0:00:14.584,0:00:16.085
Çok teşekkürler.

0:00:16.109,0:00:19.498
Bir müzik grubunun içine doğduğum doğru;

0:00:19.499,0:00:22.038
bu konuda ciddiyim, çok ciddiyim.

0:00:22.039,0:00:25.788
Daha ben doğmamışken,[br]müzik yapan dört ağabeyim

0:00:25.789,0:00:28.589
aile müzik grubunu tamamlamak için

0:00:28.590,0:00:30.059
(Gülüşmeler)

0:00:30.060,0:00:32.738
bir bas gitariste ihtiyaçları [br]olduğunu biliyorlardı.

0:00:32.740,0:00:35.157
Ben bunun için doğmuştum.

0:00:35.158,0:00:40.199
Şimdi yaşlanmış hâlimle geriye bakıyorum,[br]bir öğretmen olarak geçmişe bakıyorum.

0:00:40.999,0:00:43.848
Geçmişime, müzik eğitimime baktığımda,

0:00:43.849,0:00:46.375
aslında bir eğitimin söz [br]konusu olmadığını görüyorum.

0:00:46.376,0:00:49.079
Bu yüzden müziğin bir [br]dil olduğunu söylüyorum.

0:00:49.080,0:00:51.489
Eğer ana diliniz üzerine düşünürseniz,

0:00:51.490,0:00:54.098
ben ve buradaki birçok insan[br]için bu İngilizce sanırım,

0:00:54.099,0:00:55.859
ben de bu örnek üzerinden gideceğim.

0:00:55.859,0:00:59.488
Nasıl öğrendiğinizi düşünürseniz, kimsenin[br]size öğretmediğini fark edersiniz.

0:00:59.489,0:01:01.414
İnsanlar sizinle sadece konuştular.

0:01:01.415,0:01:04.708
Ama en güzel yanı,[br]ki iş burada ilginçleşiyor,

0:01:04.709,0:01:07.828
siz de onlarla konuşabiliyordunuz.

0:01:07.829,0:01:09.989
Müzik örneğine geri dönersem,

0:01:09.990,0:01:14.998
çoğu durumda yeni başlayanların daha [br]iyi müzisyenlerle çalmaya izinleri yoktur.

0:01:14.999,0:01:16.868
Başlangıç sınıfında tıkılı kalırsınız.

0:01:16.869,0:01:18.788
Orada birkaç yıl kalmanız gerekir,

0:01:18.789,0:01:22.028
ta ki orta seviyeye, sonra [br]ileri seviyeye gelene kadar;

0:01:22.029,0:01:24.139
ileri seviyeyi de bitirdikten sonra

0:01:24.140,0:01:26.989
hâlâ yapmanız gereken birçok şey vardır.

0:01:26.990,0:01:28.568
Ama dili ele alırsak,

0:01:28.569,0:01:33.260
müzikal terimiyle, bebekken dahi [br]profesyonellerle "doğaçlarsınız".

0:01:34.530,0:01:36.448
Sürekli.

0:01:36.449,0:01:39.937
Acemi olduğunuzu unuttuğunuz ana kadar.

0:01:39.938,0:01:43.369
Kimse size "Seninle şimdi konuşamam--[br]Senin orada beklemen gerekiyor.

0:01:43.370,0:01:45.468
Yaşlandığında seninle konuşabilirim."[br]demez.

0:01:45.469,0:01:47.268
(Gülüşmeler)

0:01:47.269,0:01:48.978
Bunu yaşamayız.

0:01:48.979,0:01:51.519
Kimse size ne demeniz [br]gerektiğini söylemez.

0:01:52.709,0:01:56.039
Bir köşeye çekilip çalışmak [br]zorunda bırakılmazsınız.

0:01:57.689,0:02:01.570
Hatta yanlış yaptığınızda[br]dahi düzeltilmezsiniz.

0:02:02.670,0:02:06.660
Bir düşünün; 2-3 yaşlarında bir [br]kelimeyi sürekli yanlış söylediğinizde,

0:02:06.669,0:02:08.268
kimse sizi düzeltmez.

0:02:08.269,0:02:10.388
Eğer yeterince kez yanlış söylerseniz,

0:02:10.389,0:02:13.688
sizi düzeltmek yerine ebeveynleriniz[br]sizin gibi konuşmaya başlar.

0:02:13.689,0:02:14.523
(Gülüşmeler)

0:02:14.524,0:02:17.488
Onlar da yanlış söylemeye başlarlar!

