WEBVTT

00:00:14.584 --> 00:00:16.085
Çok teşekkürler.

00:00:16.109 --> 00:00:19.498
Bir müzik grubunun içine doğduğum doğru;

00:00:19.499 --> 00:00:22.038
bu konuda ciddiyim, çok ciddiyim.

00:00:22.039 --> 00:00:25.788
Daha ben doğmamışken,
müzik yapan dört ağabeyim

00:00:25.789 --> 00:00:28.589
aile müzik grubunu tamamlamak için

00:00:28.590 --> 00:00:30.059
(Gülüşmeler)

00:00:30.060 --> 00:00:32.738
bir bas gitariste ihtiyaçları 
olduğunu biliyorlardı.

00:00:32.740 --> 00:00:35.157
Ben bunun için doğmuştum.

00:00:35.158 --> 00:00:40.199
Şimdi yaşlanmış hâlimle geriye bakıyorum,
bir öğretmen olarak geçmişe bakıyorum.

00:00:40.999 --> 00:00:43.848
Geçmişime, müzik eğitimime baktığımda,

00:00:43.849 --> 00:00:46.375
aslında bir eğitimin söz 
konusu olmadığını görüyorum.

00:00:46.376 --> 00:00:49.079
Bu yüzden müziğin bir 
dil olduğunu söylüyorum.

00:00:49.080 --> 00:00:51.489
Eğer ana diliniz üzerine düşünürseniz,

00:00:51.490 --> 00:00:54.098
ben ve buradaki birçok insan
için bu İngilizce sanırım,

00:00:54.099 --> 00:00:55.859
ben de bu örnek üzerinden gideceğim.

00:00:55.859 --> 00:00:59.488
Nasıl öğrendiğinizi düşünürseniz, kimsenin
size öğretmediğini fark edersiniz.

00:00:59.489 --> 00:01:01.414
İnsanlar sizinle sadece konuştular.

00:01:01.415 --> 00:01:04.708
Ama en güzel yanı,
ki iş burada ilginçleşiyor,

00:01:04.709 --> 00:01:07.828
siz de onlarla konuşabiliyordunuz.

00:01:07.829 --> 00:01:09.989
Müzik örneğine geri dönersem,

00:01:09.990 --> 00:01:14.998
çoğu durumda yeni başlayanların daha 
iyi müzisyenlerle çalmaya izinleri yoktur.

00:01:14.999 --> 00:01:16.868
Başlangıç sınıfında tıkılı kalırsınız.

00:01:16.869 --> 00:01:18.788
Orada birkaç yıl kalmanız gerekir,

00:01:18.789 --> 00:01:22.028
ta ki orta seviyeye, sonra 
ileri seviyeye gelene kadar;

00:01:22.029 --> 00:01:24.139
ileri seviyeyi de bitirdikten sonra

00:01:24.140 --> 00:01:26.989
hâlâ yapmanız gereken birçok şey vardır.

00:01:26.990 --> 00:01:28.568
Ama dili ele alırsak,

00:01:28.569 --> 00:01:33.260
müzikal terimiyle, bebekken dahi 
profesyonellerle "doğaçlarsınız".

00:01:34.530 --> 00:01:36.448
Sürekli.

00:01:36.449 --> 00:01:39.937
Acemi olduğunuzu unuttuğunuz ana kadar.

00:01:39.938 --> 00:01:43.369
Kimse size "Seninle şimdi konuşamam--
Senin orada beklemen gerekiyor.

00:01:43.370 --> 00:01:45.468
Yaşlandığında seninle konuşabilirim."
demez.

00:01:45.469 --> 00:01:47.268
(Gülüşmeler)

00:01:47.269 --> 00:01:48.978
Bunu yaşamayız.

00:01:48.979 --> 00:01:51.519
Kimse size ne demeniz 
gerektiğini söylemez.

00:01:52.709 --> 00:01:56.039
Bir köşeye çekilip çalışmak 
zorunda bırakılmazsınız.

00:01:57.689 --> 00:02:01.570
Hatta yanlış yaptığınızda
dahi düzeltilmezsiniz.

00:02:02.670 --> 00:02:06.660
Bir düşünün; 2-3 yaşlarında bir 
kelimeyi sürekli yanlış söylediğinizde,

00:02:06.669 --> 00:02:08.268
kimse sizi düzeltmez.

00:02:08.269 --> 00:02:10.388
Eğer yeterince kez yanlış söylerseniz,

00:02:10.389 --> 00:02:13.688
sizi düzeltmek yerine ebeveynleriniz
sizin gibi konuşmaya başlar.

00:02:13.689 --> 00:02:14.523
(Gülüşmeler)

00:02:14.524 --> 00:02:17.488
Onlar da yanlış söylemeye başlarlar!

