0:00:00.389,0:00:03.629
Ky eshte muzeu Natyral Historik ne Roterdam,

0:00:03.629,0:00:06.189
ku une punoj si pergjegjes.

0:00:06.189,0:00:09.237
Eshte pjese e punes time perkujdesja qe koleksioni te qendroje mire,

0:00:09.237,0:00:11.213
dhe qe te rritet,

0:00:11.213,0:00:16.565
cka me pak fjale nenkupton se une mbledh kafshe te egra.

0:00:16.565,0:00:18.956
Ne 1995,

0:00:18.956,0:00:23.452
u shtua nje seksion i ri prane nderteses se muzeut.

0:00:23.452,0:00:25.593
Ishte nje seksion i teri prej xhami,

0:00:25.593,0:00:31.099
kjo ndertese e xhamte me ndihmoi shume per te bere nje pune te mire.

0:00:31.099,0:00:35.225
Ajo ishte nje vrastare e vertete zogjsh.

0:00:35.225,0:00:37.803
Ndoshta e dini, por zogjte nuk e njohin konceptin e xhamit.

0:00:37.803,0:00:40.965
Ata nuk e shohin,

0:00:40.965,0:00:44.571
dhe fluturojne ne dritare ku me perplasjen gjejne vdekjen.

0:00:44.571,0:00:46.811
E vetmja gje qe duhej te beja ishte te dilja jashte,

0:00:46.811,0:00:50.868
ti mblidhja, dhe ti ballcamosja per koleksionin.

0:00:50.868,0:00:53.986
(Te qeshura)

0:00:53.986,0:00:55.765
Gjate asaj periudhe,

0:00:55.765,0:00:59.203
zhvillova nje aftesi per te identifikuar zogjte

0:00:59.203,0:01:04.789
vetem nepermjet perplasjes qe benin me xhamin.

0:01:04.789,0:01:08.771
Ishte data 5 qershor 1995,

0:01:08.771,0:01:12.537
kur degjova nje "bang" te zhurmshem ne xham.

0:01:12.537,0:01:17.147
Ky "bang" ndryshoi jeten time dhe i dha fund jetes se nje rose.

0:01:17.147,0:01:22.942
Dhe kjo ishte ajo c'ka pashe tek veshtrova jashte dritares..

0:01:22.942,0:01:26.126
Kjo eshte rosa e ngordhur, qe u perplas pas nderteses se xhamte.

0:01:26.126,0:01:27.820
Qendron e ngordhur barkazi.

0:01:27.820,0:01:31.175
Por, prane roses se ngordhur qendron nje rose e gjalle,

0:01:31.175,0:01:33.489
ju lutem beni kujdes.

0:01:33.489,0:01:36.979
Te dyja jane gjinia mashkullore.

0:01:38.410,0:01:41.083
Me pas ndodhi kjo.

0:01:41.083,0:01:43.789
Rosa e gjalle iu afrua asaj te ngordhures,

0:01:43.789,0:01:46.452
dhe filloi ciftezimin.

0:01:46.452,0:01:49.177
Epo, une jam biolog. Jam ornitologjist.

0:01:49.177,0:01:51.925
Mendova, "Dicka nuk vete mire ketu."

0:01:51.925,0:01:57.897
Njeri eshte i ngordhur, tjetri i gjalle. Duhet te jete nekrofili.

0:01:57.897,0:02:00.779
I veshtrova. Te dy te gjinise mashkullore.

0:02:00.779,0:02:05.418
Nekrofili homoseksuale.

0:02:05.418,0:02:10.463
Keshtu une-- (Te qeshura)

0:02:10.463,0:02:13.407
Nxorra aparatin fotografik, nxorra bllokun e shenimeve,

0:02:13.407,0:02:18.818
mora nje karrike dhe fillova te vezhgoj sjelljen e tyre.

0:02:18.818,0:02:24.435
Pas 75 minutash-- (Te qeshura)--

0:02:24.435,0:02:29.244
Pashe mjaftueshem. Me mori uria

0:02:29.244,0:02:31.883
dhe desha te ikja ne shtepi.

0:02:31.883,0:02:35.443
Dola jashte, mora rosen,

0:02:35.443,0:02:37.399
dhe perpara se ta fusja ne ngrirje,

0:02:37.399,0:02:42.275
kontrollova nese viktima ishte me te vertete e gjinise mashkullore.

0:02:42.275,0:02:45.883
Dhe ja nje fotografi e rralle e organit produktiv te roses,

0:02:45.883,0:02:48.924
pra ishte me te verete e gjinise mashkullore.

0:02:48.924,0:02:52.219
Eshte nje fotografi e rralle sepse ekzistojne 10,000 lloje zogjsh

0:02:52.219,0:02:56.810
dhe vetem 300 prej tyre kane nje organ riprodhimi mashkullor.

