0:00:25.104,0:00:28.274
Lieve Thay, lieve sangha,

0:00:28.274,0:00:34.627
ik ben gezegend lessen van u [br]te krijgen al zo'n lange tijd,

0:00:34.627,0:00:38.396
sinds de jaren 80 en [br]ik dank u met heel mijn hart.

0:00:38.396,0:00:40.633
Dertig jaar, vierendertig jaar.

0:00:40.842,0:00:43.546
Ja,... dat klopt

0:00:43.546,0:00:46.485
de familieretraites en in Honolulu

0:00:46.615,0:00:48.615
Jij bent mijn voortzettingslichaam.

0:00:57.935,0:01:00.471
Ik werk als psychotherapeut,

0:01:01.028,0:01:05.866
en ofschoon ik zulke [br]mooie lessen ontvangen heb,

0:01:06.241,0:01:13.179
vond ik het, toen ik de diagnose kreeg  [br]kanker 12 jaar geleden, erg moeilijk

0:01:14.014,0:01:19.880
ik leerde een nieuwe manier van lijden kennen [br]in mijn lichaam en geest

0:01:20.464,0:01:27.654
en omdat ik de beoefening had, [br]kon ik goed door het proces heen.

0:01:28.016,0:01:31.349
maar nu, werk ik met mensen met kanker ...

0:01:32.001,0:01:37.944
... en heb ik een mindfulnessretraite retraite opgezet [br]voor mensen met kanker

0:01:38.283,0:01:44.259
en ik weet goed [br]dat de angst zo anders is,

0:01:44.259,0:01:47.007
de angst voor de dood is niet abstract,

0:01:47.007,0:01:50.245
de angst is in ons eigen lichaam.

0:01:50.802,0:01:57.065
De angst van onzekerheid, [br]waarin mensen voortdurend leven, van test naar test.

0:01:58.395,0:02:02.529
En ik zou graag elke les ontvangen[br]die u zou willen geven over ..

0:02:02.529,0:02:06.876
... hoe met deze diepe angsten te werken

0:02:08.798,0:02:11.293
en alle andere dingen die u zou willen zeggen

0:02:11.893,0:02:15.002
en die ik kan doorgeven aan deze gemeenschap.

0:02:17.002,0:02:18.102
Dank u.

0:02:22.039,0:02:28.263
In deze retraite hebben we [br]gemediteerd op dit onderwerp ...

0:02:30.505,0:02:38.436
... hebben we gekeken in het idee dood en angst

0:02:44.431,0:02:48.002
en we weten dat als je de [br]Juiste Zienswijze hebt ...

0:02:48.947,0:02:51.950
... je vrij bent van angst en wanhoop.

0:02:52.889,0:02:56.818
en daarom, [br]als we de Juiste Zienswijze hebben,

0:02:57.366,0:03:02.104
niet als theorie, maar als een echte ervaring ...

0:03:03.017,0:03:07.821
... kan dat mensen erg helpen.

0:03:08.577,0:03:16.830
Als je dicht bij iemand zit [br]die aan het sterven is

0:03:16.830,0:03:20.394
en je dat inzicht van [br]'geen geboorte, geen dood hebt',

0:03:21.397,0:03:23.365
als je die vrede hebt,

0:03:24.565,0:03:28.103
dan kun je heel ondersteunend zijn

0:03:28.338,0:03:33.818
en de mens die aan het sterven is,[br]zal niet erg lijden ..

0:03:34.554,0:03:36.983
.. en hij of zij kan vredig sterven.

0:03:37.766,0:03:41.252
Dat was het geval bij Anatapindika,

0:03:43.510,0:03:45.512
de lekenbeoefenaar.

0:03:46.842,0:03:50.846
Anatapindika was een lekenbeoefenaar,

0:03:51.341,0:03:54.175
hij was een zakenman.

