1 00:00:00,789 --> 00:00:04,600 '' သဘာဝရဲ့ ဥပဒေသည် ဘုရားသခင်ရဲ့ သင်္ချာအတွေးအခေါ်ပါပဲ '' 2 00:00:04,862 --> 00:00:07,523 ဒါက Euclid Alexandria ရဲ့ အဆိုဖြစ်တယ် 3 00:00:07,523 --> 00:00:12,655 သူက ခရစ်တော် မပေါ်ခင် နှစ်ပေါင်း ၃၀ဝ က ဂရိသင်္ချာနဲ့ ဒဿနပညာရှင်ဖြစ်တယ် 4 00:00:12,655 --> 00:00:19,691 ဒီကုးကားချက်ပြောရခြင်း အကြောင်းရင်းက Euclid သည် Geometry ရဲ့ ဖခင်ဖြစ်လို့ပါပဲ။ 5 00:00:19,691 --> 00:00:22,663 ခင်ဗျားရဲ့ ဘုရားသခင်ပေါ် အထင်အမြင်ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဒီကိုးကားချက် မှန်တယ်။ 6 00:00:22,663 --> 00:00:25,054 ဘုရားသခင် တကယ်ရှိတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဒါမှ မဟုတ် လဲ သဘာဝဘုရားပေါ့ 7 00:00:25,054 --> 00:00:27,516 ဘဘာဝရဲ့ အခြေခံအချက်အလက် အကြောင်းပြောတာဖြစ်တယ် 8 00:00:27,516 --> 00:00:31,649 '' သဘာဝရဲ့ ဥပဒေသည် ဘုရားသခင်ရဲ့ သင်္ချာအတွေးအခေါ်ပါဘဲ " 9 00:00:31,649 --> 00:00:35,016 သင်္ချာသည် သဘာဝဥပဒေ အားလုံးကို အထောက်အပံ့ ပေးတယ်။ 10 00:00:35,016 --> 00:00:37,802 Geometry စာလုံးကိုယ်တိုင်က ဂရိဆီကလာတယ်။ 11 00:00:37,802 --> 00:00:40,983 Geo သည် ဂရိလို ကမ္ဘာဖြစ်တယ်။ 12 00:00:40,983 --> 00:00:44,211 Metry သည် ဂရိလို တိုင်းတာချက်ဖြစ်တယ်။ 13 00:00:44,211 --> 00:00:47,183 ခင်ဗျားတို့က Metric စနစ်တွေကိုသိမှာပေါ့ 14 00:00:47,183 --> 00:00:50,132 Euclid သည် Geometry ရဲ့ ဖခင်လို့ လူတွေက အသိအမှတ်ပြုတယ်။ 15 00:00:50,132 --> 00:00:52,802 သူက Geometry ကိုလေ့လာတဲ့ ပထမဦးဆုံးလူတော့ မဟုတ်ဘူး 16 00:00:52,802 --> 00:00:56,285 အရှေ့ဆုံးလူသားတွေက Geometry ပညာကို လေ့လာခဲ့မယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်လို့ရတယ်။ 17 00:00:56,562 --> 00:01:00,024 သူတို့က ဒီမှာလို မြေပေါ်မှာ ရှိတဲ့ အကိုင်းနှစ်ခုကို ကြည့်ပြီး၊ 18 00:01:00,024 --> 00:01:02,462 ပြီးတေ့ နောက်ထပ် ဒီလိုပုံရှိတဲ့ အကိုင်းတွဲ နှစ်ခုကိုလည်းကြည့်ပြီး၊ 19 00:01:02,462 --> 00:01:05,178 ဒီဟာက ပိုပြီး ဟ နေတယ်၊ ဒီမှာ ဆက်နွယ်ချက်ကဘာလဲ 20 00:01:05,178 --> 00:01:13,654 ဒါမှမဟုတ် သူတို့က ဒီလို အကိုင်းရှိတဲ့ အပင်တစ်ခုကိုကြည့်ပြီး၊ 21 00:01:13,654 --> 00:01:18,274 