WEBVTT

00:00:00.240 --> 00:00:02.540


NOTE Paragraph

00:00:03.021 --> 00:00:06.141
Bạn hiểu gì về cụm từ "biến đổi khí hậu"?

NOTE Paragraph

00:00:06.141 --> 00:00:09.931
Khả năng cao là bạn sẽ nghĩ đến
thảm họa thiên nhiên ở phương xa nào đó,

NOTE Paragraph

00:00:09.931 --> 00:00:12.761
nhưng biến đổi khí hậu còn 
gây ra ảnh hưởng đến con người

00:00:12.761 --> 00:00:16.711
ở khắp nơi trên toàn thế giới, bao gồm 
nơi bạn đang ở và nơi tôi đang sống.

00:00:16.861 --> 00:00:19.971
Nó tác động đến những người và những nơi
mà ta thấy hằng ngày,

00:00:19.971 --> 00:00:23.431
và nó sẽ tác động lên một vài cá nhân
trong chúng ta hơn bất kì thứ gì.

00:00:23.431 --> 00:00:28.411
(nhạc nền)

00:00:28.411 --> 00:00:32.320
Mùa bão Đại Tây Dương năm 2017 là một 
trong những mùa bão hoạt động mạnh nhất

00:00:32.320 --> 00:00:36.032
trong lịch sử, với 17 cơn bão được đặt tên
và 10 cơn bão nhiệt đới.

00:00:36.032 --> 00:00:39.819
6 cơn bão nhiệt đới trong đó có sức gió
lên tới 110 dặm/giờ,

00:00:39.819 --> 00:00:41.484
và mặc dù thật khó để xác định được

00:00:41.484 --> 00:00:44.255
hiện tượng thời tiết nào là hệ quả 
của biến đổi khí hậu,

00:00:44.255 --> 00:00:47.298
ta hoàn toàn biết nó sẽ khiến
môi trường trở nên khắc nghiệt hơn.

00:00:47.298 --> 00:00:50.662
Ta đang chiêm ngưỡng viễn cảnh tương lai
của thành phố Cape, Nam Phi.

00:00:50.662 --> 00:00:53.758
Ở đó, một trận hạn hán đã vắt kiệt
những hồ chứa nước địa phương,

00:00:53.758 --> 00:00:57.760
dẫn đến sự thiếu nước do thành phố chuẩn
bị nước trong ngày khi nước từ vòi dần cạn

00:00:57.760 --> 00:01:01.199
Và khi bạn kết hợp một cộng đồng đang đối
mặt với những sự chênh lệch này

00:01:01.199 --> 00:01:04.169
cùng thời tiết cực đoan do biến đổi
khí hậu gây ra,

00:01:04.259 --> 00:01:07.409
những cộng đồng đó có thể sẽ khó khăn hơn
trong công cuộc phục hồi.

00:01:07.409 --> 00:01:09.220
Không phải cộng đồng nào cũng trải qua

00:01:09.220 --> 00:01:11.442
những biến đổi khí hậu này
một cách giống nhau.

00:01:11.442 --> 00:01:14.299
Một vài cộng đồng có nhiều tài nguyên,
cơ sở hạ tầng tốt hơn

00:01:14.299 --> 00:01:16.860
hoặc vốn chính trị phong phú hơn các
cộng đồng khác.

00:01:16.860 --> 00:01:19.590
Có một khái niệm có thể giải quyết 
sự bất bình đẳng trên.

00:01:19.590 --> 00:01:21.900
Nó được gọi là "công lí môi trường".

00:01:22.070 --> 00:01:23.371
Và ý tưởng này khá dễ hiểu.

00:01:23.491 --> 00:01:25.731
Các cộng đồng không nên 
bị buộc phải chịu đựng

00:01:25.731 --> 00:01:27.710
những hậu quả bất cân đối của môi trường,

00:01:27.710 --> 00:01:30.870
hoặc xử lí sự ô nhiễm nhiều hơn những cộng
đồng khác vì họ thuộc về

00:01:30.870 --> 00:01:33.889
một chủng tộc cụ thể, có nguồn gốc
quốc gia hoặc khung thu nhập.

00:01:33.889 --> 00:01:37.129
Người dân sống ở nước giàu thường nghĩ
những vấn đề này ở nơi rất xa.

00:01:38.240 --> 00:01:40.894
Nhưng ngay cả ở một nơi như Mĩ,
nơi ta thường nghĩ rằng

00:01:40.894 --> 00:01:43.594
ta đang dẫn đầu trong việc
bảo vệ người dân,

00:01:43.594 --> 00:01:45.470
việc thực thi vẫn tồn tại khiếm khuyết.

00:01:45.470 --> 00:01:48.140
Ta vẫn có thể tìm thấy rất nhiều sự
chênh lệch môi trường

00:01:48.140 --> 00:01:49.479
ngay ở sân sau nhà chúng ta.

00:01:49.479 --> 00:01:51.672
Khi thành phố Miami dọn dẹp sau
trận bão Maria,

00:01:51.672 --> 00:01:54.240
chính quyền đã xả đống đổ nát
ở gần một khu dân sinh có

00:01:54.240 --> 00:01:56.340
nhiều người dân nghèo và người da màu.

00:01:56.390 --> 00:01:58.721
Chắc chắn gần đến nỗi có thể
thấy và ngửi được nó.

