1
00:00:00,553 --> 00:00:04,853
Vandaag wil ik het hebben over
hoe wij over liefde praten.

2
00:00:05,237 --> 00:00:06,387
En met name,

3
00:00:06,411 --> 00:00:09,846
over wat er mankeert aan
hoe we over liefde praten.

4
00:00:10,673 --> 00:00:14,080
We worden bijna allemaal
wel een paar keer verliefd

5
00:00:14,104 --> 00:00:15,569
tijdens ons leven

6
00:00:15,593 --> 00:00:19,803
en in het Engels gebruiken we
de metafoor 'vallen'

7
00:00:19,827 --> 00:00:22,841
als voornaamste manier
om die ervaring te beschrijven.

8
00:00:23,592 --> 00:00:26,703
Ik weet niet hoe jij dat ziet,
maar het beeld dat ik daar bij heb

9
00:00:26,718 --> 00:00:29,596
is zo'n striptekening --

10
00:00:30,076 --> 00:00:33,112
er loopt een man op de stoep,

11
00:00:33,137 --> 00:00:36,249
hij ziet de open rioolput niet

12
00:00:36,273 --> 00:00:39,934
en vervolgens duikelt hij in het riool.

13
00:00:39,958 --> 00:00:44,038
Ik heb dat beeld erbij, omdat vallen
niet hetzelfde is als springen.

14
00:00:44,769 --> 00:00:46,741
Vallen gebeurt per ongeluk,

15
00:00:46,825 --> 00:00:48,727
je hebt er geen controle over.

16
00:00:48,751 --> 00:00:52,276
Het overkomt ons zonder
dat we ermee hebben ingestemd.

17
00:00:52,300 --> 00:00:53,493
En dit --

18
00:00:53,517 --> 00:00:57,344
dit is hoe we ons meestal uitdrukken
als we praten over een nieuwe relatie.

19
00:00:58,336 --> 00:01:02,013
Ik ben schrijfster en docent Engels,

20
00:01:02,127 --> 00:01:04,412
dus over woorden nadenken is mijn werk.

21
00:01:04,436 --> 00:01:08,586
Ik word eigenlijk betaald om aan te tonen
dat ons taalgebruik belangrijk is

22
00:01:08,610 --> 00:01:12,810
en ik ben van mening dat veel
van de metaforen die we gebruiken

23
00:01:12,834 --> 00:01:14,401
om over de liefde te praten,

24
00:01:14,425 --> 00:01:16,248
misschien zelfs wel de meeste,

25
00:01:16,272 --> 00:01:17,673
problematisch zijn.

26
00:01:18,700 --> 00:01:20,593
In de liefde 'vallen we' voor iemand.

27
00:01:21,766 --> 00:01:23,231
We zijn 'geslagen' (struck).

28
00:01:23,255 --> 00:01:25,231
We zijn 'verpletterd' (crushed).

29
00:01:25,331 --> 00:01:27,081
We 'vallen in zwijm' (swoon).

30
00:01:27,186 --> 00:01:28,983
We zijn door passie verteerd.

31
00:01:29,738 --> 00:01:31,715
De liefde maakt ons 'gek'

32
00:01:31,739 --> 00:01:33,303
en maakt ons 'ziek'.

33
00:01:33,796 --> 00:01:35,156
Ons hart doet pijn

34
00:01:35,180 --> 00:01:37,186
en breekt vervolgens.

35
00:01:38,226 --> 00:01:41,370
De Engelse metaforen vergelijken
de ervaring van iemand liefhebben

36
00:01:41,394 --> 00:01:43,987
dus met extreem geweld en ziekte.

37
00:01:44,071 --> 00:01:46,156
(Gelach)

38
00:01:47,101 --> 00:01:48,252
Echt waar.

39
00:01:48,276 --> 00:01:50,259
En ze zetten ons neer als slachtoffers

40
00:01:50,283 --> 00:01:53,642
van onvoorziene en compleet
onvermijdelijke omstandigheden.

41
00:01:54,547 --> 00:01:57,270
Mijn favoriet is 'getroffen' (smitten),

42
00:01:57,294 --> 00:02:00,218
de verleden tijd van het
werkwoord 'smite' (treffen).