00:02:17.489 --> 00:02:21.292
Bunun en güzel yanı da

00:02:21.293 --> 00:02:23.181
konuşmanızla özgür olmanızdır.

00:02:24.241 --> 00:02:27.529
Böylece yıllarca öğrenmek durumunda kalmaz

00:02:27.530 --> 00:02:30.559
ve sesinizi aramak zorunda kalmazsınız.

00:02:30.560 --> 00:02:33.353
Sahip olduğunuz sesi
aslında hiç kaybetmediniz.

00:02:34.263 --> 00:02:36.496
Kimse bunu sizden çalmadı.

00:02:37.336 --> 00:02:41.839
İşte gençken ben böyle öğreniyordum;

00:02:41.840 --> 00:02:46.719
İngilizce'yi ve müziği aynı anda

00:02:46.720 --> 00:02:48.499
ve aynı şekilde öğreniyordum.

00:02:49.269 --> 00:02:53.477
Genelde insanlara şöyle diyorum:
"Evet, iki üç yaşlarındayken başladım."

00:02:53.478 --> 00:02:57.010
Çünkü böylesi daha inandırıcı.

00:02:57.940 --> 00:02:59.959
İngilizce konuşmaya ne zaman başladınız?

00:02:59.960 --> 00:03:02.029
İki üç yaşına kadar beklediniz mi?

00:03:02.639 --> 00:03:03.979
Hayır.

00:03:04.589 --> 00:03:08.009
Muhtemelen doğmadan önce konuşuyordunuz.

00:03:08.769 --> 00:03:12.529
Duyabildiğiniz an genellikle
öğrenmeye başladığınız andır.

00:03:13.119 --> 00:03:17.199
Bu bence ağabeylerimin çok 
güzel ve zekice bir tutumu.

00:03:17.200 --> 00:03:19.729
- beşi arasındaki en büyük ağabeyim...

00:03:19.730 --> 00:03:21.739
Ben en küçüğüm, Reggie en büyüğümüz -

00:03:21.740 --> 00:03:23.788
Benden sadece sekiz yaş büyük.

00:03:23.789 --> 00:03:26.998
Nasıl bu kadar zeki olduğunu
bilmiyorum. Bence asıl soru bu.

00:03:26.999 --> 00:03:29.328
Asıl TED konuşması bu olmalı.

00:03:29.329 --> 00:03:32.729
Biz küçük kardeşlerine çalmayı öğretmemesi

00:03:32.730 --> 00:03:37.030
gerçekten de onun yaratıcı
düşünme yetisini kanıtlıyor.

00:03:37.030 --> 00:03:39.489
Elime bir bas gitar vererek
beni müziğe alıştırmadı.

00:03:39.489 --> 00:03:40.610
Hayır.

00:03:42.960 --> 00:03:46.118
Yaptıkları ilk şey, en eski
hatıralarımdan aklımdan kalan,

00:03:46.848 --> 00:03:49.278
benim etrafımda müzik yapmaktı.

00:03:49.279 --> 00:03:51.129
Hawaii'de olduğumu hatırlıyorum,

00:03:51.130 --> 00:03:56.569
ağabeylerim ekipmanlarını kurarlardı,
plastik bir tabure gördüğümü hatırlıyorum.

00:03:56.570 --> 00:03:59.099
Çoğu zaman ön bahçeye 
kurulurduk ve orada üstünde

00:03:59.100 --> 00:04:00.949
plastik bir oyuncak duran bir tabure,

00:04:00.950 --> 00:04:04.319
Mickey Mouse'lu oyuncak bir gitar

00:04:04.320 --> 00:04:06.078
duruyor olurdu.

00:04:06.079 --> 00:04:09.078
Kimse bana o oyuncağın benim
için olduğunu söylememişti.

00:04:09.079 --> 00:04:12.919
Kimsenin konuşma sırasının
size geldiğini söylememesi gibi.

00:04:12.920 --> 00:04:16.718
Nasıl olacağını bilirsiniz ve ben de o
taburenin benim için olduğunu biliyordum.

00:04:16.719 --> 00:04:18.418
O enstrüman benim içindi.

00:04:18.418 --> 00:04:22.218
Plastik telleri vardı, kurardınız
ve bir şarkı çalmaya başlardı.

00:04:22.219 --> 00:04:26.708
Ama tellerinden ses çıkartamazdınız,
amaç zaten ses çıkartmak değildi.

00:04:26.709 --> 00:04:29.940
Bir enstrüman tutabilecek yaşa geldiğimde,

00:04:31.649 --> 00:04:36.398
bana sadece tutmam için bir şey verdiler,

00:04:36.399 --> 00:04:39.119
beni gelecek yıllara hazırlamak için.

