Bu videoda danışmaq istədiyim, elektromənfilikdir, elektro mənfilik, və demək olar ki, elektrona hərisliklə yaxındır. Onlar yaxındılar və demək olar ki, əgər bir şeyin yüksək elektromənfiliyi varsa, yüksək elektrona hərisdir, bu nə deməkdir? Deməli, elektrona hərislik bir atomun nə qədər elektron cəzb etməsidir, elektronları nə qədər sevir? Bəlkə daha çox elektron istəyir? Elektromənfilik biraz daha spesifikdir. Bu elektron kovalent rabitənin bir növü olduqda olur, başqa bir atomla elektron bölüşəndə, bu kovalent rabitədə nə qədər elektronları götürmək istəyir? Elektron götürməklə nə demək istəyirəm? Gəlin bunu yazaq. Elektronları nə qədər çox istəyir, bu əslində qeyri-rəsmi izahdır, elektronları istəmək, elektronları saxlamaq, vaxtını onlarla daha çox xərcləmək, kovalent rabitənin bir hissəsi olmaq. Bu da elektronları nə qədər istədikləridir, ya da elektronlara qarşı nə qədər hərislikləri var. Elektronları nə qədər istəyirlər. Bilirsiniz ki, bunlar çox yaxın anlayışlardır. Bu kovalent rabitənin kontekstindədir, nə qədər elektrona hərislik var? Deməli, bunu biraz geniş bir anlayış kimi düşünürük, ancaq bu iki anlayış eyni oxda irəliləyirlər. Elektronegativlik barədə düşünmək, bunu biraz daha başa düşülən edir. Gəlin ən məşhur olan kovalent rabitəli quruluşları nəzərdən keçirək məsələn su molekulunda. Su, bildiyiniz kimi, H iki O-dur, bir oksigen atomu və iki hidrogen atomumuz var. Hər bir hidrogenin bir valent elektronu var və gördüyümüz kimi, oksigenin xarici təbəqəsində 1,2,3,4,5,6 valent elektronu var. 1,2,3,4,5,6 valent elektronu. Əgər hidrogen iki elektronu var imiş kimi davrana bilsə xoşbəxt olardı, çünki sabit elektron konfiqurasiyası olardı, Birinci təbəqə ancaq iki elektron tələb edir, qalanları 8 tələb edir. Hidrogen düşünə bilər ki, 1 dənə elektron ala bilsə idim, helium kimi dayanıqlı olardım. Oksigen də düşünər ki, əgər iki elektron alsam, neon kimi dayanıqlı olaram. Beləliklə, nəticədə elektronlarını birlikdə istifadə edirlər. Bu elektron ilə bu elektron hidrogen üçün birlikdə paylaşılırlar. Hidrogen hiss edər ki, ikisini də işlədir və daha dayanıqlı olur, bu , xarici təbəqəni dayanıqlı edir. ya da hidrogeni stabilləşdirir. Beləliklə, bu elektron hidrogenlə paylaşıla bilər və nəticədə hidrogen özünü Helium kimi aparar. Bu oksigen isə bu mübadilə prosesində nəsə əldə edir. O, elektron alır, bir elektron. Bu hidrogenlərin hər birindən bir elektron götürür və sonra da özünü neon kimi stabil hiss edər. Ancaq bu kovalent rabitələr ancaq eyni dərəcədə elektroməfi olduqda elektronları bölüşməklə olur . Molekulun geri qalan hissəsində baş verəcəklər vacib ola bilər, amma belə halda, oksigen və hidrogen nümunəsində onların eyni elektromənfiliyi yoxdur. Oksigen elektron almağı Hidrogendən daha çox sevir. Bu elektronlar birlikdə elə də çox vaxt keçirməyəcəklər. Burada onları çəkməyə çalışdım, bilirsiniz, bu valent elektronlar bu nöqtələr kimidir. Ancaq bildiyimiz kimi, bu elektronlar nüvənin ətrafında, belə bir bulanıqlıqdadırlar, atomları yaradırlar. Deməli, belə tip kovalent rabitədə, bu elektronlar,bu rabitəyə aid elektronlar, hidrogenin ətrafından çox oksigenin ətrafında toplaşırlar. Bu iki elektron oksigenin ətrafında daha çox vaxt keçirəcək, nəinki hidrogenin ətrafında. Bu,oksigen daha elektromənfi olduğu üçün baş verir, bunu barədə indi danışacağıq. Bu kimyada doğrudan da vacib məsələdir, əsasən də üzki kimyanı öyrəndikdə. Çünki, bilirik ki, oksigen daha elektronmənfidir və elektronlar hidrogenə nisbətən oksigenin ətrafında daha çox vaxt keçirir, bu tərəfdə yarım mənfi yük yaradır, bu tərəfdə isə yarım müsbət yük, suyun bu xüsusiyətlərə sahib olmasının səbəbi budur, başqa videolarda bu barədə daha dərinə gedəcəyik. Həm