သူတို့က ဆိုမယ် " ဒီလိုအဟနဲ့ ဟိုလိုအဟမှာ တစ်ခုခုသဘောတရားတူရမယ်" 22 00:01:18,274 --> 00:01:19,737 ဒါမှမဟုတ် သူတို့က ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးကြည့်မယ် 23 00:01:19,737 --> 00:01:26,123 အချိုးအစားကဘာလဲ၊ ဒါမှမဟုတ် စက်ဝိုင်းရဲ့ အဝန်းနဲ့အကျယ်ရဲ့ ဆက်နွယ်မှုကဘာလဲ 24 00:01:26,123 --> 00:01:28,352 အဲဒါက စက်ဝိုင်းအားလုံးမှာ အတူတူ သက်ရောက်မလား ? 25 00:01:28,352 --> 00:01:31,812 ဒါက သေချာပေါက် မှန်တယ်လို့ ဘယ်လိုယူဆလို့ရမလဲ။ 26 00:01:31,812 --> 00:01:34,412 ရှေးဂရိတွေရဲ့ အကြောင်းကို လေ့လာခဲ့ရင်, 27 00:01:34,412 --> 00:01:39,010 သူတို့တွေက Geometry ပညာမှာ ပိုပြီးစဉ်းစားခဲ့တာတွေ့ရမယ်။ 28 00:01:39,010 --> 00:01:43,259 Pythagoras လို ဂရိသင်္ချာပညာရှင်တွေ အကြောင်းပြောရရင်၊ 29 00:01:43,259 --> 00:01:45,535 (Euclid မတိုင်ခင်က) 30 00:01:45,535 --> 00:01:54,511 ၃၀ဝ BC ခေတ်က Euclidean Geometry အကြောင်း မကြာခဏ ပြောကြတဲ့ အကြောင်းက 31 00:01:54,511 --> 00:01:59,832 ဒီမှာက Rapheel ဆွဲထားတဲ့ Euclid ရဲ့ ပန်းချီပေါ့ ၊ ဘယ်သူမှ သူဘယ်လိုရှိတယ်ဆိုတာ မသိဘူး။ 32 00:01:59,832 --> 00:02:05,793 သူ ဘယ်ချိန်ကမွေးပြီး၊ သေသွားတာတောင် မသိဘူး၊ ဒါက Raphael စိတ်ကူးပြီး ဆွဲတာဖြစ်တယ်။ 33 00:02:05,793 --> 00:02:08,383 သူက Alexandria မှာ ဆရာလုပ်တုံးကပေါ့။ 34 00:02:08,383 --> 00:02:14,397 သူက Geometry ရဲ့ ဖခင်လို့ခေါ်တဲ့ အကြောင်းက သူရေးခဲ့တဲ့ `` Euclid ရဲ့ အက္ခရာ `` စာတန်းကြောင့်ဖြစ်တယ်။ 35 00:02:14,397 --> 00:02:21,263 Euclid ရဲ့ အက္ခရာ သည် ၁၃ တွဲရှိတဲ့ ကျောင်းသို့စာအုပ်ဖြစ်တယ်။ 36 00:02:21,263 --> 00:02:24,773 အကျော်ကြားဆုံးကျောင်းသုံးစာအုပ်လို့ တောင်းဆိုနိုင်ပါတယ်။ 37 00:02:24,773 --> 00:02:31,441 သူက ဒီ ၁၃ တွဲကို အားစိုက်ပြီး သေချာစွာစဉ်းစားပြီး ကျိုးကြောင်းဆက်စပ်တဲ့ ခရီးရှည်ဖြတ်ခဲ့တယ်။ 38 00:02:31,441 --> 00:02:37,524 Geometry , number theory နဲ့ solid Geometry ( ရှု့ထောင့်သုံးခုရှိတဲ့ Geometry) ကိုရေးဖို့ပဲ။ 39 00:02:37,524 --> 00:02:40,682 ဒီမှာတော့ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ထားတဲ့ ``ခေါင်းစဉ်စာမျက်နှာရဲ့ တစ်ဖက်ခြမ်း`` Frontinspiece ပုံဖြစ်တယ်။ 40 