1
00:00:00,000 --> 00:00:02,613
(nhạc nền)

2
00:00:03,021 --> 00:00:06,141
Bạn hiểu gì về cụm từ "biến đổi khí hậu"?

3
00:00:06,141 --> 00:00:09,931
Khả năng cao là bạn sẽ nghĩ đến
thảm họa thiên nhiên ở phương xa nào đó,

4
00:00:09,931 --> 00:00:12,761
nhưng biến đổi khí hậu còn 
gây ra ảnh hưởng đến con người

5
00:00:12,761 --> 00:00:16,711
ở khắp nơi trên toàn thế giới, bao gồm 
nơi bạn đang ở và nơi tôi đang sống.

6
00:00:16,861 --> 00:00:19,971
Nó tác động đến những người và những nơi
mà ta thấy hằng ngày,

7
00:00:19,971 --> 00:00:23,431
và nó sẽ tác động lên một vài cá nhân
trong chúng ta hơn bất kì thứ gì.

8
00:00:23,431 --> 00:00:28,411
(nhạc nền)

9
00:00:28,411 --> 00:00:32,320
Mùa bão Đại Tây Dương năm 2017 là một 
trong những mùa bão hoạt động mạnh nhất

10
00:00:32,320 --> 00:00:36,032
trong lịch sử, với 17 cơn bão được đặt tên
và 10 cơn bão nhiệt đới.

11
00:00:36,032 --> 00:00:39,819
6 cơn bão nhiệt đới trong đó có sức gió
lên tới 110 dặm/giờ,

12
00:00:39,819 --> 00:00:41,224
và mặc dù thật khó để xác định được

13
00:00:41,224 --> 00:00:43,887
hiện tượng thời tiết nào là hệ quả 
của biến đổi khí hậu,

14
00:00:43,887 --> 00:00:47,258
ta hoàn toàn biết nó sẽ khiến
môi trường trở nên khắc nghiệt hơn.

15
00:00:47,258 --> 00:00:50,662
Ta đang chiêm ngưỡng viễn cảnh tương lai
của thành phố Cape, Nam Phi.

16
00:00:50,662 --> 00:00:53,758
Ở đó, một trận hạn hán đã vắt kiệt
những hồ chứa nước địa phương,

17
00:00:53,758 --> 00:00:57,760
dẫn đến sự thiếu nước do thành phố chuẩn
bị nước trong ngày khi nước từ vòi dần cạn

18
00:00:57,760 --> 00:01:01,199
Và khi bạn kết hợp một cộng đồng đang đối
mặt với những sự chênh lệch này

19
00:01:01,199 --> 00:01:04,169
cùng thời tiết cực đoan do biến đổi
khí hậu gây ra,

20
00:01:04,259 --> 00:01:07,409
những cộng đồng đó có thể sẽ khó khăn hơn
trong công cuộc phục hồi.

21
00:01:07,459 --> 00:01:09,220
Không phải cộng đồng nào cũng trải qua

22
00:01:09,220 --> 00:01:11,442
những biến đổi khí hậu này
một cách giống nhau.

23
00:01:11,442 --> 00:01:14,299
Một vài cộng đồng có nhiều tài nguyên,
cơ sở hạ tầng tốt hơn

24
00:01:14,299 --> 00:01:16,860
hoặc vốn chính trị phong phú hơn các
cộng đồng khác.

25
00:01:16,940 --> 00:01:19,590
Có một khái niệm có thể giải quyết 
sự bất bình đẳng trên.

26
00:01:19,590 --> 00:01:21,900
Nó được gọi là "công lí môi trường".

27
00:01:22,070 --> 00:01:23,371
Và ý tưởng này khá dễ hiểu.

28
00:01:23,491 --> 00:01:25,731
Các cộng đồng không nên 
bị buộc phải chịu đựng

29
00:01:25,731 --> 00:01:27,710
những hậu quả bất cân đối của môi trường,

30
00:01:27,710 --> 00:01:30,870
hoặc xử lí sự ô nhiễm nhiều hơn những cộng
đồng khác vì họ thuộc về

31
00:01:30,870 --> 00:01:33,889
một chủng tộc cụ thể, có nguồn gốc
quốc gia hoặc khung thu nhập.

32
00:01:33,889 --> 00:01:37,630
Người dân sống ở cộng đồng giàu thường
nghĩ những vấn đề này ở nơi rất xa.

33
00:01:38,240 --> 00:01:40,894
Nhưng ngay cả ở một nơi như Mĩ,
nơi ta thường nghĩ rằng

34
00:01:40,894 --> 00:01:43,594
ta đang dẫn đầu trong việc
bảo vệ người dân,

35
00:01:43,594 --> 00:01:45,470
việc thực thi vẫn tồn tại khiếm khuyết.