43
00:02:00,218 --> 00:02:03,240
Zoek je dit woord op in het woordenboek,

44
00:02:03,264 --> 00:02:04,288
(Gelach)

45
00:02:04,312 --> 00:02:08,830
dan zie je dat het zowel
'smartelijke aandoening'

46
00:02:08,854 --> 00:02:12,015
als 'heel verliefd zijn' kan betekenen.

47
00:02:13,716 --> 00:02:17,060
Ik associeer het woord 'smite'
met een hele specifieke context,

48
00:02:17,084 --> 00:02:18,648
namelijk het Oude Testament.

49
00:02:19,560 --> 00:02:24,218
Alleen al in het boek Exodus
komt het zestien keer voor.

50
00:02:24,332 --> 00:02:28,105
In de Bijbel beschrijft dit woord
de wraak van de boze God.

51
00:02:28,129 --> 00:02:29,710
(Gelach)

52
00:02:29,874 --> 00:02:32,579
We beschrijven de liefde
dus met hetzelfde woord

53
00:02:32,603 --> 00:02:35,029
als waarmee we over
een sprinkhanenplaag praten.

54
00:02:35,053 --> 00:02:36,081
(Gelach)

55
00:02:36,105 --> 00:02:37,361
Toch?

56
00:02:37,385 --> 00:02:39,477
Maar waarom?

57
00:02:39,501 --> 00:02:43,492
Hoe komt het dat we liefde zijn gaan
associëren met hevige pijn en lijden?

58
00:02:43,516 --> 00:02:47,505
En waarom praten we over
deze ogenschijnlijk goede ervaring

59
00:02:47,529 --> 00:02:49,633
alsof we slachtoffers zijn?

60
00:02:50,556 --> 00:02:52,247
Dit zijn moeilijke vragen,

61
00:02:52,271 --> 00:02:53,917
maar ik heb een paar theorieën.

62
00:02:53,941 --> 00:02:57,830
Ik zal er iets dieper op ingaan
aan de hand van één specifieke metafoor,

63
00:02:57,856 --> 00:03:00,507
namelijk het idee van liefde als waanzin.

64
00:03:01,088 --> 00:03:03,795
Toen ik begon met mijn onderzoek
naar romantische liefde,

65
00:03:03,819 --> 00:03:06,580
vond ik overal die metafoor van waanzin.

66
00:03:06,604 --> 00:03:08,707
De westerse cultuurgeschiedenis

67
00:03:08,731 --> 00:03:12,668
staat bol van taal die de liefde
gelijkstelt aan psychische aandoeningen.

68
00:03:13,440 --> 00:03:15,367
Ik geef een paar voorbeelden.

69
00:03:15,391 --> 00:03:16,734
William Shakespeare:

70
00:03:16,758 --> 00:03:18,511
'Liefde is niet meer dan waanzin',

71
00:03:18,511 --> 00:03:19,992
uit 'Naar het u bevalt'.

72
00:03:20,092 --> 00:03:21,349
Friedrich Nietzsche:

73
00:03:21,373 --> 00:03:23,876
'Er zit altijd wat waanzin in de liefde.'

74
00:03:24,559 --> 00:03:27,425
'Got me looking, got me looking
so crazy in love --'

75
00:03:27,449 --> 00:03:29,518
(Gelach)

76
00:03:29,542 --> 00:03:32,140
van de beroemde filosoof
Beyoncé Knowles.

77
00:03:32,164 --> 00:03:33,625
(Gelach)

78
00:03:35,083 --> 00:03:37,917
Ik werd voor het eerst verliefd
toen ik twintig was

79
00:03:37,941 --> 00:03:41,380
en dat was een stormachtige relatie,
van het begin af aan.

80
00:03:41,459 --> 00:03:44,664
De eerste jaren was het
een langeafstandsrelatie,

81
00:03:44,688 --> 00:03:49,284
wat zorgde voor hele hoge pieken
en hele diepe dalen.

82
00:03:49,794 --> 00:03:52,338
Ik herinner me een heel specifiek moment.

83
00:03:52,580 --> 00:03:55,925
Ik zat op een bed in een jeugdherberg
in Zuid-Amerika

84
00:03:55,949 --> 00:03:59,645
en keek hoe de persoon
van wie ik hield de deur uit liep.

