1
00:00:07,712 --> 00:00:10,240
Nó bắt đầu với việc bạn thấy ngứa cổ họng

2
00:00:10,240 --> 00:00:12,480
và rồi bạn ho.

3
00:00:12,480 --> 00:00:14,485
Cơ thể bạn bắt đầu đau nhức,

4
00:00:14,485 --> 00:00:15,955
bạn dần cảm thấy khó chịu,

5
00:00:15,955 --> 00:00:17,922
và thấy ăn không ngon nữa.

6
00:00:17,922 --> 00:00:20,820
Rõ ràng là: bạn đã bị cúm rồi đó.

7
00:00:20,820 --> 00:00:22,350
Cũng logic thôi khi giả sử rằng

8
00:00:22,350 --> 00:00:24,105
những triệu chứng hỗn độn này

9
00:00:24,105 --> 00:00:25,105
là kết quả của việc

10
00:00:25,105 --> 00:00:27,291
toàn bộ cơ thể bạn bị nhiếm khuẩn.

11
00:00:27,291 --> 00:00:29,191
nhưng có đúng là như vậy không?

12
00:00:29,191 --> 00:00:31,927
Điều gì thực sự làm bạn cảm thấy bệnh?

13
00:00:31,927 --> 00:00:33,533
Nếu như chính cơ thể bạn

14
00:00:33,533 --> 00:00:37,403
đang bị tấn công nghiêm trọng thì sao?

15
00:00:37,403 --> 00:00:39,260
Bạn bắt đầu ốm khi mầm bệnh

16
00:00:39,260 --> 00:00:42,260
như vi-rút cúm xâm nhập cơ thể bạn,

17
00:00:42,260 --> 00:00:44,805
gây nhiễm khuẩn và giết các tế bào của bạn

18
00:00:44,805 --> 00:00:46,455
Nhưng sự xâm nhập ngoài ý muốn này

19
00:00:46,455 --> 00:00:47,477
còn một tác động nữa:

20
00:00:47,477 --> 00:00:49,237
nó báo cho hệ miễn dịch biết

21
00:00:49,237 --> 00:00:51,231
về tình trạng hiện tại của bạn.

22
00:00:51,231 --> 00:00:53,591
Ngay khi biết sự nhiễm khuẩn đã xảy ra

23
00:00:53,591 --> 00:00:56,591
cơ thể bạn chuyển qua chế độ phòng vệ.

24
00:00:56,591 --> 00:00:57,862
Đại thực bào sẽ tiến lên

25
00:00:57,862 --> 00:01:00,862
và tiến hành đợt tấn công đầu tiên,

26
00:01:00,862 --> 00:01:02,498
tìm và tiêu diệt vi-rút

27
00:01:02,498 --> 00:01:05,498
cũng như các tế bào bị ảnh hưởng.

28
00:01:05,498 --> 00:01:07,553
Sau đó, đại thực bào sẽ sản sinh ra

29
00:01:07,553 --> 00:01:10,553
các phân tử protein gọi là cytokines

30
00:01:10,553 --> 00:01:11,999
có nhiệm vụ chiêu quân

31
00:01:11,999 --> 00:01:13,988
và điều phối thêm các tế bào diệt khuẩn

32
00:01:13,988 --> 00:01:16,988
từ hệ miễn dịch của bạn.

33
00:01:16,988 --> 00:01:19,304
Nếu như sự điều phối này đủ mạnh,

34
00:01:19,304 --> 00:01:20,833
nó sẽ loại bỏ nhiễm khuẩn

35
00:01:20,833 --> 00:01:23,413
trước khi bạn nhận ra điều đó nữa.

36
00:01:23,413 --> 00:01:25,063
Nhưng đó chỉ là cơ thể bạn

37
00:01:25,063 --> 00:01:27,194
diễn tập để phòng chống bệnh thôi.

38
00:01:27,194 --> 00:01:29,925
Có vài trường hợp vi-rút lây lan rộng hơn,

39
00:01:29,925 --> 00:01:32,538
vào cả máu và các cơ quan quan trọng khác.

40
00:01:32,538 --> 00:01:35,014
Để tránh lâm vào tình trạng nguy hiểm này,

41
00:01:35,014 --> 00:01:36,684
hệ miễn dịch phải tổ chức

42
00:01:36,684 --> 00:01:38,239
một cuộc tấn công mạnh hơn,

43
00:01:38,239 --> 00:01:41,293
kết hợp với hoạt động của bộ não nữa.

