1
00:00:11,237 --> 00:00:15,298
วันนี้ผมอยากจะเล่าเรื่องประสบการณ์

2
00:00:15,298 --> 00:00:17,980
เกี่ยวกับการศึกษาให้ฟัง

3
00:00:19,698 --> 00:00:22,068
มันอาจจะต่างจากที่หลาย ๆ คนคาดหวัง

4
00:00:23,436 --> 00:00:25,764
แต่ก่อนผมก็รู้สึกเหมือนคนทั่ว ๆ ไปว่า

5
00:00:25,764 --> 00:00:29,223
การศึกษาคือสิ่งที่จะทำให้ชีวิตเราดีขึ้น

6
00:00:29,223 --> 00:00:31,923
การศึกษาคือสิ่งที่จะทำให้เราก้าวไปสู่

7
00:00:31,953 --> 00:00:34,443
ความสำเร็จในชีวิตได้

8
00:00:35,115 --> 00:00:38,035
ผมเคยรู้สึกอย่างนั้นและก็เคยพยายาม

9
00:00:38,035 --> 00:00:40,725
ที่จะต่อสู้เพื่อที่จะประสบผลสำเร็จ

10
00:00:40,835 --> 00:00:43,442
โดยการที่พยายามเรียนให้มากที่สุด

11
00:00:44,882 --> 00:00:47,082
แต่สิ่งที่ผมเห็นกลับตรงกันข้าม

12
00:00:48,995 --> 00:00:50,835
นักเรียนรุ่นเดียวกับผม

13
00:00:50,835 --> 00:00:53,855
ที่เรียนชั้นประถมมาด้วยกัน หกสิบกว่าคน

14
00:00:54,388 --> 00:00:56,588
คนที่เรียนเก่งที่สุดตอนนี้คือ

15
00:00:56,588 --> 00:00:59,488
เป็นข้าราชการคนหนึ่งที่มีแต่หนี้สิน

16
00:00:59,866 --> 00:01:05,196
หลาย ๆ คนในห้องผมเนี่ย 
พ่อแม่ต้องขายควายทั้งฝูง

17
00:01:05,196 --> 00:01:10,082
เพื่อส่งลูกเรียน บางคนต้องขายที่นา

18
00:01:10,302 --> 00:01:13,272
เพื่อส่งลูกเรียน แล้วเป็นหนี้

19
00:01:13,300 --> 00:01:17,480
และพอจบออกมาคนเหล่านี้ 
แม้จะได้งานแต่เขาก็ไม่มีปัญญา

20
00:01:18,940 --> 00:01:22,480
ที่จะซื้อที่นาคืนให้พ่อแม่ได้

21
00:01:22,480 --> 00:01:26,480
เขาคือลูกจ้างราคาถูก

22
00:01:26,480 --> 00:01:30,480
ที่จะต้องหาเลี้ยงชีวิต
ด้วยความยากลำบากต่อไป

23
00:01:32,029 --> 00:01:36,029
มันทำให้ผมรู้สึกว่า การศึกษาสำหรับคนจน

24
00:01:36,029 --> 00:01:41,309
เหมือนกับการพนัน เหมือนมากและตอนนี้

25
00:01:41,309 --> 00:01:45,910
ผมก็เริ่มเห็นคนจำนวนมาก ที่ต้องต่อสู้

26
00:01:45,940 --> 00:01:47,890
กระเสือกกระสนทำงานมากกว่าสิบปี

27
00:01:47,890 --> 00:01:53,960
เพื่อส่งลูกเรียน 
เขาสละเวลาของชีวิต มากกว่าสิบปี

28
00:01:53,960 --> 00:01:59,290
เพื่อส่งลูกเรียน 
พอจบออกมาลูกก็หางานทำไม่ได้

29
00:01:59,310 --> 00:02:02,640
หรือหางานทำได้ ก็เป็นได้แค่แรงงานราคาถูก

30
00:02:06,040 --> 00:02:10,825
ในมุมมองของคนจน รู้สึกว่าการศึกษาเนี่ย

31
00:02:10,922 --> 00:02:12,935
ทำร้ายเรามากทีเดียว

32
00:02:15,935 --> 00:02:18,935
เราเรียนเยอะมาก

33
00:02:19,255 --> 00:02:22,115
แต่สิ่งที่เรานำมาใช้ในชีวิต 
กลับไม่ใช่สิ่งที่เราเรียน