85
00:04:00,151 --> 00:04:01,764
Het was laat,

86
00:04:01,788 --> 00:04:03,048
bijna middernacht,

87
00:04:03,072 --> 00:04:05,049
we hadden ruzie gehad tijdens het eten

88
00:04:05,073 --> 00:04:07,022
en toen we op onze kamer kwamen,

89
00:04:07,046 --> 00:04:09,771
gooide hij zijn spullen in zijn tas
en ging ervandoor.

90
00:04:11,141 --> 00:04:14,400
Ik weet niet meer waar de ruzie over ging,

91
00:04:14,424 --> 00:04:18,479
maar ik weet nog precies hoe ik me voelde
toen ik hem zag vertrekken.

92
00:04:19,122 --> 00:04:22,667
Ik was 22, ik was voor het eerst
in een ontwikkelingsland

93
00:04:23,424 --> 00:04:25,679
en ik was helemaal alleen.

94
00:04:26,412 --> 00:04:29,779
Mijn terugvlucht was pas een week later,

95
00:04:29,803 --> 00:04:32,171
ik wist de naam van de stad waar ik was

96
00:04:32,195 --> 00:04:35,778
en de naam van de stad waar ik naartoe
moest om naar huis te vliegen,

97
00:04:35,802 --> 00:04:39,058
maar ik had geen flauw idee
hoe ik van A naar B kon komen.

98
00:04:39,842 --> 00:04:43,019
Ik had geen reisgids en bijna geen geld

99
00:04:43,043 --> 00:04:44,813
en ik sprak geen Spaans.

100
00:04:45,547 --> 00:04:47,644
Een avontuurlijkere persoon

101
00:04:47,668 --> 00:04:50,098
had dit misschien beschouwd
als een mooie kans,

102
00:04:50,122 --> 00:04:51,952
maar ik verstijfde compleet.

103
00:04:52,406 --> 00:04:54,223
Ik zat daar maar wat.

104
00:04:54,738 --> 00:04:56,781
En toen barstte ik in tranen uit.

105
00:04:57,357 --> 00:04:59,728
Maar ondanks die paniek

106
00:04:59,752 --> 00:05:02,322
zei een klein stemmetje in mijn hoofd:

107
00:05:02,346 --> 00:05:04,683
"Wauw. Dat was dramatisch.

108
00:05:04,707 --> 00:05:07,406
Ik geloof dat ik best wel
goed ben in liefde."

109
00:05:07,430 --> 00:05:09,218
(Gelach)

110
00:05:09,242 --> 00:05:13,762
Een deel van mij wilde zich namelijk
ellendig voelen door de liefde.

111
00:05:14,226 --> 00:05:17,666
Het klinkt nu wel raar,
maar toen ik 22 was,

112
00:05:17,690 --> 00:05:20,739
verlangde ik echt
naar dramatische ervaringen

113
00:05:20,759 --> 00:05:26,057
en op dat moment was ik irrationeel
en woedend en helemaal kapot

114
00:05:26,081 --> 00:05:27,305
en gek genoeg,

115
00:05:27,329 --> 00:05:32,855
dacht ik dat ik dat dit mijn gevoelens
voor die jongen bekrachtigde.

116
00:05:34,043 --> 00:05:38,526
Op zekere hoogte wilde ik denk ik
een beetje gestoord zijn,

117
00:05:38,550 --> 00:05:42,082
want ik dacht dat dat
bij de liefde hoorde.

118
00:05:43,141 --> 00:05:44,948
Dat is ook niet zo vreemd,

119
00:05:44,972 --> 00:05:47,426
als je weet dat er volgens Wikipedia

120
00:05:47,450 --> 00:05:49,723
acht films,

121
00:05:49,747 --> 00:05:51,744
veertien liedjes,

122
00:05:51,768 --> 00:05:54,965
twee albums en een roman zijn
met de titel 'Crazy Love'.

123
00:05:55,837 --> 00:05:58,963
Na een half uur
kwam hij terug naar onze kamer.

124
00:05:58,987 --> 00:06:00,138
We maakten het goed.

125
00:06:00,162 --> 00:06:02,979
We brachten nog één
grotendeels fijne week samen door.

126
00:06:03,003 --> 00:06:09,915
En toen ik thuiskwam dacht ik:
dat was zo vreselijk en zo geweldig,

127
00:06:09,989 --> 00:06:11,704
dat moet wel echte liefde zijn.

