1
00:00:00,976 --> 00:00:02,200
Chào, tên tôi là Tony

2
00:00:02,201 --> 00:00:03,730
và đây là Every Frame a Painting,

3
00:00:03,731 --> 00:00:05,493
nơi tôi phân tích cấu trúc phim.

4
00:00:05,925 --> 00:00:08,485
Phim hôm nay là The Imposter
(Kẻ Giả Mạo), năm 2012,

5
00:00:08,486 --> 00:00:09,933
do Bart Layton đạo diễn.

6
00:00:09,934 --> 00:00:11,858
Nếu bạn chưa xem,
xin đừng đọc gì nữa.

7
00:00:11,859 --> 00:00:13,844
Thậm chí đừng tra xem
thể loại phim là gì.

8
00:00:13,845 --> 00:00:16,486
Cứ đóng video này lại, sang
Netflix tìm phim mà xem.

9
00:00:16,487 --> 00:00:18,286
Bởi vì tôi sẽ nói lộ hết nội dung.

10
00:00:18,287 --> 00:00:20,966
"Anh có 5 giây để
tiêu hủy tấm băng này."

11
00:00:21,267 --> 00:00:21,967
Sẵn sàng chưa?

12
00:00:21,968 --> 00:00:26,774
5, 4, 3, 2

13
00:00:28,601 --> 00:00:29,700
Bắt đầu nào.

14
00:00:29,701 --> 00:00:31,115
Tôi nghĩ Bart Layton

15
00:00:31,116 --> 00:00:32,870
đã có quyết định sáng suốt
mà đơn giản nhất từng thấy

16
00:00:32,871 --> 00:00:35,218
trong thể loại phim tài liệu,
và nó là thế này:

17
00:00:35,219 --> 00:00:37,106
Mọi nhân vật trong câu chuyện

18
00:00:37,107 --> 00:00:38,964
đều được quay theo kiểu
phỏng vấn bình thường:

19
00:00:38,965 --> 00:00:40,950
họ nhìn một người nào đó
ở ngoài máy quay.

20
00:00:40,985 --> 00:00:43,401
Ngoại trừ kẻ phản diện.

21
00:00:43,402 --> 00:00:47,763
"Từ lâu lắm rồi,
tôi vẫn muốn trở thành người khác."

22
00:00:47,764 --> 00:00:49,454
Hắn nhìn thẳng vào chúng ta.

23
00:00:49,455 --> 00:00:51,297
Chỉ có vậy thôi.
Cực kì đơn giản.

24
00:00:51,298 --> 00:00:54,173
Bạn biết phim ảnh luôn
có sự ám ảnh với kẻ xấu,

25
00:00:54,174 --> 00:00:56,195
và ta thường hay nhìn
thẳng vào mắt họ,

26
00:00:56,196 --> 00:00:58,856
cho dù họ là băng đảng,
ăn thịt người,

27
00:00:58,857 --> 00:01:01,569
kẻ bệnh hoạn, tâm thần,
con gái Nhật hay Leonardo DiCaprio.

28
00:01:02,170 --> 00:01:04,781
Và tôi rất thích cách
mà phim trinh thám hay kinh dị

29
00:01:04,782 --> 00:01:06,165
có những cảnh nhìn
thẳng vào ống kính.

30
00:01:06,166 --> 00:01:08,611
Jonathan Demme dùng kỹ thuật này
rất nhiều trong Silence of the Lambs,

31
00:01:08,612 --> 00:01:10,349
để luôn tìm cách đưa bạn...

32
00:01:10,350 --> 00:01:11,657
"gần hơn..."

33
00:01:11,658 --> 00:01:13,234
vào trong đầu nhân vật.

34
00:01:13,235 --> 00:01:15,438
Chỉ những thứ nhỏ nhặt,
như cảm giác

35
00:01:15,439 --> 00:01:18,122
là người thấp hơn, là phận gái
trong một căn phòng như thế này.

36
00:01:18,123 --> 00:01:19,468
"Tiếp tục nào."

37
00:01:19,469 --> 00:01:20,993
Hoặc xem cảnh này trong Zodiac.

38
00:01:20,994 --> 00:01:23,634
Đây là cuộc chất vấn đầu tiên
với nghi phạm chính.

39
00:01:23,635 --> 00:01:25,863
Cả ba thanh tra đều đang
cố gắng tìm hiểu

40
00:01:25,864 --> 00:01:27,219
Đây có phải kẻ sát nhân?

41
00:01:27,220 --> 00:01:29,215
Và khi anh ta nói
điều đáng ngờ,

42
00:01:29,216 --> 00:01:30,904
hãy xem Fincher cắt sang
cảnh quay gì.

43
00:01:30,905 --> 00:01:32,924
"Well, chúng tôi sẽ kiểm tra."

