0:00:00.943,0:00:01.710
Efendim?

0:00:01.710,0:00:03.696
Alo? Jackie konuşuyor.

0:00:05.589,0:00:08.250
Merhaba, ben Tony ve "Her Kare Bir Resim" desiniz.

0:00:08.690,0:00:11.517
Bazı film yapıcıları aksiyonu bazıları ise komediyi iyi yapar.

0:00:11.517,0:00:14.517
Ama 40 yıldır ikisini birleştirmenin ustası Jackie Chan olmuştur.

0:00:14.905,0:00:17.472
Günümüzde komedi sahnelerini

0:00:19.832,0:00:21.724
aksiyon sahneleriyle birleştiren bir sürü film var.

0:00:21.724,0:00:24.848
Ama film güzel olduğunda bile komedi ve[br]aksiyon iki farklı yönetmenden

0:00:24.848,0:00:26.508
iki farklı tarzda çıkmış gibi durur.

0:00:26.508,0:00:28.344
Ve bu yüzden Jackie çok ilginç.

0:00:28.344,0:00:30.480
Onun tarzında aksiyon, komedidir.

0:00:30.480,0:00:33.073
Ve yapıtları,güldürmeye de karizmatik[br]görünmeye de çalışsanız

0:00:33.073,0:00:35.498
aynı prensiplerin kullanıldığını göstermiştir.

0:00:37.356,0:00:38.524
O zaman konuya dalalım.

0:00:38.524,0:00:41.827
Eğer bahsettiğim filmlerin isimlerini görmek istiyorsanız[br]aşağıdaki [CC] butonuna tıklayınız.

0:00:42.322,0:00:43.514
Hazır mısınız? Hadi başlayalım.

0:00:46.636,0:00:49.683
Peki,Jackie komik de olan aksiyonu nasıl yapıyor?

0:00:49.683,0:00:52.357
Öncelikle kendine bir dezavantaj veriyor.

0:00:52.357,0:00:55.501
Hangi film olursa olsun Jackie her zaman[br]düşmanlarının altında başlar.

0:00:55.501,0:00:56.749
Ayakkabısı yoktur,

0:00:56.749,0:00:58.015
elleri kelepçelidir,

0:00:58.015,0:00:59.131
ağzında bir bomba vardır.

0:00:59.635,0:01:02.276
Buradan en aşağıdan en yukarıya kadar dövüşmelidir.

0:01:03.404,0:01:06.079
Her etki mantıksal bir tepki yaratır

0:01:07.807,0:01:09.702
ve mantığı takip ederek

0:01:10.053,0:01:11.515
bir espri kazanırız.

0:01:11.515,0:01:15.791
Filmlerde bu komedi türü Chaplin,Llyod ve Keaton[br]gibi sessiz palyaçolara kadar gider.

0:01:16.085,0:01:18.821
ama bence Jackie bunu daha basit bir hale sadeleştirdi.

0:01:18.821,0:01:21.314
"Lütfen! sorun istemiyorum dedim!"

0:01:21.684,0:01:24.259
Ezilen kişi olduğu için Jackie yaratıcı olmak zorundadır.

0:01:24.259,0:01:27.308
Bu bizi ikince maddeye getiriyor:Etrafındaki herşeyi kullanır.

0:01:27.308,0:01:29.513
Bu onun tarzının en ünlü özelliğidir.

0:01:29.513,0:01:31.935
Alışılmış bir şeyi al, alışılmamış bir şekilde kullan.

0:01:31.935,0:01:33.655
Dövüşlerinde sandalyeleri,

0:01:34.656,0:01:35.803
elbiseleri,

0:01:36.298,0:01:37.420
çubukları,

0:01:37.955,0:01:39.161
klavyeleri,

0:01:39.708,0:01:40.662
legoları,

0:01:41.487,0:01:42.922
buzdolaplarını,

0:01:43.985,0:01:45.691
ve tabiki de bunu gördüm.

0:01:48.272,0:01:51.088
Bu her dövüşü doğal ve yerel yapmakla kalmayıp

0:01:51.088,0:01:53.346
aynı zamanda başka yerlerde oluşamayacak şakalar verir.

0:01:57.769,0:02:00.144
Üçüncü madde:Jackie berraklığı sever.

