Có nhiều luật lệ không công bằng.
Chúng ta có nên ngoan ngoãn tuân theo?
Hay chúng ta nên đàm phán
tìm cách thay đổi chúng?
Hay đơn giản là bác bỏ chúng ngay lập tức?
Người ta vừa tìm thấy xác của một trong
những người sáng lập trang Reddit.
Cậu ta đúng là một thiên tài
nhưng cậu ta chưa từng thừa nhận điều đó.
Cậu ấy không hề màng tới việc
kinh doanh kiếm tiền.
Tối nay, một bầu không khí ảm đạm
đang bao trùm Highland Park
quê nhà của Aaron Swartz
với những lời thương tiếc tiễn đưa một
trong những thiên tài của mạng Internet.
Những người hoạt động vì tự do thông tin
khóc thương trước mất mát vô cùng lớn này.
“Một trí tuệ siêu phàm" những ai biết
Aaron đều nhận xét về anh như vậy.
Anh ấy bị chính phủ sát hại, và MIT đã phản
bội lại những nguyên tắc của chính mình.
Họ muốn lấy anh làm ví dụ răn đe.
Chính phủ luôn muốn kiểm soát.
Anh ấy có thể phải ngồi tù 35 năm
và nộp phạt 1 triệu đô la.
Vụ án này còn quá nhiều tranh cãi và thậm
chí có cả vi phạm của cơ quan chức trách.
Bạn đã từng xem xét kỹ vấn đề này
và đi đến một kết luận nào chưa?
Khi lớn lên, tôi nhận ra rằng
có nhiều thứ xung quanh chúng ta,
mà ai cũng “ừ thì đó là tự nhiên mà”
nhưng chúng chẳng tự nhiên một chút nào.
Có những thứ có thể thay đổi,
và thậm chí nên phải thay đổi.
Và khi tôi nhận ra điều đó,
tôi không thể ngoảnh mặt lại với nó.
Đứa con của Internet
Hân hạnh được đọc cho
quý vị một cuốn truyện
có tựa đề của nó là "Paddington ở Hội trợ”.
Aaron sinh ra và lớn lên tại Highland Park.
Trong nhà có ba anh em trai,
tất cả đều rất thông minh.
“Kìa, cái hộp đang lật kìa…”
Chúng tôi không phải là những
đứa trẻ ngoan ngoãn biết nghe lời.
Ba đứa trẻ nô đùa và gây chuyện
suốt ngày.
“Ấy kìa, không được!
- Aaron!
- Dạ?
Tôi nhận ra rằng Aaron đã bắt đầu
học từ khi còn rất nhỏ.
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.
- Cốc, cốc!
- Ai gọi đó?
- Aaron
- Aaron nào cơ?
- Aaron vui tính.
Nó biết điều nó muốn và nó luôn thành
công trong bất cứ điều gì nó làm.
Nó có một trí tò mò vô hạn.
Đây là một bức ảnh mô tả
các hành tinh.
Mỗi hành tinh có một biểu tượng. Biểu
tượng của Sao Thuỷ này, của sao Kim này,
biểu tượng của Trái đất này,
của sao Hoả, rồi sao Mộc.
Một hôm, nó nói với Susan:
“Vui chơi miễn phí cho gia đình dưới thị
trấn Highland Park này là gì hả mẹ?”
“Vui chơi miễn phí cho
gia đình Highland Park”
Thằng bé lúc đó mới 3 tuổi.
Mẹ nói mới hỏi:
“Con đang nói gì thế?”
Nó bảo: “Kia kìa,
mẹ nhìn xem, trên tủ lạnh ấy,
ghi là vui chơi miễn phí cho
gia đình ở Highland Park."
Cô ấy vô cùng ngạc nhiên khi biết con
trai mình biết đọc.
Nó có tên là “Bữa ăn tối trong
lễ Vượt Qua của nhà tôi".
Buổi tối của bữa ăn trong lễ Vượt Qua
khác với tất cả những buổi tối khác.
Một hôm, chúng tôi tới thăm
thư viện của trường đại học Chicago.
Tôi mới lôi từ trên giá sách ra một cuốn
từ những năm 1900.
Tôi cho nó xem và nói: “Con biết không,
đây là một nơi thật tuyệt vời".
Chúng tôi đều là những đứa trẻ tò mò,
nhưng Aaron thực sự thích
học và dạy lại cho người khác.
Bây giờ chúng ta sẽ học
bảng chữ cái theo chiều ngược lại.
Z, Y, X, W, V, U, T...
Tôi vẫn còn nhớ cái giây phút anh ấy về nhà
sau giờ học Số học đầu tiên trên trường.
Anh ấy mới nói với tôi: "Noah,
để anh dạy em số học nhé!"
Tôi mới ngạc nhiên: “số học là gì?”
Anh ấy lúc nào cũng như vậy.
Nhấn vào cái nút này,
clíck, như thế, đó, như thế!
Giờ thì nó màu hồng rồi!
Khi nó mới khoảng 2,3 tuổi,
Bob cho nó xem chiếc máy vi tính.
Điều đó làm nó hứng thú vô cùng.
(trẻ con nói)
Chúng tôi đều có máy vi tính, nhưng Aaron
thực sự say mê chúng, say mê Internet.
- Con làm việc với máy vi tính à?
- Naann…
Mẹ ơi, tại sao chẳng có
cái gì chạy cả thế này?
Nó bắt đầu lập trình từ lúc còn rất nhỏ.
Tôi vẫn còn nhớ chương trình đầu tiên
tôi viết cùng với nó.
Chúng tôi viết bằng BASIC, và
đó là một trò đố vui trong Star Wars.
Nó ngồi hàng tiếng đồng hồ trước chiếc máy
vi tính để lập trình trò chơi đó với tôi.
Rắc rối mà tôi luôn gặp phải với nó đó
là tôi chẳng muốn làm xong cái gì cả.
Còn với nó, luôn có một cái gì đó để làm
luôn có một cái gì đó có thể
được giải quyết bởi máy vi tính.
Aaron luôn luôn xem lập trình như
một thứ phép màu vậy,
một thứ cho phép thực hiện được những
điều người bình thường không làm được.
Aaron đã làm một chiếc máy ATM bằng
một chiếc Mac và hộp giấy bìa cứng.
Có một dịp, tôi không biết phải
hoá trang cho Halloween như thế nào.
Nó chợt nghĩ sẽ thú vị làm sao nếu tôi hoá
trang thành chiếc máy tính yêu thích của nó
và đó là chiếc iMac nguyên gốc.
Nó rất ghét hoá trang cho Halloween
nhưng nó cực thích thuyết phục người khác
hoá trang thành thứ nó muốn.
“Host Aaron, dừng lại!
Mọi người ơi, hãy nhìn vào máy quay nào!
Người Nhện nhìn vào máy quay.
Nó viết trang "The Info", nơi mọi người
có thể cung cấp thông tin về bất cái gì.
Nếu một ai đó, biết một phần, hoặc tất cả
về vàng, hay về mạ vàng…
Tại sao không để cho họ viết
hết lên trang web này?
Những người khác có thể đọc
và sửa nếu họ thấy có những lỗi nào đó.
Không khác xa Wikipeida là mấy phải không?
Wikipedia mãi sau này mới ra đời
và ý tưởng này đã một cậu bé 12 tuổi
nghĩ ra trong căn phòng bé nhỏ của cậu
sử dụng một máy chủ tí hon,
và một công nghệ rất cổ lỗ xỉ.
Một giáo viên của anh ấy mới phản hồi:
“Thật là một ý tưởng tệ hại!
Chúng ta không thể để bất cứ ai
chỉnh sửa bách khoa toàn thư được.
Đó là công việc của các học giả
uyên bác.
Cậu lấy cái ý tưởng điên rồ này ở đâu vậy?”
Chúng tôi hay nói với nhau:
“Ừ, Wikipedia đúng là hay thật. Nhưng chúng
tôi đã có nó trong nhà 5 năm trước rồi.”
Trang web của Aaron, “theinfo.org” đã
giành giải cho học sinh
được tổ chức bởi ArsDegita,
một công ty có trụ sở tại Cambridge.
Tất cả chúng tôi đều tới Cambridge
khi nó thắng giải ArsDigita.
Nhưng chúng tôi không
biết Aaron đang làm gì.
Rõ ràng rằng giải thưởng này
rất quan trọng đối với nó.
Aaron nhanh chóng gia nhập cộng đồng
lập trình viên trên mạng,
và tham gia vào một dự án thành lập
nên một công cụ mới cho mạng Internet.
Nó tới và nói với tôi: "Ben, anh phải xem
thứ mà em đang làm, cực kỳ thú vị.”
Ừ, cái gì thế?
“Nó có tên là RSS."
Nó giải thích cho tôi RSS là gì,
nhưng tôi phải hỏi nó:
“Tại sao cái này lại hữu dụng?
Có trang web nào dùng nó không?
Tại sao tao lại phải dùng nó?”
Chúng ta có một danh sách những
người đang làm việc cho RSS
và XML nói chung
Trong danh sách này, có một người
tên là Aaron Swartz
khá hiếu chiến nhưng rất thông minh
và cậu ta có rất nhiều ý tưởng hay.
Nhưng cậu ta chưa từng tham gia
những buổi gặp mặt của cộng đồng
do đó chúng tôi mới hỏi cậu ấy: “Khi nào thì
cậu mới định tham dự các cuộc gặp mặt?”
Cậu ta trả lời: “Tôi không biết mẹ tôi
có đồng ý không. Tôi mới có 14 tuổi.”
Phản ứng đầu tiên của chúng tôi là:
“Cậu bé mà chúng ta đã làm việc
cùng trong suốt một năm,
mới chỉ 13 tuổi và giờ cậu ta
chỉ mới lên 14.”
Sau đó mọi người nhao nhao:
“Thật không thể tin được!
Chúng ta phải gặp cậu ấy!"
Cậu ấy là thành viên của hội đồng
soạn thảo RSS.
Công việc cậu ấy đang làm là giúp xây dựng hệ
thống phân phối thông tin cho mạng Internet.
Phần việc cậu ấy đảm nhận,
RSS, là một công cụ cho phép thu thập
thông tin tóm tắt xảy ra trên
các trang web khác.
Phần lớn nó được dùng cho các blog.
Hãy tưởng tượng bạn muốn đọc
10 đến 20 blog.
Bạn sử dụng công cụ RSS của các trang này,
nó sẽ gửi cho bạn tóm tắt những gì mới nhất.
Để tạo thành một danh sách thống nhất
tất cả những gì đã xảy ra.
Aaron thực sự còn rất trẻ,
nhưng cậu ấy đã hiểu công nghệ.
Cậu ấy biết nó còn nhiều khuyết điểm
và tìm cách để cải tiến nó.
Và thế là mẹ cậu đưa cậu
tới sân bay Chicago.
Chúng tôi đón cậu ấy ở San Francisco.
Chúng tôi giới thiệu cậu ấy với
những người thú vị để tranh luận.
Khẩu vị của cậu ấy làm chúng
tôi rất ngạc nhiên.
Cậu ta chỉ ăn những gì màu trắng
ví dụ như cơm trắng
không ăn cơm rang vì
không có màu trắng,
và bánh mỳ trắng,..
Chúng tôi rất ngạc nhiên trước khả năng
tranh luận của một cậu bé.
Chúng tôi nói với nhau rằng “Cậu bé này sẽ
tiến xa trừ khi chẳng may đột tử vì tai nạn.”
Aaron, tới lượt cậu!
Hoàn cảnh đã thay đổi. Chúng ta không
thể tạo ra các công ty trực tuyến
những công ty chỉ bán thức ăn cho chó
qua mạng Internet hay
qua điện thoại di động.
Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều
những ý tưởng đang được nhen nhóm.
Nếu bạn không thể nhìn thấy điều đó
thì chỉ có thể là do bạn cố làm ngơ.
Anh ấy hành động nhiều khi
như một thằng mọt sách chính hiệu:
“Tao thông minh hơn mày.
Và bởi vì tao thông minh hơn mày,
nên tao tốt hơn mày
và tao có thể bảo mày phải làm gì."
Đó là một khía cạnh của anh ấy
với tính cách của một kẻ tinh nghịch.
Bạn kết hợp các máy vi tính lại và bạn
có thể giải quyết rất nhiều vấn đề lớn,
ví dụ như chữa ung thư
hoặc liên lạc với người ngoài hành tinh.
Tôi gặp cậu ấy lần đầu tiên
tại Diễn đàn Mạng Relay
(Internet Relay Chat).
Cậu ta không chỉ biết lập trình,
cậu ta còn làm mọi người thích thú với
những vấn đề cậu muốn giải quyết.
Cậu ta đúng là một cầu nối.
Cậu ấy đã đóng góp rất nhiều
cho phong trào tự do văn hoá.
Theo tôi thì Aaron đang cố gắng
làm cho thế giới hoạt động suôn sẻ.
Cậu ta muốn sửa nó.
Cậu ấy có một cá tính mạnh mẽ
đôi khi dễ gây “đụng chạm” tới nhiều người.
Chẳng phải lúc nào cậu ấy
cũng thấy thoải mái với thế giới
và thế giới cũng không phải lúc nào
cũng thoải mái với cậu ấy.
Aaron tới trường học nhưng
anh ấy không hề thích chút nào.
Anh ấy không thích các môn học,
cũng chẳng thích các thầy cô giáo
Aaron thực sự biết cách
tìm kiếm thông tin.
Anh ấy nói: “Tao chẳng cần
phải ngồi học lớp hình học.
Tao chỉ cần đọc sách hình học là đủ.
Tao chẳng cần phải học với ông thầy này
về lịch sử nước Mỹ từ quan điểm của ông ấy.
Tao có cả ba bộ lịch sử ở đây
và tao chỉ cần đọc chúng là đủ.
Và tao chẳng thích học cái này.
Tao muốn học về mạng Internet.
Tôi thực sự nản với trường lớp.
Theo tôi, các thầy cô giáo chẳng hiểu
cái họ đang nói một chút gì cả.
Họ áp đặt và cưỡng ép.
Còn bài tập về nhà thì thật đúng là….
Và chỉ có một mục đích duy nhất là làm học
sinh bận rộn với đống sách vở thi thố.
Và rồi tôi bắt đầu đọc sách về
lịch sử nền giáo dục,
về ý tưởng một hệ thống giáo dục
và những hệ thống thay thế nó
về phương pháp giáo dục, hiệu quả,
chứ không chỉ đơn giản là “học vẹt”
Điều này đã đưa tôi đến với
những câu hỏi muôn thủa.
Sau khi đặt câu hỏi về ngôi trường tôi học
tôi bắt đầu nghi vấn cả
xã hội mà tôi đang sống,
tôi tự hỏi về những ngành nghề mà
trường học đang đào tạo con người
và chính phủ với vai trò xây dựng
và duy trì cả hệ thống này.
Một trong những thứ khiến nó
đam mê đó là luật bản quyền
Luật bản quyền bấy lâu nay luôn là một
hòn đá tảng trong giới xuất bản và độc giả
nhưng không phải quá nặng nề.
Đây là một điều luật hợp lý
giúp các tác giả được trả công xứng đáng.
Điều mà Aaron và thế hệ của anh
phải đối mặt đó là
sự mâu thuẫn giữa một hệ thống cũ kỹ
với những nhân tố mới mà chúng tôi đang xây
Internet và mạng.
Những điều này mâu thuẫn với nhau
và tạo nên một sự hỗn loạn.
Cậu ấy đã gặp Lawrence Lessig,
giáo sư luật của Harvard.
Vào lúc đó, giáo sư Lessig đang đệ
trình luật bản quyền lên Toà án tối cao.
Chàng frai trẻ Aaron Swartz bay tới Washington
để tham dự phiên toà tại Toà án tối cao.
