nước 
hòa vào nước tiểu hơn.

00:02:48.280 --> 00:02:52.042
Đó là lý do nước tiểu có màu vàng đậm 
khi cơ thể có ít nước.

00:02:52.042 --> 00:02:56.482
Bằng cách kiểm soát nước, thận
điều hòa lượng chất lỏng của cơ thể.

00:02:56.482 --> 00:03:00.947
Nhưng hoạt động cân bằng tuyệt vời này
không phải là kỹ năng duy nhất của thận.

00:03:00.947 --> 00:03:03.966
Cơ quan này còn có khả năng kích hoạt
vi-ta-min D,

00:03:03.966 --> 00:03:08.566
tiết ra một loại hóc môn được gọi là renin
làm tăng huyết áp,

00:03:08.566 --> 00:03:11.259
và một hóc môn khác là erythropoietin,

00:03:11.259 --> 00:03:14.667
giúp tăng sản sinh tế bào hồng cầu.

00:03:14.667 --> 00:03:19.353
Nếu không có thận, lượng chất lỏng
trong cơ thể sẽ bị mất kiểm soát.

00:03:19.353 --> 00:03:24.240
Mỗi lần ta ăn, máu sẽ nhận một lượng chất
không được tinh luyện.

00:03:24.240 --> 00:03:29.736
Sau đó, việc tích trữ chất thải sẽ làm
hệ thống quá tải và ta sẽ chết.

00:03:29.736 --> 00:03:32.955
Do đó, mỗi quả thận không chỉ 
giữ cho hệ thống hoạt động trơn tru

00:03:32.955 --> 00:03:34.975
mà còn giúp ta sống sót.

00:03:34.975 --> 00:03:38.539
Thật may mắn khi 
ta có đến 2 hạt đậu kỳ diệu này.