0:03:56.261,0:04:01.604
En toen hij reisde naar het koninkrijk van Rajagraha,

0:04:01.604,0:04:03.981
de stad Rajagraha,

0:04:03.981,0:04:07.689
ontmoette hij de Boeddha voor de eerste keer

0:04:07.845,0:04:13.365
en hij nodige Boeddha uit om naar zijn land te komen,[br]naar de stad Shavasti

0:04:13.938,0:04:19.026
en hij bood hem een park aan,[br]een lieflijk park,

0:04:19.417,0:04:22.642
dat kon dienen als oefencentrum.

0:04:24.073,0:04:28.987
Op een dag was Anatapindika stervende.

0:04:30.369,0:04:33.673
De Eerbiedwaardige Sharipoetra kwam,

0:04:34.220,0:04:39.192
samen met zijn jongere broer in de Dharma, Ananda

0:04:40.000,0:04:43.826
zoals door de Boeddha was aanbevolen.

0:04:47.841,0:04:57.495
Tijdens dat bezoek, probeerde Sharipoetra[br]Anatapindika te helpen

0:04:57.867,0:05:02.178
de natuur van 'geen geboorte, [br]geen dood' in hem aan te raken.

0:05:02.647,0:05:05.000
Heel vaardig!

0:05:08.918,0:05:16.697
En het verhaal is beschreven in een soetra met de naam [br]'Lessen voor de stervende'.

0:05:17.317,0:05:23.754
En Sharipoetra is de grote Dharmabroer van ons allemaal.

0:05:24.041,0:05:26.250
Hij was heel kundig.

0:05:30.804,0:05:35.280
Ananda zat dicht bij hem [br]en het eerste wat ze vroegen was:

0:05:35.280,0:05:37.865
'Lieve vriend,

0:05:38.986,0:05:41.689
hoe voelt je lichaam ?

0:05:42.628,0:05:49.748
Wordt de pijn in je lichaam minder [br]of wordt die steeds erger?

0:05:54.200,0:05:58.634
Dat is de vraag die een dokter stelt, toch?

0:05:58.895,0:06:03.007
En Anatapindika zei: 'Beste Eerbiedwaardigen,

0:06:03.424,0:06:07.273
het lijkt er niet op dat de pijn [br]in mijn lichaam minder wordt

0:06:07.273,0:06:09.273
het wordt steeds erger

0:06:09.508,0:06:12.798
ik lijd heel erg, ik heb veel pijn.'

0:06:15.542,0:06:18.981
En daarop zei Sharipoetra:

0:06:19.190,0:06:24.658
'In dat geval, laat ons mediteren [br]op de Drie Juwelen

0:06:26.211,0:06:30.676
de bewust aandacht op de Drie Juwelen.

0:06:36.123,0:06:43.111
En dit soort meditatie heeft als object [br]Boeddha,  Dharma en  Sangha.

0:06:50.385,0:06:55.000
En ze boden een geleide meditatie [br]oefening aan.

0:06:55.000,0:07:00.000
De twee monniken [br]steunden de stervende persoon

0:07:00.000,0:07:08.742
met het beoefenen van het bewustzijn van [br]de Boeddha, de Dharma en de Sangha.

0:07:09.571,0:07:13.201
En hij kon leren van hun ervaring.

0:07:13.722,0:07:18.251
Omdat Sharipoetra [br]een heel intelligente monnik was,

0:07:18.616,0:07:26.195
wist hij dat Anatapinka veel plezier beleefd had [br]aan het dienen van de Boeddha en de sangha.

0:07:27.946,0:07:31.367
Hij was een zakenman, [br]hij had een erg liefdevol hart.

0:07:31.654,0:07:41.121
Oh, hij hielp zoveel arme, gedepriveerde mensen, [br]in de stad Shavasti

0:07:42.154,0:07:46.628
Daarom hielden mensen zoveel van hem [br]en gaven ze hem die mooi naam:

0:07:46.628,0:07:53.292
Anatapindika,[br]degene die zorg draagt voor de hulpeloze mensen.

0:07:54.022,0:07:57.065
Zijn echte naam is Soedatha.

0:08:03.110,0:08:07.946
Hij gaf de Boeddha een prachtig park ...

