[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.79,0:00:04.60,Default,,0000,0000,0000,,"Doğanın kuralları tanrının matematiksel düşünceleridir"
Dialogue: 0,0:00:04.86,0:00:07.52,Default,,0000,0000,0000,,Euclid of Alexandria'nın bir sözü bu.
Dialogue: 0,0:00:07.52,0:00:12.66,Default,,0000,0000,0000,,Euclid, İsa'nın doğumundan 300 yıl önce yaşamış bir filozof ve matematikçi.
Dialogue: 0,0:00:12.66,0:00:19.69,Default,,0000,0000,0000,,Bu sözü videoya koymamın sebebi Euclid'in geometrinin atası olarak görülmesidir.
Dialogue: 0,0:00:19.69,0:00:22.66,Default,,0000,0000,0000,,Aynı zamanda dini inancınız ne olursa olsun çok tarafsız bir alantı.
Dialogue: 0,0:00:22.66,0:00:25.05,Default,,0000,0000,0000,,Tanrının var olup olmadığına ve tanrının doğasına değinilmiş.
Dialogue: 0,0:00:25.05,0:00:27.52,Default,,0000,0000,0000,,Burada doğa hakkında çok temel bir şey söylüyor.
Dialogue: 0,0:00:27.52,0:00:31.65,Default,,0000,0000,0000,,Doğanın kuralları tanrının matematiksel düşünceleridir.
Dialogue: 0,0:00:31.65,0:00:35.02,Default,,0000,0000,0000,,Burada bahsedilen matematik doğanın bütün kurallarını ortaya koyuyor.
Dialogue: 0,0:00:35.02,0:00:37.80,Default,,0000,0000,0000,,"Geometri" kelimesi de yunancadan gelmektedir.
Dialogue: 0,0:00:37.80,0:00:40.98,Default,,0000,0000,0000,,"Geo" yunanca "dünya" demektir.
Dialogue: 0,0:00:40.98,0:00:44.21,Default,,0000,0000,0000,,"metri" kelimesi ise yunanca "ölçüm" anlamına gelmektedir.
Dialogue: 0,0:00:44.21,0:00:47.18,Default,,0000,0000,0000,,"metrik" sistemle herhalde aşinasınızdır.
Dialogue: 0,0:00:47.18,0:00:50.13,Default,,0000,0000,0000,,Ve Euclid geometrinin atası olarak bilinir.
Dialogue: 0,0:00:50.13,0:00:52.80,Default,,0000,0000,0000,,(geometri üzerine çalışan ilk insan olduğu için değil)
Dialogue: 0,0:00:52.80,0:00:56.28,Default,,0000,0000,0000,,İlk insanların geometri üzerinde çalıştıklarını hayal edebilirsiniz.
Dialogue: 0,0:00:56.56,0:01:00.02,Default,,0000,0000,0000,,Yerdeki iki dala bakarak bile geometri çalışmış olabilirler.
Dialogue: 0,0:01:00.02,0:01:02.46,Default,,0000,0000,0000,,Ve diğer iki dala benzer başka iki dala da bakarak çalışmış olabilirler.
Dialogue: 0,0:01:02.46,0:01:05.18,Default,,0000,0000,0000,,Ve sonra"Bu iki dal arasındaki benzerlik nedir?" diye sormuş olabilirler.
Dialogue: 0,0:01:05.18,0:01:13.65,Default,,0000,0000,0000,,Ya da o iki dalı bir ağacın sarkan dalına benzetmiş olabilirler.
Dialogue: 0,0:01:13.65,0:01:18.27,Default,,0000,0000,0000,,Ve sonra"Bu dalların açılımları arasında bir benzerlik var." demiş olabilirler.
Dialogue: 0,0:01:18.27,0:01:19.74,Default,,0000,0000,0000,,Ya da kendilerine,
Dialogue: 0,0:01:19.74,0:01:26.12,Default,,0000,0000,0000,,"Bir çemberin çevresiyle çapı arasındaki orantı nedir? diye sormuş olabirler.
Dialogue: 0,0:01:26.12,0:01:28.35,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu bütün çemberler için geçerli mi?
Dialogue: 0,0:01:28.35,0:01:31.81,Default,,0000,0000,0000,,Veya elimizde bunun kesin doğru olduğuna inandıracak bir kanıt var mı?
Dialogue: 0,0:01:31.81,0:01:34.41,Default,,0000,0000,0000,,Eğer ilk yunanlılardan bahsedecek olursak,
Dialogue: 0,0:01:34.41,0:01:39.01,Default,,0000,0000,0000,,Geometrik şekillerle daha da aşina olmaya başladılar.