0:02:56.810,0:02:59.197
[Ky ishte rasti i pare i nekrofilise homoseksuale i roses se eger Anas platyrhynchos (Aves:Anatidae)]

0:02:59.197,0:03:03.131
E dija se kisha pare dicka te vecante,

0:03:03.131,0:03:08.553
por mu deshen gjashte vite per te vendosur ta publikoja.

0:03:08.553,0:03:11.408
(Te qeshura)

0:03:11.408,0:03:14.939
Dua te them, eshte nje subjekt mjaft i mire per nje feste ditelindjeje

0:03:14.939,0:03:16.678
ose historia e duhur kur je duke pritur kafen te makineta,

0:03:16.678,0:03:19.988
por ta tregosh midis kolegeve te tu, eshte dicka krejt ndryshe.

0:03:19.988,0:03:21.806
Nuk e kisha kornizen e duhur.

0:03:21.806,0:03:24.851
U deshen gjashte vite, qe miqte dhe koleget te me detyronin ta publikoja,

0:03:24.851,0:03:28.155
dhe publikova "Rasti i pare i nekrofilise homoseksuale

0:03:28.155,0:03:29.750
tek rosat e egra."

0:03:29.750,0:03:32.299
Dhe ja ku u krijua e njejta situate serish.

0:03:32.299,0:03:34.851
A eshte zyra ime,

0:03:34.851,0:03:37.315
B eshte vendi ku rosa u perplas me xhamin,

0:03:37.315,0:03:40.373
dhe C eshte vendi nga ku une isha ulur te vezhgoja.

0:03:40.373,0:03:43.070
Edhe nje here rosat.

0:03:43.070,0:03:45.077
Sikunder mund ta dini, ne shkence,

0:03:45.077,0:03:47.260
kur shkruan nje artikull te vecante,

0:03:47.260,0:03:50.259
vetem gjashte ose shtate njerez e lexojne.

0:03:50.259,0:03:54.984
(Te qeshura)

0:03:56.844,0:03:59.444
Por me pas dicka e mire ndodhi.

0:03:59.444,0:04:03.952
Mora nje telefonate prej dikujt te quajtur Marc Abrahams,

0:04:03.952,0:04:08.805
i cili me tha, "Ti ke fituar nje cmim me artikullin e roses:

0:04:08.805,0:04:12.488
Cmimin Nobel lg."

0:04:12.488,0:04:14.402
Cmimi Nobel lg---

0:04:14.402,0:04:18.819
(Te qeshura) (Duartrokitje)--

0:04:18.819,0:04:20.838
Cmimi Nobel lg nderon hulumtimin

0:04:20.838,0:04:23.915
qe me pare i ben njerezit te qeshin dhe me pas te mendojne,

0:04:23.915,0:04:26.699
me qellimin kryesor berjen e sa me shume njerezve

0:04:26.699,0:04:29.763
te interesuar ne shkence.

0:04:29.763,0:04:33.899
Kjo eshte dicka e mire, ndaj vendosa ta pranoj cmimin.

0:04:33.899,0:04:36.588
(Te qeshura)

0:04:36.588,0:04:40.344
Shkova-- lejomeni t'ju kujtoj se Marc Abrahams

0:04:40.344,0:04:41.917
nuk me telefonoi nga Stokholmi.

0:04:41.917,0:04:44.070
Ai me telefonoi nga Cambridge, Massachusetts.

0:04:44.070,0:04:47.017
Udhetova drejt Bostonit, Cambridge,

0:04:47.017,0:04:50.472
dhe u bera pjese e ceremonise se mrekullueshme te Cmimeve Nobel lg

0:04:50.472,0:04:52.825
i mbajtur ne Universitetin e Harvardit.

0:04:52.825,0:04:58.065
Kjo ceremoni ishte nje eksperience mjaft e kendshme.

0:04:58.065,0:05:01.346
Laureate te vertete Nobel te japin cmimin.

0:05:01.346,0:05:02.759
Ky eshte elementi i pare.

0:05:02.759,0:05:05.793
Ka dhe nente fitues te tjere te Cmimit Nobel lg.

0:05:05.793,0:05:09.169
Nje prej kolegeve te mi fitues ishte Charles Paxton

0:05:09.169,0:05:14.230
i cili fitoi cmimin ne vitin 2000 ne biologji per artikullin e tij,

0:05:14.230,0:05:18.209
"Sjellja flirtuese e strucit me njerezit

0:05:18.209,0:05:20.645
ne nje ferme te Mbreterise se Bashkuar"

0:05:20.645,0:05:24.925
(Te qeshura)

0:05:24.925,0:05:28.081
Mendoj se ka dhe nja dy tre te tjere

0:05:28.081,0:05:31.002
fitues Cmimi Nobel lg ne kete salle.