34
00:02:22,115 --> 00:02:25,895
ทำไมเราต้องสูญเสียเวลาอันมีค่า

35
00:02:25,895 --> 00:02:28,925
ของชีวิตเกือบยี่สิบปี ใช้เงินเป็นล้าน

36
00:02:28,925 --> 00:02:31,545
เพื่อที่จะเรียนสิ่งที่เราจะไม่ได้ใช้

37
00:02:32,795 --> 00:02:36,405
ผมจำได้ว่า ผมเกลียดคณิตศาสตร์มาก

38
00:02:36,405 --> 00:02:39,835
แต่ผมก้มหน้าก้มตาเรียน ซาย คอส แทน

39
00:02:39,835 --> 00:02:43,365
เรียนพายอาร์ กำลังสอง

40
00:02:43,365 --> 00:02:47,705
แล้ววันนี้ผมยังไม่เห็นใครเลยในชีวิต
ที่ถอดสแควรูทในชีวิต

41
00:02:47,835 --> 00:02:54,565
(เสียงปรบมือ)

42
00:02:54,565 --> 00:02:57,845
มีคนจำนวนมากรุ่นผม เรียนภาษาอังกฤษ

43
00:02:57,905 --> 00:03:00,915
ตั้งแต่ป.1 จนถึงปริญญาตรี

44
00:03:02,775 --> 00:03:05,335
รุ่นผม หกสิบคน
ไม่มีใครพูดภาษาอังกฤษสักคน

45
00:03:05,335 --> 00:03:09,775
มีแต่ผมพอพูดได้งู ๆ ปลา ๆ

46
00:03:09,775 --> 00:03:11,835
จะให้เขาพูดได้ไง
ในเมื่อครูสอนยังพูดไม่ได้

47
00:03:11,835 --> 00:03:15,835
แล้วเราเรียนทำไมอ่ะ เราเสียเวลาอันมีค่า

48
00:03:15,835 --> 00:03:21,475
ของชีวิตไปอย่างน่าเสียดาย ชีวิตของคนมีค่ามาก

49
00:03:21,475 --> 00:03:26,735
เวลาทุกนาทีมันยิ่งใหญ่มาก

50
00:03:26,735 --> 00:03:31,395
แต่เรากลับทำให้มันสูญเปล่า
ไปอย่างไร้ประโยชน์มาก

51
00:03:31,395 --> 00:03:34,345
พอผมมีลูกขึ้นมาผมเริ่มคิดถึงเรื่อง

52
00:03:34,345 --> 00:03:37,820
การศึกษามากขึ้นว่า จริง ๆ แล้วการศึกษา

53
00:03:37,820 --> 00:03:39,362
มันคืออะไร

54
00:03:41,792 --> 00:03:44,792
ผมเห็นสองด้าน ผมเห็นสองอย่าง

55
00:03:44,792 --> 00:03:49,248
ที่การศึกษานำออกจากชีวิตของเรา 
อย่างแรก

56
00:03:49,248 --> 00:03:50,209
คือความรัก

57
00:03:52,919 --> 00:03:55,139
ความรักเกิดจากความใกล้ชิด

58
00:03:55,139 --> 00:03:57,578
ความผูกพัน การร่วมทุกข์ร่วมสุข

59
00:04:01,398 --> 00:04:07,486
แต่ พอเราไปเข้าโรงเรียน

60
00:04:09,936 --> 00:04:11,997
ความรักหายไป

61
00:04:11,997 --> 00:04:15,217
เพราะว่าความผูกพันมันหายไปใช่ไหม

62
00:04:16,397 --> 00:04:20,446
จำได้ไหม วันที่เศร้าโศกที่สุดในชีวิตก็คือ

63
00:04:20,616 --> 00:04:22,539
วันที่พ่อแม่ไปส่งลูกไปโรงเรียน

64
00:04:22,539 --> 00:04:25,937
วันแรกครับ เป็นอย่างนี้แหละครับ

65
00:04:28,687 --> 00:04:31,525
ทำไมเราต้องเริ่มต้นชีวิตของเด็กคนหนึ่ง

66
00:04:31,525 --> 00:04:35,513
ด้วยความเศร้า ในเมื่อโลกนี้มันสนุกมาก

67
00:04:35,513 --> 00:04:38,051
มันทำให้อะไรสนุกสนานได้หลายอย่าง

68
00:04:38,051 --> 00:04:41,504
แต่เราทำไมต้องบังคับให้ลูกเศร้าตั้งแต่แรก

69
00:04:41,504 --> 00:04:43,971
เราทำไมต้องฝึกให้เด็กเครียดและกลุ้ม

70
00:04:43,971 --> 00:04:45,907
ต้องเรียนในสิ่งที่เขาไม่อยากเรียน

71
00:04:48,327 --> 00:04:51,644
ผมจำได้ว่าตอนเป็นเด็ก

72
00:04:51,644 --> 00:04:56,704
คอมมิวนิสต์กำลังยึดครอง 
เขมร ลาว และเวียดนาม

73
00:04:56,704 --> 00:05:00,581
ข่าวที่กระพือออกมาในหมู่บ้านก็คือ 
ถ้าเราเป็นคอมมิวนิสต์