36
00:01:45,470 --> 00:01:48,140
Ta vẫn có thể tìm thấy rất nhiều sự
chênh lệch môi trường

37
00:01:48,140 --> 00:01:49,479
ngay ở sân sau nhà chúng ta.

38
00:01:49,479 --> 00:01:51,672
Khi thành phố Miami dọn dẹp sau
trận bão Maria,

39
00:01:51,672 --> 00:01:54,240
chính quyền đã xả đống đổ nát
ở gần một khu dân sinh có

40
00:01:54,240 --> 00:01:56,340
nhiều người dân nghèo và người da màu.

41
00:01:56,390 --> 00:01:58,721
Chắc chắn gần đến nỗi có thể
thấy và ngửi được nó.

42
00:01:58,721 --> 00:02:03,190
Và ở Houston, những người dân mà không có
điều kiện hoặc không sơ tán được

43
00:02:03,190 --> 00:02:05,520
trước khi có bão Harvey đã
không còn cách nào khác

44
00:02:05,520 --> 00:02:07,431
ngoài việc ở lại lúc thành phố đang lụt.

45
00:02:07,431 --> 00:02:09,079
Puerto Rico từng đối mặt với việc
hao hụt ngân sách

46
00:02:09,079 --> 00:02:11,660
và cơ sở hạ tầng thiếu thốn hàng thập kỉ.

47
00:02:11,660 --> 00:02:12,879
Và sau nhiều cơn bão,

48
00:02:12,969 --> 00:02:16,010
những người dân ở đó gặp khó khăn
trong việc kiếm nước uống sạch,

49
00:02:16,010 --> 00:02:19,710
và phần lớn các nơi trên đảo không có điện
trong nhiều tháng.

50
00:02:19,710 --> 00:02:22,420
Nó không chỉ là vấn đề gây khó khăn
cho vùng riêng lẻ nữa.

51
00:02:22,420 --> 00:02:26,070
Ở nhiều nơi, ngày trước đã nóng
nay còn nóng hơn,

52
00:02:26,100 --> 00:02:27,480
và có rất nhiều ngày như thế.

53
00:02:27,480 --> 00:02:30,830
Nhiệt độ này có thể gây chết người với
những nhà không có máy lạnh.

54
00:02:31,180 --> 00:02:35,120
Ví dụ, chỉ số nóng bức trong
nhà công vụ ở Harlem

55
00:02:35,250 --> 00:02:39,139
luôn ở mức nguy hiểm suốt đêm,
ngay cả khi nhiệt độ đã hạ ở bên ngoài.

56
00:02:39,459 --> 00:02:42,449
Và bởi biến đổi khí hậu làm
nhiệt độ tăng lên,

57
00:02:42,529 --> 00:02:45,910
Những điểm bất thường trong hệ thống
như vậy sẽ trở nên rõ rệt hơn.

58
00:02:46,110 --> 00:02:49,870
Không phải là do Mĩ chưa từng cố gắng để
xử lí những vấn đề này trước đây.

59
00:02:51,090 --> 00:02:54,980
Cuộc đấu tranh giành công lí môi trường
ở Mĩ nổi lên từ năm 1982

60
00:02:54,980 --> 00:02:57,410
ở quận Warren, Bắc Carolina,

61
00:02:57,470 --> 00:03:00,290
khi người dân tụ tập biểu tình quy mô lớn
chống lại kế hoạch

62
00:03:00,290 --> 00:03:02,973
để đưa đất bị ô nhiễm về bãi thải gần đó.

63
00:03:03,513 --> 00:03:06,631
Cục Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ, hay EPA,

64
00:03:06,751 --> 00:03:09,090
đã tìm ra các bãi thải tương tự ở
miền Nam nước Mĩ

65
00:03:09,090 --> 00:03:12,203
đều tập trung ở khu dân cư da đen và 
có thu nhập thấp.

66
00:03:12,533 --> 00:03:16,571
Vài năm sau, một báo cáo đã chỉ ra
đây là tình trạng chung trên cả nước.

67
00:03:16,931 --> 00:03:20,913
Các cơ sở chất thải độc hại thường nằm ở
những khu dân cư thiểu số.

68
00:03:21,623 --> 00:03:23,420
Bằng chứng rõ ràng là không thể phủ nhận,

69
00:03:23,420 --> 00:03:30,190
vì vậy, đến năm 1992, Tổng thống George H.W. Bush
đã thành lập Văn phòng công lí môi trường trong EPA.

