Mamy różne części mowy, np. rzeczownik,
przymiotnik, przyimek i czasownik.
Obowiązują zasady ich łączenia.
Gdybym powiedziała np. „Pies...
książki… mój… je”,
spytalibyście: „Co to znaczy?”.
Może nie zdawaliście sobie sprawy,
ale nie ustawia się dwóch rzeczowników
przed przymiotnikiem i czasownikiem.
Gdybym zmieniła kolejność:
„Mój pies je książki”,
zrozumielibyście doskonale.
Mogłabym zamienić
czasownik „je” na inny,
np. „rzuca”.
Miałoby to sens gramatyczny,
choć trudno sobie wyobrazić
psa rzucającego książkę.
W programowaniu zamiast części
mowy mamy typy danych.
Jeden już widzieliście: liczby.
Używamy ich w programach
do rysowania.
I tak, jak w języku, czasami użycie
liczby ma sens, a czasami nie.
Gdybym w funkcji tła
wpisała „100 minus”,
to obok powinna znaleźć się liczba
lub coś, co da liczbę, np. „14 + 15”.
A gdybym wklepała „100” i spację,
nie mogłabym po tym dać liczby,
bo „100 spacja 10” nic nie znaczy.
W programowaniu mamy też
typ logiczny, inaczej boolowski.
Nazywa się „boolowski”,
bo wymyślił go George Boole.
Liczby mają mnóstwo różnych wartości,
a dane logiczne tylko dwie:
prawdę lub fałsz.
Gdy je wpisuję, robią się niebieskie.
To wyjątkowe, świetne słowa!
Używaliście już danych logicznych,
choć może nieświadomie,
w instrukcjach warunkowych.
Powtórzmy.
Zrobię zmienną „liczba”...
i przypiszę jej liczbę: 40.
Napiszę instrukcję warunkową:
„Jeśli liczba
jest mniejsza od 50,
to narysuję pierwszą elipsę”.
Skopiuję to do instrukcji
i przesunę tabulatorem.
Instrukcja mówi: „Jeśli liczba
jest mniejsza od 50” (a jest!),
to narysujemy górną elipsę”.
Jeśli wpiszę liczbę większą od 50,
górna elipsa zniknie.
To coś w nawiasie
- to wyrażenie logiczne.
Wyrażeniem matematycznym jest to,
co przybiera wartość liczby,
np. 3 plus 2 plus 4 razy 8.
A wyrażenie logiczne
przybiera wartość logiczną.
Czy coś jest wyrażeniem logicznym,
sprawdzimy, dopisując „czy?”
i czytając to pytająco.
Gdy można odpowiedzieć „tak lub nie”
- wyrażenie jest logiczne.
Tu spytamy: „Czy liczba
jest mniejsza od 50?”.
Jest. I mamy wyrażenie logiczne.
A gdybym miała np. „4 + 4”
i spróbowała spytać: „Czy 4 + 4?”...
Nie. To nie jest wyrażenie logiczne.
Wróćmy do instrukcji.
W nawiasie mogę wpisać wszystko,
byle były to dane logiczne
lub wyrażenie logiczne.
Mogę napisać: „Jeśli to prawda...”
i pojawi się elipsa,
albo „Jeśli fałsz” - i elipsy nie będzie.
Mogłabym wpisać np.:
„jeśli 3 jest mniejsze od 4”.
To zawsze prawdziwe
stwierdzenie logiczne.
Nie ma sensu pisać
- elipsa będzie zawsze.
A „3 większe od 4”
zawsze będzie fałszem.
Mogę przypisywać
dane logiczne zmiennym:
zrobię nową zmienną,
nazwę ją „Winston jest fajny”
i przypiszę jej wartość
logiczną - prawdę lub fałsz.
Prawdę, bo Winston fajny jest!
Gdy ta zmienna ma wartość logiczną,
mogę ją skopiować
i wkleić do instrukcji warunkowej.
Pojawia się elipsa, bo wartość
„Winston jest fajny” to „prawda”.
Mogłabym to też zastąpić
wyrażeniem logicznym,
np. „2 mniejsze od 4”.
Pisząc zmienną
dla wartości logicznej,
zawrzyjcie w nazwie warunek
jej prawdziwości.
Aby sprawdzić,
czy wybraliśmy dobrą nazwę,
zobaczmy, czy miałaby sens
w instrukcji warunkowej.
Zostawmy „Winston jest fajny”;
wiemy, że to prawda.
Weźmy zmienną „babeczki”.
No dobrze. „Jeśli babeczki”. Hmmm...
Nic to nie mówi. Zła nazwa zmiennej.
Ale gdybym napisała:
„Jeśli babeczki się pieką”...
wiedzielibyśmy,
że gdy ta zmienna jest prawdziwa,
to babeczki się pieką.
Nie pytajcie, jakie babeczki.
To nieistotne.
Wróćmy do „Jeśli liczba
jest mniejsza od 50”.
Super!
Poznajmy inne wyrażenia logiczne.
Widzieliście już
„mniejsze niż” i „większe niż”.
Można też sprawdzić,
czy coś jest „mniejsze lub równe”.
Spróbujmy: „Jeśli liczba
jest mniejsza lub równa 48”.
Możemy też powiedzieć:
„Jeśli liczba jest większa
lub równa 48”.
Jeśli tak, pojawi się
prawa górna elipsa.
Wcięcie.
A chcąc sprawdzić, czy dwie rzeczy
są sobie równe, powiecie:
„Jeśli liczba”... i trzy znaki
równości, 48.
Takich znaków równości używacie
w matematyce, tylko że tu są trzy.
Myślicie, że to przesada?
A gdy chcemy sprawdzić,
czy dwie rzeczy są sobie nierówne,
piszecie „Jeśli liczba”, wykrzyknik,
dwa znaki równości i 48.
I narysujemy ostatnią elipsę.
Wróćmy do początku.
Nasza liczba to 48.
Jest mniejsza lub równa 48,
mamy więc lewą górną elipsę.
Jest też większa lub równa 48.
I równa 48!
Ale nie jest nierówna 48,
dlatego brakuje prawej dolnej elipsy.
Zmieniając liczby, zobaczycie,
które elipsy się pojawiają.
Już wiecie, jak działają
wyrażenia logiczne.
Tak jak wyrażenia matematyczne,
mogą być bardzo skomplikowane.
O tym pomówimy kiedy indziej.