0:02:17.489,0:02:21.292
Bunun en güzel yanı da

0:02:21.293,0:02:23.181
konuşmanızla özgür olmanızdır.

0:02:24.241,0:02:27.529
Böylece yıllarca öğrenmek durumunda kalmaz

0:02:27.530,0:02:30.559
ve sesinizi aramak zorunda kalmazsınız.

0:02:30.560,0:02:33.353
Sahip olduğunuz sesi[br]aslında hiç kaybetmediniz.

0:02:34.263,0:02:36.496
Kimse bunu sizden çalmadı.

0:02:37.336,0:02:41.839
İşte gençken ben böyle öğreniyordum;

0:02:41.840,0:02:46.719
İngilizce'yi ve müziği aynı anda

0:02:46.720,0:02:48.499
ve aynı şekilde öğreniyordum.

0:02:49.269,0:02:53.477
Genelde insanlara şöyle diyorum:[br]"Evet, iki üç yaşlarındayken başladım."

0:02:53.478,0:02:57.010
Çünkü böylesi daha inandırıcı.

0:02:57.940,0:02:59.959
İngilizce konuşmaya ne zaman başladınız?

0:02:59.960,0:03:02.029
İki üç yaşına kadar beklediniz mi?

0:03:02.639,0:03:03.979
Hayır.

0:03:04.589,0:03:08.009
Muhtemelen doğmadan önce konuşuyordunuz.

0:03:08.769,0:03:12.529
Duyabildiğiniz an genellikle[br]öğrenmeye başladığınız andır.

0:03:13.119,0:03:17.199
Bu bence ağabeylerimin çok [br]güzel ve zekice bir tutumu.

0:03:17.200,0:03:19.729
- beşi arasındaki en büyük ağabeyim...

0:03:19.730,0:03:21.739
Ben en küçüğüm, Reggie en büyüğümüz -

0:03:21.740,0:03:23.788
Benden sadece sekiz yaş büyük.

0:03:23.789,0:03:26.998
Nasıl bu kadar zeki olduğunu[br]bilmiyorum. Bence asıl soru bu.

0:03:26.999,0:03:29.328
Asıl TED konuşması bu olmalı.

0:03:29.329,0:03:32.729
Biz küçük kardeşlerine çalmayı öğretmemesi

0:03:32.730,0:03:37.030
gerçekten de onun yaratıcı[br]düşünme yetisini kanıtlıyor.

0:03:37.030,0:03:39.489
Elime bir bas gitar vererek[br]beni müziğe alıştırmadı.

0:03:39.489,0:03:40.610
Hayır.

0:03:42.960,0:03:46.118
Yaptıkları ilk şey, en eski[br]hatıralarımdan aklımdan kalan,

0:03:46.848,0:03:49.278
benim etrafımda müzik yapmaktı.

0:03:49.279,0:03:51.129
Hawaii'de olduğumu hatırlıyorum,

0:03:51.130,0:03:56.569
ağabeylerim ekipmanlarını kurarlardı,[br]plastik bir tabure gördüğümü hatırlıyorum.

0:03:56.570,0:03:59.099
Çoğu zaman ön bahçeye [br]kurulurduk ve orada üstünde

0:03:59.100,0:04:00.949
plastik bir oyuncak duran bir tabure,

0:04:00.950,0:04:04.319
Mickey Mouse'lu oyuncak bir gitar

0:04:04.320,0:04:06.078
duruyor olurdu.

0:04:06.079,0:04:09.078
Kimse bana o oyuncağın benim[br]için olduğunu söylememişti.

0:04:09.079,0:04:12.919
Kimsenin konuşma sırasının[br]size geldiğini söylememesi gibi.

0:04:12.920,0:04:16.718
Nasıl olacağını bilirsiniz ve ben de o[br]taburenin benim için olduğunu biliyordum.

0:04:16.719,0:04:18.418
O enstrüman benim içindi.

0:04:18.418,0:04:22.218
Plastik telleri vardı, kurardınız[br]ve bir şarkı çalmaya başlardı.

0:04:22.219,0:04:26.708
Ama tellerinden ses çıkartamazdınız,[br]amaç zaten ses çıkartmak değildi.

0:04:26.709,0:04:29.940
Bir enstrüman tutabilecek yaşa geldiğimde,

0:04:31.649,0:04:36.398
bana sadece tutmam için bir şey verdiler,

0:04:36.399,0:04:39.119
beni gelecek yıllara hazırlamak için.

