WEBVTT

00:00:12.361 --> 00:00:19.727
ဒီ ဗီြဒီယို မွာ က်ြန္ေတာ္တို႔က အလင္းတန္း အျဖဴ နွင့္ အေရာင္ တို႔၏ ဆက္သြယ္မႈ႔ကိုၾကည့္မွာ ျဖစ္တယ္။

00:00:19.727 --> 00:00:25.553
၎ကို ၁၆၇၁ တြင္ Royal society သို႔ပို႔ေသာ စာတမ္းမွ Newton၏ Prism စမ္းသပ္မႈ႔ က႑တစ္ခု အားျဖင့္ ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္သည္။ ျဖစ္ေပၚလာပုံက ေတာ့

00:00:25.553 --> 00:00:28.947
Newton ေခတ္က လႊမ္းမိုးခ့ဲ တ့ဲ နိယာမ က

00:00:28.947 --> 00:00:33.291
အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္း သည္ အလင္းတန္း အေရာင္ တစ္ခုျဖစ္ျပီး ထိုအေရာင္ မွ အျခား အေရာင္ မ်ားကို လုပ္နိုင္ သည္ဟု ျဖစ္သည္။

00:00:33.291 --> 00:00:38.636
ဥပမာ ဒီအနီေရာင္ ပလက္စတစ္ ကို ဒီအျဖဴေရာင္ အလင္းမွ အနီေရာင္ အလင္းသို႔ ေျပာင္းသြားျခင္းဟု ေဖာ္ျပတယ္။

00:00:38.636 --> 00:00:42.346
အလင္းက ၾကားခံနယ္ နွစ္ခုမွာ ဘယ္လိုျပဳမူတယ္ ဆိုတာကို လည္းသူတို႔သိတယ္။

00:00:42.346 --> 00:00:50.256
ဥပမာ မ်က္နွာျပင္ တစ္ခု၏ တစ္ဘက္စီ မွာရွိ တဲ့ေထာင့္ေတြရဲ႕ SIN အခ်ိဳးက ကိန္းေသ။(ၾကားခံနယ္ကိုမစဥ္းစား ပါ)

00:00:50.256 --> 00:00:58.170
အဲ့ဒါက Snell's law ၏ ပုံစံျဖစ္တဲ့ ေထာင့္ေတြရဲ႕ SIN အခ်ိဳးက ၎ၾကားခံနယ္၏ refrative index ေတြရဲ႕ အခ်ိဳး ေျပာင္းျပန္နွင့္ ညီတယ္။

00:00:58.170 --> 00:01:03.583
ၾကားခံနယ္တစ္ခုရဲ႕ refrative index က ထိုၾကားခံနယ္ထဲသို႔ ျဖတ္သြားတဲ့ အလင္း နႈန္းနွင့္ ဆက္သြယ္ေနတယ္။

00:01:03.583 --> 00:01:08.335
ဒီ စာေၾကာင္းက အကယ္၍ ေထာင့္ကိုသာေျပာင္း လိုက္လ်ွင္ မ်က္နွာျပင္ ဘာျဖစ္သြားမည္လဲလို႔ ေတြးေစတယ္။

00:01:08.335 --> 00:01:12.746
ဒီသံုးေျမွာင့္ဖန္တံုး ကဲ့သို႔ ရႈပ္ေထြးေသာ ပုံစံေတြနွင့္လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။

00:01:12.746 --> 00:01:16.837
၎က ပထဝီပုံစံ တစ္မ်ိဳးသာျဖစ္ျပီး ေထာင့္ေတြမွန္ေအာင္ ညွိျခင္းသာျဖစ္တယ္။

00:01:16.837 --> 00:01:22.089
Newton က အေဝးၾကည့္မွန္ေျပာင္း အတြက္ မွန္ဘီလူး လုပ္ေနခ်ိန္မွာပဲ သံုးေျမွာင့္ဖန္တံုး အေရာင္ေတြအေၾကာင္းကို ေလ့လာရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။

