[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:14.69,0:00:17.06,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraź sobie, że stoisz na plaży, Dialogue: 0,0:00:17.06,0:00:19.24,Default,,0000,0000,0000,,patrzysz na ocean. Dialogue: 0,0:00:19.24,0:00:21.25,Default,,0000,0000,0000,,Fale uderzają o brzeg, Dialogue: 0,0:00:21.25,0:00:24.45,Default,,0000,0000,0000,,niebieskie aż po sam horyzont. Dialogue: 0,0:00:24.45,0:00:26.21,Default,,0000,0000,0000,,Daj się ponieść Dialogue: 0,0:00:26.21,0:00:28.91,Default,,0000,0000,0000,,jego czystemu bezkresowi. Dialogue: 0,0:00:28.91,0:00:30.73,Default,,0000,0000,0000,,Zadaj sobie teraz pytanie, Dialogue: 0,0:00:30.73,0:00:32.70,Default,,0000,0000,0000,,jak wielki jest naprawdę? Dialogue: 0,0:00:32.70,0:00:35.68,Default,,0000,0000,0000,,Jak wielki jest ocean? Dialogue: 0,0:00:35.68,0:00:37.40,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze, trzeba zrozumieć, Dialogue: 0,0:00:37.40,0:00:39.36,Default,,0000,0000,0000,,że tak naprawdę istnieje tylko jeden ocean, Dialogue: 0,0:00:39.36,0:00:42.15,Default,,0000,0000,0000,,składający się z pięciu basenów, które nazywamy: Dialogue: 0,0:00:42.15,0:00:43.23,Default,,0000,0000,0000,,Pacyfikiem, Dialogue: 0,0:00:43.23,0:00:43.82,Default,,0000,0000,0000,,Atlantykiem, Dialogue: 0,0:00:43.82,0:00:44.48,Default,,0000,0000,0000,,Oceanem Indyjskim, Dialogue: 0,0:00:44.48,0:00:45.07,Default,,0000,0000,0000,,Arktycznym, Dialogue: 0,0:00:45.07,0:00:46.65,Default,,0000,0000,0000,,oraz Południowym. Dialogue: 0,0:00:46.65,0:00:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Każde z tych pięciu zlewisk, Dialogue: 0,0:00:47.70,0:00:49.49,Default,,0000,0000,0000,,ogólnie nazywanych oceanami, Dialogue: 0,0:00:49.49,0:00:50.95,Default,,0000,0000,0000,,ogólnie nazywanych oceanami, Dialogue: 0,0:00:50.95,0:00:52.54,Default,,0000,0000,0000,,jest tak naprawdę częścią Dialogue: 0,0:00:52.54,0:00:54.67,Default,,0000,0000,0000,,jednej wspólnej masy wody, Dialogue: 0,0:00:54.67,0:00:55.73,Default,,0000,0000,0000,,jednego oceanu, Dialogue: 0,0:00:55.73,0:00:58.54,Default,,0000,0000,0000,,który określa wizerunek naszej planety. Dialogue: 0,0:00:58.54,0:01:02.23,Default,,0000,0000,0000,,Ocean pokrywa mniej więcej\N71% powierzchni planety, Dialogue: 0,0:01:02.23,0:01:05.40,Default,,0000,0000,0000,,około 360 mln km kwadratowych, Dialogue: 0,0:01:05.40,0:01:09.55,Default,,0000,0000,0000,,to powierzchna USA pomnożona 36 razy. Dialogue: 0,0:01:09.55,0:01:10.64,Default,,0000,0000,0000,,To tak wielki obszar, że widziany z kosmosu, Dialogue: 0,0:01:10.64,0:01:12.02,Default,,0000,0000,0000,,To tak wielki obszar, że widziany z kosmosu, Dialogue: 0,0:01:12.02,0:01:16.64,Default,,0000,0000,0000,,stanowi dominujący element naszej planety. Dialogue: 0,0:01:16.64,0:01:17.90,Default,,0000,0000,0000,,Mówiąc