00:04:39.120 --> 00:04:41.550
Amaç o enstrümanı çalmak değildi.

00:04:42.770 --> 00:04:45.448
Bizim, müzik öğretmenlerinin,
çoğu zaman yaptığı hata bu:

00:04:45.449 --> 00:04:50.147
Çocuklar müziği anlamadan onlara
enstrüman çalmayı öğretiyoruz.

00:04:50.148 --> 00:04:52.549
Çocuğa hecelemeyi öğretmezsiniz.

00:04:52.550 --> 00:04:54.359
Bir çocuğa, daha o çocuk uzun yıllar

00:04:54.360 --> 00:04:57.029
boyunca o sütü içmeden
"süt"ü hecelemeyi öğretmek

00:04:57.030 --> 00:04:58.479
pek mantıklı değil, değil mi?

00:04:58.480 --> 00:05:01.349
Ama nedense bunun müzikte
mantıklı olduğunu düşünüyoruz.

00:05:01.350 --> 00:05:04.750
Çocuklara önce kuralları ve
enstrümanı öğretiyoruz.

00:05:06.120 --> 00:05:09.448
Ben iki yaşımdayken ve elime
o oyuncağı tutuşturduklarında,

00:05:09.449 --> 00:05:13.749
müzikle çoktan ilgiliydim, çünkü müziğe
doğuştan yetenekli olduğumuza inanırım.

00:05:13.750 --> 00:05:18.049
Herhangi birinin sesini dinleyin.
Herhangi bir çocuğun sesini.

00:05:18.050 --> 00:05:20.115
Bundan daha saf bir müzik yoktur.

00:05:20.116 --> 00:05:23.541
Ağabeylerim müziğe yetenekli
doğduğumu, bir şekilde biliyorlardı

00:05:23.542 --> 00:05:25.451
ve bir bas gitarist olmamı istiyorlardı.

00:05:25.452 --> 00:05:28.027
Yeterince büyüdüğümde
elime bir oyuncak verdiler

00:05:28.028 --> 00:05:29.931
ve çalmaya başladılar.

00:05:29.932 --> 00:05:33.784
Ben de yerimde hoplayıp zıplayarak
elimdeki oyuncağımla ritim tuttum.

00:05:33.785 --> 00:05:38.909
En harika şey, bunun enstrümanla
alakalı olmamasıydı.

00:05:38.910 --> 00:05:43.039
Müzik yapmayı öğreniyordum,
enstrüman çalmayı değil.

00:05:43.040 --> 00:05:45.510
Umuyorum ki, buna
bugün de devam ediyorum.

00:05:46.380 --> 00:05:50.687
Öğrendiğim şey, ağabeyim
dört ölçülük melodinin sonunda

00:05:50.688 --> 00:05:56.178
ziline vurduğunda bunun
ne anlama geldiğiydi.

00:05:56.189 --> 00:05:58.489
Ya da bir melodiyle
diğerinin arasındaki fark.

00:05:58.490 --> 00:06:01.227
Tıpkı bir bebeğin
annesinin ses tonunu yükseltmesi

00:06:01.227 --> 00:06:03.787
ve babasının ses tonunu
alçaltması arasındaki

00:06:03.788 --> 00:06:06.569
farkı bilmesi gibi.

00:06:06.570 --> 00:06:07.909
Bu şeyleri bilirsiniz,

00:06:07.910 --> 00:06:11.569
kelimeleri anlamasanız dahi
karşınızdakini anlayabilirsiniz.

00:06:11.570 --> 00:06:13.484
Bütün bu şeyleri öğreniyorsunuz.

00:06:13.604 --> 00:06:16.287
Bir bebek anlamlı bir
kelime söyleyebildiğinde,

00:06:16.288 --> 00:06:19.089
dile dair birçok şeyi biliyor oluyor.

00:06:19.090 --> 00:06:20.861
Ben de müziği böyle öğreniyordum.

00:06:20.981 --> 00:06:25.029
Elimde enstrüman tutabildiğim anda,
hâlihazırda müziği biliyordum.

00:06:25.030 --> 00:06:27.358
Üç yaşına geldiğimde,

00:06:27.359 --> 00:06:31.578
Reggie altı telli gitarlarının
birinin iki telini söktü.

00:06:31.579 --> 00:06:36.559
Alttaki iki ince teli söktü ve o benim
ilk gerçek enstrümanım oldu.

00:06:36.560 --> 00:06:39.458
Reggie bana hâlihazırda bildiğim
şarkıları çalmak için,

00:06:39.459 --> 00:06:44.398
gereken sesleri çıkartmak için
parmağımı nerelere

00:06:44.399 --> 00:06:46.229
koymam gerektiğini öğretmeye başladı.

