0:00:09.417,0:00:12.157 Enkele weken geleden[br]dronk ik een kop koffie met 'Jezus'. 0:00:13.271,0:00:14.742 Voor je denkt dat ik gek ben: 0:00:14.742,0:00:16.719 Jesus is eigenlijk een oude kennis 0:00:16.719,0:00:19.923 uit de tijd dat ik aan de universiteit[br]economie studeerde. 0:00:19.923,0:00:23.300 Eigenlijk spreek je het uit als 'Ge-soes',[br]want hij komt uit Spanje, 0:00:23.300,0:00:26.507 maar een vriend met de naam 'Jesus'[br]noem je 'Jezus', toch? 0:00:26.507,0:00:30.096 Hij mailde met de vraag[br]of ik nog eens wou afspreken 0:00:30.096,0:00:31.456 en ik zei: "Ja, waarom niet? 0:00:31.456,0:00:34.957 We kunnen een koffie gaan drinken[br]in koffiebar 'Het Dagelijks Brood'." 0:00:34.957,0:00:37.573 Dus dronk ik koffie met Jezus[br]in 'Het Dagelijks Brood'. 0:00:37.573,0:00:40.073 (Gelach) 0:00:41.097,0:00:42.972 Je weet hoe zulke gesprekken gaan. 0:00:42.972,0:00:44.926 Na wat smalltalk vroeg hij me: 0:00:44.926,0:00:47.944 "Waar ben je mee bezig geweest,[br]waar heb je aan gewerkt?" 0:00:47.944,0:00:51.331 Eerlijkheid gebiedt mij te zeggen[br]dat ik bij deze eenvoudige vraag 0:00:51.331,0:00:54.625 toch even in de weinige haren [br]die ik nog heb, moest krabben. 0:00:55.025,0:00:58.506 Na enkele minuten intense stilte zei ik: 0:00:58.506,0:01:01.935 "Volgens mij kun je me het beste[br]een ondernemende gelukseconoom noemen." 0:01:02.736,0:01:05.745 Toen ik dat zei, begon hij te lachen, 0:01:05.745,0:01:06.975 hij had iets van: 0:01:06.975,0:01:09.835 "Wat? Wàt? Ben je een softie geworden?" 0:01:11.900,0:01:13.855 Ik begrijp ergens wel waarom hij dat zei, 0:01:13.855,0:01:16.685 want vroeger was ik deze kerel. 0:01:16.685,0:01:18.439 (Gelach) 0:01:18.439,0:01:19.332 Je kent hem wel: 0:01:19.332,0:01:22.573 een beetje te geleerd,[br]wat te weinig in contact met zijn emoties. 0:01:23.163,0:01:24.800 Maar ik was duidelijk veranderd. 0:01:24.800,0:01:29.434 Ik vertelde hem over mijn ontmoeting[br]met een diplomaat uit Congo 0:01:29.434,0:01:32.138 toen ik bij de Verenigde Naties werkte, 0:01:32.138,0:01:35.097 die na een meeting op me afkwam en zei: 0:01:35.097,0:01:37.703 "België, wat denk je hierover?" 0:01:38.413,0:01:39.294 Ik stond perplex, 0:01:39.294,0:01:42.538 want op dat moment besefte ik[br]dat we allemaal naar hetzelfde zoeken. 0:01:42.538,0:01:45.067 We zoeken allemaal[br]naar een klein beetje geluk, 0:01:45.067,0:01:48.516 onafhankelijk van onze cultuur,[br]ons ras, onze leeftijd of onze religie. 0:01:48.516,0:01:52.296 We willen ook graag de toestemming[br]van anderen krijgen om anders te zijn. 0:01:54.752,0:01:57.721 Ik vertelde Jezus[br]over de pure vreugde die ik voelde 0:01:57.721,0:01:59.591 toen ik mijn eerste bedrijf opstartte. 0:01:59.945,0:02:02.102 Maar ik vertelde hem ook over de zorgen, 0:02:02.102,0:02:06.818 toen allebei mijn ouders[br]enkele maanden later overleden 0:02:06.818,0:02:10.825 en ik als wees een start-up[br]en hun bedrijf moest beheren. 