00:01:22.089 --> 00:01:26.704
၎အေရာင္ေတြက သုံးေျမွာင့္ဖန္တံုးကို အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္း ျဖတ္သြားျခင္းေၾကာင့္ ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။

00:01:26.704 --> 00:01:33.127
သင္ ဟာ အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္းအခ်ိဳ႕ကို သံုးေျမွာင့္ ဖန္တံုးထဲသို႔ ျဖတ္ေစ ေသာအခါ ထင္ထားတဲ့ အတိုင္း သက္တန္႔ကိုေတြ႔ရမွာ ျဖစ္တယ္။

00:01:33.569 --> 00:01:40.053
ဒါေပမယ့္ သူက အေရာင္ေတြျပန္႔သြားတဲ့ ဘက္က ပုံစံေတြက ပိုက်ယ္ေနတယ္ဆိုတာကို သတိျပဳမိတယ္။

00:01:40.053 --> 00:01:44.317
အလင္းက SIN အခ်ိဳးကို လိုက္နာမယ္ဆိုရင္ ပထဝီ အေနထားေပၚမွာ အေျခခံတယ္။

00:01:44.317 --> 00:01:51.022
ဒီေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို႔က သက္တန္႔ထဲမွ အေရာင္ေတြကို ခြဲၾကည့္ျပီး ၎တို႔ကို သံုးေျမာင့္ဖန္တံုးေတြထဲ ထပ္ျဖတ္ေစ ေသာအခါ

00:01:51.022 --> 00:01:54.592
သက္တန္႔မွာ ရွိတဲ့အေရာင္ေတြက သီးျခားအေရာင္ေတြျဖစ္တယ္လို႔ သိလာမယ္။

00:01:54.592 --> 00:01:59.752
ထိုအလင္းေတြက သံုးေျမွာင့္ဖန္တံုးေတြကို ျဖတ္သြား တဲ့အခါ refrative index ေတြ မတူေၾကာင္းသိရတယ္။

00:01:59.752 --> 00:02:05.693
ထိုေၾကာင့္ သူက သံုးေျမွာင့္ဖန္တံုးထဲသို႔ ျဖတ္သြားေသာ အျဖဴေရာင္ အလင္းသည္ အျဖဴေရာင္ မဟုတ္။

00:02:05.693 --> 00:02:14.274
၎က မတူေသာ အလင္းေရာင္ မ်ား၏ အစုအေဝး ျဖစ္ျပီး သံုးေျမွာင့္ဖန္တံုးက ၎အလင္းတန္းမ်ားကို
မတူေသာ refrative index မ်ားျဖင့္ ခြဲေပး တယ္။

00:02:14.274 --> 00:02:18.023
ဒီနိဂုန္း စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းေသာ္လည္း ဘာျဖစ္ေနလဲဆိုတာကိုေတာ့ သက္ေသမျကနိုင္္ဘူး

00:02:18.023 --> 00:02:21.702
အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ က်ြန္ေတာ္တို႔က ဒီအလင္းေရာင္ေတြကို ထုတ္ဖို႔ သံုးေျမွာင့္ဖန္တံုးကို သုံးေနရေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။

00:02:21.702 --> 00:02:26.563
ဒါေၾကာင့္ က်ြန္ေတာ္တို႔က အျဖဴေရာင္အလင္းမွ ထိုအေရာင္ေတြကို သုံးေျမွာင့္ဖန္တုံးကို မသံုးဘဲ ထုတ္တဲ့ စမ္းသပ္မႈ႔ကို ျပဳဖို႔လို႔တယ္။

00:02:26.563 --> 00:02:40.713
ဒီစာ၏အဆံုးမွာ Newton က ယခင္ စမ္းသပ္ခ်က္ ကဲ့သို႔ စမ္းသပ္ခ်က္တစ္ခုကို ေျပာထားတယ္။ ျပီးေတာ့ အဲ့ဒီ system မွာ မွန္ဘီလူးကို သံုးတယ္။

