0:00:17.626,0:00:18.901
Bu Dory.

0:00:18.902,0:00:21.284
Herkes Dory'i tanır.

0:00:21.285,0:00:25.567
Kayıp Balık Nemo filminden herkesin [br]favorisi tatlı, mavi balık.

0:00:25.568,0:00:27.249
Herkes Dory'i sever.

0:00:27.250,0:00:30.959
Bence herkesin Dory'i sevme sebebi [br]onun ilişkilendirilebilir olması.

0:00:30.969,0:00:35.306
Hepimiz oldukça önemli iki açıdan[br]Dory'e benziyoruz:

0:00:35.307,0:00:40.270
Tıpkı Dory gibi, hepimiz çok [br]kısa dikkat aralığına sahibiz.

0:00:40.271,0:00:42.025
Doğru.

0:00:42.026,0:00:46.027
2000 yılında, ortalama insan dikkat [br]aralığı 12 saniye idi.

0:00:46.028,0:00:51.018
2015 yılında, bu süre 8.25 saniyeye düştü,[br]sekiz ve çeyrek saniye.

0:00:51.578,0:00:53.330
Biraz bağlam oluşturması için,

0:00:53.331,0:00:57.231
bir süs balığının ortalama dikkat aralığı[br]9 saniyedir.

0:00:58.991,0:01:01.511
Tıpkı Dory gibi bizler de konsantrasyonda[br]iyi değiliz.

0:01:01.547,0:01:06.114
Ve tıpkı Dory gibi, bizler de hafıza[br]kaybından muzdaribiz.

0:01:06.115,0:01:09.202
Sürekli söylediğim için üzgünüm ama; [br]tıpkı Dory gibi--

0:01:09.203,0:01:12.742
Dory'nin en önemli özelliklerinden[br]biri, kısa süreli hafıza kaybıdır.

0:01:12.743,0:01:16.108
Sizinki pek de o kadar kötü değil[br]ama kesinlikle kötü.

0:01:16.818,0:01:20.567
Her zaman Dory'e bu kadar benzemiyorduk.

0:01:20.568,0:01:23.227
Önceden daha çok Nemo'nun babası Marlin [br]gibiydik.

0:01:23.228,0:01:26.078
Gerçekten konsantre olup, bir şeyleri [br]hatırlayabilirdik.

0:01:26.918,0:01:31.794
Ama son 20, 30 yıldır, [br]daha Doryaque hâle geldik.

0:01:32.288,0:01:34.226
Bunun için bir neden var

0:01:34.227,0:01:37.467
ve bunun dijital teknolojinin patlamasıyla[br]bir ilgisi var

0:01:37.468,0:01:40.793
bu konseptin adı nöroplastisite.

0:01:40.810,0:01:42.609
Kulağa karmaşık geliyor, ancak değil.

0:01:42.610,0:01:45.165
Sadece beyninizin uyarlanabilir olduğu [br]düşüncesidir.

0:01:45.165,0:01:47.559
Kendini değiştirebilir ve yeniden [br]düzenleyebilir.

0:01:48.019,0:01:52.887
Çünkü beyniniz yaklaşık 21 milyar beyin[br]hücresi veya nörondan oluşur.

0:01:52.888,0:01:55.736
Ve hepsi aralarında bir çeşit bağlantı [br]oluştururlar.

0:01:55.737,0:01:56.986
Böylece düşünüyorsunuz.

0:01:57.526,0:01:59.547
Ne zaman bir şey tecrübe etseniz,

0:01:59.548,0:02:01.501
bu bağlantılar birazcık değişir

0:02:01.502,0:02:03.125
ve bu da öğrenmektir.

0:02:03.126,0:02:06.937
Diyelim ki yolda yürüyorum ve [br]köpeğini gezdiren birine rastlıyorum.

0:02:06.938,0:02:09.574
Çok tatlı, sevimli, küçük bir şey[br]ve sevmek için durdum.

0:02:09.574,0:02:11.629
O zaman beynim bağlantıyı pekiştirir,

0:02:11.630,0:02:15.087
''Oh! Köpekler tatlıdır ve çok sevimliler.[br]Onlardan korkmama gerek yok.''

0:02:15.088,0:02:18.189
Ama eğer yolda yürürken[br]birinin evinin önünden geçsem

0:02:18.190,0:02:21.492
ve ön bahçede bir hırıltılı, havlayan [br]bir rottweiler varsa

0:02:21.493,0:02:23.454
üzerime geliyorsa, ödüm patlar.