44
00:01:41,293 --> 00:01:42,293
Đó là khi có thêm

45
00:01:42,293 --> 00:01:43,714
vài triệu chứng khó chịu nữa,

46
00:01:43,714 --> 00:01:45,765
bắt đầu với thân nhiệt tăng lên,

47
00:01:45,765 --> 00:01:46,829
đau và nhức,

48
00:01:46,829 --> 00:01:48,307
và buồn ngủ.

49
00:01:48,307 --> 00:01:51,172
Vậy tại sao ta lại bị như vậy?

50
00:01:51,172 --> 00:01:53,524
Khi hệ miễn dịch bị tấn công nghiêm trọng,

51
00:01:53,524 --> 00:01:55,908
nó sản sinh ra nhiều cytokines hơn,

52
00:01:55,908 --> 00:01:57,999
dẫn đến hai phản ứng sau.

53
00:01:57,999 --> 00:01:59,439
Đầu tiên, dây thần kinh phế vị

54
00:01:59,439 --> 00:02:02,019
chạy xuyên qua cơ thể lên não,

55
00:02:02,019 --> 00:02:05,337
sẽ mau chóng truyền tín hiệu tới cuống não

56
00:02:05,337 --> 00:02:06,982
đi qua gần một khu vực quan trọng

57
00:02:06,982 --> 00:02:09,422
nơi xử lý các cơn đau nhức.

58
00:02:09,422 --> 00:02:11,222
Tiếp theo, cytokines đi qua cơ thể

59
00:02:11,222 --> 00:02:12,993
tới vùng dưới đồi,

60
00:02:12,993 --> 00:02:14,443
một vùng của não kiểm soát

61
00:02:14,443 --> 00:02:15,924
thân nhiệt,

62
00:02:15,924 --> 00:02:16,899
cơn khát,

63
00:02:16,899 --> 00:02:17,789
sự đói bụng

64
00:02:17,789 --> 00:02:18,919
và giấc ngủ,

65
00:02:18,919 --> 00:02:20,558
cùng với nhiều thứ khác.

66
00:02:20,558 --> 00:02:22,076
Khi nó nhận được tin nhắn này,

67
00:02:22,076 --> 00:02:24,426
vùng dưới đồi sản sinh ra một phân tử nữa

68
00:02:24,426 --> 00:02:26,585
là prostaglandin E2,

69
00:02:26,585 --> 00:02:28,995
để tự tăng cường sức mạnh cho nó.

70
00:02:28,995 --> 00:02:30,775
Vùng dưới đồi truyền đi các tín hiệu

71
00:02:30,775 --> 00:02:32,765
chỉ dẫn các cơ của bạn co lại

72
00:02:32,765 --> 00:02:35,655
gây ra sự tăng thân nhiệt.

73
00:02:35,655 --> 00:02:37,396
Nó cũng làm cho bạn buồn ngủ,

74
00:02:37,396 --> 00:02:40,742
và không muốn ăn uống gì cả.

75
00:02:40,742 --> 00:02:42,602
Nhưng những triệu chứng khó chịu này

76
00:02:42,602 --> 00:02:43,905
có mục đích là gì?

77
00:02:43,905 --> 00:02:45,613
Chúng tôi chưa chắc lắm,

78
00:02:45,613 --> 00:02:46,613
nhưng có một vài giả thuyết

79
00:02:46,613 --> 00:02:48,834
cho rằng nó giúp tăng khả năng phục hồi.

80
00:02:48,834 --> 00:02:51,523
Thân nhiệt tăng sẽ làm chậm vi khuẩn

81
00:02:51,523 --> 00:02:54,587
và giúp hệ miễn dịch tiêu diệt mầm bệnh.

82
00:02:54,587 --> 00:02:56,213
Ngủ giúp cơ thể có thêm năng lượng

83
00:02:56,213 --> 00:02:58,643
để tiếp tục đẩy lùi sự nhiễm khuẩn.

84
00:02:58,643 --> 00:03:00,314
Khi bạn ngừng ăn, gan của bạn

85
00:03:00,314 --> 00:03:03,314
hấp thụ phần lớn sắt trong máu,

86
00:03:03,314 --> 00:03:06,270
và vì sắt là thức ăn chính của vi khuẩn,

87
00:03:06,270 --> 00:03:09,233
điều này sẽ làm chúng mất nguồn thức ăn.

