1
00:00:13,817 --> 00:00:15,572
Goedenavond!

2
00:00:15,572 --> 00:00:16,854
Wat is er?

3
00:00:16,854 --> 00:00:19,166
Ben je bang voor vampieren?

4
00:00:19,166 --> 00:00:21,283
Maak je geen zorgen.

5
00:00:21,283 --> 00:00:23,123
Ik blijf niet eten.

6
00:00:23,123 --> 00:00:24,368
Haha.

7
00:00:24,368 --> 00:00:26,514
Ik zal je in het kort iets vertellen

8
00:00:26,519 --> 00:00:28,415
over de geschiedenis van vampieren,

9
00:00:28,415 --> 00:00:30,993
en te laten zien
hoe ons beeld is veranderd

10
00:00:30,993 --> 00:00:33,233
van een waggelend lijk

11
00:00:33,233 --> 00:00:36,301
tot de knappe jongeman
die je hier ziet.

12
00:00:36,301 --> 00:00:39,975
Vampieren zijn bijna
zo oud als de mensheid.

13
00:00:39,975 --> 00:00:41,921
Verhalen over ons, ondoden,

14
00:00:41,921 --> 00:00:43,626
verschijnen in culturen

15
00:00:43,626 --> 00:00:46,668
en gaan zelfs terug tot in de prehistorie.

16
00:00:46,668 --> 00:00:49,664
Maar toen werden we geen vampieren genoemd

17
00:00:49,664 --> 00:00:52,109
en zagen we er niet uit

18
00:00:52,109 --> 00:00:54,730
zoals vampieren er vandaag de dag uitzien,

19
00:00:54,730 --> 00:00:56,588
helemaal niet!

20
00:00:56,588 --> 00:00:59,258
De Mesopotamische Lamashtu bijvoorbeeld

21
00:00:59,258 --> 00:01:01,823
was een schepsel met een leeuwenkop

22
00:01:01,823 --> 00:01:03,753
en het lichaam van een ezel,

23
00:01:03,753 --> 00:01:05,325
en de oude Griekse striges

24
00:01:05,325 --> 00:01:09,804
werden eenvoudigweg
als bloeddorstige vogels omschreven.

25
00:01:09,804 --> 00:01:11,837
Sommigen waren nog vreemder.

26
00:01:11,837 --> 00:01:15,915
De Filipijnse manananggal
scheidde haar bovenlichaam van elkaar

27
00:01:15,915 --> 00:01:19,641
en enorme, vleermuis-achtige vleugels
ontsproten uit haar lichaam.

28
00:01:19,641 --> 00:01:23,459
De Maleisische penanggalan was
een vrouwelijk mensenhoofd

29
00:01:23,459 --> 00:01:25,501
met daaraan bungelende ingewanden.

30
00:01:25,501 --> 00:01:26,697
Haha.

31
00:01:26,697 --> 00:01:29,207
En de Australische yara-ma-yha-who

32
00:01:29,207 --> 00:01:32,034
was een klein rood wezen met een grote kop,

33
00:01:32,034 --> 00:01:33,340
een grote mond,

34
00:01:33,340 --> 00:01:36,944
en bloedzuigers op zijn handen en voeten.

35
00:01:36,944 --> 00:01:40,200
En laten we niet vergeten
de Caraïbische sukuyan,

36
00:01:40,200 --> 00:01:42,133
de West-Afrikaanse obayifo

37
00:01:42,133 --> 00:01:44,677
en de Mexicaanse Thahuelpuchi.

38
00:01:44,677 --> 00:01:47,474
Charmant, vind je niet?

39
00:01:47,474 --> 00:01:50,645
Hoewel ze heel verschillend lijken

40
00:01:50,645 --> 00:01:54,832
hebben al deze wezens toch
een gemeenschappelijk kenmerk:

41
00:01:54,832 --> 00:01:58,925
ze houden zichzelf in leven
door de levenskracht

42
00:01:58,925 --> 00:02:01,899
van een levend wezen te consumeren.

43
00:02:01,899 --> 00:02:06,243
Deze gedeelde eigenschap
definieert een vampier--

44
00:02:06,243 --> 00:02:09,417
alle andere eigenschappen
veranderen met de getijden.

45
00:02:09,417 --> 00:02:11,076
Hoe komen we nu

46
00:02:11,076 --> 00:02:14,414
bij die gereanimeerde kerel
die je nu voor je ziet?