Tôi là Aaron Swartz và tôi tới
đây để nghe Eldred tranh luận.
Tại sao cậu lại bay tận từ Chicago tới đây
để chỉ nghe Eldred tranh luận?
Đó là một câu hỏi khó hơn…
Tôi…Tôi không biết.
Được diện kiến Toà án tối cao là một điều rất
thú vị, đặc biệt là trong vụ án tầm cỡ này.
Giáo sư Lessig đang xây dựng một định nghĩa
mới cho luật sở hữu trí tuệ trên Internet..
Được gọi tên là “Creative Commons (CC)”
Ý tưởng của Creative Commons đó là
cho phép mọi người, các tác giả
cân đối giữa việc sở hữu sản phẩm
sáng tạo của mình và mong muốn chia sẻ nó.
Thay vì “Alrights Reserved”
(mọi hành vi sao chép đều bị cấm)
chúng ta giờ có “Chỉ một số
hành vi sao chép bị cấm”.
Tóm lại nó là thế này: “Đây là những
việc bạn có thể làm với sản phẩm của tôi
thậm chí trong nhiều trường hợp bạn
cần có sự cho phép của tôi trước.”
Vai trò của Aaron là
trong lĩnh vực công nghệ thông tin:
Làm thế nào để làm cho luật bản
quyền này đơn giản và dễ hiểu
và có thể diễn đạt theo cách
mà máy móc có thể hiểu được.
Mọi người bàn tán xôn xao:”Tại sao lại giao trọng
trách cụ thể hoá CC cho một thằng bé 15 tuổi?
Điều này không phải điên rồ sao?"
Nhưng Lary đã trả lời rằng:
“Điên thì mới không nghe lời cậu bé này.”
Cậu ấy chỉ cao quá cái bục có chút đỉnh.
Mà cái bục không thể tuỳ chỉnh được.
Điều này thật đáng xấu hổ
vì khi cậu ta bật màn hình lên
chẳng ai thấy được cái đầu cậu ta đâu cả.
Nếu bạn duyệt trang của chúng tôi,
và bạn click vào "Chọn luật bản quyền",
bạn sẽ có một danh sách các lựa chọn,
bạn sẽ được giải thích ý nghĩa của chúng,
và bạn phải trả lời 3 câu hỏi đơn giản:
“Bạn có muốn ghi nhận là tác giả?
Bạn có cho phép kiếm tiền từ
sản phẩm của bạn?
Bạn có cho phép thay đổi
tác phẩm của bạn?"
Tôi hoàn toàn ngạc nhiên khi thấy những người
lớn này xem nó một cách bình đẳng với họ.
Trước toàn thể mọi người,
Aaron bắt đầu nói
về nền tảng mà nó đã
tạo ra cho luật bản quyền kiểu mới CC.
Và ai cũng chăm chú lắng nghe nó...
Tôi ngồi ở cuối và thầm nghĩ: “Nó chỉ là một
đứa trẻ! Tại sao mọi người lại nghe nó?”
Nhưng ai cũng chăm chú lắng nghe...
Tôi nghĩ rằng tôi đã không thực sự hiểu.
Nhiều người chỉ trích rằng CC đã không giúp
tác giả kiếm được tiền từ sản phẩm của họ.
Tuy nhiên thành công của CC thực
sự đáng ngưỡng mộ.
Riêng Flickr, hơn 200 triệu người
dùng sử dụng luật bản quyền CC.
Cậu ấy không chỉ đóng góp công
sức thông qua sự am hiểu kỹ thuật của mình.
Trên trang cá nhân của mình, cậu
đã chia sẻ rất chân thật.
Tôi suy nghĩ về nhiều vấn đề,
và tôi muốn ai cũng làm như thế.
Tôi theo đuổi các ý tưởng, và tôi học từ nhiều
người khác. Tôi không thích loại mọi người ra.
Tôi theo đuổi sự hoàn hảo, nhưng không
phải vì thế mà cản trở sự xuất bản.
Trừ giáo dục và giải trí
tôi không phí thời gian vào những
thứ không gây được ảnh hưởng.
Tôi thử làm bạn với tất cả mọi người nhưng
tôi ghét khi mọi người xem thường tôi.
Tôi không thích căm ghét, vì nó cản trở mình,
nhưng tôi học được từ kinh nghiệm bản thân.
Tôi muốn làm cho thế giới tốt hơn.
Năm 2004, Swartz rời Highland Park
và vào học trường đại học Stanford.
Nó bị bệnh Viêm loét Đại tràng nặng và chúng
tôi rất lo lắng khi nó phải uống thuốc.
Nó phải vào viện và phải uống
cả một cốc thuốc mỗi ngày
một trong số đó là thuốc steroid
một loại có tác dụng phụ là làm chậm lớn
và nó làm cho Aaron cảm thấy
khác biệt với các sinh viên khác.
Aaron, tôi nghĩ nghĩ rằng với việc
được học bổng của trường Standford
và được vào học lớp cho
học sinh cấp ba xuất sắc
với một người trong bốn năm tới sẽ
trở thành lãnh đạo và vào hàng ngũ hiếm hoi
thì thực sự điều này làm cho
cậu ấy thật sự phấn khích.
Trong năm 2005, chỉ sau
một năm vào học Standford
Swartz đã được đề nghị một ví trí tại một công ty ươm mầm
khởi nghiệp tên là Y Combinator, do Paul Graham lãnh đạo.
Anh ấy nói với Paul: “Này, tôi có
một ý tưởng làm một trang web”.
Và Paul đã khá thích Aaron rồi nên
đáp lại: “Được đấy, sao lại không nhỉ”.
Và thế là Aaron bỏ học và tới ở căn hộ này…
Cho nên đây từng là nơi Aaron sống.
Tôi vẫn nhớ mang máng rằng
bố tôi bảo thuê nhà khó khăn như thế nào
vì Aaron không có chút tín dụng
nào và anh ấy lại còn bỏ học giữa chừng.
Phòng khách này là nơi trước đây Aaron ở. Bạn
có thể thấy những tấm áp-phích do Aaron bỏ lại.
Và thư viện…có nhiều sách hơn nữa
nhưng phần lớn là của Aaron.
Trang web của Aaron cho Y Combinator có tên là
“infogami”, một công cụ để xây dựng các website.
Nhưng infogami không có nhiều
người dùng và cuối cùng Aaron
phải nhập công ty của cậu với một dự án
Y Combinator khác để được giúp đỡ.
Đó là một dự án do Steve Huffman và Alexis
Ohanian lãnh đạo, có tên là Reddit.
Chúng tôi bắt đầu gần như từ con số không. Không
người dùng, không tiền, không một dòng lệnh
và giờ mỗi ngày một lớn mạnh thành
một trang web rất nổi tiếng.
Và nó không có vẻ gì là dừng lại ở đó.
Từ 1000 người dùng, rồi lên tới 10000
rồi 20000 và cứ thế…thật sự tuyệt vời.
Reddit trở nên khổng lồ và nó trở
thành một góc nét nhỏ cho dân công nghệ.
Rất nhiều truyện cười, nhiều nghệ thuật
và mọi người cứ ùa nhau đổ vào trang web,
và nó trở thành một món
điểm tâm tin tức mỗi sáng.
Reddit ở một mức nào đó
giống như một sự hỗn loạn
cho nên một mặt, đó là nơi mọi người lên bàn
tán những thông tin về công nghệ, chính trị
và mặt khác vẫn có rất nhiều bài với nội
dung nhạy cảm hoặc gây xúc phạm
có một số trang phụ của Reddit
chỉ dành cho việc “chôn” nhau
và do đó, theo một nghĩa nào đó Reddit
đã trở thành một nơi chứa đầy tranh cãi.
Nó thực sự hỗn loạn.
Một tạp chí lớn có tên là Condé
Nast đã chú ý tới Reddit
và họ đã chào mua.
Giá chào mua thực sự lớn, tới nỗi bố
tôi phải đau đầu với những câu hỏi như
“Lấy chỗ nào mà để tiền bây giờ?”
- Thực sự rất nhiều tiền?
- Thực sự rất nhiều tiền.
Có lẽ là hơn một triệu đô la
nhưng tôi thực sự không nắm rõ.
- Lúc đó cậu ấy bao nhiêu tuổi?
- 19, 20.
Chính trong căn phòng này, họ ngồi ngay
ở đây, khi chưa có những cái ghế bành này.
Lập trình cho Reddit, và khi họ bán nó
họ đã mở một bữa tiệc tưng bừng,
và họ bay khỏi California ngày hôm sau
và để lại chìa khoá cho tôi.
Rất buồn cười, cậu ấy vừa mới bán công
ty khởi nghiệp của mình và chúng tôi
đều nghĩ rằng cậu ấy là
người giầu nhất ở đây.
Nhưng cậu ấy nói “Không, tôi chỉ cần căn phòng
nhỏ bé này thôi. Thế là đủ với tôi rồi.”
Nó chỉ nhỏ hơn cái gác xép một tí.
Cậu ấy không hề tiêu tiền vào
những thứ hào nhoáng.
Nó nói: “Em thích sống trong những căn hộ thế nên em
sẽ không tiêu tốn nhiều tiền vào những chỗ ở mới.
Em sẽ không mua biệt thự hay villa,
và em thích mặc quần jeans và T-shirt
cho nên em sẽ không tiêu tiền vào quần áo.
Nhiều tiền hay không cũng
chẳng có gì to tát cả."
Điều quan trọng đối với Swartz đó là lưu lượng
thông tin di chuyển trên Internet như thế nào.
Và điều gì điều khiển
sự chú ý của chúng ta.
Trong hệ thống truyền hình cũ
chúng ta bị giới hạn bởi môt lượng
kênh truyền nhất định. Bạn chỉ
có thể truyền được khoảng 10 kênh
còn nếu với truyền hình cáp
thì có khoảng 500 kênh.
Trên mạng Internet, mỗi người có một kênh. Mỗi
người có một blog, hoặc một trang Myspace.
Mỗi người lại có cách thể
hiện riêng của mình.
Vậy nên, câu hỏi đặt ra bây giờ không phải là
ai được quyền truy cập vào các kênh truyền
mà phải là ai kiểm soát cách bạn
tìm kiếm người chủ của các kênh đó.
Bạn đã bất đầu nhận thấy sức mạnh tập trung
của những trang web như Google
những trang web đóng vai trò như người giữ
cửa nói cho bạn biết các nơi bạn muốn tới.
Những người cung cấp cho bạn
nguồn tin tức và thông tin.
Bây giờ không phải là ai được quyền nói
mà ai cũng có cái quyền đó rồi.
Vấn đề là quyền được lắng nghe
thì không phải ai cũng có.
Sau khi bắt đầu làm việc tại San Francisco
tại Condé Nast, nó đi vào văn phòng
và họ muốn đưa cho nó cái máy vi tính với
tất cả thứ rác rưởi đã được cài đặt sẵn
và nói rằng nó không được cài thêm bất
cứ cái gì mới vào chiếc máy vi tính này.
Điều này đối với các lập trình viên
là không thể chấp nhận được.
Từ ngày đầu tiên, cậu ấy đã
than phiền về tất cả mọi thứ.
“Tường xám, bàn xám, ồn ào. Ngày đầu làm
việc ở đây tôi đã không thể chịu được rồi.
Giờ nghĩ trưa, tôi chốn
trong nhà vệ sinh và khóc.
Tôi còn không thể bình tĩnh nổi khi lúc
nào cũng có ai đó lải nhải bên tai mình
chứ đừng nói là làm xong
được phần việc nào.
Chẳng ai làm được tích sự gì ở đây cả.
Lúc nào cũng có người ra người vào phòng chúng tôi
chém gió hoặc rủ chúng tôi chơi trò chơi điện tử
mà Wired đang cho chạy thử."
Cậu ấy thực sự có cảm hứng khác
những cảm hứng với thiên hướng chính trị,
và Silicon Valley đơn
giản không có văn hoá đó
cái văn hoá hướng hoạt động kỹ
thuật cho mục đích chính trị.
Aaron ghét làm việc cho các tập đoàn.
Tất cả đều ghét làm việc cho Condé Nast, nhưng chỉ
Aaron là người duy nhất không chấp nhận điều này.
Và Aaron đơn giản tự làm
cho bản thân mất việc
bằng việc không bao giờ tới làm nữa.
Mọi người truyền tai nhau rằng đó thực
sự là một sự đổ vỡ đáng tiếc.
Cả Alexis Ohanian và Steve Huffman
từ chối trả lời phỏng vấn cho bộ phim này.
Cậu ấy từ chối thế giới tư bản.
Một điều cần phải nhớ đó là
khi Aaron lựa chọn từ bỏ thế giới khởi nghiệp
thì cũng là lúc cậu ấy từ bỏ những thứ đã
làm cho cậu ấy nổi tiếng và được yêu mến và
Aaron có thể đánh mất những người hâm mộ.
Cậu ta đã đi tới nơi cậu ta nên tới
và cậu nhận ra rằng cậu đã trèo
lên một núi phân thối tới nỗi
ngắt một bông hồng nhưng nhận ra rằng
mình không thể ngửi thấy mùi thơm của nó
và thay vì cứ ngồi trên đống phân đó và
tự an ủi mình rằng nó không tệ đến thế
và cậu ấy luôn nhận được hoa hồng
thì cậu ấy đã trèo xuống,
thực sự rất tuyệt vời.
Cái cách mà Aaron nhìn mọi thứ đó đó là
lập trình là phép màu
bằng lập trình bạn có thể làm được những
thứ mà người bình thường không làm được.
Vậy, khi bạn có phép màu nhiệm, bạn sẽ dùng
nó vào mục đích tốt hay đi kiếm bội tiền?
Khi còn là một đứa trẻ, Swartz đã được truyền cảm
hứng bởi một trong số những người tiên phong.
Người đàn ông đã phát minh ra
World Wide Web Tim Berners-Lee.
Trong những năm 1990, Berners-Lee
đang trong quá trình
tạo nên một trong những phát
minh quan trọng nhất thế kỷ 20
nhưng thay vì kiếm tiền từ phát minh World
Wide Web, ông đã tặng nó cho toàn nhân loại.
Đó chính là lý do duy nhất tại sao World
Wide Web còn tồn tại tới ngày hôm nay.
Aaron thực sự bị ảnh hưởng sâu sắc tởi Tim.
Chắc chắn Tim là một người rất có ảnh hưởng trong
giới Internet, một người không không hề vụ lợi.
Ông ấy không hệ hứng thú với việc
nghĩ ra cách để kiếm bội tiền.
Mọi người thì liên tục bàn tán:
“Oa, có thể kiếm tiền đấy,"
nếu thế thì sẽ có rất
nhiều những mạng nho nhỏ
chứ không phải là một mạng lớn
và một mạng nhỏ, cùng với đủ kiểu
mạng không thể hoạt động được
bởi vì bạn không thể đi tới đi lui
bằng cách click vào các đường link được.
Chúng ta phải có một lượng tối
thiểu - cái đó là cả thế giới
cho nên nó sẽ không làm gì được
trừ khi cả thế giới được tham gia.
Tôi cảm thấy một cách mạnh mẽ rằng cách chúng
ta đang sống trong thế giới này không ổn
đơn thuần là lấy những cái mình được cho
làm những gì người lớn bảo bạn làm
và những gì bố mẹ bảo bạn làm, hay xã hội bảo.
Tôi nghĩ rằng bạn nên luôn luôn nghi vấn.
Tôi chọn thái độ khoa học, rằng mọi
thứ mình học đều đơn giản chỉ là tạm thời
và rằng luôn phải nghi ngờ, đặt câu hỏi, thay đổi niềm
tin và tôi nghĩ rằng điều này cũng đúng với toàn xã hội.
