0:00:00.789,0:00:04.600
'' သဘာဝရဲ့ ဥပဒေသည် ဘုရားသခင်ရဲ့ သင်္ချာအတွေးအခေါ်ပါပဲ ''

0:00:04.862,0:00:07.523
ဒါက Euclid Alexandria ရဲ့ အဆိုဖြစ်တယ်

0:00:07.523,0:00:12.655
သူက ခရစ်တော် မပေါ်ခင် နှစ်ပေါင်း ၃၀ဝ က ဂရိသင်္ချာနဲ့ ဒဿနပညာရှင်ဖြစ်တယ်

0:00:12.655,0:00:19.691
ဒီကုးကားချက်ပြောရခြင်း အကြောင်းရင်းက Euclid သည် Geometry ရဲ့ ဖခင်ဖြစ်လို့ပါပဲ။

0:00:19.691,0:00:22.663
ခင်ဗျားရဲ့ ဘုရားသခင်ပေါ် အထင်အမြင်ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဒီကိုးကားချက် မှန်တယ်။

0:00:22.663,0:00:25.054
ဘုရားသခင် တကယ်ရှိတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဒါမှ မဟုတ် လဲ သဘာဝဘုရားပေါ့

0:00:25.054,0:00:27.516
ဘဘာဝရဲ့ အခြေခံအချက်အလက် အကြောင်းပြောတာဖြစ်တယ်

0:00:27.516,0:00:31.649
'' သဘာဝရဲ့ ဥပဒေသည် ဘုရားသခင်ရဲ့ သင်္ချာအတွေးအခေါ်ပါဘဲ "

0:00:31.649,0:00:35.016
သင်္ချာသည် သဘာဝဥပဒေ အားလုံးကို အထောက်အပံ့ ပေးတယ်။

0:00:35.016,0:00:37.802
Geometry စာလုံးကိုယ်တိုင်က ဂရိဆီကလာတယ်။

0:00:37.802,0:00:40.983
Geo သည် ဂရိလို ကမ္ဘာဖြစ်တယ်။

0:00:40.983,0:00:44.211
Metry သည် ဂရိလို တိုင်းတာချက်ဖြစ်တယ်။

0:00:44.211,0:00:47.183
ခင်ဗျားတို့က Metric စနစ်တွေကိုသိမှာပေါ့

0:00:47.183,0:00:50.132
Euclid သည် Geometry ရဲ့ ဖခင်လို့ လူတွေက အသိအမှတ်ပြုတယ်။

0:00:50.132,0:00:52.802
သူက Geometry ကိုလေ့လာတဲ့ ပထမဦးဆုံးလူတော့ မဟုတ်ဘူး

0:00:52.802,0:00:56.285
အရှေ့ဆုံးလူသားတွေက Geometry ပညာကို လေ့လာခဲ့မယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်လို့ရတယ်။

0:00:56.562,0:01:00.024
သူတို့က ဒီမှာလို မြေပေါ်မှာ ရှိတဲ့ အကိုင်းနှစ်ခုကို ကြည့်ပြီး၊

0:01:00.024,0:01:02.462
ပြီးတေ့ နောက်ထပ် ဒီလိုပုံရှိတဲ့ အကိုင်းတွဲ နှစ်ခုကိုလည်းကြည့်ပြီး၊

0:01:02.462,0:01:05.178
ဒီဟာက ပိုပြီး ဟ နေတယ်၊ ဒီမှာ ဆက်နွယ်ချက်ကဘာလဲ

0:01:05.178,0:01:13.654
ဒါမှမဟုတ် သူတို့က ဒီလို အကိုင်းရှိတဲ့ အပင်တစ်ခုကိုကြည့်ပြီး၊

0:01:13.654,0:01:18.274
သူတို့က ဆိုမယ် " ဒီလိုအဟနဲ့ ဟိုလိုအဟမှာ တစ်ခုခုသဘောတရားတူရမယ်"

0:01:18.274,0:01:19.737
ဒါမှမဟုတ် သူတို့က ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးကြည့်မယ်

0:01:19.737,0:01:26.123
အချိုးအစားကဘာလဲ၊ ဒါမှမဟုတ် စက်ဝိုင်းရဲ့ အဝန်းနဲ့အကျယ်ရဲ့ ဆက်နွယ်မှုကဘာလဲ

0:01:26.123,0:01:28.352
အဲဒါက စက်ဝိုင်းအားလုံးမှာ အတူတူ သက်ရောက်မလား ?