88
00:03:09,233 --> 00:03:12,674
Khi ít khát hơn cơ thể bạn sẽ hơi mất nước

89
00:03:12,674 --> 00:03:14,959
làm giảm hắt hơi,

90
00:03:14,959 --> 00:03:15,802
ho,

91
00:03:15,802 --> 00:03:16,700
nôn,

92
00:03:16,700 --> 00:03:17,896
hay tiêu chảy.

93
00:03:17,896 --> 00:03:19,346
Bạn cũng nên chú ý rằng

94
00:03:19,346 --> 00:03:20,813
nếu uống không đủ nước,

95
00:03:20,813 --> 00:03:23,621
sự mất nước sẽ trở nên nguy hiểm.

96
00:03:23,621 --> 00:03:24,771
Bạn trở nên nhạy cảm hơn

97
00:03:24,771 --> 00:03:26,265
ngay cả với sự đau nhức cơ thể,

98
00:03:26,265 --> 00:03:28,255
làm bạn chú ý hơn tới vùng bị nhiễm khuẩn

99
00:03:28,255 --> 00:03:29,958
đang có dấu hiệu tệ đi,

100
00:03:29,958 --> 00:03:32,925
hoặc thậm chí gây ra tình trạng đó.

101
00:03:32,925 --> 00:03:34,728
Ngoài các triệu chứng thể chất,

102
00:03:34,728 --> 00:03:37,113
bệnh cũng khiến bạn khó chịu,

103
00:03:37,113 --> 00:03:37,823
buồn bực

104
00:03:37,823 --> 00:03:39,233
và hoang mang.

105
00:03:39,233 --> 00:03:41,298
Đó là bởi vì cytokines và prostaglandin

106
00:03:41,298 --> 00:03:42,298
có thể thâm nhập tới

107
00:03:42,298 --> 00:03:44,315
các vùng cao hơn trong não bạn,

108
00:03:44,315 --> 00:03:46,958
gây rối loạn chất dẫn truyền thần kinh,

109
00:03:46,958 --> 00:03:47,931
như là glutamate,

110
00:03:47,931 --> 00:03:49,053
endorphins,

111
00:03:49,053 --> 00:03:50,238
serotonin,

112
00:03:50,238 --> 00:03:52,171
và dopamine.

113
00:03:52,171 --> 00:03:53,696
Điều này ảnh hưởng tới các vùng

114
00:03:53,696 --> 00:03:56,256
như hệ thống viền, nơi kiểm soát cảm xúc,

115
00:03:56,256 --> 00:04:00,702
và vỏ não, nơi xử lý việc lý luận.

116
00:04:00,702 --> 00:04:01,702
Vì thế chính là do

117
00:04:01,702 --> 00:04:03,384
phản ứng miễn dịch của cơ thể

118
00:04:03,384 --> 00:04:07,918
tạo nên sự khó chịu mỗi lần bạn ốm.

119
00:04:07,918 --> 00:04:09,468
Không may là, không phải lúc nào

120
00:04:09,468 --> 00:04:10,909
nó cũng hoạt động trơn tru.

121
00:04:10,909 --> 00:04:13,212
Đáng chú ý, hàng triệu người trên thế giới

122
00:04:13,212 --> 00:04:16,212
đang mắc phải các bệnh tự miễn,

123
00:04:16,212 --> 00:04:18,205
khiến hệ miễn dịch nhìn nhầm

124
00:04:18,205 --> 00:04:21,205
các trạng thái bình thường thành bệnh,

125
00:04:21,205 --> 00:04:23,719
và cơ thể tự tấn công chính nó.

126
00:04:23,719 --> 00:04:25,688
Nhưng với phần lớn loài người,

127
00:04:25,688 --> 00:04:26,988
hàng triệu năm tiến hóa

128
00:04:26,988 --> 00:04:29,484
đã tinh chỉnh hệ miễn dịch

129
00:04:29,484 --> 00:04:32,704
để nó bảo vệ ta chứ không chống lại ta.

130
00:04:32,704 --> 00:04:35,216
Triệu chứng bệnh thì thật phiền toái,

131
00:04:35,216 --> 00:04:36,216
nhưng nhìn chung,

132
00:04:36,216 --> 00:04:38,745
nó cho thấy một quy trình cổ xưa

133
00:04:38,745 --> 00:04:40,659
mà sẽ tiếp tục bảo vệ cơ thể chúng ta

134
00:04:40,659 --> 00:04:43,129
khỏi thế giới bên ngoài

135
00:04:43,129 --> 00:04:44,729
nhiều thế kỷ tới nữa.