Dialogue: 0,0:01:39.01,0:01:43.26,Default,,0000,0000,0000,,Pisagor gibi Yunan matematikçiler hakkında konuşunca,
Dialogue: 0,0:01:43.26,0:01:45.54,Default,,0000,0000,0000,,(kendisi Euclid'den önce yaşamıştır)
Dialogue: 0,0:01:45.54,0:01:54.51,Default,,0000,0000,0000,,Euclidean geometrisi milattan önce 300 yıllarına dayanır.
Dialogue: 0,0:01:54.51,0:01:59.83,Default,,0000,0000,0000,,(Şuradaki Euclid'in Rafael tarafından çizilmiş bir resmi. Kimse Euclid'in doğdunda ve öldüğünde nasıl göründüğü hakkında bir fikri yok.
Dialogue: 0,0:01:59.83,0:02:05.79,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki sadece Rafael Alexandria'da öğretmenken çizdiği Euclid'in tahmini bir resmi.)
Dialogue: 0,0:02:05.79,0:02:08.38,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:08.38,0:02:14.40,Default,,0000,0000,0000,,Euclid'i geometrinin babası yapan ortaya attığı Euclid'in elementeri teorisidir.
Dialogue: 0,0:02:14.40,0:02:21.26,Default,,0000,0000,0000,,"Euclid'in Elementleri" aslında 13 ciltlik bir kitaptır.
Dialogue: 0,0:02:21.26,0:02:24.77,Default,,0000,0000,0000,,(belki de gelmiş geçmiş en ünlü okuma kitabı olabilir)
Dialogue: 0,0:02:24.77,0:02:31.44,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu 13 ciltlik kitapta geometriye, üç boyutlu geometriye ve ortaya koyduğu teorilere olan mantıklı ve düşünceli yaklaşımını anlatır.
Dialogue: 0,0:02:31.44,0:02:37.52,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:37.52,0:02:40.68,Default,,0000,0000,0000,,Ve yandaki kitabın kapağının bir resmidir.
Dialogue: 0,0:02:40.68,0:02:44.96,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:44.96,0:02:47.53,Default,,0000,0000,0000,,Bu kitap 1570 yılında yazılmıştır.
Dialogue: 0,0:02:47.53,0:02:51.85,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle tabi ki yunanca yazılmıştı fakat Ortaçağ zamanında kitap araplar tarafından benimsenmiş ve Arapçaya çevrilmiştir.
Dialogue: 0,0:02:51.85,0:02:55.33,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:02:55.33,0:03:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Ve Ortaçağın sonlarına doğru kitap Latinceye çevrilmiş ve sonrasında da ingilizceye çevrilmiştir.
Dialogue: 0,0:03:02.39,0:03:05.81,Default,,0000,0000,0000,,"Sert bir yaklaşımı var" dediğim zaman, Euclid sadece
Dialogue: 0,0:03:05.81,0:03:14.37,Default,,0000,0000,0000,,"Bir dik üçgenin iki kenarının karesinin toplamı hipotenüsün karesine eşittir..." gibi bir sürü şey demedi( Bütün bunların anlamaları üzerinde konuşacağız.)
Dialogue: 0,0:03:14.37,0:03:18.18,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:18.18,0:03:24.48,Default,,0000,0000,0000,,Aynı zamanda "Sadece bütün bunların doğru olduğuna inanmak istemiyorum, bütün bunların doğru olduğunu kanıtlamak ve bilmek istiyorum" dedi.
Dialogue: 0,0:03:24.48,0:03:29.72,Default,,0000,0000,0000,,Ve "Elementler" kitapında en temel varsayımlar üzerinde yoğunlaştı.
Dialogue: 0,0:03:33.22,0:03:37.72,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:03:37.72,0:03:43.75,Default,,0000,0000,0000,,Geometride bu temel varsayımlara "aksiyom" ve "faraziye" diyoruz.
Dialogue: 0,0:03:43.75,0:03:51.55,Default,,0000,0000,0000,,Bu varsayımlardan yola çıkarak bir sürü teoriyi ve görüşü ortaya çıkardı ve kanıtladı.
Dialogue: 0,0:03:51.55,0:03:55.73,Default,,0000,0000,0000,,Ve dedi ki "Eğer bu doğruysa bu da doğrudur, o zaman bu da doğru olmak zorunda."
Dialogue: 0,0:03:55.73,0:03:58.49,Default,,0000,0000,0000,,Ve doğru olamayacak bir sürü şeyin doğru olduğunu kanıtladı.
Dialogue: 0,0:03:58.49,0:04:01.26,Default,,0000,0000,0000,,Ve doğru sanılan bir sürü görüşün doğru olmadığını kanıtladı.
Dialogue: 0,0:04:01.26,0:04:04.04,Default,,0000,0000,0000,,Sadece, "Bütün üzerine oturduğum çemberlerin şu özelliği vardır." demedi.
