WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.976
Кога имате работа што ги покрива
вашите основни потреби,

00:00:04.000 --> 00:00:06.684
вашите сметки и имате плус за трошење,

00:00:06.708 --> 00:00:08.726
претпоставката е дека би биле среќни,

00:00:08.750 --> 00:00:10.625
или, уште подобро, исполнети.

00:00:11.422 --> 00:00:14.237
И изгледа незамисливо кога 
ќе се разбудите и ќе кажете

00:00:14.237 --> 00:00:17.188
дека ќе ја напуштите работата
за да ја остварите вашата страст.

00:00:17.708 --> 00:00:20.000
Тоа беше мојата дилема пред шест години.

00:00:21.000 --> 00:00:24.434
Имав комфорна работа,
живеев комфорен живот,

00:00:24.458 --> 00:00:27.184
и луѓето очекуваа да бидам исполнет,

00:00:27.208 --> 00:00:28.809
но не бев.

00:00:28.833 --> 00:00:31.643
Имаше нешто во мене
што сакаше повеќе.

00:00:31.667 --> 00:00:35.268
Имаше неуспогласеност
помеѓу работите што ги правев секој ден

00:00:35.292 --> 00:00:37.583
и работите за кои навистина се грижев.

NOTE Paragraph

00:00:39.000 --> 00:00:40.684
И одлучив да дадам отказ

00:00:40.708 --> 00:00:44.708
и да ја истражам можноста да ја 
воведам страста во дневната рутина.

00:00:46.458 --> 00:00:48.643
А наоѓањето на вашата пасија

00:00:48.667 --> 00:00:50.643
не е едноставно.

00:00:50.667 --> 00:00:52.601
Дури и луѓе со пари и дипломи,

00:00:52.625 --> 00:00:55.333
тие сѐ уште се мачат
да ја откријат својата страст.

00:00:56.208 --> 00:00:59.143
И ете сум јас, 30 годишна,

00:00:59.167 --> 00:01:01.268
зборувајќи за наоѓање на страста

00:01:01.292 --> 00:01:02.958
и претворајќи ја во кариера.

00:01:03.958 --> 00:01:05.268
Луѓето буквално ми велеа

00:01:05.292 --> 00:01:08.559
„Не се зборува за страста сѐ додека
немаш заработено доволно -

NOTE Paragraph

00:01:08.583 --> 00:01:10.351
(смеа)

NOTE Paragraph

00:01:10.375 --> 00:01:12.708
или барем додека
не си спремна за пензионирање.“

00:01:14.292 --> 00:01:16.727
Затоа што се мисли дека
за да се погледнеме себеси

00:01:16.727 --> 00:01:19.768
за да ги најдеме работите што ни даваат
задоволство и исполнетост

00:01:19.792 --> 00:01:23.184
е луксузност што само богатите можат
да си ја дозволат,

00:01:23.208 --> 00:01:27.125
или задоволство во кое
само пензионираните можат да уживаат.

00:01:27.792 --> 00:01:29.476
Тоа ме натера да се запрашам:

00:01:29.500 --> 00:01:31.500
Дали е страста само за богатите,

00:01:32.250 --> 00:01:35.292
или искуство во кое
само пензионираните уживаат?

NOTE Paragraph

00:01:35.917 --> 00:01:39.184
Многу од нас, биле научени дека

00:01:39.208 --> 00:01:41.375
животот е трка на преживување.

00:01:41.875 --> 00:01:44.726
Ние сме условени
да се гледаме како преживувачи

00:01:44.750 --> 00:01:48.000
што морат да направат сѐ за
да преживеат.

00:01:48.500 --> 00:01:53.059
Во Африка, научени сме само
да поминеме низ училиште, да се подготвиме

00:01:53.083 --> 00:01:55.351
со надеж дека ќе добиеме понуда за работа.

00:01:55.375 --> 00:01:59.268
И ако најдеш работа, држи се до неа
без разлика колку е лоша.

NOTE Paragraph

00:01:59.292 --> 00:02:00.684
(смеа)

NOTE Paragraph

00:02:00.708 --> 00:02:03.708
Сѐ додека не добиеш подобра понуда
или не се пензионираш.

00:02:06.208 --> 00:02:07.835
И, бидејќи го напуштив училиштето

00:02:07.835 --> 00:02:10.434
знаев дека немам право
на ништо.