0:04:39.120,0:04:41.550
Amaç o enstrümanı çalmak değildi.

0:04:42.770,0:04:45.448
Bizim, müzik öğretmenlerinin,[br]çoğu zaman yaptığı hata bu:

0:04:45.449,0:04:50.147
Çocuklar müziği anlamadan onlara[br]enstrüman çalmayı öğretiyoruz.

0:04:50.148,0:04:52.549
Çocuğa hecelemeyi öğretmezsiniz.

0:04:52.550,0:04:54.359
Bir çocuğa, daha o çocuk uzun yıllar

0:04:54.360,0:04:57.029
boyunca o sütü içmeden[br]"süt"ü hecelemeyi öğretmek

0:04:57.030,0:04:58.479
pek mantıklı değil, değil mi?

0:04:58.480,0:05:01.349
Ama nedense bunun müzikte[br]mantıklı olduğunu düşünüyoruz.

0:05:01.350,0:05:04.750
Çocuklara önce kuralları ve[br]enstrümanı öğretiyoruz.

0:05:06.120,0:05:09.448
Ben iki yaşımdayken ve elime[br]o oyuncağı tutuşturduklarında,

0:05:09.449,0:05:13.749
müzikle çoktan ilgiliydim, çünkü müziğe[br]doğuştan yetenekli olduğumuza inanırım.

0:05:13.750,0:05:18.049
Herhangi birinin sesini dinleyin.[br]Herhangi bir çocuğun sesini.

0:05:18.050,0:05:20.115
Bundan daha saf bir müzik yoktur.

0:05:20.116,0:05:23.541
Ağabeylerim müziğe yetenekli[br]doğduğumu, bir şekilde biliyorlardı

0:05:23.542,0:05:25.451
ve bir bas gitarist olmamı istiyorlardı.

0:05:25.452,0:05:28.027
Yeterince büyüdüğümde[br]elime bir oyuncak verdiler

0:05:28.028,0:05:29.931
ve çalmaya başladılar.

0:05:29.932,0:05:33.784
Ben de yerimde hoplayıp zıplayarak[br]elimdeki oyuncağımla ritim tuttum.

0:05:33.785,0:05:38.909
En harika şey, bunun enstrümanla[br]alakalı olmamasıydı.

0:05:38.910,0:05:43.039
Müzik yapmayı öğreniyordum,[br]enstrüman çalmayı değil.

0:05:43.040,0:05:45.510
Umuyorum ki, buna[br]bugün de devam ediyorum.

0:05:46.380,0:05:50.687
Öğrendiğim şey, ağabeyim[br]dört ölçülük melodinin sonunda

0:05:50.688,0:05:56.178
ziline vurduğunda bunun[br]ne anlama geldiğiydi.

0:05:56.189,0:05:58.489
Ya da bir melodiyle[br]diğerinin arasındaki fark.

0:05:58.490,0:06:01.227
Tıpkı bir bebeğin[br]annesinin ses tonunu yükseltmesi

0:06:01.227,0:06:03.787
ve babasının ses tonunu[br]alçaltması arasındaki

0:06:03.788,0:06:06.569
farkı bilmesi gibi.

0:06:06.570,0:06:07.909
Bu şeyleri bilirsiniz,

0:06:07.910,0:06:11.569
kelimeleri anlamasanız dahi[br]karşınızdakini anlayabilirsiniz.

0:06:11.570,0:06:13.484
Bütün bu şeyleri öğreniyorsunuz.

0:06:13.604,0:06:16.287
Bir bebek anlamlı bir[br]kelime söyleyebildiğinde,

0:06:16.288,0:06:19.089
dile dair birçok şeyi biliyor oluyor.

0:06:19.090,0:06:20.861
Ben de müziği böyle öğreniyordum.

0:06:20.981,0:06:25.029
Elimde enstrüman tutabildiğim anda,[br]hâlihazırda müziği biliyordum.

0:06:25.030,0:06:27.358
Üç yaşına geldiğimde,

0:06:27.359,0:06:31.578
Reggie altı telli gitarlarının[br]birinin iki telini söktü.

0:06:31.579,0:06:36.559
Alttaki iki ince teli söktü ve o benim[br]ilk gerçek enstrümanım oldu.

0:06:36.560,0:06:39.458
Reggie bana hâlihazırda bildiğim[br]şarkıları çalmak için,

0:06:39.459,0:06:44.398
gereken sesleri çıkartmak için[br]parmağımı nerelere

0:06:44.399,0:06:46.229
koymam gerektiğini öğretmeye başladı.