0:01:28.352,0:01:31.812
ဒါက သေချာပေါက် မှန်တယ်လို့ ဘယ်လိုယူဆလို့ရမလဲ။

0:01:31.812,0:01:34.412
ရှေးဂရိတွေရဲ့ အကြောင်းကို လေ့လာခဲ့ရင်,

0:01:34.412,0:01:39.010
သူတို့တွေက Geometry ပညာမှာ ပိုပြီးစဉ်းစားခဲ့တာတွေ့ရမယ်။

0:01:39.010,0:01:43.259
Pythagoras လို ဂရိသင်္ချာပညာရှင်တွေ အကြောင်းပြောရရင်၊

0:01:43.259,0:01:45.535
(Euclid မတိုင်ခင်က)

0:01:45.535,0:01:54.511
၃၀ဝ BC ခေတ်က Euclidean Geometry အကြောင်း မကြာခဏ ပြောကြတဲ့ အကြောင်းက

0:01:54.511,0:01:59.832
ဒီမှာက Rapheel ဆွဲထားတဲ့ Euclid ရဲ့ ပန်းချီပေါ့ ၊ ဘယ်သူမှ သူဘယ်လိုရှိတယ်ဆိုတာ မသိဘူး။

0:01:59.832,0:02:05.793
သူ ဘယ်ချိန်ကမွေးပြီး၊ သေသွားတာတောင် မသိဘူး၊ ဒါက Raphael စိတ်ကူးပြီး ဆွဲတာဖြစ်တယ်။

0:02:05.793,0:02:08.383
သူက Alexandria မှာ ဆရာလုပ်တုံးကပေါ့။

0:02:08.383,0:02:14.397
သူက Geometry ရဲ့ ဖခင်လို့ခေါ်တဲ့ အကြောင်းက သူရေးခဲ့တဲ့ `` Euclid ရဲ့ အက္ခရာ `` စာတန်းကြောင့်ဖြစ်တယ်။

0:02:14.397,0:02:21.263
Euclid ရဲ့ အက္ခရာ သည် ၁၃ တွဲရှိတဲ့ ကျောင်းသို့စာအုပ်ဖြစ်တယ်။

0:02:21.263,0:02:24.773
အကျော်ကြားဆုံးကျောင်းသုံးစာအုပ်လို့ တောင်းဆိုနိုင်ပါတယ်။

0:02:24.773,0:02:31.441
သူက ဒီ ၁၃ တွဲကို အားစိုက်ပြီး သေချာစွာစဉ်းစားပြီး ကျိုးကြောင်းဆက်စပ်တဲ့ ခရီးရှည်ဖြတ်ခဲ့တယ်။

0:02:31.441,0:02:37.524
Geometry , number theory နဲ့ solid Geometry ( ရှု့ထောင့်သုံးခုရှိတဲ့ Geometry) ကိုရေးဖို့ပဲ။

0:02:37.524,0:02:40.682
ဒီမှာတော့ အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ထားတဲ့ ``ခေါင်းစဉ်စာမျက်နှာရဲ့ တစ်ဖက်ခြမ်း`` Frontinspiece ပုံဖြစ်တယ်။

0:02:40.682,0:02:44.955
Euclid ရဲ့ အက္ခရာ ကိုပထမဦးဆုံး အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြနလည်းဖြစ်တယ်။

0:02:44.955,0:02:47.532
အဲဒါက ၁၅၇၀ နှစ်မှ ပြန်ခဲ့တာဖြစ်တယ်။

0:02:47.532,0:02:51.851
သေချာတာကတော့ အလယ်ခေတ်မှာ ဂရိလို အရင်ရေးခဲ့တာဖြစ်တယ်။

0:02:51.851,0:02:55.334
အာရပ်တွေက ဒီအသိပညာကို ထိန်းသိမ်းပြီး အာရပ်ဘာသာဆီပြန်ခဲ့တယ်။

0:02:55.334,0:03:02.393
အလည်ခေတ်နောက်ပိုင်းမှာတော့ လက်တင်ဘာသာကို ပြန်တယ်၊ နောက်ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘာသာပြန်ခဲ့တယ်။

0:03:02.393,0:03:05.806
``အားစိုက်ခဲ့ရတဲ့ခရီးရှည်`` ဆိုတာ ကျွန်တော်ပြောတာပါ၊ Euclid မဟုတ်ဘူး။

0:03:05.806,0:03:14.374
``ဒေါင့်မှန်တြိဂံရဲ့ အနားနှစ်ခုရဲ့ နှစ်ထပ်ကိန်းသည် ဒေါင့်မှန် ခံအရာနှစ်ထပ်နဲ့ညီတယ်။