0:08:08.441,0:08:10.441
... om te gebruiken als oefencentrum,

0:08:11.093,0:08:14.490
waar mensen kwamen [br]om te luisteren naar de dharmalezingen

0:08:14.490,0:08:17.533
en de Aandachtsoefeningen te reciteren

0:08:18.002,0:08:20.667
en in groepen dharmadelen te beoefenen.

0:08:22.667,0:08:30.010
En hij moedige zijn kinderen aan [br]om te komen om met hem te oefenen.

0:08:30.742,0:08:36.970
En steeds dacht Anatapindika [br]aan de Boeddha, de sangha

0:08:37.205,0:08:42.047
elke keer leerde hij iets, deed hij iets[br]om de Boeddha en de sangha te helpen

0:08:42.595,0:08:44.595
Hij ontving veel geluk,

0:08:44.856,0:08:46.856
in het dienen van de Boedha en de sangha,

0:08:47.117,0:08:50.786
en de Dharma te leren, bracht hem veel geluk.

0:08:50.969,0:08:58.296
Dus, veel zaden van geluk[br]waren al in zijn bewustzijn geplant.

0:08:59.135,0:09:05.444
En het inzicht van Sharipoetra was,[br]als hij zijn aandacht focust op

0:09:06.095,0:09:09.084
de Boeddha, de Dharma en de sangha

0:09:09.084,0:09:13.749
en de zaden van geluk water geef, [br]die al in hem zijn ...

0:09:14.088,0:09:20.781
... dan zullen gevoelens van geluk water krijgen[br]en zich manifesteren

0:09:20.781,0:09:24.739
en zullen zij een balans creëren [br]tussen de vreugde en de pijn

0:09:24.739,0:09:26.308
en de man zal minder lijden.

0:09:28.935,0:09:36.458
Ik denk dat alle psychotherapeuten [br]moeten leren van onze grote dharmabroer Sharipoetra.

0:09:40.342,0:09:45.432
En na vijf, acht minuten van beoefening ...

0:09:48.643,0:09:54.528
... van weer bewust worden van de Boeddha,[br]de Dharma en de Sangha,

0:09:54.528,0:09:57.206
kon Anatapindika glimlachen.

0:09:58.876,0:10:02.596
Dus als je naast het sterfbed zit van iemand

0:10:02.596,0:10:07.715
is het belangrijk het zaad van geluk[br]in hem, haar te herkennen.

0:10:07.924,0:10:09.924
Je moet er van te voren naar vragen.

0:10:10.524,0:10:15.235
En je zegt iets dat de zaden van geluk [br]in hem of haar water geeft.

0:10:15.941,0:10:18.950
Water geven aan de zaden van geluk

0:10:18.950,0:10:23.635
en het gevoel van vreugde en geluk creëeren ...

0:10:23.635,0:10:26.470
... dat de balans weer zal herstellen

0:10:26.470,0:10:29.513
en de man of vrouw zal minder lijden.

0:10:39.472,0:10:48.447
En daarna ging Sharipoetra verder [br]met de meditatie

0:10:48.656,0:10:51.551
op de zes zintuigorganen,

0:10:51.656,0:10:57.524
dat zijn: het oog, het oor, de neus,[br]de tong, het lichaam en de geest.

0:10:57.957,0:11:00.037
De zes zintuigobjecten,

0:11:00.037,0:11:05.960
dat zijn vorm, geluid, geur, tast en zo verder,

0:11:06.560,0:11:09.785
en de zes zintuigbewustzijnen.

0:11:10.698,0:11:20.493
en Anatapindika te helpen zien[br]dat deze dingen formaties zijn.

0:11:21.718,0:11:23.815
Zij komen nergens vandaan,

0:11:23.815,0:11:28.214
als condities voldoende zijn manifesteren ze zich...

0:11:28.714,0:11:32.317
... ze komen nergens vandaan[br]en gaan nergens heen.

0:11:33.412,0:11:34.836
Ze gaan nergens heen.

0:11:35.000,0:11:36.902
Geen komen, geen gaan.