0:02:10.825,0:02:15.082 In feite vertelde ik hem verhalen[br]over wat niet in het draaiboek staat, 0:02:15.082,0:02:17.330 dingen die de universiteit[br]ons niet leerde. 0:02:18.190,0:02:20.925 Maar toen was ik nog steeds[br]voor een deel deze kerel, 0:02:20.925,0:02:22.435 ik wilde een nieuw draaiboek. 0:02:22.435,0:02:24.921 Gedurende meer dan twee jaar[br]dompelde ik mezelf onder 0:02:24.921,0:02:28.388 in de wetenschap van gedragseconomie,[br]positieve psychologie 0:02:28.388,0:02:31.218 cognitieve wetenschappen[br]en zelfs delen van de geneeskunde. 0:02:31.218,0:02:32.519 Ik wou namelijk begrijpen 0:02:32.519,0:02:36.244 hoe economie en geluk[br]met elkaar verbonden zijn. 0:02:37.684,0:02:39.673 Die reis bracht me hier vandaag. 0:02:39.673,0:02:42.236 Ik coördineer een initiatief[br]genaamd 'Happonomy' 0:02:42.236,0:02:47.147 dat omschreven kan worden[br]als een beweging van ondernemers, 0:02:47.147,0:02:49.626 creatievelingen,[br]wetenschappers en technologen 0:02:49.626,0:02:53.895 die allen geloven dat geluk en economie[br]elkaar niet uitsluiten. 0:02:53.895,0:02:55.692 We organiseren lunches en workshops, 0:02:55.692,0:02:57.717 we doen wetenschappelijk onderzoek 0:02:57.717,0:03:00.779 en we praten erover, zoals ik vandaag doe. 0:03:02.289,0:03:04.823 Ik ben er zeker van[br]dat je een verhaal kunt vinden 0:03:04.823,0:03:07.017 dat vertelt hoe moeilijk het is 0:03:07.017,0:03:10.957 om geluk en economie duurzaam[br]met elkaar te combineren. 0:03:10.957,0:03:13.255 Ik kan je talloze verhalen vertellen. 0:03:13.255,0:03:16.293 Laat me jullie het verhaal[br]van Dan Price vertellen. 0:03:16.293,0:03:18.394 Dan is een idealistische ondernemer 0:03:18.394,0:03:20.931 en op een bepaald moment besloot hij 0:03:20.931,0:03:26.255 om zijn werknemers een minimumloon[br]van 70.000 dollar te geven, 0:03:26.255,0:03:29.357 met als gevolg dat zijn eigen management[br]hem in de steek liet 0:03:29.357,0:03:33.248 en hij aangeklaagd werd door zijn broer,[br]die ook deel uitmaakte van het bedrijf. 0:03:33.638,0:03:36.111 Ik kan je het verhaal vertellen[br]van Martin Shkreli, 0:03:36.111,0:03:37.111 misschien ken je hem, 0:03:37.111,0:03:40.767 hij is een beetje het stereotype gezicht[br]van 'fout gelopen kapitalisme'. 0:03:41.527,0:03:45.476 Wat hij deed was dit:[br]hij verdeelde medicijnen 0:03:45.476,0:03:48.638 en op het moment[br]dat hij er de licentie voor had, 0:03:48.638,0:03:50.685 vervijftigvoudigde hij de prijs, 0:03:50.685,0:03:54.316 waarop hij zich moest verantwoorden[br]bij het Congres van de Verenigde Staten. 0:03:54.554,0:03:59.140 Dichter bij huis is er het verhaal[br]van een kennis van me, 0:03:59.140,0:04:02.979 die omwille van een erfeniskwestie[br]zijn eigen broer en zus niet meer spreekt. 0:04:03.541,0:04:06.121 Je kan in je omgeving[br]vast wel een verhaal vinden 0:04:06.121,0:04:08.157 dat aantoont hoe moeilijk het is 0:04:08.157,0:04:11.170 om een goed evenwicht te vinden[br]tussen economie en welzijn. 