00:02:40,682 --> 00:02:44,955 Euclid ရဲ့ အက္ခရာ ကိုပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြနလည်းဖြစ်တယ်။ 41 00:02:44,955 --> 00:02:47,532 အဲဒါက ၁၅၇၀ နှစ်မှ ပြန်ခဲ့တာဖြစ်တယ်။ 42 00:02:47,532 --> 00:02:51,851 သေချာတာကတော့ အလယ်ခေတ်မှာ ဂရိလို အရင်ရေးခဲ့တာဖြစ်တယ်။ 43 00:02:51,851 --> 00:02:55,334 အာရပ်တွေက ဒီအသိပညာကို ထိန်းသိမ်းပြီး အာရပ်ဘာသာဆီပြန်ခဲ့တယ်။ 44 00:02:55,334 --> 00:03:02,393 အလည်ခေတ်နောက်ပိုင်းမှာတော့ လက်တင်ဘာသာကို ပြန်တယ်၊ နောက်ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ခဲ့တယ်။ 45 00:03:02,393 --> 00:03:05,806 ``အားစိုက်ခဲ့ရတဲ့ခရီးရှည်`` ဆိုတာ ကျွန်တော်ပြောတာပါ၊ Euclid မဟုတ်ဘူး။ 46 00:03:05,806 --> 00:03:14,374 ``ဒေါင့်မှန်တြိဂံရဲ့ အနားနှစ်ခုရဲ့ နှစ်ထပ်ကိန်းသည် ဒေါင့်မှန် ခံအရာနှစ်ထပ်နဲ့ညီတယ်။ 47 00:03:14,374 --> 00:03:18,182 အဲဒါမျိုးတွေပေါ့ `` အသေးစိတ်ကို ကျွန်တော်တို့ နောက်ကျမှ ရှင်းပါမယ်`` 48 00:03:18,182 --> 00:03:24,475 မှန်ကောင်းမှန်မယ်လောက်ကို မရောင့်ရဲချင်ဘူး၊ မှန်တယ်ဆိုတာကို သက်သေပြချင်တယ် လို့ သူကဆိုတယ် 49 00:03:24,475 --> 00:03:29,723 အက္ခရာ ကိုရေးခဲ့ရာမှာ ၊ အထူးသဖြင့် Planer Geometry နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အတွဲ ၆ ခုမှာ 50 00:03:33,215 --> 00:03:37,721 မှန်တယ်လို့ ယူဆချက် တွေနဲ့စခဲ့တယ်။ 51 00:03:37,721 --> 00:03:43,747 Grometry မှာဆိုရင် အဲ့ဒီ့ယူဆချက်တွေကို Axioms ဒါမှမဟုတ် Postulates တွေလိ့ဆိုတယ်။ 52 00:03:43,747 --> 00:03:51,549 အဲဒီ့ကနေစပြီး သူက သက်သေပြချက်၊ ကောက်နှုတ်တင်ပြချက်တွေ ရေးခဲ့တယ်။ အဲဒါတွေကို Theorems လို့လဲခေါ်တယ်။ 53 00:03:51,549 --> 00:03:55,729 ပြီးတော့ `` ဒါနဲ့ဒါနဲ့မှန်ခဲ့ရင် ဒီဟာက မှန်ရမယ် `` လို့သူကပြောခဲ့တယ်။ 54 00:03:55,729 --> 00:03:58,492 တခြားဟာတွေ မမှန်ဘူးဆိုတာလည်း သူက သက်သေပြနိုင်ခဲ့တယ်။ 55 00:03:58,492 --> 00:04:01,255 ဒါကအမှန်အကန် မဟုတ်ဘူးလို့ သက်သေပြနိုင်ခဲ့တယ်။ 56 00:04:01,255 --> 00:04:04,042 `` ငါထိုင်ခဲ့တဲ့ စက်ဝိုင်းတိုင်းမှာ ဒီအရည်အချင်းရှိတယ်`` လို့လဲ မပြောခဲ့ဘူး 57 00:04:04,042 --> 00:04:06,155 ``ဒါမှန်တယ်ဆိုတာ ကျွန်တော် သက်သေပြခဲ့တယ်`` လို့ဆိုတယ်။ 