128
00:06:13,006 --> 00:06:15,706
Ik dacht dus dat mijn eerste liefde
als waanzin zou zijn

129
00:06:15,730 --> 00:06:19,510
en die verwachting werd natuurlijk
behoorlijk goed ingelost.

130
00:06:19,941 --> 00:06:21,632
Maar om zo van iemand te houden,

131
00:06:21,656 --> 00:06:25,751
alsof mijn welzijn volledig afhing van
of hij ook van mij hield,

132
00:06:25,775 --> 00:06:27,868
was niet zo goed voor mij

133
00:06:27,892 --> 00:06:29,042
en ook niet voor hem.

134
00:06:29,850 --> 00:06:33,551
Ik denk dat dit soort ervaringen
niet ongewoon zijn.

135
00:06:34,026 --> 00:06:38,237
Bijna iedereen is een beetje gestoord
aan het begin van een romantische liefde.

136
00:06:38,815 --> 00:06:42,631
Er is zelfs onderzoek waaruit blijkt
dat dit redelijk normaal is

137
00:06:43,280 --> 00:06:45,166
want neurochemisch gezien

138
00:06:45,190 --> 00:06:47,626
zijn romantische liefde en 
psychische aandoeningen

139
00:06:47,646 --> 00:06:51,046
moeilijk uit elkaar te houden.

140
00:06:51,046 --> 00:06:52,197
Echt waar.

141
00:06:52,221 --> 00:06:56,780
In dit onderzoek uit 1999 werd
op basis van bloedonderzoek

142
00:06:56,804 --> 00:06:59,898
aangetoond dat de hoeveelheid
serotonine van verliefde mensen

143
00:06:59,922 --> 00:07:02,719
vergelijkbaar is met
de hoeveelheid serotonine

144
00:07:02,743 --> 00:07:06,048
van mensen met een dwangstoornis.

145
00:07:06,072 --> 00:07:07,080
(Gelach)

146
00:07:07,104 --> 00:07:09,801
En lage hoeveelheden serotonine

147
00:07:09,825 --> 00:07:13,427
worden ook geassocieerd
met winterdepressie

148
00:07:13,451 --> 00:07:14,731
en depressiviteit.

149
00:07:15,687 --> 00:07:17,947
Er is dus wel bewijs

150
00:07:17,971 --> 00:07:22,319
voor een verband tussen verliefdheid
en veranderingen in stemming en gedrag.

151
00:07:22,343 --> 00:07:26,350
En er zijn meer onderzoeken die bevestigen

152
00:07:26,374 --> 00:07:30,064
dat de meeste relaties
op deze manier beginnen.

153
00:07:30,660 --> 00:07:34,823
Onderzoekers denken
dat de lage hoeveelheid serotonine

154
00:07:34,847 --> 00:07:38,882
te maken heeft met het obsessief denken
aan de persoon op wie je verliefd bent;

155
00:07:38,906 --> 00:07:42,964
een beetje alsof iemand
in je hersenen is komen wonen.

156
00:07:42,988 --> 00:07:45,919
Bijna iedereen voelt zich zo
als hij verliefd wordt.

157
00:07:45,943 --> 00:07:49,069
Gelukkig duurt het meestal niet zo lang --

158
00:07:49,093 --> 00:07:52,266
meestal rond een paar maanden
tot een paar jaar.

159
00:07:53,352 --> 00:07:56,160
Toen ik terugkwam
van mijn reis in Zuid-Amerika

160
00:07:56,184 --> 00:07:59,761
zat ik vaak alleen op mijn kamer

161
00:07:59,785 --> 00:08:01,125
mijn e-mail te checken,

162
00:08:01,149 --> 00:08:03,952
wanhopig wachtend
op een bericht van mijn geliefde.

163
00:08:04,545 --> 00:08:09,893
Ik besloot ook dat als mijn vrienden
mijn lijden niet konden begrijpen,

164
00:08:09,917 --> 00:08:11,866
ik net zo goed zonder hen kon.

165
00:08:11,890 --> 00:08:13,973
Dus de meesten zag ik niet meer.

166
00:08:14,387 --> 00:08:18,581
Dat was waarschijnlijk
het ergste jaar van mijn leven.