70
00:03:30,310 --> 00:03:33,356
2 năm sau, Bill Clinton đã kí một 
sắc lệnh hành pháp

71
00:03:33,356 --> 00:03:37,770
yêu cầu các cơ quan liên bang xem xét công
lí môi trường trong tất cả các chính sách,

72
00:03:37,770 --> 00:03:41,250
và thành công đưa sự bảo vệ môi trường vào
bằng bộ luật về quyền công dân.

73
00:03:41,480 --> 00:03:43,610
Nghe có vẻ mọi thứ đang tiến triển
khá tốt, phải không?

74
00:03:44,540 --> 00:03:47,780
Chính sách công lí môi trường đã bị
đình trệ khi George W. Bush

75
00:03:47,780 --> 00:03:50,514
thay đổi sự tập trung của Văn phòng
công lí môi trường

76
00:03:50,604 --> 00:03:53,539
từ bảo vệ những cộng đồng dân có
thu nhập thấp và thiểu số

77
00:03:53,579 --> 00:03:55,540
sang bảo vệ tất cả mọi người.

78
00:03:55,660 --> 00:03:57,690
Nó là một ý tưởng hay, nhưng thực tế,

79
00:03:57,690 --> 00:04:02,000
nó cho thấy những nỗ lực đã không còn tập
trung vào những người cần được bảo vệ nhất

80
00:04:02,000 --> 00:04:05,070
Cùng lúc này, nhiều yêu sách đòi
dân quyền về môi trường

81
00:04:05,070 --> 00:04:07,990
bị trì hoãn trong nhiều năm
hoặc bị loại bỏ thẳng thừng.

82
00:04:08,100 --> 00:04:09,951
Sau cuộc tuyển cử của Barack Obama,

83
00:04:10,100 --> 00:04:12,999
Chính quyền mà ông quản lí đã
cam kết lại công lí môi trường.

84
00:04:12,999 --> 00:04:15,269
Những người thuộc Đảng Dân chủ
điều hành Hạ viện, Thượng viện,

85
00:04:15,269 --> 00:04:17,049
và nhà Trắng trong 2 năm,

86
00:04:17,079 --> 00:04:18,859
nhưng hãy đoán xem họ lưu lại được
bao nhiêu hóa đơn

87
00:04:18,859 --> 00:04:20,560
để củng cố việc bảo vệ công lí môi trường?

88
00:04:20,560 --> 00:04:22,050
Không cái nào.

89
00:04:22,150 --> 00:04:24,840
Ngày nay, quỹ EPA đang bị đe dọa,

90
00:04:25,020 --> 00:04:27,670
vì thế những cộng đồng dễ bị tổn hại
vẫn tiềm ẩn mối nguy hiểm.

91
00:04:27,763 --> 00:04:31,349
Dễ thấy để cho rằng rằng biến đổi
khí hậu sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ chúng ta,

92
00:04:31,409 --> 00:04:33,967
nhưng sự thật là những cộng đồng
xung quanh ta,

93
00:04:34,067 --> 00:04:36,870
bao gồm cả nơi bạn đang sống,
có thể sẽ phải chịu

94
00:04:36,870 --> 00:04:39,959
những vấn đề bất bình đẳng
từ thế giới luôn thay đổi của chúng ta.

95
00:04:40,119 --> 00:04:41,548
Nếu ta muốn thay đổi điều này,

96
00:04:41,548 --> 00:04:45,647
ta phải nhận ra những sự chênh lệch
và kết nối với những cộng đồng ấy.

97
00:04:45,817 --> 00:04:48,347
Bằng cách đó, khi ta tìm ra được các
giải pháp,

98
00:04:48,457 --> 00:04:50,659
tất cả mọi người sẽ được
hưởng sự bình đẳng.

99
00:04:51,359 --> 00:04:52,989
Cảm ơn bạn vì đã xem Hot Mess.

100
00:04:53,141 --> 00:04:56,286
Nếu bạn thích nội dung bạn vừa xem, hãy
truy cập vào trang Patreon của chúng tôi.

101
00:04:56,346 --> 00:04:58,506
Sự ủng hộ của bạn sẽ giúp chúng tôi
làm thêm nhiều video hơn

102
00:04:58,506 --> 00:05:01,180
và bù đắp ảnh hưởng của khí hậu
trong các video.

103
00:05:01,348 --> 00:05:03,979
Và bạn sẽ nhận được một số độc quyền
khi bạn tham gia.

104
00:05:04,129 --> 00:05:05,966
Nhấn nút Patreon để tìm hiểu thêm.

105
00:05:05,966 --> 00:05:09,818
(nhạc nền)