0:04:11.520,0:04:13.929 Als we begrijpen wat er [br]aan het gebeuren is, 0:04:13.929,0:04:15.837 moeten we onszelf twee vragen stellen. 0:04:15.837,0:04:17.419 De eerste vraag is niet erg sexy. 0:04:17.699,0:04:20.223 Waarom hebben we eigenlijk een economie? 0:04:21.083,0:04:25.151 Er zijn heel wat fancy talks [br]die over economie gaan, toch? 0:04:25.151,0:04:27.259 Maar in de kern is economie heel simpel: 0:04:27.259,0:04:30.081 we hebben een systeem nodig [br]waarbij we waarde uitwisselen. 0:04:30.081,0:04:31.456 Ik heb iets wat jij wil, 0:04:31.456,0:04:32.896 jij biedt me geld, 0:04:32.896,0:04:35.506 ik vind geld waardevol[br]dus we ruilen het, klaar. 0:04:36.215,0:04:38.669 Als je je hart wat sneller voelde kloppen 0:04:38.669,0:04:41.577 dan ben je of een econoom[br]of je gaat best eens naar de dokter. 0:04:41.577,0:04:43.055 (Gelach) 0:04:43.055,0:04:43.807 Dus: waarde. 0:04:43.807,0:04:47.807 Maar de hieruit voortvloeiende vraag[br]is veel interessanter. 0:04:47.807,0:04:52.209 Het is vermoedelijk de belangrijkste vraag[br]die we onszelf stellen in ons hele leven. 0:04:53.832,0:04:55.705 Wat vinden we waardevol? 0:04:56.920,0:04:58.984 Zou ik dit vragen, zou je mogelijk zeggen: 0:04:58.984,0:05:01.716 'Ik vind geluk waardevol of succes.' 0:05:01.716,0:05:04.201 Maar als ik dan zou vragen[br]wat dit dan wil zeggen, 0:05:04.201,0:05:06.234 heb je mogelijk geen concreet antwoord, 0:05:06.234,0:05:08.653 omdat we er niet bewust over nadenken. 0:05:09.223,0:05:12.131 Gelukkig hebben wetenschappers[br]hierover nagedacht 0:05:12.131,0:05:15.813 en -- om een lang verhaal kort te maken --[br]de puzzel bestaat uit 21 stukken. 0:05:15.813,0:05:18.288 21 dingen die kwaliteit[br]aan ons leven geven. 0:05:18.288,0:05:20.757 Ik ga ze uiteraard niet alle 21 bespreken. 0:05:20.757,0:05:23.869 Het goede nieuws is dat je ze[br]in vijf grote groepen kunt opdelen. 0:05:24.269,0:05:27.339 De eerste is eenvoudig: je wil overleven. 0:05:27.339,0:05:28.052 Dat hoop ik. 0:05:28.682,0:05:30.796 De tweede is al wat interessanter. 0:05:30.796,0:05:34.438 We willen ons op ons gemak voelen,[br]ook al zijn we allemaal onzekere wezens. 0:05:34.948,0:05:38.990 Nummer drie: we willen verbinding maken,[br]we hechten waarde aan sociale relaties. 0:05:38.990,0:05:40.284 We willen ook groeien. 0:05:40.992,0:05:43.198 We willen het beste uit onszelf halen. 0:05:43.198,0:05:48.271 En we willen last but not least[br]ook bijdragen aan iets groters, 0:05:48.271,0:05:49.546 we willen kunnen loslaten. 0:05:50.041,0:05:51.346 Ik zou hier kunnen stoppen, 0:05:51.346,0:05:52.710 want als je je afvraagt 0:05:52.710,0:05:55.601 waarom mensen zich tegenwoordig[br]achtergelaten voelen, 0:05:55.601,0:05:58.276 gestresseerd zijn[br]en zich steeds gefrustreerder voelen: 0:05:58.276,0:06:02.392 we hebben een systeem ontwikkeld[br]dat niet ondersteunt wat we willen. 0:06:03.082,0:06:05.941 Ik wil dat je dit even laat bezinken. 