00:02:10.458 --> 00:02:12.875
Секоја прилика беше привилегија.

00:02:14.292 --> 00:02:16.768
И кога помислив да дадам отказ,

00:02:16.792 --> 00:02:18.042
тоа беше огромен ризик.

NOTE Paragraph

00:02:19.000 --> 00:02:21.101
Ми дадоа две алтернативи,

00:02:21.125 --> 00:02:23.018
најпопуларните во Африка.

00:02:23.042 --> 00:02:27.500
Првата беше да се запишам на курс
во стручно училиште и да го завршам.

00:02:28.500 --> 00:02:32.351
Втората опција, да се
задоволам со било која работна понуда

00:02:32.375 --> 00:02:34.559
без разлика на условите за работа,

00:02:34.583 --> 00:02:36.018
и да ја прифатам.

00:02:36.042 --> 00:02:39.018
Тоа веројатно објаснува зошто имаме
толку многу млади луѓе

00:02:39.042 --> 00:02:41.583
кои се врбувани
да бараат подобри можности.

NOTE Paragraph

00:02:42.667 --> 00:02:44.684
Се одлучив за првата опција.

00:02:44.708 --> 00:02:47.268
Разгледав неколку
стручни институции

00:02:47.292 --> 00:02:50.851
со надеж дека ќе најдам курс
што соодвествува на мојот карактер,

00:02:50.875 --> 00:02:53.208
мојот сон и аспирација.

00:02:53.958 --> 00:02:57.976
Бев разочарана кога дознав дека
нема простор за неприлагодени како мене

00:02:58.000 --> 00:02:59.292
во овие институции.

00:03:00.250 --> 00:03:02.476
Образовниот систем 
во многу делови од светот

00:03:02.500 --> 00:03:05.184
е дизајниран околу
однапред одбрани опции

00:03:05.208 --> 00:03:09.726
и се очекува од младите да се 
вклопат или да ризикуваат неусогласување.

00:03:09.750 --> 00:03:12.851
И низ годините во училиште,
бев поттикната и условена

00:03:12.875 --> 00:03:16.250
да размислувам во еден правец
и да останам во тие рамки.

NOTE Paragraph

00:03:17.042 --> 00:03:20.226
Но кога го напуштив училиштето,
открив свет на можности.

00:03:20.250 --> 00:03:23.308
Знаев дека можам да бидам што сакам,
дека можам да учам сешто,

00:03:23.708 --> 00:03:25.976
и така се пријавив на бесплатни 
онлајн курсеви.

00:03:26.000 --> 00:03:29.101
Така ја наполнив биографијата,
се вработив

00:03:29.125 --> 00:03:31.059
и работев осум години.

00:03:31.083 --> 00:03:32.559
По осумте години,

00:03:32.583 --> 00:03:35.059
си реков мора да има и друго во животот

00:03:35.083 --> 00:03:37.768
од само рутинско
поминување низ животот.

NOTE Paragraph

00:03:37.792 --> 00:03:41.684
Така, во 2014, започнав 
организација со име Кјуса

00:03:41.708 --> 00:03:43.809
каде работиме со 
недообразовани млади луѓе

00:03:43.833 --> 00:03:46.018
и ги поттикнуваме да ги претворат
страстите

00:03:46.042 --> 00:03:49.934
во исплатливи, скалабилни
и одржливи бизниси.

NOTE Paragraph

00:03:49.958 --> 00:03:51.684
Сега, кога зборуваме за страст,

00:03:51.708 --> 00:03:55.976
едно од најпоставуваните прашања
е „Што е страст?“

00:03:56.000 --> 00:03:58.143
Како да ја најдам?“

00:03:58.167 --> 00:04:00.184
И со наједноставната дефиниција,

00:04:00.208 --> 00:04:02.684
страста е збир на вашите
животни искуства

00:04:02.708 --> 00:04:05.583
што ви го дава најдлабокото
чувство на исполнетост.

00:04:06.500 --> 00:04:09.292
И за да ја откриете страста
треба да погледнете навнатре.

00:04:10.292 --> 00:04:12.458
Притоа користиме две рефлективни прашања.