47
00:02:14,414 --> 00:02:16,407
Ons moderne ideaal rijst op

48
00:02:16,407 --> 00:02:18,800
in het 18e eeuwse Oost-Europa.

49
00:02:18,800 --> 00:02:23,446
Door de dramatische toename
van het bijgeloof in vampieren,

50
00:02:23,446 --> 00:02:27,424
worden verhalen over bloedzuigers,
schimmige wezens

51
00:02:27,424 --> 00:02:29,994
complete nachtmerries.

52
00:02:29,994 --> 00:02:31,388
En populaire folklore,

53
00:02:31,388 --> 00:02:33,885
zoals de moroi bij het Roma-volk

54
00:02:33,885 --> 00:02:35,636
en de lugat in Albanië,

55
00:02:35,636 --> 00:02:39,548
bepalen de meest gebruikelijke
vampierenkenmerken van vandaag,

56
00:02:39,548 --> 00:02:42,104
zoals vampieren die ondood zijn,

57
00:02:42,104 --> 00:02:45,559
nachtwezens en die van 
gedaantes verwisselen.

58
00:02:45,559 --> 00:02:48,488
Zie je, Oost-Europa was in de 18e eeuw

59
00:02:48,488 --> 00:02:51,913
een vrij duister gebied

60
00:02:51,913 --> 00:02:53,680
waar veel mensen doodgingen

61
00:02:53,680 --> 00:02:57,195
aan onbekende ziektes en plagen.

62
00:02:57,195 --> 00:02:59,073
Zonder medische verklaringen

63
00:02:59,073 --> 00:03:02,335
zochten mensen
naar bovennatuurlijke oorzaken

64
00:03:02,335 --> 00:03:04,706
en ze vonden wat leek op bewijs

65
00:03:04,706 --> 00:03:07,950
in de lichamen van de slachtoffers.

66
00:03:07,950 --> 00:03:09,779
Als dorpelingen lichamen opgroeven

67
00:03:09,779 --> 00:03:12,780
om de oorzaken van een mysterieuze
dood te bespeuren,

68
00:03:12,780 --> 00:03:15,245
vonden ze vaak de kadavers

69
00:03:15,245 --> 00:03:17,918
die nog levend leken --

70
00:03:17,918 --> 00:03:20,418
langer haar en langere vingernagels,

71
00:03:20,418 --> 00:03:21,888
opgeblazen buiken,

72
00:03:21,888 --> 00:03:25,584
en bloed in de mondhoeken.

73
00:03:25,584 --> 00:03:30,119
He, deze mensen waren
duidelijk niet echt dood.

74
00:03:30,119 --> 00:03:32,342
Dit waren vampieren!

75
00:03:32,342 --> 00:03:33,840
En ze verlieten hun graven

76
00:03:33,840 --> 00:03:37,555
om te genieten van de levenden.

77
00:03:38,462 --> 00:03:41,326
De doodsbange dorpelingen zouden snel

78
00:03:41,326 --> 00:03:43,873
een ritueel uitvoeren om de ondoden
te vermoorden.

79
00:03:43,873 --> 00:03:45,930
De gebruiken verschilden per gebied,

80
00:03:45,930 --> 00:03:48,791
maar omvatten vaak onthoofdingen,

81
00:03:48,791 --> 00:03:50,084
verbrandingen,

82
00:03:50,084 --> 00:03:52,707
en het vastpinnen van 
het lichaam aan de grafkist,

83
00:03:52,707 --> 00:03:55,595
zodat het niet meer kon opstaan.

84
00:03:55,595 --> 00:03:58,247
Griezelig niet?

85
00:03:58,247 --> 00:04:03,348
Maar wat de dorpelingen interpreteerden
als goddeloze reanimatie,

86
00:04:03,348 --> 00:04:07,210
waren eigenlijk de normale symptomen
van de dood.

87
00:04:07,210 --> 00:04:08,774
Als het lichaam zich ontbindt,

88
00:04:08,774 --> 00:04:10,667
ontwatert de huid,

89
00:04:10,667 --> 00:04:14,418
en dat zorgt ervoor dat
haar en vingernagels verlengen.

90
00:04:14,418 --> 00:04:16,964
Bacteriën in de maag zorgen voor gassen

91
00:04:16,964 --> 00:04:18,572
waarmee de buik wordt gevuld,

92
00:04:18,572 --> 00:04:22,160
dat weer zorgt voor bloed
en spul uit de mond.

93
00:04:22,160 --> 00:04:26,075
Helaas was men toen nog
niet op de hoogte van deze wetenschap

94
00:04:26,075 --> 00:04:29,434
en de dorpelingen bleven graven.