Dialogue: 0,0:04:04.04,0:04:06.16,Default,,0000,0000,0000,,Aynı zamanda, "Bunun doğru olduğunu kanıtladım" dedi.
Dialogue: 0,0:04:06.16,0:04:11.40,Default,,0000,0000,0000,,Ve buradan yola çıkarak başka teoriler üzerinden birçok sonuca varabildi.
Dialogue: 0,0:04:11.40,0:04:14.10,Default,,0000,0000,0000,,(Bunu yapabilmek için orjinal aksiyomlarımızdan birini kullanabiliriz.
Dialogue: 0,0:04:14.10,0:04:17.07,Default,,0000,0000,0000,,Bunun önemli tarafı ise daha önce kimsenin bunu yapmamış olmasıdır.
Dialogue: 0,0:04:17.07,0:04:23.48,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:23.48,0:04:30.10,Default,,0000,0000,0000,,Çalışmalarını sadece bir kaç kanıt için değil, konu hakkındaki bütün bilgileri geliştirmek için yürüttü.
Dialogue: 0,0:04:30.88,0:04:39.69,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bu "belitleri"(aksiyom) , "teorileri", "teklifleri" ve "postulatları" kanıtlamak için konuya sert yaklaşımlar gerçekleştirdi.
Dialogue: 0,0:04:39.69,0:04:42.02,Default,,0000,0000,0000,,(teoriler ve teklifler aşağı yukarı aynı şey9
Dialogue: 0,0:04:43.07,0:04:47.88,Default,,0000,0000,0000,,Euclid'den 2000 yıl sonra, eğer Euclid'in "Elementler" kitabını okumamış ve anlamamışsanız sizi eğitimli biri olarak görmezlermiş.
Dialogue: 0,0:04:47.88,0:04:55.43,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:04:55.43,0:04:59.86,Default,,0000,0000,0000,,"Euclid'in Elementleri" kitabı İncil'den sonra batı dünyasında en çok basılan kitap olmuştur."
Dialogue: 0,0:04:59.86,0:05:01.58,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:05:01.58,0:05:04.34,Default,,0000,0000,0000,,İncilden sonra ikince gelen bir matematik kitabıdır bu.
Dialogue: 0,0:05:04.34,0:05:07.94,Default,,0000,0000,0000,,Basım olanakları ortaya çıkınca "Tamam, hadi incil'i basalım. Peki sonra ne basacağız?" dendi.
Dialogue: 0,0:05:07.94,0:05:09.94,Default,,0000,0000,0000,,Sonra "Hadi Euclid'in Elementleri kitabını basalım" fikri ortaya atıldı.
Dialogue: 0,0:05:10.52,0:05:16.61,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu kitabın yakın geçmişle bağlantılı olduğunu savunabiliriz.
Dialogue: 0,0:05:16.61,0:05:19.42,Default,,0000,0000,0000,,(150-160 yıl öncesini yakın geçmiş olarak kabul ediyorsanız)
Dialogue: 0,0:05:19.82,0:05:23.78,Default,,0000,0000,0000,,Şurada Abraham Lincoln'den bir alıntı var(Kendisi Amerikanın en büyük başkanlarından biri)
Dialogue: 0,0:05:23.78,0:05:26.61,Default,,0000,0000,0000,,Abraham Lincoln'ün bu fotoğrafını seviyorum.
Dialogue: 0,0:05:26.61,0:05:29.75,Default,,0000,0000,0000,,Bu aslında Lincoln'ün otuzlu yaşlarındayken çekilmiş bir fotoğrafı.
Dialogue: 0,0:05:29.75,0:05:35.90,Default,,0000,0000,0000,,Kendisi "Euclid'in elementleri" 'nin büyük hayranıydı.
Dialogue: 0,0:05:35.90,0:05:38.87,Default,,0000,0000,0000,,Atına binerken "Euclid'in Elementleri" 'ni okurdu.
Dialogue: 0,0:05:38.87,0:05:40.78,Default,,0000,0000,0000,,Beyaz Saraydayken de okurdu.
Dialogue: 0,0:05:41.21,0:05:43.80,Default,,0000,0000,0000,,Bu Lincoln'ün bir sözü.
Dialogue: 0,0:05:43.80,0:05:48.42,Default,,0000,0000,0000,,"Hukuk okurken, sürekli "göstermek" kelimesiyle karşı karşıya kalıyorum.
Dialogue: 0,0:05:48.42,0:05:53.45,Default,,0000,0000,0000,,İlk önce bu sözün anlamınını kavradığımı zannetmiştim fakat aslında anlamamışım.
Dialogue: 0,0:05:53.45,0:05:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Kendime ne zaman kanıtlamaktan ve mantık aramaktan çok gösterdiğim zaman ne yapıyorum diye sordum.
Dialogue: 0,0:05:59.38,0:06:02.58,Default,,0000,0000,0000,,"Göstermek" kanıtlamaktan nasıl değişkenlik gösterir..."
