1
00:00:20,137 --> 00:00:22,594
Z biegiem czasu,
jako system więziennictwa,

2
00:00:22,594 --> 00:00:26,180
jako naród i jako społeczeństwo
staliśmy się w tym bardzo dobrzy,

3
00:00:26,180 --> 00:00:28,010
ale to nie powód do radości.

4
00:00:28,010 --> 00:00:31,847
Obecnie zamykamy większy odsetek obywateli
niż jakiekolwiek państwo na świecie.

5
00:00:31,847 --> 00:00:36,321
Mamy więcej czarnoskórych więźniów
niż mieliśmy niewolników w roku 1850.

6
00:00:36,321 --> 00:00:39,805
Przetrzymujemy rodziców prawie 3 milionów
dzieci naszej społeczności,

7
00:00:39,805 --> 00:00:42,091
staliśmy się też
nowym szpitalem psychiatrycznym,

8
00:00:42,115 --> 00:00:44,862
największym dostawcą
świadczeń psychiatrycznych w kraju.

9
00:00:44,862 --> 00:00:47,964
Zamknięcie kogoś to nie błahostka.

10
00:00:47,964 --> 00:00:51,122
A jednak działamy pod nazwą
Wydział Poprawczy.

11
00:00:51,122 --> 00:00:54,605
Dziś chcę mówić o zmianie
naszego sposobu myślenia o więziennictwie.

12
00:00:54,605 --> 00:00:56,748
Na podstawie własnych doświadczeń

13
00:00:56,772 --> 00:00:58,733
wierzę, że gdy zmieniamy sposób myślenia,

14
00:00:58,733 --> 00:01:01,207
tworzymy nowe możliwości, nową przyszłość,

15
00:01:01,207 --> 00:01:03,833
a tego potrzebują więzienia.

16
00:01:03,833 --> 00:01:07,305
Ponad 30 lat, całe moje życie zawodowe,
poświęciłem więziennictwu.

17
00:01:07,305 --> 00:01:09,085
Zająłem się nim wzorem mojego taty.

18
00:01:09,085 --> 00:01:12,038
Był weteranem wojny wietnamskiej.
Więziennictwo mu odpowiadało.

19
00:01:12,062 --> 00:01:14,940
Był silny, opanowany, zdyscyplinowany.

20
00:01:14,940 --> 00:01:16,380
Ja niezupełnie,

21
00:01:16,380 --> 00:01:18,779
i jestem pewien, że go to martwiło.

22
00:01:18,779 --> 00:01:21,502
W końcu zdecydowałem,
że jeśli mam skończyć w więzieniu,

23
00:01:21,502 --> 00:01:22,979
lepiej być po tej stronie krat,

24
00:01:23,003 --> 00:01:24,650
więc postanowiłem spróbować,

25
00:01:24,650 --> 00:01:26,920
obejrzeć miejsce pracy mojego taty,

26
00:01:26,920 --> 00:01:29,101
McNeil Island Penitentiary.

27
00:01:29,101 --> 00:01:30,811
Był początek lat 80.

28
00:01:30,811 --> 00:01:34,320
i więzienia nie były jak te
w telewizji czy w filmach.

29
00:01:34,320 --> 00:01:36,840
Było gorzej pod wieloma względami.

30
00:01:36,840 --> 00:01:39,454
Wszedłem do pięciopiętrowego
budynku dla więźniów.

31
00:01:39,454 --> 00:01:41,079
W celach było po osiem osób,

32
00:01:41,079 --> 00:01:43,427
w sumie mieszkało tam 550 mężczyzn.

33
00:01:43,427 --> 00:01:45,310
Od razu wam powiem,

34
00:01:45,310 --> 00:01:48,376
że w każdej z tych małych cel
była jedna wspólna toaleta.

35
00:01:48,376 --> 00:01:49,989
Strażnik włożył klucz do zamka

36
00:01:49,989 --> 00:01:52,221
i setki mężczyzn wylały się z cel.

37
00:01:52,221 --> 00:01:54,400
Setki mężczyzn.

38
00:01:54,400 --> 00:01:56,763
Odszedłem stamtąd jak najszybciej.

39
00:01:56,763 --> 00:01:59,361
W końcu wróciłem
zacząłem pracować jako strażnik.

40
00:01:59,361 --> 00:02:01,158
Miałem zajmować się jednym z bloków

41
00:02:01,158 --> 00:02:04,319
i nadzorować setki mężczyzn.