00:04:13.333 --> 00:04:15.393
Првото прашање што го поставуваме е,

00:04:15.417 --> 00:04:18.143
„Ако го имаш сето време и
сите пари на светот,

00:04:18.167 --> 00:04:20.559
на што ќе го потрошиш времето?“

00:04:20.583 --> 00:04:22.643
Звучи како многу едноставно прашање,

00:04:22.667 --> 00:04:25.184
но многу луѓе се мачат да
го одговорат ова прашање

00:04:25.208 --> 00:04:27.976
затоа што никогаш не 
размислиле за истото.

NOTE Paragraph

00:04:28.000 --> 00:04:30.059
Второто прашање што го прашуваме

00:04:30.083 --> 00:04:32.018
е „Што те прави среќен/на

00:04:32.042 --> 00:04:35.018
или ти дава најдлабоко
чувство на исполнетост?

00:04:35.042 --> 00:04:37.893
Па, би претпоставиле дека сите знаеме
што нѐ прави среќни,

00:04:37.917 --> 00:04:41.268
но интересно е да се спомене дека
многу луѓе не знаат

00:04:41.292 --> 00:04:42.667
што ги прави среќни,

00:04:44.208 --> 00:04:47.101
затоа што се презафатени 
правејќи ги рутините во животот,

00:04:47.125 --> 00:04:49.292
и не застанале да погледат во себе.

00:04:50.458 --> 00:04:53.809
И препознавањето на овие нешта
што ни даваат чувство на исполнетост

00:04:53.833 --> 00:04:55.684
и нештата што ни даваат длабока радост

00:04:55.708 --> 00:04:59.000
се мисли што нѐ насочуваат
во насока на нашата пасија.

00:04:59.833 --> 00:05:01.476
И ако се прашувате

00:05:01.500 --> 00:05:03.684
кои се вашите одговори
на тие две прашања,

00:05:03.708 --> 00:05:07.137
Ве поканувам да седнете и да размислите
за одговорите на овие прашања.

NOTE Paragraph

00:05:08.667 --> 00:05:10.268
Но, јас сум свесна

00:05:10.292 --> 00:05:13.833
дека страста сама по себе
не гарантира успех во животот.

00:05:14.708 --> 00:05:15.976
И морам да напоменам

00:05:16.000 --> 00:05:18.708
дека не секоја страст
станува кариера.

00:05:19.833 --> 00:05:22.059
За страста да стане кариера,

00:05:22.083 --> 00:05:26.958
мора да е комбинирана со вистинскиот сет
вештини, услови и позиција.

00:05:27.917 --> 00:05:30.434
Кога ќе ги натераме нашите млади
да погледат навнатре

00:05:30.458 --> 00:05:33.101
ги прашуваме и кои вештини
ги поседуваат,

00:05:33.125 --> 00:05:35.976
кои таленти ги имаат,
какво искуство имаат,

00:05:36.000 --> 00:05:39.417
што може да се употреби за да се
изгради позиција на пазарот.

00:05:40.208 --> 00:05:42.851
Покрај тоа,
ги гледаме трендовите на пазарот,

00:05:42.875 --> 00:05:45.823
затоа што не е само важно колку 
ја сакате или уживате во неа.

00:05:45.823 --> 00:05:48.684
Ако никој не ја сака
или не сака да плати за неа,

00:05:48.708 --> 00:05:50.434
не може да биде кариера.

00:05:50.458 --> 00:05:51.708
Тоа е само хоби.

NOTE Paragraph

00:05:53.625 --> 00:05:57.976
И третото нешто што го гледаме
е како се позиционирате?

00:05:58.000 --> 00:06:00.393
Кого го таргетирате?
Кому сакате да продадете?

00:06:00.417 --> 00:06:02.809
Зошто тие би купиле токму од вас?

00:06:02.833 --> 00:06:06.101
И комбинацијата на овие три работи
е тоа што овозможува да се движите

00:06:06.125 --> 00:06:08.833
од страст кон бизнис.

00:06:09.500 --> 00:06:12.518
Така многу млади луѓе
ги претвориле своите идеи

00:06:12.542 --> 00:06:15.393
и горливи желби
во профитабилни бизниси

00:06:15.417 --> 00:06:17.303
или општественo корисни претпријатија,

00:06:17.303 --> 00:06:19.205
и не само што создаваат работни места,

00:06:19.205 --> 00:06:21.458
туку и решаваат општествени предизвици.

NOTE Paragraph

00:06:22.583 --> 00:06:24.768
Ќе споделам со вас два примери.

00:06:24.792 --> 00:06:26.684
Еден од нив е Естер.