58 00:04:06,155 --> 00:04:11,402 အဲဒီ့ကနေဆက်ပြီး နောက်ထပ်ကောက်ချက်တွေ Theorems တွေကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်။ 59 00:04:11,402 --> 00:04:14,096 အရင်က မှန်တယ်လို့ လက်ခံခဲ့တဲ့အဆို Axioms တွေကို သုံးလို့ရပါတယ်။ 60 00:04:14,096 --> 00:04:17,068 ဒီမှာ ထူးခြားတာက အရင်က ဘယ်သူကမှ မလုပ်ခဲ့ဖူးဘူး။ 61 00:04:17,068 --> 00:04:23,477 ကျယ်ပြန့်တဲ့အသိပညာတစ်ခုလုံးအပေါ်မှာ သံသယနဲနဲမှ မရှိအောင်ကြိုးစားပြီး သက်သေပြခဲ့တယ်။ 62 00:04:23,477 --> 00:04:30,095 သူက ဒီမှာတစ်ခု ဟိုမှာတစ်ခုမဟုတ်ပဲ အသိပညာ အားလုံးပေါ်မှာ သက်သေပြခဲ့တယ်။ 63 00:04:30,884 --> 00:04:39,692 ဒီလိုနဲ့ Axiom, Postulates, Theorems, Propositions တွေကို ကြိုးပမ်းပြီး တစ်ခုပေါ်တစ်ခုဆင့်ပြီး ဆောက်ခဲ့တယ်။ 64 00:04:39,692 --> 00:04:42,022 Theorems တို့ Proposition တို့ဆိုတာ တကယ်တော့အတူတူပါပဲ။ 65 00:04:43,069 --> 00:04:47,881 Euclid ရေးပြီး နှစ်ပေါင်းနှစ်ထောင်လောက်( ကျောင်းသုံးစာအုပ်ရဲ့ အံ့မခန်းလောက်တဲ့ သက်တန့်) 66 00:04:47,881 --> 00:04:55,427 Euclid ရဲ့ အက္ခရာကို နောကျေခဲ့ရင် လူတွေက ခင်ဗျားကို ပညာတက်လို့ မယူဆခဲ့ဘူး၊ 67 00:04:55,427 --> 00:04:59,862 အနောက်နိုင်ငံတွေမှာ Euclid ရဲ့ အက္ခရာစာအုပ်သည် ဒုတိယ အရောင်းကောင်းဆုံး ဖြစ်ခဲ့တယ်။ 68 00:04:59,862 --> 00:05:01,581 ခရစ်ယာန်ကျမ်းစာပြီးရင်။ 69 00:05:01,581 --> 00:05:04,344 အဲဒါက ကျမ်းစာပြီးရင် ဒုတိယ လိုက်တာက သင်္ချာစာအုပ်ဖြစ်တယ်။ 70 00:05:04,344 --> 00:05:07,943 ပုံနှိပ်စက်စထွက်တဲ့အချိန်မှာ သူတို့တွေကဆိုမယ်၊ ကျမ်းစာအုပ်ကို ထုတ်ရအောင် ပြီးတော့ ဘာထုတ်မလဲ 71 00:05:07,943 --> 00:05:09,940 Euclid ရဲ့အက္ခရာ ကိုထုတ်ရအောင် 72 00:05:10,525 --> 00:05:16,606 ဒါကတော်တော့ကိုကြာခဲ့တဲ့ အဖြစ်သည် အဲဒီ့အချိန်အထိ အကျုံးဝင်တယ်ဆိုတာ တွေ့ရမယ်။ 73 00:05:16,606 --> 00:05:19,416 ၁၅၀-၁၆၀ နှစ် မတိုင်ခင်က 74 00:05:19,816 --> 00:05:23,779 ဒီဟာက Abraham Lincoln ရဲ့ ကိုးကားချက်ဖြစ်တယ် (ထူးချွန်တဲ့ 75 00:05:23,779 --> 00:05:26,612 အမေရိကန်သမ္မတ တစ်ယောက်) ဒီ Abraham Lincoln ရဲ့ပုံကို ကျွန်တော်သဘောကျတယ်။ 76 00:05:26,612 --> 00:05:29,747 ဒါက Lincoln ရဲ့ အသက် ၃၀ နောက်ပိုင်းဓါတ်ပုံပေါ့။ 