00:06:48.860 --> 00:06:53.388
Sıfırdan başlamıyordum.
Müziği zaten biliyordum.

00:06:53.389 --> 00:06:56.820
Şimdi o müziği bir enstrümanla
ifade etmem gerekiyordu sadece.

00:06:58.060 --> 00:07:02.159
Düşünüyorum da, konuşmayı
da aynı şekilde öğrenmiştim.

00:07:02.160 --> 00:07:05.330
Marifet ilk enstrümanı öğrenmekte değildi.

00:07:05.330 --> 00:07:07.810
Konuşmak için kullandığınız
enstrüman kimin umurunda?

00:07:07.813 --> 00:07:10.116
Önemli olan ne söylediğiniz.

00:07:11.959 --> 00:07:16.042
Müzikal anlamda sesimi hep korudum.

00:07:16.089 --> 00:07:18.137
Hep söyleyecek bir şeylerim oldu.

00:07:18.138 --> 00:07:22.167
Enstrümanım aracılığıyla nasıl
konuşacağımı öğrendim.

00:07:22.957 --> 00:07:24.907
Birkaç şey hakkında düşünecek olursak,

00:07:24.908 --> 00:07:30.238
alıştırma yapmaya zorlanmamak,
söylemeniz gerekenlerin dikte edilmemesi

00:07:30.239 --> 00:07:35.059
- yine İngilizce'ye döndüm -
söylemeniz gerekenlerin dikte edilmemesi.

00:07:35.060 --> 00:07:38.208
Öğretmen size yeni
bir kelime öğrettiğinde,

00:07:38.209 --> 00:07:41.537
onu bir cümlede kullanmanızı ister;
alakalı bir bağlamda, hemen o anda.

00:07:41.538 --> 00:07:44.267
Bir müzik öğretmeni gidip
alıştırma yapmanızı söyler.

00:07:44.268 --> 00:07:48.827
Alıştırma yapmak da işe yarar ama bir
bağlamda ifade etmekten daha yavaş işler.

00:07:48.828 --> 00:07:50.999
Bunu İngilizce'den biliyoruz.

00:07:51.000 --> 00:07:52.889
Ben de böyle öğrendim.

00:07:52.890 --> 00:07:59.279
Büyüdüğümde, yaklaşık beş yaşındayken,
beşimiz aslında bir tura çıkmıştık.

00:08:00.019 --> 00:08:02.249
Curtis Mayfield isimli
bir soul müzisyeninin

00:08:02.250 --> 00:08:06.048
konserinde açılış yapabilecek ve
onunla tura çıkabilecek kadar şanslıydık.

00:08:07.178 --> 00:08:10.399
Beş yaşındaydım, en büyük
ağabeyim yalnızca 13 yaşındaydı.

00:08:11.149 --> 00:08:16.199
Durup düşündüğümde, o yaşta
İngilizce'yi güzel konuşabiliyorduk.

00:08:16.209 --> 00:08:17.679
Neden müzik olmasın?

00:08:18.739 --> 00:08:22.098
O zamandan beri müziğe hep
bir dilmiş gibi yaklaştım,

00:08:22.099 --> 00:08:26.659
çünkü onu da aynı anda
ve aynı şekilde öğrendim.

00:08:27.779 --> 00:08:29.518
En güzel yanı da

00:08:29.519 --> 00:08:32.558
çocukların içlerinde taşıdığı
bir şeyi koruyabildim:

00:08:33.568 --> 00:08:35.360
O da özgürlük.

00:08:37.000 --> 00:08:41.398
Birçoğumuz ilk müzik dersimizi 
aldığımızda, müzikal özgürlüğümüzden

00:08:41.399 --> 00:08:43.727
uzaklaşmaya doğru itiliyoruz.

00:08:43.729 --> 00:08:45.228
Bir öğretmene gidiyoruz,

00:08:45.229 --> 00:08:49.488
o öğretmen hemen hemen hiçbir
zaman ona neden geldiğimizi bilmiyor.

00:08:49.489 --> 00:08:51.848
Çoğu zaman, bir çocuk
hayali gitar çaldığında,

00:08:51.849 --> 00:08:53.609
doğrunun ve yanlışın olmadığı anda,

00:08:53.610 --> 00:08:57.028
doğru ya da yanlış notalar veya
enstrümanla değil bu aslında.

00:08:57.029 --> 00:08:59.289
Çalıyor çünkü çalmak iyi hissettiriyor.

00:08:59.290 --> 00:09:03.268
Duşta şarkı söylemenizle aynı şey.