00:06:26.708 --> 00:06:28.684
Ја запознав Естер пред две години.

00:06:28.708 --> 00:06:31.510
Таа го напуштила училиштето 
пред две години

00:06:31.510 --> 00:06:34.309
и тоа имало длабоко влијание брз неа.

00:06:34.333 --> 00:06:37.143
Како резултат, добила
тешка депресија

00:06:37.167 --> 00:06:40.417
до точка каде пробала да си го 
одземе животот неколку пати.

00:06:41.250 --> 00:06:43.976
Нејзините пријатели и фамилија
не знаеја што да направат.

00:06:44.000 --> 00:06:45.375
Едноставно, се молеа за неа.

00:06:46.583 --> 00:06:49.143
Кога ја запознав Естер
и започнав разговор со неа,

00:06:49.167 --> 00:06:50.934
ја прашав едноставно прашање.

00:06:50.958 --> 00:06:53.768
Реков, „Ако ги имаш сето време
и сите пари на светот,

00:06:53.792 --> 00:06:55.083
што би направила?“

00:06:55.917 --> 00:06:58.059
Без размислување или двоумење,

00:06:58.083 --> 00:07:00.059
очите и засветија и почна да ми кажува

00:07:00.083 --> 00:07:02.559
како сакала да го промени
животот на младите луѓе.

00:07:02.583 --> 00:07:05.434
Сакала да ги врати
надежта и гордоста на другите тинејџери

00:07:05.458 --> 00:07:08.708
помагајќи им да направат
правилна одлука за животот.

NOTE Paragraph

00:07:10.750 --> 00:07:13.893
Бев сигурна во фактот дека
оваа огромна желба во неа

00:07:13.917 --> 00:07:15.476
беше несовладлива.

00:07:15.500 --> 00:07:19.434
И така работевме со Естер
да креираме развојна рамка за оваа желба.

00:07:19.458 --> 00:07:22.018
Денес, таа води социјална
компанија во нејзиното село,

00:07:22.042 --> 00:07:27.476
подигање на свеста за злоупотреба на
супстанци, ментално и сексуално здравје

00:07:27.500 --> 00:07:30.726
и помага на други луѓе како неа
да се здобијат со стручни вештини,

00:07:30.750 --> 00:07:32.750
за да можат самостојно да заработат.

00:07:33.958 --> 00:07:35.667
Естер годинава наполни 20 години,

00:07:37.542 --> 00:07:41.643
и последните две години,
организираше тинејџерски фестивал

00:07:41.667 --> 00:07:45.167
што собира преку 500 тинејџери.

NOTE Paragraph

00:07:45.750 --> 00:07:49.125
(аплауз)

NOTE Paragraph

00:07:50.958 --> 00:07:53.726
Младите луѓе способни
да се вмрежуваат и соработуваат

00:07:53.750 --> 00:07:55.059
на различни проекти,

00:07:55.083 --> 00:07:59.000
но уште поважно, да запознаат 
професионалци кои инаку не би ги сретнале.

NOTE Paragraph

00:08:00.250 --> 00:08:04.059
Сѐ ова е создадено од девојка која
верувала дека светот нема простор за неа,

00:08:04.083 --> 00:08:07.768
дека без образование
не би постигнала ништо.

00:08:07.792 --> 00:08:11.101
Но, гледајќи во себе
и остварувајќи огромна желба,

00:08:11.125 --> 00:08:12.851
правејќи структура околу неа,

00:08:12.875 --> 00:08:16.143
има станато модел
што го промени не само нејзиниот живот

00:08:16.167 --> 00:08:19.917
туку го променува животот
на илјадници млади секоја година.

NOTE Paragraph

00:08:21.250 --> 00:08:23.184
Мојот втор пример е Муса.

00:08:23.208 --> 00:08:25.226
Муса по природа е по уметноста.

00:08:25.250 --> 00:08:28.708
Тој е тип на човек што би погледнал
во дизајн и лесно би го прецртал.

00:08:29.417 --> 00:08:32.167
И тој се обидува да ја препознае
таа способност во него.

00:08:32.875 --> 00:08:35.559
Кога го запознав Муса,
тој правеше секакви работи -

00:08:35.583 --> 00:08:37.393
торби, каиши, паричници -

00:08:37.417 --> 00:08:39.934
но тоа беше повеќе од краткотрајна работа

00:08:39.958 --> 00:08:43.226
Или понекогаш, ако навистина му
требаа брзо заработени пари,

00:08:43.250 --> 00:08:45.643
тогаш тој би смислил дизајн
и би го продал.