Dialogue: 0,0:06:02.58,0:06:08.45,Default,,0000,0000,0000,,Lincoln, "göstermek" kelimesini şüphesizce kanıtlamak anlamında kullanmış.
Dialogue: 0,0:06:08.45,0:06:13.31,Default,,0000,0000,0000,,Daha sert bir anlam--işin içinde bir şeyin doğru olduğunu düşünmekten çok daha fazlası var.
Dialogue: 0,0:06:13.31,0:06:17.100,Default,,0000,0000,0000,,"Webster sözlüğüne baktım"(Lincoln zamanının sözlüklerinden."
Dialogue: 0,0:06:17.100,0:06:23.06,Default,,0000,0000,0000,,"Kesin kanıtlardan bahsediyorlardı, şüphenin ilerisinde olan kanıtlardan. Fakat bu tür kanıtın ne olduğu hakkında hiçbir fikrim yoktu.
Dialogue: 0,0:06:23.06,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Birçok şeyin sebep aranmadan şüphenin çok ilerisinde kanıtlanabileceğini zannediyordum.
Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:32.65,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:06:32.65,0:06:35.67,Default,,0000,0000,0000,,"Göstermek" denilen şeyin bu anlama geldiğini düşünüyordum.
Dialogue: 0,0:06:35.67,0:06:41.24,Default,,0000,0000,0000,,Bütün kitaplara ve sözlüklere baktım fakat daha iyi bir sonuç elde edemedim.
Dialogue: 0,0:06:41.24,0:06:45.68,Default,,0000,0000,0000,,"mavi" diyerek kör bir adamı tanımlamış olabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:06:45.68,0:06:55.15,Default,,0000,0000,0000,,En azından ben kendime, "Göstermenin ne demek olduğunu bilmiyorsan asla bir avukat olamazsın" dedim.
Dialogue: 0,0:06:55.15,0:07:00.47,Default,,0000,0000,0000,,Sorunumu Springfield'da bıraktım, babamın evine gittim ve orada Euclid'in altı kitabından anlam çıkarana kadar kaldım."
Dialogue: 0,0:07:00.47,0:07:04.34,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:07:04.34,0:07:06.81,Default,,0000,0000,0000,,(Burada bahsedilen düzlem geometrisi üzerine olan altı kitap)
Dialogue: 0,0:07:06.81,0:07:11.87,Default,,0000,0000,0000,," Ve sonra "Göstermek" kelimesinin ne anlama geldiğini anladım ve hukuk okumaya devam ettim."
Dialogue: 0,0:07:11.87,0:07:17.35,Default,,0000,0000,0000,,Amerikanın en büyük başkanlarından birinin iyi bir avukat olabilmesi için euclid'in elementerl kitabındaki teorileri anlıyor ve kanıtlayabiliyor olması gerekiyordu.
Dialogue: 0,0:07:17.35,0:07:24.13,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:07:24.13,0:07:30.88,Default,,0000,0000,0000,,Ve Beyaz Saray'dayken bu düşünceleri kafasına ince ayar yapmak için kullandı.
Dialogue: 0,0:07:30.88,0:07:32.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde çok büyük bir başkan oldu.
Dialogue: 0,0:07:33.45,0:07:36.92,Default,,0000,0000,0000,,Geometride aşağı yukarı böyle şeyler üzerinde yoğunlaşacağız.
Dialogue: 0,0:07:36.92,0:07:42.81,Default,,0000,0000,0000,,"Nasıl bir şeyi kanıtlarız" sorusu üzerine yoğunlaşacağız.
Dialogue: 0,0:07:42.87,0:07:49.62,Default,,0000,0000,0000,,Euclid'in 2300 yıl önceki çalışmalarını daha modern bir biçimde inceleyeceğiz.
Dialogue: 0,0:07:49.62,0:07:59.81,Default,,0000,0000,0000,,Söylediklerimizi kanıtlayabiliyor olabilmek için.
Dialogue: 0,0:07:59.81,0:08:01.97,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:08:01.97,0:08:06.39,Default,,0000,0000,0000,,Bu yapacağımız temel ve "gerçek" matematik olacak.
Dialogue: 0,0:08:06.39,0:08:08.52,Default,,0000,0000,0000,,Aritmatik sadece işlemlerden ibaretti.
Dialogue: 0,0:08:08.52,0:08:12.82,Default,,0000,0000,0000,,Geometride ve Euclid geometrisinde yapacağımız şeyler gerçek matematikle doğrudan alakalı.
Dialogue: 0,0:08:12.82,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,-
Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:21.39,Default,,0000,0000,0000,,Belli varsayımlar yapacağız ve sonra varsayımların doğruluğunu kanıtlayabilmek için diğer şeyleri inceleyeceğiz.