Một khi tôi nhận ra rằng có những vấn đề
nghiêm trọng-vấn đề mang tính nền tảng
và tôi có thể làm điều gì đó để giải quyết nó
thì tôi không thể làm ngơ. Tôi phải làm gì đó.
Chúng tôi bắt đầu dành
thời gian cho nhau nhiều
chỉ đơn giản như hai nguời bạn thôi.
Chúng tôi nói chuyện hàng
tiếng đồng hồ, xuyên đêm.
Tôi lẽ ra phải nhận ra rằng cậu ấy
đang tán tỉnh tôi. Có thể là
lúc đó tôi nghĩ rằng giữa cậu ấy và tôi là không thể, điều
này là điên rồ nên tôi giả vờ như chẳng có gì xảy ra.
Lúc đó cuộc hôn nhân của tôi đang gặp nhiều
vấn đề và tôi thực sự chẳng biết phải đi đâu
chúng tôi thuê phòng ở chung
và tôi mang con gái tôi tới.
Chúng trang trí căn phòng
và nó thực sự rất yên bình.
Cuộc sống tôi đã lâu chưa có sự bình yên
và cuộc sống của cậu ấy cũng thế.
Chúng tôi rất thân với nhau ngay từ
những ngày đầu mối quan hệ lãng mạn.
Chúng tôi thường xuyên bên cạnh nhau.
Nhưng cả hai đều là những
kể khó tính. (Cười)
Trong chính chương trình đối thoại cùng Ally McBeal cậu ấy đã thừa
nhận rằng cậu ấy có một bài hát tủ và tôi đã bắt cậu ấy chơi cho tôi.
Đó là bài “Extraordinary
Machine”của Fiona Apple.
Tôi nghĩ đó là vì bài hát này
có một sự đấu tranh nhẹ nhàng
lẫn sự hi vọng.
♪ By foot it's a slow climb, but I'm good
at being uncomfortable so I can't stop
changing all the time ♪
Aaron rất lạc quan về cuộc sống, điều này cậu ấy
thể hiện ra bằng nhiều cách. Ngay cả lúc bi quan
cậu ấy cũng vẫn luôn yêu đời.
♪ Extraordinary machine ♪
- Làm cái gì thế?
(Quinn) - Flicker có video rồi đây.
Swartz lao vào nhiều dự án mới khác nhau
bao gồm việc truy cập thông tin công cộng
ví dụ như một trang web
accountability có tên là Watchdog.net
và một dự án có tên là Thư
viện mở (The Open Library).
Dự án Thư viện mở là một trang web mà bạn có
thể truy nhập tại địa chỉ openlibrary.org
và ý tưởng là biến nó trở thành một web wiki khổng lồ mà mỗi
trang dành cho một cuốn sách và nội dung có thể sửa chữa được.
Tức là với mỗi cuốn sách đã từng được
xuất bản chúng tôi muốn có một trang web
chứa mọi thông tin về nhà xuất bản
hiệu sách, thư viện, độc giả
và các đường dẫn để cho bạn biết bạn có thể mua cuốn sách
này hay mượn nó ở đâu, hoặc thậm chí đọc nó trực tuyến.
Tôi rất thích thư viện. Khi tới một thành phố mới
tôi sẽ tìm ngay đường tới thư viện ở thành phố đó.
Đó chính là mục tiêu của Thư viện mở
xây dựng một trang web mà ở đó
bạn có thể đọc từ sách này tới sách kia, từ
nhân vật tới tác giả, từ chủ đề tới ý tưởng
đi qua hết hiển kiến thức của nhân loại mà
hiện giờ bị bỏ quên trong các thư viện lớn
những thư viện khó tìm kiếm, cồng kềnh và tốn kém.
Phải thay đổi vì sách là nguồn di sản của chúng ta.
Sách là chỗ để con người
viết hiểu biết xuống
và việc một tập đoàn nuốt trọn
chúng là một điều đáng kính sợ.
Bằng cách nào bạn có thể truy cập đại chúng
tới tới phạm vi đại chúng (luật bản quyền)?
Nghe có vẻ hiển nhiên vì rõ ràng bạn phải áp
dụng phạm vi đại chúng cho truy cập đại chúng
nhưng thực tế thì không phải như vậy. Kho tàng tri thức chung
lẽ ra phải được mở miễn phí cho tất cả mọi người, nhưng không.
Nó thường xuyên bị rào quanh. Điều này giống như là có
một công viên quốc gia nhưng đầy lính đứng xung quanh
và những nóng súng chỉa ra, đề phòng
ai đó thực sự muốn vào thăm công viên.
Một điều mà Aaron thực sự quan tâm đó là mang
truy cập đại chúng vào phạm vi công cộng.
Đây là điều làm cho cậu
ấy gặp nhiều rắc rối.
Tôi đã cố truy cập vào lưu trữ
các vụ án liên bang tại Hoa Kỳ.
Cái tôi phát hiện ra đó là một hệ thống
khó hiểu có tên là PACER
có nghĩa là Thư viện điện tử
tư liệu pháp lý công cộng.
Tôi bắt đầu tìm kiếm và đó là
lúc tôi biết tới Carl Malamud.
Truy cập tài liệu pháp lý tại Mỹ là một mảng
king doanh với doanh thu 10 tỉ đô mỗi năm.
PACER thực sự là một sự đáng xấu hổ
của chính phủ. 10 cent một trang
nó thực sự là một mớ bòng bong. Bạn không thể tìm
nó, bạn cũng không thể lưu trang hay bất cứ gì
Bạn phải có thẻ tín dụng trong khi
đây là những lưu trữ công cộng.
Toà án Bang Hoa Kỳ rất quan trọng; đây là
nơi nhiều cuộc hội thảo soạn luật ra đời.
Các vụ án dân sự, bản quyền, đủ mọi loại.
Nhà báo, sing viên, công dân và luật sư
ai cũng phải truy cập vào PACER
và nó thì luôn cản trở mọi người.
Những người không có điều kiện sẽ không thấy luật
pháp đứng về phía họ như những người có thẻ ATM.
Đây là một kiểu đánh thuế lên công lý.
Luật pháp là hệ thống vận hành nền dân chủ của chúng ta
vậy mà chúng ta lại phải trả tiền để chỉ nhìn thấy chúng?
Nghe chẳng có vẻ gì là dân chủ mấy.
Họ kiếm mỗi năm khoảng 120
tỉ đô từ hệ thống PACER.
Trong khi chi phí vận hành chẳng đáng là bao.
Trên thực tế, điều này là hoàn toàn bất hợp pháp.
Điều luật Chính phủ điện tử năm 2002 đã nói rõ
rằng toàn án chỉ tính phí tới một mức độ cần thiết
nhằm bù vào khoản chi phí
vận hành và duy trì PACER.
Với tư cách là người sáng lập ra Public. Resorce.Org
Malamud muốn phản đối hành động thu phí của PACER.
Ông ấy đã khởi xướng một chương trình
có tên là Dự án quay vòng PACER
nơi mọi người có thể gửi những
tài liệu PACER mà họ đã trả tiền
tới cơ sở dữ liệu miễn phí
mà người khác có thể dùng.
Những người sở hữu PACER gặp rất nhiều sức
ép từ các Nghị sĩ và những người khác
cho nên họ đã xây dựng 17 thư viện trên
toàn quốc gia cho phép truy cập miễn phí.
Điều này có nghĩa là cứ 22 nghìn dặm vuông thì có một
thư viện. Thực sự theo tôi nó chẳng tiện một chút nào.
Tôi khích lệ mọi người tình nguyện
tham dự dự án Thumb Drive Corps.
Và tải xuống các tài liệu từ thư viện công cộng rồi
gửi lên trang chủ của dự án Quay vòng tài liệu PACER.
Người dân mang ổ cứng tới những thư viện
này và tải xuống hàng loạt tài liệu
và họ gửi chúng tới cho tôi. Đó
chỉ đơn thuần là một trò đùa.
Trên thực tế, khi bạn click vào Thumb
Drive Corps Phù thuỷ xứ Oz sẽ hiện lên
bạn biết đó, bài hát Munchkins,
và một video hiện ra:
♪ We represent the lollipop guild... ♪
Thế nhưng tôi đã nhận được một cuộc gọi
từ Steve Shultz và Aaron nói rằng:
“Chúng tôi muốn gia nhập
Thumb Drive Corps."
Vào khoảng lúc đó, tôi đã gặp
Aaron trong một cuộc họp.
Đây thực sự phải là một sự
hợp tác giữa nhiều người.
Nên tôi đã tiến tới và nói với cậu ấy:
“Này, tôi đang tính tới chuyện
can thiệp vào vấn đề PACER.”
Schultz đã phát triển một chương trình
tải xuống tự động tài liệu của PACER
từ các thư viện dùng thử.
Swartz muốn xem qua.
Nên tôi cho cậu ấy xem các dòng lệnh
tôi không hề biết điều gì sẽ diễn ra tiếp
nhưng thật bất ngờ khi trong
vài tiếng đồng hồ sau đó
cậu ấy đã ngồi trong một góc, cải thiện các
dòng lệnh của tôi và gọi thêm một cậu bạn nữa
sống ngay gần đó tới thư viện và
kiểm thử phiên bản cậu ấy vừa cải tiến.
Vào lúc đó, những người ở toà án nhận ra rằng có
điều gì đó đã không đi theo kế hoạch định trước.
Dữ liệu bắt đầu được gửi
tới, gửi tới và gửi tới
và chẳng mấy chốc họ đã tải về được 760G
tài liệu PACER, khoảng 20 triệu trang.
Sử dụng thông tin thu được
từ các thư viện dùng thử
Swartz đã thực hiện các tiến trình tải xuống
song song khổng lồ từ hệ thống của PACER.
Cậu ấy đã tải xuống gần 2.7 triệu tài liệu
toà án Liên bang, khoảng gần 20 triệu trang.
Tối có thể khẳng định rằng 20 triệu trang
có thể vượt quá mong đợi của
dự án truy cập dữ liệu này, nhưng làm ngạc
nhiên người cầm quyền đâu có phạm pháp gì.
Aaron và Carl quyết định nói với The New
York Time về những gì họ đã thực hiện được.
Họ cũng bị FBI chú ý tới và nhà của bố
mẹ Swartz ở Illinois đã bị theo dõi.
Tôi nhận được một cái tweet của mẹ cậu ấy:
“Hãy gọi điện cho tôi!!
Tôi tự hỏi không biết có
chuyện gì xảy ra đây?
Và thế là tôi đã liên lạc được với Aaron và
mẹ cậu ấy thì: “Ối trời ơi, FBI, FBI, FBI”.
Một đặc vụ FBI đã lái xe trên đường
nhà tôi để xem Aaron có ở nhà không.
Tôi vẫn còn nhớ hôm đó tôi đã thắc mắc không biết
chiếc xe này chạy trên đường nhà tôi làm gì.
Và lại cứ đi tiến rồi lại lùi. Kỳ cục!
Năm năm sau tôi đọc tài liệu FBI này và tôi nhận
ra: Trời ơi, đó là đặc vụ FBI, trên đường nhà tôi.
Cậu ấy sợ hãi. Cậu ấy thực sự sỡ hãi.
Cậu ấy còn sợ hơn sau khi
FBI gọi điện trực tiếp
và tìm cách lừa cậu ấy đi tới một cuộc hẹn
ở quán cà phê mà không có luật sư đi cùng.
Cậu ấy về nhà và nằm trên giường, run sợ.
Việc tải xuống cũng đã lật tẩy nhiều tài liệu
toà án vi phạm nghiêm trọng tới quyền riêng tư.
Và cuối cùng chính toà án đã
phải thay đổi các chính sách
và FBI đã đóng hồ sơ mà
không khởi tố gì cả.
Tới tận ngày hôm nay, tôi vẫn thấy
điều này thật quá sức tưởng tượng
rằng không ai, thậm chí cả những nơi
xa xôi hẻo lánh nhất của FBI
nghĩ rằng việc sử dụng những
đồng tiền từ thuế để điều tra
những người phổ biến luật
ra cho công chúng là bất hợp lý.
Làm sao mà chúng ta có thể tự gọi
mình là người sống theo pháp luật
và nghĩ rằng thật sai trái khi
làm cho luật pháp tới được
với tất cả mọi người?
Aaron đã sẵn sàng mạo hiểm vì
lý tưởng mà cậu ấy đã tin vào.
Không hài lòng với sự chênh lệch giàu nghèo, Swartz đã không chỉ
dừng lại ở công nghệ mà còn tham gia vào những hoạt động chính trị.
Tôi đã tới Hạ nghị viện và tôi mời cậu ấy tới
thăm và tham gia cùng chúng tôi một thời gian
để cậu ấy có thể học được
quá trình chính trị là gì.
Cậu ấy học về một cộng động mới, những kỹ năng mới tất
cả những gì cần thiết để cậu có thể hack chính trị.
Có vẻ như rất nực cười khi những người thợ mỏ phải đào
đào cuốc cuốc cho tới khi cơ thể họ ướt đẫm mồ hôi
và phải luôn tự nhủ rằng nếu mình dừng lại
thì tối nay sẽ không có gì để cho vợ con ăn
trong khi tôi mỗi ngày kiếm được càng
nhiều tiền hơn mà chỉ có ngồi xem ti vi.
Nhưng quả thật thế giới này thật lố bịch.
Vì thế, tôi đã đồng sáng lập một “Hội
đồng Chiến dịch Thay đổi Tiến bộ”
và chúng tôi cố gắng quy tụ mọi người trên mạng
những người quan tâm tới chính trị tiến bộ
và muốn đưa đất nước này tới
một hướng đi tiến bộ hơn
và tổ chức gặp mặt, tham gia danh sách nhận email,
tham gia các chiến dịch mà chúng tôi tổ chức
và giúp những ứng cử viên tiến bộ
trúng tuyển khắp nơi trên cả nước.
Nhóm này đã đóng vai trò nòng cốt vào chiến
dịch đưa Elizabeth Warren vào Thượng nghị viện.
Cậu ấy có thể đã nghĩ rằng đây là một hệ thống ngu dốt
nhưng cậu ấy đã bước vào và nói: “Tôi cần học hệ thống này
vì nó có thể được lợi dụng như bất
cứ hệ thống xã hội nào khác.”
Nhưng đam mê kiến thức và thư viện
của cậu ấy không hề phai mờ đi.
Aaron bắt đầu quan tâm tới các viện nơi
phát hành các bài nghiên cứu khoa học.
Bằng phẩm giá là sinh viên của một trường hàng đầu
của Hoa Kỳ, tôi mặc định các bạn được truy cập
vào nhiều loại nghiên
cứu khoa học khác nhau.
Nói chung mỗi trường đại học lớn tại Hoa Kỳ đều
đã phải trả một phí bản quyền cho các tổ chức như
JSTOR và Thompson Isi để được truy cập vào các bài báo
khoa học và phần còn lại của thế giới không được đọc.
Những bài báo và nghiên cứu khoa học này thực chất là
tài sản chung của toàn nhân loại được lưu trữ trên mạng
và có thể đã được trả bởi tiền
thuế hoặc tài trợ của chính phủ
nhưng để đọc chúng, bạn thường phải trả phí lần
nữa cho các nhà xuất bản như Reed-Elsevier.
Những chi phí bản quyền này quan trọng tới nỗi
những sinh viên học tại Ấn Độ, thay vì tại Hoa Kỳ
không hề có quyền truy cập này. Họ hoàn toàn bị
nhốt bên ngoài khỏi tất cả những nghiên cứu này.
Họ đã bị gạt ra khỏi toàn bộ
di sản khoa học của chúng ta.