00:08:45.667 --> 00:08:48.208
Но никогаш не го гледал тоа
како бизнис.

NOTE Paragraph

00:08:49.000 --> 00:08:50.559
Почнавме да работиме со Муса,

00:08:50.583 --> 00:08:54.393
помагајќи му да го пренасочи 
размислувањето од хоби во бизнис

00:08:54.417 --> 00:08:58.143
и да почне да размислува како би можел
да прави производи за продавање

00:08:58.167 --> 00:08:59.667
па дури и да го мултиплицира бизнисот.

00:09:00.625 --> 00:09:04.101
Муса прави едни од најдобрите торби
што некогаш сум ги видела,

00:09:04.125 --> 00:09:07.184
и во текот на претходната година
бизнисот на Муса растеше.

00:09:07.208 --> 00:09:09.351
Него го препознаваат
на различни места.

00:09:09.375 --> 00:09:12.375
Моментално, тој планира да
прави извоз во развиените земји.

NOTE Paragraph

00:09:13.583 --> 00:09:15.184
Муса, како секој без образовние,

00:09:15.208 --> 00:09:17.393
верувал дека без 
академски квалификации,

00:09:17.417 --> 00:09:19.851
не би успеал ништо.

00:09:19.875 --> 00:09:22.226
Мислел дека талентот што го имал 
не значи ништо

00:09:22.250 --> 00:09:26.208
поради тоа што немал
академска диплома да го дефинира.

00:09:27.333 --> 00:09:31.518
Но гледајќи навнатре и сфаќајќи дека
тоа што го има е негова најголема предност

00:09:31.542 --> 00:09:33.768
и поддржувајќи го да го 
претвори во бизнис,

00:09:33.792 --> 00:09:36.000
тој не само што живее - тој напредува.

NOTE Paragraph

00:09:37.208 --> 00:09:41.476
Да се погледне во себе 
може да е страшно,

00:09:41.500 --> 00:09:44.226
посебно ако го правите 
за прв пат.

00:09:44.250 --> 00:09:47.351
Но вистината е дека 
не почнуваш да живееш

00:09:47.375 --> 00:09:50.333
сѐ додека не научиш
да живееш одвнатре нанадвор.

00:09:51.583 --> 00:09:55.518
А за да го отклучиме потенцијалот, треба
да гледаме навнатре за да ги откриеме

00:09:55.542 --> 00:09:58.309
работите што ни даваат
длабоко чувство на исполнетост,

00:09:58.333 --> 00:10:00.601
работите што ни даваат најдлабока радост,

00:10:00.625 --> 00:10:04.351
а потоа ги вткаеме
во нашите дневни рутини.

00:10:04.375 --> 00:10:08.250
Притоа, ние престануваме да работиме
и почнуваме да живееме.

00:10:09.167 --> 00:10:13.643
А за да живееш не треба
да се пензионираш или дадеш оставка.

NOTE Paragraph

00:10:13.667 --> 00:10:16.018
(смеа)

NOTE Paragraph

00:10:16.042 --> 00:10:21.101
(аплауз)

NOTE Paragraph

00:10:21.125 --> 00:10:24.059
И како што размислувате за
ослободување на својот потенцијал,

00:10:24.083 --> 00:10:26.768
за младите, за децата,

00:10:26.792 --> 00:10:29.268
да не ги условуваме да гледаат нанадвор

00:10:29.292 --> 00:10:31.309
туку да ги натераме да гледаат навнатре

00:10:31.333 --> 00:10:36.684
да сфатат кои се, што носат во себе и тоа
да го вткаат во она што го прават секој ден.

NOTE Paragraph

00:10:36.708 --> 00:10:39.434
Кога ќе престанете да работите
и почнете да живеете,

00:10:39.458 --> 00:10:41.309
кога страста станува кариера,

00:10:41.333 --> 00:10:43.143
нема само да се истакнете, туку

00:10:43.167 --> 00:10:45.042
станувате незапирливи.

NOTE Paragraph

00:10:45.875 --> 00:10:47.143
Ви благодарам.

NOTE Paragraph

00:10:47.167 --> 00:10:50.333
(аплауз)