00:02:40.713 --> 00:02:44.303
က်ြန္ေတာ္တို႔က ဦးစြာ မွန္ဘီလူးကို ကားခ်ပ္နွင့္ကပ္ထားတယ္။ ယခင္ က က်ြန္ေတာ္တို႔ေတြ႔ခဲ့ေသာ သက္တန္႔ကိုျပန္ေတြ႔ရတယ္။

00:02:44.303 --> 00:02:50.313
ဒီမွာေတြ႔ရတဲ့ အလင္းတန္းက မွန္ဘီလူးကို ျဖတ္သြားတဲ့ အလင္းတန္း။ အေပၚကဟာက မွန္ဘီလူးေပၚမက်တဲ့ ဟာဝ

00:02:50.313 --> 00:02:57.144
ကားခ်ပ္ကိုေရႊ႔လိုက္လ်ွင္ အေရာင္ေတြထပ္သြားျပီး အျဖဴေရာင္္ အလင္းကို ျပန္ေတြ႔ရတယ္။

00:02:57.144 --> 00:03:03.846
ကားခ်ပ္ကို ဆက္ေရႊ႕ၾကည့္လွ်င္ က်ြန္ေတာ္တို႔ အရင္ကေတြ႔ခဲ့တဲ့ သက္တန္႔ကို ျပန္ေတြ႔ ရတယ္။ဒါေပမယ့္ ေျပာင္းျပန္ ေပါ့။

00:03:03.846 --> 00:03:08.941
ကားခ်ပ္ကို ေရႊ႕တာေၾကာင့္ ဒီစမ္သပ္မႈ႔မွာ အေရာင္ေျပာင္ျခင္းမရွိေပ။

00:03:08.941 --> 00:03:12.668
အေရာင္ထပ္ျခင္းသာ ရွိသည္။

00:03:12.668 --> 00:03:19.755
ဒါေၾကာင့္ ကြန္ေတာ္တု႔ိ ျမင္ရေသာ အျဖဴေရာင္အလင္း က အေရာင္ မ်ားေပါင္းထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု နိဂုန္းခ်ဳပ္နိုင္တယ္။

00:03:19.755 --> 00:03:24.039
က်ြန္ေတာ္တို႔က အျဖဴအလင္းကို ျမင္ရန္ အေရာင္ေတြ မလိုေပ။

00:03:24.039 --> 00:03:30.623
အကယ္၍သင္ ဟာ ဒီဗီဒီယို ကို အိမ္ ရွိ TV သို႔မဟုတ္ ကြန္ပ်ဴတာ နွင့္ၾကည့္ေနလွ်င္ ေတြ႔ေန ေသာအျဖဴအလင္းသည္ အနီ အျပာ နွင့္ အစိမ္း သာျဖစ္သည္။

00:03:30.623 --> 00:03:37.047
ဒါေပမယ့္ က်ြန္ေတာ္တို႔က သက္တန္႔မွ အေရာင္ေတြ ေပါင္းမွာျဖစ္တယ္။

00:03:37.047 --> 00:03:38.902
ဒါ ေတာ္ေတာ္သပ္ရပ္ေနျပီီ

00:03:38.902 --> 00:03:45.107
က်ြန္ေတာ္တို႔က အျဖဴေရာင္ အလင္းကို သက္တန္႔အျဖစ္ ေျပာင္းျပီး မွန္ဘီလူးကိုသံုးျပီး ၎ကို အျဖဴေရာင္ အလင္းသို႔ ျပန္ေျပာင္းတယ္။

00:03:45.107 --> 00:03:52.722
ဒါေပမယ့္ ၎က အျဖဴအလင္း ကို အမွတ္တစ္ခု၌သာ က်ေစတယ္။ မွန္ဘီလူးနားမွ ခြာလ်ွင္ျဖစ္ေစ ကပ္လ်ွင္ျဖစ္ေစ သက္တန္႔ကို ေငသတြ႔ရဆဲပါပဲ။

00:03:52.722 --> 00:03:58.092
ဒါေၾကာင့္ က်ြန္ေတာ္တို႔ အစက ရွိတဲ့ အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္းကို ရမည့္ နည္းရွိမလားဆိုေတာ့