0:06:48.860,0:06:53.388
Sıfırdan başlamıyordum.[br]Müziği zaten biliyordum.

0:06:53.389,0:06:56.820
Şimdi o müziği bir enstrümanla[br]ifade etmem gerekiyordu sadece.

0:06:58.060,0:07:02.159
Düşünüyorum da, konuşmayı[br]da aynı şekilde öğrenmiştim.

0:07:02.160,0:07:05.330
Marifet ilk enstrümanı öğrenmekte değildi.

0:07:05.330,0:07:07.810
Konuşmak için kullandığınız[br]enstrüman kimin umurunda?

0:07:07.813,0:07:10.116
Önemli olan ne söylediğiniz.

0:07:11.959,0:07:16.042
Müzikal anlamda sesimi hep korudum.

0:07:16.089,0:07:18.137
Hep söyleyecek bir şeylerim oldu.

0:07:18.138,0:07:22.167
Enstrümanım aracılığıyla nasıl[br]konuşacağımı öğrendim.

0:07:22.957,0:07:24.907
Birkaç şey hakkında düşünecek olursak,

0:07:24.908,0:07:30.238
alıştırma yapmaya zorlanmamak,[br]söylemeniz gerekenlerin dikte edilmemesi

0:07:30.239,0:07:35.059
- yine İngilizce'ye döndüm -[br]söylemeniz gerekenlerin dikte edilmemesi.

0:07:35.060,0:07:38.208
Öğretmen size yeni[br]bir kelime öğrettiğinde,

0:07:38.209,0:07:41.537
onu bir cümlede kullanmanızı ister;[br]alakalı bir bağlamda, hemen o anda.

0:07:41.538,0:07:44.267
Bir müzik öğretmeni gidip[br]alıştırma yapmanızı söyler.

0:07:44.268,0:07:48.827
Alıştırma yapmak da işe yarar ama bir[br]bağlamda ifade etmekten daha yavaş işler.

0:07:48.828,0:07:50.999
Bunu İngilizce'den biliyoruz.

0:07:51.000,0:07:52.889
Ben de böyle öğrendim.

0:07:52.890,0:07:59.279
Büyüdüğümde, yaklaşık beş yaşındayken,[br]beşimiz aslında bir tura çıkmıştık.

0:08:00.019,0:08:02.249
Curtis Mayfield isimli[br]bir soul müzisyeninin

0:08:02.250,0:08:06.048
konserinde açılış yapabilecek ve[br]onunla tura çıkabilecek kadar şanslıydık.

0:08:07.178,0:08:10.399
Beş yaşındaydım, en büyük[br]ağabeyim yalnızca 13 yaşındaydı.

0:08:11.149,0:08:16.199
Durup düşündüğümde, o yaşta[br]İngilizce'yi güzel konuşabiliyorduk.

0:08:16.209,0:08:17.679
Neden müzik olmasın?

0:08:18.739,0:08:22.098
O zamandan beri müziğe hep[br]bir dilmiş gibi yaklaştım,

0:08:22.099,0:08:26.659
çünkü onu da aynı anda[br]ve aynı şekilde öğrendim.

0:08:27.779,0:08:29.518
En güzel yanı da

0:08:29.519,0:08:32.558
çocukların içlerinde taşıdığı[br]bir şeyi koruyabildim:

0:08:33.568,0:08:35.360
O da özgürlük.

0:08:37.000,0:08:41.398
Birçoğumuz ilk müzik dersimizi [br]aldığımızda, müzikal özgürlüğümüzden

0:08:41.399,0:08:43.727
uzaklaşmaya doğru itiliyoruz.

0:08:43.729,0:08:45.228
Bir öğretmene gidiyoruz,

0:08:45.229,0:08:49.488
o öğretmen hemen hemen hiçbir[br]zaman ona neden geldiğimizi bilmiyor.

0:08:49.489,0:08:51.848
Çoğu zaman, bir çocuk[br]hayali gitar çaldığında,

0:08:51.849,0:08:53.609
doğrunun ve yanlışın olmadığı anda,

0:08:53.610,0:08:57.028
doğru ya da yanlış notalar veya[br]enstrümanla değil bu aslında.

0:08:57.029,0:08:59.289
Çalıyor çünkü çalmak iyi hissettiriyor.

0:08:59.290,0:09:03.268
Duşta şarkı söylemenizle aynı şey.

0:09:03.269,0:09:06.798
Ya da arabanızda işe giderken;[br]şarkı söylüyorsunuz.