o przestrzeni, Dialogue: 0,0:01:17.90,0:01:22.03,Default,,0000,0000,0000,,ocean mieści w sobie 1,3 miliarda, Dialogue: 0,0:01:22.03,0:01:23.74,Default,,0000,0000,0000,,miliarda, nie miliona, Dialogue: 0,0:01:23.74,0:01:25.65,Default,,0000,0000,0000,,kilometrów kwadratowych wody. Dialogue: 0,0:01:25.65,0:01:26.70,Default,,0000,0000,0000,,Innymi słowy, Dialogue: 0,0:01:26.70,0:01:28.27,Default,,0000,0000,0000,,taka ilość wody mogłaby przykryć Dialogue: 0,0:01:28.27,0:01:30.23,Default,,0000,0000,0000,,całe Stany Zjednoczone Dialogue: 0,0:01:30.23,0:01:31.67,Default,,0000,0000,0000,,na wysokość 132 kilometrów. Dialogue: 0,0:01:31.67,0:01:34.53,Default,,0000,0000,0000,,na wysokość 132 kilometrów. Dialogue: 0,0:01:34.53,0:01:37.50,Default,,0000,0000,0000,,To wyżej niż najwyższe chmury, Dialogue: 0,0:01:37.50,0:01:41.01,Default,,0000,0000,0000,,aż do górnej atmosfery. Dialogue: 0,0:01:41.01,0:01:42.22,Default,,0000,0000,0000,,Przez tę objętość Dialogue: 0,0:01:42.22,0:01:44.98,Default,,0000,0000,0000,,ocean to 97% Dialogue: 0,0:01:44.98,0:01:47.71,Default,,0000,0000,0000,,całej wody na Ziemi. Dialogue: 0,0:01:47.71,0:01:49.31,Default,,0000,0000,0000,,Ponadto, Dialogue: 0,0:01:49.31,0:01:52.37,Default,,0000,0000,0000,,ocean zawiera ponad 99% Dialogue: 0,0:01:52.37,0:01:54.23,Default,,0000,0000,0000,,całej ziemskiej biosfery, Dialogue: 0,0:01:54.23,0:01:57.78,Default,,0000,0000,0000,,to znaczy obszarów, gdzie istnieje życie. Dialogue: 0,0:01:57.78,0:01:59.90,Default,,0000,0000,0000,,Zastanówmy się przez sekundę. Dialogue: 0,0:01:59.90,0:02:02.20,Default,,0000,0000,0000,,Świat, który znamy, Dialogue: 0,0:02:02.20,0:02:05.19,Default,,0000,0000,0000,,cały obszar, gdzie istnieje życie, Dialogue: 0,0:02:05.19,0:02:07.33,Default,,0000,0000,0000,,zajmujące wszystkie kontynenty, Dialogue: 0,0:02:07.33,0:02:11.79,Default,,0000,0000,0000,,wszystko to stanowi zaledwie 1% biosfery. Dialogue: 0,0:02:11.79,0:02:13.57,Default,,0000,0000,0000,,1%! Dialogue: 0,0:02:13.57,0:02:16.71,Default,,0000,0000,0000,,Cała reszta to ocean. Dialogue: 0,0:02:16.71,0:02:20.42,Default,,0000,0000,0000,,Ocean jest naprawdę ogromny. Dialogue: 0,0:02:20.42,0:02:24.02,Default,,0000,0000,0000,,Jego znaczenia dla życia \Nnie da się z niczym porównać. Dialogue: 0,0:02:24.02,0:02:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Ocean zawiera też Dialogue: 0,0:02:25.98,0:02:29.30,Default,,0000,0000,0000,,największe twory geologiczne\Nna naszej planecie. Dialogue: 0,0:02:32.05,0:02:35.67,Default,,0000,0000,0000,,Oto cztery z nich najbardziej godne uwagi. Dialogue: 0,0:02:35.67,0:02:38.48,Default,,0000,0000,0000,,W oceanie znajduje się \Nnajwiększe pasmo górskie. Dialogue: 0,0:02:38.48,0:02:40.11,Default,,0000,0000,0000,,Grzbiet śródoceaniczny. Dialogue: 