42
00:02:04,319 --> 00:02:06,164
Pracując w naszym punkcie przyjęć,

43
00:02:06,164 --> 00:02:08,890
słyszałem wzburzonych więźniów
nawet z parkingu,

44
00:02:08,890 --> 00:02:11,384
trzęsących drzwiami cel, krzyczących,

45
00:02:11,384 --> 00:02:13,058
demolujących swoje cele.

46
00:02:13,058 --> 00:02:15,422
Zamknij razem setki niestabilnych ludzi,

47
00:02:15,422 --> 00:02:17,186
a otrzymasz chaos.

48
00:02:17,186 --> 00:02:19,959
Przetrzymywać i nadzorować,
na tym polegała nasza praca.

49
00:02:19,959 --> 00:02:23,930
Mogliśmy robić to jeszcze skuteczniej
dzięki nowemu rodzajowi kwater

50
00:02:23,930 --> 00:02:26,193
o nazwie
Jednostka Intensywnego Zarządzania,

51
00:02:26,193 --> 00:02:28,016
nowoczesna wersja karceru.

52
00:02:28,016 --> 00:02:30,588
Umieszczaliśmy więźniów
w celach ze stalowymi drzwiami,

53
00:02:30,612 --> 00:02:31,819
z małymi otworami,

54
00:02:31,819 --> 00:02:34,160
żebyśmy mogli
zakładać im kajdanki i karmić.

55
00:02:34,160 --> 00:02:36,497
I wiecie co?

56
00:02:36,497 --> 00:02:37,991
Zrobiło się ciszej.

57
00:02:37,991 --> 00:02:40,488
Naruszenia spokoju stały się rzadsze.

58
00:02:40,488 --> 00:02:41,839
Zrobiło się bezpieczniej,

59
00:02:41,839 --> 00:02:44,439
bo najbardziej agresywni
lub problematyczni więźniowie

60
00:02:44,439 --> 00:02:45,864
mogli zostać odizolowani.

61
00:02:45,864 --> 00:02:47,595
Ale izolacja nie jest dobra.

62
00:02:47,595 --> 00:02:50,424
Stan ludzi pogarsza się
po pozbawieniu kontaktu z innymi.

63
00:02:50,424 --> 00:02:52,359
Przenoszenie ich z JIZ było trudne

64
00:02:52,359 --> 00:02:54,912
zarówno dla nich, jak i dla nas.

65
00:02:54,912 --> 00:02:56,161
Nawet w więzieniu,

66
00:02:56,161 --> 00:02:58,487
zamknięcie kogoś nie jest błahostką.

67
00:02:58,487 --> 00:03:01,771
Potem przeniesiono mnie do
stanowego więzienia o zaostrzonym rygorze,

68
00:03:01,771 --> 00:03:05,256
gdzie przetrzymywani są najbardziej
agresywni i trudni więźniowie.

69
00:03:05,256 --> 00:03:07,330
W międzyczasie
więziennictwo rozwinęło się,

70
00:03:07,330 --> 00:03:10,995
mieliśmy inne narzędzia i sposoby
zarządzania problematycznymi zachowaniami.

71
00:03:10,995 --> 00:03:13,220
Mieliśmy broń obezwładniającą
i gaz pieprzowy,

72
00:03:13,220 --> 00:03:14,910
tarcze pleksiglasowe,

73
00:03:14,910 --> 00:03:17,345
granaty hukowe,
zespoły szybkiego reagowania.

74
00:03:17,345 --> 00:03:19,209
Na agresję reagowaliśmy siłą,

75
00:03:19,209 --> 00:03:20,670
na chaos - chaosem.

76
00:03:20,670 --> 00:03:23,197
Byliśmy nieźli w gaszeniu pożarów.

77
00:03:23,197 --> 00:03:26,498
Poznałem tam dwóch
doświadczonych pracowników więziennictwa

78
00:03:26,498 --> 00:03:28,034
i zarazem badaczy:

79
00:03:28,034 --> 00:03:30,725
antropologa i socjologa.

80
00:03:30,725 --> 00:03:32,775
Raz jeden z nich powiedział mi:

81
00:03:32,775 --> 00:03:34,813
"Jesteście nieźli w gaszeniu pożarów.

82
00:03:34,813 --> 00:03:38,527
A myśleliście kiedyś, jak im zapobiegać?"