0:06:06.421,0:06:08.073 Een van de belangrijkste systemen 0:06:08.073,0:06:10.754 om onze maatschappij[br]en ons welzijn te regelen 0:06:10.754,0:06:15.145 is ontworpen op een manier die niet levert[br]wat jij en ik precies zoeken. 0:06:15.644,0:06:16.958 Ik kom uit België, 0:06:16.958,0:06:20.020 een gezonde dosis surrealisme[br]ben ik dus wel gewoon -- 0:06:20.020,0:06:22.672 wij hebben dan ook [br]de Smurfen uitgevonden -- 0:06:22.672,0:06:25.488 maar zelfs voor mij is dit gewoon absurd. 0:06:26.098,0:06:29.845 Als we kijken naar de twee hoofdonderdelen[br]van ons systeem -- werk en geld, 0:06:29.845,0:06:31.640 dan wordt alles behoorlijk duidelijk. 0:06:31.997,0:06:33.537 Laten we beginnen met werk. 0:06:33.537,0:06:36.009 Als ik je zou vragen waarom je gaat werken 0:06:36.009,0:06:39.485 dan is de kans groot dat je zegt:[br]'Om de rekeningen te betalen.' 0:06:39.485,0:06:40.517 Dat klopt natuurlijk, 0:06:40.517,0:06:42.744 want we hebben geld en werk[br]aan elkaar gelinkt. 0:06:43.274,0:06:45.834 Evenals de veiligheid[br]die voortvloeit uit het geld. 0:06:46.764,0:06:49.205 Maar er zijn nog drie redenen[br]waarom we gaan werken. 0:06:49.205,0:06:49.971 Ik noemde ze al, 0:06:49.971,0:06:51.961 want ze zijn gelinkt aan onze zoektocht. 0:06:51.961,0:06:54.008 We gaan ook werken om connecties te maken. 0:06:54.008,0:06:59.149 We koffiekletsen graag met onze collega's[br]over afleveringen van 'Game of Thrones' 0:06:59.519,0:07:01.724 We gaan ook werken om te groeien. 0:07:01.904,0:07:03.582 We willen een job die ons uitdaagt, 0:07:03.582,0:07:06.587 waarbij we kunnen bijleren[br]en ons talent kunnen inzetten. 0:07:06.897,0:07:10.461 We gaan ook werken om los te laten,[br]om bij te dragen aan iets groters: 0:07:10.461,0:07:12.244 aan de missie van de organisatie. 0:07:12.624,0:07:16.321 Het probleem met ons huidig systeem[br]is dat we te veel de nadruk gelegd hebben 0:07:16.321,0:07:19.625 op de individuele groei,[br]de efficiëntie, de concurrentie. 0:07:19.625,0:07:22.246 Maar we zijn het deel vergeten[br]dat over veiligheid gaat. 0:07:22.246,0:07:24.731 Ons huidige systeem[br]wordt steeds minder capabel 0:07:24.731,0:07:27.891 om ons de veiligheid te bieden[br]waar we allemaal naar op zoek zijn. 0:07:28.081,0:07:31.667 Tegelijkertijd hebben we de verbinding[br]en het transcendente verloochend. 0:07:32.845,0:07:35.549 De symptomen zijn overduidelijk te zien. 0:07:35.549,0:07:39.308 Een recent onderzoek toonde aan[br]dat 50% van de mensen 0:07:39.308,0:07:41.622 tijdens hun leven[br]een burn-out zal krijgen. 0:07:41.902,0:07:43.776 Dat is dus ofwel jij, ofwel je buur. 0:07:45.526,0:07:48.974 De afgelopen tien jaar[br]is enkel en alleen al in de EU 0:07:48.974,0:07:52.779 het aantal mensen dat werkt[br]maar toch arm is 0:07:52.779,0:07:56.061 en het aantal mensen [br]dat lange tijd gewoon geen job kan vinden, 0:07:56.061,0:07:58.411 hoewel ze echt wel goed gezocht hebben, 0:07:58.411,0:08:00.428 gestegen met bijna een derde. 0:08:00.819,0:08:04.012 We kunnen dus gerust zeggen[br]dat de alarmsignalen er zijn. 0:08:05.838,0:08:07.681 Over naar het volgende deel: geld. 0:08:08.161,0:08:09.532 Geld is niet neutraal. 