0:05:31.002,0:05:34.729
Dan, ku je? Dan Ariely?

0:05:34.729,0:05:36.651
Duartrokitje per Dan.

0:05:36.651,0:05:39.953
(Duartrokitje)

0:05:39.953,0:05:43.697
Dani e fitoi cmimin e tij ne mjekesi

0:05:43.697,0:05:47.872
per demonstrimin se ilace fallco me cmim te larte

0:05:47.872,0:05:50.729
jane me efikase se ilace fallco me cmime te ulta

0:05:50.729,0:05:55.000
(Te qeshura)

0:05:55.000,0:05:57.818
Pra, kjo eshte minuta ime e fames,

0:05:57.818,0:06:02.295
fjalimi im i pranimit,

0:06:02.295,0:06:04.508
dhe ja ku eshte rosa.

0:06:04.508,0:06:09.430
Kjo eshte hera e pare ne brigjet perendimore te Shteteve te Bashkuara,

0:06:09.430,0:06:12.104
Do e kaloj dore me dore.

0:06:12.104,0:06:17.393
(Te qeshura)

0:06:17.393,0:06:18.870
Po?

0:06:18.870,0:06:20.179
Mund ta kaloni dore me dore.

0:06:20.179,0:06:22.560
Lutem, kini parsysh qe eshte nje specie muzeale,

0:06:22.560,0:06:27.978
por pa frike, nuk do mund te infektoheni me gripin avian

0:06:27.978,0:06:31.984
Pas fitimit te ketij cmimi, jeta ime ndryshoi.

0:06:31.984,0:06:34.114
Si fillim, nejerezit filluan te me dergonin

0:06:34.114,0:06:37.661
gjithcka qe mund te kish lidhje me rosat,

0:06:37.661,0:06:40.713
cka krijuan nje koleksion mjaft te kendshem.

0:06:40.713,0:06:43.040
(Te qeshura)

0:06:43.040,0:06:49.704
Me e rendesishmja,

0:06:49.704,0:06:53.776
njerezit filluan te me dergonin vezhgimet e sjelljeve

0:06:53.776,0:06:56.310
te kafsheve qe binin ne sy,

0:06:56.310,0:06:59.482
dhe besomeni, nese ka ndonje sjellje jo te zakonshme te ndonje kafshe ne kete planet,

0:06:59.482,0:07:01.183
une e marr vesh i pari.

0:07:01.183,0:07:05.531
(Te qeshura)

0:07:05.531,0:07:10.313
Ky eshte nje dre brilopate.

0:07:10.313,0:07:11.840
Nje dre brilopate qe po perpiqet te ciftohet

0:07:11.840,0:07:15.329
me nje statuje bizoni prej bronxi.

0:07:15.329,0:07:19.122
Kjo tjetra ka ndodhur ne Montana ne 2008.

0:07:19.122,0:07:23.202
Ky eshte rasti i nje bretkose qe perpiqet te ciftezohet me nje peshk te kuq.

0:07:23.202,0:07:26.433
Kjo tjetra ka ndodhur ne Hollande ne 2011.

0:07:26.433,0:07:30.709
Keto jane zhaba kallamash ne Australi.

0:07:30.709,0:07:31.964
Keto jane kafshet qe vriten rrugeve automobilistike.

0:07:31.964,0:07:35.208
Lutem, vereni me kujdes se kjo eshte nekrofili.

0:07:35.208,0:07:36.916
Pozicioni, eshte mbreselenes.

0:07:36.916,0:07:41.348
Pozicioni misionar eshte shume i rralle ne mbreterine e kafsheve.

0:07:41.348,0:07:45.532
Keto jane pellumba ne Roterdam.

0:07:47.895,0:07:51.373
Zogjte gushkuq ne Hong Kong 2004.

0:07:51.373,0:07:55.137
Ky eshte nje gjel deti ne Wisconsin

0:07:55.137,0:08:01.216
ne ambientet e institucionit korrektues per te rinjte, Ethan Allen.

0:08:01.216,0:08:03.664
Zgjati gjithe diten,

0:08:03.664,0:08:08.795
dhe te burgosurit u zbaviten pa mase.

0:08:08.795,0:08:10.727
Pra, c'do te thote kjo?

0:08:10.727,0:08:13.975
Dua te them, ajo cka e pyes veten,

0:08:13.975,0:08:15.676
eshte, a ndodh kjo ne natyre?

0:08:15.676,0:08:17.487
Perfundimi qe kam arritur

0:08:17.487,0:08:19.946
nga rishikimi i te gjitha ketyre rasteve

0:08:19.946,0:08:23.914
eshte se eshte e rendesishme qe kjo te ndodhe

0:08:23.914,0:08:27.961
vetem ne rast kur vdekja eshte e pernjehereshme

0:08:27.961,0:08:30.176
dhe ne nje menyre dramatike

0:08:30.176,0:08:33.113
dhe ne pozicionin e duhur per ciftezim.