83
00:03:38,527 --> 00:03:39,714
Byłem cierpliwy,

84
00:03:39,714 --> 00:03:41,933
tłumaczyłem im
nasze brutalne siłowe podejście

85
00:03:41,933 --> 00:03:43,981
do zwiększania
bezpieczeństwa w więzieniach.

86
00:03:43,981 --> 00:03:45,648
Oni też wykazali się cierpliwością.

87
00:03:45,672 --> 00:03:47,501
Z naszych rozmów wynikły nowe pomysły

88
00:03:47,501 --> 00:03:49,397
i zaczęliśmy trochę eksperymentować.

89
00:03:49,397 --> 00:03:51,798
Najpierw zaczęliśmy szkolić
strażników w zespołach,

90
00:03:51,798 --> 00:03:55,040
zamiast wysyłać ich na szkolenia stanowe
pojedynczo czy w parach.

91
00:03:55,040 --> 00:03:57,660
Wydłużyliśmy szkolenia z czterech
do dziesięciu tygodni.

92
00:03:57,660 --> 00:03:59,937
Potem eksperymentowaliśmy
z modelem praktyk,

93
00:03:59,937 --> 00:04:03,200
mieszając nowych strażników z weteranami.

94
00:04:03,200 --> 00:04:05,713
Obydwie grupy zaczęły pracować lepiej.

95
00:04:05,713 --> 00:04:10,276
Następnie do szkolenia
dodaliśmy słowne rozpraszanie konfliktów

96
00:04:10,300 --> 00:04:12,950
jako element sytuacji
wymagających użycia siły.

97
00:04:12,950 --> 00:04:15,434
Było to niesiłowe użycie siły.

98
00:04:15,434 --> 00:04:17,036
Co jeszcze bardziej radykalne,

99
00:04:17,036 --> 00:04:19,346
tych samych umiejętności
uczyliśmy więźniów.

100
00:04:19,346 --> 00:04:21,642
Zmieniliśmy zestaw umiejętności.

101
00:04:21,642 --> 00:04:24,813
Redukowanie agresji,
a nie tylko reagowanie na nią.

102
00:04:24,813 --> 00:04:28,047
Po trzecie, przy rozbudowie obiektu
wypróbowaliśmy nowy projekt.

103
00:04:28,047 --> 00:04:30,752
Jego największą
i najbardziej kontrowersyjną częścią

104
00:04:30,752 --> 00:04:34,429
były, oczywiście, toalety.

105
00:04:34,429 --> 00:04:36,118
Nie było toalet.

106
00:04:36,118 --> 00:04:38,749
Może wam nie wydaje się to ważne,

107
00:04:38,749 --> 00:04:40,134
ale to była wielka zmiana.

108
00:04:40,134 --> 00:04:42,247
Nikt nigdy nie słyszał o celi bez toalety.

109
00:04:42,247 --> 00:04:44,495
Wydawało się to niebezpieczne i szalone.

110
00:04:44,495 --> 00:04:47,602
Toalety były nawet
w ośmioosobowych celach.

111
00:04:47,602 --> 00:04:50,019
Ten mały szczegół
zmienił sposób naszej pracy.

112
00:04:50,019 --> 00:04:52,189
Więźniowie i personel zaczęli mieć ze sobą

113
00:04:52,189 --> 00:04:55,463
częstszy i bardziej otwarty kontakt,
pojawiło się porozumienie.

114
00:04:55,463 --> 00:04:57,321
Łatwiejsze stało się wykrycie konfliktu

115
00:04:57,321 --> 00:04:59,250
i interwencja przed eskalacją przemocy.

116
00:04:59,274 --> 00:05:02,346
Oddział był czystszy, cichszy,
bezpieczniejszy i bardziej ludzki.

117
00:05:02,346 --> 00:05:04,451
Utrzymywało to porządek lepiej

118
00:05:04,451 --> 00:05:07,570
niż jakakolwiek znana mi dotąd
technika zastraszania.

119
00:05:07,570 --> 00:05:11,494
Interakcja zmienia sposób zachowania
zarówno strażników, jak i więźniów.

120
00:05:11,494 --> 00:05:14,644
Zmieniliśmy otoczenie i zachowanie.

121
00:05:14,644 --> 00:05:16,757
Na wypadek,
gdybym nie zrozumiał tej lekcji,

122
00:05:16,757 --> 00:05:18,947
przydzielono mnie następnie
do kwatery głównej

123
00:05:18,947 --> 00:05:21,473
i to tam zmierzyłem się ze zmianą systemu.