74
00:05:00,581 --> 00:05:05,101
เขาจะจับเด็กไปเข้าค่ายล้างสมอง

75
00:05:05,101 --> 00:05:09,686
แล้วเอาพ่อแม่ไปลากไถแทนควายทำงานหนัก

76
00:05:09,686 --> 00:05:15,896
แล้วให้พ่อแม่กินข้าววันละ หนึ่งกระป๋อง 
ผมกลัวมาก

77
00:05:15,896 --> 00:05:18,820
แอบไปนั่งร้องไห้คนเดียวอยู่บ่อยมากเลย

78
00:05:18,820 --> 00:05:21,666
คิดถึงเรื่องนี้ทีไรร้องไห้ทุกที เพราะอะไร

79
00:05:21,666 --> 00:05:25,666
เพราะผมรักพ่อแม่มาก 
ผมไม่อยากจะถูกพรากจากพ่อแม่ไป

80
00:05:25,666 --> 00:05:30,874
แต่วันนี้เหตุการณ์ที่ผมกลัวที่สุด

81
00:05:30,874 --> 00:05:33,254
กลับเป็นเรื่องปกติในชีวิตของคนทุกคน

82
00:05:37,244 --> 00:05:39,737
อันนี้คือสิ่งที่ผมไม่เข้าใจว่า

83
00:05:39,737 --> 00:05:42,395
ทำไมสิ่งที่ผมเคยกลัวมันถึงเป็นเรื่องปกติ

84
00:05:42,435 --> 00:05:44,315
ทำไมเราต้องพรากลูกออกจากพ่อ แม่

85
00:05:46,535 --> 00:05:50,163
ความรักไม่ใช่สัญชาตญาณอย่างเดียว

86
00:05:50,533 --> 00:05:54,880
มันคือมรดกชีวิตที่ถูกพัฒนา

87
00:05:54,880 --> 00:05:58,606
และส่งต่อมาไม่รู้กี่ชั่วโครตจนมาถึงรุ่นเรา

88
00:05:58,606 --> 00:06:01,459
แต่พอรุ่นเรา เราไม่ได้ส่งต่อ

89
00:06:01,459 --> 00:06:04,879
มรดกชีวิตอันล้ำค่านี้ไว้ให้ลูก

90
00:06:04,879 --> 00:06:07,998
โดยการเราตัดขาดลูกออกจากพ่อแม่ 


91
00:06:07,998 --> 00:06:09,987
เพื่อไม่ให้มีความผูกพันกัน

92
00:06:09,987 --> 00:06:13,121
เพื่อให้ทุกคนไม่มีความเกี่ยวข้องกัน

93
00:06:13,121 --> 00:06:17,001
แล้วเราจะโดดเดี่ยวที่สุด เหงาที่สุด

94
00:06:17,001 --> 00:06:19,019
อันนี้คือสิ่งแรกที่ผมเห็นว่ามันหายไปจากชีวิต

95
00:06:19,019 --> 00:06:21,706
โดยการศึกษาทำมันหายไป

96
00:06:21,706 --> 00:06:25,876
อันที่สองคือ จินตนาการ

97
00:06:25,876 --> 00:06:29,240
จิตนาการคือ สิ่งหนึ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตของคน

98
00:06:29,240 --> 00:06:31,945
มันจะเกิดขึ้นได้ง่ายที่สุดในช่วงที่อายุไม่เกินสิบปี

99
00:06:31,945 --> 00:06:35,841
ช่วงนี้เป็นช่วงที่สมองกำลังว่างเปล่า

100
00:06:35,841 --> 00:06:39,489
เด็ก ๆ ก็จะเริ่มจินตนาการ

101
00:06:39,489 --> 00:06:44,264
การเล่นกับทรายการเล่นกับดิน ดึงใบไม้มาเล่น

102
00:06:44,264 --> 00:06:47,119
เอากิ่งไม้มาทำเป็นนั่นเป็นนี่ นั่นคือ

103
00:06:47,119 --> 00:06:51,999
การพัฒนาจินตนาการที่ยิ่งใหญ่มาก

104
00:06:51,999 --> 00:06:55,025
พอโตขึ้นคนจะจินตนาการได้น้อยลง 
เพราะคนเราอัดข้อมูล

105
00:06:55,025 --> 00:06:57,502
ไปในเต็มสมองเกินไป

106
00:06:57,502 --> 00:07:01,502
ฉะนั้นเราจะจิตนาการไม่ได้ 
เราคิดทำได้แค่ลอกเลียน