0:09:06.799,0:09:09.648
Doğru notaları ya da doğru gamı bildiğiniz

0:09:10.528,0:09:12.287
için söylemiyorsunuz,

0:09:12.288,0:09:14.957
söylüyorsunuz çünkü bu iyi hissettiriyor.

0:09:14.958,0:09:17.759
Kahvaltıda bir hanımefendiyle konuştum,

0:09:17.760,0:09:20.262
"Duştayken, Ella Fitzgerald'ım" dedi.

0:09:20.263,0:09:22.125
(Gülüşmeler)

0:09:22.126,0:09:23.859
Elbette ki haklı!

0:09:23.860,0:09:28.060
Peki bu neden dışarıdan[br]biri dinlerken değişiyor?

0:09:30.070,0:09:32.818
Bu özgürlük, biz büyüdükçe ve[br]öğrendikçe yok oluyor

0:09:32.819,0:09:36.657
ve o özgürlüğü korumanın bir[br]yolunu bulmamız gerekiyor.

0:09:36.658,0:09:38.319
Bu başarılabilir!

0:09:38.320,0:09:39.999
Sonsuza dek yok olmuş değil.

0:09:41.239,0:09:45.148
Hayali gitar çalan bir çocuk[br]yüzünde bir tebessümle çalacak.

0:09:46.778,0:09:49.598
Ona ilk müzik dersini verin,[br]o tebessüm yok olur.

0:09:51.648,0:09:53.738
Çoğu zaman bütün müzikal[br]yaşamınız boyunca

0:09:53.738,0:09:56.798
o tebessümü geri kazanmak[br]için çalışmanız gerekir.

0:09:56.799,0:10:01.768
Öğretmenler olarak, eğer doğru[br]davranırsak, o tebessümü koruyabiliriz.

0:10:01.769,0:10:04.838
Ben müziğe bir dil olarak[br]yaklaşın diyorum,

0:10:04.839,0:10:07.771
öğrencinin özgürlüğünü[br]korumasını sağlayın.

0:10:07.772,0:10:09.708
Biraz daha büyüdükten[br]ve ağabeylerimle

0:10:09.709,0:10:13.638
turlara çıkıp fazlaca müzik[br]yapmaya başladıktan sonra,

0:10:13.639,0:10:16.729
annem, ancak yaşlanıp kendi[br]çocuklarım olduktan sonra

0:10:16.730,0:10:20.969
anlayabileceğim bir soru sorardı.

0:10:20.970,0:10:22.381
Biz çocuklarına şunu sorardı:

0:10:22.381,0:10:24.610
"Dünya başka iyi bir müzisyene

0:10:26.089,0:10:27.829
neden ihtiyaç duysun?"

0:10:29.900,0:10:31.205
Bir düşünün.

0:10:31.206,0:10:34.172
Ben müzik diyorum ama[br]kendi kariyerinizi koyun oraya.

0:10:35.082,0:10:37.399
Dünya size neden ihtiyaç duysun?

0:10:39.669,0:10:42.789
Yaşlandıkça bir şeyin[br]farkına varmamı sağladı,

0:10:42.790,0:10:46.628
müzik bir dilden de fazlası,[br]bir yaşam tarzı.

0:10:48.888,0:10:50.167
Benim yaşam tarzım.

0:10:50.168,0:10:54.639
Yanlış anlamayın, birçok müzisyenin[br]sürdüğü hayattan bahsetmiyorum.

0:10:55.899,0:10:59.658
Çünkü sevdiğimiz eski müzisyenlere bakıp

0:10:59.659,0:11:02.389
müzikal anlamda çok başarılı[br]olduklarını ancak hayatta

0:11:02.390,0:11:04.540
bir o kadar başarısız[br]olduklarını görebiliriz.

0:11:06.110,0:11:10.038
Birkaçının ismini verebilirim ama[br]kimseyi üzmek istemiyorum;

0:11:10.039,0:11:13.870
ama müzikal kahramanlarımız hakkında[br]düşünürsek çoğu öyleydi.

0:11:15.490,0:11:18.957
Sanırım ebeveynlerimiz bizi o anda[br]bilmediğimiz bir şeye hazırlıyorlardı,

0:11:18.957,0:11:21.928
sanırım annem ileride neler[br]olabileceğini görebiliyordu.

0:11:21.929,0:11:24.150
"Dünya başka iyi bir müzisyene[br]

0:11:26.580,0:11:28.620
neden ihtiyaç duysun?"