95
00:04:29,434 --> 00:04:32,584
In feite werden
zoveel lichamen opgegraven

96
00:04:32,584 --> 00:04:34,421
dat de keizerin van Oostenrijk

97
00:04:34,421 --> 00:04:38,501
haar arts erop afstuurde
om de vampierenverhalen te weerleggen.

98
00:04:38,501 --> 00:04:41,104
Ze bracht zelfs een wet tot stand

99
00:04:41,104 --> 00:04:43,815
die geknoei aan graven verbood.

100
00:04:43,815 --> 00:04:47,531
Zelfs nadat de jacht op vampieren afnam,

101
00:04:47,531 --> 00:04:49,681
overwonnen de legendes

102
00:04:49,681 --> 00:04:52,249
in het lokale bijgeloof.

103
00:04:52,249 --> 00:04:54,403
Dit leidde tot literaire werken

104
00:04:54,403 --> 00:04:56,497
zoals 'De vampier' van Polidori,

105
00:04:56,497 --> 00:04:58,662
de Gotische roman 'Carmilla'

106
00:04:58,662 --> 00:05:03,635
en het beroemde 'Dracula'
van Bram Stoker.

107
00:05:03,635 --> 00:05:06,721
Hoewel Stoker historisch materiaal gebruikte

108
00:05:06,721 --> 00:05:09,941
zoals de maagdelijke bloedbaden
van Elizabeth Bathory

109
00:05:09,941 --> 00:05:13,463
en de brute executies door Vlad Dracul,

110
00:05:13,463 --> 00:05:15,747
waren het deze lokale mythen

111
00:05:15,747 --> 00:05:18,999
die de hoofdelementen
van het verhaal inspireerden:

112
00:05:18,999 --> 00:05:21,255
De omgeving in Transsylvanië,

113
00:05:21,255 --> 00:05:23,855
het gebruik van knoflook ter verdediging,

114
00:05:23,855 --> 00:05:27,070
en het doorsteken van het hart.

115
00:05:27,070 --> 00:05:30,586
Terwijl deze eigenschappen
ons zeker bekend klinken,

116
00:05:30,586 --> 00:05:33,200
kennen wij ook nog

117
00:05:33,200 --> 00:05:35,920
de elementen die hij zelf verzonnen heeft:

118
00:05:35,920 --> 00:05:37,692
de angst voor kruizen,

119
00:05:37,692 --> 00:05:39,757
zwakte in zonlicht,

120
00:05:39,757 --> 00:05:41,541
en het onvermogen van de vampier

121
00:05:41,541 --> 00:05:43,919
om zijn eigen weerspiegeling
te kunnen zien.

122
00:05:43,919 --> 00:05:45,704
Door deze nieuwe karaktertrekken

123
00:05:45,704 --> 00:05:49,893
maakte Stoker perfect gebruik 
van de eeuwenoude traditie

124
00:05:49,893 --> 00:05:52,769
om voort te bouwen op 
en het uitbreiden van

125
00:05:52,769 --> 00:05:54,380
de vampierenmythes.

126
00:05:54,380 --> 00:05:55,670
Zoals we al zagen,

127
00:05:55,670 --> 00:05:57,500
misschien ontmoette je mijn familie,

128
00:05:57,500 --> 00:06:00,847
is er een enorme variëteit aan wezens
die je 's nachts belaagt

129
00:06:00,847 --> 00:06:03,175
vóór Dracula,

130
00:06:03,175 --> 00:06:05,177
en veel meer nog zullen

131
00:06:05,177 --> 00:06:07,624
door je nachtmerries blijven sluipen.

132
00:06:07,624 --> 00:06:09,641
Zo lang als ze blijven bestaan

133
00:06:09,641 --> 00:06:12,652
uit de levenskracht van een levend wezen,

134
00:06:12,652 --> 00:06:15,289
zijn ze deel van mijn stam.

135
00:06:15,289 --> 00:06:18,730
Zelfs sprankelende vampieren
horen daarbij.

136
00:06:18,730 --> 00:06:21,983
Het telkens vertellen van verhalen

137
00:06:21,983 --> 00:06:24,933
en het opnieuw fantaseren
over de vampierenlegende

138
00:06:24,933 --> 00:06:27,858
stelt ons tenslotte in staat
om echt door te leven,

139
00:06:27,858 --> 00:06:29,412
voor altijd.

140
00:06:29,412 --> 00:06:32,245
Haha!