107
00:07:01,502 --> 00:07:05,689
หรือก๊อปปี้ความคิดของคนอื่น

108
00:07:05,689 --> 00:07:07,529
ดูอย่างเมืองไทย 
เวลาเราจะพัฒนาอะไรสักอย่าง

109
00:07:07,529 --> 00:07:09,631
พัฒนาการเลือกตั้ง พัฒนาประชาธิปไตย

110
00:07:09,631 --> 00:07:13,451
พัฒนานั่น พัฒนานี่ ข้าราชการและนักการเมือง

111
00:07:13,451 --> 00:07:17,240
ต้องไปดูงานต่างประเทศ

112
00:07:17,240 --> 00:07:22,557
ไปทำไม (เสียงปรบมือ)

113
00:07:22,557 --> 00:07:25,126
ไปลอกเลียนครับ ไปลอกเลียนเขามา

114
00:07:25,126 --> 00:07:28,255
เพราะตัวเองคิดไม่เป็น

115
00:07:28,255 --> 00:07:32,545
เพราะเราไม่ได้สร้างสรรค์จินตนาการให้มีชีวิตต่อไป

116
00:07:32,545 --> 00:07:36,595
เด็กจะจินตนาการได้ในช่วงที่อายุไม่เกินสิบปี

117
00:07:36,595 --> 00:07:40,595
ฉะนั้นช่วงนี้ไม่ควรจะให้เด็กเรียนหนังสือ

118
00:07:40,595 --> 00:07:43,651
เด็กจะต้องสนุก จะต้องเล่น

119
00:07:43,651 --> 00:07:46,082
จะต้องสัมผัสกับความสุข สัมผัสกับอิสรภาพ

120
00:07:46,102 --> 00:07:49,054
สัมผัสกับจินตนาการที่เขาสามารถ

121
00:07:49,054 --> 00:07:53,914
ที่จะทำอะไรก็ได้ นั่นคือสิ่งสำคัญที่สุด

122
00:07:53,914 --> 00:08:01,191
แต่พอเราส่งลูกเข้าโรงเรียนอายุสามปี อนุบาล

123
00:08:01,191 --> 00:08:04,061
บังคับให้เรียนพิเศษ เรียนนั่นเรียนนี่

124
00:08:04,061 --> 00:08:06,892
กระเป๋านี่หนักกว่ากระเป๋าผู้ใหญ่อีก

125
00:08:06,892 --> 00:08:10,711
เราบังคับให้เด็กเครียดและกลุ้ม

126
00:08:10,711 --> 00:08:14,008
ตั้งแต่อายุยังน้อย

127
00:08:14,008 --> 00:08:20,373
เขาเริ่มร่วงโรยโดยที่ยังไม่ได้บาน 
ทำไมเราทำร้ายเด็กขนาดนั้น

128
00:08:20,373 --> 00:08:25,583
เรียนมาก ๆ แล้วก็เก่งขึ้นไหมครับ เก่งขึ้นไหม

129
00:08:25,583 --> 00:08:28,683
เราดูสิเมืองไทยมีมหาวิทยาลัยเต็มบ้าน

130
00:08:28,683 --> 00:08:31,601
มีนักเรียนจบมหาศาล

131
00:08:31,601 --> 00:08:35,441
แค่น้ำท่วมกรุงเทพกลายเป็นปัญหาใหญ่

132
00:08:35,441 --> 00:08:38,206
น้ำท่วมมันเป็นเรื่องธรรมดามาไม่รู้กี่ชั่วโครต

133
00:08:38,206 --> 00:08:41,976
แต่วันนี้น้ำท่วมกลายเป็นปัญหา

134
00:08:41,976 --> 00:08:45,636
แล้วน้ำท่วมคนไม่มีน้ำกิน ต้องซื้อน้ำขวดมาดื่ม

135
00:08:45,636 --> 00:08:49,151
นี่คือวิกฤตทางความคิด นี่คือวิกฤตทางการศึกษา

136
00:08:49,151 --> 00:08:51,948
ที่เราไม่สามารถจะแก้ไขปัญหาได้

137
00:08:51,948 --> 00:08:53,970
เราเรียนไปทำไม เรียนเพื่อที่จะให้เรื่องธรรมดา

138
00:08:53,970 --> 00:09:04,039
กลายเป็นปัญหา (เสียงปรบมือ)

139
00:09:08,889 --> 00:09:15,559
เวลาเด็กจินตนาการไม่ได้ มันจะเครียด

140
00:09:15,649 --> 00:09:21,142
และกลุ้มและก็เบลอ

141
00:09:21,142 --> 00:09:24,079
โตขึ้นก็คุ้นเคยกับความเครียด ความกลุ้ม

142
00:09:24,079 --> 00:09:26,889
ชีวิตก็เป็นแบบนี้แหละ 
เกิดขึ้นมาก็ทำงานหาเงินใช้เงิน