Ý tôi là, nhiều trong số những bài báo khoa học
này đã được thực hiện từ Kỷ nguyên Khai Sáng
Cứ mỗi khi có ai đó viết một bài báo khoa học, nó
đều được quét, số hoá và cho vào bộ sưu tập này.
Đây là di sản được mang tới cho chúng ta từ công việc của những
người có đam mê với tri thức, một lịch sử huy hoàng của khoa học.
Đây là di sản đáng thuộc về toàn nhân loại,
nhưng thay vào đó, nó đã bị khoá lại và cho lên
mạng bởi một nhóm các tập đoàn kinh doanh tư bản
những kẻ muốn kiếm được
tối đa lợi nhuận từ nó.
Vậy là một nhà nghiên cứu được trả tiền bởi trường
đại học hoặc người dân công bố một bài nghiên cứu
và ở giai đoạn cuối cùng của quá trình,
sau khi mọi công việc đã được hoàn thiện
sau khi mọi nghiên cứu đã kết thúc - nát óc nghĩ ra ý tưởng,
thí nghiệm trong lab, phân tích, tóm lại là tất cả đã xong
vào chính cái giai đoạn cuối cùng đó, người nghiên cứu
phải trao lại bản quyền cho các công ty nhiều tỉ đô la.
Quá bệnh! Đây là một nền kinh tế được xây
dựng hoàn toàn trên công sức tình nguyện
và rồi các nhà xuất bản chỉ việc ngồi ở trên cùng
và hưởng lợi nhuận từ việc bán các nghiên cứu đó.
Nói về chuyện kiếm tiền thiếu lương tâm. Một nhà xuất
bản ở Anh Quốc đã kiếm được 3 tỉ đô la năm ngoái.
Thật là một trò buôn bán đê tiện!
JSTOR chỉ là một nhân vật rất
nhỏ trong câu chuyện này
nhưng vì một vài lý do nào đó, JSTOR
đã được Aaron chọn để công kích.
Cậu ấy đã đi tới một số hội thảo
về Truỵ cập mở và Xuất bản mở
và tôi không biết ai là người tới từ JSTOR
nhưng tôi đoán rằng Aaron đã hỏi
“Để mở JSTOR mãi mãi cần
tốn bao nhiêu tiền?”
Và họ đã trả lời rằng
khoảng 200 triệu đô la
một con số mà Aaron cho rằng quá lố bịch.
Đang theo học tại Harvard, cậu ấy biết những người dùng
của mạng internet rất nhanh và mở bên MIT ngay cạnh đó
đã có được quyền truy cập vào JSTOR.
Swartz nhìn thấy ngay cơ hội.
Bạn có được chìa khoá
để tới các cánh cửa đó
và chỉ cần một chút phép thuật từ các dòng lệnh
bạn có thể lấy được các bài báo khoa học đó.
Vào ngày 24 tháng 9 năm 2010
Swartz đăng ký một chiếc
laptop ACER cậu vừa mua
vào mạng của MIT, dưới
cái tên là Garry Host.
Tên của người dùng được
đăng ký là “Ghost laptop”.
Cậu ấy không hack JSTOR theo
nghĩa truyền thống về hack.
Cơ sở dữ liệu của JSTOR
được tổ chức ngay ngắn
cho nên rất đơn giản để có thể tải xuống
tất cả những bài báo khoa học trong JSTOR
bởi vì tất cả chúng đều được đánh số.
Nó đều có dạng gạch chéo gạch chéo gạch chéo…
số thứ tự bài báo 444024 và -25 và -26.
Cậu ấy viết một đoạn lệnh bằng ngôn ngữ Python
có tên là keepgrabbing. pi (cứthếlấy.pi)
tức là liên tục lấy các bài báo khoa học.
Ngày hôm sau, chiếc máy tính GHost
bắt đầu tải xuống các bài báo
nhưng ngay lập tức địa chỉ IP của chiếc GHost bị chặn.
Đối với Swartz thì nó chỉ giống như gặp ổ gà trên đường.
Cậu ấy nhanh chóng đổi IP cho
GHost và tiếp tục tải xuống.
JSTOR và MIT đã sử dụng một
số biện pháp để ngăn cản
khi họ nhận ra điều gì đang xảy ra
và khi nhiều biện pháp không có hiệu nghiệm
JSTOR đã cắt kết nối của MIT vào
cơ sở dữ liệu của JSTOR.
Chúng ta có một trò mèo đuổi chuột ở đây
tìm cách để được truy cập vào
cơ sở dữ liệu của JSTOR.
Aaron hiển nhiên là mèo vì
cậu ấy giỏi kỹ thuật hơn
những người bên cơ sở dữ liệu của
JSTOR đang tìm cách phòng thủ.
Cuối cùng, có một phòng máy chủ ở nhà kho
ở trong một trong số các toà nhà
và cậu tới thẳng đó, thay vì vào mạng WiFi, và
cắm trực tiếp chiếc laptop của cậu vào mạng
và để nó ở đó cùng với một chiếc ổ
cứng cắm ngoài để tải tài liệu xuống.
Nhà chức trách đã tìm được chiếc
laptop của Aaron mà cậu không biết.
Họ đã không dừng việc tải xuống lại.
Mà thay vào đó, họ gắn một
chiếc camera theo dõi.
Họ đã tìm thấy chiếc laptop
trong nhà kho của toà nhà MIT.
Họ đã có thể rút nó ra. Họ đã
có thể đợi cậu ấy tới và nói
“Này cậu kia, cậu đang làm gì
thế, dừng lại đi. Cậu là ai?”
Họ đã có thể làm tất cả những
thứ này nhưng họ đã không.
Điều họ muốn làm đó là ghi hình lại
để có bằng chứng nhằm khởi tố cậu ấy.
Đó là lý do duy nhất khi
bạn ghi hình kiểu như vậy.
Lúc đầu, người xuất hiện
trong camera theo dõi
chỉ là một người vào cất thùng và chai lọ.
Nhưng nhiều ngày sau nó đã
ghi hình lại được Swartz.
Swartz thay thế ổ cứng ngoài.
Cậu ấy lấy nó ra khỏi ba lô
ra khỏi camera khoảng 5 phút
và rồi rời khỏi đó.
Và rồi họ tổ chức một buổi phục kích,
khi cậu ấy đang đạp xe về nhà từ MIT
những viên cảnh sát này
đi ra từ phía bên đường
học chỗ nào đó khác và bắt
đầu đuổi theo cậu ấy.
Nó kể lại rằng nó đã bị
tấn công bởi cảnh sát.
Nó nói với tôi rằng lúc đó nó không biết
chắc cảnh sát đang vây bắt nó.
Nó chỉ nghĩ rằng ai đó đang
muốn tấn công nó thôi.
Nó còn nói với tôi rằng họ đã đánh nó.
Thực sự đó là một điều kinh khủng. Ý nghĩ rằng
ai đó trong gia đình tôi bị phạm tôi hay ra toà
là một điều rất xa lạ, khó hiểu
và tôi không biết phải làm gì.
Và thế là họ đã thực hiện lệnh khám ở nhà của Aaron, nhà
bố mẹ cậu ở Cambridge và văn phòng của cậu ở Harvard.
Hai ngày trước vụ bắt bớ, cuộc điều tra đã vượt
ra khỏi JSTOR và cảnh sát khu vực ở Cambridge.
Nó đã được chuyển giao cho
Cơ quan mật vụ Hoa Kỳ.
Cơ quan mật vụ bắt đầu điều tra tôi phạm máy
tính và làm giả thẻ tín dụng vào năm 1984
nhưng 6 tuần sau vụ tấn công 11 tháng 9
nhiệm vụ của họ đã được mở rộng thêm.
[applause]
Tổng thống Bush sử dụng Đạo luật Yêu Nước (The Patriot Act) để
thiết lập một mạng lưới gọi là “Đội chống tội phạm điện tử”.
Đạo luật ngay trước mặt tôi đây giúp chúng ta đối phó với
những thực tế và nguy hiểm mới tới từ khủng bố thời hiện đại.
Theo Cơ quan mật vụ, họ chủ yếu làm việc với
những hoạt động có tính ảnh hưởng kinh tế
được tổ chức bởi các tổ nhóm tội
phạm hoặc có sử dụng công nghệ mới.
Cơ quan mật vụ chuyển vụ án của Swartz
qua văn phòng Công tố Hoa Kỳ tại Boston.
Có một gã trong văn phòng
Công tố Hoa Kỳ với chức danh:
“Trưởng ban Lực lượng
chống Tội phạm máy tính”
Tôi không biết ông ta có những gì
nhưng chắc bạn bạn không thể là một “Công tố viên tội phạm vi
tính” nếu thiếu đi một tội liên quan tới vi tính để khởi tố
thế là ông ta lấy hồ sơ vụ án và giữ lấy cho riêng mình,
không giao nó cho ai khác trong văn phòng hay bộ phận
và đó là Steve Heymann.
Công tố viên Heymann đã khá kín
tiếng từ sau vụ bắt Aaron Swartz
nhưng ông ta có thể được trông thấy ở đây, trong
một số của xê-ri truyền hình “Lòng tham nước Mỹ”
được quay trong khoảng
thời gian Aaron bị bắt.
Ông ta đang mô tả vụ án trước đó của ông ta khởi tố
một hacker khét tiếng có tên là Alberto Gonzales
một vụ án mà mang lại cho Heymann rất nhiều sự chú ý của
báo giới và cả những lời khen ngợi cùng thăng tiến.
Gonzales đã ăn trộm hàng trăm
triệu thẻ tín dụng và số ATM
một vụ trộm lớn nhất trong lịch sử.
Trong video này, Heymann mô tả Gonzales, nói lên
quan điểm của ông ta về sự tư duy của các hacker:
Những kẻ này bị điều khiển bởi
nhiều thứ như chúng ta thôi.
Chúng có lòng tự cao, thích thử thách, và tất nhiên chúng
thích tiền và mọi thứ có thể mang tiền cho chúng nó.
Một trong số những nghi phạm trong vụ án Gonzales
là một hacker trẻ tuổi có tên là Jonathan James.
Tin rằng tội của Gonzales
có thể bị gán cho mình
cậu đã tự tử trong quá
trình điều tra vụ án này.
Trong một buổi họp báo sớm về quan điểm của
chính phủ trong vụ án của Aaron Swartz
Xếp của Heymann, Công tố viên trưởng của
bang Massachusets Carmen Otiz nói rằng:
“Ăn trộm tức là ăn trộm, cho dù bạn
dùng những dòng lệnh hay là xà beng
và dù là lấy trộm tài liệu hay là tiền.”
Điều này không đúng. Rõ ràng là không đúng.
Tôi không nói rằng nó vô hại
và tôi không nói rằng chúng ta không
nên quy tội cho việc ăn trộm thông tin
nhưng bạn cần phải rành mạch và cụ thể hơn
trong khi định nghĩa chính xác loại thông tin
nào thì là nguy hại và loại nào thì không.
Tóm lại, với một cái xà beng, mỗi lần tôi
đột nhập vào một nơi nào đó bằng xà beng
tôi phá hoại cái gì đó.
Chắc chắn là như thế.
Nhưng khi Aaron soạn một
chương trình cho phép
tải xuống hàng trăm lần mỗi giây
thì chẳng gây hại tới ai cả
chẳng có tổn hại rõ ràng gì tới ai cả.
Nếu cậu ta làm điều đó để thu thập tài liệu
để làm nghiên cứu
thì sẽ chẳng có nguy hại gì tới bất cứ ai.
Cậu ấy không ăn trộm. Cậu ấy cũng chẳng bán những
thứ cậu ấy lấy được hay cho không chúng đi.
Cậu ấy chỉ đang muốn nhấn mạnh một
điều, theo quan điểm của tôi.
Vụ bắt bớ đã tác động mạnh lên Swartz.
Anh ấy không muốn nói về điều đó.
Ý tôi là anh ấy rất khủng hoảng.
Nếu bạn luôn có ý nghĩ rằng FBI đang trên đường
và có thể đỗ xe bên cạnh nhà bạn bất cứ lúc nào
khi bạn đang đi dạo, hay đang giặt quần áo
họ có thể lẻn vào nhà vì bạn để cửa mở
tóm lại là nếu là tôi…tôi
cũng căng thẳng không kém
điều này khá rõ ràng và do đó Aaron
lúc nào cũng trong tâm trạng tồi tệ.
Anh ấy không hé lộ những thông tin nhạy cảm về nơi
ăn chốn ở của anh ấy trong khoảng thời gian này
bởi vì anh ấy rất sợ rằng FBI chỉ
đang chờ để bắt anh ấy thôi.
Đó là thời điểm tiền lệ hết sức nhạy cảm
về các phong trào xã hội và chính trị.
Tạp chí Time sau đó đã vinh danh Người
của năm 2011 là “Người biểu tình”.
Có rất nhiều điểm nóng về các
hoạt động hacker diễn ra.
WikiLeaks đã tiết lộ nhiều
thông tin ngoại giao nhạy cảm
Manning (nhân viên phân tích
tình báo) đã bị bắt vào lúc đó
tuy rằng không rõ có phải anh ta là
người tiết lộ thông tin hay không.
Anonymous - một nhóm biểu tình có
hacker cao thủ
đã có nhiều hành động gây
đau đầu nhà chức trách.
Nếu bạn so sánh những điều
này với điều Swartz làm
thì vụ này chỉ nên để MIT và
JSTOR giải quyết với nhau thôi
giữa cá nhân với cá nhân
và công ty với công ty.
Lẽ ra nó không đáng để hệ
thống tội phạm chú ý tới.
Nó đơn giản không thuộc vào trong đó.
Trước khi khởi tố, Swartz đã được đề nghị
một thoả thuận
rằng cậu chỉ phải ngồi tù ba tháng,
trong trại phục hồi nhân phẩm
và một năm quản thúc tại nhà
tất nhiên là phải rời xa máy vi tính.
Với điều kiện là Swartz
phải thừa nhận tội danh.
Chúng tôi rơi vào thế không biết cụ thể
chính phủ có những gì mà muốn gì
và chúng tôi phải đưa ra
quyết định rất quan trọng
khi mà luật sư thì thúc bạn đồng ý
chính phủ thì đưa ra yêu
cầu không thoả thuận
và bạn được bảo rằng khả năng
thắng của bạn là rất nhỏ
nên cho dù bạn có phạm tội hay không
thì bạn tốt hơn hết là nhận tội.
Boston có riêng một Ban
chống tội phạm vi tính
rất nhiều luật sư, có khi
nhiều hơn mức cần thiết.
Tóm lại, bạn có thể hình dung là ở đây
có rất nhiều vụ án rất rất khó khởi tố
bởi vì chúng ta có tội phạm từ Nga này
rồi một số người bên trong các tập đoàn
họ sẵn sàng thuê những luật sư với giá
500 hoặc 700 đô la mỗi giờ
để chống lại bạn, và chúng ta
lại có một vụ án của một cậu bé
mà khá dễ dàng chứng minh
rằng cậu đã làm điều gì đó
và nhất là khi cậu đã tự gây rối với FBI
cho nên tại sao lại không cho cậu bé này
nếm mùi lợi hại càng nhiều càng tốt?
Nó sẽ giúp một công tố viên như bạn.
Nó giúp cả nền Cộng hoà
vì bạn đang đấu tranh chống
lại mấy cái kiểu khủng bố.
Tôi đã rất sợ hãi.
Tôi sợ bị tịch thu máy vi tính.
Tôi rất sợ bị đi tù vì máy
tính của tôi bị tịch thu.
Tôi có tài liệu tối mật từ nguồn của tôi từ
công việc trước tôi làm
và đó là, ưu tiên của tôi là giữ
nguồn tin của tôi được an toàn.
Tôi rất sợ vì lỡ có
chuyện gì xảy ra với Ada.