0,0:02:40.11,0:02:43.02,Default,,0000,0000,0000,,Ma około 65 000 km długości, Dialogue: 0,0:02:43.02,0:02:46.01,Default,,0000,0000,0000,,Ten podwodny łańcuch jest 10 razy dłuższy Dialogue: 0,0:02:46.01,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,niż najdłuższy łańcuch górski Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:50.51,Default,,0000,0000,0000,,na suchym lądzie - Andy. Dialogue: 0,0:02:50.51,0:02:52.42,Default,,0000,0000,0000,,Pod Cieśniną Duńską znajduje się Dialogue: 0,0:02:52.42,0:02:55.06,Default,,0000,0000,0000,,największy wodospad na świecie. Dialogue: 0,0:02:59.04,0:03:03.46,Default,,0000,0000,0000,,Przez jego ogromną kataraktę Dialogue: 0,0:03:03.46,0:03:06.37,Default,,0000,0000,0000,,przepływa 116 razy więcej wody na sekundę Dialogue: 0,0:03:06.37,0:03:08.34,Default,,0000,0000,0000,,niż na wodospadzie Inga na rzece Kongo, Dialogue: 0,0:03:08.34,0:03:11.76,Default,,0000,0000,0000,,największym co do objętości na lądzie. Dialogue: 0,0:03:11.76,0:03:14.56,Default,,0000,0000,0000,,Najwyższa góra na ziemi\Nznajduje się właśnie w oceanie, Dialogue: 0,0:03:14.56,0:03:16.26,Default,,0000,0000,0000,,widoczna, ale niedostrzegana. Dialogue: 0,0:03:16.26,0:03:18.68,Default,,0000,0000,0000,,4200 m wulkanu Mauna Kea na Hawajach Dialogue: 0,0:03:18.68,0:03:20.64,Default,,0000,0000,0000,,wystaje nad wodę, Dialogue: 0,0:03:20.64,0:03:22.71,Default,,0000,0000,0000,,ale jego zbocza zanurzają się pod powierzchnię Dialogue: 0,0:03:22.71,0:03:25.06,Default,,0000,0000,0000,,na kolejne 5800 metrów. Dialogue: 0,0:03:25.06,0:03:26.48,Default,,0000,0000,0000,,Z ośnieżonego szczytu Dialogue: 0,0:03:26.48,0:03:28.65,Default,,0000,0000,0000,,do podwodnego podnóża Dialogue: 0,0:03:28.65,0:03:31.83,Default,,0000,0000,0000,,góra mierzy około 10 000 metrów. Dialogue: 0,0:03:31.83,0:03:34.12,Default,,0000,0000,0000,,Góruje nad mizernym Everestem Dialogue: 0,0:03:34.12,0:03:35.95,Default,,0000,0000,0000,,o ponad kilometr. Dialogue: 0,0:03:35.95,0:03:38.10,Default,,0000,0000,0000,,Jak już uczepiliśmy się biednego Everestu, Dialogue: 0,0:03:38.10,0:03:40.83,Default,,0000,0000,0000,,porozmawiajmy o najgłębszym kanionie na świecie, Dialogue: 0,0:03:40.83,0:03:42.44,Default,,0000,0000,0000,,Głębi Challengera Dialogue: 0,0:03:42.44,0:03:45.38,Default,,0000,0000,0000,,11 kilometrów pod powierzchnią oceanu, Dialogue: 0,0:03:45.38,0:03:47.83,Default,,0000,0000,0000,,sześć razy głębiej niż Wielki Kanion. Dialogue: 0,0:03:47.83,0:03:50.47,Default,,0000,0000,0000,,Dałoby się tam utopić Everest, Dialogue: 0,0:03:50.47,0:03:53.64,Default,,0000,0000,0000,,a jeszcze 2,1 km wody Dialogue: 0,0:03:53.64,0:03:56.05,Default,,0000,0000,0000,,znalazłoby się nad zanurzonym szczytem. Dialogue: 0,0:03:56.05,0:03:58.58,Default,,0000,0000,0000,,Głębokość Głębi Challengera Dialogue: 