0:02:00.144,0:02:03.133
Her rengin maviye doğrulandığı karanlık sahneler yapmaz.

0:02:03.133,0:02:05.194
Eğer rakibi siyah giyerse,beyaz giyer.

0:02:05.194,0:02:07.170
Eğer rakibi beyaz giymişse,renkli giyer.

0:02:08.421,0:02:12.078
Çerçevelemesi o kadar açıktır ki her çekimde[br]aksiyonun bir sonraki parçasını hazırlar.

0:02:12.083,0:02:15.668
Burada dublörü izliyor olsak da karenin[br]üçte biri merdivendir.

0:02:16.104,0:02:17.932
Birkaç saniye sonra nedenini görürüz.

0:02:22.539,0:02:26.126
Oynak açılı ve hareketli çekimleri nadiren[br]kullanarak herşeyi açık tutar.

0:02:26.517,0:02:29.598
"Amerikan fimlerinde çok hareket görürsünüz.

0:02:29.798,0:02:34.314
Eğer kamera çok hareket ediyorsa bu, oyuncular[br]dövüşmeyi bilmiyor demektir."

0:02:34.900,0:02:38.207
Ağır çekimde bakarsanız kameramanların [br]darbeleri daha sert göstermek

0:02:38.207,0:02:40.030
için çekimi salladıklarını görürsünüz.

0:02:40.030,0:02:41.703
Ama Jackie dövüşebiliği için...

0:02:47.366,0:02:48.979
"Kameramı asla hareket ettirmem.

0:02:49.172,0:02:51.724
Her zaman sabit,geniş bir açıda tutarım.

0:02:51.724,0:02:55.885
Koştuğumu, takla attığımı, düştüğümü gösteririm."

0:02:56.442,0:02:58.713
Böyle çekim yapıldığında her şey daha etkileyici gözükür

0:02:58.713,0:03:00.996
çünkü etki ve tepki aynı karededir.

0:03:01.400,0:03:04.578
Jackie'yi arabayı ve duvarı her zaman nasıl [br]aynı karede gördüğünüze dikkat edin.

0:03:09.278,0:03:13.292
Ama "Rush Hour 3" teki benzer bir numara[br]herşeyi aynı karede tutmaz

0:03:13.292,0:03:14.776
ve bu yüzden işe yaramaz.

0:03:15.098,0:03:16.888
Aynı prensipler komedide de kullanılır.

0:03:18.781,0:03:20.415
Sammo Hung tarafından yönetilen bu çekim

0:03:20.568,0:03:23.238
yumruğu, kötü adamın yüzünü, ve [br]Jackie'nin yüzünü birlikte gösterir.

0:03:23.688,0:03:25.448
Aynı şakaya "Shanghai Noon" da bakın.

0:03:28.028,0:03:30.348
Burada etki ve tepki farklı çekimlerdir.

0:03:30.820,0:03:33.006
Biraz etkili olsa bile diğeri kadar iyi olmamış.

0:03:33.225,0:03:35.071
Neden yönetmenler bunu daha fazla yapmıyor?

0:03:35.858,0:03:38.200
Beşinci madde yüzünden: Yeterince zamanları yok.

0:03:38.459,0:03:41.818
Jackie gerektiği kadar çekim yapmaya [br]hazır bir mükemmeliyetçi.

0:03:41.818,0:03:44.128
Ve Hong Kong'da stüdyo tarafından destekleniyor.

0:03:44.128,0:03:45.989
Böylece bir dövüşü çekmek için aylar harcayabiliyor.

0:03:45.989,0:03:51.239
"En zor şey ise yelpazeyi atmam ve geri dönmesi.

0:03:51.592,0:03:54.136
120 kez çektim bu sahneyi.

0:03:54.136,0:03:56.117
Bu tarz sahneler 'Jackie bu çok güzel!'

0:03:56.117,0:03:57.859
Güzel değil.Sen de yapabilirsin.

0:03:57.859,0:03:59.919
Ama yapmaya sabrın var mı?"

0:03:59.919,0:04:03.710
Yapıtlarını tekrar izlediğimde en çok da bu [br]küçük şeyler beni etkiliyor.

0:04:04.079,0:04:06.459
Yapmak zorunda değil ve bolca para gidiyor

0:04:06.459,0:04:08.662
ama yine de yapıyor çünkü yapmak istiyor.