00:09:03.269 --> 00:09:06.798
Ya da arabanızda işe giderken;
şarkı söylüyorsunuz.

00:09:06.799 --> 00:09:09.648
Doğru notaları ya da doğru gamı bildiğiniz

00:09:10.528 --> 00:09:12.287
için söylemiyorsunuz,

00:09:12.288 --> 00:09:14.957
söylüyorsunuz çünkü bu iyi hissettiriyor.

00:09:14.958 --> 00:09:17.759
Kahvaltıda bir hanımefendiyle konuştum,

00:09:17.760 --> 00:09:20.262
"Duştayken, Ella Fitzgerald'ım" dedi.

00:09:20.263 --> 00:09:22.125
(Gülüşmeler)

00:09:22.126 --> 00:09:23.859
Elbette ki haklı!

00:09:23.860 --> 00:09:28.060
Peki bu neden dışarıdan
biri dinlerken değişiyor?

00:09:30.070 --> 00:09:32.818
Bu özgürlük, biz büyüdükçe ve
öğrendikçe yok oluyor

00:09:32.819 --> 00:09:36.657
ve o özgürlüğü korumanın bir
yolunu bulmamız gerekiyor.

00:09:36.658 --> 00:09:38.319
Bu başarılabilir!

00:09:38.320 --> 00:09:39.999
Sonsuza dek yok olmuş değil.

00:09:41.239 --> 00:09:45.148
Hayali gitar çalan bir çocuk
yüzünde bir tebessümle çalacak.

00:09:46.778 --> 00:09:49.598
Ona ilk müzik dersini verin,
o tebessüm yok olur.

00:09:51.648 --> 00:09:53.738
Çoğu zaman bütün müzikal
yaşamınız boyunca

00:09:53.738 --> 00:09:56.798
o tebessümü geri kazanmak
için çalışmanız gerekir.

00:09:56.799 --> 00:10:01.768
Öğretmenler olarak, eğer doğru
davranırsak, o tebessümü koruyabiliriz.

00:10:01.769 --> 00:10:04.838
Ben müziğe bir dil olarak
yaklaşın diyorum,

00:10:04.839 --> 00:10:07.771
öğrencinin özgürlüğünü
korumasını sağlayın.

00:10:07.772 --> 00:10:09.708
Biraz daha büyüdükten
ve ağabeylerimle

00:10:09.709 --> 00:10:13.638
turlara çıkıp fazlaca müzik
yapmaya başladıktan sonra,

00:10:13.639 --> 00:10:16.729
annem, ancak yaşlanıp kendi
çocuklarım olduktan sonra

00:10:16.730 --> 00:10:20.969
anlayabileceğim bir soru sorardı.

00:10:20.970 --> 00:10:22.381
Biz çocuklarına şunu sorardı:

00:10:22.381 --> 00:10:24.610
"Dünya başka iyi bir müzisyene

00:10:26.089 --> 00:10:27.829
neden ihtiyaç duysun?"

00:10:29.900 --> 00:10:31.205
Bir düşünün.

00:10:31.206 --> 00:10:34.172
Ben müzik diyorum ama
kendi kariyerinizi koyun oraya.

00:10:35.082 --> 00:10:37.399
Dünya size neden ihtiyaç duysun?

00:10:39.669 --> 00:10:42.789
Yaşlandıkça bir şeyin
farkına varmamı sağladı,

00:10:42.790 --> 00:10:46.628
müzik bir dilden de fazlası,
bir yaşam tarzı.

00:10:48.888 --> 00:10:50.167
Benim yaşam tarzım.

00:10:50.168 --> 00:10:54.639
Yanlış anlamayın, birçok müzisyenin
sürdüğü hayattan bahsetmiyorum.

00:10:55.899 --> 00:10:59.658
Çünkü sevdiğimiz eski müzisyenlere bakıp

00:10:59.659 --> 00:11:02.389
müzikal anlamda çok başarılı
olduklarını ancak hayatta

00:11:02.390 --> 00:11:04.540
bir o kadar başarısız
olduklarını görebiliriz.

00:11:06.110 --> 00:11:10.038
Birkaçının ismini verebilirim ama
kimseyi üzmek istemiyorum;

00:11:10.039 --> 00:11:13.870
ama müzikal kahramanlarımız hakkında
düşünürsek çoğu öyleydi.

00:11:15.490 --> 00:11:18.957
Sanırım ebeveynlerimiz bizi o anda
bilmediğimiz bir şeye hazırlıyorlardı,

00:11:18.957 --> 00:11:21.928
sanırım annem ileride neler
olabileceğini görebiliyordu.

00:11:21.929 --> 00:11:24.150
"Dünya başka iyi bir müzisyene


00:11:26.580 --> 00:11:28.620
neden ihtiyaç duysun?"

