1
00:00:00,246 --> 00:00:03,512
Higgs nedir*

2
00:00:03,785 --> 00:00:07,333
1964'den beri Englert, Brout ve Higgs tarafından önerilen

3
00:00:07,579 --> 00:00:11,030
boş uzayın bir mecra olduğu

4
00:00:11,586 --> 00:00:15,287
ve parçacıkların bu mecra içerisinde hareket ettikçe

5
00:00:16,117 --> 00:00:19,575
bazılarının bu mecrayla etkileşime girdiği

6
00:00:19,775 --> 00:00:21,752
bazılarınınsa girmediği

7
00:00:21,798 --> 00:00:23,906
fikri var.

8
00:00:24,119 --> 00:00:26,890
Bu orta ile etkileşim olanlar,

9
00:00:26,982 --> 00:00:28,667
onlar kitleler kazanmak,

10
00:00:28,744 --> 00:00:31,450
ve olanları ile etkileşim olmadan geçmek,

11
00:00:31,511 --> 00:00:33,557
kütlesi parçacıklar olanlardır.

12
00:00:34,065 --> 00:00:36,421
Bir benzetme vereyim:

13
00:00:36,421 --> 00:00:39,985
Karlı, uçsuz bucaksız bir yer hayal edin

14
00:00:40,139 --> 00:00:42,774
düz, rastgele, bütün yönlere giden

15
00:00:43,113 --> 00:00:46,824
kar taneleri

16
00:00:47,474 --> 00:00:49,565
belki orta Sibirya.

17
00:00:50,215 --> 00:00:52,264
Düşünün şimdi bu kar kaplı alandan

18
00:00:52,279 --> 00:00:53,720
geçmeye çalışıyoruz

19
00:00:54,028 --> 00:00:56,295
Belki bir kayakçısınız.

20
00:00:56,356 --> 00:00:58,503
ve tepeden aşağı kayıyorsunuz

21
00:00:58,503 --> 00:00:59,941
İşte bu parcacık kütlesizmişcesine da buna benzer bir alanda

22
00:00:59,941 --> 00:01:02,287
kar tanelerine aldırmadan

23
00:01:02,287 --> 00:01:05,869
çok hızlı bir şekilde

24
00:01:06,053 --> 00:01:09,985
ışık hızında yolculuk eder.

25
00:01:10,873 --> 00:01:13,236
Ama belki kayağınız yok, sadece kar ayakkabılarınız var...

26
00:01:13,236 --> 00:01:16,841
Bu durumda Higgs Alanında zorlanırsınız.

27
00:01:17,444 --> 00:01:20,678
Kayakçıdan daha yavaş gidersiniz

28
00:01:20,770 --> 00:01:23,010
ışık hızından daha düşük bir hızda.

29
00:01:23,071 --> 00:01:25,533
Bu parçacık ise diğeri gibi kütlesiz değildir. Higgs alanı ile etkileşir

30
00:01:25,533 --> 00:01:29,087
Higgs alanı ile etkileşir

31
00:01:29,621 --> 00:01:33,114
Ve son olarak, sadece botları olan tanecik...

32
00:01:33,160 --> 00:01:35,769
Kara gömülürsünüz ve

33
00:01:35,769 --> 00:01:37,592
çok yavaş gidersiniz

34
00:01:37,638 --> 00:01:40,170
aynı büyük kütleli parçacık gibi.

35
00:01:40,508 --> 00:01:44,586
Yani, bu Higgs alanını düşünmek

36
00:01:44,586 --> 00:01:47,466
bütün evreni kaplayan bir kar fırtınasını düşünmek gibidir.

37
00:01:48,149 --> 00:01:51,727
Peki, Higgs Bozonu nerede devreye giriyor?

38
00:01:52,262 --> 00:01:55,188
Biz kar fırtınasının neyden oluştuğunuğu biliyoruz...

39
00:01:55,188 --> 00:01:57,249
Kar tanelerinden oluşur.

40
00:01:57,441 --> 00:02:01,923
Aynı şekilde bu evrensel Higgs kar alanı,

41
00:02:01,923 --> 00:02:04,913
küçük miktarları dışında oluşur,

42
00:02:04,913 --> 00:02:09,654
Bu miktarları bu Higgs bozonu dediğimiz, kar taneleri gibi vardır.

43
00:02:13,076 --> 00:02:16,890
Higgs bozonu kitleler vererek bu işi vardır

44
00:02:16,890 --> 00:02:19,251
tüm diğer temel parçacıklar.

45
00:02:21,835 --> 00:02:25,414
Temel denklemler bak

46
00:02:25,414 --> 00:02:29,629
Standart zaman T-shirt üzerine yazılı olarak modeli,

47
00:02:30,311 --> 00:02:33,013
onlar da bu şekilde çok simetrik,

48
00:02:33,202 --> 00:02:35,681
tüm farklı parçacıkları görünür aynıdır.

49
00:02:36,206 --> 00:02:38,955
En azından ilk iki satırda yok

50
00:02:39,032 --> 00:02:42,887
Örneğin farklı kitlelere olan parçacıklar ayırt etmek için.

51
00:02:43,891 --> 00:02:46,459
Ama bu simetri kesilmesi,

52
00:02:46,998 --> 00:02:49,192
Elektron lepton hafif,

53
00:02:49,323 --> 00:02:51,318
üst kuark ise çok daha ağır

54
00:02:51,349 --> 00:02:53,657
kadar günlük çekirdeği oluşturan kuarkların.

55
00:02:54,026 --> 00:02:57,678
Yani, ilk iki, simetrik hatları,

56
00:02:57,770 --> 00:02:59,350
tüm orada olamaz,

57
00:02:59,442 --> 00:03:02,478
ayırımcılık bir şey olmak zorunda,

58
00:03:02,540 --> 00:03:05,220
, parçacık farklı türleri arasında ayrım.

59
00:03:05,824 --> 00:03:07,847
Ve bu Higgs bozonu iş,

60
00:03:07,924 --> 00:03:11,076
Bu işin iki alt satır var.

61
00:03:11,153 --> 00:03:15,456
Nasıl bu çeşit kuark bağlı olarak

62
00:03:15,564 --> 00:03:17,763
veya elektron ve müon,

63
00:03:17,810 --> 00:03:22,839
Bu Higgs alanı, bu Higgs bozonu nasıl bağlandıkları bağlı olarak,

64
00:03:22,839 --> 00:03:25,049
farklı kitlelere olsun inanıyorum.

65
00:03:25,142 --> 00:03:27,967
Bu parçacıklar arasında simetri bozuldu.