77 00:05:29,747 --> 00:05:35,900 သူက Euclid ရဲ့ အက္ခရာ ကို အရမ်းသဘောကျတယ်။ သူ့ရဲ့စိတ်က ဒီစာအုပ်ဖတ်ပြီး လေ့ကျင့်ခဲ့တယ်။ 78 00:05:35,900 --> 00:05:38,872 သူကမြင်းစီးနေတဲ့အချိန်မှာ Euclid ရဲ့ အက္ခရာကို ဖတ်မယ် ၊ သူက 79 00:05:38,872 --> 00:05:40,777 သမ္မတရုံးမှာလဲ Euclid ရဲ့ အက္ခရာကိုဖတ်မယ်။ 80 00:05:41,207 --> 00:05:43,795 ဒါက Lincoln ရဲ့ တိုက်ရိုက် ကိုးကားချက်ဖြစ်တယ်။ 81 00:05:43,795 --> 00:05:48,415 `` ကျွန်တော်ဥပဒေပညာသင်ချိန်မှာ ၊ Demonstrate ဆိုတာ သက်သေပြတယ်ဆိုတာကို ခဏခဏ တွေ့ခဲ့တယ်။ 82 00:05:48,415 --> 00:05:53,454 ပထမတော့ အဓိပ္ပါယ်ကိုနားလည်တယ်လို့ထင်ခဲ့တယ်၊ နောက်ပိုင်းကျတော့ နားမလည်ခဲ့ဖူးလို့သိလာတယ်။ 83 00:05:53,454 --> 00:05:59,375 ကိုယ့်ဟာကိုယ်မေးကြည့်တယ်၊ သက်သေပြနိုင်တာထက်ကို ပိုပြီး ရှင်းပြရရင် ကျွန်တော်ဘာလုပ်ရမလဲ။ 84 00:05:59,375 --> 00:06:02,580 တခြားသက်သေပြချက်နဲ့ Demonstration က ဘာကွာသလဲ။ 85 00:06:02,580 --> 00:06:08,454 ဒါနဲ့ Lincoln က Demonstration ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်သည် သံသယမရှိ သက်သေပြတာလို့ ဆိုတယ် 86 00:06:08,454 --> 00:06:13,307 ပိုပြီး ကြိုးပမ်းရတဲ့ ရိုးရိုးကျေနပ်နိုင်တဲ့ အကျိုးအကြောင်းပြချက်ထက်ပိုတယ် 87 00:06:13,307 --> 00:06:17,998 ``ကျွန်တော် Webster အဘိဓမ္မါ မှာ ရှာကြည့်တယ်`` ( Lincoln ခေတ်က Webster ရှိခဲ့တယ်။) 88 00:06:17,998 --> 00:06:23,060 `` တစ်ခုခုသက်သေပြနိုင်တယ်၊ သံသယမရှီလောက်အောင်၊ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် 89 00:06:23,060 --> 00:06:28,005 ဘယ်လိုသက်သေပြရမလဲဆိုတာကို စဉ်းစားလို့မရဘူး ၊ ကြီးကျယ်တဲ့ အရာတွေကို 90 00:06:28,005 --> 00:06:32,649 သံသယမရှိလောက်အောင်၊ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ဆင်ခြင်သုံးသပ်မှုမပါပဲ 91 00:06:32,649 --> 00:06:35,668 Demonstration ကို ကျွန်တော်နားလည်တာက 92 00:06:35,668 --> 00:06:41,241 တခြား အဘိဓမ္မာတွေ၊ အကိုးအကားစာစောင်တွေ ရှာပြီး လေ့လာကြည့်တယ်၊ ဒါပေမယ့် ဒါထက်ကောင်းတဲ့အဖြေမတွေ့ဘူး။ 93 00:06:41,241 --> 00:06:45,676 မျက်ကန်းကို အပြာ လို့ သတ်မှတ်သလိုဖြစ်နေတယ်။ 94 00:06:45,676 --> 00:06:55,150 ကျွန်တော်က