143
00:09:26,889 --> 00:09:29,405
หาเงินใช้เงิน มีแค่นี้แหละ 
ไม่มีอะไรมากไปกว่านี้หรอก

144
00:09:29,405 --> 00:09:32,788
คนก็ไม่คิด

145
00:09:32,788 --> 00:09:34,498
เพราะวัตถุประสงค์หลักของโรงเรียนในปัจจุบันนี้คือ

146
00:09:34,648 --> 00:09:37,976
สอนอยู่สามอย่าง ฝึกให้คนเชื่อฟัง ทำตาม

147
00:09:37,976 --> 00:09:45,931
และห้ามคิดต่าง มีแค่นี้ครับ (เสียงปรบมือ)

148
00:09:45,931 --> 00:09:49,561
ฝึกยังไง ทุกคนต้องแต่งตัวเหมือนกัน

149
00:09:49,561 --> 00:09:53,431
ตัดผมเหมือนกัน ทำข้อสอบก็ต้องคำตอบเดียวกัน

150
00:09:53,431 --> 00:09:56,049
ห้ามคิดนะครับ มีข้อให้เลือกแค่ 4 ข้อ

151
00:09:56,049 --> 00:10:04,289
ก ข ค และ ง คิดไม่ได้ ห้ามคิด (เสียงปรบมือ)

152
00:10:04,289 --> 00:10:06,170
พอจบออกมาเราก็เลยคิดไม่เป็น

153
00:10:06,170 --> 00:10:09,517
เราก็เลยได้แต่เชื่อฟังและทำตาม

154
00:10:09,517 --> 00:10:11,773
มันก็เลยเป็นปัญหาสังคม

155
00:10:11,773 --> 00:10:14,374
จบปริญญามามีความรู้มากแต่ตกงาน มีความรู้ตกงาน

156
00:10:14,374 --> 00:10:18,004
ได้ยังไง หมายความว่าสิ่งที่เราเรียนมา

157
00:10:18,004 --> 00:10:21,363
มันไร้สาระมาก ไม่มีประโยชน์มาก ใช่ไหม

158
00:10:21,363 --> 00:10:23,395
มองดูสิ่งที่เราเรียนสิ ทุกอย่างไกล

159
00:10:23,395 --> 00:10:27,094
จากตัวเราทั้งหมด เรียนโลก ดวงจันทร์

160
00:10:27,094 --> 00:10:30,495
ประธานาธิบดีของประเทศนั้น ประเทศนี้

161
00:10:30,495 --> 00:10:32,992
เรียนเรื่องหินแกรนิต หินลิกไนต์ หินนั่น หินนี่

162
00:10:32,992 --> 00:10:37,735
แต่ตัวเองไม่เคยเรียนเลยอ่ะ

163
00:10:37,735 --> 00:10:40,483
เรียนจบมาก่อไฟ หุงข้าวไม่เป็น

164
00:10:40,483 --> 00:10:43,450
ไม่รู้ว่าผักอะไรมันกินได้

165
00:10:43,450 --> 00:10:47,450
เวลาป่วยมาบอกว่าต้องไปหาหมอนะ 
หมองานล้นมือแทบจะใจขาดแล้ว

166
00:10:47,486 --> 00:10:50,745
ร่างกายเรามันเจ็บป่วย

167
00:10:50,795 --> 00:10:54,936
ทำไมเราไม่เรียนรู้ที่จะดูแลตัวเอง 
ทำไมการศึกษาไม่สอนเรา

168
00:10:56,296 --> 00:10:59,059
สิ่งที่เกี่ยวข้องกับเรา เราไม่เรียนรู้เลย

169
00:10:59,059 --> 00:11:02,858
เราไปเรียนรู้กัมตภาพรังสี ยูเรเนียม

170
00:11:02,858 --> 00:11:04,704
แต่ผงชูรสเรากินทุกวัน มีใครรู้ไหม

171
00:11:04,704 --> 00:11:12,912
มันคืออะไร ใช่ไหม (เสียงปรบมือ)

172
00:11:12,912 --> 00:11:15,697
อันนี้แหละที่ทำให้ผมรู้สึกว่า

173
00:11:15,697 --> 00:11:18,261
ระบบการศึกษาสร้างความเสียหาย

174
00:11:18,261 --> 00:11:22,261
ให้กับชีวิตคนมหาศาลมาก

175
00:11:22,261 --> 00:11:28,361
คนจำนวนมากต้องสูญเสียโอกาสทั้งชีวิต
ไปอย่างน่าเสียดาย

176
00:11:28,361 --> 00:11:31,761
แล้วก็มันทำให้ผมคิดถึงลูกมาก

177
00:11:31,761 --> 00:11:36,901
ลูกผมที่กำลังจะเกิดมา 
ผมไม่อยากจะให้ลูกเป็นเหมือนคนอื่น