0:02:23.455,0:02:26.616
Beynim bağlantıları kurar,[br]''Biliyor musun? Köpekler korkunçtur.

0:02:26.617,0:02:29.318
Bundan sonra köpeklerin yanındayken[br]dikkatli olmalıyım.''

0:02:29.319,0:02:31.255
İşte bu nöroplastisite düşüncesidir.

0:02:31.256,0:02:35.412
Beyninizin yaşadığınız tecrübeler[br]üzerine değişmesidir.

0:02:37.322,0:02:41.276
Bunun anlamı, teknolojiyle her seferinde [br]etkileşime girdiğinizde,

0:02:41.277,0:02:43.896
telefonunuz, bilgisayarınız[br]olabilir, herhangi bir şey,

0:02:44.496,0:02:46.406
beyniniz birazcık değişir.

0:02:47.709,0:02:51.916
Dijital teknolojinin yaptığı şey, [br]çoklu görevi teşvik etmektir.

0:02:51.917,0:02:56.281
Dikkatinizi yeniden odaklamanız için sizi[br]çoklu göreve teşvik eder,

0:02:56.282,0:02:58.978
tıpkı oturup masanızda bir şeyler [br]yazıyorken

0:02:58.979,0:03:01.834
telefonunuza bakıp[br]tekrar yazmaya devam etmeniz,

0:03:01.835,0:03:04.701
sonra bir mail cevaplayıp [br]tekrar yazmaya devam etmeniz gibi.

0:03:04.702,0:03:07.694
20 ya da 30 yıl öncekine oranla

0:03:07.695,0:03:09.618
dikkatinizi daha fazla dağıtıyorsunuz.

0:03:09.619,0:03:12.995
Dijital teknoloji patlamadan önce.

0:03:12.996,0:03:15.048
Beyniniz tıpkı bir kas gibi, değişir.

0:03:15.049,0:03:18.160
Beyninizi daha çok kullandıkça[br]daha iyi ve güçlü hâle gelir

0:03:18.280,0:03:21.149
ve daha az kullanırsanız,[br]daha zayıf hâle gelir.

0:03:21.626,0:03:24.001
Bütün bu dikkatinizi değiştirme [br]etkinlikleri

0:03:23.980,0:03:26.643
çoklu görevde oldukça iyi[br]olduğunuz

0:03:26.644,0:03:30.768
ancak konsantrasyon yeteneğinizin [br]kaybolduğu anlamına geliyor.

0:03:32.648,0:03:35.685
Aynı şey hafızanızın da başına geliyor

0:03:35.686,0:03:37.500
geldi ve geliyor-

0:03:38.900,0:03:40.713
eğer kullanmasanız, onu kaybedersiniz.

0:03:41.751,0:03:45.126
İnsanlar geçişken bellek denilen bu sürece[br]sahiptirler.

0:03:45.127,0:03:48.231
Ve yine kulağa süslü geliyor.[br]Ama oldukça basit.

0:03:48.232,0:03:50.669
Eğer bir şeyi bilmiyorsam

0:03:50.670,0:03:53.594
bilen birine sorarım düşüncesidir

0:03:53.595,0:03:55.491
ve onlar bana söyleyebilirler.

0:03:55.492,0:03:58.463
''Doctor Who'' hakkında çok fazla bir şey [br]bilmiyorum

0:03:58.464,0:03:59.894
ama arkadaşım Ben biliyor.

0:04:00.394,0:04:03.388
Eğer ''Doctor Who'' uydurma olup [br]olmadığını bilmek istiyorsam

0:04:03.389,0:04:06.468
Ben'e sorabilirim ve o bana bunun olma [br]ihtimalini söyleyebilir.

0:04:06.469,0:04:09.408
Bilakis: Eğer Ben benim [br]bildiğim bir şeyi bilmek isterse

0:04:09.409,0:04:11.325
bana sorabilir ve ben [br]söyleyebilirim.

0:04:11.545,0:04:13.663
Geçişken belleğin[br]arkasındaki fikir budur:

0:04:13.664,0:04:18.041
ki eğer büyüklüğü önemli [br]olmayan sosyal bir gruptaki herkes,

0:04:18.043,0:04:19.497
ben veya arkadaşım Ben,

0:04:19.498,0:04:21.875
ya da ailem ve ben,[br]ya da arkadaşlarım ve ben,

0:04:21.877,0:04:24.726
eğer bu gruptaki herkes, [br]bilginin sadece bir parçasını

0:04:24.727,0:04:26.976
hatırlamaktan sorumluysa,

0:04:27.736,0:04:31.463
gruptaki herkes bilginin tamamına[br]erişebilir demektir,

0:04:31.464,0:04:34.793
ki bu hepsinin tek başına [br]hatırlayabileceğinden çok daha fazlasıdır.