ကိုယ့်ကိုယ်ကို `` Demonstrate ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်မသိပဲ မင်းဘယ်လိုရှေ့နေလုပ်မလဲ`` လို့ဆိုတယ်။ 95 00:06:55,150 --> 00:07:00,467 ကျွန်တော်သည် Springfield ကထွက်ပြီး အဖေ့ရဲ့ အိမ်မှာ သွားနေတယ်။ 96 00:07:00,467 --> 00:07:04,345 Euclid ရဲ့စာအုပ်ခြောက်အုပ်မှာရှိတဲ့ ဘယ်ယူဆချက်မဆို ရွတ်နိုင်တဲ့အထိ 97 00:07:04,345 --> 00:07:06,806 Planar Geometry နဲ့ဆိုင်တဲ့ စာအုပ်ခြောက်အုပ်ကို ပြောတာ 98 00:07:06,806 --> 00:07:11,868 အဲဒီ့တော့မှ Demonstrate ရဲ့အဓိပ္ပါယ်ကို နားလည်ပြီးမှ ရှေ့နေပညာကို ပြန်ဆက်သင်တယ် 99 00:07:11,868 --> 00:07:17,348 ထူးချွန်တဲ့ အမေရိကန်သမ္မတက ရှေ့နေကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့ရာ 100 00:07:17,348 --> 00:07:24,128 Euclid ရဲ့အက္ခရာ စာအုပ်ခြောက်အုပ်က ဘယ်ယူဆချက်ကို မဆို သက်သေပြနိုင်ရမယ်လို့ဆိုတယ်။ 101 00:07:24,128 --> 00:07:30,885 သူသမ္မတဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ သူဆက်ပြီးလေ့ကျင့်ခဲ့လို့ 102 00:07:30,885 --> 00:07:32,954 သမ္မတကာင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တယ် 103 00:07:33,447 --> 00:07:36,922 ကျွန်တော်တို့ဒီ Geometry သင်တန်းအစီအစဉ်က အဲဒါကိုလေ့လာဒါဘဲ။ 104 00:07:36,922 --> 00:07:42,806 ကျွန်တော်တို့ လေ့လာရမှာက ဘယ်လိုကြိုးစားပြီး သက်သေပြရမလဲဆိုတာကို 105 00:07:42,868 --> 00:07:49,624 ကျွန်တော်တို့သည် Euclid နှစ်ထောင်ကျော်က လေ့လာခဲ့သလို ဒီခေတ်ပုံစံနဲ့ပေါ့ 106 00:07:49,624 --> 00:07:59,812 ကျွန်တော်တို့ ပြောဆိုချက်တွေကို သေချာရအောင် အကွက်လုံအောင် အကျိုးအကြောင်းရှင်းပြရမယ်။ 107 00:07:59,812 --> 00:08:01,972 ကျွန်တော်တို့ ပြောတာကို သက်သေပြနိုင်ရမယ်။ 108 00:08:01,972 --> 00:08:06,388 တကယ်အခြေခံကျတဲ့ သင်္ချာကို ခင်ဗျားတို့က လေ့လာရမှာဖြစ်တယ် 109 00:08:06,388 --> 00:08:08,525 သင်္ချာသည် တကယ်တော့ တွက်ချက်မှု ဒါပါပဲ 110 00:08:08,525 --> 00:08:12,820 ဒီ Geometry (အခုတော့ Euclidean Geometry ပေါ့) 111 00:08:12,820 --> 00:08:17,000 ဒါက တကယ်တော့ သင်္ချာဆိုတာပါပဲ 112 00:08:17,000 --> 00:08:21,388 တစ်ချို့ဟာတွေကို ယူဆမယ် အဲဒီ့ကို မူတည်ပြီးမှာ တခြားဟာတွေကို ကောက်ချက်ချရမယ်။