0:03:14.374,0:03:18.182
အဲဒါမျိုးတွေပေါ့ `` အသေးစိတ်ကို ကျွန်တော်တို့ နောက်ကျမှ ရှင်းပါမယ်``

0:03:18.182,0:03:24.475
မှန်ကောင်းမှန်မယ်လောက်ကို မရောင့်ရဲချင်ဘူး၊ မှန်တယ်ဆိုတာကို သက်သေပြချင်တယ် လို့ သူကဆိုတယ်

0:03:24.475,0:03:29.723
အက္ခရာ ကိုရေးခဲ့ရာမှာ ၊ အထူးသဖြင့် Planer Geometry နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အတွဲ ၆ ခုမှာ

0:03:33.215,0:03:37.721
မှန်တယ်လို့ ယူဆချက် တွေနဲ့စခဲ့တယ်။

0:03:37.721,0:03:43.747
Grometry မှာဆိုရင် အဲ့ဒီ့ယူဆချက်တွေကို Axioms ဒါမှမဟုတ် Postulates တွေလိ့ဆိုတယ်။

0:03:43.747,0:03:51.549
အဲဒီ့ကနေစပြီး သူက သက်သေပြချက်၊ ကောက်နှုတ်တင်ပြချက်တွေ ရေးခဲ့တယ်။ အဲဒါတွေကို Theorems လို့လဲခေါ်တယ်။

0:03:51.549,0:03:55.729
ပြီးတော့ `` ဒါနဲ့ဒါနဲ့မှန်ခဲ့ရင် ဒီဟာက မှန်ရမယ် `` လို့သူကပြောခဲ့တယ်။

0:03:55.729,0:03:58.492
တခြားဟာတွေ မမှန်ဘူးဆိုတာလည်း သူက သက်သေပြနိုင်ခဲ့တယ်။

0:03:58.492,0:04:01.255
ဒါကအမှန်အကန် မဟုတ်ဘူးလို့ သက်သေပြနိုင်ခဲ့တယ်။

0:04:01.255,0:04:04.042
`` ငါထိုင်ခဲ့တဲ့ စက်ဝိုင်းတိုင်းမှာ ဒီအရည်အချင်းရှိတယ်`` လို့လဲ မပြောခဲ့ဘူး

0:04:04.042,0:04:06.155
``ဒါမှန်တယ်ဆိုတာ ကျွန်တော် သက်သေပြခဲ့တယ်`` လို့ဆိုတယ်။

0:04:06.155,0:04:11.402
အဲဒီ့ကနေဆက်ပြီး နောက်ထပ်ကောက်ချက်တွေ Theorems တွေကို ရှာတွေ့ခဲ့တယ်။

0:04:11.402,0:04:14.096
အရင်က မှန်တယ်လို့ လက်ခံခဲ့တဲ့အဆို Axioms တွေကို သုံးလို့ရပါတယ်။

0:04:14.096,0:04:17.068
ဒီမှာ ထူးခြားတာက အရင်က ဘယ်သူကမှ မလုပ်ခဲ့ဖူးဘူး။

0:04:17.068,0:04:23.477
ကျယ်ပြန့်တဲ့အသိပညာတစ်ခုလုံးအပေါ်မှာ သံသယနဲနဲမှ မရှိအောင်ကြိုးစားပြီး သက်သေပြခဲ့တယ်။

0:04:23.477,0:04:30.095
သူက ဒီမှာတစ်ခု ဟိုမှာတစ်ခုမဟုတ်ပဲ အသိပညာ အားလုံးပေါ်မှာ သက်သေပြခဲ့တယ်။

0:04:30.884,0:04:39.692
ဒီလိုနဲ့ Axiom, Postulates, Theorems, Propositions တွေကို ကြိုးပမ်းပြီး တစ်ခုပေါ်တစ်ခုဆင့်ပြီး ဆောက်ခဲ့တယ်။

0:04:39.692,0:04:42.022
Theorems တို့ Proposition တို့ဆိုတာ တကယ်တော့အတူတူပါပဲ။

0:04:43.069,0:04:47.881
Euclid ရေးပြီး နှစ်ပေါင်းနှစ်ထောင်လောက်( ကျောင်းသုံးစာအုပ်ရဲ့ အံ့မခန်းလောက်တဲ့ သက်တန့်)

0:04:47.881,0:04:55.427
Euclid ရဲ့ အက္ခရာကို နောကျေခဲ့ရင် လူတွေက ခင်ဗျားကို ပညာတက်လို့ မယူဆခဲ့ဘူး၊