Aaron họ đã đưa ra cho cậu ấy một đề nghị
và nếu tôi đồng ý thì cậu ấy sẽ làm theo
và tôi đã thực sự rất gần tới
điểm nói “Hãy đồng ý đề nghị đó”.
Cậu ấy đã nuôi dưỡng một niềm
đam mê chính trị rất nghiêm túc
trong thời điểm, bạn biết đó
khi cậu ấy kết thúc công việc khởi nghiệp
và bắt đầu một cuộc sống mới,
cuộc sống của hoạt động chính trị
và cậu ấy không có niềm tin rằng cậu ấy có thể
tiếp tục cuộc sống của cậu như một kẻ tội phạm
Bạn biết đó, cậu ấy nói với tôi rằng,
khi chúng tôi bước ngang qua Nhà Trắng:
“Họ không cho tội phạm làm việc ở đây.”
Và cậu ấy thực sự muốn
điều đó trong cuộc đời.
Nó chưa hề giết ai. Nó
cũng chưa hề làm ai đau.
Nó chưa hề ăn trộm tiền.
Nó chưa hề làm điều gì
trông có vẻ như tội phạm
và hiển nhiên chẳng có việc gì
nó phải bị dán cái nhãn tội phạm
và lấy đi quyền được bầu
cử của nó ở nhiều Bang
vì làm những việc mà nó đã làm.
Không thể chấp nhận được!
Sẽ có lý hơn nếu nó chỉ phải
chịu một khoản tiền phạt lớn
hoặc bị buộc không được quay lại MIT nữa.
Nhưng trở thành một tội phạm?
Đối mặt với án tù?
Swartz đã không nhận tội để được giảm án.
Nên Heymann đã rất bực
tức và càng điên tiết.
Heymann tiếp tục gây áp lực
lên chúng tôi bằng mọi cách
Thậm chí với những chứng cứ
chiếm đoạt từ chiếc máy tính
Acer và USB của Aaron
Ủy viên công tố cần bằng
chứng về động cơ của anh ấy
Tại sao Aaron Swartz lại
tải những bài báo từ JSTOR
và anh ta dự định dùng chúng vào việc gì?
Chính phủ tin rằng Aaron dự dịnh
sẽ công bố những bài báo đó
Chúng ta không biết mục đích
chính xác của cậu ấy là gì
Bởi vì trong quá khứ Aaron cũng đã từng làm nhiều dự án
phải phân tích một cơ sở dữ liệu khổng lồ các bài báo
để học hỏi những điều thú vị từ chúng.
Chứng cứ tốt nhất đó là
khi cậu ấy ở Stanford
Aaron cũng đã tải xuống toàn bộ cơ
sở dữ liệu tư pháp của Westlaw.
Trong một dự án với sinh
viên luật trường Stanford
Swartz đã tải xuống cơ sở
dữ liệu tư pháp của Westlaw
Cậu ấy đã làm hé lộ những mối liên hệ kỳ lạ giữa
những người tài trợ tiền nghiên cứu về luật
và những kết quả có lợi cho họ.
Cậu ấy đã làm phép phân tích tuyệt vời này
về các công ty tư bản
chuyên cấp tiền cho các giáo sư luật để
viết những bài báo review về luật
mà sẽ có lợi về sau này, như
Exxon trong sự cố tràn dầu.
Đây là một hệ thống hủ bại, anh
biết đấy, nghiên cứu hư danh.
Swartz chưa bao giờ công bố những
tài liệu tư pháp của Westlaw.
Về lý thuyết, cậu ấy có thể làm như
vậy với cơ sở dữ liệu của JSTOR
Nếu thế thì mọi chuyện hoàn toàn ổn.
Mặt khác, nếu cậu ấy có ý định tạo nên
một dịch vụ cạnh tranh với JSTOR
kiểu như xây dựng thứ của
riêng mình, bạn biết đấy,
truy cập vào Harvard Law Review và
bạn biết đấy, thu tiền cho việc đó
thì đúng là việc đó trông
giống một hành vi phạm pháp
bởi vì anh có ý định kiếm
tiền từ những dữ liệu này
nhưng thật là điên rồ khi tưởng tượng rằng
đó là những việc cậu ấy sẽ làm.
Nhưng lại còn khả năng ở giữa đó là: sẽ thế nào nếu cậu ấy
đem tặng hết tài liệu này cho các quốc gia đang phát triển?
Tóm lại điều cậu ấy định làm có tính chất
quyết định tới hình ảnh của cậu ấy
trong mắt của luật pháp.
Chính phủ đã khởi tố cậu
như đây là một hành vi phi
pháp mang tính thương mại
giống việc ăn cắp thông tin trong thẻ tín dụng
đây chính là kiểu tội họ đang gán cho cậu ấy.
Tôi không biết cậu ấy định làm gì với
khối cơ sở dữ liệu đó
Nhưng tôi nghe từ một người
bạn của cậu kể lại rằng
Aaron định phân tích số dữ liệu này để tìm bằng chứng về
việc tài trợ nghiên cứu thay đổi khí hậu của các tập đoàn
và dẫn tới kết quả sai lệch, có lợi cho họ
và tôi hoàn toàn tin vào lời kể lại này.
Tôi được bảo rằng Steve
muốn nói chuyện với tôi
và tôi nghĩ đây có thể là một
lối thoát khỏi chuyện này
chỉ cần thoát khỏi hoàn cảnh này
và tôi không muốn sống trong nỗi sợ rằng
chiếc máy tính của mình sẽ bị tịch thu.
Tôi không muốn sống trong
nỗi sợ sẽ phải ngồi tù
nếu họ ép buộc tôi phải giải
mã thông tin trong máy tính.
Khi họ tới gặp tôi và nói
"Steve muốn nói chuyện với cô”
điều đó nghe có vẻ hợp lý.
Họ đã đề nghị Norton một ưu ái
có tên là “Nữ hoàng trong 1 ngày”
Nó cho phép Ủy viên công tố đưa ra những
câu hỏi về vụ án của Aaron.
Norton sẽ được miễn trừ khỏi bị điều tra
cho bất cứ thông tin nào
cô tiết lộ trong cuộc gặp.
Tôi không thích điều này. Tôi đã lặp
đi lặp lại với luật sư của tôi rằng
tôi không thích... việc này thật ám muội.
Tôi không muốn được miễn án
Tôi không cần điều đó, tôi
chả làm bất cứ chuyện gì
Nhưng họ vẫn khăng khăng tin rằng có gì đó
họ không muốn tôi đối mặt với Ủy viên
công tố mà không có quyền miễn án
Nhưng để rõ ràng hơn, đây là lời đề nghị
“Nữ hoàng trong một ngày”, một bức thư mời.
Đúng thế, một bức thư đề nghị.
Về cơ bản cô được bảo vệ khỏi việc điều tra
khi cô cung cấp thông tin
Đó không hẳn là việc cung cấp thông tin.
Như tôi biết thì đó là
chỉ là việc có một cuộc nói chuyện,
một cuộc phỏng vấn với họ.
- Và họ hỏi cô một số câu hỏi
- Họ đã hỏi tôi một số câu hỏi.
- Và họ có thể hỏi bất cứ câu nào họ muốn...
- Đúng thế.
- Và bất cứ thứ gì họ biết được được...
- Tôi thực sự...
- Thì họ không thể khởi tố cô được.
- Đúng, và tôi lặp đi lặp lại không cần gì cả.
Tôi liên tục-liên tục cố gắng
từ chối là thư đề nghị đó.
Tôi bị ốm. Tôi bị chính những
luật sư của tôi gây áp lực.
Và tôi cảm thấy bối rối.
Tôi cảm thấy mình không còn đủ tỉnh táo.
Tôi bị trầm cảm, và sợ hãi. Tôi thực sự
không hiểu tình huống mà mình đang rơi vào.
Tôi không biết lý do gì
mình rơi vào tình cảnh này.
Tôi chưa từng làm điều gì ngỗ
ngược, sai trái thì còn xa.
Chúng tôi cảm thấy như bị phát điên
Aaron hiển nhiên cảm thấy rất quẫn trí. Chúng
tôi cảm thấy vô cùng quẫn trí về việc này.
Luật sư của Aaron cũng cảm thấy như vậy.
Chúng tôi đã cố thay đổi luật sư cho Quinn
Tôi không quen ngồi trong những căn phòng có
nhiều người đàn ông cao lớn và vũ trang tận răng
và luôn phán rằng tôi đang nói dối
rằng bạn đã làm điều gì đó xấu.
Tôi nói với họ rằng việc mà
họ đang cố gắng khởi tố
không phải là một tội.
Tôi bảo họ rằng họ đang đứng
sai phía của câu chuyện.
Tôi sử dụng cụm đó. Tôi nói “Các anh
đang đứng trên lề trái của câu chuyện.”
Và họ trông chán nản. Họ thậm chí còn không
có vẻ tức giận. Họ chỉ trông chán ngán
Và đó là lúc tôi nhận ra chúng tôi
không hề có một cuộc trò chuyện.
Ý tôi là, tôi nói với họ rất nhiều thứ về tại sao
người ta lại tải xuống những bài báo chuyên môn đó
và cuối cùng, tôi chả nhớ có gì nữa
Tôi đã nhắc tới việc cậu ấy tạo ra blog này
“Tuyên ngôn truy cập mở Guerilla".
Đây là “Tuyên ngôn truy cập mở Guerrilla"
Hình như được viết vào
tháng 7 năm 2008 tại Ý.
"Thông tin là sức mạnh. Nhưng như tất cả những loại sức
mạnh khác, có những người cố giữ chúng cho riêng mình."
"Toàn bộ di sản về khoa học và văn hóa của thế giới được
ghi lại qua nhiều thế kỷ và xuất bản qua sách và báo
đang được số hóa ngày càng nhiều và chúng
đã rơi vào tay những tập đoàn tư nhân."
"Trong khi đó, những người bị chặn khỏi nguồn
tri thức nhân loại này không hề ngồi yên.”
Đã có những người lẩn qua những cái cống
và trèo qua những hàng rào
để giải phóng thông tin đang nằm trong tay những
nhà xuất bản và chia sẻ chúng với bạn bè mình."
"Nhưng tất cả những hành động này đều
làm trong bóng tối, một cách lén lút."
“Nó bị gọi với cái tên là ăn trộm hoặc ăn
cướp cứ như thể chia sẻ kho tàng tri thức là
giống như với việc cướp một chiếc tàu
và giết hết thủy thủ đoàn.
Nhưng chia sẻ thì không trái đạo đức -
đó là một sự hối thúc của đạo đức.
Chỉ có những kẻ mờ mắt vì lòng tham mới
từ chối chia sẻ cho bạn mình một bản sao.
Không có sự công bằng trong những
điều luật bất công kia
Đã đến lúc đưa mọi việc ra ánh sáng và trong
một truyền thống vĩ đại của sự bất tuân dân sự
tuyên bố thái độ đối lập của chúng ta với
những kẻ tư bản trộm cướp văn hoá đại chúng.
Manifesto được cho là soạn thảo bởi 4 người
và cũng được chỉnh sửa bởi Norton.
Nhưng chính Swartz là người ký tên vào
Khi mọi chuyện xong xuôi, tôi ngay lập tức chạy tới
Aaron và kể với cậu ấy mọi chuyện tôi nhớ được
Và cậu ấy trở nên rất tức giận.
Mọi chuyện tôi đã làm lẽ ra không
gây ra hậu quả như thế.
Tôi thực sự chưa làm điều gì sai
nhưng mọi chuyện đã không đi đúng hướng.
Nhưng tôi đã không bao giờ...
Tôi vẫn còn đang ấm ức.
Tôi vẫn ấm ức vì mình đã cố gắng hết sức để
thuyết phục họ làm điều đúng đắn
vậy mà họ lại dùng mọi thứ
họ có để chống lại mình.
Và họ sẽ làm mình tổn thương
bằng mọi cách có thể.
Trong khoảnh khắc đó, tôi hối hận
rằng tôi đã nói ra những điều đó.
Nhưng tôi còn hối hận nhiều hơn khi
chúng ta đã để mặc chuyện này tồn tại.
Rằng chúng ta chấp nhận thực tại.
Rằng chúng ta chấp nhận hệ thống công lý
một hệ thống cố gắng bẫy mọi người rơi vào những
cái hố vô hình nhằm hủy hoại cuộc sống chúng ta.
Nên đúng thế, tôi ước rằng
mình chưa từng nói điều này.
Nhưng tôi cảm thấy bực hơn rất nhiều
vì trạng thái của tôi ở hiện tại.
Cái trạng thái mà tất cả
chúng ta cho là bình thường.
Họ sử dụng mọi phương
thức mà họ có thể nghĩ ra
để cô ấy cung cấp những thông
tin không có lợi cho Aaron
và thuận lợi cho việc khởi tố
nhưng tôi không nghĩ cô ấy có những
thông tin có ích cho chính phủ.
Hàng tháng qua đi, bạn bè và gia đình Swartz
phải đợi chờ một bản cáo trạng bất thình lình.
Trong lúc đó, Swartz đã trở thành một chuyên gia về
hàng chuỗi những vấn đề liên quan đến mạng internet.
[Phỏng vấn viên RT]...một câu hỏi cho anh: Anh
có nghĩ rằng mạng internet là một thứ gì đó
nên được công nhận như một quyền con người và
chính phủ không thể tước đoạt khỏi chúng ta?
Đúng thế, hiển nhiên là như vậy, ý tôi là quan điểm về
an ninh quốc gia chỉ là một cái cớ để chặn mạng internet
đây chính là những cái chúng ta thường nghe
tại Ai cập, Syria và những quốc gia tương tự
và, đúng, điều đó đúng, những website như Wikileaks
đang ngày càng phơi bày những điều đáng xấu hổ
về những việc mà chính phủ Mỹ làm, và tiếp
theo là người dân sẽ tổ chức biểu tình
và cố gắng thay đổi chính quyền của họ.
Cô biết đấy, đây là điều đúng đắn
đó là những gì mà Tu chánh án Thứ nhất về
việc tự do biểu hiện, tự do liên kết nói tới
vì thế việc đóng cửa những web đó chỉ đi ngược
lại những nguyên tắc rất cơ bản của Hoa Kỳ.
The Founding Fathers của chúng ta sẽ
hiểu rõ thế nào là một Nguyên tắc.
Nếu internet có mặt vào cái thời xa xưa ấy
họ sẽ không cố đưa chúng ta quay lại thời thư tay
mà sẽ cổ suý nhiều hơn nữa các nhà cung cấp mạng.
[Phỏng vấn viên RT]Điều
này khá là thú vị...
Swartz gặp nhà hoạt động xã hội Taren
Stinebrickner-Kauffman và cả hai bắt đầu hẹn hò.
[Aaron]Chúng ta cần một làn sóng
biểu tình trên toàn thế giới.
[Taren] Nếu không có những làn sóng biểu
tình như vậy sẽ chẳng có thay đổi nào.
Cô biết đấy, bốn người trong thành phố này
có thể tạo ra một làn sóng như thế.
Anh biết đấy, chúng ta cần
một lá đơn kiến nghị.
Không quá cụ thể, cậu ta chỉ cảnh báo với cô
ấy rằng cậu đang dính lứu tới một số chuyện
mà cậu gọi là 'Chuyện xấu'.
Và thế là tôi tưởng tượng đủ thứ điên rồ, như việc anh ấy đang
có quan hệ với Elizabeth Warren hay những chuyện tương tự.
Tôi đoán là cả Hillary Clinton
và Elizabeth Warren, nhưng...
Thế là khoảng vào cuối
tháng 7, Aaron gọi cho tôi
và khi nghe máy, anh ấy nói rằng, “Chuyện xấu
ấy có thể xuất hiện trên bản tin vào ngày mai.