0:11:36.902,0:11:42.630
Dat is het inzicht [br]dat we krijgen als we zo oefenen.

0:11:43.637,0:11:50.197
Ze probeerden zijn aandacht te richten [br]op het feit dat er 4 elementen zijn

0:11:50.197,0:11:52.197
in ons lichaam.

0:11:52.197,0:12:00.362
Water, lucht, hitte en ... aarde.

0:12:01.202,0:12:03.215
Binnen en buiten

0:12:03.966,0:12:07.721
en de stervende persoon helpen te zien

0:12:08.216,0:12:14.101
dat een menselijk wezen [br]opgebouwd is uit deze elementen

0:12:14.596,0:12:18.853
en als condities voldoende zijn, [br]manifesteren zij zich

0:12:18.853,0:12:24.425
en als condities niet meer voldoende  zijn [br]dan stoppen zij de manifestatie

0:12:24.425,0:12:28.364
en manifesteren zij zich [br]op een andere manier.

0:12:29.864,0:12:33.936
En er is geen geboorte en geen dood,[br]geen gaan en geen komen.

0:12:35.000,0:12:40.000
En naar het einde van de meditatie toe

0:12:40.445,0:12:41.947
zagen zij ...

0:12:43.513,0:12:47.486
... dat Anatapindika huilde.

0:12:51.501,0:12:55.639
En Ananda begreep de betekenis [br]van deze tranen niet.

0:12:56.609,0:12:58.291
Hij was erg bezorgd.

0:12:59.047,0:13:00.604
Hij zei: 'Lieve vriend ...

0:13:02.142,0:13:04.142
... waarom huil je?

0:13:09.714,0:13:14.062
Lukte de geleide meditatie niet?'

0:13:16.062,0:13:18.499
'Nee, Eerbiedwaardige Ananda,

0:13:18.838,0:13:20.499
ik deed het erg goed,

0:13:20.800,0:13:24.102
ik slaagde helemaal [br]in mijn geleide meditatie.'

0:13:25.302,0:13:29.609
'Heb je nog ergens spijt van ?'

0:13:30.000,0:13:33.003
'Nee, Eerbiedwaardige Ananda, [br]ik heb nergens spijt van.'

0:13:34.590,0:13:36.749
'Maar waarom huil je dan?'

0:13:38.751,0:13:43.348
En toen zei Anatapindika tegen Ananda:

0:13:45.330,0:13:49.572
'Beste Eerbiedwaardige Ananda,[br]ik huil omdat ik zo ontroerd ben.

0:13:49.572,0:13:55.573
Ik heb de Boeddha, de Dharma [br]en de Sangha meer dan 30 jaar gediend,

0:13:56.016,0:14:00.931
maar ik heb nog nooit zo'n mooie les [br]en oefening ontvangen,

0:14:00.931,0:14:04.413
die me kan bevrijden zoals vandaag.

0:14:05.211,0:14:09.454
De les van geen geboorte, geen dood. [br]Ik ben vrij nu.

0:14:09.637,0:14:11.102
Ik ben niet bang om dood te gaan.

0:14:11.232,0:14:14.483
Ik ken de natuur van 'geen komen, geen gaan'.

0:14:18.055,0:14:20.055
Ik kan mijn voortzetting zien.

0:14:21.027,0:14:22.695
Ananda zei: 'Lieve vriend, [br]jij weet dat niet,

0:14:22.695,0:14:27.798
maar die les krijgen wij [br]kloosterlingen bijna elke dag.'

0:14:31.737,0:14:35.000
Anatapindika zei: [br]'Beste Eerbiedwaardige Ananda,

0:14:35.417,0:14:38.721
natuurlijk zijn er leken die zo druk zijn,

0:14:39.321,0:14:43.780
die geen tijd hebben zo'n les [br]en oefening te ontvangen.

0:14:44.307,0:14:50.247
Maar er zijn mensen onder ons [br]die niet te druk zijn

0:14:50.832,0:14:55.153
en die klaar zijn om die [br]prachtige les te ontvangen

0:14:55.153,0:14:56.658
en in praktijk te brengen.