00:01:58.721 --> 00:02:03.190
Và ở Houston, những người dân mà không có
điều kiện hoặc không sơ tán được

00:02:03.190 --> 00:02:05.520
trước khi có bão Harvey đã
không còn cách nào khác

00:02:05.520 --> 00:02:07.431
ngoài việc ở lại lúc thành phố đang lụt.

00:02:07.431 --> 00:02:09.809
Puerto Rico từng đối mặt với việc
hao hụt ngân sách

00:02:09.809 --> 00:02:11.810
và cơ sở hạ tầng thiếu thốn hàng thập kỉ.

00:02:11.810 --> 00:02:12.879
Và sau nhiều cơn bão,

00:02:12.969 --> 00:02:16.010
những người dân ở đó gặp khó khăn
trong việc kiếm nước uống sạch,

00:02:16.010 --> 00:02:19.710
và phần lớn các nơi trên đảo không có điện
trong nhiều tháng.

00:02:19.710 --> 00:02:22.420
Nó không chỉ là vấn đề gây khó khăn
cho vùng riêng lẻ nữa.

00:02:22.420 --> 00:02:26.070
Ở nhiều nơi, ngày trước đã nóng
nay còn nóng hơn,

00:02:26.100 --> 00:02:27.480
và có rất nhiều ngày như thế.

00:02:27.480 --> 00:02:30.830
Nhiệt độ này có thể gây chết người với
những nhà không có máy lạnh.

00:02:31.180 --> 00:02:35.120
Ví dụ, chỉ số nóng bức trong
nhà công vụ ở Harlem

00:02:35.250 --> 00:02:39.139
luôn ở mức nguy hiểm suốt đêm,
ngay cả khi nhiệt độ đã hạ ở bên ngoài.

00:02:39.139 --> 00:02:42.449
Và bởi biến đổi khí hậu làm
nhiệt độ tăng lên,

00:02:42.529 --> 00:02:45.910
Những điểm bất thường trong hệ thống
như vậy sẽ trở nên rõ rệt hơn.

00:02:46.110 --> 00:02:49.870
Không phải là do Mĩ chưa từng cố gắng để
xử lí những vấn đề này trước đây.

00:02:51.090 --> 00:02:54.980
Cuộc đấu tranh giành công lí môi trường
ở Mĩ nổi lên từ năm 1982

00:02:54.980 --> 00:02:57.410
ở quận Warren, Bắc Carolina,

00:02:57.410 --> 00:03:00.290
khi người dân tụ tập biểu tình quy mô lớn
chống lại kế hoạch

00:03:00.290 --> 00:03:02.973
để đưa đất bị ô nhiễm về bãi thải gần đó.

00:03:03.513 --> 00:03:06.631
Cục Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ, hay EPA,

00:03:06.751 --> 00:03:09.090
đã tìm ra các bãi thải tương tự ở
miền Nam nước Mĩ

00:03:09.090 --> 00:03:12.203
đều tập trung ở khu dân cư da đen và 
có thu nhập thấp.

00:03:12.533 --> 00:03:16.491
Vài năm sau, một báo cáo đã chỉ ra
đây là tình trạng chung trên cả nước.

00:03:16.861 --> 00:03:19.090


00:03:19.090 --> 00:03:19.340


00:03:19.340 --> 00:03:19.590


00:03:19.590 --> 00:03:20.540


00:03:20.540 --> 00:03:20.790


00:03:20.790 --> 00:03:21.040


00:03:21.040 --> 00:03:21.290


00:03:21.290 --> 00:03:21.540


00:03:21.540 --> 00:03:23.090


00:03:23.090 --> 00:03:26.720


00:03:26.720 --> 00:03:30.610


00:03:30.610 --> 00:03:33.220


00:03:33.220 --> 00:03:37.590


00:03:37.590 --> 00:03:39.940


00:03:39.940 --> 00:03:41.480


00:03:41.480 --> 00:03:43.910


00:03:43.910 --> 00:03:46.400


00:03:46.400 --> 00:03:48.890


00:03:48.890 --> 00:03:50.989


00:03:50.989 --> 00:03:53.672


00:03:53.672 --> 00:03:55.560


00:03:55.560 --> 00:03:57.950


00:03:57.950 --> 00:04:00.200


00:04:00.200 --> 00:04:02.300


00:04:02.300 --> 00:04:05.240


00:04:05.240 --> 00:04:08.120


00:04:08.120 --> 00:04:10.070


00:04:10.070 --> 00:04:13.250


00:04:13.250 --> 00:04:15.469


00:04:15.469 --> 00:04:17.140


00:04:17.140 --> 00:04:19.449


00:04:19.449 --> 00:04:21.074


00:04:21.074 --> 00:04:22.210


00:04:22.210 --> 00:04:24.990


00:04:24.990 --> 00:04:27.470


00:04:27.470 --> 00:04:31.199


00:04:31.199 --> 00:04:34.147


00:04:34.147 --> 00:04:35.680


00:04:35.680 --> 00:04:39.407


00:04:39.897 --> 00:04:41.540


00:04:41.540 --> 00:04:45.967


00:04:45.967 --> 00:04:48.317


00:04:48.317 --> 00:04:50.659


00:04:51.449 --> 00:04:53.099


00:04:53.099 --> 00:04:56.196


00:04:56.196 --> 00:04:58.446


00:04:58.446 --> 00:05:01.510


00:05:01.510 --> 00:05:04.089


00:05:04.089 --> 00:05:05.966


00:05:05.966 --> 00:05:09.818