Em có muốn anh nói ra ngay bây giờ không
hay em muốn đọc nó trên bản tin?"
Và tôi đáp, "Em muốn anh kể cho em nghe.”
Aaron nói, "Anh đã bị bắt…
vì đã tải xuống rất nhiều những bài báo chuyên môn
và họ muốn lấy anh ra như một ví dụ để làm gương."
Và tôi đáp lại, "Thật sao? Đây chính là
chuyện lớn đó ấy hả? Chả có gì to tát cả."
Vào 14 tháng 7 năm 2011, Ủy viên công tố
liên bang buộc tội Swartz vì 4 tội danh.
Anh ấy bị buộc tội cùng ngày với hai
người Anh ở vùng Lulzsec đã bị bắt
và một vài những hacker thực thụ. Và Aaron
chỉ là một người trông giống một hacker
chỉ đủ để cho họ, anh biết đấy,
treo đầu anh ấy lên làm gương.
Aaron đầu hàng, và họ đã bắt nó.
Rồi họ lột hết quần áo nó ra để khám
lấy đi đến cả dây giày, thắt lưng
rồi giam nó vào một phòng riêng biệt.
Tòa án Massachusett tuyên bố
"Swartz đối mặt với mức
án lên đến 35 năm tù
sau đó bị giám sát thêm 3 năm
và phải đóng một khoản phạt
lên đến một triệu đô."
Cậu ấy được bảo lãnh
bằng một trăm nghìn đô.
Cùng ngày, bên nguyên
chính trong vụ này, JSTOR
đã chính thứ huỷ mọi cáo buộc chống lại
Swartz và từ chối theo đuổi vụ kiện.
JSTOR - họ không phải bạn của chúng tôi họ
không tỏ ra giúp đỡ hay thân thiện với bọn tôi
nhưng họ cũng đã thể hiện rằng "Bọn
tôi không liên quan đến việc này."
JSTOR, và công ty mẹ của họ, ITHAKA cũng từ
chối yêu cầu xuất hiện trong bộ phim này.
Nhưng vào lúc đó, họ đưa ra tuyên bố rằng
“Việc khởi tố hay không là do
chính phủ, không phải JSTOR."
Và thế nên chúng tôi tin rằng
vụ việc sẽ sớm kết thúc.
Rằng chúng tôi có thể khiến Steve Heymann từ bỏ
vụ này, hoặc thoả thuận một cách có tình có lý.
Nhưng chính phủ đã từ chối.
Vì sao?
Tôi nghĩ vì họ muốn lấy Aaron làm gương
và họ nói rằng họ muốn
tiếp tục bước kết tội và ngồi tù.
Họ muốn sử dụng vụ này như một vụ để
răn đe. Họ nói với chúng tôi như vậy.
[Phỏng vấn viên]- Họ nói với
ông như vậy sao? - Phải.
- Đây sẽ là một ví dụ răn đe sao?
- Phải.
- Cậu ấy sẽ bị đưa ra làm gương?
- Phải.
Steve Heymann nói vậy
Răn đe ai? Ngoài kia có mấy người
hack vào hệ thống của JSTOR
và tải báo xuống để tạo nên một lời tuyên bố mang tính
chính trị? Ý tôi là, chính phủ đang muốn răn đe ai?
Sẽ dễ hiểu bộ máy của Obama hơn
khi với mục đích răn đe
nếu bộ máy này
khởi tố tội ác kinh tế lớn nhất
mà đất nước này chứng kiến
trong một trăm năm qua.
Những tội dẫn đến khủng
hoảng kinh tế tại Phố Wall.
Khi anh bắt đầu triển khai
cái ý tưởng về sự răn đe
anh chỉ chọn lựa vụ án
về vi phạm pháp luật
và anh sử dụng ngay quyền lực hành pháp
nhằm vào lý tưởng chính trị
thì điều này không chỉ phi dân chủ mà
đó còn là một điều phi Mỹ.
Ủy viên công tố Stephen Heymann được cho rằng
sau đó đã nói với hội đồng cố vấn của MIT
rằng giọt nước mà làm tràn ly
là một bài báo được công bố bởi một tổ chức do Swartz
lập ra có tên "Demand Progress" (Yêu cầu tiến bộ).
Theo như bên MIT, Heymann đã phản ứng lại
gọi đó là "một chiến dịch internet hoang
dại” và là "một bước đi ngu ngốc"
thay đổi bản chất từ một vụ việc cá nhân
lên thành mang tính có tổ chức.
Và đó là một sự kết hợp nguy hiểm:
một Ủy viên công tố không muốn mất mặt
người có thể có một tương lai chính trị sáng lạn
và không muốn việc này bị lôi ra sau khi kết thúc.
Anh dùng bao nhiêu tiền thuế để bắt giữ một
ai đó lấy quá nhiều sách ra khỏi thư viện
và rồi để bị bôi nhọ ngay trước toà?
Không đời nào!
Sau đó tôi cố gắng gây càng nhiều áp lực
lên MIT càng tốt bằng nhiều cách để cho họ
yêu cầu chính quyền từ bỏ vụ này.
[Phỏng vấn viên] Phản ứng của MIT là gì?
Dường như không có phản
ứng gì cụ thể từ MIT.
MIT không bảo vệ Aaron.
Điều này đối với những người nằm trong
cộng đồng MIT, dường như khá vô nhân đạo
bởi vì MIT là một nơi khuyến khích hacking
như một ý nghĩa lớn lao của thế giới.
Ở MIT, ý tưởng chạy nhảy lung tung, leo lên trần nhà
chui xuống đường hầm, những nơi bạn không được tới
không phải là một điều cấm kị
mà nó là một phần thăm quan MIT
và môn phá khóa là một
khóa học mùa đông tại MIT.
Họ có sức mạnh đạo đức để ngừng chuyện này.
Nhưng MIT chưa bao giờ đứng lên và nói với
liên bang rằng, "Dừng tay lại."
"Chúng tôi không muốn các anh làm như vậy. Các anh đang
phản ứng thái quá. Điều này là quá mức cần thiết."
Theo như tôi biết.
Họ cư xử như bất cứ tập đoàn nào.
Kiểu giúp đỡ chính phủ.
Họ không giúp chúng tôi, trừ khi họ thấy họ bắt buộc
như vậy, và họ đã chưa bao giờ cố gắng dừng việc đó.
MIT liên tục từ chối yêu
cầu đưa ra lời bình luận
nhưng sau đó họ công bố một báo cáo nói
rằng họ cố gắng duy trì vị trí trung lập
và tin ằng Heymann và Tòa án Hoa Kỳ không
hề quan tâm tới việc MIT nghĩ hay nói gì.
Hành động của MIT dường như rất mâu thuẫn
với nhân cách của họ.
Có thể hiểu nếu MIT làm ngơ, và điều đó
hoàn toàn không vấn đề gì
nhưng giữ lập trường trung lập thì khác gì trong
trường hợp này, đứng về phía Ủy viên công tố.
Nếu anh nhìn vào Steve
Jobs và Steve Wozniak,
họ đã khỏi đầu bằng việc bán Blue Box, là một thứ
được thiết kế để đánh lừa các công ty điện thoại.
Nếu anh nhìn vào Bill Gates và Paul Allen
rằng ban đầu họ khởi nghiệp bằng việc sử
dụng thời gian trên máy tính tại Harvard
rõ ràng là chống lại luật.
Điểm khác nhau giữa Aaron
và những người tôi vừa nêu
là việc Aaron muốn thế giới trở thành một nơi
tốt đẹp hơn nó không chỉ muốn kiếm tiền.
Swartz tiếp tục nói về hàng loạt vấn
đề khác nhau của mạng internet.
Bạn biết đấy, lý do mạng internet hoạt động là
bởi vì thị trường cạnh tranh của các ý tưởng
và cái chúng ta cần tập trung vào là có thêm thông
tin về chính phủ của ta, thêm khả năng truy cập.
Thêm thảo luận, tranh luận, nhưng thay vì thế
dường như Nghị viện đang cố gắng tắt mọi thứ đi.
Aaron nghĩ rằng anh ấy có thể thay đổi thế giới chỉ
bằng việc giải thích nó thật rõ ràng cho mọi người
Flame hoàn toàn có thể kiểm soát máy
tính của bạn và khiến nó theo dõi bạn.
Xin chào Aaron, thật vui khi
thấy anh quay lại chương trình.
Bạn biết đấy, giống hệt như những gián điệp ngày xưa từng
làm đó là đặt máy nghe lén và ghi âm mọi người đang nói gì
Giờ đây họ dùng máy tính
để làm những việc tương tự
Những hoạt động chính trị
của Swartz vẫn tiếp diễn
mối quan tâm của cậu ấy chuyển sang một bộ
luật nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm tác quyền.
Nó được gọi là "SOPA".
Những nhà hoạt động xã hội như Peter Eckersley
thấy việc này là một động thái quá đáng
và đe doạ chính tính trung
thực của mạng Internet.
Và một trong số những việc đầu
tiên tôi làm gọi cho Aaron.
Và tôi nói, "Chúng ta có thể làm một chiến
dịch lớn trên mạng chống lại điều này chứ?"
"Đây không phải là một
đạo luật về bản quyền."
"Nó không phải ư?"
"Không" anh ta nói, "đây là một
đạo luật về sự tự do kết nối."
Giờ tôi lắng nghe đây.
Và cậu ấy nghĩ về vấn đề này
một lúc, rồi nói, "Được."
Tiếp đó cậu ấy lập ra Demand
Progress (Yều cầu tiến bộ).
Demand Progress là một tổ chức hoạt động xã hội trên
mạng và chúng tôi hiện có khoảng 1,5 triệu thành viên
nhưng chỉ mới bắt đầu từ mùa thu năm 2010.
Aaron là một trong những người
xuất chúng nhất trong cộng đồng
người đã lãnh đạo tổ chức nhằm vào những vấn
đề về công bằng xã hội ở tầm liên bang.
SOPA là đạo luật được sinh ra nhằm hạn chế
sự vi phạm tác quyền của phim và nhạc
nhưng những gì nó làm giống như dùng một
chiếc búa tạ để thực hiện 1 cuộc phẫu thuật.
Nếu được thông qua, bộ luật sẽ cho phép một công
ty cắt nguồn tài chính của cả một trang web
hoặc thậm chí bắt Google ngăn chặn
đường link liên kết đến trang web.
Tất cả những gì họ cần làm
chỉ là một cú click chuột.
Nó giúp những người khổng lồ truyền thông
chống lại một nền văn hóa mới rất phức tạp.
Nó làm cho tất cả mọi người có trang web
trở thành một cảnh sát
và nếu họ không làm việc của mình là khẳng định không
ai trên trang web đó sử dụng nó vào bất cứ việc gì
mà chỉ cần có vẻ phạm pháp, toàn bộ trang web
có thể bị gỡ bỏ mà không cần đến một phiên tòa.
Điều này thực sự quá quắt, ý tôi
đây thực sự là một thảm họa.
Đạo luật này là một mối đe dọa quyền tự do ngôn luận
và quyền công dân của tất cả người dùng internet.
Chỉ có một vài người trong chúng tôi nói
“Chúng ta chẳng ưu gì vi phạm bản quyền
nhưng thật vô lý khi phá hủy
cấu trúc của mạng internet
phá huỷ hệ thống tên miền và nhiều thứ tuyệt vời khác
của internet trên danh nghĩa chống vi phạm bản quyền
và Aaron hiểu điều này rất rõ.
Sự tự do, được đảm bảo trong Hiến pháp sự tự
do mà nước Mỹ đã xây dựng suốt bấy lâu nay
có thể đột nhiên bị xóa bỏ hoàn toàn.
Công nghệ mới, thay vì mang lại cho chúng ta sự tự
do hơn có thể sẽ làm tiêu tan những quyền cơ bản
mà chúng ta lâu nay vốn
không coi trọng chúng.
Và tôi nhận ra rằng ngày đó, khi nói chuyện
với Peter tôi sẽ không để điều đó xảy ra.
Khi SOPA được đệ trình vào tháng 10 năm 2011
nó gần như chắc chắn sẽ được thông qua.
Chiến thuật của chúng tôi, khi nó vừa được công
bố là sẽ cố gắng làm chậm tiến trình xét duyệt
có thể làm nó yếu đi một chút
chúng tôi không nghĩ rằng mình
có thể ngăn chặn được nó.
Nếu đã làm việc tại Washington,
điều mà bạn học được
đó là những cuộc chiến pháp chỉ đơn thuần lý là
những cuộc chiến về lợi ích của các tập đoàn.
Họ sẽ dùng mọi cách để vượt lên trên luật
pháp và những cuộc chiến ở gay cấn nhất
là khi anh có một nhóm các tập đoàn chiến đấu
với một nhóm các tập đoàn khác về mặt lợi ích
và khi cả hai bên đều đưa ra những chiến
dịch hành lang và vận động ngang ngửa nhau.
Đó chính là những vụ gay cấn nhất.
Những vụ mà chẳng đáng
được nhớ tên là những vụ
khi mà một bên là các tập đoàn giàu sụ
và một bên bao gồm chỉ vài triệu người.
Tôi chưa bao giờ thấy một cái gì như PIPA và SOPA
trong suốt thời gian công tác phụng sự quốc gia.
Có tới hơn 40 Thượng nghị sĩ Mỹ đóng vai
trò là người đồng bảo hộ
nên họ gần như đã đi rất rất xa để tới được
việc lấy 60 phiếu nhằm bỏ qua
hết mọi thủ tục lằng nhằng.
Thậm chí tôi cũng lung lạc.
Thực sự đó là khoảng thời gian khó khăn.
Swartz và Demand Progress đã thu được một sự ủng
hộ khổng bằng cách làm vận động truyền thống
kết hợp với gọi điện qua mạng Internet để giúp
mọi người dễ dàng lên tiếng tới Nghị viện.
Tôi chưa từng gặp ai ở khả năng như cậu ấy
cả về mặt công nghệ lẫn
chiến thuật vận động.
Triệu người liên lạc tới Nghị viện và ký
vào Kiến nghị Chống SOPA.
Nghị viện đã thực sự bất ngờ.
Theo dõi những thành viên của Nghị viện những
người chả biết tí gì thảo luận về đạo luật này
nhìn họ kiên quyết rằng họ có
thể điều hành được Internet
và một lũ nớt chẳng thể chặn họ.
Tôi chẳng phải nớt.
Tôi chẳng có tí nào là một nớt.
Có khi chúng ta nên hỏi mấy bạn nớt xem
cái này có thể làm được gì.
Hãy nghe tỏ trình, hãy
mang tới mấy bạn nớt.
Thật sao?
“Nớt”?
Tôi nghĩ từ mà anh đang tìm là “cao thủ”…
Để khai sáng cho anh nhằm giúp đạo luật của
anh không phản tác dụng
và phá huỷ Internet.
Chúng tôi dùng từ “ghích” nhưng chúng
tôi được phép dùng vì chúng tôi là ghích.
Việc đạo luật này đã tiến xa như thế mà những người
làm luật không hề tham vấn các chuyên gia kỹ thuật
cho thấy có một vấn đề đang
hiện hữu ở đất nước này.
Tôi đang tìm kiếm một ai đó đứng ra đây và khẳng
định rằng “Đây là lý do tại sao luật này sai”.
Trước đây có một văn phòng đưa ra
lời khuyên về khoa học và công nghệ
và các thành viên Nghị viện có thể tới và
yêu cầu họ “Giúp tôi hiểu cái X, Y, Z này.
Và Gingrich đã chấm dứt nó. Ông
ta nói rằng nó quá tốn kém.
Kể từ khi đó, Nghị viện đã
bị ném trở lại thời tăm tối.
Tôi đoán là chẳng có ai tin là
có thể thắng SOPA kể cả Aaron.