00:11:29.580 --> 00:11:32.220
Biz ise sürekli alıştırma yapıyoruz.

00:11:33.220 --> 00:11:36.419
Tüm evimizi mahallemizden,
eyaletin farklı yerlerinden gelen

00:11:36.420 --> 00:11:40.499
müzisyenlerin buluştuğu
bir müzik evine çevirdik.

00:11:40.500 --> 00:11:42.069
Alıştırma yapardık,

00:11:42.070 --> 00:11:44.359
ailem olmayan paralarını

00:11:44.360 --> 00:11:46.928
en yeni enstrümanlara sahip
olmamız için harcardı.

00:11:46.929 --> 00:11:49.908
Her Noel'de, Noel Baba
en yeni şeyleri getirirdi.

00:11:49.909 --> 00:11:51.588
Neden öyleydi?

00:11:52.698 --> 00:11:55.638
Sadece para kazanmamız için miydi?

00:11:55.639 --> 00:11:59.339
Sahnenin tadını çıkarmamız için miydi?

00:12:02.470 --> 00:12:06.070
Şimdi anlıyorum da bundan çok fazlasıydı.

00:12:07.220 --> 00:12:08.818
Müzik benim yaşam tarzım.

00:12:09.578 --> 00:12:12.409
İnsanlarla bir öğretmen olarak
müziği paylaşabilmek için

00:12:12.410 --> 00:12:15.507
ciddi manada müzik
çalışmaya başladıktan sonra,

00:12:15.508 --> 00:12:18.969
müzikten öğrenip hayatlarımıza
uygulayabileceğimiz birçok şeyin

00:12:18.970 --> 00:12:20.455
olduğunu gördüm.

00:12:20.456 --> 00:12:23.232
İyi bir müzisyen olmak için
iyi bir dinleyici olmalısınız.

00:12:26.012 --> 00:12:29.248
Ne kadar iyi bir bas gitarist
olduğumun bir önemi yok.

00:12:29.249 --> 00:12:30.808
Ne kadar iyi olduğum önemsiz.

00:12:30.809 --> 00:12:34.760
Dünyanın en iyi beş müzisyenini
bu sahneye çıkartabiliriz.

00:12:36.330 --> 00:12:39.378
Ama her biri birbirinden bağımsız
bir şekilde iyi çalacak olursa,

00:12:39.379 --> 00:12:41.170
yaptıkları müzik çok kötü olacaktır.

00:12:43.730 --> 00:12:46.970
Eğer birbirimizi dinler
ve beraber çalarsak,

00:12:48.680 --> 00:12:51.139
her birimizin en iyi
olmasına gerek kalmadan,

00:12:52.490 --> 00:12:54.710
çok daha iyi müzik yapabiliriz.

00:12:57.500 --> 00:13:01.758
Birkaç yıl boyunca yeni gelen öğrencileri
karşılamak ve bir müzik grubu

00:13:01.759 --> 00:13:06.018
oluşturmak amacıyla Kaliforniya'daki
Stanford Üniversitesi'ne davet edildim.

00:13:06.019 --> 00:13:08.888
Müziği kullanarak onlara
önlerindeki dört senenin

00:13:08.889 --> 00:13:11.758
nasıl geçeceğine dair
bir fikir verebildik.

00:13:11.759 --> 00:13:14.668
Müzik kullanarak bunu
yapmak eğlenceli oldu,

00:13:14.669 --> 00:13:17.819
çünkü müzik hassas konuların
konuşulmasını kolaylaştırıyor:

00:13:17.820 --> 00:13:22.398
Politika, ırkçılık, eşitlik,
eşitsizlik ve din gibi.

00:13:22.399 --> 00:13:25.628
Müzik kullanarak bunları hem
konuşup hem güvende olabilirim.

00:13:25.629 --> 00:13:27.909
İzleyiciler arasından
daha önce hiç enstrüman

00:13:27.910 --> 00:13:29.849
çalmamış birini sahneye alabiliyorduk.

00:13:29.850 --> 00:13:31.119
Genellikle bir kadını alıp

00:13:31.120 --> 00:13:33.598
boynuna bas gitarı geçiriyorduk

00:13:33.599 --> 00:13:35.448
ve grubun çalmasını işaret ediyordum.

00:13:35.449 --> 00:13:37.348
Grup çalmaya başlar başlamaz,

00:13:37.349 --> 00:13:39.094
sahneye çıkan öğrenci şunu yapıyor.

00:13:39.094 --> 00:13:40.550
(Gülüşmeler)

00:13:40.551 --> 00:13:42.323
Ben de "İşte müzik bu" diyordum.