124
00:05:21,473 --> 00:05:24,042
Wiele rzeczy utrudnia zmianę systemu:

125
00:05:24,042 --> 00:05:26,151
polityka i politycy, prawo i ustawy,

126
00:05:26,151 --> 00:05:28,919
sądy i procesy sądowe,
polityka wewnętrzna.

127
00:05:28,919 --> 00:05:30,989
Zmiana systemu jest trudna i powolna,

128
00:05:30,989 --> 00:05:32,531
i często nie zabiera nas tam,

129
00:05:32,531 --> 00:05:34,214
gdzie chcielibyśmy się znaleźć.

130
00:05:34,214 --> 00:05:38,236
Zmiana systemu więziennictwa
to nie błahostka.

131
00:05:38,236 --> 00:05:40,650
Przemyślałem więc
poprzednie doświadczenia,

132
00:05:40,650 --> 00:05:44,164
i przypomniałem sobie, że interakcja
ze skazanymi zmniejszała napięcie.

133
00:05:44,164 --> 00:05:46,641
Kiedy zmieniliśmy otoczenie,
zmieniło się zachowanie.

134
00:05:46,665 --> 00:05:48,524
A nie były to wielkie zmiany systemowe.

135
00:05:48,524 --> 00:05:49,699
Zmiany były drobne,

136
00:05:49,699 --> 00:05:51,910
ale stworzyły nowe możliwości.

137
00:05:51,910 --> 00:05:54,617
Potem zostałem mianowany
kierownikiem małego więzienia.

138
00:05:54,617 --> 00:05:58,957
W międzyczasie studiowałem
w Evergreen State College.

139
00:05:58,957 --> 00:06:00,880
Stykałem się z ludźmi różnymi ode mnie,

140
00:06:00,880 --> 00:06:04,026
którzy mieli inne pomysły
i pochodzili z innych środowisk.

141
00:06:04,026 --> 00:06:06,622
Poznana wtedy ekolog lasów deszczowych

142
00:06:06,622 --> 00:06:10,158
spojrzała na moje małe więzienie
jak na laboratorium.

143
00:06:10,158 --> 00:06:13,083
Dzięki rozmowom zrozumieliśmy,
jak więzienia i więźniowie

144
00:06:13,083 --> 00:06:14,865
mogą wspomóc rozwój nauki,

145
00:06:14,865 --> 00:06:16,818
jeśli pomożemy im w realizacji projektów,

146
00:06:16,818 --> 00:06:18,629
których nie mogliby zrealizować sami,

147
00:06:18,629 --> 00:06:20,873
jak odbudowa populacji
zagrożonych gatunków:

148
00:06:20,873 --> 00:06:23,730
żab, motyli,
zagrożonych roślin preriowych.

149
00:06:23,730 --> 00:06:26,930
W międzyczasie znaleźliśmy sposoby
na usprawnienie naszego projektu

150
00:06:26,930 --> 00:06:29,153
przez dodanie energii słonecznej,

151
00:06:29,153 --> 00:06:32,683
zbiorników na deszczówkę,
ogrodnictwa organicznego, recyklingu.

152
00:06:32,683 --> 00:06:35,012
Ta inicjatywa
dała początek wielu projektom,

153
00:06:35,012 --> 00:06:37,012
które wywarły ogromny wpływ
na cały system,

154
00:06:37,036 --> 00:06:40,227
nie tylko u nas, ale też w innych stanach.

155
00:06:40,227 --> 00:06:42,423
Małe eksperymenty
zaowocowały dużymi zmianami

156
00:06:42,423 --> 00:06:45,475
w nauce czy społeczności.

157
00:06:45,475 --> 00:06:48,642
Sposób, w jaki myślimy o naszej pracy,
zmienia ją.

158
00:06:48,642 --> 00:06:51,823
Ten projekt uczynił moją pracę
bardziej interesującą i ekscytującą.

159
00:06:51,823 --> 00:06:53,966
Ekscytowałem się nim i ja,
i reszta personelu.

160
00:06:53,966 --> 00:06:55,976
Ekscytowali się strażnicy i więźniowie.

161
00:06:55,976 --> 00:06:57,543
Ten projekt ich inspirował,

162
00:06:57,543 --> 00:06:59,099
każdy chciał w nim uczestniczyć.

163
00:06:59,099 --> 00:07:01,418
Mieli w nim swój wkład,
wprowadzali zmiany,

164
00:07:01,418 --> 00:07:03,657
które uważali za znaczące i ważne.