0:14:56.658,0:14:59.445
Dus ga alsjeblieft terug naar de Boeddha, ...

0:14:59.445,0:15:00.975
... onze leraar en zeg hem ...

0:15:00.975,0:15:03.644
... dat er leken beoefenaars zijn ...

0:15:03.644,0:15:09.321
... die dit soort diepe lessen kunnen [br]ontvangen en in praktijk brengen.

0:15:10.779,0:15:17.499
En hij sprak in het belang, in de naam  [br]van de lekengemeenschap.

0:15:19.714,0:15:24.295
En Ananda zei: [br]'Maak je geen zorgen mijn vriend.

0:15:25.878,0:15:29.405
Hierna ga ik meteen terug naar de heer

0:15:29.405,0:15:33.283
en ik zal hem jouw verzoek overbrengen.

0:15:33.517,0:15:39.245
En daarna stierf Anatapindika vredig [br]met een glimlach op zijn lippen.

0:15:43.242,0:15:48.364
De soetra 'Lessen voor de stervende'

0:15:48.364,0:15:51.282
is beschikbaar in het [br]Plum Village Chanting Book.

0:15:51.751,0:15:55.187
We moeten deze bestuderen [br]en beoefenen ...

0:15:55.194,0:15:57.189
.. en deze kan erg behulpzaam zijn

0:15:58.467,0:16:03.524
... om de mensen die sterven [br]minder te laten lijden ...

0:16:03.524,0:16:09.682
.. of mensen die langzaam sterven [br]minder te laten lijden.

0:16:11.003,0:16:15.223
Maar ook als we geen kanker hebben ...

0:16:15.223,0:16:19.213
... of de kanker is genezen, [br]we moeten oefenen.

0:16:19.213,0:16:21.213
We moeten continu beoefenen.

0:16:23.215,0:16:27.019
Want als je niet oefent, [br]kan het terug komen.

0:16:27.332,0:16:29.092
Het kan je snel overvallen.

0:16:29.613,0:16:33.047
Dus het is heel belangrijk [br]dat je de beoefening levend houdt ...

0:16:33.047,0:16:40.657
... en je altijd een sangha [br]achter je hebt om je te steunen in de beoefening.

0:16:42.169,0:16:48.181
Er is een vriend in Montreal, Canada,

0:16:49.175,0:16:55.000
zijn dokter gaf hem nog maar [br]drie maanden om te leven.

0:16:56.278,0:17:01.406
Maar nadat hij de sangha ontmoet had,[br]en een retraite bezocht,

0:17:01.693,0:17:07.891
sloot hij de beoefening [br]in zijn hart en oefende ...

0:17:08.728,0:17:13.879
en hij leefde meer dan tien jaar.

0:17:15.625,0:17:25.551
Maar omdat zijn vrouw daarna ... iets deed,

0:17:28.720,0:17:32.248
had een soort relatie die hem deed lijden

0:17:32.248,0:17:40.781
en hij kon ... zijn beoefening [br]niet behouden, niet voortzetten

0:17:41.760,0:17:46.386
en daarom verslechterde de situatie [br]erg snel en stierf hij.

0:17:47.377,0:17:50.733
Ik denk dat we altijd [br]in contact met sangha moeten zijn.

0:17:51.704,0:17:54.865
En als we... , als zoiets gebeurt

0:17:54.865,0:17:59.238
moeten we onze beoefening vernieuwen ...

0:18:00.674,0:18:01.810
... steunen op een sangha,  ...

0:18:02.410,0:18:04.410
... anders ...

0:18:09.259,0:18:16.239
... zullen we lijden ... [br]net als die vriend in Canada.

0:18:21.185,0:18:26.772
En deze les is niet alleen [br]voor psychotherapeuten,

0:18:27.163,0:18:30.000
deze les is voor ons allemaal,

0:18:30.000,0:18:32.886
kloosterlingen en lekenbeoefenaars.