178
00:11:36,901 --> 00:11:38,679
เพราะผมมองเห็นคนเข้าโรงเรียน

179
00:11:38,679 --> 00:11:43,389
เดินเข้าโรงเรียน ผมรู้สึกเหมือน

180
00:11:43,389 --> 00:11:47,389
เด็ก ๆ กำลังเดินเข้าโรงงาน 
เพื่อที่จะถูกแปรรูปออกมา

181
00:11:48,679 --> 00:11:54,459
เป็นผลผลิตทางอุตสาหกรรม

182
00:11:54,459 --> 00:11:58,459
คือ ผลิตออกมาให้มีมาตรฐานเดียวกัน
คือเป็นภาพที่ดีในระบบธุรกิจ

183
00:12:01,291 --> 00:12:05,291
ฉะนั้น พอมีลูกขึ้นมาผมจึงคิดถึงว่า

184
00:12:05,291 --> 00:12:08,399
สิ่งที่สำคัญที่สุดที่มนุษย์จะต้องเรียนคือ

185
00:12:08,399 --> 00:12:10,788
ความสามารถในการพึ่งตนเอง อย่างน้อย ๆ

186
00:12:10,788 --> 00:12:14,788
ปัจจัย 4 คือเรื่องอาหาร เรื่องที่อยู่อาศัย

187
00:12:14,788 --> 00:12:17,698
ข้าวของเครื่องใช้ และการรักษาโรค

188
00:12:17,698 --> 00:12:20,651
นี่คือรากเหง้าของชีวิตที่ทุกคนจะต้องเรียน

189
00:12:20,651 --> 00:12:24,166
ถ้ารากฐานดีเนี่ย เราจะไม่กลัว เราจะมั่นใจ

190
00:12:24,166 --> 00:12:27,193
เราจะมีชีวิตอยู่บนโลกได้อย่างภาคภูมิใจ

191
00:12:27,193 --> 00:12:31,032
แต่การศึกษาตัดรากเราออกทั้งหมดเลย

192
00:12:31,032 --> 00:12:34,801
ไม่มีใครได้เรียนปัจจัยสี่เลย

193
00:12:34,801 --> 00:12:37,163
ฉะนั้นเราจึงกลัวมาก ทุกครั้งที่จบมหาวิทยาลัย

194
00:12:37,163 --> 00:12:39,574
คนจึงรู้สึกว่าไม่ได้เรียนอะไรเลย

195
00:12:39,574 --> 00:12:42,610
เราไม่รู้เรื่องอะไรเลย ใช่ไหม

196
00:12:42,610 --> 00:12:45,883
และเราจะรู้สึกกลัวเคว้งคว้างมาก

197
00:12:45,883 --> 00:12:48,048
ฉะนั้นเวลาเรารู้สึกไม่มั่นคง รู้สึกกลัวเนี่ย

198
00:12:48,048 --> 00:12:51,576
มันจะบอกว่าถ้าคุณต้องการความมั่นคง

199
00:12:51,576 --> 00:12:55,030
คุณต้องมีเงิน ฉะนั้นถ้าคุณต้องการเงิน

200
00:12:55,030 --> 00:12:58,341
คุณต้องทำงานหนัก

201
00:12:58,581 --> 00:13:01,579
นั่นคือการใช้ชีวิตทั้งชีวิตเพื่อทำงาน

202
00:13:01,579 --> 00:13:07,039
ฉะนั้นพอผมมีลูกขึ้นมา
ผมก็เลยคิดถึงการศึกษาทางเลือก

203
00:13:07,039 --> 00:13:09,579
พอดีเมืองไทยมีกฎหมายให้ทำโฮมสคูลได้ 
เราก็เลยมาทำโฮมสคูลกัน

204
00:13:09,579 --> 00:13:14,929
ซึ่งขั้นตอนก็ไม่ได้ยาก

205
00:13:14,929 --> 00:13:18,251
ก็ไปติดต่อที่การศึกษาเขต

206
00:13:18,251 --> 00:13:20,676
แล้วเขาก็จะให้เรามาทำหลักสูตร 
เราก็มาเขียนหลักสูตร

207
00:13:20,676 --> 00:13:22,832
แล้วก็ส่งเขา ถ้าเขาอนุมัติแล้วเราก็มาสอนเอง

208
00:13:24,094 --> 00:13:27,537
หลักสูตรเขียนให้กระทรวงศึกษาพอใจ

209
00:13:27,537 --> 00:13:34,577
ยังไงก็ได้ เขียนไปเถอะครับ (เสียงปรบมือ)