167
00:08:19,086 --> 00:08:23,200
Maar ik dacht dat het mijn taak was
om me ellendig te voelen,

168
00:08:23,849 --> 00:08:25,641
want als ik me ellendig voelde,

169
00:08:25,665 --> 00:08:28,332
bewees dat hoeveel ik van hem hield.

170
00:08:28,356 --> 00:08:30,241
En als ik dat kon bewijzen,

171
00:08:30,265 --> 00:08:33,219
zouden we uiteindelijk wel
weer bij elkaar komen.

172
00:08:34,050 --> 00:08:36,138
Dit is het echte probleem,

173
00:08:36,162 --> 00:08:38,557
want er is geen kosmische wet

174
00:08:38,581 --> 00:08:41,943
die zegt dat hevig lijden
leidt tot een grote beloning,

175
00:08:42,478 --> 00:08:46,382
maar we praten over liefde
alsof dat wel zo is.

176
00:08:47,463 --> 00:08:51,139
Onze ervaringen met liefde
zijn zowel biologisch als cultureel.

177
00:08:51,774 --> 00:08:54,233
De biologie vertelt ons dat liefde goed is

178
00:08:54,257 --> 00:08:57,411
door het beloningscircuit
in onze hersenen te activeren

179
00:08:57,435 --> 00:09:02,055
en het vertelt ons dat liefde pijn doet
als na een ruzie of of als het uit gaat,

180
00:09:02,079 --> 00:09:04,689
die neurochemische beloning wegvalt.

181
00:09:05,155 --> 00:09:07,597
Eigenlijk -- misschien wist je dat al --

182
00:09:07,621 --> 00:09:09,465
neurochemisch gezien,

183
00:09:09,489 --> 00:09:12,923
is uit elkaar gaan vergelijkbaar
met het afkicken van cocaïne,

184
00:09:13,675 --> 00:09:15,311
wel een geruststellende gedachte.

185
00:09:15,335 --> 00:09:16,485
(Gelach)

186
00:09:17,066 --> 00:09:19,898
En in onze cultuur gebruiken we taal

187
00:09:19,922 --> 00:09:22,703
die deze ideeën over liefde
vorm geeft en bevestigt.

188
00:09:22,727 --> 00:09:25,351
In dit geval hebben we het over
metaforen voor pijn

189
00:09:25,375 --> 00:09:27,220
en verslaving en waanzin.

190
00:09:27,826 --> 00:09:30,270
Een interessante vicieuze cirkel.

191
00:09:30,294 --> 00:09:33,811
Liefde is krachtig en soms pijnlijk

192
00:09:33,835 --> 00:09:36,600
en dat komt tot uiting in onze
woorden en verhalen,

193
00:09:37,182 --> 00:09:40,270
maar vervolgens scheppen onze
woorden en verhalen de verwachting

194
00:09:40,270 --> 00:09:43,166
dat liefde krachtig en pijnlijk is.

195
00:09:43,955 --> 00:09:47,128
Wat ik ook interessant vind
is dat dat allemaal plaatsvindt

196
00:09:47,152 --> 00:09:49,875
in een cultuur waarin
levenslange monogamie de norm is.

197
00:09:50,658 --> 00:09:52,719
Het lijkt wel alsof we het allebei willen:

198
00:09:52,743 --> 00:09:55,094
we willen dat liefde voelt als waanzin

199
00:09:55,718 --> 00:09:58,864
en dat het levenslang in stand blijft.

200
00:09:59,561 --> 00:10:01,124
Dat klinkt vreselijk.

201
00:10:01,148 --> 00:10:02,677
(Gelach)

202
00:10:03,853 --> 00:10:05,449
Om dit op te lossen

203
00:10:05,473 --> 00:10:10,498
moeten we óf onze cultuur veranderen,
óf onze verwachtingen bijstellen.

204
00:10:11,408 --> 00:10:15,001
Stel je voor dat we allemaal
minder passief waren in de liefde.

205
00:10:15,642 --> 00:10:19,788
Als we nou eens assertiever, ruimdenkender
en ruimhartiger zouden zijn

206
00:10:19,812 --> 00:10:23,113
en in plaats van 'fall in love'
(in de liefde 'vallen')

207
00:10:23,137 --> 00:10:25,962
zouden zeggen 'step into love'
(in de liefde 'stappen').