00:13:43.293 --> 00:13:46.454
Eğer o bas gitarı dükkândaki
bir enstrüman gibi dinlerseniz,

00:13:46.455 --> 00:13:49.288
öylece duruyorken bir ses çıkartmaz.

00:13:49.289 --> 00:13:52.518
Ondan müzik istiyorsanız, müziği
kendiniz oraya yerleştirmelisiniz.

00:13:52.519 --> 00:13:56.579
O boynunuzdaki ritmi alıp enstrümana
koymanız gerekiyor sadece.

00:13:56.580 --> 00:13:59.110
Ben de sol eliyle gitarın
klavyesini tutturdum ona

00:13:59.125 --> 00:14:02.334
- herkes enstrüman tutmasını bilir,
yeni bir şey değil bu -

00:14:02.335 --> 00:14:07.008
klavyeyi tut ve sağ elini
telin üstünde dans ettir.

00:14:07.009 --> 00:14:10.169
O notayı çalmaya başladıktan sonra
grup da onunla çalmaya başlıyor.

00:14:10.170 --> 00:14:13.158
Birdenbire, o artık bir bas gitarist.

00:14:13.159 --> 00:14:15.537
Daha da fazlası, bir müzisyen.

00:14:15.538 --> 00:14:18.256
Bir dansçı dans etmeye başlamadan
önce asla soru sormaz.

00:14:18.257 --> 00:14:20.927
Bir solist genellikle hangi
anahtarda olduğumuzu sormaz.

00:14:20.928 --> 00:14:23.608
Müzisyenler birçok soru
sormak durumundadırlar.

00:14:25.639 --> 00:14:27.448
Bu deneyim bana şunu öğretti:

00:14:27.449 --> 00:14:31.291
"Biz harika olduğumuz için onun
bir şey bilmeye ihtiyacı yok."

00:14:31.292 --> 00:14:33.214
(Gülüşmeler)

00:14:33.215 --> 00:14:36.829
Müzik yaptığımız yere o anda biri gelecek
ve sahnedeki grubu görecek olsa,

00:14:36.830 --> 00:14:39.829
sahnede bu yeni gelen müzisyenle birlikte,

00:14:39.830 --> 00:14:42.823
yeni gelen müzisyenin
kim olduğunu anlayamazdı.

00:14:44.103 --> 00:14:45.595
Bu da bana şunu öğretti:

00:14:45.596 --> 00:14:51.530
"Eğer kendi başarımı doğru kullanırsam,
başkalarının yükselmesini sağlayabilirim."

00:14:52.910 --> 00:14:55.728
Stanford'da yaptığımız bu
etkinliğin en güzel yanı

00:14:55.729 --> 00:14:57.468
bas gitarın artık ona ait olmasıydı.

00:14:57.468 --> 00:14:58.907
(Gülüşmeler)

00:14:58.908 --> 00:15:01.908
Geçenlerde gördüm, hâlâ bas gitar çalıyor,

00:15:01.909 --> 00:15:03.948
bu çok güzel.

00:15:03.949 --> 00:15:07.508
Dinlemek müzikten hayata
uygulayabileceğimiz önemli bir şey,

00:15:07.509 --> 00:15:11.628
birlikte çalışarak, başarılı olarak diğer
insanların da başarılı olmasını sağlamak.

00:15:11.629 --> 00:15:13.408
İnsanları sizi övdüğünde,

00:15:13.409 --> 00:15:16.128
alçakgönüllülük yapıp övgüyü reddetmeyin.

00:15:16.129 --> 00:15:17.378
Övgüyü benimseyin,

00:15:17.379 --> 00:15:20.778
çünkü o övgüyü size layık görmeleri,
sizin iyi olduğunuzu ifade eder.

00:15:20.779 --> 00:15:23.679
Olduğunuz yerde kalıp
onları da yanınıza çekin.

00:15:23.679 --> 00:15:27.301
Bu, sizin onların yanınıza inmenizden
daha hızlı gelişmelerini sağlayacaktır.

00:15:27.302 --> 00:15:30.644
Yani müzikte iyi olduğumuz için
bu insanlara yardım edeceğiz.

00:15:30.645 --> 00:15:34.789
Müzik söz konusu olduğunda siz demedikçe
ben iyi olduğumu iddia edemem.

00:15:34.790 --> 00:15:37.079
"Bütün bu Grammy
Ödülleri'ni kazandı" diyorlar.

00:15:37.080 --> 00:15:39.548
Siz olmadan hiçbirini kazanamam.

00:15:39.549 --> 00:15:41.708
Annemin bize öğrettiği bir başka şey de:

00:15:41.709 --> 00:15:44.309
"Siz zaten başarılısınız.