0:04:34.794,0:04:37.961
Bu da siz görerek öğrenenler için okumak [br]isterseniz diye.

0:04:39.251,0:04:43.677
Geneleksel olarak, insanlar[br]belleklerine güvendikleri kişileri

0:04:43.678,0:04:46.181
geçişken hafıza eşi [br]olarak kullanmaya alışkınlardır.

0:04:47.131,0:04:50.706
Ancak Dijital Bellek kolaylıkla [br]ulaşılabilir olduğundan beri

0:04:50.707,0:04:53.905
biz geçişken bellek eşi olarak [br]bilgisayarlara güvenmeye başladık

0:04:53.906,0:04:56.711
ki bu da oldukça havalı.

0:04:57.511,0:05:01.416
Olay şu ki; bilgisayarlar hatırlama [br]konusunda insanlardan daha iyi.

0:05:01.974,0:05:03.910
(a) Unutmazlar,[br]

0:05:03.911,0:05:07.996
(ve b) internet sayesinde neredeyse [br]her şeyi bilirler.

0:05:08.673,0:05:12.781
Bu da bilgisayarı geçişken bellek [br]eşi olarak her kullanışınızda

0:05:12.782,0:05:15.633
sizin anlayamayacağınız şeyleri bile [br]hatırlamada

0:05:15.634,0:05:18.503
çok çok çok iyi olan bir süper insanla

0:05:18.504,0:05:20.642
etkileşime geçiyormuşsunuz anlamına gelir.

0:05:21.812,0:05:23.378
Bu 20, 30 yıl önce

0:05:23.379,0:05:25.783
yaşayabileceğiniz,[br]geçişken bellek işlemlerini

0:05:25.784,0:05:30.163
yaptığınız zamandan [br]çok daha farklı bir tecrübe.

0:05:30.164,0:05:31.735
Beyninizin farklı[br]tepkiler verdiği

0:05:32.615,0:05:36.319
ve bunun yüzünden değiştiği

0:05:36.320,0:05:38.777
farklı bir deneyim.

0:05:39.467,0:05:42.943
İşte nasıl değiştiği -aslında [br]bunun hakkında bir çalışma yapıldı-

0:05:42.944,0:05:44.269
ve buldukları şey şu ki;

0:05:44.270,0:05:48.092
eğer bir bilgisayarı geçişken [br]bellek eşi olarak kullanırsanız

0:05:48.872,0:05:52.334
o bilgiyi hatırlamakta [br]bir miktar kötüsünüzdür

0:05:52.335,0:05:55.808
ki bu mantıklıdır; geçişken bellek[br]eşlerinin yaptığı şey budur.

0:05:55.809,0:05:58.874
Diyelim ki bana okumam için bilgiler [br]verildi ve

0:05:58.875,0:06:01.415
benden hatırlayabildiğim [br]kadarını hatırlamam istendi.

0:06:02.205,0:06:05.458
Eğer bu bilgileri başta [br]bir bilgisayara kopyalarsam

0:06:05.459,0:06:07.292
bilgilerin daha azını hatırlayacağım.

0:06:07.293,0:06:09.468
Çünkü onları bilgisayara kopyalayarak

0:06:09.469,0:06:12.549
bilgisayarı bir geçişken bellek eşi [br]olarak kullanıyorum.

0:06:12.550,0:06:13.673
İstemsizce diyorum ki

0:06:13.674,0:06:16.422
''Bunları benim yerime hatırlıyor[br]öyleyse bana gerek yok''

0:06:16.423,0:06:18.116
ve bilgilerin bazılarını unuturum.

0:06:18.117,0:06:21.229
Olacak olan şey şudur ki;

0:06:21.230,0:06:24.454
bilgileri hatırlamak için ne kadar [br]çalıştığımın bir önemi yoktur.

0:06:25.774,0:06:30.256
Bence bu istemsiz hareketin bilgilerin bir[br]parçasını benim yerime hatırlaması için

0:06:30.257,0:06:32.975
bu bilgisayara güvenmesi,

0:06:32.976,0:06:39.009
bilincimin hatırlamak için [br]sarf ettiği çabadan daha baskın.

0:06:40.679,0:06:45.581
Bir bilgisayarın sizinle geçişken [br]bellek sürecine girdiği her seferde

0:06:46.311,0:06:49.753
o konu hakkında bir miktar [br]hafıza kaybına sebep olur.