208
00:10:26,223 --> 00:10:28,152
Ik weet dat dit heel moeilijk is,

209
00:10:28,176 --> 00:10:31,650
maar ik ben niet de eerste
die met dit voorstel komt.

210
00:10:33,012 --> 00:10:35,521
In het boek 'Leven in metaforen'

211
00:10:35,545 --> 00:10:40,659
van Mark Johnson en George Lakoff
staat een interessante oplossing

212
00:10:40,683 --> 00:10:41,901
voor dit dilemma,

213
00:10:42,491 --> 00:10:44,907
namelijk dat we onze metaforen veranderen.

214
00:10:45,795 --> 00:10:50,212
Zij zeggen dat metaforen echt
bepalend zijn voor hoe we de wereld zien

215
00:10:51,071 --> 00:10:54,569
en dat ze zelfs invloed hebben
op onze keuzes voor de toekomst,

216
00:10:54,593 --> 00:10:57,161
als een soort zelfvervullende 
voorspelling.

217
00:10:57,489 --> 00:11:01,045
Johnson en Lakoff opperen
een nieuwe metafoor voor liefde:

218
00:11:01,977 --> 00:11:04,091
liefde als een gezamenlijk kunstwerk.

219
00:11:04,872 --> 00:11:07,922
Dat vind ik echt een goede
manier om naar de liefde te kijken.

220
00:11:09,028 --> 00:11:12,550
Taalkundigen zeggen dat metaforen
bepaalde gevolgen hebben

221
00:11:12,574 --> 00:11:16,370
die voortkomen uit de implicaties

222
00:11:16,394 --> 00:11:19,326
of ideeën die in een bepaalde
metafoor besloten liggen.

223
00:11:19,350 --> 00:11:22,259
Johnson en Lakoff hebben het
over alle aspecten

224
00:11:22,283 --> 00:11:24,435
van het gezamenlijk
werken aan een kunstwerk:

225
00:11:24,976 --> 00:11:29,131
inspanning, compromis,
geduld, gezamenlijke doelen.

226
00:11:29,655 --> 00:11:33,485
Dat zijn dingen die goed passen
in onze cultuur

227
00:11:33,509 --> 00:11:35,582
van langdurige romantische relaties,

228
00:11:35,606 --> 00:11:39,217
terwijl ze ook goed passen
bij andere soorten relaties --

229
00:11:40,020 --> 00:11:45,676
kortstondige, losse, polyamoreuze,
niet-monogame, aseksuele --


230
00:11:45,700 --> 00:11:52,015
want deze metafoor voegt veel rijkere
ideeën toe aan 'van iemand houden'.

231
00:11:52,670 --> 00:11:57,064
Als liefde een gezamenlijk kunstwerk is,

232
00:11:57,088 --> 00:12:00,500
dan is liefde een esthetische ervaring.

233
00:12:01,524 --> 00:12:03,419
Liefde is onberekenbaar,

234
00:12:04,153 --> 00:12:06,177
liefde is creatief,

235
00:12:06,898 --> 00:12:11,031
voor liefde heb je communicatie
en discipline nodig,

236
00:12:11,055 --> 00:12:14,244
het is frustrerend en emotioneel zwaar.

237
00:12:14,677 --> 00:12:18,027
Liefde bestaat uit zowel vreugde als pijn.

238
00:12:18,742 --> 00:12:22,361
Uiteindelijk is iedere liefde anders.

239
00:12:23,870 --> 00:12:30,078
Vroeger kwam het niet bij me op
dat ik meer van de liefde mocht vragen,

240
00:12:30,102 --> 00:12:33,795
dat ik niet altijd genoegen
hoefde te nemen met wat de liefde gaf.

241
00:12:34,775 --> 00:12:38,104
Als de 14-jarige Julia voor het eerst --

242
00:12:38,128 --> 00:12:42,053
als de 14-jarige Julia
niet bij haar Romeo kan zijn,

243
00:12:42,077 --> 00:12:44,714
die ze vier dagen eerder had ontmoet,

244
00:12:44,738 --> 00:12:48,548
is ze niet teleurgesteld of angstig.

245
00:12:50,403 --> 00:12:51,697
Ze wil dood.