0:11:29.580,0:11:32.220
Biz ise sürekli alıştırma yapıyoruz.

0:11:33.220,0:11:36.419
Tüm evimizi mahallemizden,[br]eyaletin farklı yerlerinden gelen

0:11:36.420,0:11:40.499
müzisyenlerin buluştuğu[br]bir müzik evine çevirdik.

0:11:40.500,0:11:42.069
Alıştırma yapardık,

0:11:42.070,0:11:44.359
ailem olmayan paralarını

0:11:44.360,0:11:46.928
en yeni enstrümanlara sahip[br]olmamız için harcardı.

0:11:46.929,0:11:49.908
Her Noel'de, Noel Baba[br]en yeni şeyleri getirirdi.

0:11:49.909,0:11:51.588
Neden öyleydi?

0:11:52.698,0:11:55.638
Sadece para kazanmamız için miydi?

0:11:55.639,0:11:59.339
Sahnenin tadını çıkarmamız için miydi?

0:12:02.470,0:12:06.070
Şimdi anlıyorum da bundan çok fazlasıydı.

0:12:07.220,0:12:08.818
Müzik benim yaşam tarzım.

0:12:09.578,0:12:12.409
İnsanlarla bir öğretmen olarak[br]müziği paylaşabilmek için

0:12:12.410,0:12:15.507
ciddi manada müzik[br]çalışmaya başladıktan sonra,

0:12:15.508,0:12:18.969
müzikten öğrenip hayatlarımıza[br]uygulayabileceğimiz birçok şeyin

0:12:18.970,0:12:20.455
olduğunu gördüm.

0:12:20.456,0:12:23.232
İyi bir müzisyen olmak için[br]iyi bir dinleyici olmalısınız.

0:12:26.012,0:12:29.248
Ne kadar iyi bir bas gitarist[br]olduğumun bir önemi yok.

0:12:29.249,0:12:30.808
Ne kadar iyi olduğum önemsiz.

0:12:30.809,0:12:34.760
Dünyanın en iyi beş müzisyenini[br]bu sahneye çıkartabiliriz.

0:12:36.330,0:12:39.378
Ama her biri birbirinden bağımsız[br]bir şekilde iyi çalacak olursa,

0:12:39.379,0:12:41.170
yaptıkları müzik çok kötü olacaktır.

0:12:43.730,0:12:46.970
Eğer birbirimizi dinler[br]ve beraber çalarsak,

0:12:48.680,0:12:51.139
her birimizin en iyi[br]olmasına gerek kalmadan,

0:12:52.490,0:12:54.710
çok daha iyi müzik yapabiliriz.

0:12:57.500,0:13:01.758
Birkaç yıl boyunca yeni gelen öğrencileri[br]karşılamak ve bir müzik grubu

0:13:01.759,0:13:06.018
oluşturmak amacıyla Kaliforniya'daki[br]Stanford Üniversitesi'ne davet edildim.

0:13:06.019,0:13:08.888
Müziği kullanarak onlara[br]önlerindeki dört senenin

0:13:08.889,0:13:11.758
nasıl geçeceğine dair[br]bir fikir verebildik.

0:13:11.759,0:13:14.668
Müzik kullanarak bunu[br]yapmak eğlenceli oldu,

0:13:14.669,0:13:17.819
çünkü müzik hassas konuların[br]konuşulmasını kolaylaştırıyor:

0:13:17.820,0:13:22.398
Politika, ırkçılık, eşitlik,[br]eşitsizlik ve din gibi.

0:13:22.399,0:13:25.628
Müzik kullanarak bunları hem[br]konuşup hem güvende olabilirim.

0:13:25.629,0:13:27.909
İzleyiciler arasından[br]daha önce hiç enstrüman

0:13:27.910,0:13:29.849
çalmamış birini sahneye alabiliyorduk.

0:13:29.850,0:13:31.119
Genellikle bir kadını alıp

0:13:31.120,0:13:33.598
boynuna bas gitarı geçiriyorduk

0:13:33.599,0:13:35.448
ve grubun çalmasını işaret ediyordum.

0:13:35.449,0:13:37.348
Grup çalmaya başlar başlamaz,

0:13:37.349,0:13:39.094
sahneye çıkan öğrenci şunu yapıyor.

0:13:39.094,0:13:40.550
(Gülüşmeler)

0:13:40.551,0:13:42.323
Ben de "İşte müzik bu" diyordum.