0,0:03:58.58,0:04:00.17,Default,,0000,0000,0000,,odpowiada z grubsza wysokości lotu Dialogue: 0,0:04:00.17,0:04:02.26,Default,,0000,0000,0000,,samolotów komercyjnych linii lotniczych. Dialogue: 0,0:04:02.26,0:04:04.90,Default,,0000,0000,0000,,Niezależnie, jak go podzielimy, Dialogue: 0,0:04:04.90,0:04:06.94,Default,,0000,0000,0000,,ocean jest po prostu GI... GAN... Dialogue: 0,0:04:06.94,0:04:07.76,Default,,0000,0000,0000,,TYCZ... NY... Dialogue: 0,0:04:07.76,0:04:08.89,Default,,0000,0000,0000,,TYCZ... NY... Dialogue: 0,0:04:08.89,0:04:10.05,Default,,0000,0000,0000,,GIGANTYCZNY! Dialogue: 0,0:04:10.05,0:04:11.99,Default,,0000,0000,0000,,Określa naszą planetę, Dialogue: 0,0:04:11.99,0:04:14.48,Default,,0000,0000,0000,,ma największe struktury geologiczne, Dialogue: 0,0:04:14.48,0:04:16.90,Default,,0000,0000,0000,,stanowi największą przestrzeń życiową, Dialogue: 0,0:04:16.90,0:04:19.52,Default,,0000,0000,0000,,przez co jest domem dla największej ilości Dialogue: 0,0:04:19.52,0:04:21.91,Default,,0000,0000,0000,,różnorodnych form życia na Ziemi. Dialogue: 0,0:04:21.91,0:04:25.73,Default,,0000,0000,0000,,Praktycznie nie da się ogarnąć umysłem. Dialogue: 0,0:04:25.73,0:04:28.65,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie jest na tyle wielki, Dialogue: 0,0:04:28.65,0:04:29.88,Default,,0000,0000,0000,,rozległy, Dialogue: 0,0:04:29.88,0:04:31.24,Default,,0000,0000,0000,,i nadzwyczajny, Dialogue: 0,0:04:31.24,0:04:33.33,Default,,0000,0000,0000,,żeby pozostać nietkniętym. Dialogue: 0,0:04:33.33,0:04:37.07,Default,,0000,0000,0000,,Około 50% populacji Ziemi Dialogue: 0,0:04:37.07,0:04:39.72,Default,,0000,0000,0000,,żyje w promieniu 100 km od wybrzeża, Dialogue: 0,0:04:39.72,0:04:41.72,Default,,0000,0000,0000,,a większość pozostałych ludzi Dialogue: 0,0:04:41.72,0:04:44.51,Default,,0000,0000,0000,,mieszka blisko jezior, rzek, bagien, Dialogue: 0,0:04:44.51,0:04:46.99,Default,,0000,0000,0000,,które ostatecznie prowadzą do oceanu. Dialogue: 0,0:04:46.99,0:04:49.57,Default,,0000,0000,0000,,Praktycznie wszyscy na planecie Dialogue: 0,0:04:49.57,0:04:52.99,Default,,0000,0000,0000,,mogą wypływać na ogólny stan Dialogue: 0,0:04:52.99,0:04:55.54,Default,,0000,0000,0000,,i równowagę światowego oceanu. Dialogue: 0,0:04:55.54,0:04:57.22,Default,,0000,0000,0000,,Dowody ludzkich wpływów są widoczne Dialogue: 0,0:04:57.22,0:04:59.22,Default,,0000,0000,0000,,w każdej części oceanu, Dialogue: 0,0:04:59.22,0:05:00.48,Default,,0000,0000,0000,,nieważne jak głęboko, Dialogue: 0,0:05:00.48,0:05:02.38,Default,,0000,0000,0000,,nieważne jak daleko. Dialogue: 0,0:05:02.38,0:05:05.27,Default,,0000,0000,0000,,Ocean określa naszą planetę, Dialogue: 0,0:05:05.27,0:05:07.42,Default,,0000,0000,0000,,ale bardzo namacalnie Dialogue: 0,0:05:07.42,0:05:09.62,Default,,0000,0000,0000,,my też określamy ocean.