210
00:13:35,365 --> 00:13:40,095
แต่เวลาสอนเราสอนต่างกัน 
อย่างผมสอนเด็กสอนลูกเนี่ย

211
00:13:40,095 --> 00:13:45,995
ให้ลูกปลูกผัก ปลูกผักแปลงเดียว

212
00:13:45,995 --> 00:13:47,743
เรียนทั้ง คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์

213
00:13:47,743 --> 00:13:50,513
เรียนทั้งการอาชีพและเทคโนโลยี จบครับ

214
00:13:51,606 --> 00:13:54,817
เราสอนลูกวันนึงไม่ถึง 2 ชั่วโมง

215
00:13:54,817 --> 00:13:56,947
ที่นั่งสอนจริง ๆ คือ ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ

216
00:13:56,947 --> 00:13:59,363
คณิตศาสตร์ เท่านั้นเอง

217
00:13:59,363 --> 00:14:02,837
ที่เหลือมันอยู่ในชีวิตประจำวัน ทำไมเราต้องสอน

218
00:14:02,967 --> 00:14:04,857
หลาย ๆ อย่างเด็กมันเรียนรู้ได้เอง

219
00:14:06,713 --> 00:14:10,303
ลูกผมอายุ 9 ปี ออกเรือนแล้วนะครับ

220
00:14:11,207 --> 00:14:17,377
สร้างบ้านอยู่เองได้แล้ว 9 ปี (เสียงปรบมือ)

221
00:14:19,741 --> 00:14:21,681
ผมจำได้ ตั้งแต่เกิดมา

222
00:14:21,681 --> 00:14:23,321
ซื้อของเล่นให้ลูกไม่ถึง 10 ครั้ง

223
00:14:25,081 --> 00:14:26,658
เขาไม่ค่อยได้ต้องการของเล่น

224
00:14:26,658 --> 00:14:28,378
เพราะเขาหาของเล่นในสวนได้

225
00:14:28,378 --> 00:14:30,383
ถ้าเขาอยากได้อะไรเขาจะหาเงินเอง

226
00:14:31,313 --> 00:14:34,193
เขาเคยทำขนมขายเพื่อหาเงินซื้อเลโก้

227
00:14:34,873 --> 00:14:38,303
เคยทำไฟฉายจากแบตเตอรี่ถ่านโทรศัพท์เก่า

228
00:14:39,055 --> 00:14:41,615
ขายอันละ 150 เพื่อหาเงินซื้อเลโก้

229
00:14:42,508 --> 00:14:46,508
อันนี้ คือสิ่งที่ลูกทำ

230
00:14:47,545 --> 00:14:50,285
ซึ่งพ่อแม่ แทบจะไม่ได้จ่ายเงินให้ลูกเลย

231
00:14:50,564 --> 00:14:52,397
ผมรู้สึกว่ามันง่ายมาก

232
00:14:52,423 --> 00:14:56,003
แล้วเราก็เห็นว่าลูกอายุ 11 ปี ปีนี้

233
00:14:56,013 --> 00:14:58,884
เขาเริ่มเรียนรู้ด้วยตัวเองสูงมาก

234
00:14:58,884 --> 00:15:01,954
เขาเริ่มออกแบบบ้านเองได้ 
เริ่มทำอะไรต่าง ๆ เองได้

235
00:15:02,144 --> 00:15:04,747
ซึ่งตรงนี้ผมคิดว่ามันน่าสนใจมาก

236
00:15:06,591 --> 00:15:09,501
เราก็เลยสอนในเรื่องของปัจจัยสี่เป็นหลัก

237
00:15:09,911 --> 00:15:12,754
ให้ลูกพึ่งตนเองได้ ถ้าลูกพึ่งตนเองได้

238
00:15:12,754 --> 00:15:17,764
พ่อแม่ตายโดยไม่ต้องห่วง ยังไงเขาก็อยู่ได้

239
00:15:17,972 --> 00:15:22,172
(เสียงปรบมือ)

240
00:15:22,802 --> 00:15:26,972
เรามีเพื่อนเยอะมากครับ มีตัวอย่างหนึ่ง

241
00:15:26,972 --> 00:15:29,402
ที่น่าสนใจคือน้องต้นกล้า

242
00:15:29,402 --> 00:15:32,722
ต้นกล้าอายุ 13 ปี ปีนี้

243
00:15:33,852 --> 00:15:38,189
ตอนเขาอายุ 12 ปี เขาก็ทำโฮมสกูล

244
00:15:38,189 --> 00:15:42,019
มาตั้งแต่แรก งานหลักของเขา 
วิชาหลักของเขา คือการเลี้ยงเป็ด