0:06:52.393,0:06:53.867
Bu kulağa korkutucu geliyor.

0:06:53.868,0:06:56.488
Tıpkı, ''Olamaz! Artık Dory gibi olmak [br]istemiyorum.

0:06:56.489,0:06:58.621
Bunun hoş bir sunum olacağını [br]düşünmüştüm.''

0:06:58.622,0:07:01.164
Endişelenmeyin; söyleyebileceğim tek şey:

0:07:01.165,0:07:05.047
biz insanlar teknolojiyi kullandığımız [br]sürece,

0:07:05.048,0:07:07.674
beynimiz değişmeye ve [br]buna uyum sağlamaya devam edecek.

0:07:07.675,0:07:10.779
Bu iyi veya kötü bir şey değil, durum bu.

0:07:10.780,0:07:12.917
Yaşamımızın şuandaki hakikati.

0:07:13.897,0:07:16.651
Ama sizin bunu görmezden [br]gelebileceğinizi düşünmüyorum.

0:07:16.652,0:07:20.107
Eğer bunu görmezden gelirseniz [br]ve teknolojiyi kullanmaya devam ederseniz

0:07:20.108,0:07:23.186
sizi nasıl değiştirip değiştiremediğini [br]bilemezsiniz.

0:07:23.187,0:07:26.423
Beğenseniz de beğenmeseniz de [br]bu süreçten geçeceksiniz.

0:07:27.023,0:07:29.234
Size bunu söylememin,

0:07:29.235,0:07:30.991
sizinle bunu paylaşmamın

0:07:30.992,0:07:34.617
teknolojinin sizi nasıl ve niçin [br]etkileyebileceğini söylememin asıl nedeni;

0:07:35.337,0:07:39.394
teknolojiyi kabul edebilmeniz[br]ve hakkında bir şeyler yapmanız içindir.

0:07:39.884,0:07:42.133
Çünkü bu bilgiyi bir kere [br]kabul ettiğinizde,

0:07:42.133,0:07:44.221
kendinize sorular sormaya başlayacaksınız,

0:07:44.221,0:07:46.912
kendinize ''Biliyor musun?'' gibi [br]şeyler söyleyeceksiniz

0:07:48.522,0:07:51.153
''Kendimi konsantre olmak konusunda [br]tekrar eğiteceğim''

0:07:51.153,0:07:52.529
--çünkü bunu yapabilirsiniz.

0:07:52.529,0:07:55.433
Konsantrasyon çalışmaları yapmamak [br]sizi kötü hâle getirdiyse

0:07:55.434,0:07:57.620
öyleyse çalışırsanız [br]daha iyi hâle gelirsiniz.

0:07:57.621,0:07:59.220
Veya kendinize,

0:07:59.221,0:08:03.490
''Biliyor musun? Bu kısa dikkat aralığını [br]kavrayacağım

0:08:03.491,0:08:05.660
ve bir çoklu görev makinesi[br]hâline geleceğim.

0:08:05.661,0:08:07.894
Bu son derece geçerli bir seçenek.

0:08:07.895,0:08:12.514
Fakat en önemlisi, hangi yolda[br]ilerleyeceğinizi siz seçtiniz.

0:08:14.844,0:08:17.026
Hadi dürüst olalım:

0:08:17.027,0:08:19.989
Hepimiz Dory'e benziyoruz ve [br]teknoloji bizi bu hâle getirdi.

0:08:19.990,0:08:21.398
Hepiniz Dory'e benziyorsunuz.

0:08:21.399,0:08:22.695
Ve bu sizin büyük ihtimalle

0:08:22.696,0:08:26.107
benim konuşmamın çoğuna [br]dikkat edemediğiniz anlamına gelir.

0:08:27.737,0:08:29.643
Bana bir iyilik yapın ve

0:08:31.313,0:08:33.249
sizlere verdiğim bilgileri kabul edin.

0:08:33.729,0:08:38.356
Konu hakkında düşündüğünüzde paniklemeyin,[br]sadece kabullenin ve sonra kullanın.

0:08:38.357,0:08:40.474
Kendi hareket rotanızı belirleyin.

0:08:41.094,0:08:43.212
Derin bir nefes alın ve rotayı takip edin.

0:08:43.214,0:08:46.119
Zorlu, tuhaf veya korkutucu olsa bile

0:08:46.120,0:08:48.881
paniklemeyin, sadece yüzmeye devam edin.

0:08:48.882,0:08:50.027
Teşekkürler.

0:08:50.028,0:08:51.358
(Alkış)