0:04:55.427,0:04:59.862
အနောက်နိုင်ငံတွေမှာ Euclid ရဲ့ အက္ခရာစာအုပ်သည် ဒုတိယ အရောင်းကောင်းဆုံး ဖြစ်ခဲ့တယ်။

0:04:59.862,0:05:01.581
ခရစ်ယာန်ကျမ်းစာပြီးရင်။

0:05:01.581,0:05:04.344
အဲဒါက ကျမ်းစာပြီးရင် ဒုတိယ လိုက်တာက သင်္ချာစာအုပ်ဖြစ်တယ်။

0:05:04.344,0:05:07.943
ပုံနှိပ်စက်စထွက်တဲ့အချိန်မှာ သူတို့တွေကဆိုမယ်၊ ကျမ်းစာအုပ်ကို ထုတ်ရအောင် ပြီးတော့ ဘာထုတ်မလဲ

0:05:07.943,0:05:09.940
Euclid ရဲ့အက္ခရာ ကိုထုတ်ရအောင်

0:05:10.525,0:05:16.606
ဒါကတော်တော့ကိုကြာခဲ့တဲ့ အဖြစ်သည် အဲဒီ့အချိန်အထိ အကျုံးဝင်တယ်ဆိုတာ တွေ့ရမယ်။

0:05:16.606,0:05:19.416
၁၅၀-၁၆၀ နှစ် မတိုင်ခင်က

0:05:19.816,0:05:23.779
ဒီဟာက Abraham Lincoln ရဲ့ ကိုးကားချက်ဖြစ်တယ် (ထူးချွန်တဲ့

0:05:23.779,0:05:26.612
အမေရိကန်သမ္မတ တစ်ယောက်) ဒီ Abraham Lincoln ရဲ့ပုံကို ကျွန်တော်သဘောကျတယ်။

0:05:26.612,0:05:29.747
ဒါက Lincoln ရဲ့ အသက် ၃၀ နောက်ပိုင်းဓါတ်ပုံပေါ့။

0:05:29.747,0:05:35.900
သူက Euclid ရဲ့ အက္ခရာ ကို အရမ်းသဘောကျတယ်။ သူ့ရဲ့စိတ်က ဒီစာအုပ်ဖတ်ပြီး လေ့ကျင့်ခဲ့တယ်။

0:05:35.900,0:05:38.872
သူကမြင်းစီးနေတဲ့အချိန်မှာ Euclid ရဲ့ အက္ခရာကို ဖတ်မယ် ၊ သူက

0:05:38.872,0:05:40.777
သမ္မတရုံးမှာလဲ Euclid ရဲ့ အက္ခရာကိုဖတ်မယ်။

0:05:41.207,0:05:43.795
ဒါက Lincoln ရဲ့ တိုက်ရိုက် ကိုးကားချက်ဖြစ်တယ်။

0:05:43.795,0:05:48.415
`` ကျွန်တော်ဥပဒေပညာသင်ချိန်မှာ ၊ Demonstrate ဆိုတာ သက်သေပြတယ်ဆိုတာကို ခဏခဏ တွေ့ခဲ့တယ်။

0:05:48.415,0:05:53.454
ပထမတော့ အဓိပ္ပါယ်ကိုနားလည်တယ်လို့ထင်ခဲ့တယ်၊ နောက်ပိုင်းကျတော့ နားမလည်ခဲ့ဖူးလို့သိလာတယ်။

0:05:53.454,0:05:59.375
ကိုယ့်ဟာကိုယ်မေးကြည့်တယ်၊ သက်သေပြနိုင်တာထက်ကို ပိုပြီး ရှင်းပြရရင် ကျွန်တော်ဘာလုပ်ရမလဲ။

0:05:59.375,0:06:02.580
တခြားသက်သေပြချက်နဲ့ Demonstration က ဘာကွာသလဲ။

0:06:02.580,0:06:08.454
ဒါနဲ့ Lincoln က Demonstration ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်သည် သံသယမရှိ သက်သေပြတာလို့ ဆိုတယ်

0:06:08.454,0:06:13.307
ပိုပြီး ကြိုးပမ်းရတဲ့ ရိုးရိုးကျေနပ်နိုင်တဲ့ အကျိုးအကြောင်းပြချက်ထက်ပိုတယ်

0:06:13.307,0:06:17.998
``ကျွန်တော် Webster အဘိဓမ္မါ မှာ ရှာကြည့်တယ်`` ( Lincoln ခေတ်က Webster ရှိခဲ့တယ်။)

0:06:17.998,0:06:23.060
`` တစ်ခုခုသက်သေပြနိုင်တယ်၊ သံသယမရှီလောက်အောင်၊ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်