0:04:08.662,0:04:11.617
İşte böyle gerekenden fazlasını yapmasına [br]saygı duyup hayran kalıyorum.

0:04:12.052,0:04:14.368
"Ama Amerika'da bunu yapmana izin vermezler

0:04:14.368,0:04:15.502
çünkü para."

0:04:16.697,0:04:18.710
Ve onun Amerikan yapıtlarında bir şey daha eksik.

0:04:18.710,0:04:22.803
"Çekimlerinde ve kurgularında bir ritim de var

0:04:23.763,0:04:26.247
ve Jackie bunun hakkında çok ilginç bir şey söylüyor:

0:04:26.247,0:04:29.556
İzleyici, kaybolana kadar ritmin varlığını bile farketmiyor.

0:04:29.950,0:04:34.285
Jackie'nin dövüş sahnelerinde belirgin bir müzikal ritim,[br]oyuncularla sette belirlediği bir zamanlaması var.

0:04:34.408,0:04:35.771
Hazır,başla.

0:04:35.955,0:04:36.785
Olduğun yerde kal![br]

0:04:36.785,0:04:38.503
Olduğun yerde kal,[br]beni takip etme.

0:04:41.267,0:04:42.954
Gördün mü? Herkes iyi gözüküyor.

0:04:43.182,0:04:45.822
Tecrübeli dövüşçüler bile ayak uydurmakta sorun yaşıyor.

0:04:48.408,0:04:51.963
İlk fimlerinde zamanlamayı Yuen Heping'den [br]öğrendiğini görebilirsiniz.

0:04:51.963,0:04:53.903
Ve Çin operasına çok benziyor.

0:04:53.903,0:04:56.157
Ama seksenlerde kendi akrobasi ekibiyle çalıştığında

0:04:59.996,0:05:01.812
bambaşka bir şey elde etti.

0:05:01.812,0:05:05.511
Ama Amerika'daki yönetmenlerin ve kurgucuların [br]çoğu bu zamanlamayı anlamıyorlar

0:05:05.511,0:05:08.204
ve her darbede keserek mahvediyorlar.

0:05:08.776,0:05:13.655
Ama Hong Kong'da yönetmenler,izleyici ritmi hissetsin[br]diye çekimlerini çok daha uzun tutuyorlar.

0:05:18.228,0:05:20.900
"En önemli kısım kurgulama.

0:05:21.411,0:05:24.295
Yönetmenlerin çoğu kurgulamayı bilmiyorlar.

0:05:24.295,0:05:27.172
Akrobasi koordinatörleri bile nasıl kurgulanacağını bilmiyorlar."

0:05:27.564,0:05:30.510
Jackie ve Sammo gibi Hong Kong'lu yönetmenler[br]farklı bir şekilde kesim yaparlar

0:05:30.942,0:05:33.141
İlk çekimde rakibe vuruşu genişten çekersin.

0:05:33.141,0:05:34.967
İkince çekimde yakından çekersin.

0:05:35.287,0:05:37.638
Ama çekimleri birleştirince devamlılık olmaz.

0:05:37.936,0:05:39.826
Birinci çekimin sonunda dirsek burada.

0:05:40.132,0:05:42.132
İkinci çekimin başında ise burada.

0:05:42.494,0:05:45.836
Bu üç kare izleyicinin gözü yeni çekime alışsın diye.

0:05:46.089,0:05:47.722
Fark buradan geliyor.

0:05:48.074,0:05:51.151
"Buradan ve buradan başlıyorum.[br]Ama iki çekim birleştiğinde

0:05:52.931,0:05:54.205
işte güç bu."

0:05:54.502,0:05:56.190
Başka bir deyişle, iki kez göster

0:05:56.190,0:05:59.095
böylece izleyicinin beyni bunu daha güçlü[br]olan tek bir darbe yapar.

0:06:02.443,0:06:05.950
Günümüzün Amerikan kurgusu bunun zıttını [br]yapıp darbeyi göstermiyor bile.

0:06:05.950,0:06:08.006
Birinci çekimin sonunda bacak burada.

0:06:08.009,0:06:10.506
İkinci çekimin başında aynı yerde ama geri dönüyor.

0:06:10.767,0:06:13.448
Ama tam darbenin olduğu kareyi kestikleri için

0:06:15.398,0:06:17.039
darbe gibi hissettirmiyor.