165
00:07:03,657 --> 00:07:05,513
Pozwólcie jednak, że coś wyjaśnię.

166
00:07:05,513 --> 00:07:07,256
Więźniowie łatwo się przystosowują.

167
00:07:07,256 --> 00:07:08,928
To konieczność.

168
00:07:08,928 --> 00:07:11,689
Często wiedzą o naszych systemach więcej,

169
00:07:11,689 --> 00:07:13,670
niż ludzie, którzy nimi kierują.

170
00:07:13,670 --> 00:07:15,321
I nie są tu bez powodu.

171
00:07:15,321 --> 00:07:18,607
Moją pracą nie jest
karanie czy wybaczanie,

172
00:07:18,607 --> 00:07:19,870
ale myślę, że mogą wieść

173
00:07:19,870 --> 00:07:22,623
przyzwoite i znaczące życie
nawet w więzieniu.

174
00:07:22,623 --> 00:07:24,200
Więc pytanie brzmiało:

175
00:07:24,200 --> 00:07:27,380
"Czy więźniowie mogą wieść
przyzwoite i wartościowe życie,

176
00:07:27,380 --> 00:07:30,650
a jeśli tak, to co to zmienia?".

177
00:07:30,650 --> 00:07:33,547
Wróciłem z tym pytaniem
do więzienia o zaostrzonym rygorze,

178
00:07:33,547 --> 00:07:36,212
gdzie przetrzymywani są
najbardziej brutalni skazani.

179
00:07:36,212 --> 00:07:38,243
Pamiętajcie, takie placówki służą karaniu.

180
00:07:38,243 --> 00:07:41,482
Nie ma tam miejsca na przywileje
w postaci programów penitencjarnych.

181
00:07:41,506 --> 00:07:42,506
Tak myśleliśmy.

182
00:07:42,537 --> 00:07:43,710
Ale potem zrozumieliśmy,

183
00:07:43,710 --> 00:07:46,868
że to właśnie ci więźniowie
najbardziej tych programów potrzebują.

184
00:07:46,868 --> 00:07:49,054
Potrzebowali wręcz
intensywnej resocjalizacji.

185
00:07:49,054 --> 00:07:51,161
Zmieniliśmy więc
nasze myślenie o 180 stopni

186
00:07:51,161 --> 00:07:53,124
i zaczęliśmy szukać nowych możliwości.

187
00:07:53,124 --> 00:07:55,662
Znaleźliśmy nowy rodzaj krzesła.

188
00:07:55,662 --> 00:07:57,608
Zamiast używać krzeseł do karania,

189
00:07:57,608 --> 00:07:59,278
postawiliśmy je w klasach.

190
00:07:59,278 --> 00:08:02,330
Nie zapomnieliśmy o potrzebie nadzoru,

191
00:08:02,330 --> 00:08:04,859
ale odtąd skazani mogli
porozumiewać się bezpiecznie,

192
00:08:04,859 --> 00:08:07,005
twarzą w twarz
ze współwięźniami i personelem.

193
00:08:07,005 --> 00:08:08,672
Skoro nadzór nie był już problemem,

194
00:08:08,696 --> 00:08:11,620
każdy mógł skupić się na innych kwestiach,
na przykład nauce.

195
00:08:11,620 --> 00:08:12,961
Zachowanie uległo zmianie.

196
00:08:12,972 --> 00:08:17,607
Zmieniliśmy myślenie, zmieniliśmy to,
co możliwe, i to daje mi nadzieję.

197
00:08:17,607 --> 00:08:20,143
Nie mogę wam obiecać, że to zadziała.

198
00:08:20,143 --> 00:08:22,735
Mogę tylko powiedzieć, że działa teraz.

199
00:08:22,735 --> 00:08:26,497
Nasze więzienia stają się bezpieczniejsze
zarówno dla personelu, jak i więźniów,

200
00:08:26,497 --> 00:08:27,926
a gdy więzienia są bezpieczne,

201
00:08:27,950 --> 00:08:31,013
możemy skupić się na czymś więcej,
niż tylko na nadzorze.

202
00:08:31,013 --> 00:08:33,347
Zmniejszenie recydywy
możemy uznać za finalny cel,

203
00:08:33,371 --> 00:08:34,970
ale nie jest to cel jedyny.

204
00:08:34,970 --> 00:08:37,018
Szczerze mówiąc,
zapobieganie przestępczości

205
00:08:37,042 --> 00:08:40,588
wymaga znacznie więcej wysiłku
od większej liczby ludzi i instytucji.