0:06:23.060,0:06:28.005
ဘယ်လိုသက်သေပြရမလဲဆိုတာကို စဉ်းစားလို့မရဘူး ၊ ကြီးကျယ်တဲ့ အရာတွေကို

0:06:28.005,0:06:32.649
သံသယမရှိလောက်အောင်၊ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ဆင်ခြင်သုံးသပ်မှုမပါပဲ

0:06:32.649,0:06:35.668
Demonstration ကို ကျွန်တော်နားလည်တာက

0:06:35.668,0:06:41.241
တခြား အဘိဓမ္မာတွေ၊ အကိုးအကားစာစောင်တွေ ရှာပြီး လေ့လာကြည့်တယ်၊ ဒါပေမယ့် ဒါထက်ကောင်းတဲ့အဖြေမတွေ့ဘူး။

0:06:41.241,0:06:45.676
မျက်ကန်းကို အပြာ လို့ သတ်မှတ်သလိုဖြစ်နေတယ်။

0:06:45.676,0:06:55.150
ကျွန်တော်က ကိုယ့်ကိုယ်ကို `` Demonstrate ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်မသိပဲ မင်းဘယ်လိုရှေ့နေလုပ်မလဲ`` လို့ဆိုတယ်။

0:06:55.150,0:07:00.467
ကျွန်တော်သည် Springfield ကထွက်ပြီး အဖေ့ရဲ့ အိမ်မှာ သွားနေတယ်။

0:07:00.467,0:07:04.345
Euclid ရဲ့စာအုပ်ခြောက်အုပ်မှာရှိတဲ့ ဘယ်ယူဆချက်မဆို ရွတ်နိုင်တဲ့အထိ

0:07:04.345,0:07:06.806
Planar Geometry နဲ့ဆိုင်တဲ့ စာအုပ်ခြောက်အုပ်ကို ပြောတာ

0:07:06.806,0:07:11.868
အဲဒီ့တော့မှ Demonstrate ရဲ့အဓိပ္ပါယ်ကို နားလည်ပြီးမှ ရှေ့နေပညာကို ပြန်ဆက်သင်တယ်

0:07:11.868,0:07:17.348
ထူးချွန်တဲ့ အမေရိကန်သမ္မတက ရှေ့နေကောင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့ရာ

0:07:17.348,0:07:24.128
Euclid ရဲ့အက္ခရာ စာအုပ်ခြောက်အုပ်က ဘယ်ယူဆချက်ကို မဆို သက်သေပြနိုင်ရမယ်လို့ဆိုတယ်။

0:07:24.128,0:07:30.885
သူသမ္မတဖြစ်လာတဲ့အချိန်မှာ သူဆက်ပြီးလေ့ကျင့်ခဲ့လို့

0:07:30.885,0:07:32.954
သမ္မတကာင်းတစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တယ်

0:07:33.447,0:07:36.922
ကျွန်တော်တို့ဒီ Geometry သင်တန်းအစီအစဉ်က အဲဒါကိုလေ့လာဒါဘဲ။

0:07:36.922,0:07:42.806
ကျွန်တော်တို့ လေ့လာရမှာက ဘယ်လိုကြိုးစားပြီး သက်သေပြရမလဲဆိုတာကို

0:07:42.868,0:07:49.624
ကျွန်တော်တို့သည် Euclid နှစ်ထောင်ကျော်က လေ့လာခဲ့သလို ဒီခေတ်ပုံစံနဲ့ပေါ့

0:07:49.624,0:07:59.812
ကျွန်တော်တို့ ပြောဆိုချက်တွေကို သေချာရအောင် အကွက်လုံအောင် အကျိုးအကြောင်းရှင်းပြရမယ်။

0:07:59.812,0:08:01.972
ကျွန်တော်တို့ ပြောတာကို သက်သေပြနိုင်ရမယ်။

0:08:01.972,0:08:06.388
တကယ်အခြေခံကျတဲ့ သင်္ချာကို ခင်ဗျားတို့က လေ့လာရမှာဖြစ်တယ်

0:08:06.388,0:08:08.525
သင်္ချာသည် တကယ်တော့ တွက်ချက်မှု ဒါပါပဲ

0:08:08.525,0:08:12.820
ဒီ Geometry (အခုတော့ Euclidean Geometry ပေါ့)

0:08:12.820,0:08:17.000
ဒါက တကယ်တော့ သင်္ချာဆိုတာပါပဲ

0:08:17.000,0:08:21.388
တစ်ချို့ဟာတွေကို ယူဆမယ် အဲဒီ့ကို မူတည်ပြီးမှာ တခြားဟာတွေကို ကောက်ချက်ချရမယ်။