0:13:43.293,0:13:46.454
Eğer o bas gitarı dükkândaki[br]bir enstrüman gibi dinlerseniz,

0:13:46.455,0:13:49.288
öylece duruyorken bir ses çıkartmaz.

0:13:49.289,0:13:52.518
Ondan müzik istiyorsanız, müziği[br]kendiniz oraya yerleştirmelisiniz.

0:13:52.519,0:13:56.579
O boynunuzdaki ritmi alıp enstrümana[br]koymanız gerekiyor sadece.

0:13:56.580,0:13:59.110
Ben de sol eliyle gitarın[br]klavyesini tutturdum ona

0:13:59.125,0:14:02.334
- herkes enstrüman tutmasını bilir,[br]yeni bir şey değil bu -

0:14:02.335,0:14:07.008
klavyeyi tut ve sağ elini[br]telin üstünde dans ettir.

0:14:07.009,0:14:10.169
O notayı çalmaya başladıktan sonra[br]grup da onunla çalmaya başlıyor.

0:14:10.170,0:14:13.158
Birdenbire, o artık bir bas gitarist.

0:14:13.159,0:14:15.537
Daha da fazlası, bir müzisyen.

0:14:15.538,0:14:18.256
Bir dansçı dans etmeye başlamadan[br]önce asla soru sormaz.

0:14:18.257,0:14:20.927
Bir solist genellikle hangi[br]anahtarda olduğumuzu sormaz.

0:14:20.928,0:14:23.608
Müzisyenler birçok soru[br]sormak durumundadırlar.

0:14:25.639,0:14:27.448
Bu deneyim bana şunu öğretti:

0:14:27.449,0:14:31.291
"Biz harika olduğumuz için onun[br]bir şey bilmeye ihtiyacı yok."

0:14:31.292,0:14:33.214
(Gülüşmeler)

0:14:33.215,0:14:36.829
Müzik yaptığımız yere o anda biri gelecek[br]ve sahnedeki grubu görecek olsa,

0:14:36.830,0:14:39.829
sahnede bu yeni gelen müzisyenle birlikte,

0:14:39.830,0:14:42.823
yeni gelen müzisyenin[br]kim olduğunu anlayamazdı.

0:14:44.103,0:14:45.595
Bu da bana şunu öğretti:

0:14:45.596,0:14:51.530
"Eğer kendi başarımı doğru kullanırsam,[br]başkalarının yükselmesini sağlayabilirim."

0:14:52.910,0:14:55.728
Stanford'da yaptığımız bu[br]etkinliğin en güzel yanı

0:14:55.729,0:14:57.468
bas gitarın artık ona ait olmasıydı.

0:14:57.468,0:14:58.907
(Gülüşmeler)

0:14:58.908,0:15:01.908
Geçenlerde gördüm, hâlâ bas gitar çalıyor,

0:15:01.909,0:15:03.948
bu çok güzel.

0:15:03.949,0:15:07.508
Dinlemek müzikten hayata[br]uygulayabileceğimiz önemli bir şey,

0:15:07.509,0:15:11.628
birlikte çalışarak, başarılı olarak diğer[br]insanların da başarılı olmasını sağlamak.

0:15:11.629,0:15:13.408
İnsanları sizi övdüğünde,

0:15:13.409,0:15:16.128
alçakgönüllülük yapıp övgüyü reddetmeyin.

0:15:16.129,0:15:17.378
Övgüyü benimseyin,

0:15:17.379,0:15:20.778
çünkü o övgüyü size layık görmeleri,[br]sizin iyi olduğunuzu ifade eder.

0:15:20.779,0:15:23.679
Olduğunuz yerde kalıp[br]onları da yanınıza çekin.

0:15:23.679,0:15:27.301
Bu, sizin onların yanınıza inmenizden[br]daha hızlı gelişmelerini sağlayacaktır.

0:15:27.302,0:15:30.644
Yani müzikte iyi olduğumuz için[br]bu insanlara yardım edeceğiz.

0:15:30.645,0:15:34.789
Müzik söz konusu olduğunda siz demedikçe[br]ben iyi olduğumu iddia edemem.

0:15:34.790,0:15:37.079
"Bütün bu Grammy[br]Ödülleri'ni kazandı" diyorlar.

0:15:37.080,0:15:39.548
Siz olmadan hiçbirini kazanamam.

0:15:39.549,0:15:41.708
Annemin bize öğrettiği bir başka şey de:

0:15:41.709,0:15:44.309
"Siz zaten başarılısınız.