0:08:33.113,0:08:38.771
Ose, keshtu mendova deri ne momentin qe mora keto faqe.

0:08:38.771,0:08:41.194
Ketu shihni nje rose te ngordhur.

0:08:41.194,0:08:43.786
ka tre dite qe qendron aty.

0:08:43.786,0:08:45.840
i shtrire ne kurriz.

0:08:45.840,0:08:51.698
Ja pra ku del dhe teoria ime e nekrofilise.

0:08:51.698,0:08:53.088
Nje tjeter shembull i impaktit

0:08:53.088,0:08:55.081
te nderteses se xhamte ne jeten e zogjve.

0:08:55.081,0:08:58.426
Ky eshte Mad Max, nje zog i zi qe jeton ne Roterdam.

0:08:58.426,0:09:04.312
E vetmja gje qe beri ky zog eshte te perplasej me kete dritare

0:09:04.312,0:09:09.264
nga 2004 ne 2008, cdo dite.

0:09:09.264,0:09:12.213
Ja si ndodh, dhe ja nje video e shkurter ilustrative.

0:09:12.213,0:09:13.935
(Muzike)

0:09:20.073,0:09:21.257
(Perplasje)

0:09:34.377,0:09:36.019
(Perplasje)

0:09:44.905,0:09:46.420
(Perplasje)

0:09:47.128,0:09:49.175
Dhe ajo c'ka ben zogu

0:09:49.175,0:09:53.273
eshte te luftoj imazhin e tij.

0:09:53.273,0:09:55.551
Ai sheh nje te huaj te padeshiruar ne territorin e tij,

0:09:55.551,0:09:58.623
i cili vjen sa here ai vete eshte aty,

0:09:58.623,0:10:00.466
dhe qe nuk resht kurre.

0:10:00.466,0:10:03.649
Ne fillim--pasi e studiova kete zog per disa vite-- mendova

0:10:03.649,0:10:06.895
a nuk duhet te kish ndonje demtim ne tru ky zog?

0:10:06.895,0:10:09.943
Po nuk eshte keshtu. Po ju tregoj disa faqe,

0:10:09.943,0:10:11.994
disa foto nga videot

0:10:11.994,0:10:15.241
dhe ne momentin e fundit para se ai te godase xhamin,

0:10:15.241,0:10:17.252
ai vendos kembet perpara,

0:10:17.252,0:10:22.071
dhe me pas perplaset ne xham.

0:10:22.071,0:10:26.715
Po e perfundoj fjalen time duke ju ftuar te gjitheve ne "Diten e rosave te Ngordhura".

0:10:26.715,0:10:29.417
Kjo dite eshte data 5 qeshor e cdo viti.

0:10:29.417,0:10:32.649
Ne oren gjashte pa pese,

0:10:32.649,0:10:36.563
ne mblidhemi ne Muzeun e Historise Natyrale te Roterdamit,

0:10:36.563,0:10:39.202
rosa del nga muzeu,

0:10:39.202,0:10:41.697
dhe ne perpiqemi te diskutojme rreth menyrave te reja

0:10:41.697,0:10:45.551
per ti parandaluar zogjte te perplasen ne dritare.

0:10:45.551,0:10:47.986
Dhe sikunder mund ta dini, ose mund te mos e dini,

0:10:47.986,0:10:50.585
kjo eshte nje nga arsyet kryesore te vrasjes

0:10:50.585,0:10:52.090
te zogjve ne mbare boten.

0:10:52.090,0:10:54.961
Vetem ne U.S.A, nje miliard zogj ngordhin

0:10:54.961,0:10:58.186
ne perplasje me xhamat e ndertesave.

0:10:58.186,0:11:04.113
Kur te mbaroje kjo, shkojme te gjithe bashke ne nje restorant Kinez

0:11:04.113,0:11:08.871
dhe hame nje darke te bollshme me baze rose.

0:11:08.871,0:11:11.721
Shpresoj t'ju shoh

0:11:11.721,0:11:14.776
vitin qe vjen ne Roterdam, Hollande,

0:11:14.776,0:11:16.123
ne Diten e Roses se Ngordhur

0:11:16.123,0:11:17.394
Faleminderit.

0:11:17.394,0:11:19.412
(Duartrokitje)

0:11:19.412,0:11:25.124
Oh, me fal.

0:11:25.124,0:11:27.233
A mund te ma ktheni rosen ju lutem?

0:11:27.233,0:11:30.341
(Te qeshura) (Duartrokitje)

0:11:30.341,0:11:35.019
Faleminderit.