00:03:58.092 --> 00:04:03.812
ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထင္ ထားဒါထက္ ပိုရႈပ္တယ္။

00:04:03.812 --> 00:04:10.963
ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ယခင္ သံုးေျမွာင့္ဖန္တံုးႏွင့္ စျပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ခုကို ဒီလိုထားမယ္။

00:04:15.911 --> 00:04:20.839
တကယ္ျဖစ္ေနတာက အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္းက ျပန္႔ခ်ိန္ မရလိုက္ဘူး။

00:04:20.839 --> 00:04:26.776
ဒါေၾကာင့္ အျဖဴကိုျမင္ ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ သင့္မွာ အလြန္ ႏူးည့ံတဲ့ ကိရိယာရွိလ်ွင္ေတာ့ အေရာင္ေျပာင္းတာကို ေတြ႔နုိင္ မည္။

00:04:26.776 --> 00:04:31.773
ဒီ ဖန္တုံုးကို ေဝးေဝး ေရႊ႕လိုက္လ်ွင္ မ်က္စိနွင့္ပိုရွင္းစြာ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္တယ္။

00:04:31.773 --> 00:04:38.160
ဒီမွာ အလင္းတန္း၏ အက်ယ္ကို လိုက္ျပီး အေရာင္ေျပာင္းေၾကာင္း သိရတယ္။

00:04:38.160 --> 00:04:47.535
အကယ္၍ အဲ့ဒီ သက္တန္႔မွ အျဖဴေရာင္ အလင္းကို ထုတ္လိုလွ်င္ Newton's optics တြင္ျပထားေသာ နည္းကိုလိုက္နာနိုင္ တယ္။ ၎က book1ရွိ သူ၏ေနာက္ဆံုး စမ္းသပ္ခ်က္မွ ျဖစ္တယ္။

00:04:47.535 --> 00:04:51.170
ယခင္ ကရွိတဲ့ ဖန္တံုးနွင့္ စျပီး မွန္ဘီလူးတစ္ခုကို ထားတယ္။

00:04:51.170 --> 00:04:57.485
အၾကမ္းအားျဖင့္ မွန္ဘီလူးက ၎ focal length ထက္ နွစ္ဆရွိရမည္။

00:04:57.485 --> 00:05:04.177
မွန္ဘီလူးမွ အနည္းငယ္ အကြာတြင္ သံုးေျမွာင့္ဖန္တံုး ကိုထားျပီး ၎အကြာအေဝးက လည္း focal length နွစ္ဆရွိရမည္။

00:05:04.177 --> 00:05:12.459
ဖန္တံုးကို ျပင္ေပးျပီးေသာအခါ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေတြ႔ရတာက အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္း အၾကမ္း ျဖစ္တယ္။

00:05:12.459 --> 00:05:20.519
ယခု သင္ဟာ အေရာင္ေတြကို ရႈင္းရႈင္းလင္းလင္း ျမင္ရေအာင္ focal length ၾကီးတဲ့ မွန္ဘီလူးေတြနဲ႔ system အၾကီးတစ္ခု လုပ္သင့္တယ္။

00:05:20.519 --> 00:05:26.579
ဒါဆို ၾကည္လင္ ျပတ္သားတဲ့ အလင္းတန္းကို ရမွာေပါ့။ ဒါလည္းအလုပ္ျဖစ္ပါ တယ္။

00:05:26.579 --> 00:05:34.870
အားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားမယ္လို႔ ေမ်ွာ္လင့္ပါတယ္။ Newton's optics အေၾကာင္းကို ေလ့လာလို လ်ွင္ ေအာက္ပါ
resores နွစ္ခုကို အၾကံျပဳပါတယ္။

00:05:34.870 --> 00:05:46.608
တစ္ခုက Newton ၏ optics စာအုပ္ copy မ်ားရနိုင္ မည့္ Project Gutenberg နွင့္ အျခားတစ္ခု Newton စာတမ္း copy အမ်ားဆံုးရနိုင္ တဲ့ The Newton Project တို႔ျဖစ္တယ္။