0:08:09.532,0:08:11.729 Dit moest het hoogtepunt [br]van mijn talk worden, 0:08:11.729,0:08:15.573 want ik wou een briefje van 500 euro[br]voor jullie ogen kapot scheuren -- 0:08:15.573,0:08:19.176 ik heb het zelfs bij me, [br]dit is het, een echt briefje -- 0:08:19.176,0:08:22.094 om jullie te laten ervaren[br]dat geld niet neutraal is, 0:08:22.094,0:08:26.696 dat je zoiets zou denken als:[br]'Wat doet die kerel nu?' 0:08:26.696,0:08:28.117 Maar het probleem is... 0:08:28.117,0:08:31.753 Mijn vrouw is advocate[br]en ze zei me gisteren dat dit illegaal is. 0:08:31.753,0:08:38.419 Dus ga ik de eer om de eerste te zijn[br]die een misdaad pleegt op het TEDx podium 0:08:38.419,0:08:39.982 aan iemand anders overlaten. 0:08:39.982,0:08:41.783 (Gelach) 0:08:41.783,0:08:44.715 Maar wat ik dus wil meegeven,[br]is dat geld niet neutraal is, 0:08:44.715,0:08:48.911 het heeft een impact op ons geluk,[br]onze motivatie en zelfs onze gezondheid. 0:08:48.911,0:08:52.497 Dat komt omdat ons systeem gebaseerd is[br]op schulden en schaarste. 0:08:52.497,0:08:54.973 Het lijkt erop dat we [br]niet genoeg geld hebben, toch? 0:08:55.893,0:08:57.258 Voorbeelden die aantonen 0:08:57.258,0:08:59.920 dat dit een impact heeft[br]op onze biologie en psychologie, 0:08:59.920,0:09:01.663 zijn er in overvloed. 0:09:01.663,0:09:03.465 Ik geef jullie er enkele. 0:09:04.485,0:09:08.668 De afgelopen tien jaar pleegden in Europa[br]meer dan 10.000 mensen zelfmoord 0:09:08.668,0:09:10.564 als gevolg van financiële problemen. 0:09:12.074,0:09:14.317 Een studie uit South Carolina toont aan 0:09:14.317,0:09:19.908 dat studenten met hoge studieschulden[br]duidelijk slechter presteren 0:09:19.908,0:09:21.863 dan degene die geen schulden hebben. 0:09:22.185,0:09:25.453 Wat nog het meest indruk op me maakte, 0:09:25.453,0:09:29.364 was de studie van onderzoekers[br]van Stanford en Berkeley die aantoonde 0:09:29.364,0:09:35.146 dat er bij amper twee jaar oude peuters[br]een negatieve impact op het geheugen was 0:09:35.146,0:09:37.892 en dat hun taalontwikkeling[br]belemmerd werd. 0:09:38.462,0:09:39.967 Wat dit dus in feite aantoont, 0:09:39.967,0:09:44.019 is dat ons huidige systeem ... 0:09:44.019,0:09:45.663 hersenschade veroorzaakt. 0:09:47.223,0:09:50.338 Je vraagt je nu misschien af:[br]waar dit naartoe leidt? 0:09:50.338,0:09:51.776 Het lijkt alsof we vastzitten, 0:09:51.776,0:09:54.609 vast in een systeem waarin mensen[br]steeds meer moeten werken 0:09:54.609,0:09:56.087 om steeds minder te bereiken. 0:09:56.417,0:10:00.037 En tegelijkertijd hebben we[br]die grote zak vol schulden op onze rug. 0:10:00.527,0:10:05.560 Het goede nieuws is[br]dat onze generatie zal mogen kiezen 0:10:05.560,0:10:10.180 of we economie en technologie[br]ten gunste van ons welzijn gaan inzetten 0:10:10.180,0:10:15.206 of dat we ons geluk gaan opofferen[br]ten gunste van de economie. 