Đáng để thử nhưng khó mà thắng được
và tôi nhớ rằng vài tháng
sau, anh ấy nói với tôi
“Anh nghĩ chúng ta có thể thắng."
Và tôi liền đáp “Thật tuyệt vời.”
Kiến nghị lên Nghị viên vẫn tiếp tục.
Khi trang web cung cấp dịch vụ tên miền
và hosting GO Daddy ủng hộ đạo luật
hàng chục nghìn người dùng đã
bỏ tên miền của họ để phản đối.
Trong một tuần, Go Daddy đã rút lại
quan điểm của họ về SOPA.
Khi những Đại biểu trong Nghị viên, những người
ủng hộ ngành công nghệp phim ảnh và âm nhạc
nhận ra rằng đang có một cuộc biểu tình
họ đã làm giảm mức độ của đạo luật xuống.
Anh có thể thấy gió bắt đầu đổi chiều. Những
luận điểm của chúng tôi bắt đầu cộng hưởng.
Nó giống như là Aaron
bật diêm và bị thổi tắt
lại bật que diêm khác và bị thổi tắt tiếp
nhưng cuối cùng thì cậu
ấy làm cho ngọn lửa bén
và bắt đầu bùng cháy dữ dội.
Vào 16 tháng 1 năm 2012,
Nhà Trắng đã tuyên bố
rằng họ không ủng hộ đạo luật này.
Và rồi điều này xảy ra:
Tôi tin rằng chúng ta cần phải
đối phó với nạn tác quyền
và chúng ta cần phải làm một cách nghiêm túc nhưng
đạo luật này thì không phải là thứ chúng ta cần.
Jimmy Wales tuyên bố sự ủng hộ của anh ấy
bằng cách làm Wikipedia tối đen
trang web phổ biến thứ 5 trên thế giới này
một trang web với 7% lượng click
ở mọi nơi trên toàn Internet.
Wikipedia tối thui.
Reddit tối thui.
Craigslist tối thui.
Điện thoại trong điện
Capitol reo chuông hối hả.
Các Đại biểu Nghị viện bắt đầu vội vàng
tuyên bố không ủng hộ đạo luật này nữa
một đạo luật mà chỉ vài
ngày trước họ còn ủng hộ.
Trong vòng 24 tiếng, tình hình ủng hộ và
phản đối SOPA trong Nghị viện thay đổi từ
từ thế này…
thành thế này.
Nhìn các Hạ nghị sĩ và Thượng nghị sĩ từ
từ chuyển phe trong ngày Đen mạng Internet
thực sự rất kinh ngạc.
Phải có tới một trăm thay
đổi chỉ trong ngày hôm đó.
Và đó là lúc mà, thậm chí tôi
cũng không dám tin, cuối cùng
thì chúng ta đã thắng.
Cái điều mà mọi người nói là không thể
điều mà các công ty lớn nhất
thế giới cho là không tưởng
đã xảy ra.
Chúng ta đã làm được.
Chúng ta đã thắng.
Đây là một tuần lễ lịch sử trong chính trị
Interent có thể thậm chí là chính trị Hoa Kỳ.
Chúng tôi nghe thấy những người ở Washington
DC, từ nhân viên của Điện Capitol rằng:
họ nhận được nhiều email và nhiều điện
thoại trong ngày Đen Internet chống SOPA
hơn bất cứ một vấn đề nào khác.
Tôi nghĩ rằng đó là một
thời điểm rất thú vị.
Đây là thời điểm khi mạng Internet
đã lớn mạnh về mặt chính trị
Thực sự rất phấn khích vì khó
mà tin được là nó đã xảy ra.
Khó tin được một đạo luật được
hỗ trợ bởi rất nhiều tiền
đã không thể vượt qua
được cửa ải Nghị viện.
Không chỉ không qua được Nghị viện mà nó
chẳng đạt được bất cứ một điều khoản nào.
Dễ dàng cảm thấy mình bất lực
khi bạn ra đường và tuần hành và
bạn thét lên nhưng không ai lắng nghe.
Nhưng tôi ở đây để nói với bạn rằng
hôm nay bạn rất mạnh mẽ.
Cho nên, đôi khi bạn cảm thấy bạn không được lắng nghe nhưng
tôi ở đây để nói cho bạn rằng bạn đang được lắng nghe.
Bạn đang được lắng nghe. Bạn
đang tạo nên sự khác biệt.
Bạn có thể dừng đạo luật này
nếu bạn không ngừng chiến đấu.
Dừng PIPA.
Dừng SOPA.
Một vài công ty lớn nhất trên mạng
Internet, thành thật mà nói, sẽ được lợi
từ một thế giới mà trong đó những đối thủ
nhỏ bé của họ bị cấm chặn.
Chúng ta không thể để điều đó xảy ra.
Đối với anh ấy, điều quan trọng hơn
đó là bạn làm được những thay đổi nhỏ
hơn là chỉ đóng một vai trò
nhỏ trong một thay đổi lớn.
Nhưng SOPA thì đóng một vai trò
lớn trong một thay đổi lớn
nên đối với anh ấy, đây là
một bằng chứng về lý tưởng
rằng “Điều tôi muốn làm với cuộc
đời tôi là thay đổi thế giới.”
“Tôi nghĩ về điều này theo phương pháp khoa học
và có thể đo đạc được những ảnh hưởng của tôi
và điều này cho thấy điều đó là có thể.”
“Điều tôi muốn làm với
cuộc đời tôi là có thể.”
“Tôi đã chứng minh được là tôi có thể
rằng tôi, Aaron Swartz có
thể thay đổi thế giới.”
Đối với một anh chàng luôn nghĩ rằng
mình chưa làm được gì nhiều như Aaron
đây là một trong số những khoảnh khắc
ngắn ngủi mà bạn có thể thấy rằng
anh ấy cảm thấy anh ấy đã
làm được điều gì đó tốt
cảm thấy rằng đây là chiến
thắng duy nhất của anh ấy vậy.
Mọi người nói rằng không
thể chặn được SOPA.
Chúng tôi đã chặn đứng nó.
Đây là ba chiến thắng vang dội và
năm 2012 vẫn còn chưa kết thúc
Ý tôi là nếu có một thời điểm nào đó
để lạc quan thì đây chính là lúc đó.
Anh biết đó, cậu ấy thắng
SOPA sau khi bị bắt 1 năm.
Đó không phải là những khoảnh khắc hạnh
phúc trọn vẹn. Nhiều thứ vẫn còn rối bời.
Cậu ấy bị cuốn hút vào các hoạt động chính
trị và anh không thể cản cậu ấy được.
Danh sách mà Swartz thành lập
và đồng thành lập là khổng lồ
và nhiều năm trước khi Edward Snowden tiết
lộ những hành vi theo dõi trên mạng Internet
Swartz đã biết về điều đó.
Thật sự sốc khi biết rằng
họ chẳng hề có một thống kê đơn giản cho
biết độ lớn của chương trình gián điệp.
Và nếu câu trả lời là: “À, chúng tôi do thám nhiều
người quá nền chúng tôi không thể đếm được.”
thì thực sự quả thật là nhiều người.
Sẽ yên tâm nếu họ nói: “Chúng tôi biết số
lượng điện thoại mà chúng tôi đang theo dõi
nhưng chúng tôi không biết bao nhiều người
thực sự tương đương với số điện thoại đó.”
nhưng họ chỉ phán ra một câu:
“Chúng tôi không thể tiết lộ số con số.”
Điều đó quả đáng sợ.
Và họ tạo ra cho anh rất nhiều áp lực.
Lấy hết tiền mà cậu ấy đã kiếm được.
Họ đã cảnh báo sẽ lấy đi sự
tự do thân thể của cậu ấy.
Tại sao họ lại làm như thế? Ý tôi là tại sao lại tấn
công một người nói ra những sự tham nhũng, sai trái?
Tại sao lại phải tấn công
những người nói thật
về những thứ như ngân hàng
chiến tranh hay sự minh bạch của chính phủ.
Bí mật phục vụ cho những kẻ nắm quyền lực
và chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên bí mật
mà cùng lúc đó chính phủ đang thực hiện nhiều
hành vi phạm pháp và vi phạm Hiến Pháp.
Hai thứ này không hề ngẫu nhiên.
Và rõ ràng là công nghệ đã phát triển
không phải dành cho các quốc gia đang phát triển, mà
chính cho nơi đây, được sử dụng bởi chính quyền Hoa Kỳ.
Vấn đề với chương trình gián điệp đó là
nó là một sự tiến triển chậm chạp
từ thời Nixon
rõ ràng là sau vụ 11 tháng 9
nó trở nên khổng lồ bởi Bush
và Obama tiếp tục phát triển và
vấn đề đó là nó ngày càng tệ hơn
nhưng chưa hề có ai đứng lên và nói:
“Chúng ta cần phải đứng lên chống lại hôm nay vì
hôm nay chính là lúc cần phải giải quyết nó…”
Sự khởi tố, theo phán đoán của tôi về trường hợp
của Aaron đó là gửi ra một thông điệp đe doạ
tới những nhóm người mà
Nội các của Obama xem như là mối đe doạ
và đó chính là những hacker những cộng
đồng hoạt động dân chủ và thông tin
và thông điệp mà Obama muốn
gửi cho cộng động này đó là
theo phán đoán của tôi: “Bọn tao biết chúng
mày có khả năng gây rắc rối đối với hệ thống
nên chúng tao sẽ đưa ra một ví
dụ răn đe bằng Aaron Swartz
để cho chúng mày sợ hãi mà
không dám gây thêm chuyện.”
Và chính phủ nói: “Lý do mà bọn tao dùng để
hợp pháp hoá chương trình
gián điệp là tuyệt mật
nên chúng tao không thể nói cho chúng mày biết đạo
luật nào chúng ta đang dùng để giám sát chúng mày.”
Các bạn biết đó, lúc nào họ cũng có thể nói
“Lại một vụ chiến tranh mạng nữa.”
Các tội phạm mạng lại tấn công chúng ta. Tất cả
chúng ta đang bị nguy hiểm. Chúng ta bị đe doạ.”
Họ sử dụng những điều này như cái cớ để
tạo ra những đạo luật nguy hiểm hơn.
[Phỏng vấn viên] Theo anh thì
cuộc chiến hiện nay như thế nào?
Điều này phụ thuộc vào bạn!
Anh biết đó, chúng ta sống trong
một thế giới lưỡng cực, đúng không
tất cả mọi thứ đều tuyệt, mạng Internet
đã tạo ra tất cả những thứ tự do tuyệt vời
hoặc tất cả đều tệ hại
mạng Internet đã tạo ra tất cả những
công cụ nhằm phá hoại và giám sát
và điều khiển những gì chúng ta nói.
Và vấn đề là cả hai đều đúng, phải không?
Internet có cả hai, và cả hai đều tuyệt vời
và cái gì thắng về lâu về dài
hoàn toàn phụ thuộc vào chúng ta.
Chẳng có nghĩa gì khi nói: “Ồ, cái này tốt
hơn cái kia.” Anh biết đó, cả hai đều đúng.
Chúng ta là người quyết định xem chúng ta cần
tập trung vào phần nào và tận dụng phần nào
vì cả hai đều tồn tại, chúng
sẽ luôn luôn song hành.
Vào ngày 12 tháng 9 năm 2012, Uỷ viên công tố bang
đã gán thêm những tội danh mới đối với Swartz
các tội wire fraud, xâm nhập máy
tính trái phép, computer fraud.
Giờ, thay vì bốn tội danh,
Swartz phải đối mặt với 13.
Việc khởi tố ngày càng trở nên có khả dĩ
và khả năng ngồi tù và nộp phạt
của Swarzt cũng tăng theo.
Họ nộp thêm các bản cáo trạng
mới với nhiều tội danh mới
và họ có một lý thuyết tại sao lại cần tới
nhiều tội danh cấp độ liên bang ở đây
và một bản án nghiêm trọng có
thể được thi hành theo pháp luật.
Lý thuyết đó, và phần lớn các tội
danh trong vụ khởi tố Swartz
liên quan tới một bộ luật
có nguồn gốc từ năm 1986
Nó được gọi là: “Luật chống tội
phạm vi tính và lạm dụng”.
Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng
được lấy cảm hứng từ trò chơi “War Games”
với Matthew Broderick một bộ phim rất hay.
[Broderick] Tao chiếm được mày rồi.
Trong bộ phim này, một cậu bé
bằng phép thuật với mạng máy tính
đã khởi động tên lửa hạt nhân.
[Tiếng tên lửa]
Bạn biết đấy, thực ra điều này không thể xảy
ra và nó càng không khả thi hồi những năm 80
tuy vậy bộ phim này đã
làm Nghị viện sợ đến mức
phải thông qua Luật chống tội
phạm vi tính và lạm dụng.
Đây là một đạo luật lỗi
thời, ví dụ, nó xử phạt
những thoả thuận về điều khoản sử dụng.
Bạn có những trang web như
eHarmony hay Match.com, và nếu ai đó tự
thổi phồng giá trị bản thân của mình lên
rồi đùng một cái, tuỳ vào
quyền tài phán và công tố
họ có thể vướng vào một đống rắc rối.
Chúng ta đều biết "Điều
khoản sử dụng" là gì.
Đa số mọi người đều không đọc nó, nhưng không
tuân theo những điều khoản này cũng có nghĩa
là bạn đang phạm một trọng tội.
Điều khoản sử dụng của một
trang web thường ghi rằng:
"Hãy đối tốt với mọi người",
hay "Đừng làm gì khiếm nhã".
Việc Luật tố tụng hình sự
đếm xỉa tới mấy cái trò này
theo tôi, đa số đều cho
rằng nó thật điên rồ.
Những ví dụ sau còn "điên rồ" hơn nữa:
Cho tới khi được thay đổi vào Tháng Ba 2013, Điều
khoản sử dụng trang web của tạp chí Hearst' Seventeen
nói rằng bạn phải tối
thiểu 18 tuổi để đọc nó.
Tôi muốn nói rằng nếu chiểu theo
cách Bộ Tư pháp áp dụng CFAA
có lẽ ai trong chúng ta cũng đều phạm pháp.
Mơ hồ và dễ bị hiểu sai CFAA đã biến
thành một công cụ dùng chung cho
rất nhiều những tranh cãi
liên quan đến máy tính.
Mặc dù đây không phải là yếu tố
duy nhất ảnh hưởng đến vụ kiện này
11 trên 13 cáo buộc về Swartz có liên quan
đến Luật chống tội phạm Vi tính và lạm dụng
Câu hỏi "Tại sao?" bao trùm toàn bộ
câu truyện về Aaron Swartz.
Điều gì tạo động lực cho chính phủ
và họ muốn gì qua vụ kiện này?
Bộ Tư pháp đã tữ chối trả
lời những câu hỏi này,
nhưng theo Giáo sư Orin Kerr - một cựu
công tố viên từng nghiên cứu vụ án này.
Tôi theo đuổi vụ này theo một
hướng khác vì một vài lí do:
Tôi là một công tố viên liên
bang của Bộ Tư pháp trong 3 năm
trước khi tôi bắt đầu giảng dạy.
Chính phủ đã đưa ra
bản cáo trạng dựa trên những tội danh
mà chính phủ nghĩ bị cáo phạm phải
dựa trên lăng kính của một luật sư
xem xét những tiền lệ, đối chiếu với luật
tham khảo lịch sử, những vụ án tương tự
Tôi nghĩ xét theo hướng đó thì
đây là một cáo trạng hợp lý.
Bạn có thể bàn luận về việc họ
có nên buộc tội trong vụ này không.
Có rất nhiều tranh cãi xung quanh vụ kiện. Một
số đứng về phe Truy cập Mở, một số thì không.