də, üzvi kimyanı öyrədikdə bu tipli bir neçə reaksiya proqnozlaşdırıla bilər ya da elektromənfiliyə görə yaranacaq rabitələr tapıla bilər. Əsasən də, oksidləşmə dərəcəsinə baxdıqda və bu tip nümunələrdə elektromənfilik bunlar barədə çox şey deyəcək. Elektromənfiliyin nə olduğunu bildiyimizə görə, gəlin biraz düşünək, dövri sistemə baxanda, dövri sistem boyunca, deyək ki, 1-ci qrupdan başlayırıq bu qrupdan gedək qrup gəlin deyək ki, halogenlərə, buradakı sarı sütun boyunca, elektromənfiliyin necə olacağını düşünürsünüz? Bunu müəyyənləşdirməyin yolu ekstrim nöqtələrini təyin etməkdir. Natriuma və Xlora baxaq. Tövsiyə edirəm ki, videonu dayandırın və düşünün. Düşünürəm ki, bildiniz, bu da oxşar bir ideyadır, ionlaşma enerjisi ilə oxşar ideyadır. Natirumun xarici təbəqəsində 1 elektronu var. Bu təbəqəni tamamlamaq çətin olardı və daha dayanıqlı hala getmək üçün sahib olduğu 1 elektronu vermək ona daha asandır, beləliklə, onun Neon kimi dayanıqlı konfiqurasiyası ola bilər. Bu da əslində elektron vermək istəyir. İonlaşma enerjisi videosunda gördük ki, az ionlaşma enerjisinin olmasının səbəbi budur ki, qaz halında natirumdan bir elektron qoparmaq üçün çox enerji tələb edilmir, Ancaq Xlorda tam əksidir. Təbəqəni tamamlamaq üçün bir elektron çatmır. Etmək istəyəcəyi son şey elektron vermək olardı, doğrudan da bir elektron almağı çox istəyir, nəticədə, Arqon kimi elektron konifqurasiyasına sahib olacaq, 3-cü təbəqəsini tamamlaya biləcək. Burada məntiq odur ki, Natrium elektron verir, Xlor isə elektron almaq istəyir. Xlor elektronları daha çox almaq istəyir, ancaq Natirum elektron almaq istəməz, Buradakı qanunauyğunluğa görə soldan sağa getdikcə, elektromənfilik, gəlin bunu yazım, elektromənfilik daha da artır. Sağa doğru getdikcə elektromənfilik artır. Qrup boyunca aşağı düşdükcə, elektromənfilik necə dəyişər? Aşağı getdikcə nə baş verəcək? Bir ipucu verəcəm. Atom radiusu barədə düşünün, videonu dayandırın və düşünün. Aşağı getdikcə elektromənfilik çox olacaq yoxsa az? Düşünürəm ki, öhdəsindən gəldiniz, atom radiusu videosundan bilirik ki, daha çox təbəqə əlavə etdikcə, atom daha da böyüyür. Seziumun xarici təbəqəsində 1 elektron var, 6-cı təbəqəsində yerləşir, Litiumun da 1 elektronu var. Bütün birinci qrup elementlərinin son təbəqəsində 1 elektronu var, ancaq bu 55-ci elektron, yəni Seziumun son təbəqəsindəki elektron, Litiumda ya da Hidrogendə olan xarici təbəqə elektronlarından daha çox uzaqdadır. Buna görə də, deməli, bu elektron və nüvə arasından daha çox müdaxilə var, aralarında olan digər bütün elektronlara nəzərən bu da çox uzaqdır, buna görə də onu almaq asan olur. Sezium elektronu verəcəkdir, elektron verməyə daha meyillidir. Hidrogenə nisbətən elektron verməyi daha çox istəyir. Verilmiş qrupda aşağı getdikcə, elementlər daha az elektromənfi olur. Bunlara əsaslanaraq ən elektromənfi atom hansıdır? Onlar ən üst və ən sağda olanlar olacaq, buradakılar. Bunlar ən elektromənfilər olacaq. Bəzən təsirsiz qazlara heç baxmırıq çünki, onlar reaktiv deyil, hətta kovalent rabitə belə yaratmırlar, çünki onlar xoşbəxtdirlər. Buradakı simvollar, onlar bəzən kovalent rabitələr yaradacaq, yaradanda da, bu elektronları almaq istəyəcək. Ən az elektromənfilər hansıdır? Bəzən onları elektromüsbət adlandırırlar. Ən aşağıda solda olanlar. Buradakılar. Sezium kimi, onların verəcək sadəcə bir elektronu var, nəticədə onları, Ksenon kimi stabil hala gətirir, ancaq qrup 2 elementləri nümunəsində onlar iki elektron verə bilərlər, onlar üçün iki elektron vermək almaqdan asandır. Onlar böyük atomlardır. Bu xarici təbəqədəki elektronlar nüvəyə daha az cəlb olunur. Dövri sistemdə, aşağı sol küncdən yuxarı sağ küncə getdikcə, elektromənfilik artır.