44
00:01:32,925 --> 00:01:35,098
"Anh đã bao giờ ở Nam California chưa?"

45
00:01:35,099 --> 00:01:36,794
Và đỉnh điểm của cảnh quay là đây:

46
00:01:36,795 --> 00:01:38,520
"Tôi không phải Zodiac."

47
00:01:39,419 --> 00:01:42,532
"Và nếu có tôi cũng
không nói với các anh."

48
00:01:42,933 --> 00:01:44,985
Bộ phim đang muốn bạn
phán xét:

49
00:01:44,986 --> 00:01:46,821
bạn nghĩ gì về người này?

50
00:01:46,822 --> 00:01:47,909
Nhưng trong phim giả tưởng,

51
00:01:47,910 --> 00:01:49,941
rất khó có thể kéo dài cả phim

52
00:01:49,942 --> 00:01:52,321
chỉ với cảnh một người nhìn vào ống kính.

53
00:01:52,322 --> 00:01:53,488
Đơn giản là quá khó.

54
00:01:53,489 --> 00:01:54,515
"Phải."

55
00:01:54,516 --> 00:01:55,885
Nhưng nếu bạn xem
phim tài liệu...

56
00:01:55,886 --> 00:01:58,968
"Cứ nói hết câu đi, vì tôi biết
chính xác tôi muốn nói gì."

57
00:01:58,969 --> 00:01:59,768
"Nói đi!"

58
00:01:59,769 --> 00:02:00,369
"OK."

59
00:02:00,370 --> 00:02:02,999
... bạn sẽ gặp Errol Morris,
người luôn luôn quay kiểu đó.

60
00:02:03,000 --> 00:02:05,628
Với Morris, mục tiêu là
đạt được góc nhìn người thứ nhất,

61
00:02:05,629 --> 00:02:07,538
là cảm giác được ở trong
phòng với những người này,

62
00:02:07,539 --> 00:02:08,446
nói chuyện với họ.

63
00:02:08,447 --> 00:02:11,451
Và khi họ tự giải thích,
họ không rời mắt bạn,

64
00:02:11,452 --> 00:02:13,865
khiến cho bạn dễ cảm thông
với họ hơn.

65
00:02:14,766 --> 00:02:16,780
Đó là cách quay phim
của The Imposter.

66
00:02:16,781 --> 00:02:20,540
Góc quay này đưa bạn vào cùng phòng với
kẻ phản diện, để đánh giá hắn.

67
00:02:20,941 --> 00:02:22,455
Nhưng chính góc quay ấy

68
00:02:22,456 --> 00:02:25,261
khiến ta dễ bị
thiên vị thuyết phục.

69
00:02:25,262 --> 00:02:27,866
Nói cách khác,
ta biết hắn là kẻ xấu.

70
00:02:27,867 --> 00:02:29,168
Nhưng điều đó không bảo vệ ta.

71
00:02:29,869 --> 00:02:31,251
Nếu bạn nhìn kĩ,

72
00:02:31,252 --> 00:02:33,956
bạn sẽ thấy nhiều quyết định
trong phim dựa trên cơ sở này.

73
00:02:33,957 --> 00:02:35,563
Hầu hết những cảnh dựng lại

74
00:02:35,564 --> 00:02:37,850
được quay từ góc nhìn của
kẻ giả mạo.

75
00:02:37,851 --> 00:02:39,384
Anh ta còn nhép tiếng...

76
00:02:39,385 --> 00:02:43,577
"Tôi không phải người bảo họ..."
"...rằng tôi bị lạm dụng tình dục.

77
00:02:43,578 --> 00:02:45,301
Tôi khiến họ hỏi tôi."

78
00:02:45,302 --> 00:02:46,970
... giữa quá khứ và hiện tại.

79
00:02:46,971 --> 00:02:49,477
Ta nhìn những người khác
từ góc cao hơn hoặc thấp hơn,

80
00:02:49,478 --> 00:02:51,086
nhưng lại ngang tầm mắt ở đây.

81
00:02:51,087 --> 00:02:53,172
Hơn nữa, những đối tượng này
được quay có chiều sâu,

82
00:02:53,173 --> 00:02:55,426
để ta thấy môi trường quanh họ
và nơi họ ở.

83
00:02:55,427 --> 00:02:57,918
Nhưng bối cảnh của kẻ giả mạo
mờ mịt theo nghĩa đen.

84
00:02:57,919 --> 00:03:00,546
Anh ta còn không có
thẻ giới thiệu tên tuổi.

85
00:03:00,975 --> 00:03:03,511
OK, tất cả rõ ràng
là lựa chọn của đạo diễn.

86
00:03:03,512 --> 00:03:04,221
Nhưng tại sao?

87
00:03:04,222 --> 00:03:06,934
Tại sao bộ phim lại để
tên kẻ xấu kể chuyện

88
00:03:06,935 --> 00:03:08,131
và dựng hình?