0:06:17.039,0:06:20.156
Birçok kişi bunun filmi 13 Yaş ve Üzeri tutabilmek[br]için yapıldığını sanıyor.

0:06:20.156,0:06:22.336
Ama artık bunu 18 Yaş ve Üzeri filmler bile yapıyor.

0:06:22.950,0:06:25.405
Ellerini kollarını rastgele savuran insanlara benziyorlar.

0:06:25.405,0:06:27.493
Zarar gören insanlara benzemektense.

0:06:32.965,0:06:34.699
Bu bizi sekizinci maddeye getiriyor: Acı.

0:06:34.699,0:06:37.607
Yenilmez gözükmeye çalışan bir çok aksiyon yıldızlarının aksine

0:06:40.437,0:06:42.577
Jackie yaralanıyor.

0:06:44.354,0:06:45.884
Çok yaralanıyor.

0:06:45.884,0:06:49.223
Yapıtlarında eğlencesinin yarısı akrobasilerin [br]etkileyici olmasıyla beraber

0:06:54.194,0:06:56.532
her zaman bir şakaya yer olmasından geliyor.

0:06:56.532,0:06:59.737
Acı onu insanlaştırıyor.Çünkü [br]ne kadar yetenekli olursa olsun

0:07:05.065,0:07:07.135
yine de yüzüne yumruğu yiyor.

0:07:07.998,0:07:10.544
Aslında Jackie'nin yüzü onun en önemli özelliği olabilir.

0:07:10.544,0:07:13.389
Çoğu zaman yaptığı yüz ifadesi espiriyi tamamlamaya yetiyor.

0:07:13.389,0:07:15.704
Mesela bütün bir dövüşü elinde tavuk tutarak yaptığında.

0:07:16.335,0:07:18.244
Ya da Chun-li gibi giyindiğinde.

0:07:20.534,0:07:24.168
Ve son olarak da,Jackie'nin tarzı [br]her zaman izleyiciyi doyuran bir final sunuyor.

0:07:24.168,0:07:27.755
En dipten en tepeye dövüşerek çıktığı için[br]muhteşem bir finali hak ediyor.

0:07:34.541,0:07:38.029
Daha iyi bir dövüşçü olduğu için değil[br]pes etmediği için kazanıyor.

0:07:38.029,0:07:42.117
Bu amansızlığı finallerini çok etkileyici ve komik yapıyor.

0:07:45.938,0:07:51.060
Ve bu kötü adamların vurularak yenildiği[br]Amerikan yapıtlarının tam zıttı.

0:07:57.900,0:08:00.776
Ama en önemlisi,Bence Jackie'nin tarzı bir şeyi kanıtlıyor.

0:08:00.776,0:08:02.919
Aksiyon ve komedi o kadar da farklı değil.

0:08:02.919,0:08:05.420
İki türde de en iyi oyuncuları görmek istiyoruz.

0:08:05.420,0:08:08.448
Ve bence günümüzde aksiyon yönetmenleri[br]işlerini doğru yapamıyorlar.

0:08:08.448,0:08:11.686
Bu oyuncular yetenekli sanatçılar,[br]bazıları dünyanın en iyileri.

0:08:12.028,0:08:13.994
Yönetmenler neden bu kadar yeteneksiz?

0:08:14.385,0:08:16.879
Aksiyonu görmemek için neden para ödüyorum?

0:08:17.402,0:08:20.990
"Ne yaparsan yap yapabildiğinin en iyisini yap[br]çünkü film sonsuza dek yaşar.

0:08:21.501,0:08:25.966
'Ama yağmur yağıyor, oyuncular sıkıntı, zaman yok.'

0:08:26.240,0:08:30.247
Sinema sinema gezip izleyicilere bunu diyecek misin?Hayır.

0:08:30.598,0:08:34.030
Seyirciler sinemeda görüyor: İyi film,kötü film bu kadar."

0:08:34.030,0:08:36.675
Aynen öyle.Bu yapıt daha yaşayacak.

0:08:37.189,0:08:40.825
Ve bununla beraber sizi sinema tarihindeki[br]en iyi ölüm ile bırakıyorum.

0:08:47.794,0:09:01.428
Çeviri: Mehmet Akif Çalışkan