0:10:16.062,0:10:17.868 Er zijn talloze oplossingen mogelijk. 0:10:17.868,0:10:19.229 Het behoeft geen revolutie. 0:10:19.229,0:10:22.064 Ik wil je graag vier soorten [br]oplossingen aanreiken. 0:10:22.934,0:10:27.396 De eerste: we kunnen werk[br]een andere plaats in ons leven toekennen. 0:10:27.756,0:10:29.774 Ik wil hier graag een kort onderzoek doen. 0:10:29.774,0:10:32.458 Hoeveel mensen hebben vandaag[br]hun werk-e-mail bekeken? 0:10:32.618,0:10:33.438 Het is zaterdag. 0:10:33.438,0:10:34.742 Steek je hand maar op. 0:10:35.456,0:10:37.799 Ik zie er al heel wat. 0:10:37.989,0:10:41.525 En wie heeft zijn werk-e-mail gecheckt[br]tijdens zijn laatste vakantie? 0:10:42.657,0:10:44.208 Komaan, niet verlegen zijn. 0:10:44.208,0:10:45.317 Het zijn er zelfs meer. 0:10:45.317,0:10:46.228 Kun je je inbeelden 0:10:46.228,0:10:49.800 dat een bedrijf je e-mails zou doorsturen[br]en ze uit je inbox zou verwijderen 0:10:49.800,0:10:51.225 wanneer je op vakantie bent? 0:10:52.295,0:10:55.345 Je zou geen enkele reden [br]meer hebben om ze te checken 0:10:55.345,0:10:57.550 en als extraatje[br]voor wanneer je terugkeert: 0:10:57.550,0:10:59.755 er wachten geen e-mails op je. 0:10:59.945,0:11:01.558 Dit kan onwaarschijnlijk klinken, 0:11:01.558,0:11:04.553 maar dat is precies wat een bedrijf [br]als Daimler momenteel doet. 0:11:04.553,0:11:07.540 Het is dus in feite een e-mailbeleid [br]met een softwarefeature. 0:11:08.460,0:11:12.036 Oplossing nummer twee:[br]we kunnen ons monetaire systeem upgraden. 0:11:12.036,0:11:16.079 Het is duidelijk dat dit tijd gaat kosten,[br]maar we kunnen dit schuldmonster verslaan. 0:11:16.079,0:11:17.702 En dat kan vandaag starten 0:11:17.702,0:11:22.497 als we de complementaire munteenheden[br]die in onze steden opduiken, gebruiken. 0:11:23.969,0:11:25.968 We kunnen een voorbeeld nemen aan Kroatië, 0:11:25.968,0:11:29.428 een land dat tegen zijn zestigduizend[br]armste bewoners zei: 0:11:29.428,0:11:31.732 'Je hoeft de nutsvoorzieningen[br]niet meer betalen, 0:11:31.732,0:11:33.677 je hoeft geen belasting[br]meer te betalen.' 0:11:33.677,0:11:39.401 Want de regering wist dat deze arme mensen[br]dit toch niet konden betalen 0:11:39.401,0:11:42.336 en dit creëerde problemen[br]bij de betrokken organisaties. 0:11:43.946,0:11:45.921 Of we kunnen buiten de kaders denken. 0:11:47.015,0:11:49.876 Kan je je voorstellen[br]dat een dokter tegen zijn patiënt zegt: 0:11:49.876,0:11:53.220 'Kijk, die lening[br]hoef je niet meer af te betalen, 0:11:53.220,0:11:57.859 want ik heb gemerkt[br]dat je er overspannen door geraakt.' 0:11:57.859,0:11:59.535 Kun je je een systeem voorstellen 0:11:59.535,0:12:02.975 waarin dokters op medische gronden[br]schuldenvermindering voorschrijven? 0:12:05.145,0:12:08.001 Oplossing nummer drie:[br]we kunnen onze beloningen gebruiken -- 0:12:08.001,0:12:11.305 ik heb het over lonen, [br]ik heb het over bonussen -- 0:12:11.305,0:12:15.099 om al onze redenen om te gaan werken,[br]gegarandeerd hersteld worden. 