206
00:08:40,588 --> 00:08:43,776
Obawiam się, że jeśli założymy,
że same więzienia osiągną ten cel,

207
00:08:43,776 --> 00:08:45,434
nigdy go nie urzeczywistnimy.

208
00:08:45,434 --> 00:08:48,965
Ale więzienia mogą zrobić rzeczy,
o które nigdy ich nie podejrzewaliśmy.

209
00:08:48,965 --> 00:08:52,381
Mogą być źródłem innowacji
i zrównoważonego rozwoju,

210
00:08:52,381 --> 00:08:55,740
odbudowy populacji zagrożonych gatunków
i stanu środowiska.

211
00:08:55,740 --> 00:08:58,385
Więźniowie mogą być
naukowcami i pszczelarzami,

212
00:08:58,385 --> 00:09:00,145
mogą ratować psy.

213
00:09:00,145 --> 00:09:02,678
Więzienia mogą być źródłem
wartościowej pracy

214
00:09:02,678 --> 00:09:04,635
i szansą dla personelu

215
00:09:04,635 --> 00:09:06,976
oraz więźniów, którzy tam przebywają.

216
00:09:06,976 --> 00:09:09,150
Możemy przetrzymywać i nadzorować,

217
00:09:09,150 --> 00:09:11,273
ale także zapewniać ludzkie warunki.

218
00:09:11,273 --> 00:09:13,864
Te cele się nie wykluczają.

219
00:09:13,864 --> 00:09:16,365
Nie możemy czekać 10 czy 20 lat,
żeby przekonać się,

220
00:09:16,365 --> 00:09:17,752
czy warto to robić.

221
00:09:17,752 --> 00:09:20,446
Nasza strategia nie polega
na dużej zmianie systemowej.

222
00:09:20,446 --> 00:09:22,256
Naszą strategią są setki małych zmian,

223
00:09:22,280 --> 00:09:25,935
które zachodzą
w ciągu dni lub miesięcy, nie lat.

224
00:09:25,935 --> 00:09:29,332
Potrzeba więcej małych programów,
na których się uczymy,

225
00:09:29,332 --> 00:09:31,878
programów, które rozszerzają
zakres możliwości.

226
00:09:31,878 --> 00:09:34,422
Potrzeba nowych, lepszych sposobów
mierzenia wpływu

227
00:09:34,422 --> 00:09:36,163
na zaangażowanie, na interakcję,

228
00:09:36,163 --> 00:09:38,179
na bezpieczeństwo otoczenia.

229
00:09:38,179 --> 00:09:40,499
Potrzeba więcej możliwości

230
00:09:40,499 --> 00:09:42,861
uczestnictwa i wnoszenia
wkładu w społeczności,

231
00:09:42,861 --> 00:09:45,120
wasze społeczności.

232
00:09:45,120 --> 00:09:48,164
Tak, więzienia muszą być
dobrze chronione i bezpieczne.

233
00:09:48,164 --> 00:09:49,264
Możemy tego dokonać.

234
00:09:49,347 --> 00:09:51,368
Więzienia muszą zapewniać ludzkie warunki,

235
00:09:51,368 --> 00:09:53,811
gdzie można w czymś uczestniczyć,
wnosić swój wkład

236
00:09:53,835 --> 00:09:55,421
i uczyć się wartościowego życia.

237
00:09:55,421 --> 00:09:56,870
Uczymy się, jak tego dokonać.

238
00:09:56,870 --> 00:09:58,280
Dlatego jestem pełen nadziei.

239
00:09:58,280 --> 00:10:01,095
Nie musimy tkwić w dawnych przekonaniach
odnośnie więzień.

240
00:10:01,119 --> 00:10:03,775
Możemy zmienić swoje podejście,
zmienić obecną sytuację.

241
00:10:03,775 --> 00:10:05,825
A kiedy zrobimy to rozważnie i po ludzku,

242
00:10:05,825 --> 00:10:07,762
więzienia będą mogły zrobić coś więcej,

243
00:10:07,762 --> 00:10:10,239
niż zbierać odpadki po porażkach
polityki społecznej.

244
00:10:10,263 --> 00:10:14,296
Może wreszcie zasłużymy na miano
instytucji resocjalizacyjnej.

245
00:10:14,296 --> 00:10:16,396
Dziękuję.

246
00:10:16,396 --> 00:10:18,927
(Brawa)