245
00:15:42,019 --> 00:15:46,019
พ่อทำนา ลูกเลี้ยงเป็ด

246
00:15:46,898 --> 00:15:50,758
เลี้ยงเป็ดเป็นวิชาที่มีทุกวิชาอยู่ในนั้น

247
00:15:50,758 --> 00:15:54,037
สองปีที่แล้ว เขาไปเที่ยว อเมริกากับลูกผม

248
00:15:54,037 --> 00:15:56,857
โดยไม่ได้ขอเงินพ่อแม้แต่บาทเดียว

249
00:15:56,857 --> 00:16:00,274
หกหมื่นกว่าบาท ค่าเดินทาง ค่าอะไรต่าง ๆ

250
00:16:00,274 --> 00:16:05,864
เก็บจากไข่เป็ด (เสียงปรบมือ)

251
00:16:07,578 --> 00:16:11,418
ฉะนั้นการศึกษาไม่ควรจะเป็นเรื่องยาก

252
00:16:11,535 --> 00:16:14,755
ไม่ควรจะเป็นภาระ 


253
00:16:14,778 --> 00:16:18,778
การศึกษาจะต้องง่ายและสนุก
ไม่ใช่เครียดและกลุ้ม

254
00:16:18,778 --> 00:16:21,430
การศึกษาไม่ควรจะเป็นภาระให้ทั้งพ่อ แม่ 
และตัวเอง

255
00:16:21,430 --> 00:16:24,560
ไม่ควรจะเป็นภาระให้รัฐบาล 


256
00:16:24,590 --> 00:16:28,003
เด็กเรียนอะไร
มันต้องใช้อันนั้นเลี้ยงชีพให้ได้ด้วย

257
00:16:28,003 --> 00:16:30,403
นั่นคือการศึกษาที่จะทำให้เกิดความยั่งยืน

258
00:16:30,403 --> 00:16:32,963
มีชีวิตอยู่ได้อย่างภาคภูมิใจ

259
00:16:33,393 --> 00:16:36,393
การศึกษาในปัจจุบัน

260
00:16:36,393 --> 00:16:39,479
เราต้องพึ่งพิงอะไรทุกอย่างทั้งหมดเลย

261
00:16:39,479 --> 00:16:43,556
ฉะนั้นปัจจุบันนี้ 
ถ้าเรามีสิทธิที่จะออกแบบการศึกษาเอง

262
00:16:43,556 --> 00:16:46,901
ผมว่าเราจะเกิดมหัศจรรย์ทางความคิด

263
00:16:46,901 --> 00:16:49,747
เกิดความหลากหลาย

264
00:16:49,747 --> 00:16:52,637
เกิดความมั่นคงยั่งยืนทางความคิดอย่างน่าทึ่ง

265
00:16:52,637 --> 00:16:54,838
แต่ปัจจุบันนี้การศึกษาถูกรวมศูนย์

266
00:16:54,838 --> 00:16:58,038
อยู่ในกระทรวงศึกษาอย่างเดียว

267
00:16:58,038 --> 00:17:00,826
พยายามที่จะให้คนคิดเหมือนกัน 


268
00:17:00,826 --> 00:17:04,676
การคิดเหมือนกัน ทำเหมือนกัน
นั่นคือการก้าวไปสู่ความล่มสลาย 


269
00:17:04,676 --> 00:17:08,135
ความแตกต่างคือความมั่นคง 
ความแตกต่างคือความยั่งยืน

270
00:17:08,135 --> 00:17:11,125
ความแตกต่างคือความสวยงามครับ

271
00:17:11,125 --> 00:17:14,985
ฉะนั้นการศึกษาควรจะออกนอก
จากการครอบงำ

272
00:17:14,985 --> 00:17:18,868
ของกระทรวงศึกษาหรือรัฐบาล

273
00:17:19,008 --> 00:17:23,878
ควรจะเป็นสิทธิของชุมชน (เสียงปรบมือ)

274
00:17:27,294 --> 00:17:29,374
ชุมชนต้องออกแบบการศึกษาเอง

275
00:17:29,374 --> 00:17:31,577
เพื่อตอบสนองสิ่งที่เขาต้องการ

276
00:17:31,577 --> 00:17:33,787
ไม่ใช่ว่าจะมาออกแบบ
ให้เขาไปเป็นทาสของระบบ

277
00:17:33,787 --> 00:17:37,787
อย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน

278
00:17:37,787 --> 00:17:40,787
ผมจึงอยากชักชวนให้พวกเราเริ่มคิดใหม่ว่า

279
00:17:40,787 --> 00:17:43,424
วันนี้เรายังจะทำร้ายลูกเราอีกต่อไปเหรอ

280
00:17:43,424 --> 00:17:45,594
หรือเราจะหาทางเลือกให้ลูกเรา

281
00:17:45,594 --> 00:17:49,594
ขอบคุณมากครับ