0:12:15.099,0:12:18.981 Het kan zoiets simpels zijn[br]als transparantie over wat we verdienen. 0:12:19.359,0:12:22.228 Wanneer organisaties[br]hier transparant over zijn, 0:12:22.228,0:12:23.478 zo hebben studies bewezen, 0:12:23.478,0:12:26.267 worden de verschillen[br]tussen de lonen kleiner. 0:12:26.915,0:12:28.871 Het is dus een soort sociale correctie. 0:12:29.091,0:12:31.373 Als je een stap verder wil gaan, 0:12:31.373,0:12:34.821 kun je het laagste loon [br]aan het hoogste loon linken. 0:12:34.821,0:12:36.539 Als de CEO opslag krijgt, 0:12:36.539,0:12:39.478 krijgt de medewerker[br]op instapniveau dat ook. 0:12:40.138,0:12:43.805 Begrijp wel dat ik hier[br]geenszins voor communisme pleit. 0:12:43.805,0:12:45.268 Mensen willen geen gelijkheid, 0:12:45.268,0:12:47.128 mensen willen redelijkere ongelijkheid. 0:12:47.578,0:12:50.951 Als je je afvraagt wat redelijk is, 0:12:50.951,0:12:54.118 verbaast het je dan dat een wetenschapper[br]dit al bestudeerd heeft? 0:12:54.439,0:12:57.285 Een interessant onderzoek [br]van Dan Ariely toonde aan 0:12:57.285,0:13:00.477 dat in Denemarken[br]het een coëfficiënt twee is 0:13:00.477,0:13:02.567 en in Taiwan is het een coëfficiënt 20. 0:13:02.867,0:13:05.821 Dat betekent dus dat het [br]cultureel bepaald is. 0:13:07.271,0:13:10.265 Ik besef dat het merendeel[br]van de oplossingen die ik aanreikte, 0:13:10.265,0:13:13.039 vooral te maken hebben met werk en geld 0:13:13.039,0:13:14.956 en met mensen die invloed op ons hebben, 0:13:14.956,0:13:18.855 zoals HR-managers, CEO's,[br]ondernemers en politici. 0:13:18.855,0:13:21.952 Maar er is één oplossing[br]waar iedereen mee aan de slag kan. 0:13:21.952,0:13:25.448 Het is de belangrijkste oplossing,[br]maar ook de moeilijkste. 0:13:25.848,0:13:31.015 We kunnen ons perspectief[br]tegenover werk, geld en geluk upgraden. 0:13:31.323,0:13:34.223 Ik wil graag afscheid nemen van jullie[br]met twee uitnodigingen. 0:13:34.223,0:13:35.892 Als eerste wil ik jullie uitnodigen 0:13:35.892,0:13:38.921 om goed na te denken[br]over wat kleur aan jouw leven geeft. 0:13:39.801,0:13:42.901 Bekijk hoe geld en werk dit beïnvloedt. 0:13:42.901,0:13:48.109 En heb de moed om te kiezen voor datgene[br]wat de kwaliteit van je leven verhoogt 0:13:48.109,0:13:52.234 en niet uitsluitend[br]de getallen op je bankrekening. 0:13:52.234,0:13:55.635 Als laatste wil ik je vragen[br]om van je te laten horen. 0:13:55.635,0:13:57.301 Want enkel als je stem laat horen, 0:13:57.301,0:14:02.004 kunnen we een systeem dat zo belangrijk[br]als onze economie is, upgraden. 0:14:02.004,0:14:06.692 Praat erover met je vrienden, familie,[br]collega's, zelfs je baas. 0:14:07.152,0:14:10.962 Want als we genoeg stemmen hebben,[br]kunnen we het kapitalisme genezen. 0:14:10.962,0:14:14.247 En op een dag zullen we wakker [br]kunnen worden in een wereld 0:14:14.247,0:14:15.966 die geluk op de eerste plaats zet. 0:14:16.136,0:14:17.632 Dat is alles wat ik wou zeggen. 0:14:17.632,0:14:20.632 (Applaus) (Gejuich)