00:15:45.259 --> 00:15:47.939
Sadece dünyanın geri
kalanı henüz bunu bilmiyor."

00:15:48.939 --> 00:15:52.049
O zamanlar anlamamıştım ama
şimdi gerçekten anlayabiliyorum.

00:15:52.050 --> 00:15:56.450
Buradan gitmeden önce hızlıca
şunu düşünmenizi istiyorum:

00:15:56.459 --> 00:15:59.459
İki nota çalıyor olsaydım,
diyelim ki bir "do"

00:15:59.469 --> 00:16:01.479
- hayalgücünüzü kullanın sadece -

00:16:01.480 --> 00:16:04.950
Eğer aynı oktavda
bir do ve do diyez çalarsam,

00:16:05.850 --> 00:16:08.460
bu notalar çarpışıyor
gibi ses çıkartırlar;

00:16:09.240 --> 00:16:11.223
"Yanlış!", "Çirkin!"

00:16:14.393 --> 00:16:16.886
Ama do'yu bir oktav yukarı alırsam,

00:16:18.126 --> 00:16:20.728
do diyez ve do'yu tekrar çalalım.

00:16:20.729 --> 00:16:22.548
Birdenbire kulağa çok güzel gelir.

00:16:22.549 --> 00:16:24.369
Aynı iki nota.

00:16:25.549 --> 00:16:29.128
O do, do diyeze majör yedili olur;

00:16:29.129 --> 00:16:34.958
bir akoru çok güzel yapmakta
önemli bir elementtir bu.

00:16:34.959 --> 00:16:38.739
Peki aynı iki nota nasıl bir durumda
kulağa kötü gelirken diğer bir durumda

00:16:38.740 --> 00:16:40.300
kulağa çok güzel gelir?

00:16:41.000 --> 00:16:42.830
Bunu alıp hayata uygulayın.

00:16:43.600 --> 00:16:46.658
Hayatta kötü, berbat, korkunç
bir şey gördüğümüzde,

00:16:46.659 --> 00:16:49.066
belki de ona yanlış
oktavda bakıyoruzdur.

00:16:50.796 --> 00:16:53.393
Belki bakış açımızı değiştirebiliriz.

00:16:54.053 --> 00:16:56.559
Aslında eğer kötü bir şey görüyorsanız,

00:16:56.560 --> 00:17:00.479
onu yanlış oktavda gördüğünüzü bilerek
bakış açınızı değiştirmek için

00:17:00.480 --> 00:17:05.267
bir yol aramanız gerektiğini bilmelisiniz.

00:17:05.268 --> 00:17:08.498
Müzikal bir terim kullanmak gerekirse-
oktavınızı değiştirmelisiniz.

00:17:11.048 --> 00:17:17.888
Ülkeler insanları incitmek, korku salmak,
öldürmek, bir şeyler kanıtlamak için

00:17:18.909 --> 00:17:22.769
bombalar yapıyorlar.

00:17:24.069 --> 00:17:28.002
Ülkeler, devletler bombaları yollamadan
önce onları kutsuyorlar.

00:17:28.872 --> 00:17:31.534
Bu, yukarıdan aşağıya devlet
dayatmasıyla gerçekleşmekte.

00:17:31.534 --> 00:17:33.329
Cevabımız burada saklı.

00:17:35.369 --> 00:17:38.749
Çözümün aşağıdan yukarı gelmesi
gerektiğini gösteriyor bana.

00:17:38.750 --> 00:17:42.330
İnsanların sizi sevmesini sağlayan
bir bomba üzerinde çalışan biri var mı?

00:17:43.260 --> 00:17:44.980
Belki bir Eros bombası?

00:17:46.200 --> 00:17:48.189
Hâlihazırda olduğunu düşünüyorum:

00:17:48.190 --> 00:17:49.709
Müzik.

00:17:50.679 --> 00:17:53.678
Her ülke kendi versiyonuna sahip.

00:17:53.679 --> 00:17:57.249
İşe yarıyor.
İnsanları bir araya getiriyor.

00:17:57.250 --> 00:18:00.829
Onu anlamak için bir şey
bilmenize gerek yok.

00:18:01.839 --> 00:18:04.889
Bir dil. Bir yaşam tarzı.

00:18:05.949 --> 00:18:07.968
Dünyayı kurtarabilir.

00:18:07.969 --> 00:18:10.699
Benim adım Victor Wooten.
Ben bir müzisyenim.

00:18:11.659 --> 00:18:13.951
Bana bu savaş alanında
katılmanızı umuyorum.

00:18:13.952 --> 00:18:15.054
(Gülüşmeler)

00:18:15.055 --> 00:18:16.108
Teşekkürler.

00:18:16.109 --> 00:18:17.355
(Alkışlar)