89
00:03:08,832 --> 00:03:11,137
Vì bộ phim muốn lừa bạn.

90
00:03:11,138 --> 00:03:12,829
Không phải kiểu
"lừa được rồi nhé!"...

91
00:03:12,830 --> 00:03:16,621
Chỉ là đạo diễn muốn bạn cảm nhận
sự thuyết phục của anh ta.

92
00:03:16,622 --> 00:03:18,832
Anh ta dùng hầu hết câu chuyện

93
00:03:18,833 --> 00:03:22,089
để kể cho bạn cách anh ta nói dối
và lừa bịp mọi người.

94
00:03:22,090 --> 00:03:24,145
Nên ta biết ta không nên
tin hắn.

95
00:03:24,146 --> 00:03:27,215
Nhưng hết hai phần ba bộ phim,
hắn lại đảo ngược tình thế.

96
00:03:27,216 --> 00:03:29,665
Tại sao gia đình này
chấp nhận hắn dễ dàng thế?

97
00:03:29,666 --> 00:03:32,059
Chẳng phải họ quá cả tin?

98
00:03:32,060 --> 00:03:35,177
"Tôi không cần là Columbo
để suy đoán ra tình huống."

99
00:03:35,178 --> 00:03:37,587
Ý tôi là, còn lí do nào khác
để họ chấp nhận anh ta?

100
00:03:37,588 --> 00:03:38,947
"Họ giết cậu ấy."

101
00:03:38,948 --> 00:03:40,952
Oh, shit!

102
00:03:40,953 --> 00:03:45,420
"Vài người họ làm điều đó,
một số biết, số khác lờ đi."

103
00:03:47,380 --> 00:03:48,862
Khoan đã, cái gì cơ?

104
00:03:49,363 --> 00:03:50,826
"Fuck thằng đó!"

105
00:03:50,827 --> 00:03:53,639
Phản ứng tự nhiên
của nhiều người trong trường hợp này

106
00:03:53,640 --> 00:03:55,434
là khinh bỉ gia đình Barclay.

107
00:03:55,435 --> 00:03:57,953
Nghĩ rằng họ ngu dốt
hoặc cả tin.

108
00:03:57,954 --> 00:03:59,959
Bộ phim còn cho ta lí do
coi thường họ.

109
00:03:59,960 --> 00:04:01,205
"Tây Ban Nha ư?"

110
00:04:01,206 --> 00:04:03,441
"Chẳng phải nó ở bên kia nước Mỹ sao?"

111
00:04:03,442 --> 00:04:06,150
Hơn nữa, ai lại không
nhận ra con mình?

112
00:04:06,151 --> 00:04:08,667
Nên bộ phim để cho bạn tin điều đó.

113
00:04:08,668 --> 00:04:09,995
Nó không ép buộc bạn,

114
00:04:09,996 --> 00:04:10,935
nó chỉ khiến bạn tin

115
00:04:10,936 --> 00:04:12,780
điều mà bạn dễ thiên về.

116
00:04:12,781 --> 00:04:15,151
Và rồi bạn rơi vào chính cái bẫy đó.

117
00:04:15,152 --> 00:04:16,904
Vì đầu bạn đã nghĩ sẵn điều đó,

118
00:04:16,906 --> 00:04:19,262
bạn chỉ cần người này
nhìn bạn và xác nhận.

119
00:04:19,762 --> 00:04:22,370
Tôi không biết bộ phim này có
lừa được bạn hay không.

120
00:04:22,371 --> 00:04:25,027
Tôi chỉ biết tôi đã bị lừa.

121
00:04:25,028 --> 00:04:28,195
Và tôi nghĩ bộ phim thực ra
rất cảm thông với gia đình này.

122
00:04:28,196 --> 00:04:29,337
Suốt 90 phút,

123
00:04:29,338 --> 00:04:31,637
nó cho ta cảm nhận câu chuyện
theo cách của họ:

124
00:04:31,638 --> 00:04:33,413
hết chuyện điên rồ này
đến sự bất ngờ khác,

125
00:04:33,414 --> 00:04:35,268
đến lúc bạn không còn biết
nghĩ hay cảm nhận thế nào.

126
00:04:35,269 --> 00:04:36,587
Và có thể ở hồi kết,

127
00:04:36,588 --> 00:04:37,880
bạn hiểu rõ hơn một chút

128
00:04:37,881 --> 00:04:38,912
tại sao họ có thể bị lừa

129
00:04:38,913 --> 00:04:41,702
bởi thứ lộ liễu đến thế.

130
00:04:49,314 --> 00:04:51,774
Hoặc có thể bạn không hiểu,
và bạn là đồ tâm thần.

131
00:04:57,214 --> 00:04:59,914
Biên tập và Trình bày: Tony Zhou
Tiếng Việt: Vũ Thế Đức