246
00:12:52,236 --> 00:12:53,387
Toch?

247
00:12:53,411 --> 00:12:55,880
En vergeet niet,
op dit punt in het toneelstuk,

248
00:12:55,904 --> 00:12:57,212
akte drie van vijf,

249
00:12:57,236 --> 00:12:59,057
is Romeo niet dood.

250
00:12:59,641 --> 00:13:00,981
Hij leeft,

251
00:13:01,005 --> 00:13:02,393
hij is gezond,

252
00:13:02,417 --> 00:13:04,611
maar hij is uit de stad verbannen.

253
00:13:05,853 --> 00:13:11,854
Ik weet dat het 16e-eeuwse Verona
niet het hedendaagse Noord-Amerika is,

254
00:13:11,878 --> 00:13:14,856
maar toen ik dit toneelstuk
voor het eerst las

255
00:13:14,880 --> 00:13:17,273
toen ik zelf 14 was,

256
00:13:17,297 --> 00:13:19,980
begreep ik het lijden van Julia volledig.

257
00:13:21,295 --> 00:13:26,652
Liefde herdefiniëren als iets wat ik zelf
mag creëren met iemand die ik bewonder,

258
00:13:26,676 --> 00:13:29,120
in plaats van iets wat me overkomt

259
00:13:29,144 --> 00:13:31,666
zonder mijn controle of toestemming,

260
00:13:31,690 --> 00:13:33,295
brengt empowerment.

261
00:13:33,779 --> 00:13:35,397
Het blijft moeilijk.

262
00:13:35,421 --> 00:13:40,953
Liefde voelt soms nog steeds
compleet gestoord en verpletterend

263
00:13:40,977 --> 00:13:44,752
en als ik gefrustreerd raak,
moet ik mezelf er ook aan herinneren:

264
00:13:44,995 --> 00:13:48,339
mijn taak in deze relatie
is met mijn partner praten

265
00:13:48,363 --> 00:13:50,414
over wat ik samen wil maken.

266
00:13:51,923 --> 00:13:54,257
Dat is ook niet eenvoudig.

267
00:13:54,756 --> 00:13:58,203
Maar het is veel beter
dan het alternatief,

268
00:13:58,672 --> 00:14:01,449
dat slechts bestaat uit waanzin.

269
00:14:02,839 --> 00:14:04,721
Als je liefde zo beschouwt,

270
00:14:04,721 --> 00:14:08,761
gaat het niet over
het winnen of verliezen van affectie.

271
00:14:08,761 --> 00:14:12,359
In plaats daarvan vergt het
dat je je partner vertrouwt

272
00:14:12,383 --> 00:14:15,457
en dat je erover praat
als dat vertrouwen moeizaam is.

273
00:14:15,481 --> 00:14:17,927
Het klinkt eenvoudig,

274
00:14:17,951 --> 00:14:22,447
maar in werkelijkheid is dat
behoorlijk revolutionair en radicaal.

275
00:14:23,062 --> 00:14:26,326
Het zorgt er namelijk voor
dat je ophoudt met aan jezelf denken

276
00:14:27,230 --> 00:14:30,371
en wat jij uit je relatie haalt
of er voor op moet geven,

277
00:14:30,395 --> 00:14:33,792
en dat je begint met nadenken
over wat je zelf te bieden hebt.

278
00:14:34,811 --> 00:14:38,216
Als je liefde zo beschouwt,
kan je dingen zeggen als:

279
00:14:38,240 --> 00:14:43,070
"We werken niet zo goed samen.
Misschien is dit niks voor ons."

280
00:14:43,733 --> 00:14:47,594
Of: "Die relatie duurde korter dan ik wou,

281
00:14:47,618 --> 00:14:49,790
maar het was wel een mooie tijd."

282
00:14:50,836 --> 00:14:53,626
Het mooie van een gezamenlijk kunstwerk

283
00:14:53,650 --> 00:14:56,541
is dat het zichzelf niet schildert,
tekent of uithouwt.

284
00:14:57,098 --> 00:15:01,009
Als je liefde zo beschouwt,
bepaal je zelf hoe ze eruit ziet.

285
00:15:01,033 --> 00:15:02,184
Bedankt.

286
00:15:02,208 --> 00:15:04,231
(Applaus)