0:00:06.153,0:00:08.086
Bí ẩn của tiếng địa phương (tiếng Đức):

0:00:08.086,0:00:09.695
tia X

0:00:09.695,0:00:12.207
một dạng bức xạ điện từ

0:00:12.207,0:00:15.095
có khả năng xâm nhập vào chất rắn

0:00:15.095,0:00:17.129
Từ X-ray nghe kỹ gợi nhắc

0:00:17.129,0:00:19.520
đến công việc của Rene Descartes,

0:00:19.520,0:00:20.983
một nhà triết gia người Pháp,

0:00:20.983,0:00:22.008
nhà toán học,

0:00:22.008,0:00:25.614
và nhà văn thế kỷ 17.

0:00:25.614,0:00:28.344
Một trong vô số các đóng góp của Descartes

0:00:28.344,0:00:29.766
đến thế giới những con số

0:00:29.766,0:00:33.251
là một quy ước đơn giản nhưng phi thường

0:00:33.251,0:00:36.157
hầu hết mọi người hiện nay cho là hiển nhiên:

0:00:36.157,0:00:38.326
sự hiện diện của các ẩn số

0:00:38.326,0:00:43.103
là X, Y và Z trong phương trình.

0:00:43.103,0:00:46.337
Khi nhà khoa học Đức Wilhelm Rontgen

0:00:46.337,0:00:48.283
khám phá ra cái mà chúng ta bây giờ gọi là tia-X

0:00:48.283,0:00:50.344
vào cuối thế kỷ 19,

0:00:50.344,0:00:53.740
ông đã đặt tên cho chúng là X-strahlen.

0:00:53.740,0:00:56.334
Strahlen theo tiếng Đức nghĩa là sáng,

0:00:56.334,0:01:00.316
và X, tất nhiên, đại diện cho bản chất chưa biết

0:01:00.316,0:01:03.388
của tia bức xạ Rontgen khám phá ra,

0:01:03.388,0:01:05.620
vậy mới nói là nhân tố - X.

0:01:06.434,0:01:09.259
Bản dịch tiếng Anh vẫn giữ nguyên là X

0:01:09.259,0:01:12.917
nhưng thay từ chiếu sáng trong tiếng Đức bằng tia,

0:01:12.917,0:01:15.574
có nghĩa là một chùm sáng

0:01:15.574,0:01:17.788
Thật tình cờ, trong toán học,

0:01:17.788,0:01:19.846
từ tia dùng để chỉ một đường

0:01:19.846,0:01:22.721
có một điểm gốc mà không có có điểm kết

0:01:22.721,0:01:25.033
và kéo dài vô tận,

0:01:25.033,0:01:27.976
đưa chúng ta về gần với sự mơ hồ.

0:01:27.976,0:01:31.794
Ngày nay chúng ta biết bức xạ X là gì,

0:01:31.794,0:01:33.751
và mặc dù có một số ít phản đối

0:01:33.751,0:01:35.385
về việc khám phá ra nó,

0:01:35.385,0:01:39.158
nó cũng vẫn được gọi chung là Tia bức xạ Rontgen,

0:01:39.158,0:01:40.899
ngoại trừ ẩn X

0:01:40.899,0:01:43.941
bí ẩn căn bản về bản chất của nó