Tôi nghĩ chính phủ coi "Tuyên ngôn
Truy cập Mở" của Swartz rất nghiêm túc
và tôi nghĩ họ nhìn nhận anh ta phạm pháp
với một động cơ về đạo đức
để vượt qua một đạo luật mà
Swartz thấy không công bằng
và trong một nền dân chủ, nếu bạn nghĩ một đạo luật không
công bằng thì có nhiều cách để thay đổi đạo luật đó.
Có thể thông qua Quốc hội như
cách Swartz đã từng làm với đạo luật SOPA
hoặc bạn có thể chủ ý phạm luật
để vô hiệu hoá điều luật đó
và tôi nghĩ điều làm các công tố viên
cảm thấy Swartz đã phạm pháp
Rằng mọi người có thể truy cập
vào cơ sở dữ liệu theo cách
“gạo đã nấu thành cơm,
tên đã bắn ra khỏi nỏ”
Mọi chuyện có thể xảy ra như thế,
Swartz đã có thể chiến thằng
Có nhiều bất đồng trong xã hội xung
quanh tính công bằng của điều luật này
và cuối cùng, đây là quyết định của người
dân Hoa Kì, được thông qua bởi Quốc hội.
Vấn đề thứ hai, theo tôi
là chúng ta vẫn đang tìm cách phân định
ranh giới giữa những tội nghiêm
trọng và ít nghiêm trọng hơn.
Chúng ta đang ở trong kỉ nguyên của
máy tính và sự lạm dụng máy tính
và vẫn chưa biết rõ ràng
những ranh giới này là gì
bởi chúng ta mới đang bắt
đầu giải quyết vấn đề đó.
Đây là một cách sử dụng
quyền truy tố thật kém cỏi.
Cái búa mà Bộ Tư pháp
dùng để đe doạ dân chúng
càng ngày càng to
và đại đa số dân chúng, bạn biết đấy, không thể
chơi trò may rủi với mạng sống của họ như thế được.
Chúng ta có nên nghe lén điện thoại
của ai đó? Quay phim trộm ai đó?
Liệu ta có nên bắt ai làm
chứng chống lại người khác?
Đó là điều mà các công tố viên
và nhân viên liên bang tính toán.
Họ tạo dựng một vụ kiện. Họ hợp lí hoá nó.
Swartz mắc kẹt giữa những guồng quay không thể đảo
ngược của một hệ thống tư pháp hình sự tàn bạo
một cỗ máy làm cho nước Mỹ thành nơi
có tỉ lệ bỏ tù nhiều nhất thế giới.
Chúng ta đã tự cho phép bản thân bị cuốn vào
trò chính trị của sự sợ hại và nỗi tức giận
và bất cứ điều gì làm chúng ta lo lắng ví như
tương lai của internet và quyền truy cập
và bất cứ điều gì khác chọc giận ta, một cách rất
tự nhiên tạo nên sự can thiệp của luật hình sự
và chúng ta sử dụng nhà giam và các hình thức
trừng phạt khác để giải quyết một đống các vấn đề
mà từ trước tới nay chưa bao giờ
được coi là các vấn đề hình sự.
Thôi thúc đe doạ, truy tố, một phần nào đó
đã tạo nên những tranh luận về quyền truy cập
trực tuyến và thông tin trên mạng internet
rất thống nhất với những gì ta
chứng kiến ở các lĩnh vực khác.
Điểm khác biệt ở chỗ những nạn nhân
của việc truy tố và định tội thông
thường là người nghèo và thiểu số.
Swartz ngày càng bị cô lập
khỏi gia đình và bạn bè.
Anh ấy hầu như ngừng tất
cả các công việc khác lại
và vụ kiện thực ra đã bao phủ lấy
toàn bộ đời sống của anh ấy.
Một luật sư của Aaron đã từng nói với công tố viên rằng
tại thời điểm đó cậu ấy rất dễ bị tổn thương về cảm xúc
và đó là điều họ nên ghi nhớ.
Vụ kiện đè nặng lên vai nó.
Nó không muốn nhất cử nhất động
của mình bị gò bó bất kể như thế nào
và mối lo bị bỏ tù, điều các
công tố viên luôn đe doạ nó
làm nó rất hoảng sợ.
Nó bị cạn kiệt tài chính
và chúng tôi mất rất nhiều tiền và nó đã
quyên góp được một lượng tiền đáng kể
tầm cỡ vài triệu đô la.
[Phóng viên] Việc bào chữa?
- Đúng.
- Tốn hàng triệu đô phải không?
- Đúng thế.
Tôi nghĩ anh ấy không muốn trở
thành gánh nặng cho mọi người
Theo tôi yếu tố này có thể được diễn tả như
sau "Tôi đang có một cuộc sống bình thường,
rồi tôi phải giải quyết với đống cứt này
tôi muốn giữ cho hai việc này
càng không liên quan đến nhau càng tốt
nhưng ranh giới giữa hai việc này càng ngày
càng mờ và tất cả đều trở thânh một đống cứt."
Swartz phải đổi diện với
một sự lựa chọn khó khăn:
Liệu ta có nên nhận tội rồi sống tiếp,
hay ta cố chống lại một hệ thống thối nát?
Trong trường hợp này, câu
trả lời thật đơn giản
Anh ta từ chối thoả hiệp
và đợi ngày ra hầu toà.
Aaron kiên quyết rằng cậu ấy
không bị khuất phục và chấp nhận điều
mà cậu ấy tin là không công bằng
nhưng tôi nghĩ cậu ấy cũng lo sợ chẳng kém.
Tôi không nghĩ rằng họ sẽ định tội Aaron.
Tôi nghĩ chúng tôi sẽ đưa anh ta ra khỏi
toà án và rồi tôi sẽ ôm anh ta thật chặt
rồi chúng tôi cùng nhau đi dạo bên dòng
sông ở Boston và thưởng thức vài chai bia.
Tôi thực sự nghĩ rằng chúng tôi là bên đúng. Tôi
đã nghĩ rằng chúng tôi sẽ thắng vụ kiện này.
Tôi đã nghĩ rằng chúng tôi
đã có thể thắng vụ kiện này.
Nó không nói nhiều, nhưng bạn có thể thấy
nó đang phải trải qua một
nỗi đau lớn như thế nào.
[bài hát]
Khi còn bé Aaron chưa bao
giờ có vấn đề về tâm lí
hay trầm cảm nào tôi có thể miêu
tả là "trầm cảm nghiêm trọng"
và điều đó có thể xảy ra, bạn biết đấy, anh ấy
bị trầm cảm. Con người ai chẳng bị trầm cảm.
[nhạc]
Hồi chúng tôi mới yêu nhau,
lúc mới 3 hay 4 tuần đầu thôi
tôi nhớ anh ấy nói với mình rằng
em mạnh mẽ hơn anh nhiều đấy.
Bạn biết đấy, anh ấy là người rất nhạy cảm.
Anh ấy tiếp nhận mọi việc
khó khăn hơn người thường.
Nhưng đó cũng là một phần làm
cho anh ấy trở nên xuất chúng.
Tôi nghĩ anh ấy đã từng bị chẩn
đoán trầm cảm hồi 20 tuổi.
Tôi không nghĩ rằng anh ấy còn
như thế khi chúng tôi bên nhau.
Anh ấy không phải là một người luôn vui vẻ
nhưng điều đó khác hẳn với trầm cảm.
Chỉ là anh phải chịu một áp lực
khủng khiệp trong hai năm liền.
Anh ấy quyết định không muốn tiếp tục nữa.
Anh ấy chỉ... Tôi nghĩ nó
quá sức chịu đựng của anh.
[bài hát]
Đêm qua có người gọi cho tôi.
Tôi cảm nhận điều gì đó không ổn, rồi tôi gọi
điện và biết được được điều gì đang diễn ra.
Người đồng sáng lập của mạng thông tin và
giải trí xã hội "Reddit" đã vừa qua đời.
Cảnh sát nói Aaron Swartz, 26 tuổi
đã tự từ hôm qua trong căn
hộ của mình ở Brooklyn.
Tôi nghĩ, chúng ta vừa mất đi một trong
những bộ óc sáng tạo nhất của thời đại này.
Cả thế giới với tôi như đổ sập.
Đấy là một trong những đêm
khó khăn nhất đời tôi.
Tôi chỉ biết kêu gào, "Tôi không nghe rõ!
Anh nói gì? Tôi không nghe rõ!"
Tôi không thể. Vậy đấy.
[Phóng viên] Tôi hiểu.
Tôi không hiểu tại sao
và đến bây giờ tôi vẫn không hiểu.
Tôi thất vọng và bực tức.
[thở dài]
Bạn biết đấy, tôi cố giải thích với lũ trẻ.
Đứa con ba tuổi nói với tôi rằng
bác sĩ sẽ chữa lành cho anh ấy.
Tôi đã từng mất đi rất nhiều người nhưng
tôi chưa từng mất ai giống như thế này,
bởi mọi người cảm thấy, và tôi
cũng thế, rằng có quá nhiều thứ
Tôi không biết cậu ấy đã như thế. Tôi không biết
rằng đây là điều mà cậu ấy phải chịu đựng và...
Cậu ấy là một phần trong tôi.
Và tôi không muốn chuyện
ấy là sự thực, và rồi...
và rồi tôi nhìn vào trang Wikipedia
của cậu ấy và thấy ngày mất:
"2013"
Ý nghĩ đầu tiên của tôi là:
nếu không ai để ý thì sao?
Bạn biết đấy, bởi tôi không thấy được
rõ rằng cậu ấy quan trọng như thế nào
Tôi chưa bao giờ thấy một
sự tiếc thương lớn đến thế.
Mạng Internet đã bùng cháy.
Mọi người cố gắng giải thích nó theo cách
của mình nhưng tôi chưa bao giờ thấy
sự tiếc thương lớn như vậy trên Twitter.
Có thể thấy rõ niềm thương tiếc
trên mạng lớn như thế nào.
Cậu ấy là đứa con của thế giới Internet
và thê giới cũ đã giết chết cậu ấy.
Chúng ta đang ở giai đoạn mà sự
bất công không được giải quyết.
Những kiến trúc sư của cuộc khủng hoảng tài chính
thì thường xuyên ngồi ăn tối với tổng thống.
Vào thời điểm đó, việc chính
phủ đi truy tố vụ án này
thật quá vô lý, thậm chí là bi kịch.
Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta có thể
làm gì sau những gì vừa xảy ra
để thế giới tốt đẹp hơn
và chúng ta tiếp nối di sản ấy như thế nào?
Đó là câu hỏi duy nhất mà ta có thể hỏi.
Khắp thế giới, bắt đầu có những cuộc
thi hack-a-thons, những buổi họp mặt
Aaron Swartz đã, theo một cách nào đó, khơi gợi những
điều tốt đẹp nhất trong chúng ta, bằng cách nói rằng:
Chúng ta có thể sửa nó như thế nào?
Theo tôi, anh ấy thực sự là một
trong những nhà cải cách vĩ đại
mà đất nước này đã sản sinh ra.
Tôi không biết Aarron đã
chiến thắng hay thất bại,
nhưng chắc chắn rằng chúng ta được định
hình bởi những gì mà Aaron đã chống lại.
Khi ta biến những người thực thi pháp luật đe doạ chính
những công dân đang cố gắng thu thập thêm thông tin
thì chúng ta đã phạm luật... chúng ta
đã xâm phạm tới ngôi đền của công lý.
Aaron Swartz không phải là một tội phạm.
[tiếng vỗ tay]
Thay đổi không tự nhiên mà xảy đến,
nó có được nhờ sự đấu tranh không ngừng.
Aaron có thể tạo nên những điều không tưởng
và tôi sẽ không để những điều anh ấy
làm được dừng lại với sự ra đi của anh ấy.
Anh ấy tin rằng mình có thể
thay đổi thế giới, và anh đã đúng.
Kể từ tuần trước, kể từ hôm nay
những con phượng hoàng đã trỗi dậy.
[tiếng vỗ tay]
Từ cái chết của Swartz, Đại biểu
Zoe Lofgren và Thượng nghĩ sĩ Ron Wyden
đã giới thiệu những pháp chế nhằm cải
cách Luật chống tội phạm vi tính và
lạm dụng
một đạo luật lỗi thời được
dùng để gán tội cho Swartz.
Nó được gọi là "Đạo luật Aaron"
Aaron tin rằng bạn phải
luôn tự vấn bản thân rằng:
Điều gì quan trọng nhấy mà tôi
có thể làm cho thế giới ngay lúc này?
Và nếu bận không đang thực
hiện điều đấy, tại sao vậy?
[Người biểu tình] Đây là dân chủ!
[đám đông hò reo] Chúng tôi cũng là người!
Tự do Mạng bị tấn công,
chúng ta phải làm gì?
Đứng lên và phản kháng!
Tự do Mạng bị tấn công,
chúng ta phải làm gì?
Hey, hey! Ho, ho! NROC phải ra đi!
Tôi ước gì ta có thể thay đổi
quá khứ, nhưng ta không thể.
Nhưng chúng ta có thể thay đổi
tương lai và chúng ta phải làm điều đó.
Phải làm để thế giới này
tốt đẹp hơn, nhân đạo hơn
đó là nơi mà công lý được thực thi quyền truy
cập kiến thức là quyền con người cơ bản.
Có một đứa trẻ này, hồi Tháng
hai ở Baltimore, nó 14 tuổi
có quyền truy cập JSTOR, và nó tìm hiểu nhiều
tại liệu trên JSTOR sau khi đọc vài điều
rồi nó tìm ra một cách để phát
hiện sớm ung thư tuyến tuỵ.
Ung thư tuyến tuỵ rất đáng sợ bởi
khi phát hiện ra nó thì đã quá muộn
để cứu chữa.
Rồi nó gửi thư điện tử cho toàn bộ khoa
điều trị ung thư ở đại học Johns Hopkins
bạn biết đấy gửi cho hàng trăm người, và mỗi...
[Phóng viên] Ông nói rằng đó là một đứa trẻ 14 tuổi?
Một đứa trẻ 14 tuổi, đúng thế, và đa số đều tảng
lờ thư của cậu bé nhưng một người đã hồi âm
nói rằng đây không hoàn toàn là ý tưởng ngu
ngốc sao cậu nhóc không qua đây bàn bạc nhỉ?
Cậu bé làm việc ngày và đêm với những nhà nghiên
cứu và hồi Tháng hai tôi bắt gặp cậu trên bản tin
chỉ vài tuần sau khi Aaron qua đời khi
mà tin về Aaron vẫn còn đang tràn ngập..
Xin lỗi...
và cậu nói lý do mình lên bản tin là bởi họ
đã thành công. Họ bắt đầu đưa vào
thử nghiệm một phương pháp phát hiện sớm ung thư
tuyến tuỵ và có thể cứu sống rất nhiều bệnh nhân
và cậu bảo rằng, "Đây là lí do vì sao những
việc Aaron làm là rất quan trọng."
Bởi bạn không bao giờ biết được, đúng không?
Sự thực về vũ trụ không chỉ là những thứ
mà những người làm chính sách tìm ra
tỉ như vận tốc giới hạn là bao nhiêu.
Đó là thứ giúp con bạn sống sót
khỏi bệnh ung thư tuyến tuỵ
và nếu không có truy cập
người sáng tạo ra những thứ giúp được bạn
có thể chẳng bao giờ có
thể làm nên những thứ đó.
Nó ngủ ngon quá, nó không bị ngã khỏi [tiếng
trẻ con] kể cả khi nó mơ ngồi trên phi thuyền.
[Bố Aaron] Tốt lắm, Aaron.
Rất tốt. Yay, Aaron!
Ok, bây giờ đến lúc hát rồi.
♪ ♪ ♪
[Hết]