0:15:45.259,0:15:47.939
Sadece dünyanın geri[br]kalanı henüz bunu bilmiyor."

0:15:48.939,0:15:52.049
O zamanlar anlamamıştım ama[br]şimdi gerçekten anlayabiliyorum.

0:15:52.050,0:15:56.450
Buradan gitmeden önce hızlıca[br]şunu düşünmenizi istiyorum:

0:15:56.459,0:15:59.459
İki nota çalıyor olsaydım,[br]diyelim ki bir "do"

0:15:59.469,0:16:01.479
- hayalgücünüzü kullanın sadece -

0:16:01.480,0:16:04.950
Eğer aynı oktavda[br]bir do ve do diyez çalarsam,

0:16:05.850,0:16:08.460
bu notalar çarpışıyor[br]gibi ses çıkartırlar;

0:16:09.240,0:16:11.223
"Yanlış!", "Çirkin!"

0:16:14.393,0:16:16.886
Ama do'yu bir oktav yukarı alırsam,

0:16:18.126,0:16:20.728
do diyez ve do'yu tekrar çalalım.

0:16:20.729,0:16:22.548
Birdenbire kulağa çok güzel gelir.

0:16:22.549,0:16:24.369
Aynı iki nota.

0:16:25.549,0:16:29.128
O do, do diyeze majör yedili olur;

0:16:29.129,0:16:34.958
bir akoru çok güzel yapmakta[br]önemli bir elementtir bu.

0:16:34.959,0:16:38.739
Peki aynı iki nota nasıl bir durumda[br]kulağa kötü gelirken diğer bir durumda

0:16:38.740,0:16:40.300
kulağa çok güzel gelir?

0:16:41.000,0:16:42.830
Bunu alıp hayata uygulayın.

0:16:43.600,0:16:46.658
Hayatta kötü, berbat, korkunç[br]bir şey gördüğümüzde,

0:16:46.659,0:16:49.066
belki de ona yanlış[br]oktavda bakıyoruzdur.

0:16:50.796,0:16:53.393
Belki bakış açımızı değiştirebiliriz.

0:16:54.053,0:16:56.559
Aslında eğer kötü bir şey görüyorsanız,

0:16:56.560,0:17:00.479
onu yanlış oktavda gördüğünüzü bilerek[br]bakış açınızı değiştirmek için

0:17:00.480,0:17:05.267
bir yol aramanız gerektiğini bilmelisiniz.

0:17:05.268,0:17:08.498
Müzikal bir terim kullanmak gerekirse-[br]oktavınızı değiştirmelisiniz.

0:17:11.048,0:17:17.888
Ülkeler insanları incitmek, korku salmak,[br]öldürmek, bir şeyler kanıtlamak için

0:17:18.909,0:17:22.769
bombalar yapıyorlar.

0:17:24.069,0:17:28.002
Ülkeler, devletler bombaları yollamadan[br]önce onları kutsuyorlar.

0:17:28.872,0:17:31.534
Bu, yukarıdan aşağıya devlet[br]dayatmasıyla gerçekleşmekte.

0:17:31.534,0:17:33.329
Cevabımız burada saklı.

0:17:35.369,0:17:38.749
Çözümün aşağıdan yukarı gelmesi[br]gerektiğini gösteriyor bana.

0:17:38.750,0:17:42.330
İnsanların sizi sevmesini sağlayan[br]bir bomba üzerinde çalışan biri var mı?

0:17:43.260,0:17:44.980
Belki bir Eros bombası?

0:17:46.200,0:17:48.189
Hâlihazırda olduğunu düşünüyorum:

0:17:48.190,0:17:49.709
Müzik.

0:17:50.679,0:17:53.678
Her ülke kendi versiyonuna sahip.

0:17:53.679,0:17:57.249
İşe yarıyor.[br]İnsanları bir araya getiriyor.

0:17:57.250,0:18:00.829
Onu anlamak için bir şey[br]bilmenize gerek yok.

0:18:01.839,0:18:04.889
Bir dil. Bir yaşam tarzı.

0:18:05.949,0:18:07.968
Dünyayı kurtarabilir.

0:18:07.969,0:18:10.699
Benim adım Victor Wooten.[br]Ben bir müzisyenim.

0:18:11.659,0:18:13.951
Bana bu savaş alanında[br]katılmanızı umuyorum.

0:18:13.952,0:18:15.054
(Gülüşmeler)

0:18:15.055,0:18:16.108
Teşekkürler.

0:18:16.109,0:18:17.355
(Alkışlar)